Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri, herkese merhaba.
00:17Ege Denizi'nde son bir haftadır sarsıntılar yaşanıyor, ufak depremler yaşanıyor.
00:22Büyüklüğü 1,3 ila 4,7 büyüklüğünde değişen peki bu sarsıntılar bir tehlike
00:29arz edebiliyor mu, ne gibi tehlikelerle karşı karşıyayız, bütün bunları Prof.
00:33Dr.
00:34Şerif Barış'la konuşacağız.
00:35Sayın hocam hoş geldiniz.
00:36Hoş bulduk.
00:37İyi yayınlar diliyorum öncelikle.
00:38Teşekkür ediyorum.
00:39Şimdi ilk olarak siz Ege Denizi'nde meydana gelen ufak sarsıntıları ya da belki ufak
00:47değildir ama bu sarsıntıları nasıl değerlendiriyorsunuz?
00:51Şöyle şimdi bizim deprem fırtınası dediğimiz dar bir bölgede kısa sürede çok fazla sayıda
00:58deprem olması bizim nadir karşılaştığımız ama bildiğimiz olaylardandır.
01:03Türkiye'de de zaman zaman bu tür deprem fırtınaları oluyor.
01:07Burada tek fark hissedilir depremler oldukça fazla olunca tabii insanlar çeşitli spekülasyonlar
01:14ve tedirginlikle karşı karşıya kaldılar.
01:17Bu açıdan bizim kendi işlettiğimiz deprem ağlarında da Yalova Termal Bölgesi'nde
01:23zaman zaman bu tür deprem aktiviteleri, deprem fırtınalarını görüyoruz.
01:27Ama şunu belirtmek gerekiyor ki her deprem fırtınasının arkasından çok büyük bir deprem olmuyor.
01:33Genellikle olmuyor.
01:35O yüzden de hani insanların panikle ya deprem fırtınası oluyor burada mutlaka
01:40büyük bir deprem beklentisi içerisinde olmamaları gerekiyor.
01:45Peki hocam bir yandan da şimdi volkan patlaması, yanardağın patlaması durumundan
01:50bahsediyor uzmanlar.
01:51Burada ne gibi tehlikeler var?
01:54O yanardağ aktifleşip patlarsa insanoğlu Ege Denizi'ne yakın kesimlerde yaşayanlar
02:00ne gibi tehlikelerle karşı karşıya kalacak?
02:02Şimdi öncelikle bu deprem fırtınasının kökenine baktığımızda deprem fırtınaları
02:08üç türlü oluyor.
02:09Bir tanesi tektonik kökenli dediğimiz yani küçük küçük fayların kırılarak
02:15yer kabuğuna deprem oluşturması.
02:17İkincisi mağma sokulumu yani mağmanın yukarı doğru çıkarak yeryüzüne yaklaşması
02:23ve sonunda da sizin söylediğiniz volkanik patlama oluşturması.
02:27Üçüncüsü de bu çatlakların içerisine sızan yer altı sularının yükselimi
02:32ve boşluk suyu basıncı dediğimiz etkilerle jeotermal bölgelerde genellikle olan depremler.
02:38Bu üç kaynağı bilmeden, üç kaynak hakkında ayrıntılı analiz yapmadan
02:44ve yapılmış çalışmaları değerlendirmeden bu tür bir yorum yapmak bana göre çok erkendi.
02:49Çünkü biz Yunanistan'ın bir uzak bölgesinde, bize uzak bölgesindeki deprem kayıtlarını görmedik.
02:58O deprem kayıtlarını analiz ederek volkanik kökenli mi, tektonik kökenli mi olduğunu anlamadan
03:04orada daha önce yaşanmış işte 4. yüzyılda, 17. yüzyılda olan volkanik patlamanın
03:13hemen olacağı encişesiyle böyle bir riskten bahsedildi.
03:17Ama 2010, 2020 ve 2021'de yapılan farklı makale ve tezlerde o bölgenin deprem sismik tomografisi,
03:26deprem tomografisi yapılmış.
03:28Mağman'ın 6 ile 7 kilometre derinliklerinde 2010 yılında şu anda yaklaşık 4 kilometre derinliklerde
03:36olduğu tespit edilmiş.
03:39Dolayısıyla yüzeye daha çok fazla magmatik bir sokulumun uzak olduğunu söylemek mümkün.
03:45Bu da kısa vadede orada bir volkanik patlamanın olamayacağını,
03:51volkanik patlama için daha fazla zaman ve daha fazla bir süreç gerektirdiğini belirten en önemli bilgiler.
03:58Bunlar yapılmış 2021'deki çalışmalar.
04:03Muhtemelen 2021'den günümüze kadar olan veriyle de bu analizleri yaparak son durumu tespit etmek lazım.
04:10Şimdi biz niye sismik tomografi diyoruz?
04:13Çünkü mağma ıslak yani bizim likit dediğimiz, sıvı dediğimiz bir malzeme.
04:20Bunu da ancak sismik tomografi ile belirlemek mümkündür.
04:24Deniz orası ve tabii ki daha önce iki tane benzer volkanik aktivite olduğu için de
04:30bazı uzmanlar kendi öngörülerini bir bilimsel sonuçmuş gibi topluma yansıtınca
04:36maalesef bu karışıklık ve tedirgin havası oluştu.
04:41Elbette bir volkanik aktivite olursa toz, kül bulutu gibi ve patlamayla beraber,
04:47lavlarla beraber atmosferdeki oluşacak sıkıntılar insanları tedirgin edecek ve rahatsız edecek.
04:54Belki de gerçekten kötü sonuçları olacak bir olay.
04:59Daha ortada bir fal yok, yumurta yokken böyle işte ya volkan patlayacak mahvolacağız demek
05:05çok da bilimsel bir geçerli olmayan cümleler.
05:10Bunlar öngörüler ama bilimsel çıktılar bize yakın zamanda bir volkanik aktivitenin
05:16patlamasının veya etkinliğin olmasının zor olduğunu gösteriyor.
05:21Peki hocam son olarak şimdi yarın 6 Şubat.
05:25Aslında 6 Şubat bizim hafızamızda çok büyük bir yer kaplıyor ve uzun yıllar kaplamaya devam edecek.
05:31Çünkü çok büyük bir felaketle karşı karşıya kaldı Türkiye.
05:34Bir de Ege Denizi deyince doğal olarak akla gelen ilk il sanırım İzmir.
05:39Ve birkaç yıl önce de İzmir'de yıkıcı bir deprem olmuştu.
05:42Bu sarsıntılar, bu sislik dalgalanmalar da hepimizin aklında şu endişeyi tekrardan belirtti.
05:51İzmir'de büyük çaplı bir deprem olur mu?
05:53Oradaki yaşanan irili ufaklı depremler İzmir'de büyük bir depremi tetikler mi?
06:01Öncelikle bir kere bu bölgede diyelim 6,3 ile 7,2 arasında bir deprem bekleniyor yayınlara göre.
06:08Onu üretecek faylar var ama böyle bir deprem olsa bile bizi etkileyecek,
06:13İzmir'i, Muğla'yı veya Balıkesir'i etkileyecek yapısal anlamda bir hasar olmaz.
06:18Beklenmemesi gerekir bu kadar uzaktaki bir depremin.
06:21Ama Tsunami, bizim deniz tabanındaki aşağı yukarı hareketle oluşacak bir kırılmayla Tsunami riski vardır.
06:29O nedenle Ege'de, İzmir'deki insanlar bu deprem olursa şayet bir Tsunami riski içinde olması gerekir.
06:37Ve buna uygun davranmayı öğrenmesi gerekir.
06:40Bu da şöyle 15-20 saniye ya da 20 saniyeden daha uzun süren bir deprem olursa
06:46bu 6-6,5'dan büyük bir depreme karşılık gelir.
06:49En yakın sahilde iseniz yaklaşık 10-12 metre yükseklere çıkmanız,
06:543.-4. katlı bir binaya çıkmanız ya da sahilden uzaklaşarak bir tepeye çıkmanız yeterlidir.
07:00Gelelim tetikleme konusuna.
07:03Şimdi bir depremin bu kadar uzak bir bölgede başka bir depremi tetiklemesi bilimsel olarak ispatlanmış bir konu değildir.
07:12Ancak eğer burada büyük bir deprem olursa buradan aktarılan gerilmeyle
07:17o Santorini Adası etrafındaki, Fay'ın iki ucundaki bölgelerde ekstra bir gerilme aktarımı olur.
07:24Oralarda bir başka depremi tetikleme imkanı olabilir.
07:28Bu da ancak büyük bir deprem olduktan sonra gerilme analizi denen hesaplama yapılarak
07:34hangi bölgelere gerilmenin aktarıldığı, ne kadar gerilme aktarıldığı
07:38ve hangi bölgelerde gerilmenin boşaldığını, azaldığını hesaplamadan konuşulacak konu değildir.
07:44O nedenle bizler böyle depremle ilgili hele 6 Şubat'ın harifesinde konuşurken şunu unutmamamız lazım.
07:52Türkiye bir deprem ülkesi.
07:54Dolayısıyla kişilerin aile afet planları, şirketlerin afet ve acil durum planları,
08:01elbette bunun için de belediyeler, kamu kurumları, hastanelerin de afet ve acil durum planları yapmaları gerekiyor.
08:08Çalışanlara, her çalışanın ailesine ve elbette temel afet bilinciyle,
08:15afet öncesi nasıl hazırlık yapılması lazım,
08:18afet sırası ve sonrasında nasıl doğru davranmamız gerektiğini öğrenmek
08:23ve evimizde de, kurumlarda da, belediyelerde de, iş yerlerinde de doğru ve ciddi tatbikatlar yapmamız lazım.
08:30Yoksa biz her afeti maalesef anarak acılarla konuşmaya devam ederiz.
08:36Şunu da unutmayın, dünyada, Birleşmiş Milletler'in raporudur bu,
08:41afetlerin sayıları ve etkileri artarak devam edecek.
08:46Küresel ısınma veya iklim değişikliğiyle meteorolojik afetler
08:50ve meteorolojik afetlerle kaynaklanan rüzgar hızları, fırtınalar, dolular
08:55ve bu tür müsilaj gibi maalesef yeni karşı karşıya kaldığımız afetler bizleri etkileyecek.
09:02Şehirleşme arttıkça afetin etkileri artıyor.
09:05Bunu önlemenin mümkünatı yok.
09:08Afetler önlenemez, afetlerin zararları azaltılabilir.
09:12Yapılacak her türlü eğitim, planlama, hazırlık ve tatbikat
09:16afetlerin zararını azaltacak yegane çalışmalardır.
09:20Yani hocam insanoğlu felaketlerle karşı karşıya kalmaya devam edecek.
09:25Hatta bu felaketlerin dozu da artacak.
09:28Bizimse bunun karşısında yapabileceğimiz tek şey önlem alarak hayatta kalmak.
09:33Aynen öyle.
09:34Pekala, çok teşekkür ediyorum hocam.
09:36Bugün vakit ayırdınız, değerli vaktinizden ayırdınız.
09:39İnsanlarda da bir endişe oldu.
09:41Hem 6 Şubat'ın hareketçisiyiz,
09:43hem İzmir depreme biraz daha elverişli bir coğrafya.
09:48Bu sebepten dolayı biz de konuya önem veriyorduk.
09:51Sizin gibi uzman bir isimle konuştuk.
09:53En azından elimizden geldiğince izleyicilerimizi bilgilendirdik.
09:56Ağzınıza sağlık var olun.
09:58İyi yayınlar diliyorum tekrar, iyi günler.
10:02Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri,
10:04Profesör Doktor Şerif Barış konuğumuzdu.
10:07Türkiye'de yaşanan sarsıntılar hakkında konuştuk.
10:09Aslında hocamız çok da endişelenmenin şu noktada doğru olmadığını söyledi.
10:14Çünkü şunu belirtti,
10:16Birleşmiş Milletler'in raporuna göre
10:18insanoğlu felaketlerle karşı karşıya kalmaya devam edecek
10:21ve bu felaketlerin dozu gitgide artacak.
10:24Bunu engellemek için de yapabileceğimiz bir şey yok.
10:27Çünkü bu şehirleşmeyle alakalı.
10:30Ancak insanoğlu hayatta kalmanın zararı daha aza indirmenin yolunu bulabilir.
10:36Bu da tamamen bilinçlenmekten ve
10:38kendimizi korumaya yönelik önlemler almaktan geçiyor.
10:43Şimdilik aktarabileceklerimiz bu kadar sanıyorum ki
10:46biz yine farklı gündemlerle
10:48sizlere bu ekranlardan hitap etmeye,
10:50gündemleri anlatmaya devam edeceğiz.
10:52Kendinize iyi bakın, başka bir programda yeniden görüşmek üzere.