Prof. Dr. Tevfik Özlü: Maymun Çiçeği hastalığı nedeniyle bir pandemi beklentim yok
Transcript
00:00Dünya Sağlık Örgütü, maymun çiçeği hastalığı için acil durum ilan etti.
00:07Aslında biz bu hastalıkla yeni karşılaşmıyoruz.
00:101970'lerden beri bu virüsün insanda hastalık yaptığını biliyoruz.
00:15Ama daha çok Afrika bölgesinde bu hastalığı daha çok görüyorduk.
00:19Orta Afrika ve Batı Afrika'da iki farklı varyant ve buna bağlı hastalık bildiriliyordu.
00:25Aslında Kongo'da daha çok hasta ölümleri var.
00:28Oradaki ölüm oranı biraz daha fazla.
00:31Genelde hafif seyreden ve tedaviyle iyileşen bir hastalık.
00:35Ama son birkaç yıldır bu Afrika'nın dışında da bu vakaları görmeye başladık.
00:42Avrupa Birliği ülkelerinde daha sonra farklı ülkelerde de ortaya çıktı ve
00:47sanıyorum 75'in üzerinde ülkede artık bu hastalığın var olduğunu biliyoruz.
00:54Böyle bir durum olunca da Dünya Sağlık Örgütü acil durum ilan etti.
00:59Çünkü bu konuda artık Afrika dışındaki ülkelerin de alarma gelmeleri,
01:04tedbir almaları gerekiyor bu hastalığı sınırlamak açısından.
01:09Tabii bu durum hepimizin aklında daha birkaç sene önce yaşadığımız
01:14COVID pandemisini hepimizin zihninde tekrar canlandırdı.
01:18Acaba tekrar bir pandemi ile karşı karşıya kalır mıyız?
01:21Tekrar kısıtlamalar, yasaklamalar başlar mı diye bir korku var.
01:26Hemen başta söyleyeyim böyle bir beklentim yok.
01:31Çünkü bu virüs COVID-19 virüsü ile çok farklı özellikler taşıyor.
01:37Öncelikle bu hastalığın bulaşması daha zor.
01:42Yani COVID-19 virüsü çok kolay bulaşan bir virüs.
01:45Hava yoluyla bulaşıyordu, sekresyonlarla bulaşıyordu, temasla bulaşıyordu.
01:50Bu virüs daha çok temasla bulaşıyor ve yakın temasla bulaşıyor.
01:55Ve daha çok hani bulaşma cilt döküntüleri ve bu döküntülerin içinde bulunan sıvı ile temasla oluyor.
02:04Daha çok görülenler cinsel ilişki sırasında bulaşan vakalar.
02:11Ama tabii sadece cinsel ilişki ile bulaşmıyor.
02:14Onun dışında hastanın tenine temas eden her türlü sarılma, kucaklaşma vs. gibi durumlarda da bulaşabilir.
02:23Hatta hastanın elbiseleri, yattığı çarşaf, oturduğu yerden de bulaşma olabilir.
02:31Hastanın sekresyonlarıyla da bulaşabiliyor.
02:34Eğer çok yakın mesafedeyseniz, uzun süre sohbet ettiyseniz, mesafeyi koruyamadıysanız sekresyonlarıyla da size bulaşabiliyor.
02:44Ama genel itibariyle bulaşan vakaların çoğunun çok yakın temas ve bedensel temasla bulaştığını biliyoruz.
02:53Genelde hastalık iyileşiyor.
02:57Yani tedavi ile, destek tedavi ile diyelim.
03:002-4 hafta içerisinde şifayla iyileşiyor.
03:04Ölüm daha çok Afrika'daki olgularda var.
03:10%1 ile %6 arasında ölüm bildirilmiş ama bu değişiyor.
03:15Dediğim gibi Avrupa Birliği ülkelerinde mesela ölüm oranları çok madir.
03:19Dünyada şu ana kadar sanıyorum 600 civarında ölüm olduğu ortaya çıkmış.
03:24Bunların hemen neredeyse tamamına yakını, çok büyük bir kısmı diyelim Afrika'daki ölümler.
03:30Bu da virüsün ölümcülüğünden ziyade oradaki sağlık hizmetlerine ulaşım ve sağlık bakımının yetersizliğiyle ilgili olabilir tabii bu konuda.
03:39Net bir şey söylemek şu anda mümkün değil.
03:42Avrupa'da farklı bir varyantının ortaya çıktığı ve bunun daha ölümcül olduğu gibi söylentiler var ama bu konuda da kesimi bilgi yok.
03:51Bu virüsün hani mutasyon geçirmesi ve mutasyonların varyanta dönüşme olasılığı çok daha düşük.
04:00DNA virüsü çünkü bu.
04:02DNA virüslerinde mutasyon olur ama RNA virüslerindeki gibi bu mutasyonlar hemen bir varyanta dönüşmeyebilir.
04:11Çünkü DNA virüslerinde ortaya çıkan mutasyonlar virüsün kendi genetik yapısı içerisinde düzeltilir.
04:20O açıdan yeni bir varyantın oluşması hani çok kolay değil.
04:24Covid'de gördüğümüz gibi daha ölümcül daha tehlikeli varyantlar ortaya çıkar mı diye bir korku çok gerçekçi görünmüyor bana.
04:33Hastalığın belirtilerine gelince daha çok gördüğümüz ateş, kırgınlık, halsizlik, kas ve ekleme ağrıları, baş ağrısı ve onun dışında da boyunda lef bezlerinin şişmesi ve tabii tipik olarak da ciltte döküntüler, vezigüler döküntüler.
04:52Bu döküntüler zamanla patlayabiliyor ve iyileşirken de ciltte iz bırakabiliyor.
04:59Bu döküntüler aslında hastanın hani bulaştırıcılığından da en çok sorumlu olan bulgusu.
05:08Bir taraftan da şöyle bir durum var hastayı görünce tanıyorsunuz yani döküntüsü var.
05:13Döküntüsü olduğu için de temas etmezsiniz, mesafenizi korursunuz hani o açıdan bir alert veriyor etrafına.
05:21Döküntüsü olmayan hasta bulaştırmaz mı? Bulaştırabilir yani sekresyonlarla da bulaşma olabilir ama bu daha sınırlı bulaşmada sorumluluğu daha az.
05:31Az semptomatik vakkalar var mı? Bunlar bulaştırıcı mı? Bu konuda yeterli veri yok.
05:37Biliyorsunuz COVID'de hiç semptomu olmayan, hasta olmayan, hasta olduğunu bilmeyen kişilerin de bulaştırıcı olabileceği yönünde epeyce bilgimiz vardı ama bu hastalık için henüz böyle bir bilgi yok.
05:50Bütün bunları bir araya getirdiğimde ben hani önümüzdeki dönemde böyle COVID-19'da olduğu gibi bir kaotik pandemi beklentisi içinde değilim.
06:01Bana bu gerçekçi gelmiyor ama bir sorun var bu sorun artık bir ülkenin bir kıtanın sınırlarını aşmış durumda bu açıdan dikkatli olmamız gerekiyor.
06:12Özellikle salgının görüldüğü ülkelerden transferler geliş gidişlerde hastalar varsa bunların ayıklanması, fark edilmesi, izolasyonu önemli çünkü bu hastaları 21 gün izole etmek gerekiyor, 3 hafta izole etmek gerekiyor.
06:32Bir de hijyen ve temizlik önemli özellikle işte uçaklarda koltukların her kullandıktan sonra temizlenmesi çünkü koltuğa da bu sekresyonlar eğer hastada döküntü varsa bulaşabilir ve oradan da bulaşma olabilir.
06:47El hijyeni her zamanki gibi korunmada önemli, mesafe yine önemli. Bunlara dikkat edersek ben çok sorun olacağını düşünmüyorum. Umarım düşündüğüm gibi olur ama önümüzde tabi Eylül ayı itibariyle yine son yıla enfeksiyonlarıyla ilgili bir risk dönemi başlıyor. Diğer enfeksiyon hastalıkları açısından da dikkatli olmamızda fayda var.