Gazze’de 15 aydır süren savaşta ateşkes için anlaşma sağlanmak üzere çok kritik saatlere girildi. Nihai taslak üzerinde uzlaşı sağlanırken son onaylar bekleniyor. Tam bu sırada ABD’nin Dışişleri Bakanı Antony Blinken, görevinin son dış politika konuşmasını yaptığı sırada protesto edildi. Bir gösterici, Blinken'a, "Sonsuza kadar soykırım bakanı olarak anılacaksınız, ellerinizde yüz binlerce masumun kanı var" diye seslendi. Blinken, buna rağmen gülümseyerek toplantıya devam etti. Uluslararası İlişkiler Uzmanı Dr. Cihan Günyel konuyu detayları ile yorumladı.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Öncelikle hoş buldum Gökhan'ım, iyi yayınlar dilerim.
00:02Şimdi
00:03Blinken'ın protesto edilmesinden başlayacak olursak ve görüntülerine baktığımızda en azından
00:08benim kendi şahsi fikrim
00:11burada dikkat edilirse aslında
00:13bu gerçeği suratına haykırmışlar ve
00:15tırnak içerisinde çok da
00:17kendisine uygun bir tanımla ifade edilmiş yani soykırım bakanı.
00:21Zaten Blinken
00:23baktığımızda bu soykırımın bir
00:25parçası olarak bu dönemin
00:26Dışişleri Bakanı olarak maalesef
00:29tarihe kötü bir ismi lekeli şekilde geçecek.
00:32Görüntülerde de görüyoruz aslında bir
00:34utancın, bir şey diyememenin bana sorarsanız
00:37suratına ifadesine vurmuş halini
00:39görüyorum. O çünkü bir
00:41gerçekliğin kendisine
00:43söylenmiş olmasına verebileceği bir cevap da yok. Dikkat edilirse aslında suratına
00:47bir utanç var. Burada
00:49herhangi bir şekilde verebileceğiniz bir cevap da yok Gökhan'ım. Yani
00:52baktığımızda en basit tabiriyle
00:55şunu söylemek gerekir. Bugün Uluslararası Adalet Divanı'ndan soykırımın
00:59yapıldığına dair
01:00hükümler çıkmışken, Uluslararası Ceza Mahkemesi Netanyahu'nun tutuklanmasını istemişken ve
01:05maalesef bir rakam şeklinde veriyoruz belki ama
01:0850 bine yakın insanın katledildiği bugün Gazze'de artık
01:12%70'i %80'inin tamamen
01:14yok edilen bir şehirde
01:16milyonlarca insanın aştığa
01:19sefalete sürüklendiği
01:21tam bir savaş suçlarının işlendiği yerde Blinken'ın da
01:24zaten bu konudaki Amerika'nın desteğini ve Biden yönetimini
01:28düşündüğümüzde zaten verebileceği bir cevap da yok. Burada
01:32kendinizi aklayabileceğiniz ve hatta
01:34kendinizin bu suça ortak olmadığınızı
01:37nasıl ifade edebilirsiniz ki? En büyük suç ortaklığı başında da
01:41Amerika, Biden yönetimi
01:43ve elbette de onun Dışişleri Bakanı olarak bu dönemde
01:46yer almış.
01:47Blinken'ın kendisi
01:48maalesef yer alıyor.
01:51Şimdi tabii
01:52ateşkes süreci olacak mı? Artık bu sürecin
01:58sonundayız gibi gözüküyor. Fakat
02:00Trump döneminin başlamasının da bu ateşkes sürecinde bir etkisi olabilir mi hocam?
02:05Ben olduğunu düşünüyorum. Zaten
02:08Amerikan medyası veyahut da Batı medyasına da baktığımızda
02:12Trump'un Netanyahu'ya ben görevi alana kadar
02:15bu sorunu çözmesi, ateşkesi
02:17bir ateşkes anlaşmasına varmasını
02:20istediği yönünde bilgiler
02:21zaten mevcuttu ki
02:23aslında bu Biden'ın
02:24veyahut da Blinken'ın etkisi olduğunu düşünmüyorum ben. Bunun direkt Trump'ın etkisi olduğunu düşünüyorum.
02:29Trump'un göreve
02:30gelmesine kısa bir süre kala
02:32Netanyahu ve kabinesi
02:34bir ateşkesi
02:36imzalamak veyahut da masaya oturmak zorunda kaldığını düşünüyorum.
02:40Çünkü Trump'ın kendi dönemiyle ilgili
02:42artık
02:43şunu da biliyoruz ki
02:45Orta Doğu'da başta olmak üzere
02:46savaş veya çatışma görmek istemediğini İsrail'in de artık bu konuda
02:50bu noktada
02:51bu saldırılarını durdurması yönünde Trump'ın
02:54bir isteğinin
02:55baskısının olduğuna
02:57şahit olduk. En azından basında yansıyanları gördüğümüzde.
03:01Ben bu yüzden de Biden'dan ziyade Trump'ın etkisi olduğunu düşünüyorum.
03:05Ve Netanyahu'yu da
03:07zorlayarak masaya oturtturduğunu.
03:09Fakat tabi burada
03:10şöyle bir durumda var.
03:12Baktığımızda şimdi Netanyahu aşırı sağcı bir koalisyonla iktidarda duruyor ki
03:16bunlardan
03:17Koalisyonlardan ortaklarından birisi olan
03:20Maliye Bakanı
03:22Smotric'in
03:22çok sert eleştirisi olduğu anlaşma olmaması yönünde. Yine Savunma Bakanı Ben Gibirde
03:27bu yönde açıklamalar yaptı.
03:29Sürecin
03:30nasıl gideceğini de göreceğiz biraz
03:32Pamuk ipliğine bağlı diyebiliriz. Aynı zamanda
03:35Netanyahu ve işte bu aşırı sağcı
03:37kabinesine
03:38yani
03:39duyulan güvenin ben açık söyleyeyim yani düşük olması sebebiyle
03:43özellikle şu soru işaretleri oluşuyor. 3 aşamalı yine düşünülen bir
03:47baktığımızda
03:49ateşkes süreci var. 42 günün
03:51sonunda
03:52rehine takası gerçekleşecek.
03:54Fakat burada 42 gün sonra bu rehineleri aldığında İsrail'in
03:57gerçekten bu soykırım saldırılarını
04:00durduracak mı? Veyahut da
04:02durdurdu diyelim
04:03buradaki
04:04Gazze'deki yönetimi
04:05tekrardan Hamas'a mesela bırakacak mı? Veyahut da
04:08bir başka yine Amerika'nın içinde olduğu
04:11bir başka böyle kukla bir
04:13yönetim mi tasarlıyorlar ya da çok pasif bir
04:16yönetim mi isteniyor?
04:17Bunları da
04:18görmüş olacağız.
04:19Ama elbette
04:20umarım
04:21en azından umudumuzu yitirmeden
04:23ateşkesin kalıcı bir ateşkesi
04:26Barış'a
04:27ve Gazze'nin de
04:28tekrardan yeniden inşası ama
04:29kendisinin
04:30kendi insanlarının, Gazze'nin insanlarının, Filistinlerin kendi toprağını yönettiği
04:35umarım günlere doğru da
04:37bu süreç evrilir diye
04:38umut edelim.
04:40Hocam Trump'ın gelmesiyle birlikte aslında bu süreç bölgede biraz daha işte ateşkese doğru adım adım
04:46gidiyor. Suriye'de de
04:47farklı noktaları ve kırılmaları konuşuyoruz.
04:51Trump ve Trump'la birlikte gelecek yeni yönetim Amerika Birleşik Devletleri'nde savaşları bitiren krizleri çözen
04:57bir yönetim olarak mı anılacak yoksa
05:01Orta Doğu'dan çıkıp
05:02başka bir bölgede kriz mi yaratacaklar? Örneğin işte
05:06Panama kanalından söz ediyor Trump.
05:09Groenland'dan söz ediyor.
05:10Ve buradan başlayacak işte
05:13Tayvan cephesini açar mı? Çin'le bir kırılma yaşatır mı?
05:17Bunları görür müyüz ya da İran birinci önceliği mi olur?
05:20Ne olur?
05:22Şu şekilde değerlendirmek isterim aslında Göksu Hanım. Baktığımızda Ukrayna-Rusya savaşı veyahut da Orta Doğu'daki
05:28Gazze'deki soykırım veya Suriye'deki gelişmelerde
05:31baktığımızda Orta Doğu politikalarına ve
05:33Ukrayna politikasında Biden
05:35aslında savaşları neredeyse başlatan
05:38Gazze'deki soykırımı da
05:39maalesef silah yardımlarıyla
05:42ve aşırı desteğiyle beraber
05:43ki yükseltmişti. Şimdi Trump bir önceki başkanlık döneminde de
05:47daha şimdiki döneminde de devralacağı yeni yönetimde de
05:50aslında biraz daha böyle ticari mantık üzerinden bakan
05:53çatışmaları
05:54belli bir noktada tutan ama
05:56baktığımızda Çin'le de
05:58örneğin rekabeti önceleyen bir ülke. Evet İran da bunun içerisinde yer alıyor.
06:02Şimdi Panama'ya baktığımızda
06:04Panama kanalının giriş ve çıkışında
06:07Çinli firmaların olması
06:10aslında Panama
06:11kanalında Amerika'nın
06:12özellikle donanmalarının geçiş üstünlüğü buradaki ticaret yolunun
06:16veya Groenland'da yine
06:18baktığımızda Rusya'yla
06:19olan mücadeleyi ve aslında buraya Çin'in
06:22yine yatırım yapmaya çalıştığını özellikle
06:24Kutup İpek yolu projesini
06:28hayata geçirmeye çalıştığını biliyoruz.
06:30Asya Pasifik, Groenland veyahut da Panama üzerinde
06:33aslında Çin'le bir mücadele olduğunu
06:36görüyoruz.
06:36Muhtemelen Trump bu mücadeleye girecektir.
06:39Ama Ukrayna ve Orta Doğu'daki
06:42sorunların
06:43çözümüne de odaklanacaktır.
06:44Burada özellikle biliyorsunuz Putin'le de arası çok iyi.
06:47Ukrayna'da bir barış süreci,
06:49aynı şekilde Orta Doğu'da da
06:51artık çatışmaların olmadığı,
06:53özellikle Suudi Arabistan ve İsrail'in
06:55bir barış anlaşması içerisinde
06:58Orta Doğu'nun çatışmadan ziyade artık
07:01baktığımızda dinamiklerinin
07:02değiştirildiği bir adım
07:04atma yönünde gidecektir.
07:06Trump'ın önceliğinin ben
07:08elbette Çin'le mücadele olduğunu düşünüyorum.
07:11İran belki
07:12bir adım geride olacaktır bu noktada.
07:17Bundan sonraki süreçte Trump'ın gelmesine artık sayılı bir zaman kaldı.
07:21Trump'ın ilk yapacağı iş ne?
07:24Trump'ın muhtemelen yapacağı ilk iş
07:26bu özellikle Los Angeles'taki yangından sonra bana soracak olursanız Gökhanım,
07:31içerideki hep eleştirdiği,
07:33altyapısı tamamen artık çok eskimiş bir Amerika'dan bahsediyoruz.
07:36Los Angeles üzerinden de
07:38muhtemelen burada baktığımızda
07:40içerideki inşa süreçlerine ve
07:42içerideki ekonominin toplanmasına,
07:45gıda enflasyonunun yüksek olduğunu biliyoruz ki bunlar hep Trump'ın
07:48özellikle seçimi kazanmasında da
07:50önemli etkenler olmuştu.
07:52Trump
07:53tekrardan bu noktada baktığımızda
07:55içeriye doğru özellikle baktığımızda yine Meksika'da
07:58bir sınır üzerinden göçmen geçişlerinin engellenmesi
08:01iç
08:03nasıl söyleyelim,
08:05içeride bir yoğunluk olacaktır fakat tabii
08:07Amerika küresel sistemin
08:08baş at aktörü
08:10sadece içeri
08:11yoğunlaşıp dışarı ile ilgili
08:13baktığımızda dış politikada
08:15bir ikinci adım olmayacaktır.
08:16Kendi oluşturduğu kabine yöneticiler de
08:20şu şekilde adımlar atacaktır. Elbette Çin'le mücadele veyahut da Orta Doğu'daki
08:24Ukrayna'daki gelişmeler ama dış politika önceliğinin baktığımızda
08:28sanki Ukrayna'da
08:29Ukrayna ve Rusya arasındaki
08:31bir barış anlaşmasının ateşkesin
08:34olması yönünde
08:35adımlar
08:36olacağını düşünüyorum.
08:37Ama içeride
08:38özellikle de
08:40vergi sistemi üzerinden
08:41Çin ve
08:43hatta Avrupa Birliği ile de
08:44bir vergi
08:46sisteminde değişiklik üzerinden de
08:48çalışmalar yapabilir.
08:50Çünkü Trump'ın
08:51söylemlerine baktığımızda
08:52burada ekonominin düzeltilmesi,
08:55tekrardan
08:56rayına oturtulması,
08:57göç özellikle Meksika üzerinden gelecek göçmen akının durdurulmasını görüyoruz.
09:03Daha sonrasında da dış politika noktasında
09:06önceliğinin Ukrayna'da barış,
09:08daha sonrasında da
09:09Çin'le ve
09:10daha sonra yine
09:11diğer
09:12baktığımızda
09:14uluslararası sistemde rakip olarak gördüğü İran'la
09:16yaptırımlar üzerinden mücadele
09:18olacaktır diye tahmin ediyorum.
09:20Ukrayna üzerinden Rusya ile Putin ile Donald Trump arasında bir görüşme gerçekleşir mi? Ve bu Türkiye'de olur mu?
09:27Çünkü bu iddialar ve bu konuşmalar da dillendirilmeye başlandı.
09:30Evet.
09:31Aslında olmayacak bir durum değil. Olması da açıkçası bizim için de
09:36diplomaside ne kadar da başarılı olduğumuzu gösterir.
09:39Türkiye'yi şundan dolayı da Putin
09:41tercih edecektir. Özellikle batıdaki
09:43ilişki geliştirdiği en
09:45başarılı ülke
09:46biziz.
09:47Ve bu noktada da en güvenli ülkede biz oluyoruz.
09:50Şimdi zaten biliyorsunuz çok enteresan Ukrayna savaşında
09:53Putin'in uluslararası ceza mahkemesi tarafından
09:56yakalanma tutuklanma kararı çıkmıştı ki
09:59çoğu Avrupa ülkesinde
10:01bu durum gerçekleşmeyebilir.
10:03Ama Türkiye bu noktada güven verici bir ülke.
10:06Muhtemelen
10:07Trump ve Putin
10:08İstanbul'da veyahut da Ankara'da
10:10diplomasi zirvesi
10:11oluşturularak burada yan yana gelebilirler.
10:14Ukrayna'nın
10:15geleceği ve barış süreci ile ilgili de
10:17burada bir anlaşmada
10:18çıkabilir. Bu Türkiye'nin son yıllarda
10:21ne kadar aslında başarılı olduğunu da
10:23gözler önüne seriyor.
10:25Konuşulmuş olması bile
10:26her iki tarafın
10:27Türkiye'yi tercih etmesi bile
10:29Türkiye'nin özellikle
10:32son 20 yılına baktığımızda
10:34kendisinin ne kadar artık özerk ve
10:36küresel anlamda attığı adımları da bize göstermiş oluyor Göksel Hanım.
10:40Şimdi hocam Trump'la nasıl bir dönem başlayacak dünyada
10:45ülke ülke konuştuk ama gelelim Türkiye içine. Türkiye ile Trump ilişkileri
10:49Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Trump'ın ilişkilerinin iyi olduğunu Trump da her fırsatta daha
10:55koltuğa oturmadan görev devralmadan bile
10:57Her konuşmasında özellikle bölgesel sorunlarda Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı atıfta bulunarak hem dostum hem de
11:02Türkiye'nin kazanmış olduğu adımların başarılı bulduğunu söyledi.
11:06Buradan devam edecek olursak
11:08Küresel aktörlere
11:10Güvenmek elbette ki tam anlamıyla mümkün değil ama
11:15Trump'la Türkiye'nin
11:17Yeni bir dönemi nasıl geçecek?
11:19Daha önce de deneyimlerimizi varsayarsak.
11:22Elbette aslında Trump'ın ilk döneminde Sayın Cumhurbaşkanımızla Trump'ın özel ve yakın ilişkileri vardı.
11:29Fakat o dönemde de biliyorsunuz
11:32Göksel Hanım
11:33Baktığımızda inişli çıkışlı ilişkiler
11:35yaşadık. Özellikle Kadsa yaptırımlarına
11:38maruz da kaldığımız oldu.
11:40Veyahut da baktığımızda
11:42Rayb Brunson
11:43olayından dolayı da gerginlikler oldu veyahut da
11:46Örneğin Suriye'de Trump önce çıkacağım deyip
11:49Sonrasında da
11:50Kendi yönetim kabinesi tarafından da
11:52İkna edilerek
11:53Yine aynı durumu yaşar mıyız? Yine çıkacağım dedi ama
11:57Bu askeri bir süreç cevap veremem dediği anda
12:01Yine aynısını yapar mı diye düşündük. Kabinesinden çıkmayabilir mi böyle bir karar?
12:05Şimdi şöyle şu an için kağıt üstünde baktığımızda
12:09Aslında seçtiği özellikle
12:11Ortadoğu
12:13Özel temsilcisine veyahut da
12:14İsrail'e atadığı
12:16Kendi yeni büyükelçi veyahut da Birleşmiş Milletler'deki
12:20Yeni daimi büyükelçisi ve yönetimin özellikle Dışişleri Bakanı
12:24Koltuğuna oturacak olan Marco Rubio
12:27Şimdi kağıt üstünde Göksoğan'ın baktığımızda çok İsrail yanlısı
12:30Aşırı İran karşıtı
12:31Bir ekip görüyoruz. Şimdi bu ekibin
12:34Trump'ın üzerinde bir etkisi olacak mıdır?
12:37Örneğin işte baktığımızda
12:39Suriye'nin
12:39Fırat'ın doğusundan
12:41Çıkmayalım İsrail'in güvenliğini sağlayalım noktasında mı hareket edecektir? Yoksa
12:45Şunu da biliyoruz ki Trump
12:47Bu dönem daha deneyimli geliyor
12:48Ve daha dominant olmak isteyecektir. Daha lider vasıflarını ortaya
12:53Koyacaktır.
12:55Bu açıdan da değerlendirdiğimizde
12:57Aslında Trump'ın
12:58Ortadoğu'da yeni
12:59Çatışmalar
13:00Görmek istemediğini aynı zamanda fayda-malliyet çerçevesinde de
13:04Şunu söylüyordu hani bizim
13:06Suriye'de askerlerimizin ne işi var? Bize burada katkısı ne?
13:09Baktığımızda hiçbir şey
13:11Biden dönemi
13:12Şu şekilde açıkçası yine geçti
13:14Sürekli olarak her yıl
13:16Amerikan
13:17Baktığımızda
13:18Hazinesinden veya maliyesinden
13:20Terör örgütüne ayrılmış
13:22Bütçelere var. Bu bütçeler veriliyor
13:24Ve bunlarla ilgili de Trump muhtemelen önüne koyacaktır. Suriye'de artık
13:28Esad kendisi de bunu belirtti. Esad devrildi.
13:31İran ve Rusya'nın etkisi kalmadı. O zaman Türkiye ile
13:34Bu kadar yakın ilişkiler varken
13:37Muhtemelen Suriye'de
13:38Türkiye ile beraber
13:39Hareket etme seçeneğinin daha kuvvetli olduğunu düşünüyorum.