Aired (April 20, 2025): Si Doc Nielsen Donato, may namataang isang mala-ahas na lamang-dagat at dambuhalang pusit sa lalawigan ng Occidental Mindoro. Alamin ang buong kuwento sa video na ito.
‘Born to be Wild’ is GMA Network’s groundbreaking environmental and wildlife show hosted by resident veterinarians Doc Nielsen Donato and Doc Ferds Recio. #BornToBeWild #GMAPublicAffairs #GMANetwork
Watch it every Sunday, 9 AM on GMA
Network. Subscribe to youtube.com/gmapublicaffairs for our full episodes.
‘Born to be Wild’ is GMA Network’s groundbreaking environmental and wildlife show hosted by resident veterinarians Doc Nielsen Donato and Doc Ferds Recio. #BornToBeWild #GMAPublicAffairs #GMANetwork
Watch it every Sunday, 9 AM on GMA
Network. Subscribe to youtube.com/gmapublicaffairs for our full episodes.
Category
😹
FunTranscript
00:00Sa lawak ng karagatan,
00:08hindi lang isda ang maaaring hulihin sa dagat.
00:14Ang ilang mang isda,
00:16mas piniling gawing kabuhayan
00:18ang malalaki at madudulas na malabanos
00:22at talo pa pa.
00:25Kapain natin itong butas,
00:27tignan natin kung mas kit pa,
00:28may maputik dito,
00:29sisisirin ko itong butas sa ito.
00:33Oh my God!
00:35Wow!
00:43Sa bayan ng San Jose Occidental Mindoro,
00:47mapapalaban ako sa malahas na lamang dagat.
00:51Isa itong uri ng saltwater eel
00:53na hindi raw papahuli ng buhay.
00:56Excited ako ngayon dahil
00:57tasama tayo dito sa mga fishermen
01:00para manghuli ng isang kakaibang uri
01:03ng isda, no?
01:04Muna, talagang takot sila sa ganito.
01:13Ngayon, yung iba natututo na dahil sa kairapan.
01:15Kahit na mahirap, talagang
01:17mabili na rin manghulit
01:18para lang sa bangangailangan sa kamilya.
01:21Sa Bakawan,
01:22madalas nakikita ang malabanos.
01:26Narito kasi
01:26ang pagkain nito
01:27gaya ng isda at sea urchin.
01:30Okay, so ang gandibdib niya.
01:35So kakapain muna natin, ha?
01:38Ito, Dok.
01:38Ito, Dok.
01:38Ito, Dok.
01:38Ito, Dok.
01:39Ito, Dok.
01:39Ito, Dok.
01:40Ito, Dok.
01:41Holding hands kami.
01:43Hawakan ko si Dok.
01:44Baka hinahin sa sa ilalim.
01:46One, two, three.
01:47Ito, Dok.
01:48Ito, Dok.
01:48Ang laki.
02:02Ang laki.
02:03Kasyang-kasyang itong kamay ko sa loob.
02:05Sino ba ko namin maglagay ng pain sa isda?
02:08Pagpasok mo lang ganyan,
02:09kunyari hanggang dito lang pumasok.
02:11Tapos ito naman,
02:13bibitawan mo siya,
02:13tapos ito naman itutulak mo.
02:15Ah, okay.
02:16Pag huminto,
02:17tama na po yan.
02:18Zero visibility.
02:23And kakapit lang ako dito sa kahin nito
02:26para lumubugo ko, no?
02:33Siniksik na mo siya.
02:34Lalinta nga.
02:38Maya-maya pa.
02:39Ang swerte natin.
02:42Ang pwag mo balikin.
02:42Kumatak.
02:43Kumatak.
02:45Yun.
02:46Basta bumibigay siya,
02:48hatak lang ako ng hatak.
02:50Oops.
02:50Hinihila niya.
02:52Uy!
02:53Uy!
02:55Ah!
02:56Ay!
02:56Oh, my God!
02:59Oh!
03:00Oh!
03:01Malaban siya.
03:03Look at this, Malabanos.
03:04Lagahan mo lang, Doc.
03:05Lagahan mo ito.
03:05Lagahan mo.
03:06Ang buntot ng Malabanos
03:08ay gamit nito
03:09para makalangoy.
03:10Ganun lang,
03:10kabilis.
03:11Nahuli namin itong Malabanos na ito.
03:13Lagahan niyo, Doc.
03:14Lagahan niyo.
03:14Na-excite talaga ako.
03:17Hindi ko napigilan yung pag-whoo ko.
03:20Parang hito yung texture ng kanyang.
03:25Wala siyang kaliski siya.
03:27At tingnan yung ngipin niya.
03:29Very powerful itong Malabanos na ito.
03:33Ang litang mata niya.
03:34Ibig sabihin,
03:35mas ginagamit nila yung other senses nila
03:37sa paghahunt ng pagkain.
03:41Sa panguhuli nito,
03:42hindi dapat makampante
03:44dahil ang matutulis nitong ngipin
03:47ang nagsisilbing sandata
03:49sa kanilang mga kalaban.
03:51Ang nahuli namin Malabanos
03:53may habang anim na talampakan.
03:56Mukhang ahas siya,
03:57pero hindi siya ahas.
03:59Uri siya ng isda
04:00and meron silang gills
04:02pag humingas sila.
04:04May bibenta raw ito ni Joker
04:06sa halagang 300 piso.
04:08Kailangan po huwag tayong humuli ng maliliit.
04:12Kailangan yung malalaki lang po.
04:14Kung huwuli man tayo ng malalaki,
04:16kailangan po yung sakto lang po
04:18dun sa pangailangan natin sa araw-araw.
04:20Yan ang maganda sa mga tao dito sa probinsya.
04:23Tinukuha lang nila yung tama
04:25dahil pagkailangan nila ito mga malabanos na ito
04:30sa mga susunod na araw,
04:32nandyan pa rin sila.
04:34Samantala,
04:36sa Sablain Occidental Mendoro,
04:39madaling araw pa lang,
04:41abala na ang grupo ni Julius
04:43para manghuli ng Diamondback Squid
04:45o Dalupapa.
04:47Ito ang isa
04:48sa pangunahing kabuhayan
04:50ng mga tao roon.
04:52Paboritong pagkain ng Dalupapa
04:54ang mga isda
04:55kaya ng bangus.
04:57Sa paggalaw ng pain,
04:59sinyalis daw ito
05:00may nahuli ng Dalupapa.
05:02Dapat maging maingat,
05:08lalo na't
05:09posibleng masugatan
05:10ang kamay
05:11sa paghila ng pain.
05:14Sa ilalim,
05:15unting-unting
05:16nagbabago
05:17ang kulay ng Dalupapa.
05:19Paraan niya ito
05:20para lituhin
05:21ang kanyang mga kalaban.
05:23Sa tala ng
05:46Bureau of Fisheries
05:47and Aquatic Resources
05:49o BFAR,
05:51nakapag-export
05:52ang bansa
05:52ng nasa
05:53240 metric tons
05:55na Dalupapa
05:56noong nakaraang taon.
06:00Matapos
06:01ang panguhuli
06:02ng Dalupapa,
06:04dalawang buwan munang
06:05hindi magpapalaot
06:06sina Julius.
06:08Paraan daw nila ito
06:09para makapagpahinga
06:10ang dagat
06:11sa panguhuli nila
06:12ng Dalupapa
06:13at makapagparaming muli
06:16ang lalim nila.
06:22Sa lalim ng dagat,
06:28sa Bulinaw,
06:28Pangasinan,
06:30pami-pamilya
06:31kung sila
06:31ay gumala.
06:33Mas matibay
06:34kasi
06:35kakagsamsama.
06:38Pero may ilan
06:39na mas piniling
06:40mag-isa
06:41tulad ng octopus
06:42o pugitan na ito.
06:45May pambihirang
06:46abildad ito
06:47na gayahin
06:48ang itsura
06:48at kulay
06:49ng kanilang paligid
06:50at mayroon din
06:54itong
06:54ibinubuga
06:55na maitim na tinta.
07:05Nakilala ko
07:06si na Alan
07:06at Edgar.
07:09Hanap buhay nila
07:11ang panguhuli
07:11ng pugita.
07:19So,
07:21nandito tayo
07:22sa laot
07:22sa may
07:23Pangasinan.
07:25At sinamahan
07:25namin
07:26yung mga
07:26manghisga
07:27na mamugita
07:28dahil
07:30meron daw silang
07:32nararamdaman
07:33na pagbaba
07:34ng populasyon
07:36ng mga pugita.
07:37Ito pa naman
07:37yung kanilang
07:38pangunahing
07:39hanap buhay.
07:40So,
07:41nandito tayo
07:41sa laot
07:42sa may
07:42Pangasinan.
07:45At sinamahan
07:45namin
07:45yung mga
07:46manghisga
07:47na mamugita.
07:48So,
07:49ang ginagawa nila
07:50may balsa
07:50na nakalutang
07:51tapos
07:52yung gamit nila
07:53is yung
07:53tora-tora.
07:55It's like
07:56parang ginagaya nila
07:58yung crab
07:59pero
07:59meron itong
08:01mga hooks.
08:05Ilang saglit pa.
08:08And then finally
08:09sumenya si
08:10Kuya Edgar.
08:12At tignan natin
08:13yung huli niya.
08:16Ganda,
08:17nagmukong gagamba.
08:18Gagambang tubig.
08:21Yes!
08:23Look at that.
08:25Tumatagos yung
08:26kanyang tentacles
08:27and look at those
08:28suction caps.
08:31Nagchachange siya
08:32ng color
08:33kahit above the water.
08:35Look at that,
08:36yung mata niya.
08:37Mukhang
08:38ano talaga.
08:38Mukhang
08:39predator.
08:40Na predator
08:40ang dating
08:41ng mga pugita
08:42na ito.
08:43Bukod dun,
08:43yung ability niya
08:45to regenerate
08:46yung mga
08:46na-amputate
08:47niyang
08:48tentacles.
08:50Minsan,
08:50yan din ang
08:51nagsaserve
08:51na pagkain nila.
08:52Dahil maliit
08:54ang nahuling pugita,
08:55nanghingi ako
08:56ng permiso
08:57kina Alan
08:57at Edgar
08:58kung maaari
08:59itong ibalik
09:00sa dagat.
09:04Pero laking gulat ko
09:06na makita
09:07na nabumuti na
09:08ang malaking
09:09bahagi ng bahura.
09:10Ako siguro yun, sir.
09:12Namamatay na mga yun.
09:14Bakit po?
09:15Ayaw po, sir.
09:16Kung yung mga yun
09:17nagsusugod mo,
09:18ano yan?
09:18Sa paglipat namin
09:22sa ibang lugar,
09:26maswerteng
09:26may nakita pa kaming
09:28malusog na bahura.
09:33Ang batang octopus
09:35mabilis na kumuwala
09:37pabalik sa mga bahura.
09:43Maraming biyaya
09:45ang dala ng dagat.
09:46Pero ang masaganang guli,
09:50posibleng mawala
09:51kapag ang dagat
09:53ay hindi iniingatan.
09:55Maraming salamat
10:06sa panunood
10:07ng Born to be Wild.
10:09Para sa iba pang kwento
10:10tungkol sa ating kalikasan,
10:13mag-subscribe na
10:14sa JMA Public Affairs
10:16YouTube channel.
10:16Pabalik!
10:17Let's the film
10:18for sale!
10:19Maraming
10:19Does kill
10:20we only
10:21zam