Yeni pandemi maymun çiçeği virüsü mü? Prof. Dr. Tevfik Özlü'den net cevap
Transcript
00:00Dünya Sağlık Örgütü maymun çiçeği hastalığı için acil durum ilan etti.
00:04Aslında biz bu hastalıkla yeni karşılaşmıyoruz.
00:071970'lerden beri bu virüsün insanda hastalık yaptığını biliyoruz.
00:12Ama daha çok Afrika bölgesinde bu hastalığı daha çok görüyorduk.
00:16Orta Afrika ve Batı Afrika'da iki farklı varyant ve buna bağlı hastalık bildiriliyordu.
00:22Aslında Kongo'da daha çok hasta ölümleri var.
00:25Oradaki ölüm oranı biraz daha fazla.
00:28Genelde hafif seyreden ve tedavi ile iyileşen bir hastalık.
00:33Ama son birkaç yıldır bu Afrika'nın dışında da bu vakaları görmeye başladık.
00:39Avrupa Birliği ülkelerinde daha sonra farklı ülkelerde de ortaya çıktı.
00:44Ve sanıyorum 75'in üzerinde ülkede artık bu hastalığın var olduğunu biliyoruz.
00:51Böyle bir durum olunca da Dünya Sağlık Örgütü acil durum ilan etti.
00:56Çünkü bu konuda artık Afrika dışındaki ülkelerinde alarma gelmeleri, tedbir almaları gerekiyor.
01:04Bu hastalığı sınırlamak açısından.
01:06Tabi bu durum hepimizin aklında daha birkaç sene önce yaşadığımız COVID pandemisini hepimizin zihninde tekrar canlandırdı.
01:15Acaba tekrar bir pandemi ile karşı karşıya kalır mıyız?
01:18Tekrar kısıtlamalar, yasaklamalar başlar mı?
01:21Diye bir korku var.
01:23Hemen başta söyleyeyim böyle bir beklentim yok.
01:28Çünkü bu virüs COVID-19 virüsü ile çok farklı özellikler taşıyor.
01:34Öncelikle bu hastalığın bulaşması daha zor.
01:39Yani COVID-19 virüsü çok kolay bulaşan bir virüs.
01:42Hava yoluyla bulaşıyordu, sekresyonlarla bulaşıyordu, temasla bulaşıyordu.
01:47Bu virüs daha çok temasla bulaşıyor ve yakın temasla bulaşıyor.
01:52Ve daha çok bulaşma cilt döküntüleri ve bu döküntülerin içinde bulunan sıvı ile temasla oluyor.
02:01Daha çok görülenler cinsel ilişki sırasında bulaşan vakalar.
02:08Ama tabi sadece cinsel ilişki ile bulaşmıyor.
02:11Onun dışında hastanın tenine temas eden her türlü sarılma, kucaklaşma vesaire gibi durumlarda da bulaşabilir.
02:20Hatta hastanın elbiseleri, yattığı çarşaf, oturduğu yerden de bulaşma olabilir.
02:28Hastanın sekresyonlarıyla da bulaşabiliyor.
02:31Eğer çok yakın mesafedeyseniz, uzun süre sohbet ettiyseniz, mesafeyi koruyamadıysanız sekresyonlarıyla da size bulaşabiliyor.
02:41Ama genel itibariyle bulaşan vakaların çoğunun çok yakın temas ve bedensel temasla bulaştığını biliyoruz.
02:50Genelde hastalık iyileşiyor.
02:54Yani tedavi ile, destek tedavi ile diyelim.
02:572-4 hafta içerisinde şifayla iyileşiyor.
03:01Ölüm daha çok Afrika'daki olgularda var.
03:07%1 ile %6 arasında ölüm bildirilmiş ama bu değişiyor.
03:12Dediğim gibi Avrupa Birliği ülkelerinde mesela ölüm oranları çok madir.
03:16Dünyada şu ana kadar sanıyorum 600 civarında ölüm olduğu ortaya çıkmış.
03:21Bunların hemen neredeyse tamamına yakını, çok büyük bir kısmı diyelim Afrika'daki ölümler.
03:28Avrupa virüsün ölümcülüğünden ziyade oradaki sağlık hizmetlerine ulaşım ve sağlık bakımının yetersizliği ile ilgili olabilir.
03:36Tabi bu konuda net bir şey söylemek şu anda mümkün değil.
03:40Avrupa'da farklı bir varyantının ortaya çıktığı ve bunun daha ölümcül olduğu gibi söylentiler var ama bu konuda da kesimi bilgi yok.
03:49Bu virüsün mutasyon geçirmesi ve mutasyonların varyanta dönüşme olasılığı çok daha düşük.
03:57DNA virüsü çünkü bu.
03:59DNA virüslerinde mutasyon olur ama RNA virüslerindeki gibi bu mutasyonlar hemen bir varyanta dönüşmeyebilir.
04:08Çünkü DNA virüslerinde ortaya çıkan mutasyonlar virüsün kendi genetik yapısı içerisinde düzeltilir.
04:17O açıdan yeni bir varyantın oluşması çok kolay değil.
04:21Covid'de gördüğümüz gibi daha ölümcül daha tehlikeli varyantlar ortaya çıkar mı diye bir korku çok gerçekçi görünmüyor bana.
04:30Hastalığın belirtilerine gelince daha çok gördüğümüz ateş, kırgınlık, halsizlik, kas ve eklem ağrıları, baş ağrısı
04:39ve onun dışında da boyunda lef bezlerinin şişmesi ve tabi tipik olarak da ciltte döküntüler, veziküler döküntüler.
04:49Bu döküntüler zamanla patlayabiliyor ve iyileşirken de ciltte iz bırakabiliyor.
04:56Bu döküntüler aslında hastanın bulaştırıcılığından da en çok sorumlu olan bulgusu.
05:05Bir taraftan da şöyle bir durum var, hastayı görünce tanıyorsunuz yani döküntüsü var.
05:10Döküntüsü olduğu için de temas etmezsiniz, mesafenizi korursunuz.
05:14Hani o açıdan bir alert veriyor etrafına.
05:18Döküntüsü olmayan hasta bulaştırmaz mı? Bulaştırabilir.
05:21Yani sekresyonlarla da bulaşma olabilir ama bu daha sınırlı bulaşmada sorumluluğu daha az.
05:28Asentomatik vakalar var mı? Bunlar bulaştırıcı mı? Bu konuda yeterli veri yok.
05:34Biliyorsunuz COVID'de hiç semptomu olmayan, hasta olmayan, hasta olduğunu bilmeyen kişilerin de bulaştırıcı olabileceği yönünde epeyce bilgimiz vardı.
05:44Ama bu hastalık için henüz böyle bir bilgi yok.
05:47Bütün bunları bir araya getirdiğimde ben hani önümüzdeki dönemde böyle COVID-19'da olduğu gibi bir kaotik pandemi beklentisi içinde değilim.
05:59Bana bu gerçekçi gelmiyor.
06:01Ama bir sorun var. Bu sorun artık bir ülkenin, bir kıtanın sınırlarını aşmış durumda.
06:06Bu açıdan dikkatli olmamız gerekiyor.
06:09Özellikle salgının görüldüğü ülkelerden transferler geliş gidişlerde hastalar varsa bunların ayıklanması, fark edilmesi, izolasyonu önemli.
06:23Çünkü bu hastaları 21 gün izole etmek gerekiyor, 3 hafta izole etmek gerekiyor.
06:29Bir de hijyen ve temizlik önemli.
06:32Özellikle uçaklarda koltukların her kullandıktan sonra temizlenmesi.
06:37Çünkü koltuğa da bu sekresyonlar eğer hastalığı döküntü varsa bulaşabilir ve oradan da bulaşma olabilir.
06:44El hijyeni her zamanki gibi korunmada önemli, mesafe yine önemli.
06:49Bunlara dikkat edersek ben çok sorun olacağını düşünmüyorum.
06:53Umarım düşündüğüm gibi olur.
06:55Ama önümüzde Eylül ayı itibariyle yine son yıla enfeksiyonlarıyla ilgili bir risk dönemi başlıyor.
07:02Diğer enfeksiyon hastalıkları açısından da dikkatli olmamızda fayda var.