6 Şubat depremlerinin ikinci yıl dönümüne günler kaldı. CNN TÜRK İstanbul Haber Müdürü Nihat Uludağ, AFAD Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürü Prof. Dr. Orhan Tatar ile 28 Ocak’tan bugüne 400'den fazla sarsıntı yaşanan Ege Denizi'yle ilgili merak edilenleri konuştu. Prof. Dr. Orhan Tatar, "Ege'de 530 deprem oldu, en büyüğü 4,8. Bu durum deprem fırtınası. Depremlerin kaynağı ise volkanik aktivitelerin olduğu Santorini Adası" dedi.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Göksu yanımızda Profesör Doktor Orhan Tatar var. Deprem ve
00:05risk azaltma genel müdürü Ege'ye bölgesinde son iki üç
00:09gündür artan sarsıntılar var. Onlar ne anlama geliyor? Neye
00:13bizi işaret ediyor? Onu konuşacağız. Efendim yayınımıza
00:16hoş geldiniz. Hoş bulduk efendim. Eee efendim iki gündür
00:20eee özellikle Ege bölgesinde peş peşe eee meydana gelen
00:24depremler var. Bu konuda bize ne söylemek istersiniz? Evet
00:27yani şunu söyleyebiliriz. Aslında iki gündeyim daha önce
00:29başlayan bir deprem fırtınası var. Yaklaşık bir aydan bu
00:32yana Ege bölgesinin özellikle Santorin Adası'nı
00:35adlandırdığımız Yunan Adası içerisinin etrafında çok ciddi
00:38bir sistemi aktivite var. Bu tabii son bir hafta daha da
00:41büyük büyük bir artış gösterdi ve şu ana kadar bu adanın
00:45civarında büyük bir çoğunluğu da adanın kuzeyi doğusunda
00:47yoğunlaşmış olacak şekilde eee beş yüz otuz civarında bugün
00:51itibariyle orada işte en büyüğü dört nokta sekiz olan eee
00:55depremler var. Bunlar tabii ciddi şekilde takip ediliyor.
00:58Tabii Santorin Adası aslında biliyorsunuz bir volkanik ada.
01:02Orası büyük bir volkanik kompleks ve o eee kompleksin
01:06içerisinde birbirinden farklı değişik samanlarda püskürmüş
01:09volkanlar var, çıkış merkezleri var. Eee bu aktivite de aslında
01:13eee bu volkanik kompleksin Santorin'in volkanik kompleksinin
01:17kuzey doğusundaki bir eee deniz altında bulunan ve şu anda
01:21yüzeye çıkmamış olan bir büyük bir kalderanın etrafında
01:24oluşan bir eee volkanik aktivite. Çok büyük bir çoğunluğu
01:27oraya düşüyor. Aslında Santorin Adası tabii baktığınızda eee
01:31eee en büyük püskürmesini üç bin altı yüz yıl önce yapmış.
01:34Üç bin altı yüz yıl önce çok büyük bir püskürmeyle bugünkü
01:37o büyük ana kaldera bölgesi oluşmuş. Sonra eee bin altı yüz
01:41elli yılında bir başka büyük püskürme olmuş. Çok yakın bir
01:45zamanda ise bin dokuz yüz elli yılında bir püskürme meydana
01:48gelmiş ve bunun tabii sonucunda da işte bir takım eee gaz
01:51çıkışları daha yakın civarında ve daha uzak mesafelerde işte
01:56kül ve benzeri çok daha küçük ııı toz parçacıklarının
01:59değişik yerlere ulaştığını görüyoruz. Özellikle bin altı
02:02yüz elli yılında ve onun öncesindeki altı yüz yılında
02:05ki o büyük patlamalar sırasında oluşan ııı küllerin bizim Ege
02:10kıyılarımıza kadar ulaştığını bugünkü bilimsel değerlerle
02:13ııı biliyoruz. Bugün birçok ııı ilimizdeki ııı jeolojik
02:17çökerler içerisinde, jeolojik yapılar içerisinde o patlamadan
02:21kıyılarımıza kadar ulaşmış olan ııı bu volkanik küllerin
02:25parçalarını görebiliyoruz. Burada tabii ııı Yunan tarafı
02:29biliyorsunuz dün itibariyle bir acil durum ilan etti. O
02:32bölgede ııı girebildiğim kadarıyla Santorini Adası'nda
02:36yaklaşık on sekiz bin civarında bir insan yaşıyor. Iıı tabii
02:40tahliye etmek de mümkün. Ama ııı özellikle iki bin on birle
02:43on iki yılında benzer bir yaklaşık bir on iki on üç ay
02:46boyunca süren büyük bir sismik aktivitenin olduğunu
02:50görüyoruz o bölgede de. Bu da bir ııı deprem fırtınası
02:53adlandırılabilir. Iıı Sayın Fether ııı Ege'deki bir deprem
02:57fırtınasından bahsediyorsunuz efendim. Yani iki günde de
02:59beş yüz otuz sekize aşan bir depremden bahsediyoruz. Peki
03:02bunun Türkiye'nin etkisi ne olur efendim? Evet çok net şunu
03:06söylemek lazım. Yani bugünkü tabii ııı aktiviteye
03:08baktığımızda sürekli biz bir yandan da hem İtalyan ııı
03:11meslektaşlarımızla hem Yunan meslektaşlarımızla sürekli
03:15temas halindeyiz. Sürekli veri paylaşıma yapıyoruz. Bütün bu
03:18veriler birlikte değerlendirdiğimizde aslında bu
03:21volkanın çeperlerinde oluşan bu sismik aktivitenin her geçen
03:24gün yüksekçe azaldığını görüyoruz. Ama tabii burada
03:26şöyle bir risk olabilir. Özellikle ııı bin dokuz yüz
03:30elli yılında olan ııı aktivite sırasında da önce ııı işte ııı
03:35Kasım Aralık ayında ııı yavaş yavaş bu aktivite başlıyor.
03:40Sonra ııı aktivite durduktan belli bir zaman sonra aslında
03:43volkanik aktivite bu kez ııı hareketlenmeye başlıyor.
03:46Dolayısıyla burada da böyle bir risk olduğu için ııı
03:50öncelikli olarak böyle bir ııı acil durum ilan edildi. Tabii
03:53riskin Türkiye açısından ne olduğunu ııı çok net olarak
03:57söylemek gerekirse aslında baktığınızda bu volkanik tabii
04:00patlama eğer olursa ki şu an ııı bu anlamda çok net bir ııı
04:06veri yok. Tamamen takip ediliyor hem bizim tarafımıza
04:08hem de ııı Yunan ııı tarafından bu takip yapılıyor çok ciddi
04:12şekilde. Ama tabii bu tür volkanik patlamaları da biraz
04:15daha volkanik patlamanın büyüklüğüne göre ııı oluş
04:19şekline göre vesaire bir takım farklı parametrelere göre
04:22ortaya çıkacak olan o büyük ııı kül parçacıklarının ııı toz
04:27bulutunun muhakkak belli bir mesafeye kadar taşınması
04:30mümkün. Bunun hızı nereden baksanız ııı saatte yüz altmış
04:34yüz yetmiş kilometreyi de bulabilecek hızlara
04:37erişebiliyor. O nedenle eski tarihsel dönemlerde olduğu
04:40gibi yine benzer bir şekilde kıyılarımıza kadar ulaşma
04:44olasılığı var bunun. Bunun tabii ııı önlemi çok basit. Yani
04:48öyle bir durum olduğunda zaten sürekli ülke olarak bizim ııı
04:52hem deprem dairemiz AFAD'a bağlı hem diğer bütün
04:56üniversitelerimizin bu alanda çalışan akademisyenler onlarla
04:59sürekli temas halindeyiz. Sürekli konuyu
05:01değerlendiriyoruz. Iıı vatandaşlarımızın bu anlamda
05:05sakin olmasına fayda var. Çünkü son bir haftadan beri
05:08özellikle ııı bu konuda sosyal medya üzerinden özellikle çok
05:12ııı dezenformasyon niteliğinde paylaşımlar olduğunu
05:17görüyoruz ve nihayetinde dün biz ııı akşam saatlerinde AFAD
05:21olarak çok kısa öz bir şekilde bir ııı paylaşım yaparak bu
05:24konudaki yaptığımız çalışmaları ve düşüncelerimizi aktardık.
05:28Yine ihtiyaç olması haline bunu muhakkak paylaşırız. Ama ııı
05:32özellikle bu tür ııı volkanik tehlikeler tabii ülkemiz için
05:35de bir tehlike. Çünkü şu anda ülkemizde belki birçok insan
05:39bunun farkında değil aktif diyebileceğimiz on dört tane
05:43volkan var. Bunlar baktığınız işte Kula Volkanı, bu tarafa
05:47geliyorsunuz Erciyes, Hasan Dağı, Göllü Dağı, bu tarafa
05:50daha doğuya gidiyorsunuz işte ağrı, tendürek vesaire. Örneğin
05:54ağrı da bin sekiz yüz kırk yılında püskürmüş, patlamış ve
05:59bunun sonucunda tahminen bin dokuz yüz bin dokuz yüz civarının
06:02insan yaşamını yitirmiş. Çok insanın bilmediği bir ııı
06:05önemli bir ııı afetle karşı karşıya kalmışız o dönemde.
06:08Ondan hemen on beş yıl sonra bin sekiz yüz elli beş yılında
06:11ise tendüre kenarda biliyorsunuz ağrıyla van
06:15arasında bir bölgede çok aktif şu anda da ııı gaz çıkışlarının
06:19olduğu bir ııı alan orada bir püskürme olmuş. Yani dolayısıyla
06:22baktığımızda. Efendim Türkiye'de bu püskürmeler olabilir mi
06:25hala? Işte öyle yani ııı biz bir volkana aktif volkan
06:29diyebilmemiz için onun son on bir bin beş yüz yıl içerisinde
06:33yani jeolojik olarak Polosen dediğimiz dönem içerisinde en
06:36az bir defa püskürmüş aktif hale geçmiş olması gerekir. Tıpkı
06:40faylar gibi. Biz bir faya değeri fay dememiz için orada
06:43ne ne olması gerekiyor? Diri fayın muhakkak son on bin yıl
06:47içerisinde diyoruz ki muhakkak bir büyük yüzey kırığı
06:50oluşturacak büyüklükte deprem üretmiş olması gerekiyor
06:52diyoruz. Burada ayrı mantık var. Son on bin yılda on bir bin
06:55beş yüz yılda yani Holosen jeolojik dönemi içerisinde
06:58muhakkak en az bir defa bir yanardağı patlamışsa bir
07:02aktivite içinde olmuşsa o bir halen potansiyel bir aktif
07:05volkandır. Bu anlamda bizim ülkemizde on dört tane bu
07:08şekilde son bir sorumuz olsun. Iıı özellikle Yunanistan
07:12tarafındaki deprem fırtınası olası hani hep bir beklenildiği
07:17söyleniyor. İzmir'deki o büyük depremi tetikleyebilir mi?
07:20Hayır, hiç yani bunu bunu bunu söylemek mümkün değil. Çünkü
07:23İzmir'de, İzmir'de özellikle kara içerisinde tamamen
07:27bağımsız, farklı bir özelliğe sahip faylar var, diri faylar
07:30var. Bugün İzmir'in sınırları içerisinde birbirinden farklı
07:34uzunlukta, birbirinden farklı özellikte eee birbirinden
07:37farklı dönemlerde deprem üretmiş aktif faylar var.
07:40Bunların sayısı nereden baksanız on beş, on yedi
07:43civarında ve bunlar üzerinde olduğu gibi diğerlerinin de
07:46olduğu gibi şu anda dünyanın belki de en büyük
07:49paleosipoloji projesini yürüteceğiz. Yani bir fayın
07:51üzerindeki eski deprem tarihçesini anlamaya çalışıyoruz.
07:54Bu verileri bilmeden, bu verileri anlamadan yorum yapmak
07:58doğru olmaz. Dolayısıyla şu anda özellikle şunu söylemeye
08:01çalışıyorum. Eee vatandaşlarımızın muhakkak bu
08:04resmi kanallardan çok önemli. Afat tabii bu konuda hem
08:09metanımızla hem diğer kurumlarla üniversitelerimize
08:12sürekli temas halinde. Bu anlamda da sürekli ııı bu
08:15bilgilendirme yapmak bizim en büyük görevimizdir. Çok
08:17teşekkür ederim. Eee Profesör Doktor Orhan Tatar'la Ege
08:21Denizi'ndeki deprem fırtınasını konuştuk. Yoksul Sözlü'yenden
08:25sende.