CNN TÜRK
  • 5 ay önce
Gün akarken en sıcak, doğru ve en hızlı haber, Samet Güner'in sunumuyla Bugün'de ekrana geliyor.

Category

🗞
Haberler
Döküm
00:00:00İYİ GÜNLER CNN TÜRK EKRANLARINA HOŞGELDİNİZ BEN SAMET GÜNER ÖNÜMÜZDEKİ İKİ SAAT BOYUNCA BUGÜN BÜLTENİYLE BİLİKTE OLUCAZ SİZLERE HABERLERİ AKTIRICAZ
00:00:16Bugün önemli bir gündü çünkü uyandığımızda bambaşka bir güne uyandık. Peki günün önemli başlıkları ne? Birlikte bakalım.
00:00:24Yazılım sistemleri dünya genelinde yaşanan arıza nedeniyle birçok sektörde işlemler durdu.
00:00:32Havacılık, sağlık ve bankacılık gibi sektörler başta olmak üzere birçok şirket bu durumdan olumsuz etkilendi.
00:00:40İlk başlığımız bu. İkinci başlığımıza birlikte bakalım. Adalet Divanı İsrail kararı açıklanacak.
00:00:47Uluslararası Adalet Divanı İsrail'in işgal ettiği Filistin topraklarındaki uygulamaların hukuki sonuçlarına ilişkin dayanışma, danışma görüşünü duyuracak.
00:00:58Karar ne olacak? Taşıyacağız, ekranlara konuşacağız.
00:01:02Diğer bir başlığımıza bakalım. Uluslararası Kredi Derecelendirmek Kuruluşu MUDİS'in bugün piyasalar kapandıktan sonra Türkiye'nin kredi notu değerlendirmesinin açıklaması bekleniyor.
00:01:16Kredi notunun arttırılacağı kesin gözüyle bakılıyor. Karar ne olacak? Soracağız, konuşacağız konuklarımıza birlikte.
00:01:24Efendim hoş geldiniz. Bugün bülteni başlıyor.
00:01:33Karar ne olacak?
00:01:40Tabii açılışımızda da söyledik. Dünya bugün hemen arkamda gördüğünüz bu mavi ekrana uyandı diyebiliriz.
00:01:48Mavi ekran birçok şirkette adeta tüm sistemleri kullanılamaz hale getirdi.
00:01:54getirdi. Bu global bir kriz kriz önemli. Neden önemli? Çünkü
00:01:59sadece belli bir bölgede değil, tüm dünyada yaşandı ve bilim
00:02:03kurgu filmlerini andırıyor da diyebiliriz yaşanan bu duruma.
00:02:07Konuşacağız. Derinlemesini değerlendireceğiz konuklarımızla
00:02:11birlikte ama tekrar şu mavi ekrana bakalım. Biraz önce de
00:02:14söyledik. Yolculuklarda, uçaklarda, sistemlerde hepsinde
00:02:19bir bozulmaya, sağlık sektöründe bir bozulmaya neden
00:02:22oldu. Bazı noktalarda restoranlar dahi hizmet
00:02:25veremedi. Onlar da hizmetlerini durdurdular. Aslında en önemli
00:02:29konulardan biri bu mavi ekran. Konuklarımızla birlikte
00:02:33değerlendireceğiz, konuşacağız. Konuklarımız kim olacak?
00:02:36Finans analisti, İslam Memiş ve DEİK Dijital Teknolojiler
00:02:41İş Konseyi Başkanı Erdem Erkul, dünya genelindeki büyük
00:02:47yazılım krizini değerlendireceğiz, konuşacağız
00:02:49kendileriyle birlikte. Tabii baktığımız zaman eee dünya
00:02:54genelindeki bu büyük yazılım krizi sürüyor. Beş saattir
00:02:58global kriz çözülecek mi? Çözülmek için önlemler alınıyor.
00:03:03Öncelikle bunu değerlendireceğiz. Konuklarıma
00:03:06hoş geldiniz diyorum. Hoş buldum, merhaba. Hoş bulduk,
00:03:11hoş bulduk. Merhabalar, uzaktan bağlantıyla
00:03:14katılacaklar. Şunu sormamız lazım. Beş saattir global kriz
00:03:18sürüyor. Öncelikle bu krizi nasıl değerlendiriyorsunuz?
00:03:22İslam Memiş'le başlamak istiyorum. Bu krizi
00:03:26öngörüyor muydunuz? Nasıl bir kriz? Yani o mavi ekranı biz
00:03:29kendi eee bilgisayarlarımızda görüyorduk. Küçük programlar
00:03:33çıktığında. Evet. Benzeri bir ekranı ama tüm dünyada
00:03:37havaalanlarında bunu görmek herkesi şoke etti. Temmuz,
00:03:42Kasım ayını özellikle finansal piyasalar için önemli olduğunu
00:03:45sık sık ifade ediyorum. Özellikle bundan sonraki
00:03:48süreçlerde özellikle beş Kasım tarihine kadar Amerika'daki
00:03:51seçimlere kadar sürprizlere açık olmak gerektiğini de
00:03:54yatırımcılara sık sık uyardım. Tabii öngörülemeyen bir
00:03:58gelişme zamanlaması manidar çünkü Amerika'da ııı
00:04:02yatırımcılarına bir kısıtlama, sınırlama veya yaptırım
00:04:05kararıyla alakalı bir açıklama gelmişti. Sonrasından böyle
00:04:08sistematik bir çöküşü dünya şu anda hissediyor. Tabii bunun
00:04:12küresel piyasalarda ekonomik anlamda veya finansal
00:04:15piyasalarda mutlaka olumsuz yönde bir etkileşimi
00:04:18olacaktır. Diğer önemli bir faktör de haftanın son işlem
00:04:22günü, cuma günü tekabül eden bu ııı sistem arızası genelde
00:04:27dünyada ııı kurum ve kuruluşların bütün ülkelerde
00:04:30sisteminin tamamen çökmesi direk ve dolaylı olarak da ııı
00:04:33aslında olumsuz etkileri var karşımızda. Iıı küresel
00:04:38finansal piyasalar şu anda borsalar vesaire şu anda
00:04:41kenarda izlemeye devam ediyor. Çünkü çözüleceğine dair bir
00:04:45beklentisi var piyasaların. Ancak hafta sonu, cumartesi
00:04:48pazar bu sistem ııı problemi devam ederse ııı veya siber
00:04:53saldırılar arkasından gelirse dünya piyasalarına ciddi
00:04:56anlamda bir türbürans oluşur ve ciddi anlamda sıkıntılar
00:05:00ııı yaşanır. Iıı bundan sonraki süreçlerde hafta sonu ııı
00:05:04yaşanabilecek haber akışları küresel piyasalar için en
00:05:08azından pazartesi günkü açılış için oldukça önemli
00:05:11olacaktır. Şu anda Türkiye piyasalarına olumsuz yönde
00:05:15yansıyan bir gelişme olmadığını gözlemliyoruz. Geçen
00:05:18hafta sonu ııı İslam Bey bir son dakika bilgisi var. Onu da
00:05:22aktarayım sizlere. Microsoft'tan bir bilgi
00:05:25paylaşıldı. Microsoft'tan bir açıklama var. Açıklamaya
00:05:29baktığımızda sorunun altında yatan neden düzeltildi? Ve bir
00:05:34kaç Microsoft üç yüz altmış beş uygulaması ve hizmeti tam
00:05:38işlevselliğe geri yüklendi. Kalan etki bazı etki bazı
00:05:44uygulama ve hizmetlerde sürüyor bilgisi paylaşıldı
00:05:48Microsoft'tan. Bu son dakika bilgisi tekrar aktarmak
00:05:52istiyorum. Microsoft'un yaptığı açıklama şu yönde sorunun
00:05:56altında yatan neden düzeltildi ve birkaç Microsoft üç yüz
00:05:59altmış beş uygulaması ve hizmeti tam işlevselliğe geri
00:06:04yüklendi. Kalan etki bazı uygulama ve hizmetlerde sürüyor
00:06:08açıklaması geldiği an itibariyle Microsoft'tan o
00:06:12bilgiyi de paylaşalım. Buyurun lütfen. Önemli bir açıklama.
00:06:16Adım adım düzeltiliyordu. Microsoft'a düzeltildiğini bu
00:06:20açıklamayla duyurmuş oldu. Çok önemli bir son dakika haberi.
00:06:24Çünkü eğer bu sorun hafta sonunda devam etseydi küresel
00:06:27piyasalar önümüzdeki hafta Pazartesi günü çok farklı bir
00:06:30açılış yapardı. Evet. Ve yansımalarını küresel piyasalarda
00:06:34çok olumsuz yönde eee etkileşim olabilirdi. En son geçen hafta
00:06:38eski başkan Donald Trump'a karşı yapılan suikast girişimi yine
00:06:42haftanın son günü ve bugün gelen bu sistematik problemle
00:06:45alakalı aslında dünyanın sürprizlere açık bir süreçte
00:06:49ııı yoluna devam ettiğini ama dünyanın bu gibi hamlelere
00:06:53karşı aslında ne kadar aciz olduğunda ııı sistem bize
00:06:57gösteriyor. Mevsimsel etkiye bakmak gerekiyor. Tam böyle
00:07:00turizm sezonu, havacılık sektöründe, karacılık
00:07:03sektöründe yani turizmle alakalı bütün sektörleri ııı bir
00:07:06noktada endişelendirdi. Şimdi bundan sonra büyük bir ihtimalle
00:07:10Sibel saldırılara karşı ııı bütün şirketler, kurum ve
00:07:14kuruluşlarda yeniden bir hazırlık safhası olacaktır.
00:07:17Bence yine vatandaşlarımızın ııı şifreler noktasında finansal
00:07:22piyasalarda işlem yapan yatırımcılarının yeni bir
00:07:24şifrelerine veya güvenlikle alakalı tekrar bir farkınlılığın
00:07:28oluşması lazım. Yani bundan bir ders çıkartması lazım. Tekrar
00:07:32güvenlik ııı önlemlerini vatandaşlarımızın gözden
00:07:35geçirmesi gerekiyor. Güvenlik her zaman önemli ııı İslam
00:07:38Bey sizin de dediğiniz gibi ama dijital teknolojiler adına
00:07:41yaşanan güvenlik, siber güvenlik oldukça önemli artık
00:07:44dünyamızda yaşanan bu mavi ekran ve gelişmeler ne yazık ki
00:07:49olumsuz gelişme bizi hatırlattı. Burada Erdem Bey'e
00:07:53sormak istiyorum. Özellikle Microsoft'un bu son dakika
00:07:55açıklamasına da bakarsak. Eee bu süreci nasıl
00:07:59değerlendiriyorsunuz? Yaşanan şey iş dünyasında, dijital iş
00:08:02dünyasında bekleniyor muydu böyle bir şey? Microsoft
00:08:06yaklaşık beş saat geçti diyebiliriz. Belki altı altıncı
00:08:09saate de giriyoruz. Bu nasıl bir süreçti? Microsoft'un
00:08:13açıklaması yeterince hızlı tepki verildi mi? Nasıl
00:08:16değerlendiriyorsunuz? Samet Bey öncelikle benim gözlemlediğim
00:08:21kadarıyla ve hem ııı gerek ulusal hem de ulusal ııı konu
00:08:25uzmanlarıyla görüştüğümüzde şu son beş saatlik süreçte
00:08:29bilişim tarihinin en büyük kesintisi aslında. Böyle
00:08:33gözlemleniyor. Burada konuya biraz daha siber güvenlik
00:08:37perspektifinden değil de bu internet kesintileri hayatımızı
00:08:41nasıl etkiliyor? Biraz böyle bakmak lazım. Özellikle son
00:08:44üç dört senedir siber güvenliğin ve internet
00:08:48kesintilerinin dünyanın gündeminde en önde sıralarda
00:08:52olmasını aslında uzun süredir söylüyoruz. Birçok uzman bunu
00:08:55söylüyor. Biraz daha bu konuların farkındalık
00:08:58yaratılması ve daha fazla konuşulması kıymetli. Şimdi
00:09:01biraz önce Microsoft'tan bir açıklama geldi. Aslında konunun
00:09:05da ııı Microsoft'un sadece sadece Microsoft'la alakalı bir
00:09:09konu değil. Konuyu çok kısa özetlemek gerekirse bir ııı
00:09:12Krovstrike şirketi var. Iıı bu şirketin bir ııı çözümü var.
00:09:17Ve bu çözüm ııı birçok ııı altyapıda çalışmakta. Bunlardan
00:09:21biri de Windows ııı ana bilgisayarlarda çalışmakta.
00:09:24Sadece oradaki güncellemede yani bu şirketin yaptığı
00:09:28güncellemede bir ııı hata oluyor aslında. Bir kusur
00:09:33oluyor ve bu kusurdan dolayı da Windows tabanlı bilgisayarlar
00:09:36etkileniyor. Konu aslında bu. Şu anda hem ııı bizim ııı
00:09:41ulusal özellikle siber olaylara müdahale merkezinin yaptığı
00:09:45açıklama hem de ııı Krovstrike şirketinin CEO'sunun yaptığı
00:09:49bir açıklama var bir saat önce. Iıı yaptığı açıklamalarda bu
00:09:52konunun bir siber saldırı değil. Bu konunun güncelleme
00:09:57esnasında yapılan bir hatadan dolayı kaynaklandığı söyleniyor.
00:10:00Sadece böyle bir hata ııı insanoğlunun hayatını toplumun
00:10:05ııı hayatını nasıl etkiledi? Hep beraber görmüş olduk. Bu
00:10:08tarz olaylar ııı Samet Beyciğim çok fazla. Aslında zaten dünya
00:10:12genelinde son on yılda karşılaştığımız olaylar belki de
00:10:16bu tarz konuların tekrarlanmaması ya da
00:10:20tekrarlandığında en az hasarla nasıl çıkılması gerektiğini
00:10:24artık tartışmanın tam da zamanı burada da devletlere çok
00:10:29önemli görevler düşüyor. Burada Erdem Bey katkı sağlayayım
00:10:33size lütfen öyle devam edin. Söylediğiniz şey çok önemli
00:10:36çünkü bu mavi ekran görüldüğünde ben durup şunu
00:10:39düşündüm. Şimdi mavi ekran görüldü. Navigasyonu
00:10:42kullanıyoruz. En basit vatandaş özeline inerek söylüyorum.
00:10:45Navigasyonu kullanıyoruz. Bankayı artık neredeyse büyük
00:10:50bir yüzde oranla dijitalleşti telefonumuzdan kullanıyoruz. Bir
00:10:54yere otobüsle dahi gitsek ya da uçakla ya da trenle gitsek
00:10:59her şekilde ya dijital bilet alıyoruz ya sistemleri,
00:11:02saatleri dijital takip ediyoruz. Bir anda neredeyse
00:11:06her şey kesilmiş gibi olmuyor mu? Sizin dediğiniz gibi bunu
00:11:09minimalize etmek çok önemli aslında. Hayatımız için
00:11:12hayatımızı idame ettirebilmek, devam ettirebilmek için çünkü
00:11:15artık dijitalleştik. Yani bunu şöyle görmek lazım. Iıı cep
00:11:21telefonundan bir örnek verelim. Basit örnek. Herkesin
00:11:23anlayacağı dilde. Iıı hepimizde ııı cep telefonu var.
00:11:27Iıı bir de şunu da göz ardı etmememiz lazım. Dünya nüfusunun
00:11:31şu anda yüzde elli beş, yüzde elli altı seviyelerinde
00:11:35internete ulaşabiliyor. Yani dünya nüfusunun ııı yüzde
00:11:39kırkında internet yok hala. Biz gene buna ulaşabilen bir
00:11:42kitleyiz. Şimdi cep telefonumuzdaki uygulamalardan bir
00:11:46uygulamada bir hata yüzlerce uygulama var. Bir uygulamadaki
00:11:51bir hata bizim birçok şeyimizi etkileyebiliyor. Şimdi bu cep
00:11:55telefonunun mu kabahati yoksa o uygulamanın mı kabahati? Bu
00:11:59ayrı. Bir de biz bunu kullanıcı olarak hepimize etkileniyoruz.
00:12:01Şimdi burada çok güzel bir noktaya tabii temas ettiniz.
00:12:04Yapmamız gereken özellikle sizlerin aracılığıyla medyaya
00:12:09çok büyük burada aslında ııı önem vermemiz gerekiyor. Bir
00:12:13kere bu farkındalığı artırmak. Çünkü hayatımız duruyor. Burada
00:12:16sağlık sektörü işte İslam Bey biraz önce söyledi. Finans
00:12:19sektörü onu bırakalım. Güvenlik sektörü. Iıı uçuşlar
00:12:23birçok şey sadece Türkiye'de değil, dünyada etkilendi. Bence
00:12:27burada önemli olan üç maddeyi çok vurgu yapmamız lazım.
00:12:31Birincisi bu konudaki farkındalığı artırmamız
00:12:34gerekiyor. Devletlere, medyaya, özel sektöre iş düşüyor.
00:12:38Ikincisi uluslararası işbirliği yapmak gerekiyor. Bakın beş
00:12:41saatte yeni yeni ne olduğunu insanlar anlayabiliyor. Yani
00:12:45açıklamalar çok daha hızlı olması lazım. Şirketlerle
00:12:48devletlerin işbirliği yapması lazım. Birbirlerine anında
00:12:51ulaşabilmesi lazım. Bir diğer konuda özellikle kritik
00:12:56altyapılarının güvenliğinin sağlanması ııı şimdilik gelen
00:12:59açıklamalarda bir siber güvenlik saldırısı
00:13:02görünmediğini gördük. Özellikle siber ııı saldırı
00:13:05görünmediği için ve yapılan testlerde kritik altyapılarda
00:13:08da bir güvenlik endişesi olmadığını gördük. Bu üç
00:13:11başlığa mutlaka sadece bugün bu oldu diye değil iki gün
00:13:15içinde unutmamamız gerekiyor. Iıı farkındalığı ııı güncel
00:13:19tutmamız çok kıymetli. Bunun içine bir soru soracağım ama
00:13:22önce İslam Bey'e dönmek istiyorum. Siz de dediniz ya
00:13:24bankalarda hemen aslında uygulamalarda hesaplara
00:13:28bakıyoruz diye. Iıı muhtemelen herkes önce banka hesabını
00:13:32açtı. Çünkü bir siber saldırı var mı? Iıı bakayım duruyor mu?
00:13:36Ne oldu diye? Yani piyasa anlamında da etkili oldu mu onu
00:13:40soracağım İslam Bey'e. Piyasaya bir tepki oluşturdu
00:13:44mu? Piyasalar nasıl bir tepki verdi? Onu bir aktarır
00:13:46mısınız? Iıı Samet Bey az önce üstadım da çok güzel ııı
00:13:51özetledi. Özellikle bizim de ııı her ne kadar kurum, kuruluş,
00:13:55yazılım şirketlerinin dijital mecrada sorumluluğu olsa da
00:13:58ııı kullanıcı olarak, vatandaş olarak bizim de ııı kendimize
00:14:01göre sorumluluklarımız var. Işte bu tür haber akışları ııı
00:14:05kişilerin bir farkındalık oluşması için ııı kendine
00:14:08biraz daha çekidüzen vermesi için yani özgüvenimi biraz daha
00:14:11minimize etmek için aslında fırsat da sunuyor. Yani her
00:14:14kötü şeyde biraz daha fırsat aramak gerektiğini düşünüyorum.
00:14:17Tabii ki bu sektörde ııı birçok sektör olumsuz yönde etkilendi.
00:14:21Başta finansal piyasada bankacılık sektörü. Çevirim
00:14:24içi bankacılık tarafında Amerika'da, Londra'da,
00:14:27Hindistan'da birçok ülkede ııı müşteriler banka hesaplarına
00:14:31ulaşamadı. Iıı şu anda Türkiye'de böyle bir problemle
00:14:34karşı karşıya değiliz ama olmayacak anlamında gelmiyor.
00:14:37Iıı tabii bugün direk olarak etkilerini görüyoruz. Şu an
00:14:42canlı yerinde havalimanındaki aksaklığın ııı görüntülerini
00:14:45izliyoruz. Dünyada da aynı şekilde bir kaos havası var.
00:14:48Bütün hastanelerde, bütün kurum ve kuruluşlarda aynı
00:14:51atmosfer var. Ancak psikolojik etkilerine baktığımız zaman da
00:14:55insanların tatillerini ötelemesi işte ııı bankalarda
00:14:59biraz daha nakitlerini geri çekiyor olması gibi birçok
00:15:02psikolojik etkenler de var. Orta ve uzun vadede. Amerika'nın
00:15:06özellikle ııı cip üreten ülkelere veya şirketlere karşı
00:15:10yeni yaptırım kararları ııı almış olması ve bu olayın
00:15:15bugüne tekabül etmesi çok manidardır. Iıı bunu da tekrar
00:15:18gözden geçirmeye gerekiyor. Geçen hafta Donald Trump'a karşı
00:15:21yapılan suikast gelişimi bu konuyla hiçbir alakası olması
00:15:24da Amerika şu anda bakın bir Amerikan şirketini konuşuyoruz.
00:15:28Geçen hafta ve bu hafta Amerika üstünde yaşanan problemleri
00:15:31konuşuyor dünya ve ııı seçimlere beş Kasım tarihinde
00:15:35olacak seçimlere bayağı bir uzun süre var. Kim bilir bu
00:15:38seçimlere kadar hangi sürprizler ııı bu ülkede
00:15:41yaşanacak? Çünkü dünyada dolaşan rezerv paranın yüzde
00:15:44sekseni dolar olduğu için doların ana vatanında yaşanan
00:15:48bu gibi hadiseler mesela ııı mavi ekran diyorlar ama bugüne
00:15:52mesela ııı mavi çöküş de diyebilirsiniz finansal
00:15:55piyasalarda. Iıı ciddi anlamda insanların ııı problem
00:15:59yaşadığı ve şirketlerin hisse senetlerinde satışlarla karşı
00:16:03karşıya ııı kalma durumu oldukça güçlü. Satışlarla karşı
00:16:08karşıya kalırlarsa bu piyasayı düşürür mü? Nasıl olur onu da
00:16:11bir özetlerseniz izleyicilerimiz için. Özellikle
00:16:15ııı gelişmiş ülkelerde yaşanan bu ııı tedirginlik kaygıyla
00:16:19birlikte borsalarda özellikle bir satış yaşanırsa bütün
00:16:23küresel borsalarda bunu hissedebiliriz. Şirketlerin ııı
00:16:26değerlerinde ciddi bir azalma olabilir ve ııı ülkelerin
00:16:31kredi notuyla alakalı ciddi belirsizlikler oluşuyor. Yani
00:16:34yılın ikinci yarısıyla alakalı finansal piyasalardaki hikaye
00:16:39tamamen değişebilir. Öngörüler, beklentiler tamamen değişebilir.
00:16:43Şu anda dünya bütün merkez bankaları enflasyonla mücadele
00:16:46ediyor. Ama bu gibi sürpriz gelişmeler ve belirsizlikler
00:16:50karşısında enflasyonla mücadele biraz daha imkansız hale
00:16:53gelebilir. Eee biz şu anda en çok şirketlerin değerini,
00:16:57hisse senetlerini ve küresel piyasalara etkisini daha çok
00:17:00yakından takip etmeye devam ediyoruz. Erdem Bey size şunu
00:17:04sormak isterim. İslam Bey aslında ııı baktığımız zaman
00:17:08piyasalar açısından anlattı ama bu süreçte yaşanan global bir
00:17:12süreç var. Bazı şirketler zorlandı. Restoranlar kapılarını
00:17:17kapadı. Havaalanını biraz önce ekranlara götür getirdik.
00:17:20Aksamalar var. Bu süreçte nasıl bir hukuki süreç işleyecek?
00:17:25Hukuki bir açığı var mı? Bu yaşanan aksamaların eee verilen
00:17:30hizmetteki bu eee yenilemeyle birlikte yani eee yapılan
00:17:36şirketin yaptığı yenilemeyle birlikte yaşanan bu sıkıntının
00:17:40bir hukuki açığı var mı? Ne olacak süreç nasıl devam
00:17:43edecek? Tabii ki burada özellikle Crowd Strike
00:17:47şirketiyle yapılmış anlaşmalara bakmak lazım. Iıı gerek ııı bu
00:17:51ııı hizmeti alan ııı şirketlerin yapmış olduğu
00:17:54anlaşmalara bakmak lazım. Iıı onun detaylarına göre bu tarz
00:17:59ııı cezalar mutlaka ııı ortaya çıkacaktır. Burada önemli olan
00:18:03bunun bir siber güvenlikle şu aşamada alakalı olmadığı bir
00:18:07yazılım ve yazılım güncellemeyle alakalı olduğu.
00:18:10Ondan dolayı biraz daha yazılım teknolojilerinin ııı testlerinin
00:18:14özellikle ııı hassas bir şekilde dikkat edilerek
00:18:19yapılması gerekiyor. Yani bu sorunun ben bir yarım saat
00:18:21içinde bir saat içinde çözüme kavuşturulacağını düşünüyorum.
00:18:24Özellikle ııı batı tarafı ve ııı Kuzey Amerika tarafı da
00:18:29uyandıktan sonra ııı ve burada belki de yapılması gereken
00:18:33teknolojinin yarattığı bir dijital kaos var. Bunu şu beş
00:18:37saatlik dilimde gördük. En çok kim etkilendi? Iıı bizler
00:18:41vatandaş etkilendi, halk etkilendi. Yani kamu
00:18:44hizmetlerini alanlar etkilendi. E bu teknolojilerin
00:18:47özellikle ııı şirketler aracılığıyla kamusal işleyişi
00:18:52ve vatandaşın aldığı hizmetleri bir şekilde durdurma noktasına
00:18:55getirdiği ve yavaşlatma noktasına getirdiği çok doğru.
00:18:58Evet burada yapılması gereken bu küresel iş birliklerinin çok
00:19:02daha hızlı bir şekilde ortaya konması test süreçlerinin hızlı
00:19:07bir şekilde belki ikişer defa, üçer defa yapılması ve biraz
00:19:11önce çok güzel söylediniz. Sözleşmeler yapılırken o
00:19:15sözleşmelerde bu tarz caydırıcı maddelerin belki daha yüksek
00:19:19oranda konulması ki testler daha dikkatli yapılsın.
00:19:23Özellikle devletlerin ııı dijital dönüşüm alanında bu
00:19:27problemin mutlaka alternatif çözümler üretmesi ve kamu
00:19:30kurumlarına hizmet sunarken verilerin güvenliğini de bu
00:19:33sözleşmelerle çok daha sağlam şekilde kayıt altına alması
00:19:38gerekli diye düşünüyorum. Peki ııı söyledikleriniz çok önemli
00:19:42çünkü büyük veri analizliği, analitikliği biliyorsunuz
00:19:45şirketler için çok değerli. Çünkü şirketinizin bütün
00:19:49altyapısını bir dijital ııı sürece buluta yüklüyorsunuz ve
00:19:54onun güvenliği önemli. Yaşanan böyle durumlarda bir de güvenlik
00:19:58açığı da oluşacak. O yüzden sözleşmeler de revize edilmeli.
00:20:01Bunun altını çizerek çizerek aklımızda tutmamız gerekiyor
00:20:05gelecek için Erdem Bey bunu bir kenara yazalım. Biraz da
00:20:09teorisel anlamda konuşmak isterim. Böyle bir durumda sade
00:20:13vatandaş olarak ne yapacağız? İslam Bey'e sormak istiyorum
00:20:17çünkü neredeyse çoğu yatırımımız dijitalde, paramız
00:20:21dijitalde. Evet. Az önce de örnek verdim. Birçoğumuz böyle
00:20:24bir durum yaşanınca hemen bankanın mobil uygulamasını
00:20:28açtık kullandığımız bankanın. Paramıza baktık orada mı? Ne
00:20:32yapmalı normal vatandaş? Siz nasıl öneriyorsunuz? Çünkü daha
00:20:36önceki açıklamalarınızı da görüşlerinizi de biliyorum.
00:20:38Evet. Dijital süreç iyi ama bir garanti mi olmalı bir
00:20:42kenarda? Evet. Evet. Samet Bey yayınımıza devam ederken bir
00:20:46taraftan da ekranda küresel piyasalardaki etkileşimini
00:20:49borsalardaki etkileşimi yakından takip ediyorum ve şu
00:20:52anda küresel borsalar eksiğe döndü. Özellikle Microsoft'un
00:20:56işbirliği yaptığı o güvenlik şirketinin ııı hisselerinde yüzde
00:20:59on sekizli bir satış var. Eee Microsoft'un hisselerinde de
00:21:03yüzde ikiye aşan bir düşüş olduğunu gözlemliyoruz. Az
00:21:06önce de ifade ettiğim gibi borsalarda bunun mutlaka bir
00:21:08etkileşimi olacak. Eee özellikle eee hava şirketlerinin
00:21:12hisse senetlerinde yüzde bir nokta altıyla yüzde iki nokta
00:21:16dört civarında satışlar olduğunu gözlemliyorum. Eee
00:21:19burada borsanın eee etkileşimini veya buradaki kaos
00:21:22havasının finansal piyasalara yansımasını bir şekilde
00:21:25görüyoruz. Evet eee üstadım az önce de eee teknik açıdan
00:21:29yorumladı konuyu. Ben de finansal açılardan bundan bir
00:21:32ders çıkarmamız gerektiğini, vatandaş olarak sorumluluğumuz
00:21:35çok olduğunu sık sık ifade ediyorum. Tabii güvenlik
00:21:39noktasından ziyade insanların finansal piyasalarda
00:21:42varlıklarına sahip çıkması eee bu gibi durumlar sürprizler
00:21:45karşısında eee fiziki birikimlerinin olması eee veya
00:21:50B planının olmasını ben çok önemsiyorum. Tabii yeni dünya
00:21:54sisteminde dijital bir çağ var. Hatta Türkiye'de bile geçen yıl
00:21:57eee SPK'nın lisansını verdiği dijital bankacılık artık
00:22:01Türkiye'de uygulanıyor. İnternetin olduğu her yerde
00:22:04biraz daha gelenekçi bankacılık veya manuel bankacılık değil de
00:22:07dijital bankacılık üzerinden hayatımıza devam ediyoruz ama
00:22:10biz her şeyimizi bütün ııı önemli olan süreçlerimizi
00:22:14hayatımızı ilgilendirecek nakit paralarımızı sadece dijital
00:22:18ortama internete güvenerek devam ettirirsek aslında burada da
00:22:21bir eksik ııı hatalı bir yol izlemiş oluyoruz. O zaman
00:22:25fiziki olarak da yapmak mı gerekiyor? Tamam bunu da
00:22:29önerseniz baktığımız zaman bankacılık sistemi üzerinden
00:22:33yatırımlar da yapıyoruz. Bunu nasıl dengelemeliyiz? Evet.
00:22:36Iıı şimdi finansal piyasalarda devletin skortalığı miktar
00:22:40zaten belli. Yani dört yüz bin liraya kadar zaten mevduatlar
00:22:43skortalar. Ama onun haricinde vatandaşların doğal felaketlere
00:22:48karşı bu dijital ııı kaoslara karşı en az ııı hayatını bir
00:22:52ay boyunca devam ettirebilecek dijital bir mahkumiyet
00:22:56yaşamayacak bayağı ııı başka birisinden muhtaç olmayacak
00:22:59kadar ııı hayatını devam ettirecek bir aylık nakitinin
00:23:02bence cebinde olması lazım. Bu nakit dediğim illa döviz olmak
00:23:06zorunda değil. Iıı bu altında olabilir. Hanımefendilerin
00:23:09kolunda kullandığı bileslik de olabilir. Ama sonuç itibariyle
00:23:12benim hayatımı şöyle bir ay sürdürecek kadar kimseye
00:23:15muhtaç olmayacak kadar nakitim kenarda dursun düşüncesini ben
00:23:19önemsiyorum. Çünkü ııı modern bir hayat yaşıyoruz. Modern
00:23:23bir dijital çağdayız. Herkesin bütün varlıkları ııı sistemde
00:23:27ama nakit tarafında hiç kimsenin hazırlığı yok. Bence
00:23:31vatandaşlarımız nakit kısmında da hem doğal felaketler
00:23:34noktasında hem de bu gibi kaoslar karşısında hazırlıklı
00:23:37olması gerekiyor. Yani bu bütün varlıklarınızı alın, yastık
00:23:41altına biriktirin anlamını taşımıyor. Sadece bir aylık
00:23:45hayatınızı devam ettirecek kadar nakit insanların kenarda
00:23:47olursa ııı daha iyi olur. Çünkü ııı banka ATM'leri, banka
00:23:51şubeleri, internet bankacılığı böyle bir sistem çöküşü
00:23:55karşısında insanlar maalesef çaresiz kalıyor. O yüzden ııı
00:23:58bir aylık ııı nakiti ben önemsiyorum. Bu söylediğiniz
00:24:02önemli belki kulağımıza küp olması gerekir diyeceğimiz
00:24:06cümlelerden biri bu olmalı. Bunu cebimizde tutalım. Hem
00:24:09kendi adıma söylüyorum hem bütün izleyicilerimiz adına
00:24:12söylüyorum. Sizin değerlendirmeniz üzerinden.
00:24:15Ama şunu da soracağım. Erdem Bey ııı size sorayım. Herkes
00:24:19önce hesaplarını kontrol etti dedik. Bunu dile getirdik. Bu
00:24:22nasıl olacak? Paraya ulaşamazsak ne yapacağız? İslam
00:24:26Bey'in belirttiği gibi bir aylık nakitimizi kenara
00:24:29koymadıysak ya da kullanabileceğimiz paraya
00:24:32dönüştürebileceğimiz materyalimizi, yatırımımızı
00:24:35diyelim. Kenara koymadıysak ne yapacağız? Vatandaş ne yapacak?
00:24:39Bunun yanında şirketler ne yapacak? Dönmesi gereken bir
00:24:42ekonomi var. Yapılması gereken işler, ödemeler, gelecek
00:24:46gidecek ııı ürünler, lojistik var. Ne yapmalıyız? Vatandaş
00:24:50ve şirketler olarak. Şimdi Samet Bey ııı burada gene bütün bu
00:24:55dedikleriniz bir aslında kamu hizmetine geliyor. Ve ııı
00:25:00sadece ııı vatandaşın ne yapması gerektiğini konuşursak
00:25:04ııı biraz daha gene ııı önümüzdeki dönemlerde
00:25:09karşılaşacağımız ııı daha büyük hasarların etkisini bir
00:25:13nebze azaltmış oluruz. Burada yapılması gereken ııı bir
00:25:17ulusal ve uluslararası ııı sadece strateji değil. Çünkü
00:25:22strateji belgeleri sadece yeterli olmuyor. Iş birliklerinin
00:25:26nasıl olacağını tekrar konuşmak gerekiyor. Yani aslında zaten
00:25:28baktığımızda gerek ııı G20 zirveleri olsun ııı gerek ııı
00:25:34Birleşmiş Milletleri'nin zirvelerinde bu konu son iki
00:25:37yılda çok önde konuşulan konularda. Iki konu. Biri
00:25:40yapay zeka, biri siber güvenlik. Yani zaten çok önde
00:25:43konuşulan bir konuydu. Şu anda bunların yaşandığı anları
00:25:47yaşıyoruz. Burada yapmak gereken çok güzel bir soru
00:25:49sordunuz yine. Burada yapmak gereken aslında tek bir sektör
00:25:54alanında değil. Genel bir makro ölçekte ulusal strateji
00:26:01belirlemek. Yani bunu bir ııı ismine bunun bir dijital
00:26:04dönüşüm stratejisi mi dersiniz? Ismine bunun bir ulusal ııı
00:26:08yazılım stratejisi mi dersiniz? Ismine ulusal siber güvenlik
00:26:12stratejisi mi dersiniz? Zaten bu stratejiler mevcut. Bunları
00:26:16bir ııı diğer ülkelerle bir ııı konsorsiyum şeklinde bir
00:26:25anayasa hükmü gibi bağlamak gerekiyor. Burası olduğu zaman
00:26:29neler yapacağımız yani elimizde bir rehber olursa böyle
00:26:33bir şeyle karşılaştığımızda şunu yapmamız gerekiyor. Böyle
00:26:35bir şeyle karşılaştığımızda şunu yapmamız gerekiyor. Çok
00:26:38daha kıymetli olacaktır diye düşünmekteyim. Bu söylediğiniz
00:26:42önemli. Siz anlatırken bunu aklıma savaş noktaları geldi.
00:26:46Çünkü savaşa gittiğiniz zaman çoğu yerde savaş ortamının
00:26:50olduğu yerde telefon çekmez, navigasyon kullanamazsınız.
00:26:52Yiyecek içeceğe ulaşmanız belli bir şekilde kısıtlanır,
00:26:56iletişim kısıtlanır. Aslında yaşanacak bir dijital çöküş de
00:27:00neredeyse böyle bir ortamı hazırlayacak. Belki de dediğiniz
00:27:04gibi anayasal bir süreç global olarak hazırlanması önemli.
00:27:07Hatta siz konuşurken aklıma sabahta ilk bu olay
00:27:11yaşandığında gelen bir dizi vardı. Diye yani devrimde
00:27:15diyebiliriz. O dizide de benzeri bir durum yaşanıyordu.
00:27:18Enerji kaynakları tükeniyordu. Artık dijital kullanım
00:27:21neredeyse sıfırlanıyordu. Öyle bir durum olursa bir anayasa
00:27:25gibi bir şey ya da kurallar silsilesi kurtarır mı bizleri?
00:27:29Çünkü şuraya geleceğim. Üçüncü Dünya Savaşı konuşuluyordu.
00:27:33Nükleer başlıklar atılır mı konuşuluyordu. Öyle bir şey
00:27:37olursa da benzeri bir durum, iletişimsizlik yaşanacak.
00:27:39Günümüzdeki dünya revize edilecek. Ne yapması gerekiyor
00:27:43vatandaşların böyle bir durumda? Anayasal bir hazırlık yeterli
00:27:47olacak mı? Yani kuralların yazıldığı bir eee herkesin
00:27:51imzaladığı bir kağıt yeterli olur mu? Çünkü Gazze'ye
00:27:55baktığımızda uluslararası ilkelerin hiçe sayıldığı
00:27:59zamanları da görebiliyoruz. Savaş kuralları bile hiçe
00:28:02sayılıyor. Samet Bey ııı bir kere şunu yapmamız lazım. Şimdi
00:28:07bizim önce kendi ülkemiz açısından konuşmamız bence
00:28:10çok kıymetli. Kendi ülkemiz açısından baktığımızda okuma
00:28:14yazma oranımız yükseklerde. Bayağı ııı özellikle ııı yüzde
00:28:20doksanlardan daha fazla. Eee internet penetrasyonu yüzde
00:28:24doksanların üzerinde. Bizim yapmamız gereken okul öncesinden
00:28:28itibaren başlayıp şimdi artık böyle bir dünyada yaşıyoruz.
00:28:30Dijital dünyadayız. Ya bunu bugün yaşadık. Bir üç gün
00:28:34sonra daha başka nasıl bir dijital kaosla karşı karşıya
00:28:37kalacağız bilmiyoruz. Bir kere çocuklara yani okul öncesinden
00:28:42başlayıp bir farkındalık eğitimi vermemiz gerekiyor.
00:28:45Bunlar bunlar olduğunda nasıl ki ııı yaya geçidine
00:28:49geldiğimizde kırmızı ışık, sarı ışık, yeşil ışıkta ne
00:28:52yapmamız gerektiğine biz çocuklarımızı ilkokul
00:28:55öncesinden itibaren eğitiyoruz. Bir kere bunların ııı bir
00:28:59rehberinin çıkması gerekiyor. Yani böyle böyle bir şeyle
00:29:02karşılaştığımızda bunlar şu ki yeni yeni konular artık daha
00:29:05farklı konular. Şunu yapmamız gerektiğini bir kere bilmemiz
00:29:08gerekiyor. Ikincisi ııı bu tarz konularda konunun
00:29:12uzmanlarını öncelikle ııı dinlemek gerekiyor. Iıı ve
00:29:16panik yapmak. Iıı çünkü ııı ani olaylar gelişebiliyor. Iıı ani
00:29:21olaylarda da panik yapmadan sakin kalarak bu konulardaki
00:29:25konunun uzmanlarıyla devlet yetkilileri olsun, özel
00:29:28sektördeki bu konunun uzmanlarıyla olsun bir şekilde
00:29:30onların yönlendirmesiyle hareket etmek lazım. Tabii ki
00:29:33sadece bir metinle olacak bir şey değil. Onu niye söylemek
00:29:36istedim özellikle üstüne basa basa? Bu işler ulusal
00:29:39işbirliği olmadan ııı çünkü bugün dünyanın bir yerinde işte
00:29:43bir internet güncellemesinde bir ürün güncellemesindeki bir
00:29:47problem sizin burada uçağa binerken bilet alamamanızın
00:29:50alamamanızı sağlayabiliyor. Iıı bu iletişimlerin
00:29:55sağlanabilmesi için de ortak bir anayasal metin olduğu zaman
00:29:59ııı ve caydırıcılık oranı yüklü farklı metinler olduğu
00:30:04zaman çözümlerin daha hızlanma olasılığı yüksek. Bugün
00:30:08yaşadığımız bir küresel bir ııı kesintiydi. Ama sadece
00:30:12küresel değil ülkesel bir kesinti olduğunda o zaman ne
00:30:15yapmamız gerekiyor? O zaman da işte milli teknolojilerin
00:30:17önemi ortaya çıkıyor. Her zaman vurguladığımız bir şey bu.
00:30:21Alternatif mutlaka ııı yedekleme sistemlerinin ııı ve
00:30:25çözümlerin olması çok çok çok kıymetli. Kıymetli hemen onunla
00:30:30ilgili bir soru sorayım. Rusya'da demişti ki yerli
00:30:32yazılımların önemi ortaya çıktığı yönünde bir açıklama
00:30:35gelmişti. Yerli yazılımlar oldukça önemli ama bunlar
00:30:38dünyadan bağımsız olabiliyor mu? Çünkü Microsoft da güvenlik
00:30:42altyapısını bambaşka bir şirketten alıyor. Kendi içinde
00:30:45oluşturmuyor. Eğer böyle bir yerli yazılım atılımı yapılırsa
00:30:49ülkeyi sararsa genel anlamda kullanılırsa bu bütün noktalarda
00:30:55dışarıdan bağımsız mı olacak? Yüzde yüz yerli ııı kelimesini
00:30:59her zaman kullanıyoruz cümlesini. Yüzde yüz yerli
00:31:02olmalı mı? Nasıl bir adım atılmalı? Nasıl bir çalışma
00:31:05yapılmalı bunun için? Yatırım ne? Tabii bunlar bunlar çok
00:31:09ııı önemli ııı stratejiler gerektiren ve üzerinde uzun
00:31:13konuşulması gereken ııı aslında konular. Iıı ve
00:31:16özellikle günümüz dünyasında yani bundan on yıl önce daha
00:31:20farklı konuşabilirdik. Yirmi yıl önce daha farklı
00:31:22konuşabilirdik. Ama her şey birbiriyle bağlantılı şekilde.
00:31:27Yani bugün bir otomobile biliyorsunuz. Işte ne diyoruz?
00:31:30Buna otomobil demeyelim diyoruz. Bu bir mobil araç
00:31:32diyoruz. Iıı bugün ııı cep telefonumuzla ııı arabamızın ııı
00:31:38birçok fonksiyonunu uzaktan kontrol edebiliyoruz. Iıı ondan
00:31:43dolayı bir kere yüzde yüz ııı herhangi bir ürün sadece
00:31:47yazılım anlamında demeyelim. Yüzde yüz ııı sizde bile olsa
00:31:51internet çıkışı oluyor. Onun dışında başka bağlantılar yani
00:31:55her şeyleriyle bağlantılı hale geldi. Ondan dolayı da
00:31:57diyoruz ki uluslararası önemli ııı anayasal maddeler bizler
00:32:05için kıymetli. İslam Bey size de bu çerçevede şunu soracağım.
00:32:10Tabii ki yerli yazılımlar önemli ama global olarak bir
00:32:14finans sektörü var. Orada nasıl alınmalı? Erdem Bey altını
00:32:18çizdi. Hani bir yasa örneğiyle verdi bunu. Bu global bir yasa
00:32:23yapılabilir diye anayasa benzeri. Peki piyasalar
00:32:27açısından bu nasıl olmalı? Nasıl devam etmeli? Bu risk şu
00:32:31an itibariyle hem ülkemizde hem dünya çapında yaşanan bu mavi
00:32:35ekran krizi ya da sizin söyleminizle mavi ekran
00:32:39çöküşüne karşı vatandaş ve toplumlar global olarak ülkeler
00:32:45nasıl önlem almalı? Samet Bey ııı elimizde olan şeyler var,
00:32:49elimizde olmayan şeyler var. Bugünkü konuştuğumuz konu
00:32:52insanların, vatandaşların finansal sisteminin elinde
00:32:55olmayan şeyler ve dolayısıyla da aciz kalıyorsunuz. Sadece
00:32:58izleyerek süreci devam ettiriyorsunuz. Ancak ııı benim
00:33:02aklıma gelen ilk çözüm önerim şu. Iıı sigortalatmak yani
00:33:06insanların bankadaki varlıklarını ııı evdeki
00:33:09varlıklarını sigortalatması benim için önemli. Iıı tabii ki
00:33:13sigorta şirketleri herhangi bir hackerlığa karşı, çöküşe karşı,
00:33:18dolandırıcılığa karşı vatandaşları sigortalıyor.
00:33:21Hatta bankalar müşterilerini arıyor. Herhangi bir bunun
00:33:25altını çizelim mi? İslam Bey bunun altını çizelim. Evet.
00:33:28Bankadaki varlıklarımız finansal varlıklarımızı
00:33:30sigortalatabiliyoruz. Evet. Yaşanan bu durum gibi olaylara
00:33:34karşı, siber saldırılara karşı değil mi? Tekrar tekrar altını
00:33:38çizmek için soruyorum. Kesinlikle. Eee zaten bankalar
00:33:41zaman zaman müşterilerini arıyorlar ki geçen yıl veya
00:33:44bundan iki yıl önce Türkiye'de de sık sık eee bu tür problemlerle
00:33:48karşı karşıya kalıyorduk ve eee en azından bankalar da o
00:33:52sorumluluğunu üzerinden atmak suretiyle onlar da yabancı
00:33:55şirketlere sigortalıyordu. Bu hackerlık veya dolandırıcı
00:33:58hadisesiyle alakalı sistemi. Vatandaşlarımızın bence eee
00:34:02varlıklarını sigortalatması, hackerlara karşı sistem
00:34:06çökmesiyle alakalı bütün olumsuzluklara karşı bankadaki
00:34:10resmi tutarım. Zaten sistemde olan varlıklar resmi olarak
00:34:13göründüğü için herhangi bir beyanı zaten gerek yok. Banka
00:34:17zaten sizin ne kadar varlığınız olduğunu eee sigorta
00:34:20şirketlerine zaten sunuyor. Buradaki varlıkları ben sigorta
00:34:23yapılmasını önemsiyorum ve vatandaşlarımızı da tavsiye
00:34:26ediyorum. Eee önceden eee uçakla, otobüste, eee metroyla
00:34:31seyahat ettiğiniz zaman ayrıca arıza gerçekleştiği zaman
00:34:35ulaşım araçlarında arızalar gerçekleştiği zaman seyahatiniz
00:34:38gerçekleşmiyordu. Şimdi tamamen bir dijital mecrada olduğumuz
00:34:42için gözümüzün gördüğü her problem dijital olarak
00:34:45sorumlulara karşımıza çıkacak. Hatta hatırlatmak için
00:34:48insanlara şunu da söyleyeyim hatırlatmak için geride kalan
00:34:52yaz ayında da ııı iki bin yirmi üçteydi yanlış
00:34:55hatırlamıyorsam bir ııı Türkiye'deki uçuş şirketinin
00:35:00ııı bir airlines'in havayolu şirketinin sistemlerinde hatalar
00:35:04olmuştu. Uçuşlar gecikmişti. Onu da hatırlatabiliriz. Evet.
00:35:07Evet. Bugüne örnek doğru. Belki de. Doğru. Bu bu olayları çok
00:35:12yaşadık. Dünyada çok örneklerini gördük. Önceden eski
00:35:15dünyada insanlar cüzdanlarına demir takıyorlardı ve kemerine
00:35:20bağlıyorlardı. Biliyorsunuz cepçilere karşı tedbir
00:35:22alıyordu. Peki o demirimiz ne olacak? O güvenlik demiri ne
00:35:26olacak? Evet. Şimdi bundan sonra dijital bir mecra, dijital bir
00:35:31hayat yaşadığımız için bundan sonraki süreçlerde sadece
00:35:34dijital önlemler almamız lazım ve ııı bundan sonra her ay
00:35:39düzenli olarak üstadım daha iyi bilir ama benim kişisel olarak
00:35:42tavsiyem her ay düzenli olarak şifreleme, şifreleme
00:35:46yöntemlerimizi değiştirmemiz lazım. Iıı bunu biraz daha
00:35:49farkındalığımızın artması lazım. Iıı güvenlik tedbirleri
00:35:52kullanmak, başkasının ııı başkasına şifre vermemek,
00:35:56başkasını İBAN kullandırmamak gibi ııı sorumluluklarımız var.
00:36:00Bu sorumlulukları yere getirdikten sonra zaten
00:36:02yapabileceğimiz bir şey yok. Tekrar sıralayalım. Ben şifremi
00:36:05kimse bilmiyorsa, her ay düzenli olarak şifremi
00:36:08düzenliyorsam ııı bankadaki varlıklarımı, finansal
00:36:11varlıklarımı ııı skortalı yapmışsam ben vatandaş olarak
00:36:14övümü yapmışımdır artık. Iıı bundan sonrası benim elimde
00:36:17değildir. Iıı ve bu hamleleri yaptıktan sonra artık
00:36:22varlıklarımızda risklerimi de ben çeşitlendirmem lazım. Az
00:36:26önce de ııı yayınımızın başında ifade ettiğim gibi ben bütün
00:36:29varlıklarımı sisteme koyayım, oradan alıyorum, satıyorum,
00:36:32dijital mecra, kolaylıktır, eyvallah hepsini tamam. Ama
00:36:35yarın bugün böyle bir olayla karşı karşıya kaldığımız zaman
00:36:38Allah korusun bir doğal felaketle karşı karşıya
00:36:41kaldığım zaman ben ve ailem ııı kenardaki nakit paramla ne
00:36:45kadar hayatımı devam ettirebilirim? Sistemin ne
00:36:47zaman açılacağı normalden önce zaten belli değil. Zaten şu anda
00:36:51dünya ülke liderleri, dışişleri bakanlığı, bakanları, üçüncü
00:36:56dünya savaşı riskinden bahsediyorlar, kamuoyuna,
00:36:58dünyayı açıklıyorlar, alenen açıklıyorlar. Ve böyle bir
00:37:01durumda zaten paranın piyasanın konuşulmayacağı bir süreç
00:37:04karşımızda olur. Yani ııı artık parayı konuşacak, finansal
00:37:08piyasada konuşacak bir şey kalmaz. Tamamen savaşa
00:37:11odaklanırız ve orayı konuşuruz. Iıı dolayısıyla ııı günlük
00:37:15hayatımızda modern teknolojiyi kullanalım, günlük hayatımızda
00:37:18modern teknoloji nimetlerinden faydalanalım ama gelenekçi
00:37:22olmayı ihmal etmeyelim. Gelenekçi olmayı tamamen
00:37:25hayatımızdan çıkarmayalım. O yüzden gelenekçi olmakta bence
00:37:29yine de fayda vardır. Yani biraz da geçmişi hatırlatarak
00:37:34diyorsunuz ki biz ananelerimiz babaanelerimize gittiğimiz zaman
00:37:38hep bir yerleri vardır. Orayı açarlar kasa gibi kullandıkları
00:37:41belki yorganların arası oradan parayı çıkartırlardı. Her zaman
00:37:45o yorganların arasında yastık altında bir nakitimiz olmalının
00:37:49altını çiziyorsunuz. Bir de şey tekrar hatırlatır mısınız?
00:37:53Belki yeni gelen izleyicilerimiz için dijital
00:37:55olarak bankada tuttuğumuz paraların ne kadarlık miktarı
00:38:00devlet koruması altında direkt olarak ve sigorta işlemi nasıl
00:38:04yapılmalı? Bu önemli. Bugün yaşadığımız aslında bize
00:38:07bunu hatırlattı. Sizin altını çizdiğiniz noktayı onu tekrar
00:38:11hatırlatır mısınız bize? Her yıl her yıl bir Ocak tarihinde
00:38:17bankadaki mevduat sigorta oranları değişiyor. Geçen yıl
00:38:20iki yüz bin liraydı. Bu yıl dört yüz bin liraya çıktı. Dört
00:38:24yüz bin liraya kadar bankadaki mevduatlar sigortalı. Eee onun
00:38:27haricindeki tutarları bence kişisel olarak ben bunu
00:38:31söyleyebilirim. Farklı bankalara dağıtmak suretiyle risklerimizi
00:38:35azaltabiliriz. Örnek veriyorum. Eee iki milyon TL paramız var.
00:38:39Iki milyon TL parayı bir bankaya koymaktan ziyade nasıl
00:38:43olsa dört yüz bin lirası sigortalı bir eee karşılığım
00:38:45var garantili. Eee diğer bankaları dağıtırım. Hem riskimi
00:38:49dağıtmış olurum hem de bütün miktarım sigortalanmış olur. O
00:38:53yüzden böyle bir seçenek daha mantıklı olduğunu düşünüyorum
00:38:56ben. Bu çok önemli. Bunu cebimizde tutmamız gerekiyor.
00:39:00Ya da sizin biraz önce söylediğiniz gibi sigortalama
00:39:03sistemi yapılabilir. Erdem Bey size şunu da sorayım. Biraz
00:39:07önce İslam Bey söyledi. Önlem olarak ne yapmalıyız
00:39:11yaşanacak böyle bir duruma karşı? İslam Bey şifreler
00:39:14değiştirilmeli. Eee İBAN verilmemeli, kontrol edilmeli,
00:39:18şifreler başkasına verilmemeli dedi. Siz ne önerirsiniz?
00:39:21Normal bir vatandaş kendisine dijital yaşanacak bir probleme
00:39:25karşı nasıl korumalı? Hangi adımları atmalı? Tabii
00:39:31özellikle ııı siber güvenlik tarafına baktığımızda
00:39:35vatandaşçı olarak yapabileceğimiz kolay şeyler
00:39:37var. Bir kere biraz önce de konuştuk konuşmamızın başında
00:39:40da. Bunun ııı farkındalığı için eee eğitimler alabilmek. Basit
00:39:45anlamda. Iıı özellikle ııı önemli kuruluşların ııı bu
00:39:51konulardaki anlık olan bu tarz olaylardaki bilgilendiğiyle
00:39:54bilgilendirmelerini ııı izlemek, takip etmek çok önemli. E
00:39:58tabii şifrelerini sonuçta kullanıcıyız hepimiz.
00:40:02Bilgisayar şifremiz var, cep telefonu şifremiz var,
00:40:04bankacıdaki şifrelerimiz var. Iıı genelde önerilen altı ayda
00:40:08bir ııı yenilemek. Iıı kolay bir şey de değil. Yani her
00:40:11yerimiz şifre havuzu oldu. Yani onları ııı tutmak,
00:40:14hafızamızı da tutmak ııı bir yerlere yazıp o kağıtları bir
00:40:18yerde tutmak da kolay bir şey değil. Iıı ama altı ayda bir
00:40:22ııı yenilemek gerekiyor. Özellikle ııı kullandığımız
00:40:26teknoloji ürünlerinin ııı güvenlik güncellemelerini
00:40:30yapmak da kıymetli. Yani gerçi bugünkü konu bir ııı
00:40:33güncellemeden dolayı kaynaklandı. Iıı ama ııı
00:40:37aslında geriye dönüp baktığımızda özellikle
00:40:39savunma sanayinde ve finans sektöründe ııı bu tarz
00:40:43güncellemeler ııı birden çok kez test edilerek yapılıyor. Yani
00:40:47ııı zaten ııı örnek vereyim. Şu anda dünya nüfusunun ııı beş
00:40:54milyara yakını internet kullanışı yapılan
00:40:57simülasyonlarda böyle bir güncellemede beş milyar nüfus
00:41:01nasıl etkilenir? Iki üç defa farklı şekillerde belki de
00:41:04onlarca kez test ediliyor aslında. Ondan dolayı
00:41:07özellikle güncelleme yaparken yani bugünü bugün böyle bir
00:41:11şey başımıza geldi. Evet. Ama güncel tutmak her zaman çok
00:41:14kıymetli. Iıı bunları ben çok önemsiyorum. Ve özellikle ııı
00:41:19basit anlamda ııı bir kere eğitimlerimizi mutlaka mutlaka
00:41:24mutlaka bu konuda alacağız. Iıı ve doğru kanallardan doğru
00:41:28bilgiye ııı bu konularda erişip özellikle böyle ııı ani
00:41:33anlarda. Evet. Çünkü ani durumlar ııı dikkat etmemiz
00:41:37gerekecek. Çok teşekkür ediyorum değerli konuklarıma
00:41:40hem Erdem Bey'e hem İslam Bey'e aktardıkları bilgiler için.
00:41:43Iyi günler dileyelim. Geçmiş olsun. Sağ olun. Hem bize hem
00:41:45tüm dünyaya mavi ekranla başladık günü. Osmanlı
00:41:49İmparatorluğu'nun son sarayı olan İstanbul'daki Yıldız
00:41:51Sarayı'nda beş yıldır devam eden restorasyon çalışması
00:41:54tamamlandı. Şu anda Cumhurbaşkanı Erdoğan
00:41:56açılışında konuşuyor, izleyelim. Sizlerle beraber
00:41:59olmaktan büyük bir bahtiyarlık duyuyorum. Davetimize icabet
00:42:04ederek heyecanımızı, gururumuzu paylaştığınız için
00:42:08her birinize ayrı ayrı teşekkür ediyorum. Bugün şairin
00:42:16ifadesiyle bir semtini sevmenin bile bir ömre bedel
00:42:21olduğu güzel İstanbul'umuzun en güzel tarihi eserlerinden
00:42:27birinin açılışını yapmak üzere bir aradayız. Milli Saraylar
00:42:33Başkanlığımızla yürütülen altı yıllık titiz bir restorasyon ve
00:42:39tefriş çalışmalarının neticesinde ecdat yadikarı
00:42:43Yıldız Sarayı'nı ihya ettik. Şehrimizin simgelerinden olan
00:42:49Yıldız Sarayı bugünden itibaren kapılarını halkımıza ve dünyanın
00:42:55dört bir yanından gelecek ziyaretçilerine açıyor. Tekrar
00:43:01eski görkemine ve güzelliğine kavuşturarak milletimizin
00:43:06istifadesine sunduğumuz Yıldız Sarayı'mızın hayırlı uğurlu
00:43:12olmasını diliyorum. Bugün yaşadığımız mutlulukta pek çok
00:43:18hocamızın ve uzmanımızın alın teri yürek teri vardır. Şayet
00:43:25onların emeği birikimi ve fedakarane gayretleri olmasaydı
00:43:31bu güzel eser tekrar eski görkemine kavuşturulamazdı.
00:43:38Sözlerimin hemen başında bu kardeşlerime teşekkürü bir
00:43:43borç biliyorum. Yıllarca örselenmiş, hırpalanmış,
00:43:48imanların kurbanı olmuş bu eserin altı yıllık özverili bir
00:43:54çalışmayla yeniden ülkemize kazandırılmasına vesile olan
00:43:59Milli Saraylar Başkanlığımıza, Sayın Başkan ve ekibine, Sayın
00:44:05Bakanımıza özellikle teşekkür ediyorum. Ve ayrıca projede
00:44:13yer alan tüm kardeşlerime teşekkür ediyorum. Milli
00:44:18Saraylar Bilim Kurulu Başkanı saygıdeğer hocam, profesör
00:44:23doktor Saadettin Ökten beyefendiye ve kurul
00:44:28üyelerine en kalbi şükranlarımı iletiyorum. Yıldız Sarayı'nın
00:44:34yeniden ihyasıyla birlikte İstanbul'umuzun tarihi,
00:44:39kültürel ve turistik cazibesinin daha da artacağına
00:44:44inanıyorum. Kıymetli misafirler az önce Milli Saraylar
00:44:50Başkanımız Yıldız Sarayı'nın tarihi serencamına dair
00:44:55bilgileri bizlerle paylaştı. Gerek mimari, gerek sanatsal,
00:45:01gerekse tarihi özellikleri bakımından nadide bir eser olan
00:45:07sarayın inişli çıkışlı geçmişini hep beraber dinledik.
00:45:12Şunun öncelikle vurgulanması gerekiyor. Burası asla sıradan
00:45:18bir eser, sıradan bir yapı değildir. Iki yüz yıllık
00:45:24tarihiyle Yıldız Sarayı Osmanlı'nın en sancılı
00:45:28yıllarına bizzat şahitlik etmiştir. Biliyorsunuz Yıldız
00:45:34Sarayı Sultan ikinci Abdülhamit'le özdeş hale
00:45:39gelmiştir. Ancak sarayın geçmişi Sultan üçüncü Selim'in
00:45:45Mihrişah Valide Sultan için bin sekiz yüz beşte yaptırdığı
00:45:50kasra kadar gitmektedir. Bu kasırdan günümüze sadece iç
00:45:57bahçedeki çeşme kalmıştır. Ikinci Mahmut da burayı yeni
00:46:02ordunun askerlerinin talimlerini izlemek için
00:46:06kullanmıştır. Yıldız Sarayı'na asıl hüviyetini kazandıran ise
00:46:12Abdülhamit Han olmuştur. Sultan Abdülhamid'in tahta
00:46:18geçtikten kısa süre sonra maiyetini ve haremini Dolmabahçe
00:46:23Sarayı'ndan Yıldız'a nakletmesiyle birlikte artık
00:46:27burası kasır değil Yıldız Sarayı olarak anılmaya
00:46:32başlanmıştır. Üstat Necip Fazıl'ın otuz altı Türk
00:46:39hükümdarı arasında belki en büyüğü olarak tarif ettiği
00:46:44Sultan ikinci Abdülhamit otuz üç yıl boyunca bin dokuz yüz
00:46:50dokuz darbesine kadar devleti buradan yönetti. Osmanlı'nın
00:46:56en muhatar alı otuz üç yılına tanıklık eden Yıldız Sarayı
00:47:02devleti aliyeye yönelen yıkma girişimleri karşısında dirilişin
00:47:07de sembolü oldu. Topkapı Sarayı ve Dolmabahçe'den sonra
00:47:13payitahtın idari merkezi olarak kullanılan İstanbul'daki üçüncü
00:47:19merkez burasıdır. Yıldız Sarayı'nın ayrıcı vasfı yönetim
00:47:25merkezi olarak kullanılmasıdır. Mimari açıdan Yıldız Sarayı
00:47:31çağdaşı olan yapılardan ayrı özellikleri taşır. Sahil
00:47:37saraylarından farklı olarak burası şehir içinde şehir
00:47:42diyebileceğimiz özgün bir mimariye sahiptir. Marangoz
00:47:47haneleri, mutfakları, ahırları, eczanesi,
00:47:52fabrikaları, savunma birimleri, resmi daireleri, sebze ve meyve
00:47:58bahçeleri, kütüphanesi, müzesi, silahhanesi ve tiyatrosuyla
00:48:04Yıldız Sarayı alışıla gelmiş saraylardan ziyade kendi kendine
00:48:10yeter bir şehri andırır. Sultan ikinci Abdülhamit döneminde
00:48:16sarayda ve mücavirinde sultanın aile ifradıyla birlikte toplam
00:48:22on iki bin kişinin yaşadığı rivayet ediliyor. Zarafeti,
00:48:29sadeliği, tabiatla uyumu birbirinden ayrı köşklerden
00:48:34oluşan mimarisi ve Türk saray bahçeleri geleneğinin son
00:48:40örneği olan has bahçesiyle Yıldız Sarayı gerçekten nadide
00:48:46bir eserdir. Yıldız Sarayı'nın milli mücadele tarihimizde de
00:48:51özel bir yeri bulunuyor. Gazi Mustafa Kemal bandırma
00:48:57vapuruyla yola çıkmadan bir gün önce buraya gelmiş ve Sultan
00:49:03Vahdettin'le görüşmüştür. Gazi Mustafa Kemal o tarihi görüşmeyi
00:49:10şöyle anlatır. Yıldız Sarayı'nın ufak bir salonunda
00:49:15Vahdettin'le adeta diz dize denecek kadar yakın oturduk.
00:49:21Salonun boğaz içine doğru açılan penceresinden gördüğümüz
00:49:25manzara şu. Birbirine paralel hatlar üzerine düşman
00:49:31zırhlıları bordalarındaki toplar sanki Yıldız Sarayı'na
00:49:38doğrulmuş. Vahdettin hiç unutmayacağım şu sözlerle
00:49:43konuşmaya başladı. Paşa paşa şimdiye kadar devlete çok hizmet
00:49:50ettin. Bunların hepsi artık bu kitaba girmiştir. Ve tarihe
00:49:56geçmiştir. Bunları unutun. Asıl şimdi yapacağın hizmet
00:50:01hepsinden mühim olabilir. Paşa, paşa devleti kurtarabilirsin.
00:50:10Bunun üzerine Gazi Mustafa Kemal Sultan Vahdettin'e şu
00:50:15cevabı verir. Merak buyurmayın efendimiz. Noktayı, nazarı,
00:50:22şahanenizi anladım. Irade-i seniyeniz olursa hemen hareket
00:50:28edeceğim. Muvaffak ol hitabına mazhar olduktan sonra huzurdan
00:50:34çıktım. Ayaklarımızın patırtısını işittirmeden
00:50:39saraydan uzaklaştık. Değerli misafirler, biz hazine
00:50:45değerindeki eserlerinin kıymetini çok iyi bilemeyen bir
00:50:50milletiz. Kimi ülkeler yüz, yüz elli yıllık tarihi
00:50:55varlıklarına büyük özen gösterirken geçmişi çok daha
00:51:00eski nice kültür varlığımıza sahip çıkamadık. Özellikle
00:51:06tarihimizin bir dönemine damgasını vuran reddi miras
00:51:10anlayışı bizlere gerçekten çok ağır bedeller ödetti. Bu
00:51:16zihniyetin kadrine uğrayan sembollerden biri Yıldız Sarayı
00:51:21oldu. Gerilik numunesi görülen ecdat yadigarı pek çok kültür
00:51:27varlığımız gibi burası da yıllarca ihmal edildi,
00:51:31örselendi, hoyratça kullanıldı. Saray külliyesini
00:51:36oluşturan binaların çoğu adeta talan edildi. Bunlarla
00:51:42birlikte yakın tarihe ışık tutacak olan birçok eser, obje,
00:51:47eşyada maalesef ya yakılmış ya kırılıp dökülmüş ya da haraç
00:51:54mezat satılmıştır. Bin dokuz yüz yirmili yılların sonunda
00:51:59merasim köşkünün bir süre kumarhane olarak işletilmesi
00:52:04sarayın maruz kaldığı hoyratlığın örneklerinden
00:52:09biridir. Zamanın belediye yetkililerince sırf turistlerin
00:52:14ilgisine mazhar olabilmek adına Yıldız gazinoları projesi
00:52:19hayata geçirilmiştir. İtalyan bir şirket tarafından işletilen
00:52:25kumarhane bir yıl sonra kapatılmıştır. Bakınız sadece
00:52:30Yıldız Sarayı değil milletimizin tarihinde ve
00:52:35hafızasında iz bırakan birçok objede bu kadir bilmezlikten
00:52:41payını aldı. Gazi Mustafa Kemal'in ömrünün son aylarını
00:52:47geçirdiği Savarona yatının hangi skandallarla gündeme
00:52:52geldiğini hepimiz hatırlıyoruz. Gazetelere de
00:52:57yansayan ahlaksızlık hadisesinden sonra süratle
00:53:02harekete geçtik ve Savarona yatını devraldık. Titiz bir
00:53:08çalışmayla Savarona'yı restore ettirdik ve kısa bir süre
00:53:13sonra inşallah restorasyonu bitiyor. Ardından olması
00:53:18gerektiği şekilde misafir devlet ve hükümet başkanlarını
00:53:22ağırlamak için inşallah kullanmaya başlıyoruz. Bunu bile
00:53:28eleştirenler aklı hayale gelmedik iddialarda bulunanlar
00:53:32çıktı. Oysa lafa gelince Atatürk konusunda mangalda kül
00:53:38bırakmayanların çürümeye terk ettiği Savorona yatına sahip
00:53:43çıkan yine biz olduk. Aynı durum pek çok tarihi eser, yapı ve
00:53:49obje için de geçerlidir. Birileri cumhuriyetin arkasına
00:53:54saklanıp Osmanlı karşıtlığı yaparken biz hiçbir zaman ayrım
00:54:00gözetmeden tarihimizin tüm dönemlerini kucakladık. Tarihe
00:54:05vefa, geçmişe saygı anlayışıyla ülkemiz ve yurt dışındaki ecdat
00:54:11yadigarı eserlerimizi yeniden ayağa kaldırdık. Vakıflar
00:54:16Genel Müdürlüğümüz vasıtasıyla iki bin ikiden bu yana yaklaşık
00:54:21altı bin vakıf kültür varlığının restorasyonunu veya
00:54:26onarımını gerçekleştirdik. TİKA aracılığıyla gönül
00:54:32coğrafyamızın dört bir ucunda yüz yirminin üzerinde
00:54:37restorasyon çalışması yaptık. Milli Saraylar Başkanlığımız
00:54:41öncülüğünde de birçok başarılı proje yürüttük. Beykoz Cam ve
00:54:48Billur Müzesi'nden Ankara Palas Müzesi'ne Topkapı Sarayı'nda
00:54:54uzun yıllar kapalı kalmış uzun hazine koleksiyonu kaftanlar
00:55:02koleksiyonu hat eserleri koleksiyonu ve Mecidiye Köşkü
00:55:07ile Mukaddes Emanetler Dairesi'ne varıncaya kadar
00:55:11birçok eseri ihya ettik. Değerli dostlar şunu çok net ifade
00:55:18etmek isterim. Mazinin aklının ruhunun estetik zevkinin
00:55:25nakşolduğu her bir değerimiz milletimizin ezelden ebede
00:55:31uzanan yolculuğunun kilometre taşlarıdır. Restore ettiğimiz
00:55:36camileri, köprüleri, çeşmeleri, hanları, türbeleri,
00:55:42medeniyetimizin konuşan yaşayan canlı hafızaları olarak
00:55:47görüyoruz. Bütün bu yenileme çalışmalarını köklerimizle
00:55:52bağlarımızı güçlendirme çerçevesinde değerlendiriyor.
00:55:56Bu yüzden çok çok önemsiyoruz. Yıldız Sarayı'nı yeniden ayağa
00:56:04kaldırmak suretiyle de bunu yaptık. Hafıza
00:56:09mekanlarımızdan bir tanesini daha halkımızın istifadesine
00:56:13sunduk. Sarayın sadece taşlarını duvarlarını
00:56:18kaldırımlarını mobilyalarını aslına rücu ettirmedik. Burayı
00:56:23aynı zamanda asli kimliğine uygun olarak kullandık.
00:56:29Cumhurbaşkanlığımız döneminde onlarca görüşmeyi, kabulü,
00:56:34zirveyi burada düzenledik. Birçok çalışmamızı burada
00:56:40yaparak aslında bu tarihi mekanı tekrar hayata döndürdük.
00:56:46Yaklaşık altı yıllık çalışmalarımız neticesinde
00:56:50Yıldız Sarayı milletimizin her bir ferdinin gururla
00:56:55gezebileceği gençlerimizin tarihimizin çok önemli bir
00:56:59bölümünü bizzat teneffüs edebileceği muhteşem bir müze
00:57:05olarak hizmet vermeye hazır hale geldi. Milli
00:57:10saraylarımızı milletimize açma hamlemizin en önemli halkasını
00:57:16Yıldız Sarayı'nı halkamızla buluşturmak oluşturuyor. Bir
00:57:22diğer kaderine terk edilmiş tarihi eserimiz olan Edirne
00:57:27Sarayı'yla ilgili restorasyon çalışmalarımız devam ediyor.
00:57:33Inşallah orayı da tamamlayıp ülkemize kazandıracağız. Bundan
00:57:38sonra da ecdadın emanetlerine sahip çıkmayı sürdüreceğiz.
00:57:44Türkiye yüzyılı hedeflerine adım adım ilerlerken ecdadın
00:57:49mirasını koruyacak ayaklarımızı binlerce yıllık
00:57:54medeniyet temellerimize sağlam basacak ve yirmi birinci
00:57:58yüzyılı Allah'ın izniyle Türkiye'nin yüzyılı
00:58:02yapacağız. Rabbim yar ve yardımcımız olsun diyorum.
00:58:07Açılışını yaptığımız Yıldız Sarayı'nın şehrimize,
00:58:13ülkemize ve milletimize hayırlı uğurlu olmasını
00:58:18diliyorum. Ecdadımızın bize mirası olan bu güzel eseri
00:58:22bugünden itibaren milletimize ve özellikle de sevgili
00:58:27gençlerimize emanet ediyoruz. Bu vesileyle bir kez daha
00:58:32cennet mekan Sultan ikinci Abdülhamit Han'ı ve kahraman
00:58:37ecdadımızı rahmetle iade ediyoruz. Restorasyonda emeği
00:58:42olan herkesi tekrar tebrik ediyor. Sizleri sevgiyle,
00:58:46saygıyla selamlıyorum. Ve bu vesileyle inşallah bugünden
00:58:54itibaren halkımıza açtığımız bu mekanı önümüzdeki ayın sonuna
00:59:04kadar bu ay dahil önümüzdeki ayın da sonuna kadar ücretsiz
00:59:11olarak ziyarete açmış olacağız. Hayırlı olsun. Rabbim
00:59:20milletimize emanetine gözleriyle gezerek, görerek
00:59:26sahip çıkmayı da nasip etsin diyorum. Evet şimdi İstanbul
00:59:31müftümüzü dua için buraya davet ediyorum. Buyursunlar.
00:59:41Bu
01:00:00Amin.
01:00:05Bismillahirrahmanirrahim.
01:00:12Elhamdülillahi rabbil alemin.
01:00:18Muhammed'in ve ailehi ve sahbihi ecma'in.
01:00:24İnneke entes semî'ul alîm.
01:00:29İnneke entes tevvâbü'l rahîm.
01:00:34İlâ tarîkum mustekîm.
01:00:38Ve bi hurmeti men erseltehu rahmeten lil âlemîn.
01:00:44Ya müfettihel ebvâb.
01:00:48İftah lena hayral bâb.
01:00:52Allahümme iftah aleyna ebbâbe rahmetik.
01:00:56Ve yessir aleyna khazâ'ine bi fazlike ve keramike ve cûdike
01:01:01bi rahmetike ya erhamel rahimîn.
01:01:04Ya İlahel âlemin.
01:01:06Yeniden ihya ile bugün hizmete açılan bu müesseseyi ilelebet payidar eyle.
01:01:15Bunu bu müesseseyi bizlere hediye eden aziz ecdadımıza rahmet eyle.
01:01:21Başta Sultan Abdülhamid Han hazretleri olmak üzere devletimizin, milletimizin tarihten bugüne kadar varlığını idamesini sağlayan
01:01:35bütün ecdadımıza rahmet eyle ya Rabbi.
01:01:38Mekanlarını cennet eyle.
01:01:41Derecelerini, âli menzillerini mübarek eyle.
01:01:46Ya Rabbel Alemin.
01:01:48Bu kutsal emanetleri sevgili peygamberimizin muştusuna mazhar olmuş bu aziz şehre hediye eden ecdadımızı rahmetle, minnetle anıyoruz.
01:01:59Bizleri bu hatıraya ve bu emanetlere layık eyle ya Rabbi.
01:02:05Ya İlahel Alemin.
01:02:07Milletimize birlik, beraberlik ve kardeşlik şuuru ihsan eyle.
01:02:12Kendilerine, kendimize emanet edilen bu ulvi yapıları, mekanları, devletimizi korumayı, kollamayı ve onlara layık olmayı bizlere nasip ve müyesser eyle ya Rabbi.
01:02:30Ya İlahel Alemin.
01:02:35Milletimize, ülkemize birlik, beraberlik, kardeşlik şuuru verip ilelebet devletimizi payidar eyle ya Rabbi.
01:02:46Devletimizin payidar olabilmesi ve idamesi için emek sarf eden ricali devlete, askerimize, emniyet güçlerimize, sınır boylarında nöbet tutan mehmetciğimize sen nusretinle yardım eyle ya Rabbi.
01:03:03Bu vatanı bize emanet eden aziz şehitlerimize ve gazilerimize rahmet eyle.
01:03:09Ya İlahel Alemin.
01:03:11Bizleri sağlık hafiyette daim eyle.
01:03:14Vatanımız ve milletimiz için hizmet, aşkı ve şevki bizlere nasip ve müyesser eyle ya Rabbi.
01:03:21Ve sallallahu ala seyyidina ve ala alihi ve sahbihi ve sellim.
01:03:27Amin, amin, amin.
01:03:30Ve bi hürmeti Taha ve Yasin ve bi hürmeti Seyyidi'l-Murselin ve selamun ala cemi'il-enbiya'i ve'l-murselin ve'l-hamdu lillahi rabbi'l-alemin.
01:03:41El-Fatiha.
01:04:00Yıldız Sarayı'nın açılışını gerçekleştireceğiz.
01:04:02Osmanlı İmparatorluğu'nun son sarayı olan İstanbul'daki Yıldız Sarayı'nda yaklaşık 6 yıldır devam eden restorasyon çalışmaları tamamlandı.
01:04:11Şu anda Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da katılımıyla açılış töreni ziyarete kapalı olacak ama bunun dışında sürekli halkımızın ziyaretine açık olacak.
01:04:27Evet, şimdi buyurun.
01:04:31Buyurun efendim.
01:04:33Cumhurbaşkanı Erdoğan, Yıldız Sarayı'nda 5 yıldır devam eden restorasyonun ardından...
01:05:03Açılış töreninde konuştu Cumhurbaşkanı Erdoğan, törende Yıldız Sarayı'nı girişlerin Ağustos sonuna kadar ücretsiz olacağını söyledi.
01:05:14Osmanlı Devleti'nin son sarayı, tarihte derin izler bırakan olayların tanığı Yıldız Sarayı yaklaşık 6 yıllık restorasyonun ardından ziyaretçileriyle buluşacak.
01:05:27Osmanlı tarihi için önemli.
01:05:29Sultan III. Selim zamanında yaptırılan ve Sultan II. Abdülhamit zamanında genişletilerek devlet sarayı haline getirilen Yıldız Sarayı kompleksi yaklaşık 6 yıl sürdü restorasyonu.
01:05:43Cumhurbaşkanı Erdoğan da ekranlarınıza geliyor, katıldı.
01:05:47Açılış törenine katıldığı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, uzun yıllardır devam eden restorasyon, konservasyon ve peysaj çalışmaları tamamlanan Yıldız Sarayı'nda
01:06:07Büyük Mabeyn Köşkü, Çift Kasrı, Küçük Mabeyn Köşkü ve Harem Dairesi başta olmak üzere birçok yapı tarihinde ilk kez ziyaretçiyle buluşacak.
01:06:20Baktığımız zaman tarihinde ilk kez ziyaretçilerle buluşması açısından da Yıldız Sarayı'nın yapılan restorasyonu oldukça önemli.
01:06:32An itibariyle Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da katılımıyla yapılan restorasyon sonrası açılış töreninde şimdi kurdela çekildi.
01:06:43Kurdela kesilecek, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da katılımıyla birlikte, katılımcılarla kurdelayı kesecekler.
01:06:54Oldukça önemli bir saray çünkü Osmanlı Devleti'nin son sarayı o yüzden önemli.
01:07:05Yıldız Sarayı'nda birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yaratıcı, birçok yarat
01:07:35içilerle buluşacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan konuşmasında özellikle bu çalışmaları yapan değerli
01:07:43hocalara teşekkürlerini iletti. Onlar sayesinde bu çalışmalar yapıldı, dedi.
01:07:51Ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, Yıldız Sarayı'na girişlerin Ağustos sonuna kadar ücretsiz olacağının
01:08:04altını çizdi. Şimdi kurdela kesilecek, açılış kurdelası.
01:08:14Kurdele kesimini Cumhurbaşkanı Erdoğan, sanatçılar, Mahmut Erol Bey'i de alalım şöyle uygun bir yere.
01:08:20Sarayın açılışında çalışan mescidler. Hepimize dağıtıldı. Hazır mıyız?
01:08:35Evet, Yıldız Sarayı'mızın tüm halkımıza ziyaretlerine açılışı hayırlı olsun diyorum.
01:08:50Sadece İstanbul için değil, ülkemiz ve tüm insanlık için hayırlara vesile olsun diyorum.
01:08:58Ve kurdeleyi bu anlayışla kesiyoruz. Ya Allah! Bismillah.
01:09:07Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın katılımıyla birlikte restorasyon çalışmalarını ardından Yıldız Sarayı'nın
01:09:23açılış töreni gerçekleştirildi. Açılış töreninin yapılan Yıldız Sarayı tabi Osmanlı tarihi için
01:09:32önemli. Çünkü Osmanlı'nın son sarayı, yapılan son sarayı diyebiliriz Yıldız Sarayı'na.
01:09:39Açılış konuşmasında Erdoğan'ın altını çizdiği noktalardan biri vatandaşların ziyaretine açılması
01:09:48önemli dedi Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Yıldız Sarayı'na girişlerin Ağustos sonuna kadar ücretsiz
01:09:56olacağını söyledi Cumhurbaşkanı Erdoğan. Efendim devam edelim Yıldız Sarayı'nın açılışını
01:10:08Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın konuşmalarını dile getirdik. Önemini hatırlatalım Yıldız Sarayı
01:10:13açılışıyla birlikte vatandaşların ziyaretine açılacak ve Ağustos'a kadar Ağustos sonuna
01:10:19kadar ücretsiz olduğunun altını çizdi Cumhurbaşkanı Erdoğan. Devam edelim Amerika
01:10:26devletleri merkezli teknoloji şirketi Microsoft'un sisteminde yaşanan arıza pek çok sektöre etkiledi
01:10:33özellikle dünya genelindeki havalimanları bankalar ve hastanelerde şirketin interneti
01:10:40üzerinden sunduğu hizmetlerde kesinti yaşanıyor. Microsoft sorunun altında yatan nedenin
01:10:49birkaç Microsoft 365 uygulamasıyla hizmetinin tam işlevselliğe geri döndüğünü söyledi. Ulaştırma
01:10:58ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu da aksaklığın önemli bir kısmını atlatıldıklarını
01:11:03söyledi. Sibel saldırının söz konusu olmadığını belirtti. Türk Hava Yolları bilgi sistemlerinde
01:11:10yaşanan sorunlar nedeniyle biletleme ve rezervasyon işlemlerinde aksamalar yaşandığını
01:11:15belirtti. Uçuşlarda yoğunluğu azaltmak amacıyla 84 seferin iptal edildiğini belirtti. Ulusal
01:11:23siber olaylara müdahale merkezi soruna ilişkin bir açıklama yaptı. Sorunun kaynağının siber
01:11:29saldırı değil Crowdstrike yazılımı olduğunu aktardı, belirtti.
01:11:35Efendim havaların ısınmasıyla birlikte ne yazık ki orman yangınları yaşıyoruz. Balıkesir'in
01:11:466 Eylül ilçesinde yangının kontrol altına alınmasının ardından bu kez de Susurluk ilçesinden
01:11:54alevler yükseldi. Susurluk ilçesi Ömerköy mahallesindeki bir arazide yangın çıktı. Alevler
01:12:01rüzgarın da etkisiyle ormanlık alana sıçradı. Bölgeye 2 uçak, 4 helikopter, 10 arazöz, 2 suikmal
01:12:10aracı ve bir ilk müdahale aracı sevk edildi. 40 personelle birlikte ekiplerin yangına havadan ve
01:12:16karadan müdahalesi sürüyor. Efendim bugün bültenine kısa bir ara veriyoruz. Aranın
01:12:31sonunda tekrar karşınızda olacağız.
01:13:01Piyasalara bakalım. Piyasalarda dolar 33.04 euro 35.98
01:13:29euro. Borsa İstanbul'da Borsa İstanbul 100 endeksi 11.154, Borsa İstanbul 30 endeksi 12.164.
01:13:42En çok işlem görenlerde 315.75'lik son fiyatıyla Türk Hava Yolları ilk sırada yer alıyor.
01:13:51Çapraz kurlarda euro dolar paritesi 1,089.
01:14:21JT
01:14:27JT
01:14:41JBJ Türk ekranlarına tekrar hoş geldiniz. Bugün bülteni kaldığı yerden devam ediyor efendim. Bir
01:14:4810 dakika gelişmesi var, onu aktararak başlayalım.
01:14:51Milli Savunma Bakanlığı'ndan yeni bir haber geldi.
01:14:54Milli Savunma Bakanlığı, teröristler için kaçacak yer yok,
01:14:58hiçbir yer onlar için güvenli değil dedi.
01:15:01Sosyal medya hesabından duyurdu bu gelişmeyi.
01:15:04Kahraman Türk Silahlı Kuvvetlerimiz,
01:15:07Irak'ın kuzeyindeki Kara ve Pençe Kilit bölgelerinde
01:15:10tespit ettiği 5 PKK'lı teröristle,
01:15:13Suriye'nin kuzeyindeki Fırat Kalkanı ve
01:15:16Barış Pınarı bölgelerinde belirlediği 10 PKK-YPG'li teröristi
01:15:22etkisiz hale getirdi.
01:15:24Her nerede olursa olsunlar,
01:15:26Mehmetçiğin Nefesi, teröristlerin ensesinde olmaya
01:15:30devam edecek vurgusunu, bilgisini
01:15:33sosyal medya hesabından paylaştı.
01:15:35Milli Savunma Bakanlığı, bu son dakika bilgisini sizlere aktardık.
01:15:40Şimdi havaalanına gideceğiz.
01:15:43Yazılım sistemlerindeki kriz 6 saate aşkın bir süredir devam ediyor.
01:15:48İstanbul Havaalanı'nda da,
01:15:50havalimanında da CNN Türk ekibinden Kübra Aydın bizleri bekliyor.
01:15:56O noktada, hemen Kübra Aydın'a dönüyoruz, ekranlarımıza da geldi.
01:16:00Kübra, sabahtan beri o noktadasın, gelişmeleri aktarıyorsun.
01:16:04Yine arkanda kalabalığı sırayı görüyorum.
01:16:06Bu yaşanan kriz sonrası,
01:16:09durum ne? Mavi ekran krizi diyebiliriz.
01:16:12Oradaki durumu bize aktarır mısın?
01:16:19Samet Güner, senin de söylediğin gibi Amerikan Teknoloji Şirketi,
01:16:23Microsoft'un yazılım sisteminde yaşanan sıkıntıdan dolayı
01:16:27şu anda birçok havalimanında, hastanelerde, bankalarda
01:16:31işlemsel sıkıntı yaşıyor ve 6 saati geçti ve biz de
01:16:36bu noktada takibimizi sürdürüyoruz.
01:16:38Zaman zaman bu noktada kaosun mümkün olduğunu
01:16:43ve seslerin yükseldiğini söyleyebiliriz.
01:16:46Zaman zaman bu noktada gerginlikler yaşanıyor.
01:16:49Peki neler söyleniyor?
01:16:50Burada yolcular öncelikle bilgilendirilmedikleri yönünde
01:16:54şu anda bir iddiada bulunuyorlar.
01:16:57Ancak burada Türk Hava Yolları olsun, birçok şirketin de
01:17:02biz çalıştığını, çalışanların da birçok bilgiyi
01:17:07verdiklerini, yolcularını mağdur etmemeye çalıştıklarını
01:17:11görüyoruz. Aynı zamanda şu anda bir döviz bürosunun önündeyiz.
01:17:15Havalimanında bulunan ve burada da mavi ekranın olduğunu
01:17:19görebiliyoruz bu ekranda da. Diğer yandan çekin ekranının
01:17:23önü de oldukça kalabalık ve birçok kişi buradan iptal edilen
01:17:28uçuşlarını görebiliyor. Türk Hava Yolları'nın geçtiğimiz
01:17:31saatlerde bir açıklaması olmuştu ve mağduriyetin
01:17:35yaşanmaması adına birçok çalışmanın yapıldığını ve ııı
01:17:39yaşanan sıkıntıların mağduriyetlerin ııı onarılacağını
01:17:43ııı söylemişlerdi ve seksen dört uçuş şu anda Türk Hava
01:17:47Yolları'nda iptal edildi. Peki o uçuşlar hangileri hemen bizler
01:17:51de söyleyelim. Öncelikle Almanya, Berlin taraflarına
01:17:55birçok uçuş ııı şu anda iptal edildi. Avrupa özellikle
01:18:00Marsilya'ya İstanbul'dan giriş dönüş hemen hemen ııı çoğu
01:18:05Avrupa ülkesine şu anda uçuşlar ııı iptal edildi. Dediğimiz gibi
01:18:10ertelendi ve burada ııı birçok yolcunun ııı uçağı bir
01:18:15sonraki önümüzdeki saatlere bir sonraki uçuşa ertelendi. Peki
01:18:19nasıl sıkıntılar yaşanıyor? Öncelikle biletleme işlemlerinde
01:18:22yani bu havalimanında ııı yer görevlilerinin yaptığı
01:18:26biletleme işlemlerinde, çekin işlemlerinde ııı veya
01:18:29bagajlama işlemlerinde sıkıntılar yaşanıyor. Dediğimiz
01:18:32gibi vatandaşlar şu anda yolcular ııı hem biletlerine
01:18:35erişemiyorlar. Türk Hava Yolları'nın sitesinden hem de
01:18:39aynı zamanda buraya geldiklerinde kendi biletlerini
01:18:42göremiyorlar veya uçuşları ne durumda? Onunla ilgili şu anda
01:18:47bu noktaya gelmedikleri sürece ve bu uzun kuyrukları
01:18:50beklemedikleri sürece bilgi alamıyorlar. Hangi uçuşlar
01:18:53iptal edilmişti? Hemen tekrar aktaralım. Türkiye'nin bazı
01:18:56noktalarında da şu anda uçuşlar iptal edildi. Kayseri'ye
01:19:00İstanbul'dan Kayseri'ye, Ankara'ya, Kahramanmaraş'a,
01:19:03Gaziantep'e, İzmir'e, Antalya'ya, Batman'a,
01:19:06Zonguldak'a, Van'a, Trabzon'a, Tiflis'e ve Kıbrıs'a, Ercan
01:19:11Havalimanı'na birçok uçuş şu anda iptal edildi. Toplamda
01:19:15seksen dört uçuş hem gidiş hem dönüş olarak iptal edildi ve
01:19:19havalimanlarında yoğunluk ııı bu şekilde diyebiliriz. Zaman
01:19:23zaman dediğimiz gibi sıkıntılar yaşanıyor. Bu noktada ııı
01:19:27yolcular gergin dakikalar geçiriyorlar. Hem birbirleri
01:19:30arasında tartışıyorlar. Hem de görevlilerden teyide muhtaç
01:19:34bilgileri almaya çalışıyorlar. Ancak dediğimiz gibi bu noktada
01:19:38ııı şu anda ııı hem havalimanı çalışanları tarafından hem de
01:19:43yolcular tarafından sorun çözülmeye çalışıyor. Yolcularda
01:19:47kendilerine bir çıkış kapısı arıyorlar açıkçası. Yani başka
01:19:51bir uçuşa yönlendirilmeye çalışıyorlar. En yakın
01:19:53uçağa ya da bir cenazesine giden bir mesela yolcuyla
01:19:56konuştuk ve anneannesinin cenazesine gidemediğini de
01:20:00burada ifade etti. Yani birçok sıkıntı yaşanıyor ve bu da
01:20:04gerginliğe ve kaosa yol açıyor. Altı saattir dediğimiz gibi
01:20:08Microsoft uygulamasının yazılım sisteminde yaşanan sıkıntıdan
01:20:11dolayı İstanbul Havalimanı'nda da biletleme, çekin işlemleri
01:20:16şu anda yapılamıyor ve bu da zaman zaman gerginliğe sebep
01:20:20oluyor. Aynı zamanda yoğunluğa sebep oluyor. Sabah saatlerinden
01:20:23itibaren bu sıkıntının yaşanmaya başladığı saatlerden
01:20:27itibaren İstanbul Havalimanı oldukça yoğun. Gerek
01:20:31kontrollerin önünde gerekse bekleme alanlarında bekleme
01:20:34salonlarında yoğunluğun hala devam ettiğini söyleyebiliriz
01:20:39Samet. Kübra Aydın İstanbul Havalimanı'ndaki durumu
01:20:44aktardı. Bizleri oradaki yoğunluğu görüyoruz ama ekranın
01:20:47sol tarafına baktığımızda İtalya Havalimanı'ndaki
01:20:51görüntüler şimdi ekranlarınıza geliyor. İstanbul Havalimanı'nda
01:20:55Kübra Aydın'ın aktardığı durum aslında dünyanın neredeyse
01:21:00birçok havalimanında görmek mümkün. İtalya Havalimanı'ndaki
01:21:05görüntü ekranlarınıza geliyor. O noktadaki yoğunluğu hatta
01:21:10Kübra yayına başladığı andan itibaren o noktada neredeyse
01:21:14insanların hiç hareket etmediğini gördük. Yani
01:21:17kalabalıktan dolayı beklemeden dolayı Kübra'nın da altını
01:21:21ezdiği gibi nereye gidecekler nasıl bir yol haritası
01:21:24belirleyecekler onun için bekliyorlar havalimanında.
01:21:28İtalya'da olan görüntü aslında Berlin'de de havalimanında da
01:21:32benzer görüntüyü görmek mümkün. Berlin'e de baktığımızda
01:21:36kontuarlarda yoğunluğu görebiliyoruz o noktada. Sıraya
01:21:41girmiş yolcuların yoğunluğu oluşturduğunu görmek mümkün.
01:21:45Geride kalan neredeyse altı saati aşkın bir süre yaşanıyor
01:21:49havalimanındaki sistemsel problemlerden dolayı yaşanan bu
01:21:54mavi kriz diyelim mavi ekran krizinden sonra İstanbul
01:21:58Havalimanı'nda olduğu gibi Berlin ve İtalya'dan görüntüleri
01:22:01verdik. Birçok havalimanındaki görüntüleri görmek mümkün.
01:22:06Aslında o görüntüyü biraz daha net anlatan bir görsel var
01:22:11hemen arkamda. Bu görsel ne? Global yazılım krizinin simgesi
01:22:16de diyebiliriz arkadaşlarımız o başlığı atmış. El yazısıyla
01:22:20kesilen bilet. Aslında bu bilet bana üniversite zamanlarımı
01:22:25hatırlattı. Kocaeli'ye gidip gelirken İstanbul'dan hızlı bir
01:22:29bilet verirlerdi. Çok sıkışık anlarda işte o biletin aslında
01:22:33bir yansıması diyebiliriz. Bir yolcunun uçakla eee yapacağı
01:22:39havalimanından gideceği noktadan gördüğünüz gibi
01:22:43kesilmiş bir biletini görüyoruz bu noktada. Bu aslında
01:22:48aklımıza kazınacak ve aklımızda kalacak. Çünkü yukarıda da
01:22:53yazdığı gibi global yazılım krizinin simgesi mavi ekran
01:22:58krizinin simgesi. Şimdi bir bağlantı yapacağız. Bu
01:23:01ekranımızda kalsın, aklımızda da kalsın. Bunun üzerine
01:23:05İrlanda'daki duruma bakacağız. Microsoft'taki teknik kesinti
01:23:10İrlanda'yı da etkiledi. İrlanda merkezli hava yolu şirketi
01:23:13alımlarını durdurdu bilet alımlarını. Hava alanlarında
01:23:17yolcular sıkıştı. Şimdi dediğim gibi İrlanda'ya gideceğiz.
01:23:20Bilgisayar mühendisi Hazal Kaynak karşımızda. Hazal
01:23:25merhabalar. Tüm dünyaya geçmiş olsun diyelim. Irlanda'da da
01:23:28bilet alımları durduruldu. Oradaki durum nedir? Bize
01:23:32aktarır mısın? Etkilenen noktalardan biri Avrupa'da da
01:23:34İrlanda. Evet merhabalar. Eee tabii aktarayım. Eee İrlanda'da
01:23:41daha çok eee havalimanları etkilendi. Dublin havalimanı
01:23:46özellikle çünkü Ryanair'in çok fazla eee çalıştığı bir
01:23:49havalimanı. Orada da bu aynı İtalya'da ve Almanya'da
01:23:52gösterdiğiniz gibi görüntüler var anladığım kadarıyla. Eee
01:23:56bugün yapılacak pek çok sefer eee iptal edildi. Hem işte
01:24:00Ryanair hem THN'in yapacağı Sun Express'te vardı sanırım.
01:24:03Tam emin değilim. Eee çok büyük bir yoğunluk varmış orada.
01:24:06Orada da bu şekilde elle yazılan biletler olduğunu duydum.
01:24:09Tam da hani kendim yaşamadım ama eee ben bilet alamadım
01:24:13mesela. Işte sabah banka uygulamalarına gidiş yapamadık.
01:24:16Aynı şekilde İngiltere'deki bazı bankaların eee kredi kartları
01:24:21çalışmıyormuş sanırım. O çok daha korkunç bir şey. Hani banka
01:24:24uygulamasına girememekten ötürü. Eee aslında bunlar
01:24:28önemli. Tekrar altını çizer misin? İrlanda'da bilet
01:24:30alımları durduruldu. Havaalanında. Şimdi ekranda.
01:24:33Evet. Eee Roma'yı da gösteriyoruz. Roma'daki noktada
01:24:37İtalya'daki noktada senin anlattıklarının bir benzeri.
01:24:41İstanbul Havalimanı'na da kesinlikle yansıması var. Çünkü
01:24:44bir uçak kalkacağı noktadan ineceği noktaya giderken
01:24:47ineceği noktanın da uygun koşullara sahip olması lazım
01:24:50ama bunun yanında İngiltere'de kredi kartları da
01:24:53kullanılamadı dedin. İrlanda'da banka sistemlerinde mobilde
01:24:56sıkıntı vardı dedin. Bunlar önemli. Evet. Bazı ödeme
01:24:59sistemlerinde de aynı sıkıntı yaşanmış. Yani vizada
01:25:03yaşandığını söylüyorlar. Vize kendisi reddetti ama eee mesela
01:25:07işte bir eee kredi kartını kullanıyorsunuz. O çalışmıyor.
01:25:11Ödeme yapamıyorsunuz. Ya da bazı ödeme sistemleri özellikle
01:25:14marketler sadece eee nakitle çalışmaya başlamışlar bu
01:25:17yüzden. Eee çünkü eee çalışmıyor yani kredi kartları
01:25:21veya işte kendi ödeme sistemleri de çalışmıyor. Bu özellikle
01:25:23İngiltere'de görülmüş İrlanda'da çok görülmüş mü
01:25:26bilmiyorum. Eee ama bir de şey sağlık sisteminde de çok
01:25:30sıkıntı yaşanmış. Burada aile hekimleri yaşamışlar. Eee
01:25:33eczanelerde çünkü eee Türkiye'deki gibi burada işte
01:25:37aile hekimi gönderiyor şehire çateyi. Direkt şeyden
01:25:41alıyorsunuz eee eczaneden. Ama eczanelerde de bu sistemler
01:25:45çalışmadığı için yine insanlar ilaçlarını vesaire alamamışlar.
01:25:49İngiltere'de de aynı şekilde eee hastaneye gidiyorsunuz ama
01:25:53işte randevunuz görülemiyor çünkü eee sistemler çalışmıyor.
01:25:57Yani böyle bir domino efekti olmuş aslında hem
01:25:59havalimanlarında hem farklı noktalarda çalışmadığı için.
01:26:03Evet. Hazal Kaya kaynak çok teşekkür ediyoruz aktardıkların
01:26:08için aslında İrlanda'da yaşananları ki komşusu da o
01:26:11olduğu belki iççi olduğu İngiltere'de yaşananları da
01:26:14bize aktardığın özellikle ilaç konusunda, eczane konusunda
01:26:18dikkat çektiği nokta önemli çünkü ilaç sağlık açısından
01:26:22bizler için önemli. Eğer bu orada yaşanıyorsa umarız bu
01:26:25hızla düzeltilir diyelim. Çok teşekkürler Hazal. İyi günler
01:26:30diliyoruz sana. Sağ olun, iyi günler. İrlanda'daki durumu
01:26:35aldık aslında İrlanda'daki durumu aktardı bize Hazal ama
01:26:38şimdi yeni bir konuğumuz var Tuğsan Yılmaz, bilişim
01:26:41hukukçusu. Bizimle birlikte olacak. Tuğsan Bey tabii
01:26:45soracak çok çok soru var ama baktığımızda yazılım
01:26:48sistemlerinde küresel kriz hala devam ediyor. Dünyada
01:26:52binlerce uçuş iptal oldu. Biraz önce ekranlara getirdik
01:26:56hala ekranın bir köşesinde Berlin Havalimanı'ndaki o
01:26:59yoğunluğun uçuş iptallerinin yansımasını ekranlara
01:27:03taşıyoruz. Tabii bu da milyarlarca dolarlık bir faturası
01:27:09olacak bir aksama gecikme. Bütün anlamlarda banka, eczane
01:27:13biraz önce bahsetti. Havayolları özellikle. Baktığımız
01:27:17zaman burada bütün sistemler etkilendi. Bunun cezası ne
01:27:22olacak? Yani burada bir bu milyar dolarlık cezalar kimlere
01:27:27kesilecek? Kimler karşılayacak? En basit havalimanlarındaki bu
01:27:31gecikmenin bir faturası eee olacak havayolu şirketlerine.
01:27:36Bu nasıl bir sistem bizi bekliyor? Nasıl bir öngörünüz
01:27:40var? Hukuken nasıl bir adım atılacak? Eee bu aslında
01:27:45siber saldırı olmayan ama bir siber zafiyet doğuran global
01:27:50çaptaki konu neticesinde bahsettiğiniz durumda ortaya
01:27:54çıkabilecek zararlarda aslında tüketicinin ciddi bir
01:27:57mağduriyeti söz konusu. Yani sadece bunu uçuşun
01:28:00kaçırılması, iptal olması gibi değerlendirmemek lazım. Eee
01:28:05diğer süreçte kişinin belki bulunması gereken bir toplantı
01:28:09belki bir iş anlaşması falan olabilir. Bunların tamamı özünde
01:28:14tüketici hukuku başta olmak üzere eee hukuki bir süreci
01:28:17maddi ve manevi bir tazminat sürecinin konusu olabilir. Eee
01:28:23bu süreç neticesinde tabii ki sözleşmesel olarak aldığınız
01:28:28hizmeti eee almış olduğunuz firma sizin esaslı muhatabınız.
01:28:32Yani bu şu demek. Siz bir uçak bileti aldınız ve seyahat
01:28:35edemediniz. Neticesinde eee bu global çaptaki krize sebep
01:28:40olan firması muhatabınız değil. O firmayla iş anlaşması
01:28:44yapan eee sizin doğrudan hizmet aldığınız eee sektörün
01:28:49temsilcisi sizin oradaki muhatabınız. Tabii burada en
01:28:52önemli olan şey şu. Eee taraflara şunu söyleyebilir
01:28:57miyiz? Baktığımız zaman sorunun Croft Strike adlı bir siber
01:29:01güvenlik sağlayıcısının gönderdiği günceleme güncelleme
01:29:04ile ilişkili olduğu söyleniyor. Bu şirket yani biz onu tarafa
01:29:10almayacağız. Bize hizmet veren şirketleri mi taraf alacağız?
01:29:13Mesela Microsoft ondan hizmet aldığı için bu yaşandı
01:29:17deniyor. Bunun faturasını Microsoft mı ödeyecek? Ona da
01:29:20Croft Strike mi ödeyecek? Dolayısıyla bu bir dava konusu
01:29:24olur mu? Bir de Croft Strike'ın geleceğini nasıl görüyorsunuz?
01:29:27Çok büyük bir şirket Microsoft'a ve birçok eee markaya hizmet
01:29:32veriyor. Yazılım anlamında. Bu şirkette batar mı öngörünüz
01:29:36ne? Şimdi eee Croft Strike hisse bazında ciddi bir düşüş
01:29:42yaşadı. Yani bu alan olarak benim alanım değil ama
01:29:45yansımalarını şöyle görüyoruz. Hukuki anlamdan bakarak. Tabii
01:29:49aslında bize şöyle bir eee bilgi de vermiş oldu bu durum.
01:29:53Büyük firmaların tamamı eee cloud sistemleriyle alakalı
01:29:57ulusal ya da uluslararası şaptaki firmalara hizmet
01:30:01alıyor. Yani sizin branşınız olmayan bir alanla alakalı
01:30:04depolama hizmeti alıyorsunuz ve bu hizmet neticesinde bilgi
01:30:09işlem kaynakları arasındaki veri transferinde bir problem
01:30:12oluyor. Baktığınız zaman ne sizin doğrudan bir eee
01:30:15sorumluluğunuz var ne de esas eee depolama ya da cloud
01:30:20sistemi açısından hizmet aldığınız firman. Eee bu firma
01:30:24açısından bakarsak global çapta büyük hizmet veren bir firma
01:30:28bilgi teknolojileri ve siber güvenlik firması eee ciddi bir
01:30:33yaşayacak ama bu sürecin yani bu sürecin muhatabı buradan zarar
01:30:42görebilecek büyük şirketler. Sağlık kuruluşları, bankalar
01:30:46eee örneğin Amerika'da sekiz tane eyalette yanılmıyorsam eee
01:30:49dokuz yüz on bire ulaşılamama gibi bir durum da söz konusu
01:30:52olmuş. Yani aslında bize şöyle de bir eee izlenim yaratıyor.
01:30:55Böyle de bir nüans veriyor. Bazı hizmetlerin global çapta
01:31:00olursa olsun büyük firmalar tarafına verilmesi ve sadece
01:31:03onlara özgülenmesi toplumsal bir sıkıntı doğurabilecek bir şey.
01:31:07Yani düşünün. Siz dokuz yüz on biri tamamıyla bu firmayı
01:31:10adapte ettiğinizde eee özel bir şirket herhangi bir problem
01:31:14yaşandığında ekleme olmak zorunda değil. Zaten bizim
01:31:17yaşadığımızda açıklamaya göre Windows'da Falcon sensörleriyle
01:31:20alakalı bir çökme raporu. Yani bir güncelleme. Özü çok basit
01:31:25gözüküyor ama etkisi çok büyük oldu. Son kullanıcının burada
01:31:28muhatabı değil. Yani hizmete aldığı doğu birebir hizmete
01:31:32aldığı firma. Yani bankaysa banka, hava yolu, yüz hava
01:31:36yolu eee tüketici çok diğer kısmı aradaki anlaşmalar
01:31:40ilgilendirmiyor diyebiliriz. Peki burada siz de dediniz ya
01:31:43hizmete aldığı firma önemli. Baktığımız zaman havalimanını
01:31:47görüyoruz hemen ekranın bir köşesinde. Küresel krizden
01:31:50nasibini almış kişiler örneğin havalimanına gitmiş uçuş
01:31:55yapacak ama uçamıyor. Altı saat geride kaldı. Belki daha uzun
01:31:57sürecek. Bunun karşılığında hakkını nasıl arayacak? Çok kısa
01:32:03bir cümleyle özetlerseniz süremiz daraldı. Hava yollarının
01:32:07zaten uçuşların rotoriyle alakalı bir prosedür var. Bunu
01:32:10izlemesi gerekiyor. Eee tabii ki sözleşmesel anlamda eee büyük
01:32:16kapsamdaki mücbir sebeplerle alakalı klozlar da olabilir.
01:32:19Ama buradaki muhatap eee hava yolu firması. Şimdi alabilir
01:32:24Çok teşekkür ediyoruz Tuğsan Yılmaz. Aktardığın bilgiler
01:32:28için önemli. Çünkü tüm dünyada neredeyse bütün insanların bir
01:32:33şekilde zarar gördüğü bir süreç yaşandı. Efendim devam
01:32:38edelim. Galatasaray Avusturya kampındaki üçüncü hazırlık
01:32:41maçında Slovakya ekibi Tren Çin'le karşılaştı. DS Smart
01:32:46ekranlarından yayınlanan maçı Sarı Kırmızılılar dört bir
01:32:50kazandı.
01:32:54Maçın hakemi Altman'dan ilk düdük geliyor. Galatasaray'ı
01:32:59karşılaşmaya başlayan taraf hepinize keyifli seyirler.
01:33:04Hakim Ziyeş'le geliyor Galatasaray. Ziyeş sokuldu
01:33:07ceza alanına. Ziyeş aradan verdi basını. Şut ve yandan
01:33:10dışarıya. Mertens Galatasaray altıncı dakikada gol
01:33:15yaklaşıyor. Ziyeş pozisyonu hazırladı. Mertens vurdu. Yandan
01:33:20dışarıya gitti top. Yine pozisyonun içinde Ziyeş aradan
01:33:24harika pas. Mertens. Ondan pas. Bondarenko. Matuş Kmet.
01:33:31Ayovski. Bu arada baskı sonuç getirdi Galatasaray yetkili
01:33:35geliyor şimdi ceza sahası için Kön vurdu ve gol. Top
01:33:39ağladı gidiyoruz. Derik Kön. Kendisi kazandı. Kendisi
01:33:44bitirdi. Yedinci dakikada Galatasaray'ı bir sıfır öne
01:33:48geçirdi. Işte Derik Kön. Ceza sahasına sokuldu. Rakibinden
01:33:53kurtuldu. Sert ve düzgün vurdu. Skoru bir sıfıra getirdi.
01:33:57Burada kazandı topu. Ceza sahasına girdi vurdu golü
01:34:03attı. Alt bas çizgisi yakınında Galatasaraylı oyuncular
01:34:06ceza sahası dışına doğru gelişine vuruş kaleci.
01:34:10Slavicek. Harika vurdu Berkan. Slavicek. Ziyeş bir ortada
01:34:18bak şu an yerde yine kaleci Slavicek. Devam dedi maçına
01:34:23Kemi. Zaha havalandırdı. Savunmadan sekti top. Galatasaray
01:34:26hücumu sürüyor. Ziyeş koştu ama savunma yakın. Baskıyı aldı
01:34:31yine Galatasaray baskıyı kurdu Trenç'in karşısında. Bu da
01:34:34köşe vuruşundaki organizasyon. Çok iyi şut. Slavicek. Çok güzel
01:34:40vurmuş. Çok güzel oturmuş ayağına. Ibek. Mertens yine
01:34:46yoğun pres uyguluyor Mertens. Bu pres sonuç getirdi.
01:34:50Batuçuay'ı aradan bıraktı. Ziyeş karşı karşıya. Ziyeş ve
01:34:53gol. Hakim Ziyeş yirmi ikinci dakika. Fırt ikiye çıkıyor.
01:34:58Gol Hakim Ziyeş. Yine rakip yarı sahada yoğun baskı. Bu
01:35:03baskı sonuç getirdi. Batuçuay'ı aradan verdi. Ziyeş bitirdi.
01:35:07Fırt ikiye çıktı. Mertens bitmek tükenmek bilmeyen
01:35:13enerjisiyle yerdeyken pasını verdi. Batuçuay'ı çok ince
01:35:17bıraktı. Hakim Ziyeş golü attı. Iki sıfır. Gol depoyu
01:35:22klasik Mertens'in akıllı presinde mi? Bitmeyen
01:35:26enerjisinde mi? Yoksa Batuçuay'ın bence çok şık. Çok
01:35:29şık. Golden güzel asistine mi daha çok değinilir? Onu
01:35:32bilemedim. Ama iki pas da burada çok önemli. Tabii ki. Onu
01:35:36konuşmuştuk da daha önceden. Hocayla da beraber. Hayovski
01:35:40Sunday'in koşusu var. Hayovski atmadı ilk anda. Şimdi Cug
01:35:44Sunday. Cug Sunday yapıyor ortasını. Kafa vuruşu
01:35:48kaleci Cankas. Çizgide Ziyeş. Atahan yönünü değiştirdi.
01:35:54Delikköne doğru uzun ve isabetli bir pas gönderdi.
01:35:57Delikkön. Ondan pas Kerem Demirbay. Batuçuay'ı iyi
01:36:01buldu. Batuçuay'ı döndü. Batuçuay'ı destek bekledi.
01:36:04Mertens.
01:36:09Muazzam bir gol daha. Jeneriklik gol deyince aklı o
01:36:15geliyor. Mertens yine sahneye çıkıyor. Batuçuay'ı bıraktı.
01:36:21Mertens çok klas. Slavicek sadece bakabildi.
01:36:27Şaşkınlıkla izleyebildi. Mertens farkı üçe çıkardı. Çok
01:36:32güzel bir gol eğimize atıyor. Reis Mertens. Muazzam vurdu
01:36:39yine. Kerem Demirbay. Kerem Holubek karşısında Kerem
01:36:48çalımı attı. Kerem topun dibine girdi. Batuçuay'ı Batuçuay'ı
01:36:53Mişir Batuçuay'ı Galatasaray formasıyla hesaba açıyor.
01:36:58Mişir Batuçuay'ı Kerem Demirbay çevirdi. Mişir Batuçuay
01:37:04attı. Üçüncü maçında golle tanışıyor Mişir Batuçuay'ı. Son
01:37:11bir pozisyon çok klas. Kerem Demirbay Batuçuay gelişine
01:37:15vurdu. Slavicek'i mağlup etmeyi başardı. Fark dörde çıkıyor.
01:37:20Batuçuay golle tanışıyor. Orhan Uluca tahmininde çıkıyor.
01:37:26Soysavliyeviç bu top geçti. Galatasaray trençin etkili
01:37:31geliyor. Şimdi Daraç'ı karşı karşıya pozisyon. Top ağlara
01:37:35gidiyor. Skor dört bir oluyor. Uçekbuğ topu ağlara gönderen
01:37:43isim. Seksen ikinci dakika. Uçekbuğ topu ağlara gönderdi.
01:37:50İyi pas geldi Soysavliyeviç'ten. Siracan hamle yapmak istedi.
01:37:54Dokunamadı.
01:38:01Ve maçın hakemi doksan dakikayı bitiren düdüğü çalıyor
01:38:06değerli futbol severler. Galatasaray Avusturya kampındaki
01:38:10üçüncü sınavında Slovakya temsilcisi trençini dört bir
01:38:15mağlup etmeyi başarıyor.
01:38:18Bugün bu haberle birlikte ben bitiriyorum ama hemen Büşra
01:38:24Arslantaş sizlerle birlikte olacak. Günlükle size notlarını
01:38:29aktaracak, paylaşacak diyelim. Sözü Büşra'ya bırakayım.
01:38:32Hoşça kalın.