Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Hoş geldiniz, bu ikinci programımız. Bugün Prof. Dr. Melih Bulut Bey'le birlikteyiz.
00:22İlk konuşmamız, ilk görüşmemiz Prof. Dr. Derya Unutmaz Bey'leydi. Harika bir görüşme
00:28oldu. İzlemeyenler, kaçıranlar lütfen dönsün, baksınlar. Yapay zekayı Derya Bey
00:33bize hat gibi anlatmış. Ben dönüp baktığımda şok oldum. O kadar güzel anlatmış ki.
00:37Yani muhakkak tavsiye ediyorum. Lütfen dönün, oraya bir bakın. Ama bugün Melih Bey'den
00:44yapay zekayı, sağlık alanındaki uygulamalarını umuyorum çok faydalanarak deneyeceğiz.
00:50Çünkü kendisinin bu konuda inanılmaz bir geçmişi var, inanılmaz bir deneyim var.
00:54Melih Bey kırmadınız, bizi geldiniz. Çok teşekkür ederim. Hoş geldiniz öncelikle.
00:57Hoş bulduk.
00:58Ben sizi çok iyi tanıyorum ama belki başlarken çok kısa kendinizi izleyicilerimize tanıtmak
01:03istersiniz.
01:04Tabii memnuniyetle. Ben aslında çocuk cerrahisi profesörüyüm. Uzun yıllar hekim
01:09olarak görev yaptım. Meslek hayatımın son yıllarında da hastane yöneticisi olarak
01:14çalıştım. Yapay zeka ile de tesadüfen bir genel yapay zeka toplantısı üzerine
01:23tanıştım diyeyim. Tam tarihinde vereyim 9 Ocak 2019. Bu bir herkese açık Bahçeşehir
01:32Üniversitesi'nin düzenlediği bir toplantıydı. Ben de merakımdan gittim. O zaman yapay zeka
01:36çok konuşuluyordu. Benim gibi salonda başka sağlıkçı arkadaşlarım da vardı.
01:42Bu konuşmaları dinlediğimde dedim ki ya bu iş tıpta çok işe yarayabilir. Yani bunu
01:49dinledim ve diğer arkadaşlar da yediği de hiç unutmuyorum saat toplantıdan çıkınca
01:55dedik ya bir çay kahve içelim ve bunu bir görüşelim aramızda. 10-12 kişilik bir grup
02:00olduk. Orada hakikaten sağlıkta yapay zeka ile özel olarak ilgilenen arkadaşlarımız
02:07da vardı içimizde ve bir öneride bulundular. Dediler ki ya biz bir sağlıkta yapay zeka
02:13toplantısı yapalım. Sonuçta biz bir sağlıkta yapay zeka grubu oluşturduk. 9 Nisan 2019'da
02:21ilk sağlıkta yapay zeka zirvesi düzenledik. Önce 50 kişi gelir mi diye başladık. 1300 kişi
02:30geldi. İstanbul Üniversitesi'nin salonu doldu taştı ve sevindirici bir şekilde hem gençler
02:36vardı orada hem sağlık sektörünün ileri gelenleri vardı. Daha sonra sağlık bilimlerinde
02:42yapay zeka kitabını yazdık. Sonra kongreler düzenlemeye başladık ve nihayetinde sağlık
02:48bilimlerinde yapay zeka bilimsel dergiyi çıkardık ve benim yapay zeka ile ilişkimde
02:55böyle başladı. Ne yazık ki ben yapay zeka ile ilgili teorik yani teknik bilgiye sahip
03:02değilim. Bu yaştan sonra da olmam pek kolay değil ama gençleri bu yönde çok teşvik ediyorum.
03:10Çünkü artık gelecekte kaçınılmaz bir şekilde bizim en önemli yardımcılarımız da biri olacak.
03:16Çok teşekkür ederim. Yani şimdi 2019'dan beri aslında bir şekilde çok aktif bir şekilde bu konuyu
03:24gündeminizde tutuyorsunuz. İlk o hani konferansta duymuştunuz. Orada sizi böyle ya işimize yarar
03:32dediğiniz şeyler sizi çok heyecanlandıran konular tam olarak neydi? Yani sizi ne buraya
03:37çok bir anda odakladı. Ben cerrah olduğum için iç organlarla çok haşır neşirdim. Mesela hep benim
03:46kafamı mide-pankreas-karaciğer ilişkisi kurcalamıştır. Yani bu nasıl oluyor? İşte sadece 2-3 tane
03:52enzime bakıyoruz. Hala Hipokrat'tan beri aynı yöntemleri kullanıyoruz. Ama çok karmaşık organlar
03:59bunlar. Mesela mide eskiden basit bir organ zannederdik ama ne kadar karmaşık olduğunu bu son
04:05ameliyatlarla daha iyi görüyoruz. Şimdi mesela bu 3 organın etkileşimi hakkında çok az bilgiye sahibiz.
04:11Burada sensörler aracılığıyla elde edeceğimiz muazzam bilgiyi yapay zeka işleyerek bize çok
04:19güzel şeyler anlatabilir. Çünkü sağlık verileri en başta şunu düşündüm. Sağlık verileri çok özgün
04:26ve çok fazla. Yani dünyanın en büyük verisi sağlık üzerinde. Sadece bir kanser hastasının
04:32verisi inanılmaz boyutlarda. O nedenle ilk aklıma gelen konulardan birisi buydu ve yani yapay
04:43zekayı daha fazla okumaya başlayınca aslında sağlığın bütün her yönünde çok fazla yararı
04:51olacağını gördüm ve bunu da bizzat şu anda bütün Türk gençlerinin geliştirdiği yapay zekalarla
04:59bilim insanlarının kurduğu şirketlerle bunu da her gün deneyimliyorum doğrusu. Harika yani ben tabii
05:10yapay zeka konusunda çok ilgiliyim. Dolayısıyla dünyada bu alandaki gelişmeleri çok yakından
05:17görüyorum. Ama tabii bunların her birisinin farklı sektörlerde uygulama alanları var. Sağlık çok
05:24doğal olarak herkesin ilgisini çeken acaba nasıl insanla sağlık alanında eğitim alanında yine ikinci çok
05:31önemli alanlardan fayda getiririz diye bütün yapay zeka şirketlerinin konuştuğu konular bunlar.
05:36Sizin böyle gördüğünüz özellikle sağlıkta teşhis anlamında tedavi anlamında veya hasta bakımı gibi
05:44alanlarda somut böyle gördüğünüz çok hoşunuza giden uygulamaları var mı acaba? Tabii mesela bir tane
05:51Türk arkadaşlardan örnek vereyim. Heavy AI bu bir yapay zeka çözümü biliyorsunuz imme diye bir hastalık
06:01var. Maalesef benim sülalemde de çok. İmme geçirdiği zaman insanlar iki nedenle yani beyin damarları ya
06:08tıkandığı için ya beyne kanama olduğu için imme geçirirsiniz. Şimdi bunun ayrıcı tanısı çok önemli
06:14çünkü tedavileri birbirine tamamen zıt. Teşhisi kolay eğer MR tomografi gibi elinizin altında teknolojik
06:22cihazlar varsa bunlarla teşhis koyabilirsiniz. MR var tomografi var ama röntgen uzmanı yok. 24 saat
06:31birçok ilimizde ve ilçemizde. İşte Heavy AI buna bir çözüm getiriyor ve tomografilerden MR görüntülerinden
06:40imme teşhisini yapay zeka aracılığıyla çok üstün bir doğrulukla çok rahat bir şekilde tespit edebiliyor.
06:48Mesela teşhiste hemen size söyleyebileceğim bir şey bu. Tabii en bilinenler aslında görüntü ve
06:54görünüm işleme dediğimiz. Mesela cilt kanserlerinin teşhisi. Şimdi bende bir sürü ben var. Bunların hangisi
07:02kanser ya da kansere meyilli. Bunu yapay zeka eğitilmiş yapay zeka iyi bir dermatoloji uzmanı kadar
07:10hatta ondan daha doğru bir şekilde teşhis edebiliyor. Çok geniş alanı var. Doğuş Bey görüşmemizin başında
07:17şunu vurgulamama izin verin. Çiğdem Selçukcan Erol isimli genç bir profesör arkadaşımız var.
07:23Bu işlerin üstadıdır. Onun bir lafı bu. Sağlıkta yapay zeka hayallerinizle sınırlı der.
07:30Yani hayal gücünüz neyse ona göre aslında çok farklı teşhis alanları var. Mesela bir başka çok sevdiğim
07:41bir örnek yine Türkiye'den Samsun fizyoterapi öğretim üyesi Samsun Üniversitesi 19 Mayıs
07:47Üniversitesi'nden Sema Gül ve arkadaşlarının geliştirdiği cerebral palsy dediğimiz bebekleri etkileyen
07:55kordondanı dolaşması nedeniyle rahatsızlığın erken teşhisinde. Bebek hareketlerini kamera aracılığıyla
08:03izliyorlar. Eğitilmiş yapay zeka buna erken teşhis koyuyor ve ileri safhaya geçmeden cerebral palsy
08:13daha çabuk yakalandığı için fizik tedavi uygulamalarına çok kolay cevap veriyor. Başka birçok örnek daha sayabilirim.
08:20Bu söyledikleriniz bugün var olan şeyler değil mi?
08:24Evet bugün bunlar kanıtlanmış ticarileşmiş hastanelerin kullandığı uygulamalar.
08:31Deneysel aşamada olan ya da başlangıç aşamada binlerce var.
08:35Bunların daha böyle yaygın herkes bütün doktorlar bütün hastaneler tarafından kullanılmasının önünde
08:41engel var mı acaba gördüğünüz?
08:43Şimdi tabii en önemli engel paradigma yani felsefe değiştirmemiz lazım.
08:47Bizim kafayı değiştirmemiz lazım. O kolay değil. Çünkü biz tıpta biliyorsunuz bizim şöyle bir mottomuz var.
08:55Önce zarar verme. Bu işte Hipokrat'a atfediliyor ama neyse yani Hipokrat'tan beri geliyor diyelim.
09:02Bu bence 21. yüzyıla kadar bizi taşıdı ama artık taşımıyor. Bunu aşmamız lazım.
09:08O da işte yapay zeka gibi dijital sağlık teknolojileri gibi yöntemlerle olacak.
09:14Artık bizim öngörüyle sağlığı geliştirme aşamasına geçmemiz lazım.
09:18Yani biz bu şimdiye kadar uyguladığımız tıbbı ben büyük ölçüde el yordamıyla tıp diye yorumluyorum.
09:28Bizim artık veriye dayalı tıbba geçmemiz lazım.
09:32Çok tipik bir örnek vereyim. Sağlığın tanımı.
09:36Bugün herhangi bir sağlık mensubuna sorun, hekim, hemşire, fizyoterapist sağlığı şöyle tanımlayacak.
09:42Sağlık bedensel, ruhsal, sosyal iyilik halidir. Bu çok muğlak bir tanım Doğuş Bey.
09:48Yani bunun hiçbir matematiksel parametresi yok.
09:5272 yaşındaki benim için sağlık nedir?
09:55Yani burada olabildiği kadar biz bunu bilimsel, matematiksel parametrelerle ifade edebilmeliyiz ki
10:03sağlığın ne olduğunu ve nerelere müdahale etmemiz gerektiğini bilelim.
10:08İşte bu yeni teknolojiler ve yapay zeka doğrusu bu açılardan bize çok yarar sağlayacak.
10:13Yani sayılara dökülmesi anlamında.
10:15Tabii ve veri. Yani veriye dayalı.
10:18Mesela hipertansiyon. Tansiyon yüksekliğim var. Az önce söylediğim inme riskim var.
10:22Peki ben inme geçireceğimi bilebilir miyim?
10:26Evet benim tansiyon seyirlerime bakarak eğitilmiş yapay zeka benim inme riskimi bana çok güzel bir şekilde verebilir.
10:34Ya da işte elektro kardiyografi benim kalp yetmezliğine girip girmeyeceğimi yine eğitilmiş yapay zeka verebilir.
10:42Mesela çok önemsediğim bir örnek depresyon hastalarının intihar riski.
10:48Bunu da yapay zeka çok güzel bir şekilde tespit ediyor.
10:51Yani bunlar çok önemli adımlar.
10:53O yüzden farklı bir evreye geçiyoruz tıpta doğrusunu isterseniz.
10:58Katılıyorum. Yani yapay zekanın özellikle bazı yurt dışında Türkiye'de duyduğum hikayeleri bu konuda böyle beni şaşırtıyor.
11:06Şey gibi düşünmeye başlıyorum.
11:08Yavaş yavaş yapay zeka doktorların yerini alıyor mu alacak mı?
11:12Bu Derya Bey ile yaptığımız görüşmede de böyle bir soru sormuştum.
11:16Size de sormak isterim.
11:17Sizce yapay zeka bir gün alacak mı doktorların yerini?
11:21Ve alacaksa takip sorusu olarak sizce nasıl bir hasta doktor veya hasta yapay zeka ilişkisi olacak orada öngörünüz?
11:27Şimdi mesela şöyle bir şey söyleyeyim.
11:29Ben çok yapay zekayı iyi kullanan doktor, hemşire ya da herhangi bir sağlık mensubunun ve bununla değer yaratan sağlık mensubunun diğerlerine fark atacağını düşünüyorum.
11:43Ve çok öne çıkacağını düşünüyorum açıkçası.
11:45Yani kullanmayanlar robot olacak tabiri caizse.
11:50Ve aslında karar destek sistemi olarak da bunlar çok devrede ve bundan sonra daha da yani bunu kullanmayan kalmayacak açıkçası.
12:02Bu belki birkaç yıl öncenin popüler bir konusuydu ama şu anda bu artık bu tartışma bence bitti ve bir an önce herkesin beni aşarak teknik yönden de biraz yapay zeka hakkında bilgi sahibi olup
12:19bir an önce bunu üretme faaliyeti içine de girmesi lazım.
12:23Bu şart gözüküyor.
12:24Çünkü şöyle söyleyeyim yani burada yapay zekayı tanımlarken anlatmaya ben şöyle başlıyorum.
12:34Ateş, tekerlek, yapay zeka.
12:37Yani insanlık tarihinde bu kadar önemli bir dönemeç bu.
12:42Yani bunu işte chat GPT ya da benzeri bunlarla ilgili bir takım tabii ki handikaplar oluyor.
12:51Daha iki iki buçuk yaşında bu.
12:53Ve her gün çığ gibi büyüyor ve gelişiyor.
12:56Onun için yani burada bütün sağlık meslekleri bu işten çok etkilenecek ve bunu öğrenmeyen bunu kullanmayan çok geride kalacak.
13:07Geride kalacağım bir adım sonrasında sizce yani yapay zekanın tamamen doktorun işini görevini alması ve o görevi yerine getirmesi gibi bir şey söz konusu olabilir mi?
13:22Valla geleceği hiç kestirmek çok kolay değil açıkçası.
13:25Olabilir eğer doktorlar bu kafada giderse ben size söyleyeyim olabilir.
13:29Çünkü doktor hasta ilişkisi özellikle Türkiye'de koptu.
13:33Sadece doktorların suçu değil bu hastaların çok büyük suçu var.
13:36Sistemin suçu var.
13:37Bir de bu bilgisayarların suçu var.
13:39Yani doktora gidiyorsunuz.
13:41Ben tabii yaşım gereği çok doktora gidiyorum.
13:43Sağ olsunlar bana da çok iyi muamele ediyorlar.
13:45Ama doktor öncelikle bilgisayara notları yazıp kendini kurtarmaya bakıyor.
13:49Yani mal praktikten korkuyor vesaire.
13:51Bizim yaptığımız hekimlikle şimdiki hekimlik arasında ilişki yok.
13:55Bütün arkadaşlarım hastalar bana diyor ki ya doktor gözümün içine bakmadı.
13:59Şimdi doktor hemşire hastaya şefkat göstermezse siz şefkati başka yerde ararsınız.
14:05Yapay zeka da vallahi şimdi bu işleri daha iyi becermeye başladı.
14:09O yüzden bu işler tehlikede.
14:12Mesela cerrahiden bir örnek vereyim.
14:14Deniyordu ki 2050'lerde hemen hemen bütün ameliyatları robotlar yapabilecek.
14:20Ben size söylüyorum bu 2040 falan olabilir.
14:23Burada kritik konu şu mesela cerrahide.
14:28Komplikasyon olduğundan olacak.
14:30Yani bir safra kesti ameliyatını diyelim robota yaptırdınız kanama oldu.
14:34İşte onu robot beceremez.
14:36Ona adam akıllı bir cerrah lazım.
14:38Ama artık adam akıllı cerrah yetiştiriyor muyuz? Yetiştirebilecek miyiz?
14:42Bu da ayrı bir konu.
14:44Yani burada bütün yeni teknolojik olanaklardan sağlıkçıların, hekimlerin istifade ederek yetişmesi lazım.
14:53Bu kesin yani.
14:55Az önce dediğinize ben şu anlamda çok katılıyorum.
14:58Yapay zeka gerçekten çok empati kurabildiğini görüyorum.
15:03Yani bir doktorun sabahtan akşama birçok hastayı gördükten sonra tabii onun da insan olarak psikolojisi belki.
15:11O gün belki çok az uyuyamadı falan.
15:15Dolayısıyla herkese aynı sabrı aynı empati gösteremeyebilir.
15:18Ama yapay zekanın böyle bir derdi yok.
15:20Uyku derdi yok.
15:21Aç değil o an susuz değil.
15:23Lavaboya gitmeye ihtiyacı yok.
15:25Direkt siz ona söylediğiniz zaman hemen zaten bir empati ile başlıyor.
15:28Sizi çok iyi anlıyorum falan diyerek sizi bir rahatlatmaya çalışıyor.
15:32Yani ben şey gibi hissediyorum.
15:34Bir insan dokunuşunu yapay zekada hissetmeye başlıyoruz sanki.
15:40Bu belki de önümüzdeki dönemde artık yavaş yavaş insanlaşmış yapay zekalara.
15:46Ondan sonra da yavaş yavaş azalan insan doktorları falan döner mi diye bazen böyle düşünüyorum kafamda.
15:52Yani olabilir çünkü yapay zeka şimdiye kadar ürettiğimiz teknolojilerden çok temel bir farkı var.
15:59Dönüştürücü özelliği var.
16:00Çünkü kendisi teknoloji üretebiliyor.
16:02Bu daha önce olmadı.
16:04Yani bir televizyon kamerası teknolojik yenilik ama teknoloji üretmiyor.
16:09Yapay zeka teknoloji üretebiliyor.
16:11Onun için dönüştürücü.
16:13O nedenle nereye doğru evrileceğiz biz insanlık kainat hakikaten bunu kestirmek zor.
16:20O nedenle de diyorum ben yapay zekaya hepimizin sahip çıkması öğrenmesi etik kurallarına vesaire katkı sağlaması lazım.
16:31Yoksa nereye gideceği belli değil.
16:34Az önce şöyle bir şey söylediniz.
16:37Diyelim ki robot cerrah bir anda yanlış yaptı.
16:41Bu tarz yapay zekanın yanlış yaptığı durumlarda yanlış teşhis koyabilir, yanlış bir hareket yapabilir, yanlış yönlendirebilir.
16:48Sorumluluk sizce kime ait olmalı?
16:51Yani böyle net sormak gerekirse yapay zekanın kendisinde mi diyelim?
16:55Yapay zekayı üreten şirketlerde mi diyelim?
16:58Bu işi belki başında durması gereken doktorda mı diyelim?
17:02Bunu dinleyen hastada mı?
17:03Bunu nasıl konumlamamız lazım sizce?
17:05Çok güzel bir sual.
17:06Tabii burada sorumluluk hekimde.
17:09Yani en azından şu anda hekimde bu kesin.
17:12Yapay zekayı üretenlerin ya da yani onun hiçbir şeyi yok.
17:18Tabii yapay zeka ne verirseniz size onu yani biraz başka şeyler de var ama o yüzden yapay zekaya veri girişi çok mühim.
17:28Temiz veri girişi çok mühim.
17:30Burada sorumluluk konusuna dönecek olursak şimdilik bu kesinlikle hekimde ya da sağlıkçıda.
17:38Ama bundan korkmamak lazım.
17:41Yani sorumluluk şöyle.
17:44Hastalar bizim karşımıza gelen hastalar artık ya da hastaneye acile başvuran hastalar karmaşık doğuşmuyor.
17:52Eskisi gibi değil.
17:53Nüfus yaşlandı.
17:5410 kişiden biri 65 yaşın üstünde.
17:57Ve bunların çoklu problemleri var.
17:59Obezite diye dev gibi devasa bir sorunumuz var örneğin.
18:03Bu yüzden bu kadar karmaşık hastayı bir doktorun layıkıyla dakikalar içinde değerlendirmesi ya da hemşirenin takibini yapması diyelim yoğun bakıma böyle bir hasta yattı.
18:15Yani bu tür teknolojik destek olmadan bu hastaları özümsemek, bu hastaları iyi bir şekilde takip ve tedavi etmek mümkün olmayacak.
18:27Mümkün değil artık.
18:28Yani bu biraz da günün şartlarının zorlaması.
18:36Şuna hep duyuyorum.
18:38Kişiselleştirilmiş tedavi, kişiselleştirilmiş ilaçlar.
18:42Yani birinci tam olarak ne demektir?
18:44Ben böyle hep muğlak bir şey olarak görüyorum bunu.
18:46Ben doğuş olarak bana tabii ki de bazı genler var, bazı geçmiş hastalıklar, kronik hastalıklar vesaire.
18:52Kendi bir yaşam biçimim, yediğim içtiklerim.
18:55Ve bir sürü farklı insanın farklı tabii hayatları var, farklı hikayeleri var.
18:59Tam olarak ne bahsediliyor kişiselleştirilmiş tedaviden, kişiselleştirilmiş ilaçlardan?
19:03Şimdi 20. yüzyıla kadar, 19. yüzyıl, mesela menopoz bilinmiyordu.
19:09Neden? Çünkü ölüyordu kadınlar.
19:12Yani 45 yaşında geçmiyordu.
19:14Çok nadir geçiyordu kadınlar.
19:16Menopozu biz 19. 20. yüzyıldan sonra görmeye, öğrenmeye başladık.
19:21Tıp böyle bir soğan zarı şeyidir.
19:24Yani bir katmanı çözerseniz altından başka bir katman çıkar.
19:2720. yüzyılda da biz daha çok hastalıkların, çok öldüren, çok sakat bırakan hastalıkların tedavisine çok yöneldik.
19:36O nedenle de hastaneler falan çok öne çıktı.
19:39Tedavi edeceği kimlik çok öne çıktı.
19:41Bunu da nasıl yaptık?
19:42Mesela çok tipik bir örnek meme kanseri.
19:46Sekiz kadından birini etkileyen meme kanseri.
19:49Ya da prostat da olabilir.
19:52Her meme kanseri hastasını evrelendirdik.
19:55Duymuşsunuzdur.
19:56Evre 1, evre 2, evre 3.
19:57Ve bütün evre 1 hastaları aynı yöntemle, evre 2'leri aynı yöntemle, evre 3'leri aynı yöntemle tedavi.
20:04Ya da mesela diyelim kan suandırıcı icap ediyor.
20:08Bana verdiler diyelim.
20:10Bana 10 mg verdiler.
20:12Size de gerekiyor.
20:13Size de 10 mg verdiler.
20:16Bende 10 mg çok iyi etki yapıyor.
20:18Ama sizde patılaşmaya sebep oluyor.
20:20Ya da kanamaya sebep oluyor.
20:22Bunları tıp yeni yeni fark ediyor.
20:24Yani meme kanserinin aslında her hastada farklı seyrettiğini artık biliyoruz.
20:30Bir sürü alt grubu var.
20:32O nedenle aslında biz bunu Hipokrat'tan beri biliyorduk.
20:37Hipokrat ne demişti?
20:39Hastalık yoktur, hasta vardır.
20:41Ama biz kitlesel tedavi yapmak zorunda olduğumuz için kendimizi buna şartladık.
20:46Şimdi kişiselleşmiş tedavi bu şekilde çok ön plana geliyor.
20:51Tabi bunun ayrıntılı uç örnekleri var.
20:54Mesela artık kanserli doku herhangi bir kanseriniz var diyelim Allah korusun.
20:59Biyopsi alınıyor.
21:00Bu biyopsi bir taraftan tanı amaçlı patolojiye gönderilirken bir taraftan da organoik laboratuvarına gönderiliyor.
21:07Orada sizin tümörünüzden bir üretim yapılıyor ve hangi ilaçlara duyarlı olduğu vücut dışında tespit ediliyor.
21:17Siz ona göre tedavi görüyorsunuz.
21:19Bunlar tamamen kişiselleşmiş yepyeni tedaviler ya da immun sisteminiz belki Derya Bey bahsetmiştir.
21:28O ona göre planlanıyor ve programlanıyor.
21:32Yani kişiselleşmiş tıp şu anda çok ön planda.
21:36Bütün hastalıklar için özellikle kanserde bu çok söz konusu.
21:41Çünkü öyle ilginç bulgular var ki artık.
21:46Mesela meme kanserinin her hastada farklı zamanda farklı seyrettiğini de biliyoruz.
21:52Genetik materyali değişiyor.
21:54Ya da aynı anda vücutta birkaç çeşit metastaz bulunabiliyor.
21:58Onun için tedavi yapıyoruz ama cevap alamıyoruz.
22:01Bunları bilmiyorduk.
22:02Şimdi hep artık bunları bilir hale geldik.
22:05Yani böyle ilginç gelişmeler var.
22:07Yani aslında bugün çok aktif kullanılan bir şeyden bahsediyoruz.
22:10Kişiselleştirilmiş tedavi derken.
22:12Belki bunun yapay zeka ile daha da arttığı büyüdüğü bir dünya öngörüyoruz öyle değil mi?
22:18Zaten burada dijital sağlık teknolojileri dediğimiz grubu içinde yapay zekayı irdeliyoruz.
22:25Çünkü bunlar birbirinden çok yararlanan birbirinin içinde teknolojiler.
22:29Mesela bir giyilebilir teknoloji.
22:31Saati, başka şey.
22:33EKG cihazıydı ya da herhangi bir kalp.
22:36Bunlar artık yapay zekasız olmuyor zaten.
22:39Yani yapay zeka sadece telefonlarımızda değil.
22:42Her sağlık şeyinde yapay zeka mutlaka var.
22:46Bir kişiselleştirilmiş ilacı ben kafamda çok oturttum.
22:50Artık da zorluk çekiyordum.
22:52Bir kişiselleştirilmiş ilaçtan bahsediliyor ama nasıl olacak?
22:55İşte orada doktorun önünde bir üç boyutlu yazıcı orada basacak.
22:58Bir gram ondan, iki gram ondan hastaya onu mu verecek?
23:01Var mı öyle bir geleceğimiz yoksa pratik sorulamasak?
23:03O da olabilir, o da olacak.
23:05Çünkü şöyle bir şey var.
23:07Artık ilaç keşfinde yapay zekayı çok kullanmaya başlandı.
23:12Ve yani ilaç keşfini bir ilacın molekül olarak keşfinden hastada kullanılmasına en az beş yıl geçiyor.
23:22Çok uzun bir süreç ki daha da uzun olabilir.
23:25Ve milyarlarca dolar gidiyor.
23:27Yani şimdi bu süreler çok kısa oldu.
23:30Binlerce çünkü molekülü denemek zorunda kalıyordunuz vesaire.
23:34Ya da çok daha fazla kullanılan bir alana eski ilaçların yeni amaçlarla kullanılması diyoruz.
23:41Buralarda da yapay zeka bize çok yardımcı oluyor doğrusu.
23:46Peki şöyle bir şey öngörüyor musunuz?
23:50Bir gün yapay zeka, hastalıklar daha böyle ortaya çıkmadan bunları fark edecek,
23:56belki hatta tedavi bile edecek gibi bir dünya gelecek mi sizce?
24:00Şimdi bu dijital sağlık teknolojileri dediğim yani internet, iletişim, bilgi ve bilişim teknolojilerinin büyük bir şey.
24:08Sağlıkta kullanımı, bu evet.
24:11Bu da sualinizin cevabı evet.
24:13Yani bir kan örneğiyle bugün pek çok çeşit kanseri ya da kötü hastalığı teşhis etme,
24:20böylelikle önleme ya da erken önlem alma imkanına kavuşacağız.
24:26Bu çok belli oldu yani, çok net gözüküyor.
24:28Tahmininizce böyle beş sene, on sene gibi?
24:31Zaman vermek hiç mümkün değil.
24:33ÇED-GPT'nin de bu kadar çıkıp böyle bu kadar kısa sürede bu kadar etkili olacağını hiç kimse tahmin etmiyordu.
24:40Ben şunu öngörmüştüm, bir daha yapay zeka kışı olmaz diyordum.
24:44Çünkü sağlığa yapay zeka girince sağlık bambaşka bir alan ve bu alanda çok yardımcı olacak diyordum.
24:50Bu öngörüm çıktı ama ÇED-GPT apayrı bir dünya yarattı.
24:56Peki gene bir genç bir birey böyle bu alanda sağlık alanında özellikle bir kariyer istiyor kendisini.
25:04Ama az önce konuştuğumuz kadarıyla yavaş yavaş belki de yapay zeka çok güçlü bir noktaya gelecek bu alanda.
25:12Nasıl bir şey tavsiye etmeliyiz?
25:15Yani bu genç insanlara ya sağlıkta böyle bir kariyer yapmak mantıklı.
25:19Sadece onlar da değil yani var olan, az önce zaten tavsiye ettiniz aktif kullanması gerekiyor diye ama
25:24var olan sağlık alanındaki insanlar öncelikle ne yapmalı?
25:27Ve genç insanlar buraya girmek isteyen, burada kariyer yapmak isteyenler ne yapmalılar size?
25:32Bu da çok güzel bir sual. Teşekkür ederim.
25:35En son Harvard Tıp Fakültesi bu yapay zeka ve dijital teknolojileri tıp eğitimi müfredatının içine tamamen soktu.
25:45Buna biz de Türkiye'de çok uğraşıyoruz.
25:48Bunun bütün sağlıkçıların eğitimine girmesi lazım.
25:51Türkiye'de güzel örnekler var.
25:53Seçmeli ders olarak Trakya Eczacılık Fakültesi'nde başladık.
25:56İstanbul'da devam ettik.
25:58İşte Marmara Üniversitesi'nde var.
26:00Başka bazı üniversitelerde var.
26:03Müfredata girdi yani.
26:05Seçmeli ders olarak henüz yani müfredatın içinde zorunlu bir ders olarak ele alınmadı.
26:16Ama bunun ve hemen hiç vakit geçirmeksizin konması lazım.
26:21Ve sadece yapay zeka değil, işte biyoteknoloji giyilebilir teknolojiler,
26:26AR, VR, robotik, nanoteknoloji, bütün bunların çok genetik tedaviler, genetik ve genetik bunların artık tıp müfredatının kalbinde yer alması gerekiyor.
26:39Çok sevindirici bir şey söyleyeyim.
26:42Ben binlerce gence bu konuları anlattım.
26:45Bu konuları konulara aşinalar.
26:48Mesela ilginç bir örnek vereyim.
26:50Eczacılar zaten, tıpçılar çok meraklı, ebeler beni dinledi.
26:56Şimdi sevindirici bir şekilde uzman hekimlik dernekleri,
27:01mesela Ortopedi Derneği son kongresinde, Kulakburnu Boğaz Derneği son kongresinde,
27:06yapay zekaya ve bu yeni teknolojilere yer verdi.
27:10Bunun hakikaten artık kaçınılmaz bir şekilde, çok hızla geliyor üstümüze, bunun müfredata girmesi
27:18ve bununla da yetinmeyip gençlerin hakikaten dört elle bu işe sarılmaları lazım.
27:26Ben çok mutluyum, en son Teknofest sağlıkta yapay zeka yarışmasına 5300 takım katıldı.
27:33Bu yaklaşık 20 bin kişi demek ve düşünün bütün Türkiye sattığında,
27:38yani bu tabii yer ve mekandan ve zamandan bağımsız bir teknoloji olduğu için,
27:46Türkiye'den çok ilginç merkezler çıkacak ben eminim.
27:50Mesela Konya'da çok önemli bir sağlıkta yapay zeka merkezi olması Konya'nın muhtemel.
27:57İzmir'de böyle bir istidat görüyorum, Kütahya'da var.
28:00Yani çok güzel şeylerin olacağına eminim.
28:06Bu az önceki 5300 rakamı gerçekten inanılmaz bir şeymiş.
28:09Bu kadar girişim ve sadece bir yıl içinde diyorsunuz.
28:12Aynı yıl içinde bu kadar harika bir haber bu.
28:16Peki, şimdi Türkiye sağlık sistemi'nde sizin çok uzun bir deneyiminiz var, çok iyi bildiğiniz bir alan.
28:24Sizce yapay zeka buraya geldi, yani aktif zaten kullanılmaya belki sağında solunda başlandı ama
28:30geldiği zaman nasıl bir dönüşüm yaşayacağız ülkece?
28:33İlginiz var mı acaba böyle hasta bakımıyla özellikle alakalı, hastaların deneyimiyle alakalı
28:37veyahut da doktorların veya genel olarak ülkemizin deneyimiyle alakalı?
28:41Yani çok daha iyi olacağına ben eminim.
28:44Mesela şimdi yeni girişimler var.
28:47Hasta dedim ya bilgisayara bakıyor doktor, hastaya bakmıyor.
28:52Şimdi ama bu dikte yani doktor konuşurken ya da hasta konuşurken
28:59onun notlarını dosyaya koyacak bir yapay zeka yazılımları var.
29:05Ya da yoğun bakım hemşiresinin gerçekten hastayla uğraşıp bir sürü gereksiz kağıt işiyle uğraşmaması gibi.
29:13Bizim şöyle bir özelliğimiz var.
29:17Halkımız araştırma yapılıyor.
29:20Büyük araştırma şirketleri dünya çapında.
29:23Halkımız bu yeni teknolojilerin kullanılmasına açık sağlıkta.
29:27Dünyada ya birinci ya ikinci geliyoruz.
29:29Yani halkın bir direnci yok.
29:32Bizim sağlık öğrencilerimiz sayısaldan geliyorlar.
29:36Onlar da kodloma, robotik bu şeylere çok yatkınlar.
29:40Yani aslında hakikaten önümüzde çok ciddi bir fırsat penceresi var.
29:46Bunu kaçırmadan ilerlememiz mümkün.
29:49Burada da iki tane sakınca görüyorum.
29:51Yani iki antikapımız var.
29:53Bir tanesi veri.
29:55Sağlık Bakanlığı veri paylaşımında çok iyi değil.
30:01Bunun çeşitli nedenleri var.
30:04Sağlık verileri çok özellikli veriler.
30:06Ama bunların bir an önce anonimleştirilip artık araştırıcıların hizmetine sunulması lazım.
30:13Bunu en son görüşmemizde Sayın Bakan'a da ifade ettim.
30:16Bu çok büyük bir eksiklik.
30:17İkincisi, devletin yapıları var.
30:20Sağlıkta yapay zeka ile ilgili.
30:22Bunlar gereğince çalışmıyor doğuşmaya.
30:25Açıkça ifade ediyorum.
30:27Benim kadar katkıları yok.
30:29Bu doğru değil.
30:30Yani bu iş hafife alınacak bir iş değil.
30:33Devletin katkısı olmadan bu işler yürümez.
30:37Biz ilk kongreleri yaptığımızda oraya TÜBİTAK Başkanı da geldi.
30:41Bütün ilgili insanlar geldi.
30:43Ama bu işlerin hala devlette sahibi yok.
30:46Yani çok önemli yapay zeka girişimleri var.
30:49Bunların devlet tarafından artık desteklenmesi lazım.
30:53Kendini ispat etmiş girişimler bunlar.
30:56Yani bir teknofest projesi değil.
30:58İkinci önemli grupta hekimler ve diğer sağlıkta karar vericiler.
31:04Yani hemşiredir, fizyoterapisttir, bütün sağlıkçı arkadaşlarımız.
31:08Bunlar hala kadın doğum ve şey örneğini verdim ama
31:14ortopedi, kulak-burun-boğaz örneğini.
31:17Genele baktığımızda hala orada bir direnç var.
31:21Yani eski, çünkü eskide yetiştiler.
31:2520. yüzyıl tıbbı uyguluyorlar.
31:27Ama artık farklı bir çağa giriyoruz.
31:29Buradan ümit ederim ki onun için size de ve Cumhuriyet'e teşekkür ediyorum.
31:34Bu konuyu gündeme getirdiğiniz için inanıyorum ki
31:39farklı bir pencere açacaktır onlara ve bu konuya ilgi göstermelerini sağlayacaktır.
31:45Gençler çok ama projelerde çalışmak istiyorlar.
31:49Ama onları destekleyecek uzman hekimler, hemşireler, fizyoterapistler,
31:55diyetisyenler, psikologlar olmazsa bu iş olmaz.
31:58Onun için bu iki faktör yani devlet ve diğer karar vericilerin
32:02bu konuyu sahiplenmesi ve destek olmasını çok kritik görüyorum.
32:08Kesinlikle. Bir de az önce şeyden bahsettiniz.
32:10Hassas verileri devlet sonuçta paylaşmaya açmıyor, araştırmaya gibi.
32:15Çok değerli ama insanlarda da tabii hep bir endişe var.
32:18Yani benim özel verilerim paylaşılırsa ne olur,
32:23verim başkalarının eline geçerse ne olur gibi.
32:27Bunları nasıl bu endişeleri biraz daha böyle azaltırız,
32:30insanları bu konuda ikna ederiz veya devletteki yetkilileri ikna ederiz sizce?
32:34Var mı orada bir?
32:35Yani bunun birçok yolu olabilir.
32:38Teknik olarak en bilinen yolu verileri anonimleştirmek.
32:42Yani benim verim Melih Bulut'un verisi olarak değil de
32:4772 yaşında bir erkeğin verileri olarak sunulduğu zaman bu problem ortadan kalkıyor.
32:55Bir de ben bir şey söyleyeyim Doğuş Bey.
32:57Açıkçası tabii çok hassas sağlık verileri var.
32:59Uzun sürede yöneticilik yaptım.
33:01Yani çok çetrefil durumlara düşebiliyorsunuz.
33:04Ama bugünün dünyasında da yani iki tane Facebook beğenisiyle,
33:09üç tane Instagram postunuzla sizin karakterinizin ortaya çıktığı bir dönemde
33:13bu kadar aşırı tutucu olmak ne kadar doğru?
33:18Yani onu da bilemiyorum.
33:20Hele ki şimdi bakın yeni bir Amerika'da yönetim var.
33:23Bu yönetim yapay zekada Çin'le yarışabilmek için
33:27Regülasyon falan tanımayacak.
33:29Tanımayacağını belirttiler yani biliyoruz bunu.
33:32Şimdi Avrupa, biz Avrupa'yı takip ediyoruz.
33:35Regülasyonlarda, etik kurallarda doğru da yapıyoruz.
33:38Ama Avrupa çok tutucu.
33:40Bu iş o kadar tutucu olmaya gelmiyor.
33:42Yani ya bir dakika ne oluyor falan bir yıl dediniz mi?
33:45Zaten bir yıl burada bir yıl gibi geçiyor.
33:48Ya beş yıl önce biz işte 2019 nerede?
33:522024 nerede?
33:54Beş yıl, beş buçuk yılda inanılmaz bir şey oldu yapay zekada.
33:58Ve bu daha da hızlanacak.
34:00Eksponansiyel gidiyor çünkü.
34:02O yüzden artık biraz bu konuda daha cesur, daha açık,
34:06en azından spesifik konularda.
34:08Örneğin bizim problemimiz nedir?
34:10Obezitedir, diabettir, yaşlanmadır, işte kanserdir.
34:14Konularda veriler açılırsa en azından araştırıcılar,
34:19gençler de çok güzel çalışmalar yapar ve
34:23ya bundan hepimiz istifade ederiz.
34:26En başta da devlet istifade eder, hükümet istifade eder.
34:29Aslında eliniz çok doğru.
34:30Yani bir ismi, soy ismi, TC kimlik numarasını falan çıkardığınız zaman
34:34geri kalan bütün bilgiler aslında çok değerli.
34:37Yani yaşı, nerede oturduğu,
34:39belki nasıl bir hastalık geçmişi var falan filan.
34:42Buradan kimi tahmin edebilirsiniz?
34:44Yani birisi bu kadar milyonlarca insanın.
34:46Dediğiniz çok doğru.
34:48Böyle deneyiminize göre şu ana kadar
34:51yapay zeka şu hastalarda şöyle somut,
34:55net bir fark yarattı dediğimiz şeyler oldu mu henüz Türkiye'de
34:58yoksa daha gelecek bir şey mi bu henüz?
35:01Valla ben şöyle söyleyeyim.
35:05Yani mesela yine Türkiye'den örnek vermek istiyorum.
35:12Konya'dan Murat Ceylan ve arkadaşlarının geliştirdiği yapay zeka var.
35:17Profesör Murat Ceylan.
35:19Sporcu sakatlanmalarını önceden tespit ediyor.
35:22Şimdi mesela bu çok fark yaratan bir şey.
35:24Sporcu sakatlanmasını önceden tespit ediyor.
35:26Tabii yani evet.
35:28Termal kamera kullanıyor.
35:29Termal kamera görüntüleri çok hassas.
35:31Termal kamera görüntülerini inceliyor.
35:34Yapay zekayı eğitmiş ve böylelikle net bir şekilde
35:39şu anda ticarileşmiş bir şey.
35:41Bu kullanılıyor şu anda.
35:43Ve bunu çok farklı alanlara yaymak mümkün.
35:47Bundan birçok başka mesela aynı şeyi yeni doğanların
35:54çeşitli barsak hastalıklarına, tehlikeli barsak hastalıklarına
35:57erken teşhisi için de bu kullanılabilir.
36:00Bu yapay zeka.
36:01Bir başka çok beni etkileyen yapay zeka tüp bebek tedavisinde.
36:08Hem orada erkeğin sperminin hareketleri yani erkekte olabilir
36:14şey problem ya da kadının rahminde olabilir.
36:17Bunlar konusunda eğitilmiş bir yapay zekayı kullanıyor bir arkadaşımız.
36:21Kayseri'de özel çalışan bir kadın doğum profesörü Gökalp Öner
36:25ve çok başarılı neticeler elde ediyor.
36:28Yani bunlar çok somut, çok tipik örnekler.
36:32Tabii mesela yapay zeka kullanan dijital patoloji şirketimiz var.
36:37Biraz soft.
36:38Arkadan gelen başka şirketler var.
36:40Yani saymakla bitmez.
36:42Tabii yabancı şirketler keza öyle.
36:45Yani hani Çiğdem Hoca'nın lafını tekrar hatırlatayım.
36:51Mesela bir çok ilginç dünyada o da tek şu anda.
36:56Belki arkadan gelen olur.
36:58İşitme testi.
37:00Tamamen yapay zekanın yapabildiği işitme testi Doğuş Bey.
37:04AI Here girişiminde adı.
37:07Ha iyi yani yapay zeka.
37:09Ve bu çocuk şu anda TÜSEP'ten, devletin yapısı TÜSEP'ten destek aldı.
37:15Ama desteğin ödenmesini bekliyor.
37:18Düzenlemeleri geçmek için çok ciddi paralar lazım.
37:22Devlet destek veriyor ama henüz Selahattin'in eline,
37:25Sabahattin'in eline bu ulaşmış değil.
37:27Mesela bu dünyada tek bu da.
37:29Yani çok net fark yaratan birçok şeyden söz edebiliriz.
37:37Ben girişimcilikle de uzun yıllardır uğraştığım için.
37:40Yani bu destekler o kadar önemli ki.
37:43Tabii ki maddi tarafını bazen manevi tarafı da çok önemli.
37:48Yani bu girişimcilere muhakkak bir şekilde sahiplenmek gerekiyor.
37:52Bir de şeyden bahsettiniz o tüp bebek şeyinden daha yeni filmini izlemiştim.
37:58İngiltere'de ilk tüp bebek Joey ismi.
38:00Çok güzel bir çok tavsiye ediyorum herkese bu arada izlemesini.
38:04Yani muhakkak bu az önce bahsettiğiniz beylerle hanımlarla da bir görüşmek isterim.
38:10Acaba fırsatları olursa böyle bir şeyi davet edip.
38:13Çünkü aktif proaktif olarak bunu kullanıp fark yaratıyorlar insanların hayatında.
38:17Evet evet.
38:18Çok güzelmiş.
38:20Şu anda böyle bir sirli değneğimiz olsa.
38:23Siz neyi böyle hani yapay zeka şu alana uygulansın dediğiniz.
38:28Şu çözüm muhakkak hemen hayata geçsin dediğiniz bir şey var mıdır acaba?
38:32Benim şeyim şu chat GPT ile robotun konuşması.
38:36Robotik cerrahi yaparken chat GPT yani.
38:40Ya ben şimdi safra kesicisine girdim karnı ama işte Karaciğer'de şöyle şeyler görüyorum.
38:46Acaba bunlar ne olabilir?
38:48Yani ben mesela şimdi genç bir araştırıcı olsam bu konuya kafa yorardım.
38:53Çok güzelmiş.
38:54Robotları yani robotla chat GPT'nin ilişkilendirilmesi.
38:59Tabii yani çok başka şeyler de olabilir.
39:03Ama beni en çok şu anda son zamanlarda bu çok meşgul ediyor.
39:08Bir şey söyleyeyim mi?
39:09Bu söylediğiniz şey böyle çok da teknik olarak mesela ben teknik kökenli bir insanım.
39:13Çok da korkutmuyor beni.
39:14Düşünürken zaten orada bir beyin hazır.
39:18Burada da zaten o komutları uygulayan makine hardware hazır.
39:22Donanım hazır.
39:23Bunları böyle sanki yapılabilir gibi hissediyorum konuşurken bile.
39:28Sizce 50 yıl geçti aradan.
39:312024-2074 oldu.
39:33Böyle dönüp baktığımız zaman insanlık olarak ya bu dönem yapay zeka gerçekten bizi tıpta şuralara getirmiş.
39:41Harika bir şey olmuş böyle mi diyeceğiz?
39:43Yoksa ya nasıl bir hata yapmışız o zamanlar bunu görmemekle gibi bir hangisini mi görüyorsunuz?
39:49Bir kıyamet senaryosu mu var yoksa bir cennet senaryosu mu var sizce?
39:52Ben her zaman iyimser bir insanım.
39:54İyimser senaryonun gerçekleşeceğini düşünüyorum.
39:57İnsanlık inişler oluyor ama insanlık sonuçta her zaman iyiye doğru gidiyor.
40:03Tabii şimdi önümüzde çok ciddi bir nükleer savaş tehlikesi var.
40:06Başka patırtılar var.
40:08Bunlara rağmen ben yine de farklı bir geleceğin olduğunu düşünüyorum.
40:14Ama bu obezite gibi işte yaşlanmanın getirdiği kronik hastalıklar gibi ya da hayat tarzında yaptığımız yaşam tarzımızdaki hatalardan kaynak kalan kanser ve benzeri hastalıklar gibi problemleri sadece yapay zekanın çözmesi mümkün değil.
40:35Ya da diğer teknolojilerin.
40:37Burada hakikaten bizim bir kafa değişikliğine, paradigma değişikliğine, felsefe değişikliğine ihtiyacımız var.
40:43Hayata yani farklı bakmalımız lazım insanlar olarak.
40:49Doğayı çok hızlı tüketiyoruz.
40:51Bu kadar güzel bir elimizin altındaki dünyayı insan denen bu kadar güzel bir varlığı.
40:59Halbuki şu anda elimizdeki teknolojilerle nano dünyadan değil mi?
41:04Kainatın en uç noktalarına kadar uzanabiliyoruz.
41:08Bunu insanlığın iyiliği için kullanmayı öneririm.
41:1450 yıl sonra benim olmayacağım herhalde kesin ama inşallah insanlar 50 yıl sonra daha farklı bir yerde olur.
41:22Ben diyorum ki hep yani güzel yaşayalım, güzel yaşatalım, güzel yaşlanalım.
41:28Ölümden de korkmayalım. Ölümsüzlüğü aramak doğru bir şey değil.
41:32Yani ya da anlamlı değil.
41:34Her şeyin bir sonu olacak.
41:37Ama yapay zeka bizi farklı bir yere taşıyor.
41:42Bizi de dönüştürecek, insanlığı da dönüştürecek.
41:45İyi ya da kötü yönde olması bizim elimizde.
41:48Bakalım göreceğiz, göreceksiniz.
41:50Gençler görecekler.
41:52İnşallah Türkiye için özellikle bütün insanlık için güzel bir gelecek olur.
41:57Çok teşekkür ederim. Harika bir, ben kendi adıma çok faydalandım, çok bilgilendim.
42:04Sonlandırmadan önce izleyicilerimizi veya politikacılara veya girişimcilere,
42:11böyle genel olarak veya kendi meslektaşlarınıza vermek istediğiniz bir mesaj var mıdır acaba?
42:17Buradan özellikle politikacılara seslenmek istiyorum.
42:20Bir bilim devrimi yaşıyoruz biz.
42:22Yani bütün dünya, artık bu sadece basit teknolojik bir dönüşüm değil.
42:29Sorunlarımız var, krizlerimiz var.
42:32Çok ağır krizler bunlar.
42:34İklim krizi, sağlık krizi, ekonomik kriz vs.
42:37Ama bunların tek bir çözümü var, bilim.
42:40Bilim devrimi ve bilimin ışığıyla ancak bütün bu güçlükleri aşabiliriz.
42:47Bu ışığı canlandıran, canlı tutan insanları politikacılar desteklesinler.
42:53Gerçek gündemi Türkiye'nin bu olmalı.
42:56Buna baksınlar.
42:57Tabii ki günlük politikayla uğraşacaklar, ona bir şey demiyorum.
43:01Ama biraz da bununla ilgilensinler.
43:03Şu anda Türkiye'de ne iktidar ne muhalefet, hiçbir partinin bir yapay zeka stratejisi yok.
43:08Dijital sağlık teknolojilerinden bir şey anladıkları yok.
43:12Ve bunu öğrenme hevesleri de yok.
43:15Ama bunu yapmadıkları takdirde de kendileri geride kalacaklar.
43:19Ve artık değişim biliyorsunuz çok hızlı oluyor, tsunami gibi geliyor.
43:23Bir gelecek bu bütün bu, buna ayak uyduramayan politikacıları da altında sürükleyiverecek bu bilim devrimi.
43:32Onun için Türkiye'nin de çok büyük şansı var.
43:35Biz yetişmiş insan gücümüz var, altyapımız var.
43:39Ama siyasi irade olmadan da bir başarı öyküsü yazmamız mümkün değil.
43:44Olmuyor Doğuş Bey.
43:46Onun için buradan bütün siyasetçilere, yerel siyasetçilerin de çok büyük önemi var bu konuda.
43:53Seslenmek istiyorum.
43:55Bu konulara ilgi göstersinler.
43:57Gençlere destek olsunlar.
43:59Ve Türkiye'yi hakikaten çok farklı bir yere taşısınlar.
44:04Melih Bey buralara geldiniz, bizleri bilgilendirdiniz, aydınlattınız.
44:08Çok çok teşekkür ederim, çok sağ olun.
44:10Ben teşekkür ederim.
44:11Değerli izleyenler, Prof. Dr. Melih Bulut'la birlikteydik.
44:15Harika şeyler anlattı.
44:17Ben kendi adıma inanılmaz bilgilendim.
44:20Umuyorum sizler de faydalandınız.
44:22Dönüp dönüp tekrar izleyeceğimiz bence bilgiler var burada.
44:26Sizinle bir sonraki programda yine çok önemli bir kişiyle birlikte görüşmek üzere.
44:31Çok sağ olun, iyi günler.
44:41İzlediğiniz için teşekkür ederim.