HAKKARİ'nin 4 bin 135 rakımlı Cilo Dağları'nda bulunan 20 bin yıllık buzullar, küresel ısınma nedeniyle eriyerek her geçen yıl alan kaybediyor. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nden (YYÜ) Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, buzul bölgesinin insan aktivitelerine tamamen kapatılması gerektiğini belirterek, "Son 30 yılda buzullarda yüzde 55 alan kaybı olduğunu görüyoruz
Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Biz dünyadaki ortalama sıcaklığın bir buçuk santigrat dereceye açtığını ifade ettik.
00:06Tabii dünyadaki sıcaklık artışı her yerde aynı değil. Yani ekvatordaki bir sıcaklıkla kutup
00:12dairesine yakın bir yerdeki sıcaklık artışı değil. Bir yerde
00:150.5'lik bir sıcaklık artışı olurken yani ekvator bölgesine doğru kutuplara gittiğinizde
00:227-8 dereceye çıkabilir o fark.
00:24Ya da yükseltiye bağlı olarak da değişir. Dolayısıyla
00:27şunu demeye çalışıyorum. Yani
00:29Cilo dağlarındaki o 4135 metre yükseklikteki
00:33o buzulların
00:34varlığı maalesef
00:37bu göl seviyesinde ya da
00:39Türkiye'nin daha alçakta olan kıyı alanlarına göre sıcaklık farkı çok daha yüksek.
00:43Dolayısıyla oradaki erime çok daha hızlı bir şekilde gerçekleşiyor.
00:47Yani örneğin son 30 yıla baktığınızda
00:50alanın %55 oranında yani 50'den çok fazla
00:54kaybettiğini görüyorsunuz buzulların.
00:56Geçmişte
00:57eski ölçümler var mesela. 200 metrelik bir derinlikten söz ediyoruz. Bugün o derinliğin
01:0250 metrenin çok altına düştüğünü görüyorsunuz.
01:05Kaldı ki bu 50 metrelik
01:07derinlik de
01:08yani bir kütle salt, bir buzul kütlesinden
01:11ibaret değil. O buzulun da önemli bir kısmı, iç kısmında erimeler gerçekleşmiş.
01:17Çatlaklar var. Yani
01:19alttan
01:20erimeye bağlı olarak işte kanallar, tüneller oluşmuş.
01:24Dolayısıyla aslında o
01:25duran
01:26hala bir kalıntı olarak ortada kalan o buzul da büyük ölçüde tahrip olmuş, zarar görmüş. Yani
01:32yüzeyde görünen kısmın
01:34altında boşluklar var. Belki büyük boşluklar var.
01:37Dolayısıyla
01:38yani oradaki erimenin şiddeti çok daha yüksek.
01:41Şunu demek isterim. Oradaki buzullar eğer bir şekilde
01:45korunmazsa, koruma altına almazsa muhtemelen önümüzdeki bir
01:4920 yıl içerisinde oranın buzullarının önemli bir kısmı değil. Belki tamamı ortadan kaybolma riskiyle karşı karşıya.
01:56Dolayısıyla onlar korunmalı. Onlar birer doğal miras olarak ele alınmalı. Yani
02:00işte Anadolu coğrafyasının en eski
02:03kalıntılarından. Dolayısıyla
02:05bu coğrafyaya
02:07tanıklık etmiş.
02:08Onların korunabilmesi için orası Milli Park ilan edildi.
02:11Ancak Milli Park ilan edilmiş olması şüphesiz önemli ama
02:15bununla beraber bir takım koruma tedbirleri alması lazım. Yani o alan çok aktif
02:20insan ziyaretine açık. Yani insanlar gidiyor. Kontrolsüz bir şekilde o buzulların üzerinde yürüme
02:26gerçekleşiyor. Onların hayatı açısından da bir risk, bir tehdit aynı zamanda.
02:30Bir defa o alan tamamen insan hareketliğine kapatılmalı.
02:34Yani insanlar o alana gitmemeli.