Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri, Cumhuriyet TV ekranlarından herkese merhaba.
00:19Amerika Birleşik Devletleri'nin yeni başkanı ikinci kez Donald Trump oldu ve göreve geldiği andan itibaren Gazze hakkında çok çarpıcı söylemlerde bulundu.
00:29Peki Donald Trump'ın yeniden başkan olmasıyla Orta Doğu'yu, Gazze'yi neler bekliyor bütün bunları Cumhuriyet Gazetesi yazarı Ergin Yıldızoğlu ile konuşacağız.
00:38Sayın Yıldızoğlu hoş geldiniz.
00:40Hoş bulduk.
00:41Dilerseniz hızlıca başlayalım.
00:44Şimdi Donald Trump'ın geçtiğimiz günlerde İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ile bir toplantısı oldu.
00:52O toplantıda öne çıkan konu başlıkları vardı Gazze ilişkin.
00:56Yapılan bütün açıklamaları Amerika Birleşik Devletleri'nin Trump'ın ve Netanyahu'nun Gazze üzerindeki planlarını siz nasıl değerlendiriyorsunuz?
01:06Şimdi bu çok büyük tartışma yarattı gerçekten ve hala da tartışmalar sürüyor çünkü tam olarak ne kastettiğini anlamak çok zor.
01:17Şu anlamda anlamak zor yani tam söylediklerini olduğu gibi alırsak çok açık ne söylediği ama türlü yorumlar başladı.
01:25Kendi basın basın sekreteri aslında geçici olarak bu tam da boşaltacağız ve bizim olacak demek istemedim dedi.
01:36Ama diğer etrafında gelen destekler niyetin Gazze'yi boşaltıp Amerikalılara devredip ondan sonra orayı sahilde güzel bir turizm merkezi haline getirmek biçiminde tanımlanıyor.
01:54Çünkü tabii ki Netanyahu bundan çok memnun. Daha da önemlisi Netanyahu'yu orada tutan aşırı sağ biraz iyimser bir ifade oluyor.
02:06Faşist, Ben Gavril ve de Smotric ve onların arkasındaki kahanist hareket denen ırkçı ve Filistinleri insan yerine koymayan, açıkça ifade eden ve yok edilmeleri gerektiğini söyleyen bir hareket.
02:23Bunlar memnunlar ve böylece buradan Geniş İsrail ya da Büyük İsrail projesine doğru bir adım daha atabileceklerini ve tabii ki bu hızla Batı yakasını da ilhak edebileceklerini düşünüyorlar.
02:42Bu konuda gerçekten İsrail'in içinde bile bu ne biçim çılgınlık diye sesini yükseltenler var.
02:54Laf güzel yani gramer olarak anlaşılıyor ne söylediği ama fiziki sonuçlarına geldiğimiz zaman acayip bir karışıklıkla karşı karşıya kalıyoruz.
03:06İki buçuk milyon insanı nereye gönderirsin? Mısır'a göndereceğim diyor. Mısır almıyor. İstemiyorum diyor. Ürdün'e göndereceğim diyor. Ürdün çöker zaten.
03:15Zaten nüfusunu büyük kısmı Filistinlerden oluşuyor. Suudi Arabistan da sabahın dördünde hemen mesaj yazıp itiraz etti. Biz bunu kabul etmiyoruz diye.
03:25Bu anlamda fiziki bir şöyle bir laf vardır. Sert bir şey yerinden kalkamayacak bir şeye çarptı gibi bir deneyim var.
03:40Gerçekten de şimdi böyle bir sert Amerikan iradesi geldi. Tamam da karşısındaki irade de az buz değil.
03:48Yani tüm Arap devletlerinin evet demesi lazım. Buna göz yumması lazım. Bu çok zor çünkü Arap sokakları şimdiden hareketlenmiş durumda.
04:00Ve Suudi Arabistan'ı bir kenara bıraksak da Ürdün ve de Mısır'da rejimler çok zayıf rejimler. Ancak yani bir rıza alabiliyorlar halklarından.
04:12Ağırlıklı olarak da şiddet uygulayarak orada orada durabiliyorlar. Bu anlamda son tahlilde herkesin uzlaştığı nokta bu bir kaos projesi.
04:23Gerçekleşip gerçekleşmemesinden öte bu bir kaos projesi ve de Büyük İsrail projesinin bir parçası şeklinde ifade ediliyor.
04:35Yani hem diğer Arap devletleri hem de o devletlerin halkları aslında bir zorunlu göçü istemiyorlar Filistin'den Gazze'den gelecek bir zorunlu göçü.
04:45Peki buyurun buyurun.
04:48Buyur buyur söyle evet.
04:49Sayın Yıldızoğlu şimdi aslında ekonomik kısmı da var işin oraya da değinmek istiyorum ama ondan önce bu toplantı sırasında çok tartışılan bir durum göze çarptı.
05:00O da Donald Trump'ın Netanyahu'nun sandalyesini düzeltmesi. Çok fazla şey yazıldı, çizildi. Peki bunun altında bir anlam aramalı mıyız yoksa sadece ufak bir jest olarak mı değerlendirmeliyiz bunu?
05:13Şimdi genelde böyle toplantıların kareografisi önemlidir. Yani kimin nerede durduğu, kimin iskenmesi yüksek, kimin iskenmesi alçak, kim ayağını bilmem nereye koydu, öbürü masaya mı oturdu falan böyle tartışmalar yapılır.
05:30Ama ben kendi hesabıma bu tartışmalarla ilgilenmekten yara değilim. Çünkü tam olarak niyetin ne olduğunu bilmem mümkün değil. Yorum yapacağım. Yorum yaptığım zaman da 2-3 değişik açıdan aynı yere geleceğim.
05:43Tartışılmayan nokta şu, bu iki adamın ilişkileri çok yakın ama adamlar düzeyinden bakmamak gerekiyor olaya. Çünkü Netanyahu'nun orada bulunmasının nedeni faşist hareketin, kahanist hareketin ve yerleşimciler hareketinin temsilcilerinin mecliste destek veriyor olmasın.
06:07Bu yüzden orada duruyor. Öbürünün arkasında da yine Trump deyip her şeyi Trump'ın üzerine yazıyoruz ama Trump'ın arkasında bir kadro var, bir makine var. Bu makinenin bir kısmını Proje 2025 oluşturuyor.
06:26Nitekim Proje 2025'in başkanı dün galiba onaylandı ve önemli bir mali denetimle ilişkili bir göreve getirildi.
06:38Şeyin harekete geçirdiği, Musk'ın kendi adına gönderdiği genç ekipler işte şeye gitmişler, kamu çalışanlarının mali kaynaklarına ulaşmak için gitmişler.
06:55Amerikan Uluslararası Yardım Toplantısı'na gitmişler. Anlattan hikaye şu, yaş ortalaması 18 ile 24 arasındaki tipler. Bunları nereden buluyor, bunları kim getiriyor diye bir konuşuluyor.
07:09Bunlar eğitildiler yani Proje 2025 bağlamında, Heritage Foundation'da eğitildiler ve eğitildiklerini biliyoruz çünkü Amerikan basını 5000 kişi eğitiliyordu.
07:24Trump geldiği zaman gelmek üzere diyor. Dolayısıyla Trump'ın arkasında daha siyasi bir dil kullanırsam faşist bir hareket var. Bunun makinesi var, araçları var. Bir de buna yukarıdan Musk eklendi büyük servetiyle ve adeta kendi yolunda gider gibi bir hali var.
07:46Yani Trump kenara çekildi her bir şeyi şu anda sanki Musk yapıyor diye bir konuşmalarda sürüyor ama netice itibariyle o iskemle meselesini ben üzerinde düşünmek zaman kaybı gibi geliyor bana.
08:04Anlıyorum, Elon Musk'tan bahsettik. Aslında yeni kabinede ona da yer verildi. Doge adlı bir ofisi var devlet giderlerini, harcamalarını kontrol edeceği. Peki çok kısa şuna değinsek, Elon Musk'ın ABD politikaları üzerindeki etkisi büyük mü?
08:23Şimdi ABD'nin politikaları üzerinde etkin olmaya çalışıyor. Henüz değil çünkü ABD'de başkan seçildi ama bürokrasi duruyor yerinde. Güvenlik bürokrasisi yerinde duruyor.
08:41Onu temizlemeye çalışıyorlar. Yani çok sayıda aşağı yukarı binlerle ifade edebilecek bir işten çıkarmadan bahsediyorlar. Bunun içinde Federal Bureau of Investigation FBI var, NSA var, National Security Agency'nin insanları var.
08:59Hukuk, yani yargı içinde bir sürü çalışanlar var. Tabii ki Çevre Bakanlığı'dan gelen bir tasfiye, orada bir tasfiye var. Aynı zamanda Enerji Bakanlığı'nda bir tasfiye var. Şu anda bu sürece uğraşıyorlar yani bunu değiştirmeye çalışıyorlar.
09:20Fakat şey direniyor, meclistekiler direniyorlar. İşte Musk'ın müdahalesini durdurdular. Ne kadar da durduracaklar bilmiyorum ama durdurdular. Yargı panik halinde her yerde durdurmaya çalışıyor, kararlar çıkarmaya başlıyor.
09:36Şimdi bu başarılı olursa eğer yani biz seçildik, siz atandınız. Dolayısıyla biz ne istersek onu yaparız. Havasına girmesiyle birlikte tabii ki devletin biçimi de değişmeye başlıyor orada. Bildiğimiz Amerikan devleti başka bir şey olmaya başlıyor.
09:53Anlıyorum. Anayasa askıya alınıyor fiilen. Anayasa yokmuş gibi davranıyor Trump yönetimi. Bu sürtüşme kimden yana ve nasıl temizlenir bilmek zor ama bir taraftan da imsar olmayan işaretler var. İşte demokratlar mesela herhangi bir direniş, dişe dokunur bir direniş sergileyemiyorlar.
10:16Orada burada itirazlarda bulunuyorlar ama büyük bir yürüyüş yapmak, büyük bir protesto eylemi örgütlemek istemediklerini çünkü bunun provokasyon olarak algılanabileceğini kendileri de söylüyorlar. Böyle yaptıkları zaman da en düşük direniş çizgisi de çekilmiş oluyorlar ve öbürlerinin önü açılmış oluyor. Dolayısıyla böyle bir durum var.
10:40Trump Gazze ile ilgili kararı aniden ağzından çıkarmadı. Orada bir kağıttan okudu. Dolayısıyla bu daha önce konuşulmuş bir şey.
10:53Zaten birkaç ay önce damadı bir panelde galiba Harvard'da üniversitesinde yaptığı bir panelde katıldığı bir panelde Gazze'nin ne kadar müthiş bir turizme uygun, inşaata uygun yer olduğunu temizleyip yaparsak harika bir yer olur filan diyordu.
11:12Dolayısıyla o makinenin içinden bu karar çıkmış ve bu kararda zaten İsrail yönetenlerin senelerdir savundukları bu kahanist hareket denen bir İsrail din adamının kurduğu bir hareket ve terörist olarak zamanında saptanmış bir hareket.
11:37Bu hareketin ideolojisi aslında Gazze'yi temizlemek tamamen bütün İsrail topraklarından atmak dışarı Filistinlileri gerekirse öldürmek gitmiyorlarsa yani ya gidecekler ya öldürecekler gibi bir hava söz konusu ve şu anda yaşananlar da bunun ürünü.
11:58Yani bu bir anda Trump geldi de bu çıktı demek kolay değil.
12:03Çünkü bay zamanında bu soykırıma yani Gazze'nin yıkılması meselesine göz yumdu Amerikan devleti.
12:14Alman devleti göz yumdu.
12:16Avrupa'da birçok devlet İngiltere göz yumdu.
12:20Şimdi Trump diyor ki burası yaşanmaz hale geldi.
12:24Yıkıldı, döküldü.
12:25Ondan sonra Amerika devlet başkanı da bunu seyretti.
12:29Almanlar seyretti.
12:30Hatta bu konuyu gündeme getiren İsrail'li pardon Yahudi entelektüelleri hapse attılar.
12:38Memleketten kovdular.
12:39Dolayısıyla bu işin içinde herkesin eli var.
12:43Yani batının eski olarak eli var bu işin içinde.
12:48Amerika'nın karşısındaki büyük güçlerden bir tanesi Çin.
12:52O da ölü taklidi yapıyor.
12:54Yani bu konuda bir şey söylemiyor.
12:56Ne olacak bekliyor herhalde belli olsun da ondan sonra müdahale ederiz diye.
13:00Dolayısıyla kimsenin sahip çıktığı yok.
13:02Filistinlilerin.
13:04Kaderlerine terk edildiler.
13:06Evet yani iki buçuk milyon insana kimse sahip çıkmıyor.
13:09Önce Araplar sahip çıkmıyorlar.
13:11Ondan sonra böyle çember genişleyerek gidersek kimsenin sahip çıktığı yok.
13:16Yani laf kolay.
13:18Yani herkes söylüyor.
13:19Yapamaz edemezse kabul edilemez.
13:21Kabul edilemez de oluyor.
13:23Yani Filistin halkının trajedisi de böyle yakında Batı yakası da aynı hale dönecek.
13:32Yani baştan yıkılıyor yakılıyor.
13:35Ve Batı yakasında da İsrail güvenlik güçleriyle Filistin Kurtuluş Örgütü.
13:42Yani İsrail İdaresi'nin işbirliği yaptığına dair yaygın şey var.
13:48Ne diyeyim?
13:50Dedikodu var.
13:51Dolayısıyla İsrail Filistin halkı karşısında onlar da tamamen press işlerini kaybediyorlar.
13:57Güvenliklerini kaybediyorlar.
13:58Hamas zaten bütün bu olayın çok büyük sorumluluk sorumluna sahip.
14:04Yaptığı işin sonuçlarını düşünmeden yapılmış bir iş.
14:08Ve netice itibariyle bütün bu yıkımın bir faturasının bir kısmı Netanyahu'nun sırtında.
14:14Bir kısmı da Hamas liderliğinin sırtında.
14:18O anda da tamamen sahipsiz kalmış vaziyette Filistin halkı.
14:23Peki Sayın Yıldızoğlu şimdi Gazze'den bahsediyoruz.
14:27Ve Donald Trump'un bir açıklaması olmuştu yine.
14:30Gazze'yi yeniden inşa edeceğiz diye.
14:32Siz de az önce damadının Gazze'nin ne kadar turistik bir yer olabileceğinden bahsettiğine değindiniz.
14:38Peki şunu sorayım size son olarak.
14:41Amerika Birleşik Devletleri tam olarak Gazze'de nasıl bir ekonomi planı yapıyor?
14:47Yani ekonomik olarak neye hedefliyor?
14:50Şimdi açıkçası bu gelişmekte olan bir projeydi.
14:57Ayrıntıları hakkında herhangi bir yerde bir şey görmek mümkün değil.
15:01Ama Riviera lafını kullandıklarına göre orayı yüksek gelirli turistler için kullanılabilir bir halde inşa edecekler.
15:10Gazinolar, oteller, kumarhaneler vesaire.
15:13Şimdi hesap bu. Evdeki hesap bu ama çarşıya uyar mı bilmiyorum.
15:18Çünkü hadi diyelim ki Filistinleri oradan çıkardın.
15:22Bütün Gazze'yi yeniden yakıp bakmak için çok büyük bir para lazım.
15:26Bu para nereden çıkacak?
15:28Amerikan bütçesinden çıkması çok zor bu paranın.
15:34Dolayısıyla burada bir soru var.
15:36Trump mu verecek bu parayı?
15:38Bu da mümkün değil.
15:39Onun da çünkü öyle bir parası yok.
15:41Burada da bir soru işareti var.
15:43Bir başka soru işareti de şu.
15:45Filistinlileri başka ülkelere sürdüğü zaman İsrail'in güvenliği mi sağlanmış olacak?
15:55Sağlanmış olmayacak.
15:57Çünkü Filistin halkı zaten Gazze'de otururken saldırıyorsa
16:01İsrail'e, Lübnan'da otururken Lübnan'da, Ürdün'de otururken Ürdün'den saldıracak.
16:07Aslında konum değişse de eylem amaç değişmeyecek.
16:11Değişmeyecek ve bu arada tabi cihatçı örgütler bu bahaneyle bir sürü insan kazanacaklar kendilerine.
16:18Ve bu eylemlerini kim bunları seyrettiyse böyle suçlamak için oralara yönelik yönlendirecekler.
16:26Hemen zaten başladı.
16:28Amerika'da el alimi bıçaklamaya başlayan çocuk Faslı.
16:35Şimdi Fas'tan böyle bir şey çıkmıyordu.
16:37Filistin'den çıkıyordu bu.
16:39Şimdi Fas'tan çıktı.
16:41Böyle bir yayılma olasılığı var.
16:43Dolayısıyla nereden bakarsak bakalım.
16:45İsrail'in güvenliğini sağlayacak bir şey değil.
16:49Fiziki olarak gerçekleştirilmesi çok zor bir proje.
16:52Gerçekleştirdiği zaman Ürdün, Mısır tamamen istikrarsızlaştık.
17:00Ayakta durması zor hale gelecek.
17:02Yaşanmaz hale gelecek.
17:04Yani rejimler çökebilir.
17:06İsrail'in güvenliği adına yapılıyorsa bunlar.
17:10Yok İsrail'in güvenliği adına yapılmıyor.
17:12Nasıl Hitler faşizmi Almanya'nın güvenliği işler tarafı kuşatmaya çalışırken
17:18Almanya enkaza dönüştü, mezberelik oldu sonunda.
17:22Netenyahu'nun da ve etrafındaki öbür iki faşist hareketin basıncıyla yapılmakta olanlar
17:31yarını düşünmeden yapılan işler.
17:33Dolayısıyla İsrail'in güvenliği aslında bütün bu büyük askeri kapasite görüntüsüne rağmen
17:41her gün biraz daha risk altına giriyor.
17:45Bunu ben sade ben söylemiyorum.
17:47İsrail'in içinde sol sosyal demokrat eğilimli, nispeten kalbi doğru yerde insanlar, analizler
17:55analistler de bunu söylüyorlar.
17:57Bu bize güvenlik getirmiyor.
17:59Aksine yine bir sorun çıkarabilir ortaya.
18:01Tabii gittikçe daha büyük bir sorun çıkaracak.
18:03Ve tabii ki bir de İsrailler, Yahudiler sadece İsrail'de yaşamıyorlar.
18:07İsrail'den fazla Amerika'da, Avrupa'da, Latin Amerika'da yaşıyorlar.
18:12Oradaki Yahudiler de tehlikeye gidecek.
18:16Tabii onların güvenliği.
18:17Çünkü onlar kolay hedef haline gelecekler ondan sonra.
18:21Yani bir sürü günahsız, günahı olmayan insan iki taraftan da sağda solda bu sonu olmaz maceranın kurbanı olacak.
18:32Şimdi bir de olayın böyle bir yanı var.
18:34Yani çıkarı olan bir şey değil bu.
18:36Ama işte Netanyahu'nun yani bisiklet gibi hani durursak düşeriz hesabı.
18:44Netanyahu savaş biterse, Netanyahu da hapse düşecek.
18:47Bir de böyle bir sorun var.
18:49Biraz da kendi ikbalini kurtarmak için.
18:55Tabii.
18:56Daha geçenlerde çağırıp mahkemeye ifadesini aldılar adam başbakanken ve savaş yürütürken üstelik yani.
19:03Dolayısıyla çok büyük bir yolsuzluklar dosyası var sırtında.
19:07Bu anlamda tek çaresi bir kere birincisi bu savaşı, savaş devam edecek.
19:16İkincisi şuralarda faşistleştirme süreci tamamlanacak ve artık herhangi bir ne yargıda ne yasamada kendisine itiraz edilemeyecek bir ortam yaratılacak.
19:27Oraya gidene kadar güvencede değil Netanyahu.
19:30Anlıyorum.
19:32Buraya doğru götürmeye çalışıyor.
19:34Etrafında da bu işi isteyen zaten şeyler var, siyasi karakterler var, hareket liderleri var, faşist hareket var.
19:43Böyle bir manzarayla karşı karşıyayız.
19:46Yani yine büyük devletlerin çıkarları uğruna milyonlarca insan hem Filistinli, Gazzeli hem de dünyanın dört bir yanında bulunan Yahudiler büyük bir tehlike altında kalacak.
19:57Ürdün'de, Mısır'da rejim çökme riski var.
20:00Çünkü altyapı kapasite yeni bir göç dalgasını kaldırmayacak durumda.
20:04Tabii şöyle yani şurada eklemek lazım.
20:07Sadece İsrailler değil aynı zamanda Avrupa'da yaşayan insanlar hatta Türkiye'de çünkü Türkiye'de de büyük bir göçmen nüfusu var ve bunun içinde nasıl şeyler var onu da kimse bilmiyor.
20:19Genel bir fikir var insanların ama gelenlerin siyasi eğilimleri konusunda çeşitli rivayetler var.
20:25Dolayısıyla dünyaya bütün Türkiye'yi de içine koyduğumuz bir Batı'da Latin Amerika'ya kadar herkesin güvenliğini tehdit eden bir durum çıkıyor ortaya.
20:37Sadece birkaç on on beş milyon Yahudinin değil, herkesin bomba patladığı zaman kimseyi seçmiyor onu Yahudi miydi, Hristiyan mıydı, Müslüman mıydı diye.
20:49Bunu yapanlar da kendilerini haklı görerek yapacaklar.
20:52Çünkü işte 60-70 bin insan öldü rivayete göre iki misli bunun ölenlerin sayısı.
21:00Bundan daha müthiş bir kampanya olamaz yani radikal İslam'a milten kazanmak için.
21:09Peki Sayın Yıldızoğlu çok teşekkür ediyorum.
21:12Bugün vakit ayırdınız.
21:13Dünyanın gözü zaten başladı 7 Ekim 2023'den itibaren Gazze'deydi.
21:18Orada yapılan insanlık suçu olarak değerlendirilen katliamlardaydı.
21:24Biz de elimizden geldiğince bu konuyu gündemde tutmaya ve bu yola bir ışık tutmaya çalışıyoruz.
21:29Sizin gibi değerli isimlerde sağ olsunlar bu konuda bizleri aydınlatıyorlar.
21:33Ağzınıza sağlık var olun.
21:35Teşekkür ederim.
21:36Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri gazetemiz yazarı Ergin Yıldızoğlu konuğumuzdu.
21:44Amerika Birleşik Devletleri'nin ikinci kez başkanı olan Donald Trump'ın Gazze açıklamalarına ilişkin konuştuk.
21:50Netanyahu'nun ve İsrail'in Gazze üzerindeki planları hakkında konuştuk.
21:55Trump'ın Gazze'yi yeniden inşa edeceğiz açıklaması üzerine konuştuk.
21:59Aslında çok çarpıcı örnekler verdi Sayın Yıldızoğlu.
22:03Diğer ülkelerin, Ürdün'ün, Mısır'ın göç dalgasını kaldıramayacağını, orada rejimlerin çökme tehlikesinin olduğunu ve bu karar sebebiyle aslında dünyanın herhangi bir ülkesinde yaşayan hiçbir insanın güvende olmadığını ifade etti.
22:17Bizler dış politika gündemini takip etmeye sizlere bu ekranlardan aktarmaya devam edeceğiz.
22:22Ancak şimdilik burada noktalayalım.
22:24Başka bir programda yeniden görüşmek üzere.