Okudukları ve gördükleri ile yetinmeyip, gündemin perde arkasını öğrenmek isteyenler Arka Plan'da buluşuyor. Ülke TV ekranlarının güçlü ismi Mustafa Yıldız Arka Plan ile gündemin nabzını tutuyor.
Gazeteci Mustafa Yıldız’ın sunduğu "Arka Plan" programının canlı yayın konuğu, Hukukçu Av. Kamil Ekinci, Hukukçu Av. Selahattin Par oldu.
Gazeteci Mustafa Yıldız’ın sunduğu "Arka Plan" programının canlı yayın konuğu, Hukukçu Av. Kamil Ekinci, Hukukçu Av. Selahattin Par oldu.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00İNTRO
00:21İyi akşamlar efendim. Arka planla huzurlarınızdayız.
00:24Ben Mustafa Yıldız.
00:25Bolu'daki otel faciasının yansımaları halen devam ediyor.
00:29Soruşturma sürerken bir yandan da denetim konusu gündemde.
00:34Biz de arka planda bugün hukukçularla bu konuyu masaya yatıralım istedik.
00:38İstanbul Stüdyomuzda hukukçu Hadi Dündar bizlerle birlikte olacak. Hoşgeldiniz.
00:42Hoşbulduk Hayriye Yener Bey.
00:43Sağolunuz. Bir başka hukukçu Tuğba Arslan da bizlerle birlikte. Siz de hoşgeldiniz efendim.
00:49Hoşbulduk Yener Bey.
00:51Sağolunuz. Teşekkürler.
00:53İlk sözü hanımefendiye bırakarak başlayalım.
00:55Şimdi denetim konusu ve sorumlu kim tartışması devam ediyor.
01:01Ama diğer yandan da soruşturma devam ediyor Tuğba Hanım.
01:04Şimdi baktığımızda soruşturmanın hangi şekilde ilerlediğine dair nasıl bir tablo görüyorsunuz?
01:12Evet Mustafa Bey. Tabi Bolu'daki bu 78 canımızı yitirdiğimiz faciadan dolayı bir kere hepimiz çok çok üzgünüz.
01:20Ve toplumda maalesef infiale yol açan bir vaka yaşadık.
01:24Tabi buna bir vaka diyorum çünkü bu generi yayılan bir afet söz konusu değil.
01:28Ya da herhangi bir ülke genelini fizik herkeden bir durum söz konusu değil.
01:32Dolayısıyla burada bir vaka var ve bu vakanın da soruşturulmasından Bolu Cumhuriyet Başsavcılığı'nın sorumlu görev alanı itibariyle.
01:39Şimdi burada 78 tane insanımızı kaybettiğimiz için Cumhuriyet Savcılığımızın yürüttüğü bir soruşturma var.
01:46Bu soruşturmada bize ilk gelen bilgiler de neydi?
01:486 tane Cumhuriyet Savcısı görevlendirildiği ve bilirkişi heyetlerinin görevlendirdiği ifade edilmişti.
01:54Zaten teknik olarak da aslında böyle hukuki yönü bulunan ancak bir takım teknik yönleri de bulunan konularda mutlaka mahkemeler veya savcılıklar
02:04bu suçu kimin işlediğine dair, burada bir ihmal varsa bu ihmalin kimden kaynaklandığına dair derin bir araştırma yapmak için
02:12teknik bir takım insanları görevlendiriler. Burada da aynı şeyi geçiyoruz.
02:16Biliyorsunuz İstanbul Teknik Üniversitesi'nden bu alanda uzman olan hocalar özellikle binayı inceleyip bir şekilde olayın tam olarak aydınlatılması için,
02:28adaletin tecelli etmesi için bir çalışma yapıyorlar.
02:31Şimdi soruşturmanın seyrinde ilk başlarda tabii gözaltılar söz konusuydu.
02:35Buralarda otel sahiplerim, çalışanlardan, o gün orada sorumlu bulunan kişilerden, hatta ben soruşturmanın tetizlikle yapıldığını şuradan çok iyi anladığımızı ifade edebilirim ki
02:46otelin yapımında görev alan ilk mimarın bile emekli olmuş kendisi, arka mesleği bırakmış, ilk mimarın bile gözaltına alındığını gördük.
02:56Yani normalde ilk mimar bu otelin planını çizmiştir, sonrasında bu plan dahilinde bir ruhsat alınmıştır, işletme belgesi ruhsatı alınmıştır, otel turizm işletme belgesi ruhsatı alınmıştır
03:08ve artık o mimarın işi bitmiştir. Neden? Çünkü yaptığı plan bir ruhsata tabi olmuştur ve orada okeylenmiştir aslında, onaylanmıştır bu.
03:15Ama buradaki yürütülen soruşturmada ta o ilk mimar bile gözaltına alındı. Bence bu çok tetizlikle yürütüldüğünde bir göstergesi.
03:24Tabi kamuoyu böyle durumlarda özellikle kim sorumlu, kim ne oldu burada diye bir sürü doğal bir haykırış içerisine girebilir.
03:35Biz bunu kamuoyundan bekleriz ama tabi kamu görevlerimizin burada daha serin kalma davranması gerekiyor.
03:40Çünkü soruşturmanın da aslında araştırılıp delillerin titizlikli toplanması, cezai sorumluluğun ortaya çıkarılması için aslında makul de bir süreye ihtiyaç var diye düşünüyorum.
03:52Bence şu anda o anlamda iyiyiz, iyi gidiyor gibi geliyor. Çünkü gözaltılar tutuklamalara dönmeye başladı.
03:59Demek ki gerçekten kuvvetli bir takım suç şüpheleri var, o kişilerin sorumluluğu ciddi manada söz konusu ki
04:06suç ceza hakimlikleri bu kişiler hakkında gözaltı kararının bir üstü olarak derler dediğimiz tutuklama kararı vermesi olmaz.
04:12Tabi burada üç tür sorumluluktan bahsediyoruz. Bunlar ne? İdari bir sorumluluk söz konusu.
04:18Yani ruhsatı veren Kültür Turizm Bakanlığından, İle Özel İdaresi'ne, belediyeye ve belediyedeki en önemli burada husus olan yangın belgesini hazırlayan İçtahiye Birimine kadar.
04:31Burada idari bir sorumluluğun araştırılması, tetkik edilmesi gerekiyor.
04:35Ayrıca cezai bir sorumluluk var. Belki ilerleyen dakikalarda daha derinine gideriz.
04:40Ve hukuki bir takım tazminatı doğuran bir takım sorumluluklar söz konusu.
04:47Bu üç husus, yani hukuken sorumluluk anlamında araştırılması gereken bu üç hususun detaylı bir şekilde değerlendirdiği bir süreci yaşıyoruz.
04:56Şimdi tam da bu noktada Hade Bey, sorumluluk im tartışması var ya, Tuğba Hanım'ın bahsettiği Turizm Bakanlığı bir izin belgesi veriyor.
05:07İle Özel İdaresi'ne bağlı. Ama diğer yandan da konumuz itfaiye.
05:12Konumuz yangın daha doğrusu. Böyle olunca açık net, sorumlu kim bu işte?
05:18Evet, şimdi burası bir turizm bölgesi mi? Evet.
05:21Turizm bölgesi olduğundan dolayı Turizm Bakanlığı mı burada bir belge düzenleyecek, bir ruhsat mı verecek? Evet.
05:28Ancak Turizm Bakanlığı buradan ruhsat verirken ilgili kuruluştan gerekli bazı belgeleri talep eder.
05:36O belgeleri düzenlersiniz, dosyanızı hazırlarsınız, ona göre gider başvurunuzu yaparsınız.
05:41Başvurunuz uygunsa onaylanır, uygun değilse revize edilir ya da reddedilir yani.
05:46Burada dikkat edilmesi gereken husus şu.
05:49Evet, Turizm Bakanlığı tarafından verilen bir ruhsat durumu söz konusu mu 97 yılında? Evet.
05:55Peki 97 yılında ruhsat verildiğinde gerekli bütün işlemleri hazırlaması için işletme sahibine, otel sahibine söylenmiş mi, hazırlanmış mı? Hazırlanmış.
06:06Burada itfaiye raporu düzenlenmiş mi? Düzenlenmiş.
06:10Oradaki itfaiye raporu yine kim tarafından düzenlenmiş? Belediye tarafından düzenlenmiş.
06:15Daha sonra defaatle binalarla ilgili yangın yönetmeliğimiz değişmiş ve yangın yönetmeliği değişince de o yönetmelik yürürlüğe resmi gazetede yayınlandığı tarihten sonra yeni yapılacak binalar için geçerli oluyor.
06:31Bir de geçmişteki olan binalar için de tekrar revize ediliyor.
06:37Yani şöyle 2007 yılında bir ruhsat aldı diyelim ki otel ama 2020 yılında yönetmelik değişti. O yönetmeliğe tekrar uydurup tekrar mı ruhsat alır?
06:48Evet. Şimdi bak aslında dikkat etmemiz gereken husus orası. Bakın 97 yılında ilk yapılan bir işletme görüyoruz.
06:56Daha sonra 2007 yılında yönetmelik değişmiş, yürürlüğe girmiş. Bu yönetmelik yürürlüğe girdiğinden dolayı 2007'de bir daha itfaiye raporu talep edilmiş.
07:06Dikkat ederseniz ilk gün yayınlanan rapor 2007'de verilen rapordu.
07:11Ancak daha sonra turizm tesislerinin niteliklerine ilişkin yönetmeliğin geçici madde 1 taksim 3 düzenlenmiş 2024 yılında.
07:212024 yılında buna binen işletmeden tekrar yangın yönetmeliğine binen bir rapor düzenlenip gönderilmesi talep edilmiş.
07:31İşte bu son günlerde tartıştığımız Bolu Belediyesi İtfaiye Müdürlüğü'ne talepte bulunup sonra bu talebi geri çekmesindeki sebep bu işte.
07:40Çünkü her çıkan yönetmelik, her çıkan kanun maddesi, her değişikliğe uğranan bir yönetmelik maddesine göre sizin binanızı revize etmeniz gerekiyor.
07:49Yangın yönetmeliğine uygun hale getirmeniz gerekiyor. Ondan sonra başvurunuzu tekrar tamamlayıp ruhsatınızı yenilemeniz gerekiyor.
07:58Bakın burada 2024 yılında otel itfaiyeden tek bir rapor talep ediyor. Sonra bu rapor içerisinde itfaiye gerekli incelemeleri yapıyor.
08:07Bazıları diyor ki sadece form doldurmuş. Sadece form doldurma değil. Kesinlikle bunu söylememiz gerekiyor.
08:13Çünkü olay yerine gidiyor, binayı geziyorlar, orada eksiklikleri tespit ediyorlar, formu düzenliyorlar, raporu hazırlıyorlar.
08:21Bir sonraki adım sadece raporu yazıp üst makama göndermektir yani. Ancak bunu yapmıyorlar yani.
08:27Ve bu, az önce bahsettiğim gibi turizm testlerinin niteliklerine ilişkin yönetmelinin geçici birinci maddede bu belirtildiği için işletme tekrar bunu talep etmiş yani.
08:40Ancak baktığımızda bütün yönetmelikleri, bütün kanunları, 2634 sayılı turizm teşvik kanunu, binaların yangından korunması hakkındaki yönetmelik,
08:50iş yeri açma ve çalışma ruhsatı yönetmeliği, belediye itfaiye yönetmeliği, turizm testlerinin niteliklerine ilişkin yönetmelik, turizm yatırım teşviklerinin yönetmeliği,
08:58hangisine bakarsanız bakın, evet bir denetim durumu söz konusu, ancak itfaiye kısmına geldiğimizde teknik bir birim olduğundan dolayı işin ehlinden bir rapor talep edilir.
09:10Bakın bu çok önemli. Teknik bir birim ve teknik birim olduğundan dolayı da işin ehlinden rapor düzenlenmek zorunda.
09:16Bu raporu sadece itfaiye mi veriyor? Mesela biz hani ehliyet alırken işte özel hastanelerle anlaşmalı falan oluyor. Böyle özel firmalara yaptırılabiliyor mu bu?
09:26Şöyle danışmanlık adı altında yapılıyor. Ancak bu bakanlığa sunulacak bir rapor olmuyor. Bu sizin neyi kolaylaştırıyor?
09:34Bir yangın firmasından danışmanlık alıyorsunuz, her şeyinizi yangın yönetmeliğine göre ayarlıyorsunuz, sonra itfaiye çağırıyorsunuz.
09:41Sonra itfaiye bir daha geliyor. İtfaiye'nin yaptığı işi özel bir firma yaptırabiliyor mu?
09:48Öyle bir koruluş yok.
09:49Öyle bir şey yok. Sadece itfaiye yapar bu.
09:51Yangınla ilgili tek yetkili yer itfaiyedir. Bakın il özel idaresinin bir itfaiye birimi yoktur. Bakanlığın bir itfaiye birimi yoktur.
10:01Herhangi bir özel koruluşun bir itfaiye birimi yoktur. Siz herhangi bir itfaiye aracı gördünüz mü özel bir koruluş olarak?
10:07Böyle bir durum yok zaten. Bu bir teknik alan olduğundan dolayı ve sadece itfaiye biriminde mahali idareye verdiklerinden dolayı sadece ve sadece orada var.
10:17Hangi kurum ve kuruluş itfaiye ile ilgili bir rapor talep ederse gidiyorsunuz itfaiye biriminden belediyeden talepte bulunuyorsunuz.
10:25Ondan sonra o talebinize uygunsa itfaiyeciler geliyor orada analizlerini yapıyorlar, risk analizini çıkartıyor.
10:33Ona göre uygunsa raporunuzu veriyor, uygun değilse zaten uygun olmadığını ortaya çıkartıyor yani.
10:38Denetimle ilgili bir şey daha soracağım ama Tuğba Hanım'a çok kısa bir sorup cevabını almak istiyorum.
10:44Çok kısa mümkünse. Az önce bahsettiniz ya bakanlığın verdiği izin, il özel idaresinin verdiği izin ya da işte onun bölgesinde olması.
10:52Şimdi bu iznin alt başlıklarından biri itfaiye mi oluyor? Nasıl oluyor?
10:59Şimdi şöyle bir işyerinin, bir turizm tesisinin turizm işletme belgesi alabilmesi için bazı belgeleri tamamlaması gerekiyor.
11:07Bu belgelerden bir tanesi de belediyeden alınıyor. O belgelerin içerisinde de yangına ilişkin olarak bu binanın güvenli olup olmadığı,
11:16taşıdığı riskin ne olduğu ya da yönetmelikte sayılan hususlara uyumadığına ilişkin bir yangın itfaiye tarafından düzenlenen bir evrak oluyor o şeyin içerisinde.
11:27Bunları tamamlamazsanız ilk etapta bu turizm işletme belgesini de alamıyorsunuz.
11:32Ama buradaki vakada zaten ilk açılışta bunlar tamam olduğu için bu turizm işletme belgesi veriliyor.
11:38Sonrasında aslında dananın kuyruğunun koptuğu yer orası.
11:42İtfaiye ikinci kere gelip hani üçüncü kere belki de gelip o başvurumun ardından gelip binayı denetledikten sonra gereken uygunluğu sağlamadığını gördüğünde
11:53orada bir ne desek işte yani akıllı yani tırnak içerisinde akıllı o başvurunu geri çekin siz küçücük bir yere başvurun biz oraya yeterli belgesi veririz diyor ya
12:08işte aslında bu işte dananın kuyruğu tam orada kopuyor Mustafa Bey.
12:12Eğer oradaki yangın için yani yangın hususlarıyla ilişkin denetime gelen o binayı tekrar çok yakın bir tarihte denetleyen o ekip o başvuru geri çekilmeseydi
12:24ve oradaki eksiklikler tespit edildiğinde gereken yerlere bildirilseydi İleziyo İdaresi'ne savcılığa oraya buraya ya da işte Turizm Bakanlığı'na bildirilse ihbar edilseydi maalesef biz bu şeyleri konuşmuyor olacaktık.
12:37Şimdi peki Adi Bey bir denetim yapılıyor yani itfaiye gidecek bir oteli denetleyecek dediniz ya hani mevzuat değiştiği zaman yeniden o eksiklikler denedip yapılır.
12:49Mesela burada yangın merdiveni çok konuşuldu ya yangın merdiveninde diyelim ki bir büyüme gerekecek ya da tam tersi dışarıda olması gerekecek bunu yapmak zorunda mı nasıl oluyor bu iş?
13:01Şimdi şöyle siz bir iş yerini açtığınız ilk başta bu deprem yangına elverişli daha doğrusu bir yangın çıktığında insanların bu yangından kurtulması için binayı elverişli hale getiriyorsunuz yani.
13:15Burada esaslı olan yangın yönetmeliğine göre orayı mekana ayarlamakta bu yangın yönetmeliğinde her şey var.
13:23Sayı kaçsa sayıya göre merdiven sayısı, sayının büyüklüğüne göre merdivenin açıklığı, sayının büyüklüğüne göre koridorun büyüklüğü.
13:32Mesela şimdi şu 200-300 kişilik bir otelde yani o iki yangın merdiveni mesela yeterli mi?
13:38Evet yeterli çünkü ona göre hazırlanmış ancak şöyle bir şey var bakın her denetlemeye gittiğinizde denetleyeceğiniz kısımlar bu sefer farklılaşıyor.
13:49Şimdi bir iş yeri düşünün orada bir yangın yönetmeliğine uygun hazırlanmış yapılmış ancak daha sonra denetlemeye gittiğinizde bu sefer neyi denetliyorsunuz?
13:58Yangın tüpü boş mu dolu mu? İçerindeki miktar ne kadardır? Sensörler çalışıyor mu çalışmıyor mu? Sensör hangi seviyede çalışıyor? Hangi duman yoğunluğunda çalışıp çalışmadığına bakıyorsunuz?
14:09Yani biraz daha böyle esaslı işleri geçiyorsunuz günlük olarak kullanılabilecek pratik kısımdaki kalan kısımları denetliyorsunuz yani.
14:18Ancak şöyle bir şey var bakın binaların yangından kurulması hakkındaki yönetmelik 2007 yılında değişiyor ve Mahali İtfaiye Teşkilatına ait bütün yetkiyi Mahali İdari Teşkilatına veriyor.
14:32Bu ne demektir yani? Bütün yetkiyi belediyeye veriyor ve belediye orayı denetlediğinde orada işte rapor geri çekildiğinde ya da geri çekilme durumu olup olmamasının hiçbir önemi yok.
14:43Burada kesinlikle bakanlığa bildirilmesi gerektiğidir. Bakın Turizm Yatırım İşletme Kuruluşları denetimi hakkındaki yönetmelerinin 18. maddesinde diyor ki sen buradaki bütün işlemleri yapacaksın ve bu işlemleri bakanlığa bildireceksin.
14:59Burada şunu söylüyorlar işte zorunluydu daha sonra değişikliğe uğradı zorunlu hale getirilmedi diye kendilerini işin içinden kurtarmaya çalışıyorlar ama hiçbir şekilde böyle bir durum söz konusu değil yönetmelik içerisinde.
15:13Yani metni okuduğunuzda kesinlikle bunu anlamıyorsunuz yani istediği yere çekerlerse de çeksinler ama hiçbir şekilde bu sorumluluğun belediyeye ait olmadığı izlenimi ortadan kalkmıyor yani.
15:26Ancak her yıl denetim yapılıyor mu? Yapılıyor. Turizmle ilgili olan iş yerinde ruhsatı veren kurum mu denetliyor? Evet. Kurum kim? Turizm Bakanlığı mı? İl Özel İdaresi mi? Belediye mi?
15:38Kim verdiyse o denetleyecek ama denetlerken diyor ki neye göre denetle? Yani denetlemeyi her yıl yaptığında neyi denetliyorsun?
15:45Diyor ki turizm işletmenlerinde temizlik, intizam, servis, fiyat, idare, işletme, belge almaya esas olan vasıflarla personel iltihaklarının tespit ve denetimi yetkisi veren kuruluşa aittir.
16:00Yani bakanlık, kültür ve turizm bakanlığı bakın ama dikkat edin okuyorum tekrar temizlik, intizam, servis, fiyat, idare, işletme ve belge alma diyor ama bununla ilgili yangınla ilgili bir ibare geçiyor mu?
16:15Geçmiyor. Niye geçmiyor? Çünkü her yıl denetlediğinizde tekrar yangına uyumlu hale gelip gelmediğini kontrol etmiyorsunuz.
16:22Sadece bir yönetmelik değiştiğinde bir kanun değişikliğine uğradığınız zaman yani yangınla ilgili yönetmelik bir değişikliğe uğradığı zaman tekrar işletmeden yangına uygun hale gelmiş mi gelmemiş mi diye belge talep edebiliyorsunuz.
16:37Ya da eksiklik varsa o eksikliği giderilmesini talep edebiliyorsunuz. Ama her yıl şunu söylemiyorsunuz her yıl gidip yangına hazır halde midir değil midir demiyorsunuz.
16:46Fakat şöyle bir şey var az önce dediğim gibi oradaki tüplerin dolu veya boş olması ya da sensörlerin çalışıp çalışmaması ya da bu sistemin düzgün çalışıp çalışmaması elektrik de devirlerinin tam olarak buraya aktarılıp aktarılmaması hususları her yıl denetleniliyor.
17:04Ama az önce yine söylediğim gibi 2007 yılında yapılan değişiklikle bu etki tam anlamıyla kime veriliyor? Mahali itfaiye teşkilatına veriyor.
17:13Yani bu işin denetleme görevi itfaiyede orası kesin.
17:18Peki şimdi bir şey daha var yani bu hem Bolu'yla alakalı hem de son yaşadığımız olaylarla yine Tuğba Hanım'dan başlayarak değerlendirmenizi rica edeceğim.
17:27Bolu'yu konuşuyoruz Bolu'da belki de hani artık tarihe bir kara sayfa olarak yazılan 78 canımızı yitirdiğimiz bir hadise yaşandı.
17:37Ama ardından birkaç gün sonra Konya'da bir bina çöktü.
17:41Şimdi bugün akşam saatlerinde program hazırlanırken Antalya'da yine bir otelin inşaat halinde tabii otel bir yangın çıktı.
17:50Dumanlar sardı işçiler işte ağızlarını kapattılar çok ilginçti o görüntüler birazdan arkadaşlar onu da döndürecek.
17:58Burada hani sorun nerede bir denetimde bir eksikliğimiz varsa hani bunu konuşup dile getirelim denetim olsun ya da mevzuatta bir eksiklik varsa mevzuatı dile getirelim.
18:09O düzeltesi neyi dile getirmemiz lazım?
18:13Mustafa Bey aslında bu tabii bu kadar üst üste gelmesi gerçekten nazarı dikkatimizi çekiyor.
18:18Ama şimdi her şeyi suçlusunu ya da her şeyin eksikliğini kanunda nizamda aramak da birazcık açıkçası kolaylık oluyor.
18:26Çünkü mesela burada evet kanun nizam doğru düzgün uygulansaydı bunlar olabilir miydi?
18:32Olmazdı elbette.
18:34Demek ki şu an mevzu olan hükümler yani şu an uygulanan hükümler aslında çok da bu konularda kısıtlayıcı veya yetersiz olarak görülemeyebilir.
18:45Belki hani Hade Hocam'ın okuduğu yönetmeliğe ilişkin turizm bakanlığının ya da iş yeri açma belgesi veren ilgili kurumun o konuya göre yere göre değişebilir.
18:58O kurumun verdiği yaptığı sorumluluk hususuna yangın eklenebilir bu konudan sonra bir değişiklik olabilir.
19:04Değil mi? Belki böyle bir durum olabilir.
19:06Nasıl yani mesela? Nasıl yapacağız onu?
19:09Yönetmelik değişikliğiyle bir yangın ibaresi eklenebilir.
19:12Deprem ibaresi eklenebilir.
19:14Sonuçta hukuk yaşayan bir varlık yönetmeliklerle değişebilir.
19:17Böyle bir yönetmelik değişikliği konusu olabilir.
19:19Bu bir. İkincisi bu aslında birazcık da uygulayıcıların yetersizliğiyle alakalı bir durum söz konusu.
19:25Şimdi bu yangının özellikle Bolu'daki yangının sebebi ortaya çıktığında aslında orada soruşturmanın sonucunda bu daha netleşecek.
19:33Şu an aldığımız bilgiye göre oradaki mutfak esnasında, mutfaktaki yemek yapımı esnasında çıkan yangının,
19:40yağ yangınının suyuna söndürülmesi, istenmesi sonucu ortaya çıkmış.
19:45Aslında bu oradaki çalışan kişilerin İstanbul Güvenliği eğitimleri almaları gereken kişiler,
19:50bu aççılar, mutfakta çalışan personel, diğer işçi personel aslında düzenli olarak bu eğitimleri alıyor olmaları gerekiyor.
19:57Bu eğitimleri aldılar mı almadılar mı?
19:59Bakın mevzuat alması gerektiğini söylüyor.
20:01Bakalım iş yeri sahibi bunu yapmış mı, yapmamış mı?
20:05Ya da oradaki iş yeri sahibinin, otel sahibinin bazı şeylerden özellikle maliyet yüksek olduğu için kaçıp kaçmadığı hususu gündeme geliyor sonuç olarak.
20:17Dolayısıyla burada aslında birazcık da mevzuata ilişkin bir takım yükümlülüklerin şeklen bir yerine getirilmiş,
20:25gerçekten bir yerine getirilmiş konusu ortaya çıkıyor.
20:28Bu durumda bizim neyi sorgulamamız gerekiyor?
20:30Bu durumda toplam olarak bir ahlaki yoldaşmayı da sorgulamamız gerekiyor.
20:33Çünkü ne kadar güçlü bir devlet olursa olsun, her yerinin, her odanın, her iş yerinin başına bir zabıta dikmesi diye bir şey söz konusu değil maalesef.
20:41Yani o zaman acayip derecede baskıcı, müdahaleli bir devlet yönetimi söz konusu olacağından
20:47buradaki aslında kişilerin vicdanı olan o içerisindeki ahlakın devreye girmesi gerekiyor.
20:53Ve bununla birazcık eğri oturup doğru düşünmeniz, doğru söylemeniz lazım ve bunu özellikle birazcık izlememiz gerektiğini düşünüyorum.
21:01Çünkü iş yeri sarvinin bir takım açıklamalarında çok maliyetliydi, onu yapmadım.
21:06Onun yerine pisti geliştirdim.
21:08Yani daha çok para kazanmaya yönelik bir takım eylemleri söz konusu.
21:12Daha fazla para kazanabilmek için bir takım can güvenliğini gerektiren, can güvenliğini sağlayan pek çok şeyden de kaçılmış olması.
21:19Bu hem cezai bir sorumluluk yüklüyor şu anda kendisine hem de hukuki bir tazminat sorumluluğu yüklüyor.
21:26Bu birazcık aslında dediğim gibi her şeyi yönetmeliklerde, kanun düzenlemelerde aramaktansa
21:33birazcık oradaki uygulayıcıların eksik veya tamam bu da böyle olsun, geçiştirelim tarzı, tavrından kaynaklanıyor.
21:40Bu da maalesef insan kalitesi.
21:42Burada bir ahlaki sorun olduğu da kesin.
21:45Bu arada Tuğba Hanım konuşurken ben bugün sosyal medya hesabından da paylaştım.
21:50Bu konuyu araştırdık arkadaşlarla ve bir sonuca ulaştık.
21:56Belki de yeni bir bilgi yangının çıkış anıyla ilgili kızgın yağın parlaması falan deniyor ama
22:05hatta bu kızgın yağ detayı belki var mı yok mu o da ayrıca bir soruşturma sonucunda netleşecek.
22:11Ancak o kızgın yağın üzerindeki bacanın geçtiğimiz yıl temizlenip temizlenmediğini soruşturduğumuzda
22:19biz yanılıyor da olabiliriz yani o da soruşturma sonucu çıkacak ortaya.
22:23O bacanın temizlenmediğini öğrendik ama dediğimiz gibi biz resmi yetkili değiliz.
22:30Bunu da bugün yazdım ben.
22:32Bir, baca temizlendi mi temizlenmedi mi geçen yıl?
22:38Çünkü orada biriken yağlar yangına neden oluyor işte çatıya sirayet ettiriyor.
22:42İki, geçen yaz yapılan tadilatta boya nasıl bir boya kullanıldı?
22:49Yani yanıcı bir boya mı daha önce kullanılan boyadan farklı mı değil mi?
22:53Bunu da kamuoyunun takdirine bırakıyorum.
22:55Siz ne dersiniz bu konuda?
22:56Bu bahsettiğiniz konu gerçekten çok önemli.
22:58Zaten burada bakın iş yeri sahibi, işletme sahibinin burada bir kusurun olup olmaması dahi önemli değil.
23:05Eğer üzerine düşen bütün görevleri dahi yerine getirmişse bugün tutuklanması gerekiyor.
23:10Ve cezayı yaptırımla karşı karşıya kalması gerekiyor.
23:13Çünkü kanunumuz bunu diyor.
23:14Ancak burada kanun bunu söylerken diyor ki, Türk Ceza Kanunu 85'te diyor.
23:19İki yıldan 15 yıla kadar ceza ver.
23:21Oradaki yoğunluk, irade yoğunluğu, ihmal yoğunluğuna göre sen mahkemenin takdirine bırakıyor.
23:27Mahkemenin takdirine göre de hakim iş olaya göre bu sefer arttıracak ya da en alttan cezayı verecek.
23:33Sizin bahsettiğiniz baca temizliği.
23:35Eğer yapılmamışsa, burada demek ki işletme sahibinin kusuru var.
23:39Eğer burada itfaiye ile ilgili, yangınla ilgili gereken tedbirler yapılmamışsa,
23:43burada işletme sahibinin sorumluluğu var.
23:46Burada bütün sorumluluğu yerine getirseniz dahi,
23:49eğer o gün yangın çıktı, sensörler harekete geçti.
23:54Ancak siz sensörleri odalara vermemişsiniz, müşteriler rahatsız olmasın diye.
24:00Sana merkezde gidiyor nöbetçi memurunuz ya da müdürünüz onu kapatıyorsa,
24:05o zaman da farklı bir sorumluluk doğuyor.
24:08Ancak şunu söyleyebiliriz, ne olursa olsun, ne olursa olsun,
24:12burada 78 candan dolayı kimler sorumluysa sorumlusu bununla ilgili ceza alacaklar.
24:18Bunlar kimlerdir? İşletme sahibi, yani şu an orayı işleten.
24:23Aynı zamanda yerin sahibi, mevcut oraya inşaatı diken ve oran sahibi olan.
24:29Aynı zamanda sorumlu müdür, o gün orada sorumlu olan müdürleri.
24:34Aynı zamanda yangınla ilgili, iş yeri sağlığı ve güvenliğiyle ilgili orada işlem yapan teknik eleman.
24:43Aynı zamanda o gece, yangının çıkış yerinde görevli olan personeller.
24:49Bunların hepsi hiçbir sorun olmasa, bütün olaylar kendi seyrinde ilerlemişse,
24:56yani doğal bir şekilde bu alevlenme durumu dahi söz konusu olursa, bunların tutuklanması gerekiyor.
25:01Niye? Çünkü hiçbir sorununuz yoksa dahi, Türk Ceza Kanunu diyor ki, sen bundan ceza alacaksın.
25:07Zaten ismi taksirle öldürmedir ya da taksirle yaralamadır.
25:11Ne demek bu? İstemeyerek mi?
25:12İstemeyerek, aynen sonucunu istemiyorsun.
25:14Diğeri, yani isteyerek, bilerek öldüren.
25:17Biz onu ikiye ayırıyoruz. Bir bilinçli taksir var, bir de normal taksir var.
25:21Normal taksirde 2 yılla 6 yıl arasında bir ceza öngörü ama birden fazla kişi ölmüşse,
25:26az önce dediğim gibi 2 yılla 15 yıl arasında bir cezaya hükmediyoruz.
25:30Bakın buradaki ceza artırımını, biz şunu şöyle belirliyoruz yani, yargı şöyle belirliyor.
25:36Diyor ki, senin buradaki ihmalin nedir?
25:39Senin buradaki iraden neye yönelikti?
25:41Eğer sen para kazanmak için bazı şeyleri yapmayıp insanların canına kastettiysen,
25:45ben burada sana en üstten ceza vereceğim.
25:48Eğer işte bu durumdaysan diyor, yani sen sadece para kazanmak için bu ihlalleri yaptıysan,
25:54ben sana 15 yıl ceza veriyorum, sonra yarı oranı da artırıyorum.
25:57Çünkü bu bilinçli bir taksirdir yani.
25:59Yarın öbür gün yangın çıktığında bazı insanların zarar göreceğini biliyorsun.
26:03Ve sen bunu bile bile eğer yapmışsa, diyor ki ben sana 22,5 yıl ceza veriyorum.
26:08Ama bana sorarsanız az mı? Az. Neden az?
26:11Çünkü 78 kişi için 22,5 yıl ceza veriyor. Her biri için ayrı ayrı vermiyor.
26:16Yani işin tuhafı aslında burada başlıyor yani.
26:19Ayrı ayrı mı vermesi lazım?
26:20Ayrı ayrı veriyor.
26:21Verebilir mi peki hukuken?
26:22Şu an imkansız. Ancak şöyle bir durum olursa, o zaman imkan dahilinde oluyor.
26:28Mesela az önce dediğim gibi, eğer sensör yanmışsa,
26:31ve oradaki müdür ya da personel burada insanlar rahatsız olmasın,
26:35ben gideyim sensörü kapatayım ya da başka bir amaçla sensörü kapatıyorsa,
26:39o zaman olası kasttan bahsediyor olmamız lazım.
26:42Çünkü orada bu sefer yangın çıkmış, ancak sizin burada kastınız var yani.
26:46Birileri zarar görsün, sonucu ne olursa olsun.
26:49Ya da kendine güvenerek hareket ediyorsun.
26:51Diyorsun ki ben bu sonucu en azından bertaraf edebilirim diyorsanız,
26:55o zaman da olası kasttan 20 ile 25 yıl arasında bir ceza öngörülüyor.
27:00Her bir ölen için bu cezayı alması gerekiyor.
27:03Bir de yaralılar için de ayrı ayrı ceza verilmesi gerekiyor.
27:06Ancak bakın, biz eğer kırık pencere, yani kırık cam mevzusu,
27:10kırık pencere kuramını uygulamazsak, o zaman devamlı böyle olaylarla karşılaşacağız.
27:16Bakın biz 6 Şubat depreminden sonra neyi gördük?
27:19Müteahhitlerin serbest bırakıldığını, kolunları kesenlerin serbest bırakıldığını gördük.
27:23Aynı şekilde bebek katilleri olarak şu an yargılanan şahısların,
27:27o küçücük bebekleri ölüme terk ettiklerini, onlar üzerinden para kazandıklarını gördük.
27:32Ve yine neyle karşılaştık? Taksirle öldürmeyle karşılaştık.
27:36Bak bugün 78 tane canımız burada gitti ve hepimiz bu yaz içerisindeyiz.
27:42Yine bakıyoruz, taksirle öldürmeden yine aynı şekilde yargılanma durumu söz konusu.
27:47Bunun bir an önce düzeltilmesi gerektiği kanaatindeyiz.
27:50Çünkü bakın bugün Türkiye Gazetesi'nden Yeşim Erarslan'a verdiğimiz bir röportaj manşete yansımıştı.
27:56Eğer en üstten bir ceza verilse dahi bu şahıslara,
27:594 yıl, 5 yıl içerisinde ceza evinde kalıp tekrar toplumun içerisine karışacaklar.
28:03Yani bizim küçük suçlar için büyük cezalar veriyor olmamız lazım ki,
28:08büyük suçlar olduğunda en azından önüne geçebilirsiniz.
28:11Daha doğrusu büyük suçların oluşmaması için önüne geçebilmeniz adına küçük suçlar için büyük cezalar öngörülüyor olması lazım.
28:17Şu an İstanbul'da çok şükür yeni başsavcımız bunu yavaş yavaş uygulamaya başlamış durumda.
28:22Ancak buradaki sorumluluk, bakın belediye ne yapacak?
28:26Bu saatten sonra biz yangınla ilgili bir felaketi yaşadık mı? Yaşadık.
28:30Bütün belediyeler, il, ilçe, mezunat, nerede belediye varsa yani,
28:34hangi beldenin belediyesiyse dahi kendi bünyesinde bulunan bütün iş yerlerinden tekrar yangın yönetmeliğine göre bir rapor talep edecek
28:41ve bütün personellerini bununla ilgili yetkilendirilecek.
28:45Aynı şekilde itfaiye hiçbir şekilde rahat durmayacak bu saatten sonra,
28:50kendi bünyesinde bulunan bütün iş yerleriyle ilgili tekrar yangın raporları düzenlemesi gerekiyor ki,
28:55biz bir daha 2025 yılındayız ve gidiyoruz, bakıyoruz yangın ihmalinden dolayı birileri para kazanacak diye 78 canımızdan oluyoruz.
29:03Aynı şekilde bakanlık bütün turizmle ilgili olan bütün kuruluşlara, bütün kurumlara tekrar yazı gönderecek,
29:10diyecek ki kardeşim sen yangınla, yangın yönetmeliğine uygun olarak tekrar bana raporunu hazırla ve gönder.
29:16Eksik olanların derhal en azından faaliyetine son vermesi gerekiyor.
29:21İl özel idaresi aynı şekilde, belediye aynı şekilde.
29:24Eğer herkes kendi üzerine düşeni yaparsa burada ciddi anlamda bir rahatlığa ulaşacağız.
29:29Ancak kesin bir sonuca ulaşmamız için, az önce Toğba Hanım'ın da dediği gibi,
29:34hem cezayı yükseltmemiş gerekecek, hem de yönetmeliklerini çok sade hale getirmemiz lazım.
29:40Bakın her seferinde bir değişikliğe uğramış.
29:42Ben sabahtan beridir bakıyorum, 10 tane farklı değişikliğe uğramış sadece yangın yönetmeliği.
29:482007'de ayrı, 2010'da ayrı, 2012'de ayrı, 2024'te bakıyorsunuz yine bir değişikliğe uğramış.
29:54Şimdi siz devamlı yamalı parçaya döndürürseniz bir yönetmeliği, bir kanunu, bir anayasayı,
29:59o zaman kendi amacından da uzaklaşır ve bir yeri düzeltirken başka bir yeri bozma durumu söz konusu oluyor.
30:07Bakın biz onun için şu an bu denetim kimdedir diye tartışmasını yaşıyoruz.
30:10Çünkü bir yaparken diğer taraftan da ne yazık ki bozulmuş yani.
30:14Onun için tek bir düze olması gerekiyor, bir de kesinlikle bir değişikliğe gidilmesi gerektiği kanaatindeyim.
30:20Peki çok teşekkür ediyoruz, Tuğba Hanım size de çok teşekkür ederiz.
30:23Sevgili seyirciler şimdi yangına ilişkin soruşturma haberimizle devam edeceğiz.