Bugünlerde sosyal medyaya yönelik önemli bir düzenleme üzerinde çalışılıyor. Belirli bir yaş altındaki çocuklara sosyal medya kısıtlaması yolda. Bir yandan da sosyal medyada yapay zeka ile ses ve görüntü kullanıp dolandırıcılık yapanların sayısı da artıyor. İşte tüm bunları ve dahasını, sosyal medyaya dair nasıl düzenlemelerin yapılacağını CNN TÜRK Editörü Gülşen Coşkun, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu'na sordu.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sosyal medya platformları uzun süredir hayatımızda, avantajları da var ama özellikle son günlerde gençlere yönelik olumsuz etkilerini konuşuyoruz.
00:09Pek çok somut örneği de gördük.
00:11Peki Türkiye bunun için nasıl önlemler alıyor? Atılacak adımlar neler?
00:16Bir taraftan da sosyal medya deyince sansür mü yoksa önlem için atılan adımlar mı tartışması da var?
00:23Tüm bunların hepsini en yetkili ağızdan dinleyeceğiz şimdi.
00:27Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Sayın Abdülkadir Uraloğlu konuğumuz.
00:31Efendim merhabalar diyelim. Öncelikle vakit ayırdığınız için teşekkürler.
00:35Merhaba bakanlığımıza hoş geldiniz. Ben teşekkür ediyorum.
00:39Teşekkürler. Şimdi konu çok önemli olduğu için özellikle bugün bunu sadece konuşalım istedik.
00:44Pek çok aileyi, pek çok genci hepimizi yakından ilgilendiriyor aslında.
00:49Son günlerde de bir yasak gelecek mi gelmeyecek mi bunu merak ediyoruz, bunu konuşuyoruz.
00:5413 yaş altı gençlere yönelik ki siz orada 16 yaşı da telaffuz ettiniz.
01:01Bir sosyal medya yasağı söz konusu mu? Nedir son plan?
01:05İşin açıkçası ben yasak lafını çok sevmiyorum. Bir düzenleme, belki erişime engel getirme.
01:11Sonuçta gerçekten bir ergenlik tanımı da tartışılabilir, değişebilir vs.
01:18Ama dünyada özellikle 13 yaş kriteri alınarak birçok düzenleme yapıldı ve yapılmayla ilgili hazırlıklar var.
01:2816 yaşla ilgili de bazı düzenlemeler yapıldı, yasal bazı düzenlemeler yapıldı.
01:34Biz de Türkiye'de bu konuyu tartışıyoruz.
01:37Hani 13 yaş dünyada daha çok kabul görmüş bir yaş.
01:4216 yaşta konuşulan, benim şahsi görüşüm 16 yaştır ancak verilmiş bir karar yok.
01:48Burada hem bakanlığımız hem de ilgili diğer bakanlık ve kurumlarla da görüşüyoruz.
01:53Orada nihayet bir karar vereceğiz.
01:55Peki görüştüğünüz tam olarak nedir?
01:5716 yaş dediğiniz, 16 yaş altı ya da 13 yaş artık düzenleme nasıl gelecekse bu gençler için sosyal medyaya ilişkin nasıl bir düzenleme göreceğiz?
02:06Biz hani burada bir kere o yaşın altındakilerin tek başlarına bu işe girişleri, kendilerinin üyeliğini ortadan kaldırmış olacağız.
02:18Mesela şunu tartışıyoruz, mesela 13 yaşın altında bir erişim olmasını istiyoruz.
02:23Mesela 13 ile 16 yaş arasında işte ailenin rızası olsun.
02:28Mesela bunu tartışıyoruz.
02:30Yani bu 12, 14 olabilir.
02:32Bunları tartışıyoruz.
02:33O yüzden ailenin rızası olsun.
02:35Aile rıza gösteriyorsa girsin.
02:37Aile bir şunu da isteyeceğiz sosyal medya sunucularından.
02:41Arkadaş mesela YouTube'un var hani çocuk versiyonu çok fazla yaygın olmamakla beraber.
02:48Belki o anlamda bir hani bu düzenlemeler sosyal medya sağlayıcılarını oraya doğru getirecek.
02:54Yani sırf çocuklara yönelik bazı uygulamalarını da hayata geçirerek daha güvenli bir ortam oluşturacaklar belki.
03:02Şunun çerçevesi tam olarak ne olacak?
03:04Şimdi sosyal medya deyince çok geniş bir kapsamdan bahsediyoruz aslında.
03:07Bir taraftan dijital ortamda olan arama motoru var, sosyal medya platformları var.
03:12İşte kiminle fotoğraf paylaşılabiliyor, kiminle özellikle video mesaj gibi birbirlerinin,
03:20gençlerin oyun yoluyla iletişim kurabildiği, oyun üzerinden iletişim kurabildiği platform var.
03:26Tam olarak hangilerini kapsıyor, neden bahsedebiliyoruz?
03:30Şimdi tabi bütün belli yaşta çocukların oynayacağı oyun platformları elbette bu anlamdaki bizim düzenlememiz kapsamında olmayacak.
03:40Yani çocuklar oyun oynamaya elbette devam edecekler ama orada da mutlaka bir disiplin olması, içerik anlamında disiplin.
03:50Mesela biz bu yapacağımız düzenlemede içerik çıkarılmayla ilgili de bir düzenleme yapacağız.
03:56Mesela bir sosyal medya platformuna diyeceğiz ki şu tür içerikleri koymayın, tamam koymadığı zaman problem olmayacak.
04:03Mesela Roblox'da benzer süreci yaşıyoruz.
04:07Oyun platformu.
04:08Yani diyor ki, ha neleri diyorsunuz?
04:10Biz diyoruz ki mahkemenin verdiği karar da şunlardır.
04:13Bunları çıkarırsanız aynı mahkeme kararını düzeltebilecektir.
04:19Biz de size erişimi sağlayacağız.
04:21Mesela...
04:21Meclis uygulamada da bunu yapıyoruz.
04:22Evet yani şu anda görüşüyoruz zaten.
04:25Dolayısıyla bu yapıldığı zaman sıkıntı olmayacak.
04:28Yani bu anlamda bütün ne diyelim dijital ortama erişimin engellenmesi diye bir şey söz konusu değil.
04:36Tam da bunu soruyorum.
04:37Bir oyun platformunda çok masumane giren bir çocuğu alıp çok farklı mecralara götürebiliyorlar.
04:46Hele de biraz meraklıysa.
04:48Onu sanal kumardan tutun da ne bileyim fuhuşa kadar, cinsel içerikli içeriklere kadar, akran zorbalığına kadar birçok yere alıp götürebilir.
04:58Biz normalde bu anlamda içerik çıkarılmasını genel düşünüyoruz.
05:04Sadece çocuklara yönelik değil.
05:07Burada mesela güvenlik konusunu dikkate alırız.
05:10Ülkemizin milli manevi değerlerini dikkate alırız.
05:14Mecliste katalog suçlar...
05:16Katalog suçlara...
05:18Sayılan suçlardan bahsediyorsunuz.
05:20Doğru. Bunlar katalog suçlar olarak zaten var.
05:25Mesela içerik çıkarmada anayasa mahkemesinin bir iptali vardı.
05:30Mesela onu şu anda pratikte çok yapamıyoruz.
05:33Ama düzenlemeyle onu da yapacağız inşallah.
05:35Tam da bu noktada iki soru sormak istiyorum.
05:37Öncelikle birincisi yasak geldiğinde, o kısıtlama diyelim ya da bunu nasıl denetleyeceksiniz?
05:43Mesela bir çocuk, elindeki telefonu annesinin telefonuna aldı, oradan girdi.
05:49O çocukların o platforma ulaşmaması, böyle bir yasak kısmı koyulsa bile denetimi ya da uygulaması nasıl olacak?
05:57Bu sorduğunuz en zor soru.
05:59Niye en zor soru?
06:01Bir kere biz kişisel bilgilerin paylaşılmasını asla doğru bulmuyoruz.
06:05Doğum tarihi, TC kimlik numarası veya onun o platformlara verilerek bizim tarafımızdan teyit edilmesi falan asla böyle bir şey düşünmüyoruz.
06:15Bu bir taraftan kişisel verilerdir.
06:17O zaman biz o yükümlülüğü sosyal medya platformlarına yükleyeceğiz.
06:23Diyeceğiz ki bunu ya yapmayacaksın, buna erişimini kontrol edeceksin veya engelleyeceksin.
06:29Nasıl yapacak?
06:31Yapay zeka artık o kadar gelişti ki, o giren kişinin yönelimlerinden, kullanımlarından, oynadığı oyundan vs. yaşını tahmin edecek.
06:43Ona göre diyecek ki sen bu yaşta değilsin, sen dolayısıyla bunu kullanmamalısın deyip onu engelleyecek.
06:51Algoritmaya göre bakacak.
06:53Biri bir tespite zor bir konu çünkü.
06:55Kesinlikle, yoksa kimlik teyidiyle bunu yapabilirsiniz ama biz doğru bulmuyoruz onun işini açıkçası.
07:01O algoritmayı yapay zekayla kurgulayacak, ondan sonra o sorumluluğu kendisine verelim diye düşünüyoruz.
07:07Dünyada da bu şekilde.
07:09Peki tam da bu noktada şöyle bir tartışma da var.
07:13Önlem mi alınacak, sansür mü gelecek?
07:16Bunlar çünkü çok birbirine yakın konular ve arada çok ince bir çizginin olduğu konular zaman zaman.
07:22Çok da görüyoruz mevcuttaki internette az önce söylediğiniz erişim engelleri kapsamında da hep tartışılan konular.
07:28Buradaki o denge nasıl sağlanacak?
07:31Şöyle şimdi tabi bunu nasıl adlandırırsınız.
07:35Sansür biz demek istemiyoruz demiyoruz da işin açıkçası.
07:39Biz belli önlemler olacak.
07:41Mesela bir bireyin bütün hayatı boyunca bazı şeylerini engellemiyoruz.
07:47Diyoruz ki 13 yaş veya 16 yaş belki 15 diyeceğiz her neyse.
07:51Onun altındaki kişiler şu şu şu şu erişimleri sağlamasın isteyeceğiz.
07:56Ya da sosyal medya platformlarına bu hizmeti onlara vermeyin diyeceğiz.
08:00Yaşını geçti zaten onu almaya devam edecek.
08:03Dolayısıyla bir sansür olarak adlandırmamız doğru olmaz diye düşünüyorum.
08:08Dünyadaki örneklerde saat kısıtları vesaire öyle örnekler de görüyoruz.
08:12Bunun gibi bir yapı olabilir mi?
08:14Bir çerçeve olarak bize çekebileceğimiz bir şey mi?
08:16Kesinlikle.
08:17Belli saatlerde mesela çocukların oyun saatlerinin belki sizin ülke saatinize göre
08:25belki diyeceğiz ki bunlar da çok yoğunlaşmadık işin açıkçası ama zaman zaman da konuşuyor.
08:31Gece 11 ile sabah ne bileyim 6 arasında o hizmeti verme belki diyeceğiz.
08:37Sırf çocuklara yönelik platformlar için söylüyorum.
08:40Mesela şunu muhtemelen belki yapacağız.
08:44Bazı ülkelerde bazı kamu kurumları çalışanlarının bazı platformları kullanması
08:51mesela yasaklandı.
08:53Hele işleri için işlerini yaparken kullanmaları tam olarak yasaklanmış olan ülkeler var.
09:00Bu anlamda da belli bir disipline getirilmesi söz konusu olacak.
09:04O bahsettiğiniz sosyal medya platformlarıyla görüşmeleri temsilcileriyle bu konudaki
09:09görüşmeler başladı mı?
09:11Aktif olarak görüşüyoruz.
09:13Görüş alışverişinde de bulunuyoruz ama böyle bizim taslağımız artık şu
09:19siz ne diyorsunuz noktasına henüz gelmiş değiliz.
09:22Düzenleme ne zaman devreye girer?
09:24Bir takvim belli mi?
09:26Şöyle önümüzdeki senenin içerisinde olur ama.
09:29Ne kadar sene içerisinde olur diye düşünüyorum.
09:33Peki.
09:34Türkiye'deki mevcut tablo rakamsal olarak sosyal medyaya ilişkin nedir?
09:38Çok çarpıcı tespitler var aslında.
09:40Bu konuya ilişkin bazı rakamlar da paylaşmıştınız.
09:42Mesela günde kaç saat Türkiye'de biz sosyal medya kullanıyoruz ortalama?
09:46Kaç milyon sosyal medyayı kullanıyor?
09:49Şimdi şu anda farklı sosyal medya kullanıcılarını değerlendirdiğimizde
09:5685-86 milyon diyelim nüfusumuzun yaklaşık 75 milyonu bir şekliyle kullanıyor.
10:03Yani mesajlaşma programından tutun da diğer sosyal medyalara kadar 75 milyon kullanıcı var.
10:10Dünyadaki sosyal medya kullanım süresi ortalaması 6,5 saattir.
10:15Ülkemizde de 7 saattir.
10:17Bize biraz daha yüksek.
10:18Biraz daha yüksek.
10:1950 saat kadar daha yüksek diyorsunuz.
10:20Peki.
10:21Süredar olduğu için bu konuda...
10:24Şunu söyleyeyim.
10:25Bakın 7 saat.
10:26Devlet memurlarının mesaisi 8 saattir.
10:31İşçilerin 9 saattir.
10:33Günün neredeyse...
10:35Sosyal medyanın da 7 saattir artık diyeceğiz.
10:38Çok çarpıcı rakamlar bunlar gerçekten.
10:40Sosyolojik açıdan da özellikle irdelenmesi, bakılması gereken rakamlar.
10:45Peki.
10:46Şimdi sosyal medya deyince bir taraftan da şöyle bir mevzular var.
10:49Sosyal medya dolandırıcılığı.
10:51Yine çok konuşuyoruz.
10:52Zaman zaman siyasi hatta kabinede bakan arkadaşlarınızın da sizin bazılarının...
10:58Önlü kişiler.
11:00Evet.
11:01Pek çok kişinin fotoğrafları, sesleri yapay zekayla kullanılarak, görüntüleri kullanılarak
11:06dolandırıcılık da yapılıyor.
11:08Buna ilişkin nasıl önlemler alıyorsunuz?
11:11Bu yapacağımız düzenlemede bunu da koyacağız ve tamamen bu platformları sorumlu tutacağız.
11:18Yani yine aynı yapay zekayla da dudak hareketinden seslendirmeden onun o kişi olmadığına
11:24karar verecek ve kaldıracak cezayı müeyde getireceğiz.
11:28Ceza yaptırım dediniz.
11:29Nasıl bir şey planlıyorsunuz?
11:31Parasal ceza.
11:32Yani o reklam gelirlerine, cirolarına göre bir parasal ceza vermeyi düşünüyoruz.
11:37Yani şöyle mi?
11:38Bu platformdan sen sorumlusun.
11:39Hangi sosyal medya platformundasın?
11:41Senin mecranın içinde böyle bir şey var.
11:43Bunu sen engellemediysen cezan da şu gibi bir şey.
11:45O kadar.
11:46Sen engelleyeceksin.
11:47Nasıl engelleyeceksin?
11:48O da onun iş yani.
11:49Ona da ben kafa yormayacağım.
11:50Peki son bir başlık daha yine çok konuşuyoruz.
11:52Bizleri de yakından ilgilendiriyor.
11:54Bu Google mevzusu özellikle.
11:56Telif konusu.
11:58Bu konuda pek çok ülkede yine bu konuları da tartışıyor zaten.
12:03Baktığımızda orada bazı haber sitelerinin görünürlüğünün düştüğü o algoritma ile ilgili bazı Google'ın attığı adımlar var.
12:12Bunun dışında haber içeriklerinin bedeli ödenmeden ticari amaçla kullanılması konusu vs.
12:18Bunun gibi konular var.
12:19Buna ilişkin nasıl adımlar atmayı planlıyorsunuz?
12:23Google ile görüştünüz mü?
12:24Bir gerekirse rekabet kurumuyla da biz konuşuruz.
12:27Bu konuda adımlar atılır demiştiniz.
12:29Tam olarak nasıl bir çerçeveden bahsediyorsunuz?
12:32Burada rekabet kurumuna esasında mağdur olduğunu düşünen tarafların müracaatının olması doğru olandır.
12:40Bilgi taleplerimizi kendimiz düzenlediğimiz mevzuata diyoruz ki 90 güne kadar verir.
12:4690 güne kadar.
12:47Ve genelde o 90. gün bekleniyor.
12:51Biz şimdi onu da 15 güne düşürelim istiyoruz bu yapacağımız düzenlemede.
12:56Peki çok teşekkür ederiz hanımefendi.
12:58Bir şey de söyleyeyim size.
12:59Torunu da söyleyeyim.
13:00Onu unuttuk.
13:02Vakit daralınca dedik hızlı hızlı.
13:05Bence dikkat çekici olacaktı.
13:07Yayın öncesi konuşmuştuk.
13:08Ben size sormuştum ki bu sosyal medyayı çok konuşuyoruz.
13:11Sizin torunlarınız var mı?
13:13Onlara nasıl önlem alıyorsunuz diye sormuştum.
13:16İsterseniz o cevabınızı izleyicilerimizle de paylaşalım.
13:19Siz neler yapıyorsunuz?
13:20Torunlarınızı tüm bu söylediğiniz sosyal medyanın olumsuz etkilerinden nasıl koruyorsunuz?
13:26Şimdi benim iki tane torunum var.
13:29Allah bağışlasın hepsinin.
13:31Birisi 2018 doğumlu.
13:34Yani 6 yaşlarında.
13:37Diğeri de 11 aylık torun.
13:40Bilgisayar ve cep telefonundan tanımlanmış olan içerikler.
13:45Teyit edilmiş içerikler.
13:47Ve mutlaka tanımlanmış süreler.
13:49Güvenli internetten mi bahsediyorsunuz?
13:51Güvenli internet tabii.
13:53Çocuklar için.
13:54Btk tarafından sunulan.
13:56Yaklaşık şu andaki internet abonelerimizin yarısına yakını güvenli internet.
14:02Anne baba bizim torunlara yönelik olarak gerçekten onları seyrettiriyorlar.
14:10Zamanı bitti mi kaldırılıyor.
14:13Ve ben sorguluyorum çocukları.
14:16Çocukları gerçekten uzayından tutun.
14:19Her taraftan haberleri var.
14:21Yetiştirilmelerinde de bir eksik görmüyorum çok net olarak.
14:24Bu şekilde koruyorsunuz.
14:26Kesinlikle.
14:27Ve tavsiye ediyorum.
14:28Peki teşekkürler.
14:29Biz de şimdi yasal düzenlemeler ne olacak?
14:31Biz tüm aileler ve gençler bir taraftan da merakla bekliyor.
14:35Ondan sonraki süreci de inşallah devreye girdiğiniz zaman konuşuruz sizinle.
14:38İnşallah.
14:39Teşekkür ediyoruz.
14:40Biz teşekkür ederiz.
14:41Sosyal medyanın her boyutuyla konuşmaya çalıştık.
14:44Son dönemdeki tartışmaları.
14:46Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Sayın Abdülkadir Uraloğlu konuğumuzdu.
14:50Bir sözü yeniden İstanbul'a bırakıyoruz.