Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Efendim, dünya genelinde küresel anlamda bir gerilim atmosferi var.
00:05Bu durumdan Bangladeş'te görüldüğü gibi nasibini almış görünüyor.
00:09Şimdi bu konuyla ilgili bir bağlantı gerçekleştireceğiz.
00:12Akademisyen ve gazeteci Masur Rahman hattımızda.
00:15Sayın Rahman öncelikle yayınımıza hoş geldiniz.
00:18Hoşbulduk, iyi yayınlar dileriz.
00:20Çok teşekkürler.
00:22Bangladeş'te halk ayaklanması sonuca ulaşıyor diyebilir miyiz acaba?
00:26Aslında olayı biraz daha geri alırsak neler oluyor acaba şu an Bangladeş'te?
00:30Hocam öncelikle Bangladeş'te halk devrimi gerçekleştirdi.
00:37Sonucuna varmış Allah'a şükür.
00:39Başbakan Şekasin'e ülkeden kaçtı.
00:42Ve bugün saat, Türkiye saati 11 çeyrekli istifasını Cumhurbaşkanı'na vererek
00:48kız kardeşi Şekrehen Ağ ile asgari helikopterle Hindistan'a kaçtı.
00:53Peki öncesine gidecek olursak nasıl atmosfer, hava buraya geldi?
00:58Neler yaşandı öncesinde?
01:00Daha önce de Türk basınında yansıttığı gibi Bangladeş'te bu olaylar Temmuz'un birinde başlamıştı özellikle.
01:08Kontenzan sistemi karşı çıkan bir mevcudur.
01:112018 yılında karşı çıkan, yani savaş kahraman çocukları ve torunları verilen
01:18%30 kontenzanı ve toplamda %56 kontenzanı karşı çıkan eylemler, ayaklanmalar devam etmişti.
01:28Çünkü ilk talepler kontenzanı kaldırmasıydı.
01:31Hasina hükümeti bunu kaldırdı.
01:34Ancak bunu kaldırmasından önce eylemlere ateş açarak resmi olmayan kaynaklara göre bin,
01:41resmi olan kaynaklara göre 300 kişi de şehit etmiş sokaklarda.
01:45Bu kişiler öğrenciler.
01:47Burada 7'den 70'e kadar herkes vardır.
01:50Özellikle de UNICEF'in hazırladığı belgelere göre burada sadece 6 ile 14 yaşında olan 32 tane çocuk da vardır.
01:59Yani helikopterden açtığı ateş direk evlerine vurarak çocukları da öldürmüştü.
02:05Şimdi böyle bir mevzunun içerisinde artık bu sadece bir kontenzan sistemi kalmamış.
02:10Ve hükümete işte özellikle de İçişleri Bakanı ve ilgili bakanların İstefa Hasina doğrultusunda taleplere yöneldi.
02:18Ancak Hasina hükümeti yine de bunu kabul etmeden olaylardan sadece Bangladeş Cemaat-ı İslamiye sorumlu tutmuştu.
02:26Ve Cemaat-ı İslamiye sorumlu tutarak kendilerini rezakar yani vatan haini olarak ilan ederek olayların devam ettirmesine müsaade etti.
02:36Peki Cemaat-ı İslamiye'nin bu olaylardaki rolü neydi Sayın Rahman?
02:41Cemaat-ı İslamiye'nin bu olaylardaki rolü Cemaat-ı İslamiye olarak değil bir Bangladeş vatandaşı olaraktı.
02:48Çünkü bu hareket bu eylem herhangi bir doğrudan bir partinin değildir.
02:52Bu doğrudan bir vatandaşın öğrenci protestoydu.
02:56Mesela örnek vereyim Bangladeş Cemaat-ı İslamiye'nin öğrenci kolu İslami Satro Şiviri'nin öğrencisi de bir öğrenci.
03:02Bir taraftan bu Cemaat-ı İslamiye'nin üyesi olabilir ama bu öğrenci.
03:07Dolayısıyla bu orada Cemaat-ı İslamiye'nin pankartıyla katılmamış.
03:10Burada öğrenci kimliğiyle onun planına çıkmış ve bu eylemlere katılmış.
03:16Dolayısıyla genel bir halkın protestosuna burada sağcı, solcu herkes katılmış bu olaylara, eylemlere, sanatçılar vs.
03:24Ama Hasine bunu bir kurban seçmek zorunda kalırken her zaman olduğu gibi Cemaat-ı İslamiye kurban seçmiş ve Cemaat-ı İslamiye yasaklamış.
03:33Ve Hasine aslında bu son kozdu Hasine'nin elinde.
03:37Onun istediği de şu yöndeydi.
03:39Cemaat-ı İslamiye yasaklarsa gündem değiştirebilecek, Cemaat-ı İslamiye buna şey yapacak vs.
03:44Ama Cemaat-ı İslamiye bu suya düşmemiş ve bu şekilde de eylemler her zaman gündemde tutarak devam etti.
03:52Ardından Hasine'nin katliamı da devam etti.
03:57Hasine'nin bu sözlerinin ardından vatandaşların talepleri artık bakanlar üzerine değil tek bir noktaya hareketlenmiş.
04:06O da Hasine'nin istifası.
04:08Sadece üç gün önce bu harekete başlamıştı Hasine'nin istifası.
04:12Bu süreç içerisinde ilk gün 13 dün resmi kaynaklara göre 100 vatandaş öğrenciye tekrar Hasine katletti.
04:20Yani polis ve kendi öğrenci kolu aracı ile.
04:24Sanırım bu da bardağa taşınan son damla oldu herhalde.
04:27Aynen öyle. Dolayısıyla şimdi bizim buradaki umudumuz tabi ki bir noktaya kadar askerdi.
04:32Ancak asker başı yani genel koruma başkanı da Hasine'nin teyze kızının eşidir.
04:40Yani onun getirdiği biridir.
04:42Dolayısıyla buradaki ümitler o şekilde olsa da askerin alki demeler yani işte erlerden başlayarak üste kadar giden herkes vatanın bir özgürlüğe kavuşmasını isterdi.
04:53Dolayısıyla artık o Hasine'nin kendi akrabası bile olsa özellikle de son iki gün içerisinde geçmiş dönem genel koruma başkanlığı yapanların da toplanması
05:06ve bu yönde askerin bir şeyler yapmasını talep etmesi burada önemliydi.
05:11Dolayısıyla asker bugün sabahtan tabi yine bugün biz özellikle yani eylemciler protesto yapanlar külliyesine basmayı planlıyordu daha doğrusu.
05:22Ancak dün tekrardan o hal ilan etti ve sabahtan hiç kimse sokağa çıkmasına izin vermedi.
05:28Ancak saatler ilerledikçe polis baskısı ve diğer her türlü baskıları aşarak en az en az 20 milyon vatandaş sadece dakika sokaklara inmiş.
05:39Bu dediğim gibi bu sadece herhangi bir partiye bağlayan bir şey değildir.
05:43Öğrenci sadece öğrenciye kalmamış yani sokakta ayakkabısını diken benim vatandaşımdan başlayarak bakanlıkta çalışan vatandaşa kadar herkes buna inmiştir.
05:55Şu an devam ediyor mu bu gösteriler protestolar?
05:59Şimdi protesto olarak değil az önce ifade ettiğim gibi bu bir zafer kutlama olarak devam ediyor.
06:04Öğrenciler hala sokaklarda ve zaferlerini kazandılar.
06:08Hasina az önce dediğim gibi bugün saat 11 çeyrekte istifasını gizlice istifasını vererek ülkeden gizli bir şekilde kaçmıştır.
06:19Asıl soru bu.
06:22Evet asıl soru bu.
06:23Şimdi ne olacak?
06:24Aynen öğrencilerden de sokaklarda tek laf var şu anda söz var askeri hükümet de istemiyoruz.
06:31Çünkü asker yani bir demokratik sistem Hasina demokratik kendisi demokrasi olmasa bile bir demokratik sistem sürücü içerisindedir.
06:40Dolayısıyla bir asker hükümet istemeyiz istemeyiz.
06:43Dolayısıyla askerin genel koruma başkanı bugün az önce ettiği hatta ilk açıklamasında Hasina'nın gittiğini doğruladı.
06:51Ve ülkedeki yönetim askeri hükümet gelmeyeceğini ifade etti.
06:57Yani yönetimi el konmayacağını ifade etti.
07:00Dolayısıyla şu nokta çok önemli.
07:03Sadece üç gün dört gün önce yasaklanan cemaat İslami'nin amiri yani başkanına özel koruma aracı ile bugün toplantıya getirmiş.
07:15Çünkü asker de bunu biliyor.
07:17Bangladeş'in siyasette cemaat İslami'nin yerini önemini biliyor.
07:21Ve aynı zamanda diğer muhalif partileri de çağırmış.
07:25Sadece Hasina'nın partisinden hiç kimse gelmemiş.
07:29Ve onlarla oturarak şu an bir sibil hükümet kurmasını planlıyor.
07:34Bu sibil hükümet nasıl oluyor?
07:36Bu Bangladeş için yeni bir şey değildir.
07:38Daha önce de bu vardır.
07:40Hasina geldikten sonra bunu kaldırmıştı.
07:43Sibil hükümet ülkedeki önderlerden, sibil toplum kuruluşlardan, doktorlardan, üniversite hocalarından, profesörlerden
07:51aynı zamanda Merkez Bankası başkanından başlayarak yani toplumun önde gelen layık insanlardan oluşacak.
07:59Ve bu insanlar şu an için kaç aylığına geleceğini bilmiyoruz ama geçmişe dayanarak söylüyorsak
08:06bunun yasal olarak geçmişte üç aylık vardır.
08:09Üç ay için gelecekti ve üç ay her partiye eşit söz vererek seçim ortamı oluşturacak ve seçimi yaptıracaktı.
08:18Asker bunu sağlayacağını ifade etti.
08:20Aynı zamanda asker hiç kimsenin kaçmasına müsaade etmeyeceği, herkese gerekirse geri getirerek
08:28cezalandıracağını ve vatandaşların yanında olduğunu ifade etti.
08:32Bir de şu anda gelen son bir nokta ifade edeyim.
08:35Hasina biliyorsunuz helikopterle Hindistan'a gitmişti ve oradan uçakla başka bir ülkeye gitmeye planlıyordu.
08:43Ancak Calicut'a yani İngilizcesi olarak Kalkata dediğimiz Hindistan'ın o bölgeye gitti.
08:51Ancak oradaki hava kuvvetlerini yani pilotlar Hasina'ya taşımayı reddetti.
08:59Son gelen bilgiyi reddetti.
09:01Birincisi Hindistan'da Hasina'ya kalıcı olarak orada konaklanmayacağını ifade etti.
09:07Ardından Hasina'nın özellikle de akrabalarının yoğun olarak kaldığı İngiltere'de bunu reddetti.
09:13Hasina şu anda, son bilgilere göre tabii bu resmi bilgi değil, bu bizim aldığımız bilgiler, kaynaklardan aldığımız bilgiler.
09:21Belarus'a gitmeyi planlıyor.
09:24Ancak pilotlar Hasina'ya taşımak istemediğini ifade ediyor.
09:29Şu anda Hasina Belarus'a kaçmak istiyor, diğer ülkeler genel olarak reddediyor.
09:34Bu arada Kanada'da var, Kanada'da almak istememiş.
09:37Ancak şunu söyleyebiliriz herhalde, artık şiddet olayları Bangladeş'te sona erdi.
09:41Şiddet olayları yerini zafer kutlamalarına bıraktı diyebiliriz herhalde.
09:45Bangladeş şu an ikinci bağımsızlığına kavuşmuş.
09:48İkinci bağımsızlık bu dönemin en önemlisiydi.
09:52Yani Hasina hukumeti her zaman birinci bağımsızlık Pakistan'dan ayrılma mevzusunu gündeme tutarak ancak bu kadar diktatörlüğü kalmıştır.
10:00Dolayısıyla biz onu birinci savaş, birinci bağımsızlık olarak ve bu da bizim için yeni ve ikinci özgürlüğe kavuşma diyebiliriz.
10:09Peki, umarız tüm bu alınan mesafe Bangladeş'e ve Bangladeş halkına hayırlar getirir diyelim.
10:15Sizlere çok teşekkür ediyoruz Sayın Rahman aktarmış olduklarınız için.
10:18Sağ olun, var olun, iyi günler.
10:20İyi ayinler dileriz.
10:21Sağ olun.
10:22Evet kıymetli izleyiciler Bangladeş'ten aktardı.
10:24Gazeteci Massur Rahman şiddet olaylarının sona erdiğini, şiddet olayları yerini zafer kutlamalarına bıraktığını ifade etti.