Sanal medya ve dijital platformlardaki suç ve şiddete teşvik eden içerikler tartışılıyor. Uzmanlar, Türkiye'nin yasalarına tabi olmayan, kural ve kanun tanımayan bu platformların artık bir milli güvenlik sorunu haline geldiğinde hemfikir. Peki ne yapılmalı? Cevaplar, CNN TÜRK Muhabiri Yağmur Yılman'ın hazırladığı vizör dosyasında.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sanal medya şiddeti körüklüyor, şiddeti köpürtüyor.
00:17Sosyal medyada hiçbir denetim yoktur.
00:20Çocukların, gençlerin psikolojisini bozuyorlar.
00:24Bir milli güvenlik sorunu olduğunu da düşünüyorum.
00:28Sanal medya kimilerince hep özgürlük alanıymış gibi tanıtıldı.
00:32Oysa ki zaman içinde sanal medyanın toplum için ne kadar büyük riskler barındırdığını ortaya koydu.
00:38CNN Türk vatandaşlara sordu.
00:41Sizce toplumu suça en çok teşvik eden alan hangisi?
00:44Sanal ortam.
00:45Tabii ki sanal sosyal medya.
00:47Bence sanal medya daha çok teşvik ediyor.
00:49Aklına sokuyor.
00:50Çeliyor aklını yani.
00:51Sanal medya birazcık daha suça teşvik edebiliyor.
00:53Çevrim içi istisbar, siber zorbalık, tehdit ve şantaj, pedofili, dolandırıcılık.
00:59Bunların hepsi var, cinsellik var, şiddete teşvik var, uyuşturucu.
01:04Tehditler, dolandırıcılıklar yani hangisini sayacağım ki?
01:08Sanal medyada her şey var ve özenti çok.
01:10Sanal medya hiçbir denetimi kabul etmiyor.
01:13Türkiye yasalarına uymayı reddediyor.
01:15Titresiz yayınlanan içerikleriyle toplumda şiddeti körüklüyor.
01:19Şiddete meyli olan her şeyi yasaksız bir şekilde internet ortamında görebiliyoruz.
01:24Şu anda sanal medyada kötülük istenmeyen insanın da karşısına kötülük çıkabiliyor
01:29ve aklında kötülük olmayana da bu kötülüğe teşvik edebiliyor veya aklına sokabiliyor.
01:35Bakın şiddet bulaşıcıdır.
01:37Şiddet bir defa ortaya çıktıktan sonra kitleler bundan çok kolaylıkla etkilenebilir
01:41ve bunun sonucu günümüzde de gördüğümüz gibi ciddi bir şiddet dalgası oluşabilir.
01:45Burada maruz kalınan her şey bir noktadan sonra stres ve depresyon kaygı bozukluğuna kadar gidebiliyor
01:52ve sonu ölümle dahi sonuçlanabiliyor.
01:58Sanal medya ve dijital platformlar özellikle çocuklar ve gençleri çok olumsuz yönde etkiliyor.
02:04Bir yandan ruh sağlığını bozuyor, öbür yandan suça teşvik eden milyonlarca içerik barındırıyor.
02:10Sanal zorbalıktan tutumda kişinin beden algısının değişmesi, ötekileştirme, dışlanma,
02:18nefret söyleminin çok hızlı bir şekilde yayılması, dezenformasyon, misinformasyon gibi
02:24pek çok konu da karşımıza çıkıyor sanal medyayla birlikte.
02:27Televizyonda verilen haberlerle, sanal medyayla verilen haberler arasındaki bu dengesizlik
02:31toplumda ciddi yansımalara neden olmaktadır. Bunların içerisinde en önemlisi ise şiddet.
02:36Patlama, cinayet, terör, cinsel istismar ve şiddet içerikli olaylar.
02:41Tüm bunlar sanal medya ve dijital platformlar aracılığıyla yaş ayırt etmeden herkes için erişilebilir hale geldi.
02:48Artık 7'den 70'e herkes görsel ve yazılı tehdit altında.
02:53Kimi zaman bir çocuk, kimi zaman bir kadın, kimi zamansa kendi halinde yaşayan bir insan hedef olabiliyor.
03:00İşin kötü tarafı hedef alınan kişinin hakkını araması da çok zor.
03:04Yapanın yaptığı yanına kar kalıyor. Etkili cezalar olmayınca da itibar suikastları ve saldırılar çığ gibi büyüyor.
03:12Sanal medya şiddeti körüklüyor, şiddeti köpürtüyor ve şiddet içerikli videolar, görüntüler çok daha fazla etkileşim aldığı için
03:20sanal medyada özellikle kullanıcılar, içerik üreticileri bunları paylaşarak buradan ciddi bir gelir elde etmeye çalışıyorlar.
03:27Ama aynı zamanda da çocukların, gençlerin psikolojisini bozuyorlar.
03:31Çocukların, gençlerin psikolojisinin bozulması demek ülkenin geleceğinin çok ciddi sorunlarla karşı karşıya kalması demek oluyor.
03:38Ne yapıyor kişi? Burada bir kısıtlama olmadığı için özgürce davranabileceğini biliyor.
03:44Bu özgürce davranışın sonu şiddete, saldırganlığa kadar ilerleyebiliyor.
03:49Siber zorbalıklar, nefret söylemleri, sosyal medyada bir paylaşımın altına yapılan ve nefret söylemine dönüşen diyaloglar,
03:59bireyi daha şiddete yönünemli bir hale getiriyor.
04:03Sanal medya ve dijital platformlardaki yasa ve kural tanımayan yayıncılık topluma büyük zararlar veriyor.
04:09Ancak görmezden geliniyor. Özgürlük alanı bahanesiyle zararları kamufle edilmek isteniyor.
04:15Özellikle sanal medyada kapalı gruplar üzerinden sürekli şiddet içerikli haberler, fotoğraflar, videolar, görüntüler paylaşılıyor.
04:22Ve düşünün, artı 13, artı 18 olan bu görüntüler çocuklar arasında yaygınlaşmaya başlıyor.
04:29Hatta çocuklar birbirlerine kendilerini ispat edebilmek adına silah temin etmeye çalışıyorlar.
04:36Bununla birlikte dediğim gibi şiddet içerikli birbirlerine zorbalık gerçekleştirdikleri videoları alıyorlar, bunları çekiyorlar ve bu yaygınlaşıyor.
04:45İlk başta psikolojik olarak aslında benliğin kaybedilmesi şeklinde ortaya çıkıyor.
04:49Ama insan doğası gereği bir gruba ait olma ihtiyacı hissediyor.
04:53Ve aslında bir gruba ait olabilmek için o grubun sergilediği bütün davranışları sergilemek,
04:59orada biraz daha benliği bulmalarına yardımcı olduğu için grubun içerdiği bütün şiddet yönelimli davranışlar ne varsa,
05:07kişi o gruba ait hissedebilmek için bu davranışları sergilemeye başlıyor.
05:12Sanal medya kullanıcıları patlama, cinayet, yaralama gibi birçok olaya bir kere de olsa bu uygulamalar üzerinden maruz kalıyor.
05:21Ve uzmanlara göre buna maruz kaldığında günlük hayatta gerçekleşebilecek olaylara karşı duyarsızlaşıyor, tabiri caizse umursamıyor.
05:31Sanal medya ve dijital platformların Türkiye kanunlarına uymayı reddetmelerine rağmen bildiklerini yapmaları Osmanlı dönemindeki kapitülasyonları hatırlatıyor.
05:41Uzmanlara göre artık sanal medya ve dijital platformlara yönelik yasal sınırlama getirme zamanı çoktan geldi de geçiyor.
05:48Sosyal medyada hiçbir denetim yoktur, sadece bir kişi vardır, bilgi üretir, o bilginin de doğru olup olmadığı şüphelidir ve o bilgi de yayınlanır.
05:57Geleneksel medyada sürekli bir yasal kontrol var ve aynı zamanda özdenetim anlayışı var.
06:02Sanalda ise daha çok tıklanmak, daha çok izlenmek, daha çok paylaşılmak için şiddetin sınırlarını sürekli arttırmak, sürekli zorlamak gibi bir yaklaşım var.
06:13Bu da şuna neden oluyor, şiddete alışmak ve bu şiddetin alışma derecesinin biz sürekli yükseldiğini görüyoruz.
06:20Ve milli güvenlik sorunu olan bir başka konu, ana akım medyanın yok edilip sanal ve dijital platformlarının önüne açılması ülkenin geleceği açısından büyük riskleri beraberinde getiriyor.
06:31Çünkü dünyanın en popüler sanal medya platformlarını sadece 2-3 şirket kontrol ediyor ve bu şirketler kendi ülkelerinin çıkarlarına göre tüm dünyada manipülasyon ve dezenformasyon yapıyor.
06:44İstemedikleri hiçbir görüş veya haberi platformlarında barındırmıyor, yapay zeka ile sansürlüyor, toplumsal iletişimi zehirliyor.
06:53Bir milli güvenlik sorunu olduğunu da düşünüyorum. Hiçbir istam ve yatırım yapmadan buradan hem para kazanıp, bu insanlar, bu kuruluşlar hem de buraya bu şekilde çok zarar verdikleri halde hiç de bir tepkiyle karşılaşmıyorlar.
07:08Tam tersi, övgü alıyorlar, destekleniyorlar.
07:10En üzüldüğümüz noktalardan biri bu mecralar hem şiddeti tetiklediği gibi hem de özellikle Türkiye'nin gelirlerinin yurtdışına atmasına sebebiyet veriyor.
07:21Yani düşünün bu gelirler Türkiye'de olsa okullar açılır, hastaneler açılır, eğitim sistemi güncellenir, daha kaliteli eğitim sağlanmış olur.
07:30Bununla birlikte insanlara bu hizmet olarak geri dönen ama bu yurtdışına gidiyor ve yurtdışına belki bizim aleyhimize bir silah ya da teröre yönelik ciddi bir yatırım olarak karşımıza çıkıyor.
07:42Yani belki de biz kendi elimizle bu paraları yurtdışına aktarmış oluyoruz ve bunlar bizim aleyhimize dönmüş oluyor.
07:49Peki belli kesimler tarafından sürekli hedef gösterilen televizyon kanalları neden sistematik bir şekilde karalanıyor?
07:56Ana akım medya niye sürekli itibarsı yukarısına uğruyor?
07:59Amaç acaba sanal medya ve dijital platformların yarattığı kanun tanımayan suç ve şiddet sarmalını perdelemek mi?
08:06Yani yine bir tür cambaza bak oyunu mu oynanıyor?
08:09Demirören TV Grup Başkanı Murat Yancı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Kadına Karşı Şiddet ve Ayrımcılığı Araştırma Komisyonu'nda yaptığı sunumda,
08:17kadınların sanal medyada maruz kaldığı zorbalıklara işaret etti.
08:21Ana akım medyanın lütuf kuralları çerçevesinde yaptığı yayınlarla şiddeti ve suçu azalttığının altını çizdi.
08:28Ana akım medya zaten kurallara tabi yayıncılık yapıyor.
08:31Zaten göstermezse lütuf devreye giriyor ve hepimizin malumu çok ağır cezalar yaptığından uygulanıyor.
08:38Kadına yönelik şiddetle alakalı biz medya grubu olarak çok suikast sahip gösteriyoruz.
08:43Bu bizim açımızdan çok gerçekten önemli.
08:46Bu konuda mesela yaptığımız haberlerde özenli bir dil kullanmaya davet ediyoruz.
08:51Onun özellikle altını çizeyim.
08:53Toplumu bilinçlendirmeye yönelik haberler yapıyoruz.
08:59İşte mesela KADES uygulamasını daha fazla kullanmaya teşvik edici haberler yapıyoruz.
09:05Bunları konuklarla işliyoruz, tanıtıyoruz.
09:08Uzmanlara göre ana akım medyanın güçlü olması çok önemli.
09:11Bu toplum sağlığı açısından da kritik.
09:14Çünkü ana akım medyada çalışan profesyoneller şiddet ve suça teşvik eden unsurları filtriliyor.
09:20Çok kapsamlı bir denetim ve kurallarla hareket ediyor.
09:23Haberler denetleniyor, programlar denetleniyor, diziler denetleniyor.
09:27Bir yere kadar gittiğinizde vatandaşlar ne yapıyorlar?
09:31Arıyorlar, bildiriyorlar, cimer üzerinden yazıyorlar ve bu sayede dizilerde görmüş oldukları,
09:36programda görmüş oldukları şiddet unsurlarını açık bir şekilde sunabiliyorlar.
09:41Dolayısıyla orada bir kontrol ve denetim var.
09:43Sürekli iyileştirme çalışmaları, sürekli düzenlemeler, sürekli örnek olay incelemeleriyle
09:48durumun oldukça kontrol altında olduğunu da söyleyebiliriz.
09:52Kamu yararı ilkesini gözeterek işleyen ve aslında pek çok düzenlemeye tabi tutulan,
09:58kamu yararının yanında aynı zamanda işletme yönüyle de göze çarpan bir oluşum.
10:04Geleneksel medyanın çok oturmuş kuralları ve işleyişi var ve tamamen medya profesyonellerinden oluşuyor.
10:10Geleneksel medyada sosyal sorumluluğun, toplumun yararının her zaman ön planda tutulduğunu görüyoruz.
10:17Ana akım medya burada aslında baktığınızda en hassas yayıncılığı yapan yer.
10:24Ana akım medyanın güçlü olması aynı zamanda ülkenin de güçlü olması demek.
10:29Çünkü ana akım medya Türkiye'nin kurallarına ve yasalarına sonuna kadar uyuyor.
10:34Oysa ki sanal ve dijital platformların sahibi olan şirketler,
10:38siber vatanı işgal ederek kendi ülkelerinin çıkarları doğrultusunda yayıncılık yapıyor.
10:43Kimi zaman dezenformasyon, kimi zaman da provokasyonlara zemin oluyor.
10:47Peki suça ve şiddete teşvik eden sanal medya ve dijital platformlara karşı nasıl bir adım atılmalı?
10:54Ülkenin yetki alanı belki daha fazla genişletilmeli, daha güçlü bir şekilde.
10:58İşte bu sosyal medya mecralarının tamamı, biz hangi kurallara tabi isek onlara bir kere tabi olması lazım.
11:03Ciddi bir yasal altyapı, düzenleme, kural, sınır, çerçeve çizilmesi lazım.
11:10Bunlar vergi vermiyor, islam yapmıyor, para yurt dışına gidiyor.
11:15Ama baktığınız zaman onlar pir, upak. Bütün günah keçisi de ana akım kanalları.