Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00MÜZİK
00:13Sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri hoş geldiniz yayınımıza.
00:17MHP lideri Devlet Bahçeli'nin çağrısıyla başlayan terör sorununu çözme ve barış süreci şeklinde adlandırılan süreçte diyelim.
00:25Çünkü tam bir ismi henüz koyulmadı.
00:27Görüşmeler ve açıklamalar devam ediyor.
00:29Dem Parti İmralı'da PKK lideri Abdullah Öcalan'la yapılan görüşmenin ardından mecliste bir partilerle görüşme turu başlatmıştı.
00:39MHP lideri Bahçeli ile görüşerek başladılar.
00:41Bugün de Gelecek Partisi, AKP ve Saadet Partisi ile görüşülecek.
00:46Yarın ise Deva Partisi ve Yeniden Refah Partisi ile görüşülmesi bekleniyor.
00:50Şu anda Cumhuriyet Halk Partisi ile bir görüşme olup olmayacağına dair bir bilgi yok.
00:55Özgür Özel'in de söylediğine göre henüz böyle bir görüşmenin olup olmayacağına karar bile verilmemiş.
01:00Meclis turu yaptıktan sonra şu anda tutuklu bulunan Selahattin Demirtaş'la da görüşüldükten sonra Dem Parti'ye kapsamlı bir açıklama yapılacağını söylüyor kamuoyuna.
01:11Şu anda bu görüşmelerin ardından biz açıklama duyamıyoruz.
01:14Sürece ilişkin bugün konuşacağız.
01:16Konuğumuz siyaset bilimci Dr. Edgar Şar.
01:18Hoş geldiniz.
01:20Merhaba, hoş bulduk. İyi yayınlar.
01:23Bugünkü önemli görüşme aslında Gelecek Partisi ve Saadet Partisi ile de görüşülecek ama AKP ile de bir teması olacak Dem Parti heyetinin.
01:30Yarın da dediğim gibi diğer partilerle görüşülecek.
01:33Dilerseniz CHP ile görüşülüp görüşülmeyeceği meselesini bir konuşarak başlayalım.
01:38Çünkü CHP son seçimde Türkiye'nin birinci partisi seçildi.
01:42Şu anda ana muhalefet partisi.
01:44Böyle bir süreç yaşanacaksa ve toplumsallaşacaksa CHP'nin de neler söyleyeceği sürecin neresinde olacağı elbette önemli.
01:51Özgür Özel bu konuda diyor ki böyle bir görüşmenin olup olmayacağı ve ne düzeyde olacağı ya da bir partinin genel başkanının bu görüşmeyi yapmamasının sürece nasıl etki edeceğini biz aramızda tartışacağız.
02:03Yani bir netlik yok.
02:05Siz neler düşünürsünüz? CHP sürecin neresinde sizce ve neresinde olmalı?
02:10Şimdi şöyle bakmak lazım.
02:13CHP Türkiye'de 2015'ten sonra aslında işte HDP ya da daha sonrasında da ismi değişerek DEM olan Kürt Hareketi'nin siyasal temsilcisi parti ile belki de konuşabilen siyasal bir ilişki kurabilen meclisteki yegane parti konumundaydı.
02:37Tabii ki 2015 yani bir önceki çözüm sürecinden sonra olan biten her şey Türkiye'de çok değişik bir süreç yarattı.
02:46Yani neredeyse 10 yıl önceden bahsediyoruz ve bu süreçte Türkiye'de çok şey oldu.
02:51Ve bu süreç kapsamında baktığımızda Türkiye'de DEM partisine oy veren seçmenin önemli bir kısmının ikinci tercih olarak hatta bir kısmının birinci tercih olarak CHP'ye yöneldiği bir dönem gördük biz.
03:10Özellikle yerel seçimlerde yapılan bir takım koordinasyonlar olmuştu.
03:18Daha önce 2023 seçimlerinde muhalefetin adayı Kemal Kılıçdaroğlu'nu desteklemişti HDP.
03:24Bütün bu süreç içinde aslında hem taban anlamında hem de partisel olarak parti yönetimi anlamında CHP ile Kürt Hareketi arasında DEM parti arasında bir ilişki vardı.
03:38Gelişen bir ilişkiden bahsedebiliriz.
03:42Şimdi yine aynı süreçte CHP Kürt meselesinin çözümü konusunda da Kürt meselesinin varlığı ve çözülmesi gerektiği nasıl çözülmesi gerektiği ile ilgili de en azından ilkesel düzlemde diyelim.
03:56Birçok açıklaması var bu konuyla ilgili CHP'nin önde gelenlerinin söyledikleri var.
04:03Tam da bu sebeplerle şu anda Türkiye'yi yöneten iktidar bloğu Cumhur İttifakı tarafından terörizmle doğrudan ilişkilendirilen bir CHP var.
04:14En yakında bu sürecin sonuçlarından biri CHP'li Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer'in önce gözaltına alınması sonra da tutuklanmasıydı.
04:24Biliyorsunuz kendisine yapılan suçlama da bunu da parantez içinde söylemek lazım.
04:29PKK yöneticileriyle bir takım iletişim halinde olma ya da onlarla iletişim halinde olan birileriyle iletişim halinde olma gibi çok dolaylı ve bir önceki çözüm süreci boyunca resmi görevde olan birçok devlet görevlisinde yaptığı bir şeydi.
04:51Şimdi yine bir çözüm süreci ismine henüz koyulmasa da yeni bir çözüm süreci diyelim başlamış gibi gözüküyor ya da bunun Bahçeli ismini bu şekilde koyulmaması gerektiğini vs. söylese de yeniden böyle bir diyalog süreci başlamış durumda ama Ahmet Özer yine içeride.
05:13Dolayısıyla yani CHP'nin bu konuda terörle ilişkilendirilmiş olma pahasına Kürt meselesiyle ilgili konuşan, Kürt meselesiyle ilgili varlığını kabul eden bir takım çözüm önerilerini ilkesel düzlemde çok somuta girmeden de sunan ve aynı zamanda bunun için bedel ödemiş bir parti olduğunu bugün itibariyle söyleyebiliriz.
05:35Şimdi bu açıdan baktığımızda bir defa Öcalan'ın mektubunda işte muhalefet de dahil edilmeli, meclis de bu işin merkezinde olmalı gibi bir takım ifadeler var.
05:48Biliyorsunuz bu daha önce zaten CHP'nin daha önceki çözüm sürecinden beri gelen bir talebiydi.
05:56Şimdi bugün de Özgür Özel CHP'nin yeni liderliği diyelim yönetimi bu konuda böyle kapıları kapatan bir dil kullanmıyor fakat temkinli gidiyorlar.
06:07Çünkü iktidara güvenmiyorlar aslında yani bu konuyla ilgili ortaya çıkan bir fazlaca iyimser bir yaklaşım aslında var. Bir de daha kötümser ya da temkinli bir anlayış var.
06:21CHP yönetimi şu an bu ikisinin ortasında duruyor gibi. İsterseniz bu iki bakış açısının neden bu şekilde oluştuğunu da daha sonra konuşuruz.
06:30Ama CHP ile ilgili şunu söyleyeyim. Şimdi burada iktidarın yani iktidar bloğunun bir defa kullanmadığı bir kavram seti var.
06:42Demokrasi ile ilgili bir kavram seti kullanmıyorlar. Yani Türkiye'yi biz demokratikleştireceğiz, Kürt meselesini de bu şekilde çözeceğiz vesaire gibi bir yaklaşım yok.
06:50Zaten dikkat ederseniz Devlet Bahçeli Kürt meselesinin de varlığını kabul etmeden sadece bir PKK'ya silah bıraktırmak üzerinden çerçeveledikleri bir süreçten bahsediyor.
07:03Fakat arka planda biz daha fazlasının meydana geldiğini de tahmin edebiliriz.
07:12Bunu şuna dayanarak söylüyorum. Özellikle Öcalan'ın mektubunda doğrudan bu ifade yer almasa da İmralı'ya giden heyetin daha sonraki yaptığı açıklama 2015'ten çok daha ileri bir noktada olunduğuyla ilgili.
07:28Şimdi bu neye dayandırılıyor? Muhtemelen Devlet Bahçeli'nin doğrudan sürecin içinde olması, süreci neredeyse inisiyatifini alan kişi pozisyonunda olması.
07:41Devletin de bu işin içinde fazlasıyla ikna bir şekilde işin içinde olduğunu bazılarına gösteriyor.
07:49Ve bu da 2015'ten sonraki belki en önemli adımlardan biri olarak görüyorlar.
07:55Ama bu umudun arkasında mutlaka Suriye'yi de kapsayan bir takım tavizler mi diyelim yani iktidarın muhatabına vermek üzere olduğunu ya da vermeye hazır olduğunu söylediği bir takım şeyler olabilir.
08:15Fakat bunu kamuoyunda açıkça dile getirmiyorlar.
08:19Söylenen ve konuşulan tek şeyin PKK'nın silah bırakacağı olduğu söyleniyor.
08:26Özellikle Erdoğan'ın çok daha temkinli böyle sürecin içinde çok dahil olmaktan kaçınarak kotardığı üslup da buna işaret ediyor.
08:37Ama karşı tarafın umudu da hem İmralı'dan söylenen 2015'ten çok daha ilerdeyiz ifadeleri de bunun böyle olmayabileceğini gösteriyor.
08:47Şimdi bu belirsizliğin yarattığı temkinlilik CHP yönetimine de yansımış durumda.
08:54Onlar da doğrudan bir karşı çıkış içinde bulunmak istemiyorlar.
08:58Çünkü Türkiye'de Kürt meselesinin en çok çözülmesini isteyen toplumsal kesimler 2015'ten bu yana muhalefeti destekliyorlar.
09:07Çok önemli seçimlerde CHP'ye oy verdiler. Bunların bir kısmı CHP seçmeni oldu.
09:13Dem partisi bunları kaybetti bir önceki seçimde.
09:17Tabii yerel seçim olduğunu da hesaba katarak dikkate almak lazım ama sonuçta bu bir gerçek.
09:23Dolayısıyla kendi seçmenine kendi tabanına seslenmek istediği bir tabana kendi siyaset anlayışına ters olacak bir şeyde bulunmak istemiyor.
09:33Ama öbür tarafta da iktidarın yürüttüğü şu ana kadar transparan olmayan bir süreç var.
09:39Dolayısıyla bu ikisinin arkasında biraz da beklenmedik bir anda gelmesi Suriye ile birlikte.
09:45Biraz CHP'nin aslında beklenmedik bir anda bu olaya yakalanmış olması gibi bir durum var.
09:51Bütün bunların yarattığı bir temkinlilik Özgör Özer'in de diline yansıyor.
09:55Bana kalırsa burada sizin son sorunuz oydu. Kısaca ona da söyleyip sözü yine size bırakayım.
10:00CHP ne yapması gerekir? Sorusuna cevap verirken şöyle yaklaşmak lazım.
10:06CHP bu sürece kategorik olarak karşı olmadığını belirtti.
10:13Fakat sürecin yürütülüş tarzına, şeffaf olmamasına ve bundan sonra da şeffaf olsa bile ortaya çıkan bazı noktalarda mutlaka karşı çıkacağı şeyler olacaktır.
10:27Bu noktada CHP itirazlarını mutlaka dile getirecektir.
10:30İşte orada olayı alıp bitirmemesi gerekir.
10:34CHP böyle bir süreci adeta kendisi iktidarda olsa nasıl yönetirdi, nasıl olması gerekirdi?
10:42Kürt meselesinin çözümü barışçıl olarak nasıl sağlanabilir?
10:46İktidarın hali hazırda yaptığı şeylerden bazılarından memnun değilse, kendi olsa nasıl yapardı ve bunun nasıl daha iyi sonuç vereceğini iddia ederdi?
10:55Bunları anlatan kapsamlı bir yaklaşım geliştirmesi lazım ve bunu anlatması lazım.
11:00Başta Kürt seçmenlerine ve yine ikinci planda bırakmayacak şekilde Türk seçmenlerine ve genel kamuoyuna.
11:09Bu şekilde bunu yürütmesi CHP'nin bu süreçte geri kalan, inisiyatif alamayan, sadece bir şeylere itiraz edip susan bir parti durumunda olmasını engeller diye düşünüyorum.
11:21Gerekirse açarız bunu zaten.
11:23Aslında sizin söz ettiğiniz o ikili iki bakış açısına ben de gelmek istiyordum.
11:29Bir yandan gerçekten çok olumlu mesajlar veriliyor.
11:32Dediğiniz gibi Dem partiden gelen mesajlar olumlu.
11:35Yerine bu süreçte kayyum atanmış olan heyet başkanı Ahmet Türk adeta devlet bahçeliğe övgüler düzüyor.
11:42Çok umutlu olduğunu söylüyor.
11:43Partilerle görüşülüyor.
11:45Yapılan açıklamalarda çok umutlu olduklarına dair, iyiye işaret olduğuna dair mesajlar var.
11:51Ama bir yanıyla da sizin de dediğiniz gibi bu sürece tıpkı CHP gibi yaklaşan, sürecin şeffaf olmadığını söyleyen, bunun adının bir şekilde konulmamasının bile bir sorun olduğunu söyleyen,
12:04kamuoyuyla, kamuoyunun temsilcisi meclisle temasının az olduğunu söyleyen ve iktidarın da aslında antidemokratik uygulamalarından bu karnesinden dolayı,
12:13iktidarın barışçıl bir süreç yürütüp yıllardır konuşulan bir Kürt sorununu çözmeyeceğini, çözemeyeceğini söyleyenler var.
12:22Şimdi bu iki bakış açısı bir noktada birleşebilecek mi sizce?
12:27Biz kamuoyuyla detaylı bir açıklama yapacağız tüm görüşmelerden sonra dendiğinde.
12:32Yapılan açıklamada gerçekten Kürt yurttaşlarının yıllardır kendilerine ilişkin yaşadıkları sorunlara,
12:38bu dertlere cevap verebilecek maddeler söylenecek mi bize? Duyacağız mı bunları?
12:44Şimdi neler söyleneceğini tam olarak bilemeyiz ama ihtimaller üzerine konuşabiliriz.
12:53Ama tam da sizin başta söylediğiniz bu iki yaklaşımın neden böyle oluştuğunu belki de biraz anlamak lazım.
13:01Ama her şeyden önce şunu söyleyelim. Türkiye'de Dem Parti dahil olmak üzere, Dem Parti'nin temsilcilerini bu süreçte eleştiriden muaf değiller,
13:13onlar da eleştirilebilir yaptıkları tercihlerle, kullandıkları söylemlerle vs.
13:19Fakat şunu öncelikle söylemek lazım, Türkiye'de Kürt meselesinin çözülmesini en çok isteyen toplumsal kesimler,
13:26başta Kürtler ve diğer bütün toplumsal kesimler açısından böyle bir sürece dahil olmuş olmak eleştirilecek bir şey değil.
13:37Öncelikle bunun bir altını çizelim.
13:41Çünkü, özellikle dikkat ederseniz, temkinli ve kötümser yaklaşım diye ifade ettiğim yaklaşıma sahip olan sadece CHP ya da siyasi partiler değil,
13:56toplumsal kesimlere kanaat önderlerinin dile getirdiklerine baktığımızda en çok söylenenler iktidara karşı bir tutarlılık testini genelde içeriyor.
14:09Nedir o? İşte daha düne kadar şunu söylüyordunuz, bunu yapıyordunuz, şunları hapse atmıştınız deniyor.
14:16Eski konuşmalar çıkarılıyor, videolar halinde paylaşılıyor, bunu diyen şimdi de bunu yapıyor diye.
14:22Şimdi bir defa biz şunu gördük, çok fazla bu yaklaşımın siyaseten bir sonucunun olmadığını gördük.
14:30Aslında siyaseten bir sonucunun olmaması tabii ki bize toplumsal açıdan da bir şeyler söylüyor.
14:35Yani toplumumuz siyasetçilerden tutarlılık konusunda çok bir şey beklemiyor olabilir.
14:41Ya da tutarlılıktan önce gelen bir takım beklentileri, daha acil beklentileri var.
14:47Bir de aynı zamanda toplum siyasi yelpazeye bakıyor ve eğer iktidarı bir takım tutarsızlıklarla suçlayarak cezalandırması için çok daha iyi bir alternatifi görmeyi bekliyor.
15:01Şimdi bu konuda demek ki muhalefetin de bazı eksiklikleri var durumun böyle olması konusunda.
15:05Ama sonuç itibariyle sadece tutarlılık üzerinden iktidarı bir teste tabi tutmak muhalefete bu süreçte tıpkı dış politika meselelerinde Suriye'de vesaire de olduğu gibi çok bir şey getirmeyecek.
15:19Bunun bir ilk önce altını çizelim.
15:21İkinci nokta biraz önce söylediğim gibi Kürt yurttaşların ya da Kürtlerin DEM Partisi dahil olmak üzere bu sürece iştirak etmeleri başlı başına kategorik olarak eriştirilecek bir şey değil.
15:32Çünkü onların şimdiye kadar muhalefetten çok ciddi bu konuyla ilgili çok daha altı doldurulmuş bir çözüm planı duymamış olduğunu.
15:45Kaldı ki duymuş olsalar bile bir sonraki iktidarın mı gelmesini bekleyeceklerini o gelene kadar uzatılan elleri reddetmelerinin mantıklı olmasını beklemek doğru değil.
15:57Bunların bir altını çizelim.
15:59Fakat bunları bir kenara koyduktan sonra iyimser olarak gözüken yaklaşımın altının nasıl dolduğuna da bakmak lazım.
16:09Şimdi benim takip edebildiğim kadarıyla şunu görüyorum.
16:12İyimser olanlar bu süreçten iki şeye dayanıyorlar.
16:17Birincisi Kürt meselesinin çözümü çok zorlaşmıştı bölgeselleşmiş bir sorun olması ve uluslararası global güçlerin dahil olduğu bir sahada artık düzlem bulması sebebiyle.
16:31Şimdi Suriye'de son zamanlarda oluşan son bir ayda oluşan gelişmeler bu konuda acaba öyle bir çözüm yaratabilir miyiz ki hem Türkiye'de hem de Suriye'deki meseleyi aynı anda ele alsın ve gerçekten ileri bir adım atılsın düşüncesi.
16:50Birinci nokta bu iyimser bakışı.
16:53İkinci nokta Devlet Bahçeli'nin bu süreci başlatması ve doğrudan devletin bazılarının derin devletliği halen söylediği ama mutlaka ve mutlaka bugünkü Cumhur İttifakı'nın Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ötesinde gördükleri onun adımlarını aksiyonlarını kısıtlayabilecek veto edebilecek güçte bir devletin de buna ikna olması şeklinde algılanan bir süreç var.
17:21Bunun da kanıtı olarak aslında Devlet Bahçeli'nin bu işi başlatan hatta bazen Erdoğan'la böyle çatışır gibi gözüküp ya da aynı fikirde olmadığı yerlerde dahi bunun arkasında durması söyleniyor.
17:35Şimdi bu söylediğim iki husus birbirini destekliyor da çünkü şöyle diyorlar jeopolitik olarak öyle bir yeni denge oluşuyor ki Kürt meselesinin çözümü de mukadder hale gelmiş olabilir devlet bu açıdan buna ikna olmuş olabilir.
17:49Şimdi ben bir siyaset bilimci olarak böyle bir devletin hani Türkiye'yi şu anda yöneten iktidar bloğundan bağımsız onun bile kontrol edemediği hatta tam tersi onun tarafından kontrol edilen bir devletin varlığı konusunda şüphelerim var.
18:05Öncelikle onu bir söyleyeyim. Fakat bu yaklaşımı kabul etsek dahi çizilen tablo ve sahadan gelen bilgiler her zaman düşünüldüğü kadar iyimser olunamayacağını bize bazen gösteriyor.
18:23Suriye'de de yürüyen bir süreç var. Amerika Birleşik Devletleri bir noktada buraya dahil olacak. Şu anda onun çok daha geri planda kalmasının sebebi orada bir hükümet değişikliği sürecinde bu durumun yakalanmış olması.
18:39Her şey aslında 20'sinden sonra biraz netleşecek. Trump'ın ne yapacağı Suriye sahasında ne kadar bulunacağı. SandCom'un Trump'a bu konuda ne söyleyeceği Suriye'de kalmalı mıyız? Çıkarsak IŞİD hapishaneleri ne olur?
18:55IŞİD'in çünkü son birkaç ayda orada bizde falan çok haber olmuyor ama mevzi kazandığı haberleri var. Acaba bu konuda ciddi bir değişiklik olursa YPG Suriye'de zayıflarsa bu konuda nasıl bir değişiklik olur?
19:13Bu konularla ilgili açıkçası çok hızlı Suriye ile ilgili bir yorum yapmak zor tam da bu sebeplerden ötürü ama Türkiye içinde iyimser olanların bu konuda hızlı davranmış olabileceğini diğer devlet meselesinde de böyle bir devlet bakış açısının aslında iktidara tutunan, iktidarda kalmak için Türkiye'yi çok ciddi bir şekilde otoriterleştirmiş olan ve bunun için muhalefet partilerini düşmanlaştırmış,
19:41terörle ilişkilendirilmiş olan bir siyasi iktidar koalisyonunun varlığını gözden kaçırmamıza neden olduğunu düşünüyorum böyle bir devlet algısının böyle bir devletin varlığı algısının.
19:57Dolayısıyla burada da bir takım çekinceleri ortaya koymak lazım. Kötümser bakış açısının beslendiği şeyleri söyledik yani böyle bir iktidarın demokrasi konusunda Türkiye'yi otoriterleşmeyi durdurup, kendi başlattığı otoriterleşmeyi durdurup Türkiye'yi belli bir Türkiye'de demokratikleşmenin başlaması için adımlar atamayacağını, bu adımlar atılmadan Kürt meselesinin çözülemeyeceğini kaldı ki iktidar bloğunun Kürt meselesinin sözünü bile ağzına almaktan imtina ettiğini.
20:26Terör sorunu diyorlar.
20:28Evet yani o zaman çözülecek mesele de sadece terör meselesi gibi anlatmaya çalışıyorlar ki yarın öbür gün bazı şeyler yolunda gitmezse buradaki geri dönüşler kolay olsun ya da yani bırakın yolunda gitmemesi ihtimalini süreci yürütürken bile sopa ve havucu beraber kullanabilelim.
20:48Yani dikkat ederseniz bir ay önce bir buçuk ay önce terörle ilişkisi sebebiyle görevden alınan yerine kayyum atanan Ahmet Türk bugün İmralı heyetinde devlet bahçeliyle devletin temsilcisi olarak gözüken devlet bahçeliyle görüşüyor.
21:04Şimdi bu sopa ve havuç aynı anda kullanılabiliyorken açıkçası iktidarın bu süreci Kürt meselesi çözüm açılım demokratikleşme vesaire gibi değil de terörü bitiriyoruz şeklinde Suriye'de de zafer kazandık söylemiyle birleştireceği bir süreç yürütmek istediği kesin.
21:23Şimdi bu ortadayken ve bunu kendi iktidarının devamını otoriterleşmeyi de göze alarak ve Türkiye'yi otoriterleştirme kararlılığıyla daha da otoriterleştirme kararlılığıyla kullanmak isteyen bir iktidar bloğu varken bir kesiminde temkinli Taksim kötümser olması gayet anlaşılır.
21:46Sizin de dediğiniz gibi aslında söylemler bir yandan da Cumhur İttifakı'ndan gelen biz böyle bir plan yaptık ve terör örgütü de ya silah bırakacak buna uyuyacak ya da uyuyacak gibi çünkü Erdoğan da son açıklamasında diyor ki terör örgütü için yolun sonu görünüyor yoksa Türkiye Cumhuriyeti'nin kadife eldivenine sarılı demir yumruğuyla yüzleşirler.
22:07Dediğiniz gibi Kürt sorunu hiç kullanılmıyor. Böyle bir sorun neden çıktı? Terör sorunu neden doğdu? Nasıl sadece silah bırakmakla çözülebilecek mi? Dem parti tarafından da aslında bu sorun çözülecekse bakın böyle böyle sorunlar vardı böyle böyle adımlar atmak şeklinde açıklamalar gelmiyor henüz.
22:27O yüzden aslında kötümser belki bu sürece böyle yaklaşan kişilerin de şeffaflık talebi bir manada anlamlı.
22:35Bugün Tülay Hatimoğulları bir açıklama yaptı. O açıklamasıyla dikkat çekti. Sizden de dinlemek isterim.
22:41Çünkü kasıt neydi ne değildi bilmiyorum bağlamdan koparıldığı söylendi ama iletişim dili açısından belli ki sorunluydu çok tepki aldı.
22:50Hemen aktaralım. Sayın Hatimoğulları diyor ki ya pozitif bir şekilde kırılma gerçekleşecek barışı inşa edeceğiz ya da negatif yönde kırılmalar olacak ve her yer gazla olacak.
23:02Ardından da Öcalan'a ilişkin şunları söylüyor. İmralı'da gerçekleşen görüşmeye yetmez İmralı'nın kapıları açılmalıdır.
23:09Şimdi burada iki sorun olacak. Birincisi bu her yer gazla olacak söylemi eleştirildi dediğim gibi sonrasında da sözlerin bağlamdan koparıldığı ve çarpıtıldığı söylendi.
23:19Hangi bağlamda söylenmiş olabilir bağlamdan koparıldıysa? Bir de İmralı kapıları açılmalıdır derken Dem parti ne istiyor? Bu cümlede ne okudunuz siz?
23:31Şimdi ben öncelikle şunu söyleyeyim. Bence Kürt hareketi içinde burada özellikle siyasal kanadını kastediyorum ama PKK ya da silahlı kanat içinde Suriye'de, Kandil'de, Avrupa'da bütün bu olanlarla ilgili orada da benzer bir durum söz konusu olabilir.
23:54Onu çok bilemiyorum ama siyasi kanat içinde bir takım görüş ve yaklaşım farklılıkları olabilir. Kaldı ki ben iktidarın da bütün bu sürecin başından beri bunu zaten hedeflediğini de tahmin ediyorum.
24:09Zaten şu anda Suriye sahasında PYD'nin elinin biraz zayıflamış olduğu özellikle Şam'da şu an yeni bir yönetim var. Türkiye ile ilişkileri gayet iyi. Türkiye'nin Suriye sahasındaki eli çok güçlendi.
24:29Durum böyleyken ve aynı zamanda PKK'nın da Türkiye içindeki faaliyetleri zaten son yıllarda minimize olmuştu. Bunda hem PKK'nın Suriye'ye odaklanması hem de Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yaptığı operasyonlar ve orada sınır güvenliğini çok daha etkili bir şekilde sağlayabilmesinin ikisinde beraber etkisi var.
24:58Şimdi Suriye'ye bu denli odaklanılmışken PKK tarafından ve Türkiye Cumhuriyeti'nin Ankara'nın Suriye sahasındaki eli güçlenmişken PYD'ye her şeyin kabul ettirilebileceğini Ankara düşünüyor. En azından maksimum hedefi buradan koyuyor.
25:20Fakat PYD ve PKK içinde ve onun da yansımaları buradaki Dem Parti içinde bunun bir yaklaşım farklılığı ve eğer bu giderek güçlenirse belki neredeyse de facto bir bölünmeye bile yol açabileceğini ben düşünüyorum.
25:35Ve bunun da iktidarın aslında bütün bu sürecin en başından beri sahip olduğu stratejik amaçlarından biri olduğunu düşünüyorum.
25:45Çünkü bugünkü iktidar gerek Dem Parti'nin içinde Türkiye'de gerekse de PKK'nın ya da Suriye'deki PYD'nin içindeki bütün kanatların tamamen rıza verebileceği bir sürece Ankara'nın rıza vermesi pek mümkün değil.
26:07Zaten şu anki söylemden anlaşılıyor. Biz terörü bitireceğiz diyor. Erdoğan ne diyor? Onların sonu geldi. Eğer bunun aksi durumdaki her senaryoda tekrar biz başlarına vururuz diyor.
26:21Çok özür dilerim. Burada bir böleceğim ama hemen sözü size bırakmadan aslında Cumhur İttifakı'nın hedefi belli. Dem Parti tarafından yani Kürt siyaseti tarafından ne istediklerine ilişkin sanki net bir açıklama yok değil mi?
26:35Bunu sorduğunuz zaman Dem Partisi'nin temsilcilerine verilen cevaplar da şöyle şeyler duyuyoruz. Şu an bir süreç yürütülüyor. Belli ki öcalanla belli bir seviyeye gelinmiş.
26:52Zaten Devlet Bahçeli mecliste Dem Partisi liderlerinin elini sıktığında belki de öcalanla görüşmeler zaten belli bir yere gelmişti. Bunu bilmiyoruz kamuoyu olarak. Belki daha sonra öğreneceğiz.
27:09Ama Devlet Bahçeli'nin o eli sıkana kadar belli bazı şeyleri de duymak isteyebileceğini tahmin edebilirdik o zamanda. Şimdi dolayısıyla öcalanla belli bir sürece gelinmiş. Öcalan 2015'ten çok daha ileri olduğunu söylüyor ve iddia ediyor.
27:27Şimdi Dem Partisi'nin buna kayıtsız kalması belli ki mümkün değil. Bu sürece öcalanla da görüşerek öcalanla da aldıkları sinyalle devam etme durumunda hissediyorlar.
27:39Fakat toplumun diğer kanadının yani kötümser ve temkinli olan kanadının endişelerini paylaşmasalarda o risklerin var olduğunu görmüyor olamaz Dem Parti temsilcileri.
27:56Ve benim gördüğüm Dem Parti'nin içinde bir kısım bu konudaki riskleri çok büyük görüyor. Bir diğer kısım ise iktidarla bir yol yürünebileceği konusunda daha iyi hisser.
28:11Şimdi bu eğer fikir ayrılığı süreç içinde büyümeye devam ederse bunun yansımaları biraz önce söylediğim gibi örgüt içinde de Suriye'de de Kandil'de de Avrupa'da da bilmiyorum o ayrıntılarını ama olabilir benzer bir süreç.
28:30Benzer bir fikir ayrılığı benzer bir kutuplaşma o zaman iktidarın bu konuda önemli bir amacına da ulaşmış olabileceğini düşünüyorum iç siyasetteki bazı hedeflerini gerçekleştirmesi açısından.
28:47Çünkü sonuçta iktidar, bugünkü iktidar yapılanması konfigürasyonu açısından Kürt meselesinin tamamını ele alabilecek bir konfigürasyonda değil. Dolayısıyla orayı böldüğünüz zaman CHP içinde de zaten bu tartışmalarla yine bir bölünmeyi hedefliyorlar.
29:07O zaman bir kısmı kendisine destekli bir şekilde almış olabilecekken aynı zamanda muhalefette kendisini ikinci parti olmaya itecek 31 Mart'ta oluşmuş CHP'yi de bölmüş olacak ve unutmayın bu CHP tabanda oluştu CHP'yi birinci partiye bağlı.
29:26Şimdi biz bütün bu konuşmaları yaparken denklemdeki bir şeyi de unutmayalım. Halk ne yapacak? Bugün Türkiye'deki Kürtlerin olan biteni dikkatlice dinlediğini tahmin ediyorum çünkü onları doğrudan ilgilendiriyor.
29:44Fakat artık 2015'e göre farklı olarak bence Kürtler dem parti şunu yapın dedi, bilmem ne şunu yapın dediğinde şak diye onu yapacak bir pozisyonda da değiller. Bütün tarafları dinleyecekler ve ona göre kararlarını verecekler.
30:07CHP ile ilgili ilk turda söylediğim şeylerden de birinin sebebi buydu. Bütün bu denklem bir süreç yürütülürken ve herkes kendi hesabına çalışırken toplumu muhatap alması gereken topluma hitap etmesi gereken siyasi aktörler de var ve bunun başına CHP geliyor. Bunun da unutulmaması lazım diye düşünüyorum.
30:32Sayın Şah çok teşekkür ediyorum analiziniz için. Umarız ki bu süreç bir biçimde topluma bir şeylerin söylendiği ve onların bir karar vermesinin beklendiği noktaya kadar gelir. Bir öncekinde olduğu gibi aslında bir masayı dağıtma, masaya yumruk vurma sonrasında daha da fazla otoriterleşme şeklinde sürmez diyelim. Çok teşekkür ediyorum. İlerleyen günlerde yeniden sizlerden görüş alırız.
30:55Ben teşekkür ederim. İyi yayınlar.
30:57Hoşçakalın.
30:59Sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri konuğumuz siyaset bilimci Dr. Edgar Şardı. Kendisiyle şu anda Türkiye siyasetinin tartıştığı barış süreci, terör sorununu çözme sürecine ilişkin konuştuk.
31:12Dem Parti heyetinin meclisteki turları devam ediyor. İlk olarak Bahçeli ile görüşmüşlerdi. Bugün de Gelecek Partisi, AKP ve Saadet Partisi ile görüştüler. Yarın için plansa Deva Partisi ve yeniden Refah Partisi ile de heyetin görüşmesi, söz konusu süreç hakkında istişarelerde bulunması.
31:30Son verilen bilgilere göre Dem Parti heyeti cezaevinde bulunan Selahattin Demirtaş'ı da ziyaret edecek bu süreçte ve onun da görüşlerini alacak. Herkesle görüşecekler. CHP ile ilgili henüz bir plan yok. İlerleyen günlerde olabilir.
31:44Bütün bu görüşmelerin ve istişarelerin ardından da çok kapsamlı ve detaylı bir açıklamanın kamuoyuna yapılacağını söylüyorlar. Belki o zaman aslında süreç biraz daha olgunlaşacak ve biraz daha toplumun, yurttaşların özellikle Kürt yurttaşlarının katılımının sağlandığı bir süreç işlemeye başlayacak. Şu anda siyasiler düzeyinde ilerleyen konuşulan konulardan söz ediyoruz.
32:06Sadece sizler için açıklamaları, yorumları değerlendirdik. Şimdilik noktalayalım. İlerleyen günlerde yeniden konuşalım. Hoşçakalın.