Hayata Yön Veren Mefhumlar I Bidat
Serdar Yılmaz'ın hazırlayıp sunduğu, fikir dünyamızın bulanıklaştırılmış, gölgede bırakılmış mefhumlarını ele alan program “Hayata Yön Veren Mefhumlar” bu akşam "Bid'at" konusu ile Değişim TV ekranlarında...
-Bidat nedir?
-Yeni çıkan her şey bidat mıdır?
-İslam'da bidatı hasene var mıdır?
-Toplu tesbihat bidatmıdır?
-Bidat ehli kimdir?
-Bidat Fırkası kimlerdir?
Ve daha pek çok konu ile yayındayız...
-Bidat nedir?
-Yeni çıkan her şey bidat mıdır?
-İslam'da bidatı hasene var mıdır?
-Toplu tesbihat bidatmıdır?
-Bidat ehli kimdir?
-Bidat Fırkası kimlerdir?
Ve daha pek çok konu ile yayındayız...
Transcript
00:00Euzübillahimineşşeytanirracim
00:03Bismillahirrahmanirrahim
00:06Elhamdülillah ve salatü
00:09ve selamu ala rasulillah
00:11emma ba'd. Esselamu aleykum
00:13ve rahmetullahi ve bereketuhu.
00:17Kıymetli kardeşlerim
00:19bu hafta yine sizlerle beraber
00:22İslami ıslahta
00:24önemli bir yeri olan
00:27ifrat kavramını ele alacağız inşallah.
00:31Bildiğiniz gibi kavramların
00:33ıslahların doğru anlaşılmasının
00:37hayatımızda
00:38önemli bir yeri vardır.
00:41Hayatı istikamet
00:44üzere yaşamak,
00:45İslamı hayatımızda
00:48hakim kılmak
00:49ve ifrat ve tefritlerden
00:52uzaklaşıp
00:54mutedil ve istikamet
00:57üzere olmanın en önemli
01:00unsurlarından birisi
01:02özellikle İslami
01:05ıslahları sahih ve doğru bir şekilde
01:08anlamaktır.
01:10Gerek İslam davetini
01:13doğru esaslar üzerine taşımak,
01:16gerekse de
01:17dünya ve ahiret saadetine
01:20kavuşmak için
01:22öncelikle yapmamız gereken
01:26İslami bir zihniyeti
01:29oluşturmak için doğru mefhumlara
01:32sahip olmaktır.
01:34Aksi takdirde hem
01:37istikametimizi hem de dünya
01:40ve ahiret saadetini
01:42kaybedebiliriz. Ki böyle bir akıbetten
01:45Rabbim bizleri ve tüm Müslümanları
01:48muhafaza eylesin.
01:50Kardeşlerim işte bu önemli
01:53iki mefhum ve kavramlardan birisi de
01:57bid'at kavramıdır.
02:00Peki bu bid'at
02:03kavramının bu kadar önemli olması
02:06nereden kaynaklanıyor? Neden bu kadar
02:09önemli?
02:11Kardeşlerim bildiğiniz gibi
02:13Allah Resulü Aleyhissalatu Vesselam
02:16bizlere bid'at
02:19kavramını hatırlattı ve bid'atlere
02:22karşı bizleri çok şiddetli
02:25bir şekilde uyardı.
02:28Keza bir hadis-i şerifinde
02:31Allah Resulü Aleyhissalatu Vesselam şöyle
02:34buyurdu.
02:35İnne estekal hadis
02:38kitabullah.
02:39Muhakkak ki sözün en doğrusu
02:42Allah'ın kitabıdır.
02:44Ve ahsenel hedi,
02:46hedi Muhammed'in.
02:49En güzel hidayet
02:51Muhammed'in
02:53hidayetidir.
02:55Ve şerrul umuri
02:57muhtesatuha.
02:59En şerli işler ise
03:01sonradan ortaya çıkarılan
03:03işlerdir.
03:05Ve kullu muhtesetin
03:07bid'atun
03:09ve kullu bid'atin
03:11dalaletun ve kullu dalaletin
03:13fin nar.
03:15Her sonradan
03:17icat edilen iş
03:19bid'attır.
03:21Her bid'at dalalettir.
03:23Her dalalet ateştedir
03:25buyuruyor Allah Resulü
03:27Aleyhissalatu Vesselam.
03:29İşte
03:31bid'at öyle bir şey ki
03:33kardeşlerim, Müslümanları
03:35sapıklığa ve ateşe
03:37sürükleyebilecek bir
03:39konu. Bundan dolayı
03:41bizler de bu
03:43önemli konuyu etraflıca
03:45ele almayı istedik.
03:47Kardeşlerim
03:49öncelikle her zaman
03:51yaptığımız gibi bid'at
03:53kavramını da lugat ve
03:55ıstılah manalarıyla
03:57ele alarak başlayalım.
03:59Bid'at, Arap
04:01lugatında beda'a
04:03kökünden gelir ve
04:05eşi ve benzeri olmayan
04:07bir şeyi yapmak,
04:09icat etmek
04:11manalarına gelir.
04:13Yani kelime
04:15kök manasında ve
04:17türemiş şekillerinde
04:19yenilik, icat etmek
04:21sonradan meydana
04:23gelmek, benzeri
04:25olmamak gibi
04:27manalar taşır.
04:29Kur'an
04:31kavramları sözlüğü olan
04:33El Müfredat'ta şöyle geçer.
04:35Der ki
04:37bir işi herhangi
04:39bir model kullanmadan
04:41bilinen bir yolu
04:43izlemeden yapmaktır.
04:45diye geçer.
04:47Yine
04:49Lisan-ül Arap'ta ise şöyle geçer.
04:51Bid'atçı
04:53olmadığı halde
04:55bir emrin
04:57benzerini getiren
04:59kimsedir der.
05:01Bu minvalde
05:03Kur'an-ı Kerim'de bu
05:05lugat manasıyla bu kelime
05:07geçer. Mesela
05:09Rabbimizin
05:11en güzel isimlerinden birisi
05:13Bedi' ismidir.
05:15Bedi'us
05:17semavati vel ard
05:19semavat ve arzın
05:21bedi'i diye geçer.
05:23Ne demektir bu?
05:25Yani
05:27gökleri ve yeri
05:29önceden bir
05:31eşi, modeli
05:33eseri olmaksızın
05:35yoktan ve
05:37ilk defa yaratan
05:39anlamındadır.
05:41Yine kardeşlerim
05:43Ahkâf Suresi'nde ise
05:45şöyle geçer.
05:47Kul
05:49mâ kuntu bid'am
05:51mine rûsul.
05:53De ki ben peygamberlerden
05:55ilk defa gelmiş biri
05:57değilim. Yani
05:59benden önce hiç
06:01Rasul gelmemişti.
06:03Allah hiçbir Rasul
06:05göndermemişti de
06:07sanki ben
06:09yeni türemiş bir şey
06:11gibi çıkıp Rasullük
06:13iddiasında bulunmadım.
06:15Allah
06:17benden önce de birçok
06:19Rasul gönderdi
06:21manasındadır.
06:23İşte görüldüğü gibi
06:25bid'at kavramı Arap lugatında
06:27bir benzeri
06:29olmaksızın yeni
06:31icat edilen sonradan
06:33ortaya çıkan şey
06:35manasındadır.
06:37Bid'at'in ıstılahi
06:39tanımı da aslında lugat
06:41manasıyla aynıdır.
06:43Bid'at ıstılahta
06:45şu manadadır kardeşlerim.
06:47Şer'i
06:49bir emrin
06:51eda edilmesine
06:53ilişkin olarak
06:55şâri'in açıkladığı
06:57şer'i
06:59keyfiyete muhalefet
07:01edilmesidir.
07:03Bid'at'ın ıstılahı manası
07:05budur. Ne demek bu?
07:07Yani şu demek
07:09bir şer'i emir var
07:11ve bu emrin
07:13nasıl bir keyfiyetle
07:15eda edileceği
07:17yani nasıl yerine
07:19getirileceği Allah
07:21Rasulü tarafından açıklanmış
07:23ve beyan edilmiş.
07:25İşte Allah Rasulü
07:27tarafından açıklanmış ve
07:29beyan edilmiş ise
07:31bu şer'i
07:33keyfiyete muhalefet etmek
07:35Allah Rasulü'nün
07:37gösterdiği şeklin
07:39dışında yapmak
07:41bid'attır.
07:43Bid'ate
07:45dair bu mana
07:47şimdi zikredeceğim
07:49hadisin
07:51delalet ettiği
07:53manadır. Hangi hadis o?
07:55Men amile
07:57amelen leyse
07:59aleyhi emruna fehuve reddun.
08:01Her kim
08:03bir amel işler de
08:05onun
08:07üzerinde bizim
08:09emrimiz yoksa
08:11o reddedilir buyuruyor
08:13Allah Rasulü Aleyhisselatü Vesselam.
08:15İşte Rasulullah'ın
08:17bir uygulama
08:19keyfiyeti gösterip
08:21Allah Rasulü bir
08:23uygulama keyfiyeti gösterip
08:25bunu elzem kılarsa
08:27bu şekilde
08:29keyfiyeti belirlenmiş hükme
08:31muhalefet etmek
08:33bid'attır
08:35ve haramdır.
08:37Şimdi
08:39konuyu biraz daha
08:41açıklamak için örnekler verelim.
08:43Mesela
08:45Allah Subhanehu ve Teala
08:47ve'aqimus salah
08:49namazı ikame ediniz buyurdu.
08:51Şimdi bu bir
08:53emirdir, bir emir sigazıdır.
08:55Ancak
08:57namazın
08:59keyfiyeti
09:01istediği şekilde kılması
09:03için insana bırakılmamıştır.
09:05Bilakis
09:07iftitah tekbiri
09:09kıyam, kıraat
09:11rüku ve secde gibi
09:13eda etme
09:15keyfiyetini açıklayan
09:17başka
09:19naslar da gelmiştir.
09:21İşte
09:23keyfiyeti açıklanmış olan
09:25bu hükümlere
09:27muhalefet etmek
09:29bid'attır.
09:31Örneğin
09:33Müslim'de
09:35Ayşe radiyallahu anhadan
09:37rivayet edildiğine göre
09:39Rasul sallallahu aleyhi ve sellemin
09:41namazını tanımlarken
09:43şöyle geçer. Rasulullah
09:45sallallahu aleyhi ve sellem
09:47başını rükudan kaldırdığı
09:49zaman tam doğrulmadıkça
09:51secdeye gitmezdi.
09:53Secdeden de
09:55başını tam
09:57başını kaldırdığı zaman
09:59tam oturmadıkça secdeye
10:01gitmezdi.
10:03Yine
10:05namazdaki tadili erkan
10:07dediğimiz her bir rükünden
10:09sonra bedenin
10:11tam sakinleşmesi
10:13hakkında
10:15birçok naslar gelmiştir.
10:17İşte bu
10:19hadislerde Rasul
10:21sallallahu aleyhi ve sellem
10:23rükudan kalkınca tam
10:25doğrulmadıkça secdeye
10:27gidemeyeceğini
10:29secdeden de kalkınca tam
10:31oturmadıkça diğer secdeye
10:33gidilmeyeceğini ne yaptı?
10:35Açıkladı. Keyfiyeti
10:37beyan etti. İşte
10:39bu keyfiyeti
10:41Rasul sallallahu aleyhi ve sellem
10:43detaylıca
10:45beyan ettikten sonra
10:47buna
10:49muhalefet eden kimse
10:51bid'at işlemiş
10:53olur.
10:55Namaz kılan kimse rükudan
10:57kalkınca tam doğrulmadan
10:59secdeye giderse
11:01bid'at işlemiş olur.
11:03Çünkü Rasul
11:05sallallahu aleyhi ve sellemin
11:07açıkladığı keyfiyete
11:09muhalefet etmiştir.
11:11Dolayısıyla bu
11:13bid'attır, sapıklıktır.
11:15Ve bid'at
11:17işleyen kimse büyük
11:19bir günah işlemiş
11:21olur. Yine
11:23kardeşlerim her kim
11:25kasıtlı bir şekilde
11:27iki yerine üç
11:29secde yaparsa bid'at
11:31işlemiş olur.
11:33Aynı şekilde Allah
11:35subhanehu ve teala
11:37beyti yani Kabe'yi
11:39hac etmek Allah'ın
11:41insanlar üzerindeki
11:43bir hakkıdır
11:45buyurmuştur. Bu
11:47hacca ilişkin, hac edilmesine
11:49ilişkin nedir?
11:51Bir emirdir, bir emir
11:53sigasıdır.
11:55Ardından da bu emirden
11:57sonra da hac edilmesine
11:59ilişkin bu emrin
12:01eda
12:03etme keyfiyetini açıklayan
12:05yani nasıl
12:07hac yapılacağını açıklayan
12:09naslar, şer'i
12:11naslar varit oldu, geldi.
12:13İşte
12:15keyfiyeti beyan edilmiş
12:17hac rükunlerine muhalefet
12:19etmek bid'attır.
12:21Mesela her kim
12:23Mina'da taşlama
12:25yaparken
12:27yedi yerine sekiz taş atarsa
12:29ne yapmış olur?
12:31Bid'at işlemiş olur.
12:33İşte kıymetli dostlar
12:35ıstılahen
12:37bid'at budur.
12:39Resulullah
12:41sallallahu aleyhi ve sellemin
12:43bir şer'i hükmünün
12:45uygulama keyfiyetine
12:47metoduna ters
12:49bir keyfiyet ve metot
12:51uygulanırsa
12:53burada bid'at
12:55söz konusu olur.
12:57Bir de kardeşlerim
12:59şer'i hükümlerin
13:01büyük bir
13:03kısmında
13:05uygulama edilme keyfiyeti
13:07belirlenmeyen
13:09yani nasıl yerine
13:11getirileceği belirtilmeyen
13:13umum
13:15veya mutlak olarak gelmiş
13:17şer'i hükümler vardır.
13:19İşte bunlara
13:21muhalefet etmeye
13:23bid'at denmez.
13:25Bunlara muhalefet etmek
13:27o nehyin
13:29karinesine göre
13:31haram olur.
13:33Haram olur ya da mübah olur.
13:35Ama bid'at olmaz.
13:37Bunlara bid'at denmez.
13:39Yine aynı şekilde
13:41şer'i hükümlerin bir kısmı
13:43da vaz'i hükümlerdir.
13:45Eğer vaz'i
13:47hükümlerden ise bir hüküm
13:49bir muhalefet
13:51ona batıl denir veya
13:53fasid denir. Ama ne denmez?
13:55Bid'at denmez.
13:57Mesela
13:59Allah faizi
14:01haram kıldı.
14:03Faiz yiyen kimseye
14:05bid'at işledi denir mi?
14:07Denmez.
14:09Ne denir? Haram işledi denir.
14:11Yine mesela
14:13Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem
14:15altının altınla
14:17gümüşün gümüşle
14:19misli misline
14:21birbirine eşit
14:23ve peşin olmadıkça
14:25satışını
14:27yasakladı.
14:29Lakin fazla verir
14:31veya alırsa
14:33şüphesiz riba yemiş olur.
14:35Faiz yemiş olur
14:37buyurdu Allah Resulü.
14:39Şimdi bir Müslüman
14:41bu hadise
14:43muhalefet eder de
14:45altını altınla
14:47fazlasına satarsa
14:49ağırlıkları aynı olmazsa
14:51bid'at işlediği
14:53söylenemez.
14:55Aksine ne denir?
14:57Haram işledi denir.
14:59Çünkü faiz almış olur.
15:01Yine akitlerde
15:03şer'i hükümlere
15:05muhalefet edildiğinde
15:07bid'at işlendi denmez.
15:09Akit
15:11fasit oldu ya da batıl oldu denilir.
15:13Dolayısıyla
15:15kıymetli dostlar
15:17eda edilme
15:19keyfiyeti
15:21yani nasıl yerine
15:23getirileceğine dair
15:25bir beyan yoksa
15:27bu keyfiyet beyan edilmemiş
15:29ise bu
15:31şekilde olan şariin
15:33emirlerine muhalefet etmeye
15:35bid'at denmez.
15:37O konudaki şer'i hüküm araştırılır
15:39o şer'i hüküm
15:41söylenir.
15:43Haramdır denir, mekruhtur denir
15:45işte veya mübahtır
15:47denir, işte fasit oldu denilir
15:49batıl oldu denilir
15:51bunlar gibi.
15:53İşte kardeşlerim
15:55şer'i hükümleri incelediğimiz
15:57zaman eda
15:59edilme keyfiyeti
16:01belirlenmiş olan hükümlerin
16:03büyük
16:05bir kısmının o
16:07ibadetlere ilişkin
16:09olduğunu görürüz.
16:11İbadetler dışında
16:13eda edilme keyfiyetinin
16:15şari tarafından
16:17beyan edilmediğini
16:19umumi veya
16:21mutlak ifadelerle
16:23geldiğini görürüz.
16:25Dolayısıyla bid'at
16:27işte bu tür
16:29ibadetlerde söz konusu
16:31olur. Diğer
16:33muamelata ilişkin
16:35hususlarda
16:37olmaz.
16:39Bid'ata ilişkin işte
16:41bilinmesi gereken
16:43birinci yön budur
16:45kardeşlerim. Diğer
16:47bir husus ise
16:49bid'at ister
16:51ameli olsun ister
16:53sözlü olsun
16:55dini
16:57ve şer'i hükümlerden
16:59kitaba ve sünnete
17:01muhalif olan şeyidir.
17:03Ancak
17:05hükümlerin dışında
17:07olan ameller ve
17:09eşyalar bid'at
17:11kapsamına girmez.
17:13Bu anlamda yeni
17:15çıkan her şey bid'attir
17:17denilmez ve
17:19denmez. Mesela
17:21Allah Resulü Aleyhissalatu Vesselam
17:23kullanmadığı için
17:25yemek yerken çatal
17:27kaşık kullanmak
17:29bid'attir denmez.
17:31Sesi yükseltmek için
17:33megafon, mikrofon
17:35gibi aletleri kullanmak
17:37bid'attir denmez.
17:39Bilgisayar
17:41internet ve telefon gibi
17:43işte modern araçları
17:45Allah Resulü kullanmadı onun için
17:47bunları kullanmak bid'attir
17:49ondan sonra çıkmıştır denmez.
17:51Bunlar
17:53bid'atin konusu dahi değildir.
17:55Bid'atin
17:57konusu dini ve
17:59şer'i hükümlerdir.
18:01Ve biraz önce
18:03izah ettiğimiz gibi
18:05eda keyfiyeti
18:07belirlenmiş olan
18:09ibadetlerdir.
18:11Örneğin
18:13ezanı
18:15minare gibi yüksek
18:17bir yerden okumak
18:19ya da ezan okurken
18:21sesi yükseltmek için
18:23hoparlör kullanmak
18:25bid'at değildir.
18:27Ancak
18:29ezanın ifadelerine
18:31ekleme veya çıkarma yapmak
18:33bid'attir.
18:35Neden? Çünkü
18:37Resul Sallallahu Aleyhi Vesselam
18:39Resul Sallallahu Aleyhi Vesselam'in
18:41onayladığı
18:43ezan sözlerine
18:45aykırı davranmış ve
18:47muhalefet etmiş olur.
18:51Bir diğer
18:53önemli husus ise kardeşler
18:55umumi hükümlerin
18:57içerisine giren
18:59ama Allah Resulü'nün
19:01bizzat yapmadığı
19:03hususlar vardır.
19:05İşte günümüzde
19:07bir kısım kimseler
19:09bunları bid'at olarak
19:11ifade ediyorlar.
19:13Ve bu anlamda her şeye
19:15bid'at denildiğine
19:17şahit oluyoruz. Mesela
19:19bir kısım kimseler
19:21işte namazlardan
19:23sonra
19:25cemaatin topluca tesbihat
19:27yapmasını, tesbihat
19:29yaparken tesbih denilen
19:31aleti kullanmayı,
19:33topluca dua etmeyi,
19:35topluca Kuran okumayı,
19:37işte Müslümanların birbirlerine
19:39Allah kabul etsin diyerek namazlardan
19:41sonra musafahalaşmasını,
19:43bayramlarda
19:45ve değişik münasebetlerde
19:47işte birbirlerini tebrik
19:49etmeleri gibi bu tarz
19:51amelleri bid'atler
19:53olarak ifade ediyorlar.
19:55Ve bunları yapanları
19:57bid'at ehli
19:59olarak isimlendirmektedirler.
20:01Oysa ki kıymetli dostlar
20:03bunların hiçbirisi
20:05bid'at değildir.
20:07Çünkü bunlar
20:09genel hüküm dairesine
20:11giren hususlardır.
20:13Resulullah
20:15sallallahu aleyhi ve sellem
20:17bunları yapmasa da
20:19yapmamış olsa da
20:21bid'at sayılmaz.
20:23Çünkü bunları
20:25nehyetmemiştir.
20:27Yasaklamamıştır.
20:29Ve onun umumi,
20:31genel, mutlak emri içerisine
20:33giren hususlardır.
20:35Nitekim
20:37Ömer r.a
20:39bir sefer
20:41minbere çıkıp
20:43ben dua edeceğim
20:45siz de amin deyin
20:47dedi. Fakat Resulullah
20:49sallallahu aleyhi ve sellem bunu yapmamıştı.
20:51Ancak
20:53ayet ve hadislerde dua
20:55etmek ile ilgili umumi
20:57deliller
20:59geçtiği için Ömer r.a
21:01bu uygulamayı yaptı.
21:03Doğru gördü. Aynen
21:05Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem
21:07devamlı olarak teravih namazını
21:09cemaatle kıldırmadığı halde
21:11Ömer r.a'nın
21:13kıldırması da aynen
21:15böyledir. Zira
21:19Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem
21:21bunu yapmadı ama
21:23yasaklamadı da.
21:25Nitekim her namaz
21:27cemaatle kılınabilir. Ömer r.a
21:29da teravih
21:31namazını cemaatle
21:33kıldırdı. Müslümanları
21:35bir araya topladı. Zira
21:37herkes camide tek başına
21:39kılıyordu ve birbirlerine
21:41gürültü yapıyorlar. Birbirlerine eziyet
21:43veriyorlardı. Ve bundan
21:45dolayı Ömer r.a
21:47cemaatle
21:49kıldırma
21:51hükmünü verdi.
21:53Bu görüşüne vardı ve bu şekilde
21:55kılındı. Yine
21:57namazların ardından
21:59topluca tesbihat
22:01yapmak konusu da
22:03onların iddia ettiği gibi
22:05bid'at değildir.
22:07Bu husus şöyledir kardeşlerim.
22:09Bildiğiniz gibi Allah subhanehu
22:11ve teala namazın
22:13ardından tesbih,
22:15tesbihat, kendisinin
22:17tesbih edilmesi emrini
22:19vererek
22:21şöyle buyurdu.
22:23وَمِنَ الَّيْلِ
22:25وَسَبِّحْهُ
22:27وَاَدْبَارَ السُّجُدُ
22:29Gecelerde ve
22:31secdelerin ardından
22:33tesbih et.
22:35Secdelerin
22:37ardından sözüyle
22:39burada kast edilen namaz
22:41bittikten sonrasıdır.
22:43Zira secde ederken
22:45zaten tesbih edilir.
22:47Ancak bu ayette secdelerin
22:49ardında veya secde ettikten
22:51sonra tesbih
22:53etme emri gelmiştir.
22:55Dolayısıyla bunun
22:57manası namaz
22:59bittikten sonra tesbih et.
23:01Tesbihat yap.
23:03Allah'ı tesbih et
23:05demektir. Aynı şekilde
23:07Resulullah
23:09sallallahu aleyhi ve sellem
23:11namazdan sonra
23:13tesbih etme emri
23:15vermiştir. Bir hadiste
23:1710 defa tesbih
23:19etme, 10 defa
23:21hamd etme ve 10 defada
23:23tekbir etme emri
23:25verdiği geçer. Buhari ve Müslüman
23:27sayıhlarında.
23:29Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem
23:31başka bir hadisindeyse
23:3333 defa tesbih,
23:3533 defa hamd,
23:3733 veya 34 defada
23:39tekbir etmeyi Müslümanlara
23:41emretmiştir diye geçer.
23:43Tirmizi'de, Nesai'de
23:45ve İbn Hanbel'de.
23:47İşte bu tesbihat
23:49menduptur ve sünnettir.
23:53Yapılırsa sevap ve
23:55ecir alınır. Yapılmazsa
23:57bu sevaptan
23:59mahrum olunur ama
24:01günah işlenmiş
24:03olmaz.
24:05İşte kardeşlerim
24:07bu genel bir hükümdür.
24:09Herkes
24:11yalnız veya cemaatle
24:13yapabilir.
24:15Zira Allah Resulü
24:17hükmün uygulama
24:19keyfiyetini,
24:21metodunu belirlemedi.
24:23Bundan dolayı
24:25ikisinin yapılması da
24:27caizdir. Evet,
24:29sahabe radiyallahu anh'ın
24:31tek başlarına yaptılar ama
24:33cemaatle yapılması da ne olmadı?
24:35Yasaklanmadı.
24:37Tesbih
24:39yalnız tek başına
24:41yapma ile sınırlandırılmadı.
24:43Daha doğrusu
24:45tesbih, hamd ve tekbirin
24:47tek başına ve
24:49cemaatle yapılmasına dair
24:51hiçbir keyfiyet de
24:53gösterilmedi. İşte bu yüzden
24:55bunları topluca
24:57yapmak bid'at
24:59sayılmaz kardeşlerim.
25:01Ancak burada
25:03şöyle bir ayrıntı var
25:05kıymetli dostlar.
25:07Şimdi bizim bu bahsettiğimiz
25:09namazların ardından yapılan
25:11ve
25:13Allah ve Resulü tarafından
25:15talep edilen meşru
25:17ve mutat bir sünnettir.
25:19Yani
25:21namazların
25:23sonunda meşru kılınan
25:25tesbihat yapılmasından
25:27bahsediyoruz. Ancak
25:29bu şekilde değil de
25:31herhangi bir vakitte
25:33cemaat olarak toplanıp
25:35sünnetle
25:37sabit olmamış
25:39yeni bir ibadet
25:41şekli gibi topluca
25:43tesbihat yapmaktan
25:45bahsetmiyoruz. Ve
25:47böyle bir şekilde yapılması
25:49doğru da değildir.
25:51Zira
25:53namaz öncesinde
25:55mescitte toplanıp
25:57bir grup halinde
25:59belirli sayılarda tesbihat
26:01yapanlara ilişkin
26:03Abdullah ibni Mesud
26:05ve Ebu Musa
26:07el Eşari'nin bunları
26:09yapanları şiddetle azarladığı
26:11sabit olmuştur.
26:13Zira
26:15sünnet ile sabit olmamış
26:17bu şekilde yeni
26:19bir ibadet şekli
26:21ortaya çıkarmak kesinlikle
26:23kabul edilemez.
26:25Bahsettiğim rivayette
26:27Ebu Musa el Eşari
26:29Abdullah ibni Mesud'a
26:31diyor ki
26:33mescitte halkalar
26:35halinde oturmuş
26:37namazı bekleyen bir topluluk
26:39gördüm diyor. Her
26:41halkada idareci bir
26:43adam var ve o adam
26:45halkadakilerin ellerinde de
26:47çakıl taşları var.
26:49İdareci yüz defa
26:51Allahu Ekber deyin diyor.
26:53Onlar da yüz defa Allahu Ekber diyor.
26:55Sonra yüz defa La ilahe illallah
26:57deyin diyor. Onlar da yüz defa
26:59La ilahe illallah diyorlar.
27:01Yüz defa Subhanallah deyin
27:03diyor. Onlar da yüz defa
27:05Subhanallah diyorlar
27:07diye şikayette
27:09bulunuyor.
27:11Ve beraberce mescide
27:13gidiyorlar. Nihayet
27:15Abdullah ibni Mesud bu
27:17halakalardan birine denk gelip
27:19başlarında duruyor ve şöyle
27:21diyor. Bu yapmakta
27:23olduğunuzu gördüğüm şey
27:25nedir? Onlar da
27:27diyorlar ki ey Ebu Abdurrahman
27:29bunlar çakıl taşları
27:31onlarla Allahu
27:33Ekber, La ilahe illallah
27:35ve Subhanallah
27:37deyişlerimizi sayıyoruz.
27:39Bunun üzerine
27:41Abdullah ibni
27:43Mesud da diyor ki
27:45siz kötülüklerinizi
27:47sayıp hesap edin.
27:49Ben iyiliklerinizden
27:51hiçbir şeyin zayi
27:53edilmeyeceğine kefilim.
27:55Yazıklar olsun size.
27:57Ey ümmeti Muhammed
27:59çabuk helak oldunuz.
28:01Peygamberinizin
28:03şu sahabesi
28:05içinizde hala bolca
28:07bulunmakta. Onun
28:09elbiseleri henüz eskimemiş.
28:11Kapları kırılmamış.
28:13Diyor ve
28:15devam ediyor. Canım elinde olan
28:17Allah'a yemin olsun ki
28:19sizler kesinlikle
28:21ya Muhammed'in
28:23dininden daha doğru yolda
28:25olan bir din üzerindesiniz ki
28:27bu imkansızdır.
28:29Veya bir sapıklık
28:31kapısı açıyorsunuz.
28:33Onlar da
28:35bu sert tepkiye
28:37karşı diyorlar ki
28:39vallahi ey
28:41Ebu Abdurrahman biz
28:43başka bir şey değil sadece
28:45hayrı elde etmeyi
28:47istedik. Yani
28:49hayır ümidiyle yaptık bunu.
28:51Ve o da şöyle cevap
28:53veriyor. Hayrı elde
28:55etmek isteyen niceleri
28:57vardı ki onu hiç
28:59elde edemeyeceklerdir.
29:01Resulullah Aleyhisselatu Vesselam bize
29:03haber vermişti ki Kur'an'ı
29:05okuyacak olan bir topluluk
29:07bu okuyuşları
29:09sadece dillerinde
29:11kalacak. Onların
29:13köprücük kemiklerinden
29:15ileriye geçmeyecek.
29:17Vallahi bilmiyorum diyor.
29:19Belki onların çoğu sizdendir.
29:21Sonra
29:23Abdullah İbni Mesud onlardan
29:25yüz çeviriyor. Devam ediyor.
29:27Sonra bu rivayeti yapan
29:29Amr Bin Yahya'nın
29:31dedesi Amr Bin Selim'e
29:33diyor ki bundan sonra şöyle diyor.
29:35Bu halakalardaki
29:37insanların tamamını
29:39en nehravan
29:41olayında haricilerin
29:43yanında bize karşı
29:45savaşırlarken gördük
29:47diyor. İşte kardeşlerim
29:49sünnetle
29:51sabit olanlar dışında
29:53namaz
29:55sonrası
29:57bu belirlenmiş
29:59namaz
30:01sonrası dışında bu şekilde
30:03belirlenmiş mutat
30:05vakitlerde sanki
30:07yeni bir ibadet
30:09şekli ortaya çıkartır
30:11gibi bir toplanma
30:13caiz olmaz.
30:15Bizim bahsettiğimiz ve kastettiğimiz
30:17ise
30:19meşru sünnetlerle
30:21sabit olduğu gibi
30:23farz olan namazların
30:25ardından yapılan tesbihattır
30:27ve bu bidat
30:29değildir.
30:33Yine
30:35kıymetli dostlar
30:37namazların ardından Rasulullah
30:39A.S. değişik dualar
30:41farklı farklı dualar
30:43yapmıştır. Onun yaptığı
30:45gibi dualar yapmak
30:47sünnettir.
30:49Rasulullah A.S.
30:51duaların cemaatle
30:53topluca veya tek başına
30:55yapılmasına dair bir emri
30:57yoktur.
30:59Bu nedenle Müslümanlar
31:01topluca yaparlarsa
31:03bir sakınca olmaz.
31:05Buna bidat
31:07denilmez. Zira hüküm
31:09geneldir. Her ikisini
31:11de kapsar.
31:13Aynı şekilde
31:15tesbih
31:17denilen o aleti
31:19kullanmak da bidat
31:21değildir ve buna bidat denmez.
31:23Zira Sa'd bin Ebi Vakkas
31:25tan rivayet edilen bir
31:27rivayette Rasulullah A.S.
31:29bir kadının
31:31hurma çekirdekleri veya
31:33ufak taşlarla
31:35tesbih yaptığını görünce ona şöyle
31:37diyor. Sana
31:39bundan daha kolay
31:41ve daha eftel bir şey
31:43göstereyim mi?
31:45Dedikten sonra ona, o kadına
31:47tesbih ederken
31:49ne söyleyeceğini
31:51öğretiyor. Fakat
31:53tesbihat yaparken
31:55o çekirdekleri veya ufak taşları
31:57kullanmayı yasaklamıyor.
31:59Halbuki
32:01kadın bu
32:03işi kendisi çıkarmıştı.
32:05Tesbihat yaparken
32:07çekirdekleri veya ufak taşları
32:09kullanmayı icat
32:11ettiği, böyle bir
32:13vesile seçtiği halde
32:15Rasulullah A.S. ne yapmamıştır?
32:17Ona bidat
32:19dememiştir. Yani kardeşlerim
32:21genel
32:23hüküm dairesine giren
32:25husus Rasulullah
32:27A.S.
32:29bunları yapmasa da
32:31bidat sayılmaz.
32:33Çünkü bunları
32:35nehyetmemiştir ve
32:37onun emrinin
32:39umumiliği ve genelliği
32:41içerisine girerler.
32:43Ve
32:45bu hususda
32:47bu şekilde inşallah
32:49bu kardeşlerimizin bu iddialarını da
32:51bu şekilde ifade etmiş
32:53olalım. Evet
32:55kıymetli dostlar
32:57bidat konusunda
32:59tartışma hususlarından
33:01birisi de bidati
33:03hasene meselesidir.
33:05Peki nereden çıkmıştır
33:07bu bidati hasene meselesi?
33:09Bildiğiniz gibi
33:11bu mesele Hazreti Ömer'in
33:13teravih namazlarını
33:15cemaatle kıldırması
33:17üzerine
33:19söylediği bir sözdür.
33:21Rasulullah A.S.
33:23teravih namazını
33:25cemaatle kıldırmadığı halde
33:27Ömer B.A.
33:29bildiğiniz gibi teravih namazını
33:31cemaatle kıldırdı.
33:33Kendisine bu sorulunca da
33:35bu yaptığı işe de
33:37bidati hasene
33:39dedi ve bu tabiri kullandı.
33:41İşte Hazreti Ömer'in
33:43kullandığı bu ifade
33:45daha sonraları birçok
33:47alim tarafından da
33:49kullanılmaya başlanmıştır.
33:51Oysa ki
33:53kardeşlerim
33:55Hazreti Ömer'in burada kullandığı
33:57ifade
33:59bidat kelimesinin
34:01lugat manasında
34:03yani
34:05yeni icat edilen
34:07iş manasında
34:09bu anlamda
34:11kullanılmış bir kelimedir.
34:13Dolayısıyla
34:15yaptığı bu iş
34:17sünnete uygun olarak
34:19güzel bir iştir.
34:21Bu durum
34:23biraz önce izah ettiğimiz
34:25şekilde ıslahi
34:27anlamıyla bidat değildir.
34:29Zira
34:31ıslahi manasıyla
34:33bidatin güzeli olmaz.
34:35Allah Rasulü
34:37kullu bidatin
34:39dalaletin buyurdu.
34:41Yani tüm bidatler delalettir
34:43ve haramdır.
34:45Burada Hazreti Ömer'in
34:47yaptığı şey ve bahsettiği
34:49husus Allah Rasulü'nün
34:51şimdi zikredeceğim
34:53hadisinin mefhumudur.
34:55Müslim'de
34:57geçen hadiste Allah Rasulü
34:59şöyle buyurdu.
35:01Kim İslam'da
35:03güzel bir sünnet ortaya
35:05çıkarırsa
35:07onun sevabını aldığı
35:09gibi ondan sonra
35:11kim bunu yaparsa onun
35:13sevabını da alır.
35:15Ve bunu yapanların sevabı da eksilmez.
35:19Kim İslam'da kötü bir sünnet
35:21ortaya çıkarırsa
35:23onun günahını aldığı gibi
35:25arkasından kim bunu yaparsa
35:27onların günahlarını da
35:29alır ve bunu yapanların
35:31günahları eksilmez
35:33buyurdu Allah Rasulü
35:35a.s.m.
35:37İşte kim
35:39Kuran'a ve sünnete uygun
35:41şekilde İslam'a
35:43güzel bir hizmet
35:45yaparsa
35:47güzel bir fikir ortaya koyarsa
35:49güzel bir
35:51uygulama yapar ve
35:53arkadan
35:55arkasından da
35:57diğerleri de onun gibi yaparlarsa
35:59işte bu sevabı
36:01pek büyük olan
36:03bir iştir.
36:05Bunlar kesinlikle bid'at
36:07olarak ifade edilmez.
36:09Aksine büyük bir
36:11ecir vardır.
36:13Dolayısıyla bid'at
36:15şer'i bir emrin
36:17eda edilmesine
36:19ilişkin olarak
36:21şari'in açıkladığı
36:23bu şer'i
36:25keyfiyete muhalefet
36:27edilmesidir kardeşlerim.
36:29Aynen
36:31günümüzde
36:33koronavirüs gerekçesiyle
36:35camilerde
36:37cemaat namazlarının özellikle
36:39de cuma namazının
36:41saflar ayrık bir şekilde
36:43kılınması gibi.
36:45Çünkü
36:47Rasul s.a.v'in
36:49şer'i
36:51gelinlerle açıkladığı
36:53safların keyfiyeti
36:55ve sıkılaştırılmasına bu durum
36:57açıkça aykırıdır.
36:59Muhalefettir.
37:01Buhari'nin
37:03sahihinde Enes ibn-i Malik'ten
37:05rivayet edildiğine göre
37:07bir
37:09defasında namaz
37:11kılmak için kamet getirilmiştir
37:13diyor. Rasul s.a.v
37:15bize
37:17yüzünü döndü ve şöyle
37:19buyurdu. Saflarınızı
37:21dümdüz tutunuz ve birbirinize
37:23sımsıkı yapıştırınız.
37:27Müslim'in sahihinde
37:29Numan bin Beşir'den rivayet edildiğine göre ise
37:31şöyle geçer hadis-i şerifte
37:33Rasul s.a.v
37:35okuları düzeltir
37:37gibi saflarımızı düzeltirdi.
37:39Bizi
37:41alıştırıncaya kadar buna
37:43devam etti.
37:45Sonra bir gün
37:47camiye gelip
37:49namaza hazırlandı.
37:51Tam tekbir alacağı sırada
37:53birinin göğsünün
37:55safta ileri çıktığını gördü.
37:57Bunun üzerine
37:59Ey Allah'ın
38:01kulları! Ya saflarınızı
38:03düzeltirsiniz
38:05ya da Allah aranıza
38:07ayrılık verir buyurdu.
38:09Yine kıymetli
38:11dostlar bir başka hadiste ise
38:13şöyle buyurulur.
38:15Safları düz tutun.
38:17Meleklerin safı gibi
38:19saf tutun.
38:21Omuzlarınızı bir hizaya getirin.
38:23Aradaki boşlukları
38:25kapatın ki
38:27şeytan aranızda şeytan
38:29gedikleri bırakmayın.
38:31Kim safa
38:33kavuşursa Allah ona
38:35kavuşur. Kim de saftan
38:37koparsa Allah da
38:39ondan kopar
38:41buyuruyor. İşte
38:43bunlar gibi bir çok
38:45naslar namazlarda
38:47safların düzenli olmasını
38:49emretmektedir kardeşlerim.
38:51Ve safların
38:53nasıl olacağını
38:55Allah Resulü bizzat
38:57beyan etmiştir. Açıklamıştır.
38:59Allah Resulü'nün
39:01eda keyfiyetini
39:03açıkladığı bu saf
39:05düzenine aykırı bir saf
39:07düzeni bidattir
39:09ve haramdır.
39:11Bu büyük bir günahtır.
39:13Ve bu günahın
39:15vebali işte bu bidatı
39:17ortaya koyan, ortaya
39:19çıkaran başta yöneticilerin
39:21ve bu bidate destek
39:23verenlerin
39:25günahıdır.
39:27Hastalık bahanesiyle
39:29saflar bozulmaz.
39:31Hasta olan kişinin
39:33cemaate katılmaması hakkında ruhsat
39:35vardır. Hasta olan cemaate
39:37gelmez. Ancak saf
39:39düzenini bozmak caiz değildir.
39:43Allah Resulü zamanında
39:45çok şiddetli ve ölümcül
39:47taun hastalıkları
39:49baş göstermişti. Ama hiçbir zaman
39:51safları ayırmamıştır.
39:53Keza yine
39:55sahabeler dönemlerinde ya da
39:57ondan sonraki dönemlerde de şiddetli
39:59hastalıklar meydana gelmişti.
40:01Ama hiçbir zaman böyle bir bidat
40:03uygulanmamıştı.
40:05Namazlar dışında
40:07her yerde iç içe olup
40:09metrolarda, belediye otobüslerinde
40:11çeşitli faaliyetlerde
40:13tıklım tıklım
40:15olup namaza geçince
40:17safları ayırmanın
40:19hiçbir şer'i ve
40:21makul gerekçesi ve izahı
40:23yoktur kardeşler.
40:25Özellikle bu tür
40:27salgın hastalıklar
40:29dönemleri Allah'a
40:31olan bağlılığımızı
40:33kulluğumuzu daha da
40:35arttırmanın zamanlarıdır.
40:37Allah'ı razı edecek
40:39amelleri arttırmanın zamanlarıdır.
40:41Allah'ın gazabına
40:43sebep olacak işler
40:45yapmak değildir.
40:47Ramazan ayında
40:49Müslümanların iftar ve
40:51sahurlarda bir araya gelip
40:53Ramazan sevinçlerini ve
40:55şükürlerini engelleyip
40:57hemen arkasından turizm sezonuyla
40:59plajları ve bilumum
41:01günah mekanlarını açmak
41:03Allah'ın gazabını arttırır
41:05ve musibetleri
41:07çoğaltır.
41:09Rabbim bu
41:11saçmalıklara Müslümanları
41:13düçar edenlere iman
41:15selamet ve
41:17şuur ihsan eylesin diye
41:19dua ediyoruz.
41:21Evet kıymetli dostlar
41:23Bid'at ile
41:25ilgili bir de değinmemiz
41:27gereken diğer bir husus da
41:29Bid'at ehli
41:31ve Bid'at fırkası
41:33tanımlamalarıdır.
41:35Bildiğiniz gibi
41:37Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem
41:39ben sonra
41:41bir takım fitneler
41:43yaşandı ve bu fitnelerden
41:45sonra da
41:47bazı fırkalar ortaya
41:49çıktı. Bu fırkalar
41:51daha önce
41:53görülmemiş yeni
41:55görüşler benimsediler.
41:57Bu grupların mensupları
41:59benimsedikleri görüşlerin
42:01İslami
42:03görüşler olduğunu
42:05gösterebilmek için
42:07bunların şer'i
42:09naslardan çıkartılmış
42:11görüşler olduğunu
42:13iddia etmeye başladılar.
42:15Bunlardan bir kısmı
42:17benimsedikleri görüşleri
42:19delillendirmeye
42:21ihtiyaç duyduklarında
42:23hakkında şer'i
42:25bir nasta bir
42:27delil bulamadıkları zaman
42:29bu görüşlerini destekleyebilecek
42:31nitelikte hadisler
42:33dahi uydurmaya
42:35başladılar.
42:37Bazıları bağlı oldukları
42:39mezheplere davet ve
42:41teşvik için veya görüşlerine
42:43davet ve teşvik etmek
42:45görüşlerini güzel
42:47göstermek için hadisler
42:49uyduruyorlar ya da
42:51tevhile başvuruyorlar.
42:53Tevhile sarılıyorlardı.
42:55İşte
42:57özellikle hadis
42:59alimleri başta olmak üzere
43:01alimlerden
43:03büyük bir kesim
43:05tarafından
43:07bu yeni görüşler
43:09bid'at ve bu görüşlerin
43:11sahipleri de
43:13bid'atçı, bid'at ehli
43:15bid'at fırkası
43:17olarak isimlendirildi.
43:19İşte bu ıslah kıymetli dostlar
43:21hassaten hadis
43:23ehli arasındaki bir
43:25ıslahtır. Yani
43:27özel bir ıslahtır.
43:29Hadis rivayetinin
43:31veya din hakkında
43:33bir görüşün
43:35kimden alınıp, kimden
43:37alınmayacağı noktasında
43:39ıslah haline
43:41geldi. İşte bu
43:43bid'at fırkaları
43:45ve bid'at ehli denilen
43:47gruplar Rasulullah Aleyhisselatu Vesselam'ın
43:49döneminde mevcut olmayan
43:51bir takım
43:53görüşlere sarıldılar ve bunlara
43:55davet etmeye başladılar.
43:57Mesela
43:59tahkim meselesi sırasında
44:01hariciler denilen grup
44:03halifeye baş kaldırdılar.
44:05Tahkimi küfür saydılar.
44:07Daha da ileri giderek
44:09büyük günah işleyen kimseyi
44:11tekfir ettiler ve bu
44:13onlar nezdinde kendisine
44:15davet ettikleri bir
44:17mesele haline geldi.
44:19Yine mesela
44:21mutezile
44:23felsefeyi tercüme ettiler ve
44:25daha da ileri giderek insanın
44:27kendi
44:29fiilinin yaratıcısı
44:31olduğunu söylediler.
44:33Ardından da buna
44:35Kuran'ın yaratılması fikrini
44:37de eklediler.
44:39Böylece bu
44:41onların kendisine davet
44:43ettikleri bir konu,
44:45bir mesele haline dönüştü.
44:47Hak yazığa bir grupta
44:49kadere inkar ettiler ve bu
44:51görüşe davet ettiler.
44:53Şia ve
44:55Rafizi denilen bir grup ise
44:57Hz. Ali'nin
44:59hilafeti konusunu
45:01akidevi bir konu haline getirdiler
45:03ve buna davet
45:05etmeye başladılar.
45:07Böylece işte bu gruplar
45:09insanları
45:11davet ettikleri bu fikirlerine
45:13delil getirmek
45:15için şer'i
45:17delillere dayanmayan
45:19teeviller ve yorumlar
45:21yaptılar. Hatta
45:23bir kısmı dediğimiz
45:25gibi hadisler
45:27uydurmaya dahi başladılar.
45:29Bundan dolayı
45:31bu bid'at fırkalarının
45:33rivayetlerinin
45:35sıhhatinde büyük bir
45:37şüphe vardır ve hadis ehli
45:39bu kimselerin
45:41rivayetinden ve görüşlerinden
45:43sakındırmak için
45:45büyük bir gayret
45:47ortaya koymuştur.
45:49Allah onların hepsinden
45:51razı olsun inşallah.
45:53İşte böylece
45:55bid'at ehli, bid'at fırkası
45:57ıstılahları
45:59Müslüman alimler arasında
46:01kullanılan bir ıstılah
46:03haline geldi
46:05dostlar. Evet
46:07kardeşlerim işte
46:09bid'at meselesi
46:11ana hatlarıyla
46:13bunlardır. Son olarak
46:15tekrardan şöyle bir özetleyecek
46:17olursak
46:19şer'i bir emrin
46:21nasıl bir keyfiyetle eda
46:23edileceği, nasıl
46:25yerine getirileceği
46:27Allah Resulü tarafından
46:29açıklanmış ve beyan
46:31edilmiş ise
46:33işte bu şer'i keyfiyete
46:35muhalefet etmek
46:37Allah Resulünün getirdiğinin
46:39dışında yapmak
46:41bid'attır.
46:43Bu anlamda bid'atlerin
46:45hepsi sapkınlıktır
46:47ve haramdır.
46:49Bir kısım
46:51bid'at ehlinde olduğu gibi
46:53bid'atleri küfre
46:55varan derecesinde ise şayet
46:57bu durum ise küfürdür.
46:59Rabbim
47:01her birimizi
47:03bid'atlerden ve böyle bir akıbetten
47:05muhafaza eylesin.
47:07Tüm amellerimizin
47:09Allah'ın emri ve Resulünün
47:11sünneti üzerine olmasını
47:13bizlere nasip eylesin.
47:15Eski ve yeni
47:17tüm bid'atlerden,
47:19sapıklıklardan, şirk ve küfürlerden
47:21İslam ümmetini
47:23arındırıp
47:25nübüvvet minhacı üzerine
47:27kurulacak raşidi hilafet ile
47:29İslami hayatı
47:31yeniden başlatmayı bizlere
47:33nasip eylesin.
47:35Amin. Allahümme amin.
47:37Kardeşlerim
47:39bu haftada bir dersimizin
47:41sonuna geldik.
47:43Haftaya yeniden bir araya
47:45gelmek ve yeni bir
47:47mefhumu ele almak üzere
47:49hepinizi Allah'a emanet
47:51ediyorum. Esselamu aleykum
47:53ve rahmetullahi ve
47:55berekatuhu.