GERİLİM TIRMANIYOR! Kapalı kapılar ardında savaş planı mı? Rus heyet İran'da...
Orta Doğu'da geniş bir bölgesel savaş korkusunun yaşandığı bir zamanda Rusya'nın Güvenlik Konseyi Sekreteri Sergey Şoygu, İran liderleriyle görüşmek üzere Tahran'a gitti. Kritik bir zamanda kritik bir ziyaret... Peki bu ne anlama geliyor? İran Araştırmaları Merkezi Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Serhan Afacan CNN TÜRK'te değerlendirdi.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00İki fotoğraf karesi var. Bu fotoğraf karelerinden yola çıkarak devam edelim.
00:04Serhan hocama da böyle döneceğim. Washington'da
00:07Biden'ın eşliğinde güvenlik zirvesi diyebiliriz değil mi?
00:11Kurmaylarıyla bir toplantı yapıyor, kritik bir toplantı aslında bu fotoğrafta.
00:17Biden'ın işte son başkanlık döneminde aslında yaptığı, atmış olduğu adımlardan da söz etmek
00:23mümkün. Hemen yandaki fotoğrafa dönelim.
00:27Tahran'da da şimdi bu fotoğraf Amerika Birleşik Devletleri Washington'da çekildi.
00:31Diğer fotoğrafa da bakacak olursak Tahran, İran'da çekilmiş bir fotoğraf.
00:36Şoygu'nun görüşmesini gerçekleştirdiği fotoğraf.
00:38Serhan hocamla da böyle devam edelim. Sayın Gezer size de aynı soruyu soracağım.
00:43Biz ne olacak sorusunu sorarken, ne konuşuluyor,
00:48kim nasıl bir yol izleyecek sorusunu sorarken, kapalı kapılar ardında
00:52güvenlik zirvelerini yapan liderler
00:55Aslında bir savaş hazırlığının içine girmişler bile diyebilir miyiz? Bu başladı süreç
00:59Planlamalar yapılıyor.
01:01Kamuoyuna yapılan açıklamalarda sükûnet çağrısı yapılıyor.
01:06Ama burada bir planlama yapılıyor demek mümkün mü Serhan hocam?
01:10Pek o kanaatte değilim. Şu manada yani Rusya'nın bir savaş planlamasının, İran'ın
01:15taraf olacağı bir savaş planlamasının parçası olacağı kanaatinde değilim. Az önce Gülur Hanım ifade etti.
01:21Bazı iddialar vardı Rusya'dan kargo uçaklarının geldiği ve bunları kimileri
01:25bir takım mühimmat silah taşıdığını, kimileri de hava savunma sistemleri taşıdığını söyledi. Ama bunlar tabiatala doğrulanmadı.
01:32İran'da bu iddiaları doğrulamadı.
01:34Mümkündür, kuşkusuz mümkündür.
01:36Şimdi Rusya'nın kendine özgü bir durumu var biliyorsunuz.
01:40Her ne kadar bir taraftan saldırgan bir şekilde
01:43Ukrayna'da varlığını sürdürse de diğer taraftan
01:46bir müzakere
01:48zemini de arıyor.
01:49Bu da gayet bilinen bir şey. Hatta Çin üzerinden Rusya ile Ukrayna'nın
01:54belirli bir görüşme
01:55trafiği içine gireceğine ilişkin haberler de çıktı biliyorsunuz.
01:58Dolayısıyla İran'ı İsrail'e karşı
02:01savaşa
02:02teşvik etmek yahut bu savaşı tınlak içine zımnen ya da açıktan onaylamak Rusya'nın herhangi bir şekilde işine gelmiyor.
02:08Kaldı ki
02:08İsrail'le böyle bir ilişkisi de yok.
02:10Ancak şu var, Rusya İran'ın bir şey yapacağını biliyor.
02:14Artık sağır sultan duydu bunu. Aksi de mümkün de değil İran açısından.
02:18Birincisi bunun muhtemelen ölçüsünü anlamaya çalışıyordur.
02:21Bunun nereye gideceğini anlamaya çalışıyordur. İkincisi ve bence daha önemlisi şu
02:26şimdi İran şunu çok iyi biliyor ki pardon eğer bir şekilde İsrail'le savaşırsa
02:32böyle bir ihtimal görmüyorum.
02:34Sıcak çatışmaya dönüşme ihtimali görmüyorum misillemenin ötesinde ama
02:38bu süreçlerin zaman zaman nereye evrileceği de biliyorsunuz çok kestirilemeyebiliyor.
02:43İran bir şekilde İsrail'le savaşırsa bu İran'ın
02:47ABD'yle savaşması anlamına gelecek.
02:49ABD askerleri İran'a girer, ABD uçakları İran'ı vurur anlamında değil ama fiilen Amerika Birleşik Devletleri'nde
02:56İran'ı hedef alması anlamına geliyor. Muhtemelen Rusya böyle bir
03:00durumda İran'ı korumak isteyecektir.
03:02Çünkü Ukrayna'nın
03:03Ukrayna'ya kadar gelmesini istemediği ABD'nin İran'a kadar gelmesinde ki tarihsel olarak da bu böyledir. O kısma çok fazla
03:09girmeyeceğim.
03:10Dolayısıyla ben biraz daha Şoygun'un Tahran'daki atmosferi anlamaya çalıştığını
03:15ve Batı başkentleri genelde uzaktan takip ederek basın üzerinden
03:19bazı spekülasyonlar yaparken Rusya'nın doğrudan sahada olduğunu göstermeye çalıştığını görüyorum ve
03:24ben Rusya'nın Şoygun'u ziyaretinde Amerika'nın da çok rahatsız olduğunu düşünmüyorum.
03:28Onu ifade edeyim zaten neden rahatsız olsun.
03:31Egemen bir devlet nihayetinde üst düzey bir ziyaret gerçekleştiriyor.
03:35Çünkü hiçbir şekilde Rusya'nın
03:37korkulan o kıyamet senaryosu denen bölgesel bir çatışmadan yanı olduğunu düşünmüyorum.
03:42Zaten İsrail'le arasında böyle husumete dayalı bir ilişki yok.
03:46Karşımıza böyle bir ülke yok. Biraz da anlamaya çalıştığını
03:49ve Amerika Birleşik Devletleri'nin
03:51oldukça düşük olsa da tekrar edeyim
03:53müdahil olacağı bir senaryoda elbette İran'a
03:56ne gibi yardımlar yapabileceği yahut Amerika'nın burada
03:59varlığını nasıl engelleyeceğine dönük bazı fikir alışverişlerinde bulunduğunu düşünüyorum kaldı ki
04:05biliyorsunuz herhalde bunu
04:07bu kısmı da işin izahtan baresi de İran'da bir bölgesel savaş istemiyor.
04:11İran bunu daha ne kadar açık ifade edebilir?
04:13Kim istiyor burada peki?
04:14Şimdi Neten Yahu elbette olan şüpheli biliyorsunuz Dışişleri Bakanımız Sayın Hakan Fidan da bunu olabilecek en açık şekilde ifade etti.
04:22Tasmasını bağlasın birileri dedi.
04:24Daha bunun üstünde bir ifade yok yani.
04:26Çünkü bölgeyi ateşe atacak diye zaten Türkiye baştan itibaren söylüyordu.
04:29Şimdi Neten Yahu ile alakalı şöyle bir durum var.
04:32Neten Yahu doğrudan bir savaş mı istiyor?
04:35Yoksa somutlaşmış bir savaş
04:38riskini mi istiyor?
04:38Yani bak İran bana saldırabilir.
04:41Bu iş savaşa doğru gidiyordan.
04:42Çünkü biliyorsunuz Neten Yahu'nun birkaç politik yönü varsa
04:47birkaç politik aracı varsa elinde
04:49bunlardan birincisi ve en önemlisi İran korkusu, İran fobisi
04:53bunu harekete geçirecek bir zemin Neten Yahu'nun işine gelir.
04:56Dolayısıyla şu konjöktürde
04:58Neten Yahu'ndan başkasının herhangi bir şekilde bu süreci cüretkâr bir şekilde
05:03bu süreci çatışmaya götürecek hareketler yapmaktan yanı olduğunu düşünmüyorum.
05:07Buna Rusya dahil.
05:08Amerika Birleşik Devletleri bence dahil ve tabiatıyla İran da dahil.