2 yıl önce 6 Şubat’ta Kahramanmaraş merkezli yaşanan ve 11 ili etkileyen şiddetli depremlerin yaraları sarılmaya devam ederken, Tarihçi-Yazar Mustafa Armağan, Osmanlı Devleti döneminde 1894’de İstanbul merkezli meydana gelen 7 şiddetindeki depremi ve sonrasını anlattı.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Evet, iki sene önce 6 Şubat'ta büyük bir deprem geçildi.
00:05İki vilayetimiz aslında, iki büyük deprem geçildi.
00:08Ve tarihimizin en büyük depremlerinden birisini yaşadık.
00:12Hala yaralarını sarmaya uğraşıyoruz.
00:14Evlerini yapıyoruz.
00:16Şehirleri yeniden imal ediyoruz.
00:18Dolayısıyla bugünlerde
00:20aklımıza 1894 yılında
00:23İstanbul ve çevresinde
00:25vuku bulan
00:26deprem geldi.
00:30Bu depremde Osmanlı Devleti neler yaptı?
00:35Bunu kısaca sizinle paylaşmak istiyorum.
00:3810 Temmuz 1894
00:40tarihinde saat 12 civarında İstanbul'da
00:43ama
00:44daha da ötesinde
00:45Çınarcık'tan başlayarak Sapanca'ya kadar
00:48bir bölge içerisinde 7 büyüklüğünde
00:51deprem
00:52yaşandı. Ve bu 7 büyüklüğünün depremde toplam 1500'e yakın insan hayatını kaybetti.
00:58Bu depremde Sultan 2. Abdülhamid hatta o sırada saraydaydı. Sarayda ezan okuttu.
01:04İnsanların
01:05maniye kapılmasına
01:06mani olmaya çalıştı.
01:08Devamında da
01:09deprem tespiti yapıldı.
01:11Kapalı çarşıda yıkılan yerler vardı.
01:13Yıkılan camiler vardı.
01:15Milaresi yıkılan.
01:17Yangın çıkmıştı bazı yerlerde.
01:19Bunların tespitini yaptırdı ve bunun
01:22akabinde de
01:23yardım
01:25kampanyaları başlattı.
01:27Kendisi
01:28işin başında olduğu için bizzat kendi
01:31Ceybi Humayun'undan
01:33bir yardımda bulundu ve
01:36heyeti bükeraya, bakanlarına
01:39önde gelen
01:40kişilere de yardım yapmaları için
01:43mesaj gönderdi. Onlar da
01:45belli miktarlarda yardımlar yaptı. Ayrıca da bir yardım kampanyası
01:49düzenlendiğini
01:50biliyoruz. Bu yardım kampanyaları sonucunda Kızılay'ın çadırları,
01:55çeşitli meydanlara, uygun yerlere dikildi. İnsanlar evleri yapılana kadar burada
02:01kaldılar. Yaz olduğu için büyük bir iklim sorunu yaşanmadı deprem zeteleri için ama
02:07yine de deprem yardımları
02:09yemek dağıtmadan, gıda dağıtmadan, çadır dağıtmaya kadar birçok alanda gerçekleşti.
02:161894 depreminde
02:18İstanbul büyük bir tecrübe atlattı, büyük bir
02:21tehlike de atlattı. Bu tehlikeyi
02:24feltaraf edebilmek için de
02:26Padişah'ın kurduğu bir komisyon vardı. Bu komisyon
02:30çalışmalar yapıyordu. Yani ciddi ciddi bu işi
02:33yürüten bir komisyon oldu.
02:35Merkezi olarak
02:37bugünkü
02:38AFAD gibi
02:39bir teşkilat
02:40halini aldı.
02:41Ve akabinde de
02:43depremle ilgili bir birim, özellikle Kandilli Rastlatanesi'nin
02:48geliştirilmesi,
02:50Kandilli Rastlatanesi'nin bu işte
02:52öncülük kazanması sağlandı. Dolayısıyla
02:55bir toplumsal seferberliğe dönüştürdü bunu. Gazetelerde bununla ilgili
03:00haberler yayınlattı. Dolayısıyla Osmanlı Devleti
03:03bu depremin yaralarını
03:05çok kısa bir sürede, yani bir sene gibi, bir zaman içerisinde sarabildi.
03:10Ama başlarında Padişah
03:12Abdülhamid Han vardı. Onun sayesinde
03:15koordinasyon gayet güzel
03:17yürümüş oldu.
03:20Ve İstanbul
03:22yaklaşık 1-2 sene içerisinde normal hayatını
03:25sürdürmeye başladı. Yakın tarihimizin
03:28en önemli depremlerinden birisi budur. Bir de 1855 Bursa depremi var ki,
03:33o çok daha büyük bir depremdi.
03:35O dokuz büyüklüğüne yakın bir deprem olduğu
03:38anlaşılıyor.
03:39Onun yaraları daha büyük,
03:42yaralar açıldı.
03:43Bütün Bursa camileri
03:45çökmeyen cami kalmadı o tarihte.
03:48Ama 1894 depremi daha kısmi
03:52etkiler altında gerçekleşti. Ama depremcilik alanında da bizim
03:56adeta bir laboratuvarımız oldu.
03:59Ondan sonraki çalışmalar hatta
04:01depremin önceden haber verilmesi için
04:03yurt dışından uzmanlar getirtildi, onlara çalışmalar yaptırıldı, fotoğraflar çekildi,
04:10albümler hazırlandı.
04:11Yani Sultan Abdülhamid işi böyle kendiliği haline bırakmaz. Onu mutlaka devlet
04:15yönetiminde hafızaya nakletmeye de
04:18aynı zamanda gayret ederdi.
04:20Bu bakımdan da Osmanlı Devleti'nin deprem tecrübesi açısından
04:25enteresan bir örnek olarak karşımıza çıkar.