Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00MÜZİK
00:14Cumhuriyet TV ekranlarından merhaba sevgili izleyenler.
00:17Dün de sizler için bu ekranlarda cilve gözü sınır kapısından son gelişmeleri aktarmıştık.
00:22Suriye'de yaşananların üzerine Türkiye'den Suriye'ye yönelik bir geriye dönüş hareketi başladı.
00:28Ne kadar giden oldu ne kadar giden olacak son gelişmeler cilve gözü sınır kapısından
00:33Cumhuriyet Gazetesi muhabiri Çağdaş Bayraktar aktaracak.
00:36Hoş geldin.
00:38İyi yayınlar İrem.
00:39Dün akşam seni orada bırakmıştık şimdi kaldığımız yerden devam edelim.
00:43Neler oldu konuşmadığımız zamandan bu yana?
00:46Geçişler nasıl devam ediyor?
00:48Sayı anlamında neler söyleyebiliriz?
00:50Şimdi şöyle İrem senle en son burada konuştuktan sonra ben Reyhanlı'da kaldım akşamleyin.
00:55Ve Reyhanlı'da özellikle şunu merak ediyorduk.
00:57Çünkü Suriyelilerin çok yoğun olduğu bir yer.
00:59Ve Suriyeliler ne düşünüyor diye.
01:01Çünkü burada birilerini görüyoruz şu an hala.
01:03Tarkıdan da görüyorsunuz birileri geçiyor gidiyor zaten.
01:06Genelde Suriyeliler Reyhanlı'daki Suriyeliler işte biz gitme taraflarıyız.
01:12Yani burada mutluyuz.
01:13Reyhanlı bizle kültürel olarak yakın bir yer.
01:15Kendimizi yabancı hissetmiyoruz ama ilk fırsatta gitmek istiyoruz diyorlar.
01:19Şu an burada da hala bir kalabalık var.
01:24Yani bugün de gene dünle dünle oranlandığında yine benzer bir kalabalık.
01:29Söz konusu geçişler devam ediyor.
01:33Burada dedim ki çeşitli motivasyonlar var.
01:35Yani yine gidenlerin büyük bir kısmı erkek.
01:39Bu daha çok keşif amaçlı bir gidiş anlamına da geliyor.
01:43Ama tabii geri dönüş belgesi imzaladıkları için geri dönüşü olmayacak.
01:47Ömürlü dönüş olarak imha edilmiştir.
01:50Bununla beraber tek Türk aileler de görüyorum.
01:53Türk aileler de var, Türk çocuklar da var, Türk isteyenler de var.
01:57Şundan da bahsediliyor Reyhan bu arada.
01:59Böyle yıkımlar olduğunda, böyle sorunlar olduğunda ve geri dönüş süreçleri olduğunda
02:04hani ilk gidenlere bazı yerler verilmesi, bazı şanslardan faydalanmaları gibi durumlar olur.
02:09Hani bunu fırsat olarak görüp gitmek isteyenlerin de olduğu belirli.
02:13Ama genel olarak yoğundur.
02:15Erkek şeklinde konuştuğumuzda da hepsi yine dediğimiz gibi hiçbir seçenek hesaptan kötü olamaz.
02:24Bunlar ilk etapta gidenler, erkekler.
02:27Hep söylüyoruz, burada kritik aşamalardan bir tanesi şu.
02:30Giden kişilerin, yani tırnak içinde keşif yapan kişilerin gittikten sonra
02:34orada gördükleri ve buraya söyleyecekleri şeyler çok önemli.
02:37Reyhanlıdakilerin %20'sinin gideceği, en az %20'sinin ilk etapta gidebileceği söyleniyor.
02:45Çünkü dediğimiz gibi belki de şu da vardı.
02:48Bu kesim Esad'ın devrileceğine ihtimal vermiyordu belki de İrem.
02:52Yani şu an öyle bir hissiyat içindeler ki, bizim bayramımız, biz çok coşkuluyuz, biz yıllarca bu anı bekledik şeklinde.
03:00Burada yabancı basın mensupları da var, yani ulusal basın mensupları da var.
03:04Dediğimiz gibi şu an az önce daha yoğun bir kalabalık vardı.
03:08Şimdi kalabalık biraz daha azaldı içerideki kişilerle ilgili.
03:11Sağ ve sol tarafını da bilmiyorum, ekranda şu an ne kadar gözüküyor ama mobil koordinasyon merkezleri var.
03:17Bu da işlemlerin daha hızlı yapılmasını sağlıyor, sürekli personel sayısı arttırılıyor burada.
03:23Bu bir süreç, şu an çünkü sabahları olarak gördüğümüz şey birden gidiyor.
03:28Ama asıl belirleyici olan muhtemelen ikinci dalga olacak.
03:33İyiyse o ikinci dalga da Suriye'deki gelişmeler ve Suriye'ye gidenlerin gözlemleri doğrultusunda olacak.
03:40Yani böyle bir ikinci dalga olacak mı, olursa çok yoğun olacak.
03:43Bunların dediğim gibi belirleyicisi Suriye'de yaşananlar ve Suriyelilerin,
03:48Türkiye'den giden Suriyelilerin orada gördüğü, gözlemlediği, yaşadığı şeyler olacak.
03:54Peki şimdi aslında gidişler oluyor senin dediğin gibi ama bir yandan da mesela bizler de Türkiye'de kaygılandığımız bazı noktalar var bu meseleye ilişkin.
04:04Mesela HTA'nın el kaydeden kopmuş bir el nusra örgütünün başkalaşmış hali oluşu.
04:11Örneğin Suriye'den gelen videolar var, muhalif güçlerin orada Esad'ı destekleyen ya da Esad ailesinden olan kişilere yönelik yaptıkları vs.
04:21Ama sen diyorsun ki Suriyeliler hiçbir şey Esad'dan kötü olamaz diye düşünüyor.
04:25Onlar orada Taliban benzeri bir yönetim kurulmasından korkmuyorlar mı?
04:34Yani şimdi şöyle düşün İrem.
04:37Yani bu dediğim gibi bunu aksarım, bu benim fikrim değil. Gördüğüm ve duyduğum şeylerden bahsediyorum.
04:41Hani bu insanlar sorduğumuz zaman sadece Esad yönetimi görmüşler kendilerince ve sadece zulüm görmüşler.
04:48Ve üç süreyi zulüm görmüşler. Kendilerince tekrardan belirtiyorum bu benim hani görüşüm değil.
04:52Hani konuştuklarımızla ilgili.
04:54O yüzden de onların kafasında şey yok yani böyle daha kötü olabilir mi hissiyat mı yok.
05:00Tabi bazı sorularda garip bir imserdikleri var. Mesela İsrail kalıcı olacak bir imserdiği var.
05:04FYT bulunduğu bölgeye vokal atacak bir imserdiği var bu şekilde.
05:08HDP ile ilgili yani şu an için iyi gidiyorlar diyenler var ama benim gördüğüm kadarıyla Esad karşıklığı var.
05:17Ama Esad karşıklığı olan unsurlarda inanılmaz bir politik bilinç ya da kendilerine seçtikleri politik bir fügür ya da politik bir oluşum yok.
05:26Muhtemelen bu bundan sonraki aşamada oluşabilir temsilci bir bakışımdan.
05:31Öte yandan da yanlış bir şey söylemek istemiyorum ama zaten burada mesela ben şey biliyorum.
05:38Suriyelileri bir kalıba koyabilir miyiz? Muhalefet Suriyelileri.
05:42Yani Türkiye'deki Suriyelileri bir kalıba koyabilir miyiz diye konuştuğumda şunu görüyorum.
05:47Hepsi böyle çok inanılmaz inanılmaz ibadet bazıları muhafazakar değil.
05:52Yani mesela namaz kılanlar var bilmeyenler var ama örneğin Reyhan'daki Suriyelilerin tamamına yakını haremlik selamlık yaşıyor.
06:01Belki de daha muhafazakar yapıda oldukları için de Esad onlara göre daha karşı farklı bir mezhepteydi.
06:09Kendilerince şunu da söylüyor olabilirler yani bunlar bizim dünyaya bakışımıza daha doğrusu inanç yapımıza çok uzak değil.
06:16Yani buradan ne kadar kötü bir şey çıkabilir ki hissiyatında ve düşüncesinde de olabilirler.
06:23Önümüzdeki süreç bu konuda herkes için çok öğretici olacak ama ben açıkçası Suriyelilerde bazı konularda da biraz ne kadar gerçekçi olduğuna emin olmadığımı bir iyimserlikle görüyorum.
06:33Özellikle İsrail konusunda ve FYD konusunda.
06:37PTC konusunda da biraz tepkinliler ama hani şöyle diyorlar şu an süreç iyi gidiyor iyi yaklaşılıyor vesaire.
06:45Çağdaş bir dakika araç geçtiğinde çok fazla bir gürültü olduğundan sesini alamıyorum son 2-3 cümleni tekrar alırsan.
06:54Şöyle nerede kalmıştık?
06:58Fazla bir iyimserlik görüyorum dedin sonra duyamadım.
07:02Şöyle şöyle hani Suriyelilerde yani Türkiye'de olan ve Suriye'ye geçmek isteyen Suriyelilerde ya da bunu konuştuğumuz Suriyelilerde fazla bir iyimserlik hali de takip.
07:13Yani FYD konusunda olsun PTC konusunda yani FYD'nin gitmesi konusunda İsrail'in gitmesi konusunda ve PTC'nin yönetimi konusunda
07:21daha modern bir yönetim olacak diyen var daha adil bir yönetim olacak diyen var en azından artık zulüm görmeyeceğiz diyenler var.
07:28Tabi burada hep şunu söylüyoruz onlar bunu söylediğinde biz de diyoruz ki Irak'ta satsa müzikse döneminde de benzer bir algı vardı benzer bir beklenti vardı ama konu çok farklı oldu dediğinizde de
07:39hep de altını çizerek biz farklı unsurlarla bir arada yaşamaya çalıştığımız aslında daha kuvvetli olan bir ülkesiz.
07:46Irak'ta bu konuda siyaslanamayız.
07:49Biz hani Irak değiliz Irak gibi parçalanmayız hani düşüncesini vurguluyorlar yani biz de Irak'ta aynı kefeye koymayın diyorlar ama
08:05tabi şu an için Irak'tan daha farklı olduklarına dair herhangi bir hem bu savaş sürecinde hem de sonrasında bir şey gördük mü diye soracak olursam hayır.
08:13Bu arada Yayladağındaki sınır kapısının da açıldığını duydum hani oradan da geçişler oluyor.
08:19Yani dediğim gibi şu an geçişler sürüyor sırada bekleyen insanlar varlar.
08:25Basın da zaten buraya iyi bir gösteriyor ciddi bir şekilde jandarmada zaten sürece eşlik ediyor.
08:34Üç ilaresinin depolup gittikleri de ayrıca bu yönde.
08:38Öte yandan da tabi orası sınır kapısı olduğu için tırlar da girip çıkıyor.
08:46Çağdaş çok teşekkür ediyorum.
08:48İlerleyen saatlerde Hatay'da aslında şimdi Suriye'deki mesele bir yandan da mezhepsel açıdan çok karmaşık bir hal alıyor.
08:56O yüzden orada Hatay'la Nusayri'lerle konuşacaksın değil mi? Onların da bazı kaygıları var.
09:01Evet Alevi yurttaşlarla özellikle Defne, Samandı, Antakya tarafına.
09:06Yani bu çekimden sonra ben dediğim gibi Reyhanlı'dan diğer tarafa geçeceğim.
09:10Oraya geçtim de çünkü oradaki insanların da kaygıları var.
09:12Şöyle bir paradoks var.
09:13Şimdi sen şey söyledin işte bazı HDP şehir unsurlarının bazı videoları görüntüleri geliyor diye.
09:18Onların da kendi üstlerinde işte bir kitle var desteğini aldıkları.
09:24Ve o kitle de kendilerince diyor ki işte biz zulüm gördük bunun bir karşılığı olmayacaktı diyor.
09:29Muhtemelen orası da kendi içinde de zaten bazı görüntüleri oraya vermesi gerekiyor.
09:36Yani kendi o iç dinamitleri gereği vermesi gerekiyor.
09:38Ha zaten bu verilmesi istenen görüntülere çok isteksiz bir profilde değiller zaten.
09:45Biliyorsun Taliban meselesinde de benzer şeyler yaşandı.
09:48Artık bu günümüzde terör örgütleri basın iletişime önem veriyorlar.
09:52İlk başta PR ajansıyla çalışıyorlar.
09:55Birden işte terör örgütleri basın iletişime açık, insancıl, çok barışanlısıymış gibi gösteriyor.
10:06Ama aynı süre sonra bunların maskeleri düştüğünde ortalığı gerçeğiyle yeniden yüzleşiyoruz.
10:13Evet tamamdır. Çağdaş sana kolaylıklar diliyorum.
10:16Oradaki izlenimlerin ardından yeniden bir yayın yaparız.
10:20Hoşçakal.
10:22İyi yayınlar. Teşekkür ederim.
10:24Sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri, Cumhuriyet Gazetesi muhabiri Çağdaş Bayraktar dün de aktarmıştı.
10:30Sizler için Hatay Reyhanlı da Cilvegözü sınır kapısında son gelişmeleri anlattı.
10:35Orada Türkiye'den Suriye'ye yönelik bir tersine göç yaşandığını söyleyebiliriz birkaç gündür.
10:40Ama çok yoğun bir göçten söz etmiyoruz.
10:42Çağdaş'ın aktardığına göre gidenler Suriye'deki durumu bir inceleyecekler.
10:46Eğer oradaki durum yaşanılabilir görülürse bir ikinci dalga göç hareketi olabilir diyor.
10:52Sizler için ilerleyen günlerde yine konuşacağız.
10:54Şimdilik noktalıyorum. Hoşçakalın.