• dün
ABD’de yaşayan gazeteci Safvan Allahverdi’nin, büyük yangın felaketinin perde arkasındaki gerçekleri anlattığı video, milyarder bir Yahudi ailenin bütün Kaliforniya ve Los Angeles'ın su kaynaklarına yıllar önce sessizce nasıl el koyduğunu anlatıyor.

Category

🗞
Haberler
Döküm
00:00Malumunuz Los Angeles tarihte görülmemiş bir yangınla mücadele ediyor.
00:05İlk belirlemelere göre 19.000'e ve 15.000 hektarlık alan tamamen kül oldu.
00:11Şu an tahminlere göre yaklaşık 150 milyar dolarlık bir zarardan bahsediyoruz öyle bir afet.
00:17Tabi bu süreçte herkesin aklında aynı soru oluştu.
00:21Bu yangınlar neden hala söndürülemedi?
00:24Uzmanlara göre bunun nedeni sert esen rüzgarlar, bölgedeki yoğun ormanlık alan, ekip ve ekipman yetersizliği.
00:32Doğru elbette bunlar yangının büyümesinde rol oynadı.
00:36Ama şimdi size hiç bahsedilmeyen başka bir nedeni anlatacağım ve hayretler içinde kalacaksınız.
00:42Hazırsanız başlayalım.
00:44Kaliforniya.
00:50Amerika'dan ayrılsa ekonomik olarak dünyanın en büyük 5. ülkesi olacak bir eyaletten bahsediyoruz.
00:56Ama bu güce rağmen Kaliforniya çok uzun zamandır çevresel bir çöküşün eşiğinde.
01:01Bunun nedeni ise tutarsız ve değişken doğal su kaynakları.
01:05Yani bir mevsim dolup taşan su depoları, diğer mevsim evlere su veremeyecek kadar azalıyordu.
01:12Eyalet yönetimi de bu tutarsızlığı dengeleyebilmek için her biri milyar dolarlık projeler olan devasa barajlar ve su depolama sistemleri inşa etti.
01:22Tabii ki vatandaştan alınan vergilerle.
01:24Olsun sonuçta artık bu sorundan kurtulacak, yüksek sıcaklık, kuraklık, yangın fark etmeksizin Kaliforniya istediği kadar suya erişebilecekti.
01:34Ama bu yangının başlamasıyla Amerikalı itfaiye ekipleri çok ilginç bir durumla karşılaştı.
01:40Su çekecekleri tüm depolar boş, yangın avuzları kuruydu.
01:44Nasıl olur bu depolar niye boş derken yıllardır saklanan bir gerçek ortaya çıktı.
01:50Kamuya hizmet maksadıyla inşa edilen bu barajlar ve su depoları kimsenin haberi olmadan gizlice özelleştirilmişti.
01:58Kime peki?
01:59Kaliforniyalı Yahudi bir milyarder çifte.
02:02Nam-ı değer Resnak ailesi.
02:04Peki kim bu aile?
02:068,5 milyar dolarlı kişisel servetleriyle Amerika'nın en büyük tarım odaklı holdinglerinden The Wonderful'un sahipleri.
02:14Antep fıstığından, nar suyuna, şaraptan, mandalina ve çiçeğe kadar geniş her ürün yelpazesiyle neredeyse her Amerikanın evine ulaşmayı başarmış bir şirketten bahsediyoruz.
02:25Amerika'dan beni izleyen arkadaşlar gidip dolaplarına baksınlar muhakkak en az bir ürünleri vardır.
02:30Şimdi gelelim bu başarıyı nasıl elde ettiklerine.
02:34Kaliforniya'nın en büyük çiftçileri olan Resnak çifti 2007 itibariyle San Francisco'nun 4 katı büyüklüğünde bir tarım arazisine sahip oluyor.
02:43Ama bu kadar büyük bir alana en az o kadar da su kaynağı lazım.
02:47Nasıl anlatayım bunu?
02:49Şöyle düşünün.
02:50Üretilen her Antep fıstığı için 4 litre su harcanıyor.
02:53Adamlarda 405 km2 fıstık tarlası var.
02:57Bu tek ürün.
02:58Gerisini siz hesap edin.
02:59Ama Kaliforniya zaten su konusunda ciddi bir sorun yaşıyor.
03:02Bu kadar su nasıl bulunacak?
03:04Karı koca oturup düşünüyorlar ve Kaliforniya'nın kamuoya ait su kaynaklarını ele geçirmek için bir plan yapıyorlar.
03:11Plan şu.
03:12İnşa edilen baraj ve depoların yanında etrafında ne kadar tarla varsa satın alıp bu depodaki su haklarına el koymak.
03:20Satın alıyorlar dediğime bakmayın.
03:22Satmak istemeyenlere tehdit şantajla çöküyorlar resmen.
03:25Nitekim planları işe yarıyor.
03:27Artık bölgenin en büyük toprak sahibi olarak bu depolardaki su haklarını da kontrol altına alıyorlar.
03:33İyi de vergilerle finanse edilmiş kamu malı nasıl tek bir ailenin eline geçer?
03:38Amerika'da yasa var, hukuk var diyeceksiniz.
03:40Öyle değil mi?
03:41Öyle değil işte.
03:42İşin içinde siyasal ilişkiler ve para varsa her yerde her şey mümkün.
03:47Bunun farkında olan Stuart ve Linda çifti hediyeler, jetler ve jestler sayesinde eyalet yetkilileriyle sıkı bir ilişki kuruyor.
03:56Bu ilişkiler sayesinde de 1994'te Monterey Körfezi'nde düzenlenen gizli görüşmede
04:02kamuya ait su kaynaklarının korunması yasasını değiştiriyorlar.
04:06Özetle kuraklık zamanda kentsel bölgelere su önceliği veren madde kaldırılıyor
04:11ve tüm kullanım hakları Wonderful Foods şirketine bağlı Westside Mutual Water Company'e devrediliyor.
04:18Böylelikle Wonderful Holding inanılmaz büyük bir su kaynağına sahip oluyor.
04:22Bu suların neredeyse hepsini kendilerine kullanıp çevredeki küçük çiftçileri kuraklığa ve iflasın kucağına itiyorlar.
04:30En bombasıysa bu depolarda biriken suları ihtiyaç zamanında eyalete yüksek kar marjlarıyla geri satıyorlar.
04:37Ama bununla da kalmıyorlar.
04:39Restland çifti politikacılara ve araştırma kurumlarına milyonlarca dolar bağış yaparak
04:44su sistemleri üzerindeki kontrollerini daha da arttırıyorlar ve daha fazla kamu fonuna ilişim sağlıyorlar.
04:50Mesela Kuzey Kaliforniya'dan Restland çiftliklerinin bulunduğu bölgeye su taşıyacak olan
04:55ve halkın vergileriyle finanse edilmesi planlanan California Delta Tüneli Projesi.
05:00Çift bu tünel projesini desteklemesi için siyasetçilere yüzbinlerce dolar para harcıyor.
05:05Kimmiş acaba tanıdığım var mı diye bir bakayım dedim.
05:08Bam! Senatör Dianne Feinstein.
05:11Senator muhabirliği zamanında en nefret ettiğim hatta bir kavgamın da olduğu senatör.
05:16Çevre ve Su Komitesi Başkanı.
05:19Rensaklara yarayan tüm tasarılarda ve su depolarının el değiştirmesinde imzası var
05:24ve karşılığında yüzbinlerce dolar para almış.
05:28İşte bu su depolarından en büyüğü de şu an cayır cayır yanan Kern County'de yer alıyor.
05:34Hani itfaiyecilerin ateşi söndürmek için su bulamadığı bölge.
05:37Çünkü kendi tarlalarına kullanmışlar.
05:40Yani bölgenin kuraklaşmasına neden olarak yangının çıkması ve söndürülememesinin ana sebebi bu milyarder çift işte.
05:48Peki yargılanırlar mı?
05:50Kendilerinin bileceği bir iş.
05:52Ama bu olay bize çok önemli bir ders veriyor.
05:55Bir gün bir özel şirketin tamamen kamu kaynağı olan su ile ilgili bir proje ile geldiğini duyarsanız
06:01bunun artık sizin için ne anlama geldiğini biliyorsunuz.
06:05Kalın sağlıcakla.

Önerilen