DEM Parti Diyarbakır Milletvekili Halide Türkoğlu, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın bütçesi görüşmelerinde; "Bizler için bu ülkedeki bütçe süreçleri maalesef kadınların nasıl dışlandığının, kadın emeğinin nasıl değersizleştirildiğinin, yoksulluğun, işsizliğin ekonomi politikalarıyla nasıl beslendiğinin en görünür olduğu süreçlerdir. Hele ki söz konusu Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının bütçesi olunca kadınlar bu dışlanmayı, ötekileştirilmeyi kat be kat yoğun bir şekilde hissediyor ve yaşıyor." dedi.
(TBMM) -
TBMM Genel Kurulu'nda Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı'nın 2025 yılı bütçelerinin görüşmeleri devam ediyor.
hbrlr1.com/ctcwdfdykckckl
(TBMM) -
TBMM Genel Kurulu'nda Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı'nın 2025 yılı bütçelerinin görüşmeleri devam ediyor.
hbrlr1.com/ctcwdfdykckckl
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, Aile ve
00:12Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın bütçesi üzerine grubum adına
00:16söz almış bulunmaktayım. Bu vesileyle başta kadınlar olmak
00:20üzere tüm halklarımızı selamlıyorum. Bizler için bu
00:25ülkede bütçe süreçleri maalesef kadınların nasıl
00:28dışlandığının, kadın emeğinin nasıl değersizleştirildiğinin,
00:32yoksulluğun, işsizliğin, ekonomi politikalarıyla nasıl
00:36beslendiğinin en görünür olduğu süreçlerdir. Hele ki söz
00:40konusu Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın bütçesi olunca
00:43kadınlar bu dışlanmayı, ötekileştirilmeyi kat ve kat
00:47yoğun bir şekilde hissediyor ve yaşıyor. Toplumsal cinsiyet
00:51eşitsizliğinin beslendiği cinsiyetçik iş bölümünün
00:55iktidarın politikalarıyla derinleştiği bir düzende bu
00:58yılda kadına ayrılan bütçe ne yazık ki erkekliği besleme
01:02bütçesidir. Ve yine bunları konuşacak, tartışacak,
01:06kadınların ihtiyaçları temelli bir bütün olarak kadınlarla,
01:10kadın örgütleriyle birlikte ön çalışması yapılarak bir kadın
01:14bakanlığı olmadığı için kadın sorunlarını bu bakanlığın bütçe
01:18görüşmelerinde ele alacağız. Bu ülkede kadınların yaşamı,
01:21eşitlik ve özgürlük sorunu aile ve sosyal politikaların
01:25içine hapsedildiğinin kanıtıdır bu bakanlık. En sonunda
01:29söyleyeceğimi ilk başta söyleyeceğim. Kadınlar bu
01:32bakanlıktan bu erkek egemen düzenden iktidardan
01:35alacaklıdır. Çalışma hakları gasp edilen KHK'li kadınlar
01:40bakım emeğini üstlenmek zorunda kalan kadınlar, engelli
01:43kadınlar, göçmen ve mülteci kadınlar, ana dilinde hizmet
01:47alamayan, hizmete ulaşamayan kadın
01:56tarlalarda, fabrikalarda, tekstil atölyelerinde her türlü
02:01emek sömürüsüyle karşı karşıya kalan kadınlar bu iktidardan
02:05alacaklıdır. Yirmi iki yıldır bütçesini cinsiyetçi,
02:09milliyetçi, militarist, savaş politikalarıyla oluşturan
02:13iktidarın kendisi Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın
02:17bütçesini de işte bu cinsiyetçi kodlarla hazırlamıştır.
02:20Kadınların bütçeden anladığı ile bu bakanlığın bütçe
02:24anlayışı arasında büyük bir makas farkı vardır. Kadınlar
02:28için bütçe ekonomik özgürlüğü demektir. Çalıştığı için
02:31karşılığını eşit bir şekilde almaktır. Ev içi emeğinin
02:35görülmesidir. Güvenceli işlerde çalışmak ve emeklilik
02:38başta olmak üzere her türlü yasal halktan, sosyal halktan
02:42paylanmaktır. Sağlık hakkına ücretsiz ulaşabilmektir. HPV
02:47aşısına ücretsiz ulaşabilmektir. Çalışma yaşamına
02:50sosyal yaşama erişebilmesi için omuzlarına yüklenen bakım
02:55hizmetinin kaldırılması için kreş, bakım evi gibi ücretsiz
02:58merkezlerin çoğaltılmasıdır. Yoksulluktan işsizlikten
03:02kaynaklı şiddet ortamında kalmak zorunda olmadığı bir
03:05yaşama sahip olmasıdır. Ekmeği, suyu, domatesi, eti nasıl
03:10alacağım diye düşünmediği bir yaşamdır. Genç kadınların
03:13KYK, KYK yurtlarında kaybettirilmeden, ihmalden
03:17kaynaklı katledilmeden eğitim ve iş yaşamına sömürülmeden
03:21ulaşmasıdır. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın
03:25heybesinde bu sorunlara çözüm üretecek bir bütçe yoktur. Bol
03:29rakamlı bütçe kalemlerinde ne olduğunu komisyon sürecinde de
03:32söyledik. Şimdi de tüm kadınlar adına söylüyoruz. Buraya
03:36geçmeden önce komisyon sürecinde sayın bakana
03:39cevaplaması için sorular sormuştuk. Yakın zamanda
03:42sorularımıza yazılı cevaplar vermiş. Ben bu cevaplardan
03:45bazılarını özellikle söyleyerek kadın sorunlarına yaklaşımını
03:50teşhir edeceğim. Bu bir teşhirdir. Bize sundukları
03:53bütçe taslağında eşi vefat etmiş. Hiçbir geliri olmayan
03:57kadınlara ödenek veriliyor. Ancak bu ödeneğin ne kadar
04:00olduğu belirtilmemiştir. Sorduk ne kadar ödüyorsunuz diye. Cevap
04:04bin TL. Doğru duydunuz. Kadınlara bin TL ödüyorlar.
04:08Eşi vefat etmiş. Hiçbir geliri olmayan kadınlar adına
04:11soruyorum. Benim dilim söylemeye varmıyor. Siz hiç utanmıyor
04:15musunuz bu rakamdan? Kadınlar bin TL ile nasıl geçinecek?
04:19Eşi vefat etmiş kadına bin TL gören bakanlığınız elbette ki
04:23boşanmış kadının nafak hakkına göz diker. Öyle değil mi? Sayın
04:28bakan bütçenin yüzde ellisini kadınlara ayırdıklarını
04:31söylemişti. Ben gerçeği söyleyeyim. Bu bütçe
04:33korudukları ailenin bütün yükünü kadınların omuzlarına
04:37yıkmak için hazırlanmıştır. Kadınların susması biat etmesi
04:40üzerine programlanmıştır. Bir diğer nokta bu ülkede on
04:45milyonun on milyonun üzerinde engelli nüfusu var. Bunun
04:48yarısı kadın. Beş yüz yetmiş bin kişi evde bakım hizmeti adı
04:51altında hizmet aldığı belirtilmiştir. Peki bu hizmeti
04:54kim veriyor? Elbette ki çamaşır, yemek, çocuk, yaşlı ve
04:58engelli bakımını omuzlarına yüklediğiniz kadınlar. Bütçe
05:02sunumunda sayın bakan kendisi söyledi. Bu hizmeti verenlere
05:05yapılan aylık ödeme dokuz bin TL. Bu ödeneği hazırlayan
05:09engelli bakımının ne kadar zor ve bitmeyen bir iş olduğunu,
05:12bir mesaisinin olmadığını bildiği halde bu yükü
05:16kadınların omuzlarına yükleyen bu iktidardır. Bu iktidar bu
05:19bakanlık yıllardır evde bakım hizmeti adı altında bakım
05:23hizmetini kadınlara yükleyerek cinsiyetçilik iş bölümünü
05:26körükleyerek kadınlara karşı suç işlemeye devam etmektedir.
05:30Kadın istihdamını arttırmaya dönük performans
05:34programlarınızda da bu işi ne kadar önemsemediğinizi
05:37göstermişsiniz. Cinsiyetçi iş bölümünden arındırılmış meslek
05:41edindirme kurslarının verilmesi elbette ki çok önemlidir. Ancak
05:45bu mesleği edinen kaç kadın istihdam edilmiştir? Çalışma
05:48yaşamına girmiştir. Bunun verileri nedir? Bunları
05:51özellikle vurgulamak istiyorum. Çünkü bu bakanlığın sunduğu
05:54istihdam fırsatları kalıcı değil kısa vadeli güvencesiz
05:59istihdamdır. Bu bütçede kadınların güvenceli, sosyal
06:02güvenceli çalışması için siz ne yaptınız? Işte bunun
06:05istatistiği her defasında sizi hatırlatmak zorunda kalıyoruz.
06:09Bu ülkede her on kadından sadece üçü çalışıyor. O da
06:13güvencesiz işlerde. Geriye kalan yedi kadın ise işsizlikle
06:17karşı karşıyadır. Dünya Ekonomik Forumu iki bin yirmi
06:20üç küresel cinsiyet eşitsizliği raporundaki iş gücüne katılım
06:24reytinginde de Türkiye yüz kırk altı ülke arasında yüz otuz
06:28üçüncü sırada. Işte sizin kadın istihdamına verdiğiniz
06:33önemin istatistiği budur. Gelelim kadın evlilik şiddetle
06:37mücadeleye dönük ayrılan bütçenize. Ancak buna geçmeden
06:41önce bu ülkede kadın evlilik şiddetin geldiği noktaya karşı
06:46birkaç vurgu yapmak isterim. Yine komisyon görüşmeleri
06:49esnasında sorduğumuz bir sorunun cevabı üzerinden
06:52başlayayım. Yakın zamanda Hakkari'de kadınları fuhuşa,
06:56uyuşturucuya sürükleyen, dijital şiddet uygulayarak
06:59tehdit eden bir uyuşturucu çetesi ifşa edildi. Bu çetenin
07:04elemanları kimler? Korucular, iktidara yakınlıkları bilinen
07:07kişiler sorduk bakana siz bu davanın neresindesiniz diye.
07:11Cevap ne biliyor musunuz davayı izliyoruz. Doğru duyunuz
07:14davayı izliyorlar. Sizin işiniz sadece izlemek değil sayın
07:17bakan. Sizin işiniz bu davanın sanıklarının ortada genç
07:20kadınların beyanı varken tanık varken bu sanıkların neden
07:24tutuksuz bir şekilde yargılandığının peşine
07:27düşmektir. Bunu sorgulamaktır. Sorsak bakanlığımızın
07:30sorumluluk alanı değil diyeceksiniz. Şüphemiz yok
07:33bunda. Ama kadınlara ilişkin neredeyse bütün
07:35politikalarınızı ilgili bakanlıklarla ortaklaştıran da
07:39bu bakanlıktır. Bu iktidar bakanlıkları cinsiyetçi,
07:42ayrımcı kuruluşlar ile birlikte el ele vererek kadın ve
07:46şiddeti nasıl meşruat üzerinden işbirliği yapıyorlar. Yakın
07:49zamanda işbirliği yaptığı bakanlıklardan biri olan
07:51İçişleri Bakanlığı'dır. Kadın kapıyı açmamış olsa
07:55öldürülmezdi diyen bir bakanlığa siz altmış iki
07:58seksen dördü hatırlattınız mı? Sorumluluklarını hatırlattınız
08:02mı? Bu işbirliğinin adı kadına karşı işlenen suçları örtme
08:07işbirliği olarak mı devam edecek? Failleri koruma ve
08:09aklama işbirliğinde kabul etseniz de etmeseniz de sizin
08:13de payınız var. Bakın bütçesi altı bakanlıktan daha fazla olan
08:17neredeyse kadını yok sayan Diyanet İşleri bu işbirliği
08:21yapılan kurumlardan biridir. Bu başkanlığa ayrılan bütçeyle
08:24bir dergi çıkarılıyor. Bu dergide kadının kariyerinin
08:27yükselmesi annelik duygusunun zayıflamasına, erkekliğin
08:32gerilemesine, zayıflamasına neden oluyormuş deniyor. Hatta
08:36o kadar ileri gidip etekli erkekler kavramını kullanan bu
08:39yazıyı dergisinde yayınlayan Diyanet'in cinsiyetçi kodlarıyla
08:44bu bütçe oluşturulmuştur. Sayın Bakan iktidarınızın
08:47bakanlıkları, kamu kurum ve kuruluşları bugün İstanbul
08:50Sözleşmesi feshedilmeseydi kadınlara yönelik ayrımcı,
08:54cinsiyetçi, suçlayıcı söylem ve politikaları da politikaları da
08:59girişemezdi. Bu ülkede koruma altında boşanma aşamasında olan
09:03yüzlerce kadın katledildi. Katledilen kadınlara intihar
09:06süsü veriliyor. Kadınlar evde, öğrenci yurtlarında, sokak
09:10ortasında, dere kenarında şüpheli bir şekilde ölü
09:13bulunuyor. Sadece yüz kırk dokuz tane konuk evi yaptık
09:16diyerek kadına yönelik şiddeti önleyemezsiniz. Bu sığınakların
09:20sayısını çoğaltarak kadınların yaşamlarını koruyan düzenlemeler
09:23için politika üreteceksiniz. Yüz kırk dokuz tane diye
09:27övündüğünüz sığınaklarınızdan birinde daha geçen gün iznini
09:31çıkan bir kadın katledildi. Kadını değil, kadının
09:34içerisinde katledildiği aileyi koruduğu için cinsiyetçi iş
09:38bölümünü esas aldığı için kadın istihdamını arttırmayan,
09:41kadınları yoksulluğa mahkum eden, nefret suçlarını
09:44körükleyen bu erkek egemenin bütçeyi kadınlar adına kabul
09:48etmiyoruz, reddediyoruz. Kadınların onayını almak
09:51istiyorsanız yapmanız gerekenleri söylüyorum.
09:53İstanbul Sözleşmesi yeniden imzalanmalı ve uygulanmalıdır.
09:58Nüfusu yüz bini geçen