Kategori
🗞
HaberlerDöküm
00:00Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump, Varlık Fonu kurulmasını öngören kararnameyi imzaladı.
00:06Trump, bu fonla birlikte Çin'in sosyal medya platformu TikTok için bir adım atacağını belirtiyor.
00:13Yani, diğer ülkelerin egemen servet fonları var.
00:18Çin'in sosyal medya platformu TikTok'un satın alınabileceğini söyledi.
00:23Bu konuda, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump,
00:28Varlık Fonu kurulmasını öngören kararnameyi imzaladı.
00:33Trump, bu fonla birlikte Çin'in sosyal medya platformu TikTok için bir adım atacağını belirtiyor.
00:40Yani, diğer ülkelerin egemen servet fonları var.
00:43Ve bunlar çok daha küçük ülkeler ve bir Amerika Birleşik Devletleri değiller.
00:47Bu ülkede muazzam bir potansiyelimiz var.
00:50Muazzam.
00:51Kısa bir süre içinde olan her şeyi görüyorsunuz.
00:54Örneğin TikTok.
00:55Belki TikTok ile bir şeyler yapacağız.
00:57Ve belki de doğru anlaşmayı yaparsak bunu yapacağız.
01:01Trump'ın Varlık Fonu fikri aslında yeni değil.
01:03Düzenlediği seçim kampanyalarında söz konusu fonu kuracağını vaat etmiş.
01:07Ancak bu fonun daha çok altyapıda kullanacağını belirtmişti.
01:13Trump, kendi sosyal medya platformu olan Truth Social'da da TikTok ile ilgili bir paylaşım yaptı.
01:18TikTok'a büyük ilgi, Çin ve ilgili herkes için harika olur ifadelerini kullandı.
01:26Amerika Başkanı göreve geldiği ilk gün TikTok'un bir Amerikan firmasına satılmaması halinde
01:30yasaklanmasını öngören yasanın uygulamasını 75 günlüğüne askıya almıştı.
01:38Şimdi haberimizi izledik.
01:40Trump'ın TikTok adımını konuşacağız.
01:42Milliyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Özal Şendir konuğumuz.
01:45Hoş geldiniz Sayın Şendir.
01:47Hoş bulduk.
01:48Sayın Şendir, şimdi dünkü yazınız aslında çok konuşuldu ve tam da haberle bağlantılı olarak.
01:52Amerika Birleşik Devletleri her geçen gün sosyal medya üzerinden, platformlar üzerinden bir adım daha atmaya çalışıyor.
01:59Donald Trump TikTok ile ilgili adımını geçtiğimiz günlerde dile getirdi.
02:04Ve aynı zamanda zaten sosyal medyanın kurucuları, sahipleriyle de yakın dostluk kuruyor.
02:10Yani bir anlamda sosyal medya Amerika Birleşik Devletleri'nin hakimiyetini alıyor.
02:15Bunun üzerinden dünya medyasını ya da dünyadaki bu medya kanallarını, televizyonlarını, her şeyi,
02:23küresel sistemini tek bir odakta mı yönetmek istiyor Amerika Birleşik Devletleri?
02:27Öldürüyorlar. Dünyada medya ölüyor.
02:30Nereden biliyorsun? Kâhin değilim. İspanya'ya gidelim. İspanya'da 83 medya kuruluşu ki aralarında El Mundo var, El Pais var.
02:38Almanya'ya gidelim. Almanya'da Akşel Springer var. Yani en büyük gruplar.
02:43Metaleyne dava açtılar. Niye? Çünkü sosyal medya şirketleri üç tane şey yapıyor.
02:50Bir, müthiş bir algoritma kullanarak insanların önüne, yani şimdi senle biz aramızda sohbet ederken bir kahve markasından konuşalım.
02:58Telefonları elimize alalım. O kahve reklamı karşımıza çıkıyor. Bitmedi. Bizi dinliyorlar.
03:03Ben daha küçük bir örnek vereyim mi? Geçen araba kullanıyordum. İki tane yol navigasyon programı var.
03:11Arkadaşım tam yanımda dedi ki neden bu programı kullanıyorsun, diğerini kullanmıyorsun?
03:15Ben de dedim ki yürüyüş esnasında onu kullanıyorum. Araba kullanırken bunu kullanıyorum.
03:19Bir anda yolu tarif eden o navigasyon sistemi dedi ki birlikte yürümeyi deneyebiliriz dedi.
03:25Mesele tam da bu. Göksu bu işin iki tane ayağı var. Birincisi ifade özgürlüğü ve şiddeti kullanma ayağı.
03:35Şimdi Gazze meselesini çok konuştuk ya, biz ne yaptık? Türk sosyal medya kullanıcıları olarak çok seviyoruz.
03:41Gazze bayraklarını paylaştık, onu yaptık, bunu yaptık. Peki meta ne yaptı?
03:47Sadece Hamas değil, bütün Filistin medyasının gösterimini %67 azalttı. Bizim Filistin'e destek mesajlarımızın gösterimini %70 azalttı.
03:57Bir kodla yaptı bunu. İsrail medyasının gösterimini %100 arttırdı.
04:01Londra'da Arakan Müslümanlarına yönelik şiddetteki meta payıyla ilgili açılmış inanılmaz büyük davalar var.
04:0840 milyar sterlinlik. Şimdi dünyanın ifade özgürlüğü diyoruz ya sosyal medya için.
04:14İfade özgürlüğü alanlardan bir tanesi Trump değil miydi? Trump Twitter'dan kovulmadı mı?
04:19Şimdi Malezya Başbakanı'nın İsmail Haniye ile olan fotoğrafını sansürledi meta. Bitmedi.
04:28Haniye ile ilgili cenaze namazı kıldığı için Türk Diyanet İşleri Başkanlığı'nın canlı yayın hakkı askıya alındı.
04:35Ben olsam bir daha açmazdım o hesabı, kullanmazdım. Mesela Malezya Başbakanı da bir daha kullanmıyor o hesabı.
04:40Ama hikayenin hikaye var. Bir, dünya medyasını çökertiyor. Nasıl çökertiyor?
04:46Öyle algoritmalar kullanıyor, öyle bizi dinliyor ki kişiselleştirilmiş reklam meselesinde çektiği paralar inanılmaz.
04:56Ve söylediğim gibi İngiltere'de dava var, Almanya'da var, İspanya'da var.
05:01Amerika Birleşik Devletleri'nde New York Times gibi bir dev yapay zekaya dava açtı.
05:07Çünkü dedi siz yapay zeka eğitirken benim haberler ve makalelerimden faydalandınız bana telif ödemediniz.
05:13Şimdi rakamlarla konuşalım. Türkiye'den sosyal medyaya giden bütçe yılda yaklaşık 4,5 milyar dolar.
05:21Bunu yazınızda ekonomik verileri de aslında kıyasladınız. Nereye ne kadar harcıyoruz?
05:27Örnekleri söyleyeyim. Biz ne de birinciyiz dünyada fındık ihracatında bir numarayız değil mi?
05:332 milyar dolar değil elde ettiğimiz para fındıktan.
05:36İncir, kuru incir ve kuru üzüm yine bir numaralı olduğumuz alandır.
05:41Bütün kuru meyve ihracatımızın toplamı 1,3 milyar dolar.
05:45Yani ikisini topluyorum ben. Fındık artı kuru meyve ihracatımızdan elde ettiğimiz para bizim bir senede sosyal medya devlerine kaptırdığımız para kadar değil.
05:56Devam edelim. Türkiye dünya yedincisi olduğu alanda beyaz eşya sektörü.
06:01Dünyanın yedincisiyiz. Çok büyük ihracat yapıyoruz.
06:04600 bin kişi bu sektörden dolaylı olarak ekmek yiyor.
06:08Olanı söyleyeyim sana. Toplam bizim beyaz eşya ihracatımız 4,5 milyar dolar.
06:13Yani bir yılda sosyal medyaya kaptırdığımız para kadar.
06:16Şimdi bu şu demek değil. Sosyal medya olmasın vesaire böyle bir şeyden bahsetmiyorum.
06:21Ama nasıl bir tehlikeye yol açıyor? Belki bunu konuşmak gerekiyor.
06:24Şimdi bir süre sonra yerel medya kaybolduğu zaman, hadi bakalım yerel medya kayboldu.
06:31Türkiye'de Filistin'le ilgili duyarlılığını aktar. Kabul etmiyor.
06:36Ben Kara Kuvvetleri komutanıyla biliyorsunuz Zilok üst bölgesine gittim.
06:40Irak'ın kuzenindeki en üst nokta.
06:42Selçuk Paşa, ben, birkaç tane daha komutanın olduğu üzerimizden sadece bir tane atak geçen fotoğraf.
06:50Topluluk kurallarına aykırı diye yayınlamadılar çok uzun süre.
06:54Hadi medyayı kaldır ortadan.
06:56Sosyal medyada.
06:57Mete yayınlamadı bunu. Kavga Ede'ye de yayınlattım 3 ayda.
07:01Hadi nasıl terörle mücadele edeceksin? Hadi FETÖ tehlikesiyle nasıl mücadele edeceksin?
07:08Onların kurallarının Türkiye'nin yasalarından üstün olduğunu düşünüyorlar.
07:13Sadece Türkiye'yle ilgili bir problem değil. Bu bütün dünya için geçerli bir problem.
07:18Mesela Biden çıkıyor, diyor ki ben siyonistim diyor.
07:22Problem yok.
07:23Ama ben Biden bir siyonist dediğim zaman nefret suçu işlemiş oluyorum.
07:27Ya da Filistin'deki görüntüleri paylaşılan hesaplara blok geçirilecek, engellenmeyecek.
07:32Mesela LGBT. LGBT ile mücadele meselesi.
07:36En ufak eleştirin nefret suçu kapsamına alınıyor.
07:40Şimdi dünyaya bir düzen de yatıyor sosyal medya.
07:45Sosyal medyayı kullanmayalım, askıyalalım. Sosyal medya ölsün bitsin falan değil.
07:49Söylediğim şey bu değil.
07:50Bak İngiltere'de yaşayan bir vatandaş şu anda mesela bir televizyonun dijital platformuna mail atıyor.
07:56Diyor ki benle ilgili kullandığınız algoritmanın bilgilerini istiyorum.
07:59Vermek zorunda.
08:00Türkiye'de yapalım vermiyor.
08:02Niye? Bizim bir de çıkartmamız gereken uyum yasaları var.
08:05Uyum yasalarımız da bizim çıkmadı.
08:06Şimdi Avrupa Birliği'nde ve Amerika'da Google'a yayına açılmış davaların toplam büyüklüğünü söyleyeyim mi?
08:12100 milyar doları aşkın.
08:14Peki kazanabiliyor mu bunu açan karşı dava açan?
08:17Çoğu kazanıyor.
08:18Şimdi piyasayı domine etmek, tekelleşme, piyasalarda kendisinden başka rakibe izin vermemek.
08:25Kimler cezalıyor?
08:26Söyleyeyim mesela Amazon aldı.
08:28Spotify aldı.
08:29Siri izinsiz dinleme yaptığı için 95 milyon doları 3 Ocak'ta ödedi daha.
08:35Uzlaşmayı kabul etti.
08:36Tazminat değil yani tazminat ödememek için.
08:38Dolayısıyla bir tehlike var burada.
08:40Bu tehlike nikaha var.
08:41Bir, bütün dünyada yerel medyayı ortadan kaldırıyorlar.
08:44Şimdi basit bir örnek vereyim sana.
08:46Televizyon dizisini ben YouTube'dan seyrediyorum.
08:48Diyelim.
08:49Diyor ki bak bu çok iyi oldu.
08:51İstediğim zaman seyrediyorum.
08:53Evet ama bu iş nereye gidiyor biliyor musun?
08:55Nereye?
08:56İleride o dizi çekilemeyecek ki.
08:58Sonra YouTube'da saçma sapan boş içerikler seyretmek zorunda kalacaksınız.
09:03Çünkü bu televizyonları da öldürüyor.
09:05Sadece gazeteleri veya internet sitelerini değil.
09:07Bunun ama bir kontrol mekanizması olamaz mı?
09:10Yok.
09:11Bunun kontrol mekanizması şu.
09:13Mesela Türkiye'de bankalar niye çok fazla sosyal medyada yoktur biliyor musun?
09:17BDDK Meta'dan bir güvence istedi.
09:19İnsanların dolandırılmasına karşılık.
09:21Vermedi Meta o güvenceyi.
09:22Bir de suç aslında suç ayağı da oldu sosyal medya.
09:25Dolandırıcıları oluyor.
09:26Aynen öyle.
09:27Bak BDDK resmi güvence istedi.
09:30Meta bunu vermeyince bankacılık sektörü yok.
09:33Demek ki bu çok kolay halledebilir bir problem.
09:36İtalya'da rekabet kurumunun 2024 Aralık'ta verdiği bir ceza var.
09:41Bir gerekçe yazmışlar.
09:43İnanamazsın.
09:44El Mundo El Pais'in açtığı dava.
09:4683 İspanyol medya kuruluşunun 550 milyon euroluk.
09:49Özel algoritmalar kullanarak İspanyol demokrasisinin ana gücü İspanyol medyasını yok etmektedir.
10:00Bu bütün dünyada böyle okunuyor.
10:02Bir tek biz bu konuda çok geriden geliyoruz.
10:05Şimdi ifade özgürlüğü ekonomik özgürlük medyanın yaşatılması bunun çok ayağı var.
10:11Ve şunu hiç unutmayalım.
10:12Nefret suçu veya bir benzeri bana şunu söylüyor.
10:18Meta diyor ki benim kurallarım senin yasalarından üstündür.
10:22Hoşumuza gidiyor mu bu?
10:24Olabilir mi böyle bir şey?
10:26Biz CNN Türk'ü alıp sen bir başka ülkeye götürsen oranın yayını şeylerine uymak zorundayız.
10:31Değil mi?
10:32Yasalarına uymak zorundayız.
10:33Peki bu nasıl bir şeydir ki?
10:35Türkiye Cumhuriyeti'nin kara kuvvetleri komutanı bir gazetenin genel yayın yönetmeni yanında bir de Komando Tugay'ın komutanı.
10:43Üçümüzün fotoğrafı niye topluluk kurallarına aykırı olsun?
10:47Meta ne isterse öyle oluyor.
10:50Ve biz bundan rahatsız olmadan yaşıyoruz.
10:53En acı tarafı bu.
10:55Bu mücadelenin tıpkı Avrupa'daki gibi tıpkı Yeni Zelanda'nın yasası var bu konuda.
11:00Nedir o yasa?
11:02Mesela Yeni Zelanda der ki sen aldın haberlerini kullanıyorsun medyanın.
11:06Para ödemek zorundasın.
11:08Ciddi para ödemek zorundasın.
11:10Kanada hükümetine Kanada'nın basın bulletinlerini kullanıyor ya başbakanların basın bulletinlerini.
11:16O yüzden her yıl para öder biliyor musun Google?
11:18Kanada hükümetine bile.
11:20Türkiye'de her şey serbest.
11:22Böyle olmaması gerekiyor.
11:24Ben bir yasağı savunmuyorum.
11:27Ben eşit piyasa koşullarının sağlanması gerektiğini ve dünyadaki yasaların benzerlerinin Türkiye'de olması gerektiğini söylüyorum.
11:35O zaman biz bu platformlara aslında yasayla bir yaptırım yapabiliriz.
11:40Değil mi yasalarla kurallarla?
11:42Siyasetçiler için şöyle zor.
11:45Ya insanları sansürlediler değil mi?
11:48Filistin meselesinde.
11:50Devlette bir yaptırım uyguladı.
11:52Biz kime kızdık?
11:53Helal olsun devletimize bu sosyal medya devlerinin önünde boyun eğmedi ve direniyor demek yerine video seyredemedim şunu yapamadım.
12:02Meseleyi doğru kodlamamız gerekiyor.
12:06Bağımsızlığa düşkün olmak sadece yani seni artık başka ülkelerin orduları gelip işgal etmiyorlar.
12:14Ama seni ticaretleriyle kullandığın ürünle sosyal medyalarıyla bu şekilde işgal ediyorlar.
12:22Biz bunun farkına varmadık değil mi?
12:24Ama bunun farkına varmamız gerekiyor.
12:26Çok teşekkür ediyoruz.
12:28Milliyet Gazetesi Genel Yeni Yönetmeni Özel Şahindir konuğumuzdu.
12:32Yazmış olduğu kaleme almış olduğu yazı çok kıymetli.