ABD Başkanı Donald Trump ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Beyaz Saray'da görüştü. O açıklamada neler konuşuldu? Gazze planı ABD'ye mi ait? Tüm detayları CNN TÜRK Haber Müdürü İdris Arıkan aktardı.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00İsrail mi Amerika'yı kontrol ediyor, Amerika mı İsrail'i kontrol ediyor sorusu yıllardır konuşulan bir konu aslında.
00:05Burada mesele şu, şunu görmek lazım
00:08Bu savaş artık daha da büyüyerek dönecek yani
00:12Bir daha büyüyecek bir daha orada bir
00:14Çatışma ortamının oluşması beklenilir duruma gelmiş gözüküyor.
00:18Savaşın başına gidelim 7 Ekim'den sonraki dönemde zaten Amerika Birleşik Devletleri oraya 2500 asker göndermişti.
00:25Bu askerlerin bir kısmının nasıl döndüğü belli değil.
00:28Oraya gönderilen askerler daha çok böyle muharif çatışmacı askerlerdi. Bunların arasında
00:33Fellüce Kasabı olarak bilinen komutan da vardı.
00:36O dönem geri döndüler.
00:38Durumu anlatmak açısından sonra Amerika ne yaptı? Aynı zamanda gazete
00:43İsrail'e destek için seyyar
00:45iskeleler yaptı.
00:46Onu da gördük zaten bu hani şey konularını geçtik yani
00:49Savaş desteği, silah desteği konularını geçtik 35-40 milyar dolardan bahsediliyor.
00:55Amerika'nın oraya verdiği
00:56Savaş desteği.
00:58Şimdi baktığımızda Türkiye'nin tavrı belli.
01:00Bu ateşleştiği hal kabul edilemez ifadesi.
01:03Nasıl söyleyeyim?
01:04Diplomatik olarak en doğru
01:07anlamda
01:08buna Türkiye'nin karşı çıktığını söylüyor Türkiye.
01:10Ben şunu bunu şuna benzetiyorum.
01:12Dünyada işte bu dönemin
01:16yönetici küresel gücü olarak Amerika gözüküyor.
01:181900'ların başlarında
01:20Britanya'ydı. Britanya'da Sais Pico anlaşmasını yapmıştı. Aynı böyle haritaları çizmişlerdi.
01:25O haritaların etrafında
01:28Türkiye'nin de
01:29Anadolu'nda paylaşıldığı bir dönem oldu. Ne oldu o zaman?
01:32Anadolu'daki güçler,
01:34Türkler,
01:35buradaki bölgedeki insanlar ona karşı çıktı.
01:38Ne yaptılar? O Sais Pico anlaşması
01:40ilk yırtılması, Sais Pico anlaşmasının ilk yırtılması Türkiye ile oldu.
01:44Bugün baktığımızda gazetede yaşanan bu aslında.
01:46Bir yönetici küresel bir güç var.
01:49Küresel güç o bölgedeki insanlara yaşam hakkı tanımıyor. O bölgedeki insanlara soykırma uğramasını
01:55destek veriyor.
01:56O bölgedeki insanların buna karşı çıkma durumu var.
02:00Ona bakacağız. Buradaki süreç o.
02:02Hamas mı bundan sonra ne yapacak?
02:03Şimdi Hamas'tan öte, burada bir Filistin halkının mücadelesi var. Sadece Hamas'a
02:08koymak,
02:09portreyi Hamas üzerinden görmek,
02:11Hamas'ı bir
02:13güç olarak algılamak yanlış. Çünkü baktığımızda Hamas'ın gücü savaşta...
02:18Filistinliler de aslında bunun için.
02:19Meseleyi Filistinliler olarak görmemiz lazım.
02:22Filistinli güçler işte
02:23İsrail'le iş birliği yapmayan Filistinliler.
02:26Bunlar çoğunlukta.
02:28Bunlar Gazze'nin tamamına yakını.
02:30Gazze'de işte 100.000'den fazla, 150.000, 200.000'e varan sayılardan bahsediyor.
02:34Ama Netanyahu bunu bir zafer olarak görüyor İdris Bey.
02:37Mesela açıklamasında diyor ki
02:39işte Yahya Sinbar'ı öldürdük.
02:41Haniye'yi öldürdük.
02:43Mesele kimi öldürmek değil. Lider kadro öldürebilir.
02:48Fakat orada bir halk tepkisi var.
02:51Yani halk tepkisi var.
02:54İşte 365 kilometre karelik bir alanda
02:57büyük bir
02:58çatışma yaşandı.
03:00Orada yaklaşık
03:02bazı resmi olmayan rakamlara göre 200.000 askeri
03:05200.000 kişi hayatını kaybetti.
03:07Bakın yapay zeka ile robotlarla insanlar öldürüldü Filistin'de.
03:12Gazze'de.
03:15Tünellere su atıldı.
03:17Hayvanlar kullanıldı çatışmalarda.
03:20Bomba konumlarında.
03:22Robotlar atıldı içerilere.
03:24Bu halde dahi
03:26buraya Hiroşima'nın kaç katı bomba atıldı.
03:29Bu halde dahil oradaki insanları sen çıkaramadın. Bugün baktığımızda
03:32şimdi ne görüyoruz?
03:34Amerika istiyor.
03:35Mısır diyor ki burası diyor
03:37Gazze'lilerin oradan çıkarılması
03:41kabul edilemez diyor. Onlar da aynısını söylüyor.
03:43Bir taraftan da Trump diyor ki alacaklar.
03:45Almak zorundalar.
03:46Biz onlar için çok şey yaptık.
03:47Şunu görmemiz lazım.
03:49Buradaki temel tavır Filistin halkının tavrı.
03:52Filistin halkı zaten buradan ayrılmamaya çalıştığı için bu kadar can kayboldu.
03:57Savaşın başında da
03:59plan buydu.
04:00İşte oradaki halkı Sina Yarımadası'na göndermekti.
04:04Mısır'a gönderirsen
04:06Mısır için de içerisinde bir savaş sebebidir orası.
04:09Mısır'ın açıklaması var zaten Dışişleri Bakanı'nın.
04:12Oradaki Gazze'nin boşaltılması bizim için savaş sebebidir diyor.
04:15Niye bunu diyor?
04:16Çünkü kendi ülke içine karışacak.
04:18Bundan sonra sırası Mısır'a gelecek.
04:20Mısır da Sina Yarımadası'na gelecek.
04:22Vadedilmiş topraklar dediğimiz
04:24bölgedin
04:25bir bölümü de Sina Yarımadası.
04:28Hz. Musa
04:29taraftarlarıyla birlikte Kızıldeniz'e aşarak geçtiği yerlerde
04:33Sina Adası da var.
04:34Baktığımızda bunu görüyoruz. Yani Mısırlar da bunu görüyor.
04:37Zaten
04:38Filistinlilerin Mısır'a gönderilmesi Mısır'ın içerisinde de çatışmaya yol açabileceği
04:42korkusu olduğunu düşünürsek
04:44Sisi'nin de
04:45bugünlerde şu günlerde şu gördüğümüz günlerde
04:48Sıkıntılar yaşadığını görüyorsak
04:50Bir iç ayaklanma ihvanı ona karşı bir
04:52Tekrar tepki göstermesi orduya karşı bir tekrar
04:56Tepki göstermesi olasılığı üzerinden konuşursak
04:59Bölge halklarının, bölge devletlerinin, bölge liderlerinin bunu kabul etmesi de
05:03Kolay değil.
05:04Şimdi dediğim gibi asıl konuya gelirsek işte bu ikinci bir Sarspiko gibi gözüküyor.
05:08Bölge için.
05:09Cetvelle çiziliyor burayı sen al diyor.
05:12Gazze'yi
05:13Netanyahu'ya
05:15Netanyahu mu
05:16Washington'ı Washington'ı
05:17Netanyahu yönetiyor. O bir tartışma konusu.
05:20Bir de bu tabii enerji var.
05:22Şimdi buradaki temel meselelerden bir tanesi Trump'ın enerji koridorlarına sahip çıkma meselesi.
05:27Orada baktığımızda şunu görüyoruz.
05:29Özellikle o Gazze Shore denilen bölgedeki
05:32İşte o enerji
05:34Havzasının da ele geçirilmeye çalışıldığını
05:36İsrail tarafından ve İsrail tarafı üzerinden küresel firmalarında ele geçirdiğini
05:40Görüyoruz.
05:41Türkiye ne diyor? Türkiye'nin tavrı net
05:43Bölge halkının istediği olsun diyor.
05:45Bu yaşanılan şeyi
05:48İsrail'i
05:49İsrail'in kurulmasını
05:50İsrail'in geliştirilmesini bir şekilde desteklenmesini
05:54Geçtiğimiz yüzyıllar boyunca yaşanan
05:57Süreçlere benzetmek mümkün.
05:59Niye öyle diyorum?
06:00Baktığımızda aynı şekilde batıdan
06:02O bölgeye Kudüs'e işte kutsal tapraklar denilen o bölgeye
06:05Akınlar olduğunu saldırılar olduğunu çatışmalar olduğunu gördük.
06:09Ve o çatışmaların sonunda
06:10Bir şekilde oraya gelen yabancı güçlerin
06:13Tekrarında atıldığını gördük.
06:15Bu
06:16Hep yaşandı.
06:18Bu meselelerde şunu görüyoruz en son dönemde baktığımız şey şu
06:23O atılma dönemine mi girildi? Çünkü çok saldırganlaşmaya başladı.
06:27Tutunamayacağını anlayan bir kitle mi?
06:29İsrail içerisinde bir kitle mi var?
06:32İşte bu vaat edilmiş topraklar
06:35Hayali üzerinden
06:37Kendi halkını konsolide etmeye mi çalışıyor?
06:39Sorusu gündeme geliyor.
06:41Bakın baktığımızda bugün Netanyahu'nun durumuna zor.
06:44Peşinden gelen
06:46Davalar var.
06:47Davalar sonrası yargılanırsa hapse girebileceği tartışması var.
06:51Baktığımızda onun davaları sonrası bir daha bu tür bir iktidar iktidar hükümete
06:57Hükümete
06:58Korkusu var İsrail içerisinde
07:00İsrail içerisinde de
07:02Bu sürecin
07:03Böyle yürütülemeyeceğini düşünen hali hazırda birçok
07:06İnsan var 84
07:07Acaba ABD bu yüzden mi? Önce sen ol.
07:11Zaten sallantıda olan koltuğunu
07:14Zaten kaybedeceksin. Bu durumda bir seçime gideceğiz. Kamuoyunda böyle bir
07:18Mesaj vermek istemiyoruz. Katliamcı sen ol.
07:21Katliam destekçisi biz. Ama biz arka planda
07:24Kalalım
07:25Sana destek verelim.
07:26Ama bu noktada Netanyahu katliamcı soykırımcı
07:30Olarak anılsın.
07:32Burada aslında
07:34Her ikisi de değil mi? Başaktır.
07:37Burada Netanyahu'nun başına girebilecekler üzerinden konuştuğumuzda şunu da görüyoruz.
07:41Orada
07:42İsrail
07:44Denilen kitle işte toplumsal yapı
07:46Göçlerle ayakta kalabilen bir
07:49Toplumsal yapı yani
07:50Dünyadaki
07:51Zaten proje bu dünyadaki o bölgeyi toplamak.
07:54Şimdi baktığımızda bu senenin 2024 rakamlarına göre 85.000 kişinin İsrail'den ayrıldığı söyleniyor.
08:00Yani
08:00O projede aslında
08:02Yürürlükte olsa bile şu ana kadar başarılı ulaşıyor mu?
08:06Sorusu gündeme geliyor. Çünkü
08:09Çünkü şunu söylemek lazım.
08:11Bu bir
08:13Döngü
08:14O bölgeyi insanlara getirsen de
08:16İnsanlar o bölgenin kendilerine ait olmadığını hissediyorlar.
08:19Onu da söylemek lazım. Yani baktığımızda ama şunu söylemek en önemli şey şu
08:24Biz
08:25Türkiye olarak tavrımızı net olarak ortaya koyuyoruz.
08:28Trump'ın gazete
08:29Planı kabul edilemez. Ateşle iştigal diyoruz.
08:31Sayın Dışişleri Bakanımız
08:34Hakan Fidan net şekilde ortaya koyuyor.
08:36Ve bundan sonraki süreçte de
08:38Her ne kadar o yere silahlar yılsa da
08:41Her ne kadar oraya işte bombalar atılsa da her ne kadar
08:44Gazze'ye
08:45Ta bunu ilk başlarda Amerikalı 7 Ekim'den önce manşete almıştık.
08:49Amerikan Postalı
08:51Gazze'ye şey yapar mı diye
08:54Gazze'de Amerikan Postalı görür müyüz diye
08:56Her ne kadar Amerikan Postalı Gazze'de görünse bile
09:00Bunun başarılıya ulaşması
09:02Bu projenin işte o hayaldeki o otel projelerinin
09:05Biliyorsun İsrail'in İçişleri Bakanı ilk o açıklamayı yapmıştı.
09:12İşte burada
09:13Otel projelerimiz olacak demişti. Trump'ın da o yöndeki açıklamalarından sonra gördüğümüz şu
09:18Oradaki otel projeleri yapılması o kadar kolay değil.
09:20Bakın
09:22Konuya gelmek lazım
09:2325 bin
09:24Hamas
09:25Üyesi olduğu söyleniyordu. Bunların işte 7-8 bininin
09:28Öldürüldüğü iddiası var.
09:30Bu savaş sırasında
09:31Ama katılımının 5 kat arttığı söyleniyor.
09:33Çünkü her aileden bir
09:35Şehit var bir ölü var bir can kaybı var.
09:37Buna baktığımızda
09:39Filistinlilerin
09:40Bu yapısal durumda
09:42Tekrar geri çekilmesi
09:44Hadi Amerikalılar geldi bize güvenli çıkış veriyor biz buradan çıkalım gidelim
09:48Oradan ayrılması
09:50O kadar da kolay değil.
09:51Yani
09:52Eğer o kadar kolay olsaydı
09:54Amerikalılar Irak'ı da işgal ettiklerinde orada sürekli kalabilirlerdi. Kalamadılar.
09:59Trump niye bu açıklamayı yaptı?
10:01Hakan Fidan'ın da şu açıklaması önemli bizim endişemiz var diyor. O da şu Netanyahu rehineleri aldıktan sonra
10:08Savaşı yeniden başlatabilir.
10:10Bu aslında savaşı yeniden başlatacağının sinyali
10:13Netanyahu.
10:14Trump'ta bugün bu skandal açıklamayı yaptığını
10:17Düşünürsek
10:19O halde
10:20Yeniden
10:21Orada bir hareketlilik başlayacak.
10:23Bu da aslında buna Mısır'ın da Ürdün'ün de girmesi demek.
10:27Ateşkese garantör olan ülkelerin de devreye girmesi demek.
10:34Bu artık Doğu Batı arasında 3. Dünya Savaşı'nın neredeyse ayak sesleri demek değil mi?
10:37Trump demişti ki 3. Dünya Savaşı'nın çıkmasını istemiyoruz.
10:41Olmayacak.
10:43Şimdi
10:43Trump'ın yaptıklarıyla sözler arasında büyük bir fark var.
10:46İktidara geldikten sonra ne yaptı? Öncelikle Kanada'yı tehdit etti.
10:50Oraya vergi meselesini ortaya koydu. Kanada'yı 51. eyaletimizi yapacağız dedi.
10:55Grönland'ı bizim toprağımız burası bize veresin dedi. Danimarka'yla araları kötüleşti hatta
11:00İskandinav zirvesi yapıldı.
11:02Acaba
11:02Trump'ın gözü İskandinav ülkelerinde mi diye bir gündem ortaya çıktı.
11:06Onun dışında işte
11:08Panama
11:09Dedi ki işte o
11:11Enerji yolunun
11:13En kritik ülkesi olan Panama'daki o Panama kanalı
11:16Biz kontrol edeceğiz Panama kanalı bizim dedi.
11:19Baktığımızda şu anda geldiğimiz süreçte de
11:21Aynı şekilde İsrail üzerinden bir
11:24Savaş çıkartma çabası görüyoruz ki
11:27Söyledikleri yaptıkları arasında fark var.
11:29Yani
11:29İlk başta demişti
11:30Dünyada barışı getireceğim demişti.
11:32Evet bu hep şu imajı çizmiyor muydu ABD?
11:35İşte
11:37İki devletli çözümü işte biz de istiyoruz. İki devletli çözüm için Netanyahu ile görüşmelerimiz devam ediyor.
11:42Hani hep böyle kamuoyuna özellikle seçime giderken kendini şirin göstermeye çalışan ABD şimdi bu kadar
11:48Dikkat çeken bu kadar iddialı açıklamaları niye yapıyor?
11:52Demek ki
11:52Yani baş aktör
11:54Sadece Netanyahu değilmiş.
11:56Yani
11:57Amerika'da
11:58Zaten bu işin içinde olduğunuzu biliyorduk hani verdiği destekle sanki.
12:01Şunu söylemek lazım. Amerika'da
12:03İsrail lobisinin gücü çok net ortada.
12:05Geçenlerde hatırlarsın belki bir açıklama vardı.
12:08Amerika'da
12:09Trump'a en fazla destek veren
12:12Kişilerden bir kadın İsrailli Yahudi
12:15Açıklama yapıyor. Zaten bize sözleri vardı. Sözlerin hepsini tuttu diyor. Bu açıklamayı yapan kişi
12:20Trump'ın kampanyasına 100 milyon dolar bağışta bulunan bir isim.
12:24Orada
12:25Para üzerinden bir siyaset yürütüldüğü için
12:28Siyasi yapılarında
12:30Bu şekilde elde tutulduğunu gördüğümüz için
12:33Oradaki değişiklik aslında İsrail'in de işine gelebilecek sonuçları yol açabiliyor.
12:39Yani
12:40Lobileri İsrail'in lobileri
12:42Her taraftaki her anlamda Demokrat Parti ve Cumhuriyetçi Parti'deki
12:45Senatörleri
12:47Başkanları
12:48O bahsedilen yardımlarla
12:50Bir nebze de olsa etki altına alabiliyor.
12:53Trump'ın yaptığı Trump'ın o sandalyeyi çekme görüntüsü
12:58Görmüşsünüzdür. O sandalyeyi çekme görüntüsü zaten sözün bittiği yer.
13:02Bir Amerikan başkanı
13:04Tarihte bugüne kadar
13:05Bir öbür ülke başbakanının
13:09Sandalyesini çekerek yerine oturtturduğunu ben görmemiştim.
13:13Şunu merak ediyorum şimdi
13:14Evet savaşı bitireceğim dedi
13:17O açıklamalardan sonra 20 Ocak'ta işte
13:20Koltuğa geçmesinden sonra
13:21Hani şu ekonomiye ilişkin açıklamaları oldu ya dünyanın ekonomisini biz yöneteceğiz dünyadaki en ucuz aslında
13:28Enerji üretiyor olacağız ürettiğimiz enerjiyi iki katına çıkaracağız derken
13:32Bu iddialı açıklamaların arkasında Gazze'deki enerji mi Gazze'deki
13:37Kendi ülkesindekileri de kastetmiş olabilir orada stratejik rezervörü olan bir ülke Amerika
13:42Ama baktığımızda şunu görüyoruz Amerika'nın
13:46Trump'ın bakış açısında bir tarafta ekonomi varken güçlü Amerikan ekonomisi
13:50Meselesi varken
13:51Saldırıya devam ederken nasıl güçlü
13:53Şöyle oluyor şöyle oluyor
13:55Dünyadaki ekonomik gücün büyük bir kısmı da İsrail lobisinin elinde olduğu için
14:01Oradan da destek alma adına da bunu yapması o anlamda mantıklı görünüyor
14:06Böyle bir gücü kaldı mı İdris Bey o da Amerika'dan medet ummuyor mu?
14:09İsrail lobisinin demek
14:11Yahudi lobisi yani aslında
14:11Yahudi lobisinin
14:13Var mı var çok güçlü
14:14İsimler var aralarında kontrol edebildikleri
14:17Siyaset oldukları belli Avrupa'da da
14:19Siyasinin siyasetin büyük bölümünü
14:22O anlamda yardımlarla etkinliklerle
14:24İşte lobilerle
14:26Kontrol ettiğini görüyoruz
14:27Baktığımızda buna karşı bir mücadele var mı? İşte küresel devlet küresel
14:31Bu küresel firmalarla
14:33Ulus devletler tartışması aslında biraz da buradan çıkıyor
14:36Küresel güçleri elinde bulunduran
14:40Büyük çoğunluk
14:41Daha çok o bahsettiğimiz lobiler üzerinden de işini yürütüyor
14:44Şimdi geldiğimiz noktada
14:46Türkiye'nin tavrı bölge halkının tavrı
14:48Suriye'nin
14:49Bugün geldiği nokta
14:51Yarın 3 gün Mısır'ın gelebileceği nokta
14:53Yani hep beraber
14:55Olmazsak
14:56Bu coğrafyada
14:57Bu tür başımıza bela emperyal güçlerin
15:01Nasıl söyleyeyim kuklası konumundaki ülkelerde
15:03Bu bölgedeki insanların başına bela olur
15:05Eğer Türkiye'nin endişesi olursa yani rehineler geri bırakıldıktan sonra hem İsrail'e hem Filistin'e rehineler
15:12Yeniden teslim edildikten sonra bir dahaki
15:14Saldırı çok daha güçlü ve kanlı mı olacak
15:17Yani bu süreci nasıl yönetecekler
15:19Savaştan önce 2.300.000 kişi vardı şu anda 1.800.000
15:22Civarında insanın kaldığı bekleniyor
15:24Biliniyor bölgede
15:26Tabii ki
15:271.800.000 kişinin olduğu bir bölgeye sen saldırırsan bir şekilde Amerikan postallarını oraya sokarsan
15:32Bu ihtimal artar
15:34Şunu söylemek lazım
15:35Burada bir mücadele var o mücadeleyi küçümsememek lazım
15:38İsraillerin
15:40Amerikan desteği ile yaptığı şey
15:42Karşıda Filistinlilerin kendi başına yaptığı şeyle
15:45Karşı karşıya geliyor
15:46Üzgünüm ki birçok ülke
15:48Filistin'deki
15:50O direnişe
15:52Tam anlamıyla destek verecek güce de sahip değil
15:54Peki tam ateşkes sağlanamaz mı rehineler teslim edilmeden
15:58Yani her iki taraf için yani madem böyle bir tedirginlik var
16:02Tam ateşkes sağlanamaz mı?
16:04Sanmıyorum
16:05Bir şekilde rehineler
16:06Geri gidecek
16:07Bu anlaşma sağlanmış durumda
16:09Sonrasında tekrar çatışma olacak bu bugünkü açıklamalar evet olacağı yönünde
16:14Trump'un da sözleri Netanyahu'nun da
16:16Buradaki savaş bitmedi anlamındaki sözleri
16:18Buradaki gazetelik hesapların bir şekilde devam edeceği anlamına geliyor
16:22Tabii ne olacak bilemeyiz