Category
🗞
NewsTranscript
00:00 [MUZYKA]
00:02 W Wigilię ubierano choinkę, choć zwyczaj ubierania choinki pojawia się w naszych okolicach dopiero na początku XX wieku.
00:11 Wcześniej były to najczęściej podwieszane niewielkie gałązki zielone, bądź też stawiano snopy z słomy w kątach izby,
00:22 szczególnie tej izby, w której spożywano posiłki. Ważnym elementem wystroju wnętrz było oczywiście wysypywanie czy wykładanie sianem
00:35 lub też słomą przestrzeni zarówno na stole, jak i pod stołem wigilijnym.
00:43 W dzień wigilijny oczywiście wypatrywano pierwszej gwiazdki. Uważano też, że jeżeli w Wigilię noc jest bardzo gwieździsta,
00:53 to może symbolizować, czy być dowodem na to, iż kury będą przez najbliższy rok bardzo dobrze niosły.
01:01 Ta pierwsza gwiazdka była początkiem właśnie Wigilii. Rozpoczynano ją od dzielenia się opłatkiem, który jest symbolem takiej ofiary.
01:13 Sama nazwa opłatek pochodzi od słowa "oblatum", czyli "dar ofiarny". To symbol takiego jednania się z drugim człowiekiem.
01:24 Oczywiście potrawy wigilijne skupione były przede wszystkim na tym, co zebrano jesienią.
01:31 Były to przede wszystkim potrawy na bazie kapusty, grochu, fasoli, a także i ziemniaków,
01:39 choć też ważnym elementem był mak, na bazie którego często nie tylko wypiekano ciasta, ale również robiono kluski z makiem.
01:50 Ciekawym gościem w dzień samej Wigilii był tak zwany gwiazdor, przebieraniec w kożuchu, w masce.
02:00 Jeżeli nie było maski, był on wysmarowany na przykład burakiem. Jego twarz była wysmarowana burakiem i oczywiście w czapce, również z kożucha.
02:11 Oczywiście bardzo ważnym momentem w tym czasie wigilijnym była msza nazywana pasterką. Do dnia dzisiejszego praktykowana.
02:22 Natomiast bardzo istotnym dniem, również świątecznym, był drugi dzień Bożego Narodzenia, kiedy przywoływana była postać świętego Szczepana.
02:33 Jeszcze po wojnie w niektórych parafiach był zwyczaj polegający na tym, iż osoby uczestniczące w mszy świętej, właśnie w drugi dzień świąty, Bożego Narodzenia,
02:47 były obsypywane owsem. To oczywiście nawiązywało do męczeńskiej śmierci świętego Szczepana, ale owies był symbolem dobrodziejstwa, symbolem dobrobytu i dostatku.
03:03 Oczywiście w okresie świątecznym również po wsiach chodzili tak zwani przebierańcy nazywani herodami.
03:11 Różne były zestawienia tych przebierańców. Niektórzy wśród przebierańców byli często królowie, właśnie herod, była śmierć, był diabeł, czasami była koza, byli też aniołowie.
03:30 Rolą tych przebierańców było w sposób teatralny zabawianie mieszkańców danej wsi. Oczywiście obowiązkiem każdego było przyjęcie takich przebierańców.
03:44 Gdy ktoś tego nie zrobił, mógł spodziewać się jakiejś złej wróżby.