Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Amerika askerlerini Suriye'den çekiyor mu?
00:05New York Times gazetesi, Amerikan ordusunun Suriye'nin kuzeyindeki 8 askeri üstünden 3'ünü kapatarak yüzlerce askerini geri çekmeye başladığını iddia etti.
00:18Gazetenin iki üst düzey yetkiliye dayandırdığı habere göre Amerika Suriye'deki askeri varlığını azaltıyor.
00:25Amerika'nın Suriye'den 2 ay içerisinde çekilmeye başlayacağını İsrail'e bildirdiği iddia edildi.
00:31Bu bağlamda Suriye'de 2000 olan Amerika'nın asker sayısının 1400'e düşürülüceği aktarıldı.
00:40Kapatılan üstler arasında görev destek sitesi Yeşilköy, MSS, Fırat ve diğer küçük bir tesisin ismi geçerken askeri yetkililerin 60 gün sonra ek kesintiler yapıp yapmayacaklarını değerlendirecekleri ifade edildi.
00:55Amerika geçen yılın sonlarında bölgedeki DH tehdidi ve Amerikan üstlerine yapılan İran destekli milislerin saldırılarını gerekçe göstererek Suriye'de askeri varlığını 2000'e çıkardığını duyurmuştu.
01:10Birkaç gün önce de İsrail'in yedi ot ahranot haber sitesi Trump yönetiminin Amerikan askerlerinin Suriye'den aşamalı olarak çekileceğini İsrail'e bildirdiğini öne sürmüştü.
01:22Diğer yandan Amerikan NBC kanalı Şubat ayı başında iki Amerikan savunma yetkilisine dayandırdığı haberde,
01:29savunma bakanlarının Amerikan birliklerini Suriye'den 30, 60 veya 90 gün içinde tamamen geri çekmek için planlar hazırlamaya başladığını iddia etmişti.
01:40Şimdi bu haberi detaylıca konuşacağız.
01:47ABD'nin orada senelerdir olduğunu biliyoruz.
01:50Gelişmeyi CNN Türk Haber Müdürümüz İdris Arıkan'la birlikte konuşacağız, değerlendireceğiz.
01:56İdris Bey hoş geldiniz.
01:57Hoş bulduk bevcim.
01:58Teşekkür ediyorum.
01:59Şimdi ilk görüntüler de var.
02:00Ekranlarımızda da geliyor.
02:02Komoy görüyoruz.
02:03İdris Bey bu görüntüyle birlikte aslında bir dönem kapanıyor diyebilir miyiz?
02:07İnşallah kapanıyor diyebiliriz.
02:10Niye?
02:10Çünkü bu işte bahsettiğimiz o geldikleri gibi giderlerin başka bir versiyonu mu sorusu gündeme geliyor.
02:17Suriye açısından bunun yaşanıp yaşanmadığını konuşuyoruz.
02:21Hatırlarsanız Cumhurbaşkanı Erdoğan işte Türkiye'nin verdiği örneklerde tırlarla binlerce on binlerce tırla Amerika'nın oraya PKK terörüne yardım ettiğinden bahsediyoruz.
02:32O tırların geri dönüşümü sorusu gündeme geliyor.
02:35Gördüğün gibi bu tırlarda Amerikan asker üstünden çıkan hem askeri araçlar hem de silahların olduğu yönünde bilgiler geliyor ki bu tersine göç anlamına geliyor.
02:46Bu süreç nasıl başlamıştı sorusunu sorarsak 2011'de işte bir şekilde Suriye'de çıkan iç savaşla birlikte ortaya çıkan süreçte 2012'de bir terör örgütünün ortaya çıkarılmasıyla ki Amerikan başkanı şu andaki Amerikan başkanı Trump o dönem demişti ki bu DH terör örgütünü Obama ortaya çıkardı.
03:07O dönemde bir şekilde bahaneyle Amerikanlıların 2012-2013'den sonraki süreçte oraya yerleştiğini yerleşmesiyle birlikte PKK terör örgütünün Suriye kolu olan YPG'ye büyük destek verdiğini biliyorduk.
03:28Bugün itibariyle işte Eylül'den sonra gelinen süreçte Şahra hükümetinin Suriye'yi tekrar ele geçirmesiyle birlikte tekrar ele almasıyla birlikte Amerikalıların görü döndüğünü onunla birlikte ona güvenen PKK-YPG teröründe güç kaybettiğinin görseli olur görüntüsünü görsel olurdu diye düşünüyoruz bu görüntüler üzerinden baktığımızda.
03:50Şimdi sonuç olarak şu haritadan bakıldığında ABD'nin üstleri nerede var ve neden mesela senelerdir buradalarda şimdi niye çıkma kararı alıyorlar ya da işte alacaklar?
04:03Şimdi ABD'nin üstleri özellikle Suriye'nin bu Fırat Nehri denilen Fırat'ın doğu kısmındaydı. Özellikle petrol bölgelerindeydi. Özellikle ABD'nin nasıl söyleyeyim hani PKK-YPG terörüne yardım edeceği yerlerde yoğunluk olduğu, bu sincer geçiş noktasında olduğu ve işte bu petrol bölgelerinde olduğunu söylemek mümkündü.
04:26Ne istiyorlardı?
04:27Özellikle işte şöyle bir iddia vardı. Özellikle bu bölgedeki petrolü, enerjiyi bir şekilde uluslararası piyasaya sokarken PKK-YPG terör örgütünün desteğini yapıyorlardı.
04:43Ayrıca o bölgede kalarak olası bir işte Türkiye müdahalesini engelliyorlardı.
04:48Bu bölgede şimdi baktığımızda gelinen süreçte yeni konjonktürde Suriye'deki hükümetin el değiştirmesiyle birlikte, Beşer Esad'ın hükümetinin yok edilmesiyle birlikte, Beşer Esad'ın Suriye'den Rusya'ya kaçmasıyla birlikte burada yeni bir konjonktür oluştu ve bu konjonktürde PKK-YPG terörüne de yer yok.
05:09Bu durumda Amerika'nın da oraya kalmasına gerek yok.
05:12Bu süreç aslında baktığımızda daha da geriye sararsak, açıkça söylemek lazım, 2003'teki Amerika'nın Irak işgaline dayanıyor.
05:202003'teki Amerika'nın işgaliyle birlikte, işte burada Amerika'nın var olmasıyle birlikte, Irak'ta var olmasıyle birlikte bu sürecin de buranın da bölünmesi açısından bir adım atılacağı bilgisi söylemi uluslararası basında açık kaynaklara yansımıştı.
05:35O süreç 2011 itibariyle başladı. O süreçte PKK-YPG terörününün de bir maşı olarak kullanılması konuşuldu.
05:42ABD tarafından ve İsrail.
05:44İsrail tarafından. İsrail'in bir şekilde kontrol ettiği Amerikan dışişleri ve Amerikan askeri bürokrasisinin desteğiyle bu işlerin yürütüldüğü bilgisi hep gündeme geldi.
06:00Evet bunlar açık olarak Amerikanlar tarafından böyle dillendirilmedi ama Trump'ın da gelmesiyle birlikte zaten Trump ilk döneminde de ben Suriye'den askerimizi çekeceğim demişti.
06:11Orada olmamızın Amerika'ya bize bir faydası yok ifadesini kullanmıştı.
06:17Fakat sonrasında baktığımızda ilk döneminde bu çok ilginç bir ifade Amerikan başkanının gücü yetmemişti buradan Amerikan ordusunu çekmeye.
06:28Biden'ın mı?
06:29Pentagon, Centcom gibi Amerika'nın daha çok askeri bürokrasisinin elinde bulunduran güçlerin buna izin vermediğini, buna engellediğini gördük.
06:39Sonra ikinci döneminde Amerikan başkanı zaten seçim sürecinde de seçim sürecinde de seçime giriş sürecinde de bunu bahsetti.
06:48Suriye'den askerimizi çekeceğiz dedi.
06:50Şimdi geldiğimiz noktada o Suriye'den askerlerin çekilmesinin başlandığı gibi bir görüntü var.
06:56Hatırlarsan Suriye'den asker çekilecek meselesi Biden döneminde olduğunda bir şekilde Biden oraya 600 asker daha göndermişti.
07:05Hayır biz çekilmiyoruz ifadesini kullanmıştı.
07:07Şimdi Trump geldiğinde bu çekilmenin başlaması bölge halkları açısından da bir umut demek.
07:12Bir ışığın, tününün aldığındaki ışığın görülmesi demek.
07:15Niye?
07:16Şimdi bu coğrafyaya baktığımızda bir sürü Amerikan askeri üssü görüyoruz.
07:19Bu Amerikan asker üssülerin burada öylesine durduğunu söylemek tabii ki yanlış olur.
07:25Peki şey etkili olabilir mi?
07:27Mesela bu noktada o zaman Esad vardı ve Esad güçlüydü Biden'ın döneminde.
07:33Ama şimdi Trump'ın gelmesiyle birlikte burada aslında yeni bir hükümet kuruldu.
07:38Ve Şahra hükümeti de aslında dünya kamuoyuna da kendini gösterdi.
07:42Yani orada bir yeni yönetimin var olacağını ve bundan sonraki yönetimin Şahra tarafından yapılacağını dünyaya gösterdi.
07:51Türkiye ile de işte temasının olduğunda aslında güven pozu da verdi.
07:56Etkili olmuş olabilir mi Trump açısından?
07:58Beş nedenden bahsediyoruz.
08:01Amerika'nın Suriye'den çekilmesinin temel nedenlerinden bir tanesi.
08:04Beş nedenlerden bir tanesi şey bölgedeki yeni yönetimin güven kazanması.
08:13Bu güven sadece Türkiye'nin onlara verdiği destekle ilgili bir değil.
08:18Evet Türkiye çok net destek verdi.
08:20Türkiye buradaki rejimin değişmesinde Esad rejimin değişmesinde astri rol oynayan ülkelerin başında geliyor.
08:26Ama arkasından baktığımızda o rejimin işte Şahra rejiminin bir şekilde düşman olarak düşman klik olarak görünen Birleşik Harpemirlikleri gibi ülkelerle tekrar temasa geçmesi,
08:39bir şekilde Irak ile arayı iyi tutmaya çalışması, Irak'taki daha çok Şii ağırlıklı hükümetlerin Şahra ile arasını iyi tutmaya çalışması,
08:46Lübnan'da Hizmullah'ın bir şekilde arayol bulmaya çalışması, bölge halkı açısından da o bölgedeki Şam hükümetinin güçlenmesi açısından da önemli görünüyor.
08:57Baktığımızda Ürdün'ün geldiği nokta, Ürdün'ün bir şekilde üçlü mekanizmada yer alması, Şam, Suriye ile işte Irak ile Türkiye ile baktığımızda bir şekilde bir gidiş dönüş, bir konuşma geçmesi.
09:11Şimdi şunu söylemek lazım, tabii ki Şahra hükümetinin burada yönetimi ele geçirmesi, buradaki askeri güçlerin, yabancı askeri güçlerin çıkması açısından çok önemli bir müheng noktası.
09:24Bunu nasıl gördük? Burada iki tane büyük süper güç tırnak içinde söylüyorum.
09:28Bu süper güç kavramı biraz tartışılan bir konu.
09:31İki tane büyük süper güçten bahsediliyor da işte bir tanesi Rusya, bir tanesi Amerika.
09:34Rusya zaten gitti. İki bölgede hala askeri üstlerde uçakların indiğini kalktığını biliyoruz.
09:40Bunlar PKK, YPG, terör bölgesi, bölgesi bir de Hümeymi üssü ama baktığımızda oradaki ağırlığının yok olduğunu görüyoruz.
09:47Bugün Rusya'dan sonra Amerika'nın da ağırlığının yok olduğunu görüyoruz.
09:50Şunu anlamak lazım. Yani bu ifadeleri kullanırken, cümleleri kullanırken şunu anlamak lazım.
09:56Burada bir barış olacaksa, bir istikrar, bir refah sağlanacak da bölge halklarının istekleriyle, talepleriyle olur.
10:02Dışarıdan bir hükmekle, dışarıdan bir baskıyla, dışarıdan bir yapıyla olmaz.
10:08Bu yapılın başında ne geliyor zaten?
10:10Karşımıza İsrail'i görüyoruz.
10:12İsrail özellikle emperyal bir bakış açısıyla bakıldığında, onun devamı konumundaki bir ülkeye dönüşmüş durumda.
10:18Dışarıdan destek alan, dışarıdan silah alan, dışarıdan bomba alan, dışarıdan hatta nükleer destek alan bir ülke konumunda ve o konumla birlikte bölge halklarının tepkisini çeken, bölgeye zulmeden, hatta katliamlar ve soykırım yapan bir ülkeye dönüşmüş durumda.
10:36Burada şunu görmek lazım.
10:38Bir tarafta İsrail var.
10:39İsrail'in desteklediği, İsrail'in bir şekilde etkilediği bir Amerika var.
10:44Amerika'nın çekildiğini anlara şahit oluyormuş gibi bir görüntü var.
10:49Bunu teşbihde hata olmaz.
10:52Türkiye'de de Osmanlı'nın yıkılması sonrası, Türk Kurtuluş Savaşı'nda da yaşananları biliyoruz.
10:57Buraya da o zaman emperyal güçler gelmişti ve zamanla o emperyal güçlerin çekildiğini görmüştük.
11:03Bugün de baktığımız, geldiğimiz noktada burada Suriye'deki emperyal güçlerin teker teker temizlendiği bir döneme mi giriyoruz, o döneme mi yaşıyoruz sorusu aslında aklımızda.
11:13İşte Suriye'de İran kaçtı, tırnak içinde söylüyorum, Rusya kaçtı.
11:17Şimdi de acaba Amerika mı kaçtı ve Amerika kaçtıktan sonra oradaki terör örgütü, YPG güçleri nasıl ayakta kalacak, bir şekilde sisteme nasıl devam edecek, sistemde nasıl entekli olacak sorusu gündeme geliyor.
11:32Şunu söylemek lazım, Afganistan'da aynısını yaptığında Amerikalılar 2-3 gün katlanabilmişti, dayanabilmişti oradaki Amerika'nın desteklediği güçler.
11:43Şunu da merak ediyorum İdris Bey.
11:45Mesela artık Suriye'de eski dönem kalmadı ve orada Suriye'nin işte bölgesel bütünlüğünün sağlanmış olması demek, Orta Doğu'daki dengeleri nasıl değiştirir sizce?
11:55Artık ne olur mesela ya da etkiler mi?
11:59Yani şöyle bir şey var, şunu söylemek lazım, bu bir başlangıç tamamen askerlerini çeker mi, bitirir mi, bitirmez mi?
12:08O ayrı bir konu, Pentagon'un bunu istemediği, Pentagon'un içerisindeki bazı kliklerin, Centcom'un içerisindeki bazı kliklerin bunu istemediği biliniyor.
12:16Ama zaten mücadele de bunun üzerine kurulu.
12:20Yani onlar askerleri çekmek isteyecekler ya da istemeyecekler, yönetim istese bile Pentagon içindeki klikler isteyecekler, istemeyecekler.
12:28Bunlar hep tartışma konusu, Centcom istemeyecek büyük ihtimalle istemiyor, istemeyi istemeye çekecektir.
12:34Ama şunu görmek lazım, buradaki değişimler, dönüşümler, bölge halklarının kendi istikrarlarını, kendi tayin etmeye olan açlığı, buna karşı etkisi buradaki durumu değiştirecektir.
12:47Bunu yaşıyoruz şu anda biz.
12:492011'de iç savaş başladığında kimse burada bu sürecin bu kadar devam edeceğini düşünmüyordu.
12:55Belki birkaç güne Esad yönetimi yıkılır, belki Suriye 3'e de ödülür diye düşünüyordu.
13:003'e 4'e hatta.
13:01Hatırlar mısın?
13:02Şurada bir Alevi Devleti kurulması projesi vardı.
13:06Bu bölgeden işte Dürzüller'in bir devlet kurma ihtimali, bir yönetim kurma ihtimali.
13:10Hatta bu yönetimle birlikte Suriye'de PKK'nın de kuracağı, işte bu bölgeyle birleştirilmesi, bir koridor oluşturulması.
13:17Hatta bu koridorun adının Davut Koridoru olmasından bahsediliyordu.
13:21Bu bölgede işte bir küçük bir sünni tırnak içinde söylüyorum, sünni devleti kurulmasından bahsediyordu.
13:27Baktığımızda şunu gördük, öyle olmadı.
13:30Türkiye işte kendi operasyonlarını yaptı.
13:32Önce terör örgütünü bu denize çıkma hayalini yok etti.
13:36Sonrasında bir şekilde burada işte o Eylül'e itibariyle başlayan o fırtınayı yaşadık.
13:43Operasyonlarla birlikte birkaç gün içerisinde düşmeyecek denilen Şam hükümetinin, Esad hükümetinin düştüğünü gördük.
13:50Bugün de geldiğimiz noktada tek parçalı bir Suriye görüyoruz.
13:53Ve tek parçalı Suriye'nin tezinin destekleyen bir Ankara görüyoruz.
13:59Bunu anlamamız lazım.
14:01Şimdi gelinen noktada da buradan baktığımızda bölge halklarının bölünerek değil,
14:07bir araya gelinerek başının çaresine baktığı bir döneme mi geçiriyor sorusu aklımıza geliyor.
14:13Şimdi buradaki aslında bu kararlılık, son 3 dakikam da kaldı ama Suriye'ye yıkık dökük hala.
14:21Bunu da etkileyecek mi olumlu?
14:23Şimdi burada 2 bin kadar asker vardı normalde.
14:27Baktığımızda çok fazla değildir yani.
14:30Amerikalılar Irak'a en düşük zamanında 30 binden fazla asker barındırıyorlardı.
14:35Irak kadar küçük bir ülkede.
14:36Burada da 2 binden var.
14:38Burada 1600'e kadar düşmesi bekleniyor.
14:40Buradaki sayının dahi düşmesi buradaki durumu değiştirir.
14:45Çünkü moralleri değiştirir.
14:46Amerikalılar ülkemizden attık demek istiyorlar Suriyeliler.
14:49Onu da anlamamız lazım.
14:51Baktığımızda buradaki resmi güçlerin, buradaki halkın, buradaki yönetimin bir şekilde burada istikrar sağlaması açısından da önemli adımlar olarak bunu görmemiz gerekiyor.
15:05Karşımıza çıkan noktada bunu anlamamız gerekiyor.
15:12Yani şöyle bir şey var.
15:14Sonuç itibariyle baktığımızda şu karşımızdaki görüntü, hani tırların baştan söylediğimizi sonda da söyleyelim.
15:20Tırların geriye gitmesi, Türkiye'nin sürekli bastırdığı, söylediği bir söylem vardı.
15:25Binlerce tır teröre yardım için o bölgeye girdi Amerikan güçleriyle birlikte.
15:29İşte bu tırların geriye gitmesi, hani o hep söylediğimiz, Kurtuluş Savaşı'nı söylediğimiz geldikleri gibi derler cümlesi var ya.
15:37Bu Suriye içinde mi yaşanıyor?
15:39Suriye içinde bu mu oluyor sorusunu cevabı olarak karşımıza çıkıyor.
15:45İnşallah devamı da gelir.
15:46O 1400-1600 civarındaki askerlerin tamamı o bölgeden çekilir.
15:50Bölge halklarını birleşerek, etnik temelli ayrışmaları bir kenara atarak, mezhep temelli ayrışmaları bir kenara atarak daha iyi günleri görmesi açısından bir adım olur temennisi var aklımızda.