Urartuların 62 yıllık bekçisi Mehmet Kuşman: Benden sonra bu lisan buralarda ölecek
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Hocaların tahminine göre, ülkemizin 3'ten 1'inden biraz fazla ama nüfus sayısı 2,5 ve 3 milyon kadar düşürülüyor.
00:21Çavuştepe Kalesi, Bon Kalesi'nden sonra en büyük kalelerden biri.
00:25Sonra, Tuşpa, Çavuştepe, bu ikinci yerden biri.
00:29Burada iki tapınak var.
00:52Bu dağın adı Voldoğu. Dağ Çavuştepe adı yok.
00:55Ben de katıldım. Sabahleyin kazma kürekler alır beni neyse.
01:01Aldık çıktık geldik buraya. Yurt yok, buyu yok, hiçbir şey yok hep güneşte.
01:06İlk sene bir kitaba çıkınca yanlarında 26 yıl çalıştığım Profesör Afif Erzat yukarıda yemeğe gelmedi.
01:15Okulda kalıyorlardı.
01:17Aslanlara dedim ki niye, hoca nerede? Yukarıda kitabe çıkmış.
01:22Kitabe dedim o zaman kağıt var mıydı kitabın? Yok kitap değil dedi kitabe.
01:28O zaman öğrendim. Taşların üzerinde yazılan yazıya kitabe denir dediler.
01:33Gittim hocam niye gelmiyorsunuz? Yavrum kitabe çıktı.
01:37E kötü bir şey mi? Yok iyi bir şey.
01:39Peki ne diyor? Okuyamam dedi.
01:42Önce siz prof değil misiniz? Evet.
01:45E bu rüya okumak okuyamaktan sonra profunuz ne işe yarıyor diye sorunca güldü.
01:51Yavrum ben arkeologum ben kazma kazı yapmaya mükellefim.
01:55Hocam ben bu yazıyı öğrenemez miyim? Yok dedi.
01:58Niye? Hiç deneme dedi. Çok zor bir yazıdır.
02:02Hocam niye o kadar zor? Ben de insanım yani illa ki üniversite mezunu olacağım ondan sonra öğrenebilirim.
02:10Sen bilirsin ama dedi benim sözümü dinlersen hiç uğraşma.
02:15E ben de çok hevesliyim, gencim.
02:19İran'a gittim oradaki yazları da topladım.
02:22Bütün Türkiye'ye adım adım bulaştım.
02:24Suriye'ye gittim.
02:28Oradaki yazları da topladım.
02:30Üç yıldır alfabet tamamlandı.
02:32Tamamlandıktan sonra
02:35Batı'nın haberi olmuş. Çavuştepe, Kalebeştir.
02:39Orada alfabesini yapmış diye.
02:41Bu sefer lisana başladık.
02:4322 yılda lisan aldı.
02:46Lisan 22 yılda ancak 650 kelime ezberleyebilmiştir.
02:53Bir türlü yazıyı okuyorum ama cümleyi kuramıyorum.
02:58Ondan sonra İstanbul'a gittim.
03:01Değerli bir hocamız vardı Mehmet Ali Öztok.
03:07Gittim hocam mesela bundan ibaret.
03:10Oğlum dedi onların yazları bizim yazlarımız gibi değil.
03:13Bir saattir okuduğun zaman o saattir bir iki kelime yerini değiştirmelisin.
03:18Yoksa cümleyi tam kuramazsın.
03:20Onda öğrendik.
03:22Etti 25 ve ondan sonra çocuklar büyümeye başladı.
03:26Meclis maaşımla çocukları nasıl okutacağım diye.
03:30Gittik o derhalerde.
03:3211 çocuk babası.
03:34Hepsini de okuttum.
03:36Ondan sonra taşlara gittim.
03:38Uyuma dersi sadece çizim yapıyorum.
03:41O zaman da Türkiye'ye yani doğuya iyi bir turist gelmeye başladı.
03:45Yapsak yapsak yaptık.
03:48Allah'a şükür çocuklarımı okuttum büyüttüm.
03:512005'te yaş 65 olunca resmen emekli oldum.
03:55Ondan sonra dilekçe verdim.
03:57Gönüllüye başvurdum.
03:5919 yılda burada görevli olarak çalışıyorum.
04:02Ama sadece emeklilik maaşımı alıyorum.
04:05Diğer tarafını devlet alıyor.
04:07Gönüllülere para verilmez.
04:09Türkiye'de 7 dünyada 12 kişiyiz.
04:12Evet Türkiye'de de Sıvızda en genci ben olduğum için bakanlık beni hep dış ülkelere gönderiyor.
04:18E ben nasıl isen 4 yaşımı bitirdim doldurdum.
04:23E de ama artık bakalım eğer sorunlu şeyde sağlığımla ilgili bir sorun da çıkmasa.
04:28E derim ama bakalım.
04:30Bir çocuğum öğrendi.
04:32O da Van'da SGK müdürüdür.
04:34O da unutur yani.
04:35İşi çok zordur akşama kadar.
04:37Böyle bir yazı ki devamlı artık kitaplarını okuması lazım.
04:41Devamlı yazması lazım.
04:43Uğraşması lazım.
04:45Onda o şeyi yok fırsatı yok.
04:48Bakalım sonra ne olur.
04:50Zaten insan ölüyor.
04:51Zaten insan ölüyor.
04:53Öbürleri zaten dışarı bile çıkamazlar.
04:56Ben de 64 yolu bir doldurdum artık.
04:58Bu nereye gidecek?
04:59Ne olacak?
05:16İşte.
05:17Ta.
05:18Ta.
05:20Ta.