Aired (July 12, 2024): Ano-ano nga ba ang paraan para maiwasan na tsansang makapamahay ang mga ipis sa ating tahanan? Alamin sa video.
Category
😹
FunTranscript
00:00Naka mga suki, napansin niyo ba ang biglang pagdami ng mga ipis?
00:03Pansin ko nga kanina.
00:04Paniwala na iba, sinyalis daw yan na may paparating na ulan.
00:07Pero bakit nga ba naglalabasa ng mga ito kapag maulan, Kuya Kim?
00:11Bukod sa nakakangilabot, itong paggapang sa kung saan sang
00:16nakababala rin ang sakit na posibing dala ng mga ipis.
00:20Para sagutin ang ating mga katanungan tungkol sa ipis,
00:23makakasama natin ang entomologist at biology professor sa UPD man,
00:27na si Dr. Christine Jewel Uyabut.
00:30Doc, welcome po sa Dapat na Lamuhan.
00:31Welcome po to.
00:32Thank you po for coming ha.
00:33Thank you po.
00:34Thank you doc for our coming.
00:35Dr. Christine, unang-una po,
00:36totoo bang sinyalis sa may paparating na ulan kapag naglalabasa na ang mga ipis sa mga bahay natin?
00:42Opo, kasi po ang mga ipis ay nakatira po sila sa watery or moist na environment.
00:48Opo, halimbawa sa mga pipes.
00:50Then kapag umulan po, di ba?
00:52Tutubigin.
00:53Yes po, tutubigin.
00:54Tama.
00:54So ngayon, lalo po kung malakas ang ulan, mawa-wash out po sila doon.
00:59So malulunod sila, mamamatay sila.
01:02So ang gagawin nila po para makasurvive is aalis doon sa environment na yun tuwing malakas ang ulan.
01:07So ang gagawin nila, kaya po ang nangyayari kapag mapapansin nyo kung maulan,
01:11nandun sila sa ating mga tahanan.
01:13Kasi, opo, doon sila hahanap ng pansamantalang shelter habang malakas po ang mga ulan.
01:20At sila po ay active din tuwing night, night time sa paghanap ng kanila pong mga makakain.
01:26Dr. Stie, kumisa nakakagat tayo ng ipis at nakikita naman natin ang efekto nito agad.
01:31Mayroon bang malalang efekto ang kagat nito sa kalusugan ng tao?
01:34Dahil ang dumi ng ipis, di ba?
01:35Opo, ayun na nga.
01:36So kagaya po ng sinabi kanina, so sila po ay medyo sa madumi ng gagawin.
01:41Pera, opo.
01:42So kapag duma po sa ating mga pagkain, so ayun po, nakakakalat po ng microbes.
01:47Sa atin po, pagka halimbawa tayo ay kumain ng nadapuan ng ipis,
01:52pwede pong magkaroon tayo ng food poisoning.
01:55At ang mga iba naman po ay mayroong allergy na nade-develop.
01:58So lalo po yung mga sa kabataan, masyado pong nakaka-afekto sa kanila pong kalusugan.
02:06Doc, aparte rin po ng ekosystem ng mga ipis,
02:08may paraan ba para hindi maglagis sa mga bahay itong mga ipis na to?
02:12Opo, mostly po, kailangan laging malinis.
02:15Okay.
02:15Kasi halimbawa yung mga hindi naguhugas ng mga pinagkainan,
02:20so gustong-gusto nila yan, nadadapuan.
02:22Tapos po, kung meron din po tayong mga pagkain sa bahay,
02:25halimbawa mga asukal, mga kape, ganyan,
02:27mas maganda pong nakasealed siya sa container, lahat yan po.
02:31Tapos huwag magtitira ng mga pagkain.
02:32Kung may tira man, ay lagi pong nakatago.
02:35Yes, naka-cover.
02:36Doc, eto, insecticide yung takbuhan natin para mapaalis yung mga ipis,
02:40pero ang ilan ay may toxic chemicals.
02:42Ano ba yung magandang natural, hindi mahal, ligtas, at efektibong insecticide?
02:48Yes, opo.
02:49Eto ba, eto, nasa harap natin do?
02:51Yes po, tama po.
02:52So, ang mga insecticide nga, lalo kung may bata kayo sa bahay,
02:55medyo hindi po ganun ka-safe gamitin, ano?
02:57So, yung mga ibang, ano lang po, DIY remedies,
03:00halimbawa po ay, meron po tayong asukal at saka baking soda.
03:05So, paghahaluin nyo lang po yan,
03:07tapos make sure po na...
03:10Mix na mix.
03:11Yes po.
03:12So, ang mangyayari po kasi, yung asukal yung,
03:14ma-attract yung ipis doon para kakainin nila,
03:17at the same time, yung baking soda yung lalason sa kanila.
03:20Ah, lalason sa kanila, baking soda.
03:22Yes, so yun po yung isang easiest way na...
03:25Instant ba sila mamamatay o abuti para ilang oras?
03:28Hindi naman po oras, pero normally po is, opo yan, minuto lang po.
03:31Eto naman, dahon ng laurel.
03:32Eto naman po, yes po.
03:33Dahon ng laurel, pwede pong pakuloan,
03:35and then yung kanya pong...
03:37Pinagkuloan.
03:37Pinagkuloan, ay yung ini-spray po sa mga,
03:40yung mga, halimbawa yung mga singit-singit ng aparador,
03:42ako saan po pwede nilang pang-itlogan.
03:44Then, ang isa po po is...
03:46Asin.
03:46Asin, at saka tubig.
03:48So, lalagyan nyo lang po ng...
03:50Gagawa kayo bali ng salt water po,
03:52so may tubig na, haluan nyo lang ng asin,
03:54tapos mga 12 drops po ng peppermint.
03:56Peppermint?
03:57Yes po, peppermint.
03:58Tapos pwede nyo pong ilagay sa isang container na may spray yan.
04:02Sa same po ang ipang-spray.
04:03O yun, mga natural?
04:04Yes po, yan po.
04:05Magdadali lang?
04:05Opo, tamo po.
04:06Nasa kusina lang nato.
04:07Pagdito lang, bakit ang ipis na lumilipad,
04:09dumada po sa mga takot sa kanya?
04:11Di ba parang manggil?
04:12Okay naman siya, Jeff pala.
04:14Pero kanina, lalaki ng ipis, parang alam mo may itlog e, di ba?
04:17May itim!
04:18Doc, maraming maraming salamat po sa pagdating.
04:20Dr. Kristine Jewel Uyabot,
04:23para sa makabuluhang talagaan tungkol sa ipis.
04:26Pasta balitang mahalaga at napapanahon,
04:28at makabuluhan at nakatutuang kwento,
04:30Baysegay kami dyan, mga suki!