Sosyal Medya Hesaplarımız...
Facebook : https://www.facebook.com/AkitTVOfficial
Twitter : https://twitter.com/akittv
Instagram : https://www.instagram.com/akittv
Google+ : https://plus.google.com/+akittv
Web Site : http://www.akittv.com.tr
Facebook : https://www.facebook.com/AkitTVOfficial
Twitter : https://twitter.com/akittv
Instagram : https://www.instagram.com/akittv
Google+ : https://plus.google.com/+akittv
Web Site : http://www.akittv.com.tr
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Sayın Ülger bizlerle sayın Ülger hoş geldin.
00:03Evet merhabalar iyi yayınlar dilerim.
00:06Teşekkür ediyorum ben de size iyi yayınlar diliyorum.
00:08Evvela şunu sorarak başlamak istiyorum.
00:11Genel olarak Suriye'de neler oluyor hocam?
00:14Şimdi Tolga bey ne olup bittiğini anlamaya çalışıyoruz.
00:19Yani çok kısa sürede olağanüstü gelişmeler oldu.
00:24Bir kez spontan bir gelişme miydi kendiliğinden medana gelen bir dış kurgu olmadan medana
00:30gelen bir gelişme miydi?
00:33Bu konuda bir netlik yok.
00:35İkinci olarak zamanlaması da manidar.
00:38Şimdi baktığımızda birden çok değişimin olduğu bir zaman diliminde Suriye'de çarşambadan
00:46bugüne olağanüstü gelişmeler kaydedildi.
00:50Bunları belki de parmakla saymak lazım.
00:52Şimdi en başta Lübnan savaşı konusunda İsrail ile Lübnan arasında bir ateşkes
01:00anlaşması 60 günlük geçici bir anlaşma.
01:04Bunun hemen o ertesinde bu direnişçilerin heyeti tarihli Şam başta olmak üzere bir
01:11düzre yakın direnişçinin rejim hedeflerine yönelik saldırıları bunun hemen akabinde
01:19oldu.
01:20Bu nokta dikkat çekmek istediğim birinci nokta.
01:22İkinci olarak Lübnan savaşından gazze savaşından mütevellit rejim güçlerine en büyük desteği
01:31veren.
01:32Hizbullah'ın bölgede etkisinin azaldığı bir zaman diliminde bunlar patlak verdi.
01:38İran'ın ve Hizbullah'ın Suriye'de etkisinin azaldığı bir zaman diliminde patlak verdi.
01:44Türkiye'nin.
01:45Eşad esat rejimi ile diyalog arayışı içerisinde olması da dikkat çekiyor.
01:521 başka açıdan baktığımızda Ukrayna savaşındaki tırmanma nedeniyle Rusya'nın temel ilgi
02:01alanı yeniden.
02:02Ukrayna'ya yöneldi.
02:031 tırmanmaya tanık olduk Rusya'yla nato arasında son olarak zamanlama bakımından
02:111 dakika çekmek istediğim hususta 1 ara dönem yani 5 Kasım'da yapılan seçimleri.
02:19Amerika'da Joe Biden kazandı fakat henüz daha görev üstlenmedi 20 Ocak'ta üstlenecek
02:25işte böyle 1 ara dönemde bunun patlak vermesi de zamanlama açısından manidar.
02:33Peki kendiliğinden olmuş olamaz mı yani baktığımızda kaç zamandır Rus hava kuvvetleri
02:41Rusya'nın savaş uçakları ve rejim güçleri idlip saldırmasızlık bölgesinde kaç zamandır
02:53esasen sivil halka yönelik orada bulunan direniş örgütlerine yönelik saldırılar
03:01tehlip diyorlardı ve bunlar 1 2 1 2 bardağı taşıdan son damla kuran kursunun bombalanması
03:09oldu ve bunun üzerine 1 tepki spontan olarak gelişti bu da söylenilebilir yani o tarafta
03:151 esrarengiz vaziyet var daha vuzuha kavuşmadı daha henüz netleşmedi ama çok kısa 1 sürede
03:24çarşambadan bugüne kadar olan zaman diliminde aslında Suriye'nin en büyük kenti olan
03:32Şam'dan daha büyük mesela 10 yıl önce nüfusu 4 milyon civarında şimdi biraz daha azalmış
03:39bir vaziyette ele geçirilmiş olması Halep'in ve bir direniş olmadan el geçirilmiş olması
03:481000 km2'den daha fazla bir coğrafya üzerinde geri çekilme suretiyle alan boşaltılmış
03:55olması bütün buna dikkat çekici evet yani şunu da insanın aklına geliyor birçok
04:02seçenek sundunuz bunların olasılığıyla ilgili Ukrayna Rusya savaşı olmasaydı veya
04:08Rusya bu denli Ukrayna çamuruna gömülmüş olmasaydı bu atak yine gelebilir miydi muhaliflerden
04:15ya onu net olarak bilmiyoruz fakat kaç zamandır zaten tarih edildikleri ve rejimin Rusya
04:24Hava Kuvvetleri'nin Suriye içerisinde hava sahasını kontrol eden taciz ateşi yaptıkları
04:31hareket bölgesini çok açık yani belki de en uygun zaman dilimi karşı saldırı için
04:42cezalandırma operasyonu resmi adı bu kendilerine karşı hareket kabiliyetlerini
04:53güvenlik bölgelerini tehdit edenlere karşı cezalandırma operasyonu acaba Ukrayna'da bir
04:59cezalandırma olmasaydı rejim daha güçlü cevap verebilir miydi direnir miydi şu an
05:05direnmeden bulundukları mıntıkaları terk ettiklerini görüyoruz meskum mahal savaşına
05:11bile girmediler öyle anlaşılıyor ki yani bulundukları yerleri tahliye etmeleri yönünde
05:21bir emir almış olabilirler özellikle Halep'te işte askeri birimlerde kışlalarda falan direniş
05:28yapılırdı tamamen tahliye etmeye cihetine gittiler bunu belki zaman geçtikçe daha net
05:35olarak anlayabileceğiz rejim tarafından yapılan açıklamada geri çekilerek güçlü biçimde
05:42mukavemet hazırlığı güçlü saldırı hazırlığı yapıldığı söylendi öte taraftan şam'da bir iç
05:50ihtimali ve bu seçenek konuşuluyor sata bağlı güçler arasında görüş ayrılıklarının ortaya
05:59çıktığı ihtimali konuşuluyor bir başka husus İran'da aslında Rusya kadar Suriye'den tecrit
06:10edilmiş durumda çünkü İran gazze savaşı ve İzmurlah savaşı sonrasında vekil kuvvetler
06:16üzerindeki etkisine nüfuzunu azalttı bir de şöyle bir durum daha var işte 19 Mayıs 1924'te
06:28İbrahim Reis'inin eserle yüz bir şekilde helikopter kazasında vefat etmesinden sonra
06:35yapılan seçimler ve Mesut Pezeşkiyan'ın kazanması Pezeşkiyan'ın reformcu bir politikayı öne
06:43İran'ın üzerindeki yaptırımları kaldırma taahhüdünde bulunması tekrar nükleer anlaşmaya
06:51dönüleceğini söylemesi İran'ın biraz da kendisinin bu konuda inisiyatif kullandığını
06:58anlıyoruz yani eskisi kadar güçlü biçimde Suriye rejimi yanında durmuyor böyle bir
07:04izlenim var tüm bunlara bir ilişkisi olarak en büyük heyeti tarihli şam olmak üzere bir
07:11Türkiye'ye yakın direniş örgütü kapsamlı bir saldırı gerçekleştirdi bunların silah teçhizat
07:17cephane iaşe bakımından bu ihtiyaçlarını nasıl karşıladıkları da belirsizliğini koruyor bir
07:26kurmay akıl olduğu da yani anlaşılabiliyor öte taraftan Türkiye'nin en başından beri güçlü
07:34bir destek verdiği özgür Suriye ordusu Suriye milli ordusu da bir şekilde bu rejim karşıtı
07:43operasyona dahil olmuş durumda yabancı basında Türkiye'yi itham eden Türkiye'yi suçlayan ifadeler
07:51var ama bizim resmi açıklamamız tavrımız tutumumuz gayet açık gelişmeleri yakın markaj
07:57takip ediyoruz ve Türkiye negatif bir etkisinin olmaması için çaba gösteriyoruz ve gerektiği
08:05anda da negatif etkiyi en az minimum seviye indirmek için müdahale etmekten kaçınmayız yani
08:13mealen bu anlamda Türkiye'nin bir resmi açıklaması var Türkiye bu şekilde yapılan ithamları bu
08:21geniş örgütlerin karşı saldırısını desteklediği şeklindeki ithamları kabul etmiyor peki bu saldırı
08:28geri atak başladığı zaman muhalifler tarafından http tarafından Halep'te rejim güçlerinin neredeyse
08:35hiçbir mukavemet göstermeden o noktaları teslim etmesi geri çekilmesi sadece askeri
08:41açıdan bir yetersizlik mi yoksa arka planında başka bir okuma var mıdır bunun hocam?
08:46Yani tabi esrarengiz bir durum var en ufak bir direniş olmaması özellikle dikkat çekiyor yani
08:54ilk akla gelen şey rejim beş aresat rejimi kendisini güçlü biçimde destekleyen dışarıdaki
09:03iki aktörün desteğini kaybetti yani İran'ın ve Rusya'nın desteğini kaybetti önemli ölçüde
09:10eskiden farklı olarak biraz daha mesafeli bir çizgide duruyorlar ve bu sebeple kayıpla
09:19karşılaşmamak için geri çekilmeyi tercih ettikleri anlaşılıyor esasen eğer bu bir kurgu
09:26değilse bir büyük planın parçası değilse bu kadar kısa sürede Halep'i kontrol etmeyi geniş
09:34kontrol altına almayı belki de direnişçiler de hesaplamamış olabilirler çünkü hızlı bir
09:41ilerleme söz konusu iş en sonunda nereye kadar gidecek belki de esret rejimi devrilebilecek o
09:51ihtimal güçlü yahut da ülkenin parçalanması söz konusu olabilecek zaten Arap Bağrı öncesinde
09:57bile sorunlu bir rejim var karşımızda şimdi Suriye'nin biraz böyle tarihi ile baktığımızda
10:031918'de bizim kontrolümüzden çıktı Osmanlı Devleti'nin bir parçasını oluşturuyordu Suriye'de
10:11ve Lübnan'da Fransız manda yönetimi kuruldu Lübnan 43'te Suriye'de 46'da 1946'da bağımsız
10:21oldu ama Suriye'de bir süre sonra ülke nüfusunun yüzde 12'sini oluşturan Şia'nın bir kolu olan
10:29daireler darbe yaptılar Bağız Partisi kuruldu Arap Sosyalist Diriliş Partisi bu partiyi Salah El
10:37Bitar ve Mişele Flak Hristiyan Arap ikincisi bu ikisi kurdu Fransa'da bunlar eğitim almışlardı
10:44ülkelerine döndükleri zaman batıdaki bu sosyalist görüşler etkilenerek ve Arap
10:49milliyetçiliği akımının da etkisiyle Bağız Partisi'ni kurdular Bağız Partisi 1963'te darbe
10:57yaptı ama Bağız içerisinde sonra bir yönetime karşı bir başka darbe daha oldu 67'de üçüncü
11:03darbeyi şimdiki Başkan Beşar Esat'ın babası Hafız Esat 1970 yılında yaptı ülkeyi 1970'den
11:112000 yılına kadar vefat edene kadar Hafız Esat yönetti ve 2000 yılından günümüze kadar da Hafız
11:20Esat'ın oğlu aslında göz doktoru olan Beşar Esat yönetiyor ülke yani Arap Baharı öncesinde yani
11:282011-2012'ler öncesinde bile zaten sorunlu bir ülkeydi mesela kendi vatandaşlarla karşı
11:35kibasal silah kitle imha silahı kullandılar Hama'da 1982'de bundan mütevellit Suriye
11:44belli yaptırımlarla karşı karşıya kaldı yani zaten bir azınlık diktatörlüğü
11:49totalitel bir yapıydı Nusayriler ve bunlarla işbirliği yapan Sünniler böyle bir yapı
11:56başındaydı şimdi bu yapı reform yapmadığı için Arap Baharı döneminde isyanla karşılaştı ve
12:062011'den günümüze hala bir istikrar yok hala tünelin ucunda bir ışık yok Suriye'nin geleceğinde
12:16toprak bütünlüğünü koruyabilecek mi bu konuda kaygılar var ülkeye baktığımızda birkaç parçaya
12:23ayrılmış durumda bugünkü Suriye coğrafyasının yüzde elliden biraz fazlasında rejim kontrol
12:30ediyor Güney'de 1960'lı savaşından beri Suriye toprağı olan Golan Tepeleri İsrail işgali
12:39altında şu an itibariyle Fırat'ın doğusunda Suriye demokratik güçleri adıyla P7 PKK'nın
12:46uzantıları ABD himayesinde yüzde otuzluk bir toprak kontrol ediyorlar Türkiye tampon
12:54Fırat kalkanı Zeytin Dalı ve Barış Pınarı bölgelerinde İdlib'de uzunca bir süre yani
13:02Rusya'yla Aslana Soççi süreci çerçevesinde varla mutabakatla orada muhaliflerin ve sivil halkın
13:11bulunduğu üst açı kapısane konumundaydı işte bu buradaki çatışmaslık bölgesine yönelik tahrikler
13:18ve neticesinde burada direniş örgütleri heyetü tahriri Şam başta olmak üzere
13:24kollektif bir harekete giriştiler ve şimdi bundan sonra bu iş nereye gider Beşer Esat
13:33dün döndüğü şeklinde bilgiler var kesinleşmedi Moskova'daydı Rusya'nın da biraz daha mesafeli
13:41anlaşılıyor Evet zaman zaman Rus savaş uçakları İdlib'e ve
13:46ele getirilen yerlere bölgelere yönelik Halep'e yönelik saldırılar tertipliyor fakat Rusya'nın
13:55başka anlaşmanı var Rusya için şimdi hayatı ehemmiyet taşıyan nokta Ukrayna savaşında
14:01tırmanma acaba işte bu daha sonra eskisi kadar güçlü destek verecek mi Rusya'nın hassasiyet
14:08olacağı diye nokta Suriye içerisinde 1970 yılında Sovyet Devleti döneminden beri bir üssü
14:16vardı Tartus'ta ve yakın zamanda Huneym'in de ikinci bir üssü açtılar Rusya buraların elinde
14:26kalmasına asgari olarak bu daha sonra ehemmiyet verecek gibi gözüküyor Beşer Esat rejimine
14:34desteğini ne derece devam ettirecek burada da bir belirsizlik var belli bir süre sonra bunun
14:41netleşmesini bekleyeceğiz peki kıymetli hocam burada dedin ki Suriye destekleri azaldı biraz
14:51dedik ama diğer taraftan muhaliflerin HH'nin destekleri de dışarıdan destekleri de arttı
14:56mesela bu saldırı öncesinde Ukrayna'yla bir drone anlaşması yaptılar drone desteği aldılar
15:02HH grubu tabi kazan kazan çerçevesi içinde Ukrayna'da buradan kazanacak şeyler vardı
15:08çıkarları vardı ama Ukrayna'nın bu tavrını ve dış güçlerin bu saldırı yetkisine Amerika
15:15olsun diğer ülkeler olsun İsrail olsun nasıl görüyorsunuz peki? Yani Ukrayna
15:22lojistik destek sağlıyor mu? Silah teçhizatı desteği sağlıyor mu? Bunu soruyorsunuz değil mi?
15:27Evet genel olarak ve dış ülkelerin... Ondan dolayı tam anlamakta zorlandım şimdi yani daha
15:35fazlası var aslında şu an itibariyle direnişçilerin silah teçhizat cephane lojistik muhabere
15:44iaşe imkanları biraz daha fazlasının olduğunu gösteriyor biz şunu biliyoruz aslında itiraf
15:52yaptılar istihbarat teşkilatları bu kategori radikal örgütleri destekliyorlar ve kendi amaçları
16:01çerçevesinde belli hedeflere ulaşmak için kullanıyorlar bunu Irakşam İslam Devleti
16:07Taiş İşit örneğinde gördük acaba burada benzeri bir durum olabilir mi? Bu tip kuşkular var
16:15peki ama yani bunlara bu kadar güçlü desteği dışarıdan veren aktör ki yani dış basında bir
16:24taraftan işte İsrail bu işin arkasında şeklinde ithamlar var yine ABD'yi suçlayanlar var fakat
16:32daha büyük bir kısmı Türkiye'nin bunları himaye ettiği şeklinde ifadeler kullanıyorlar.
16:40Türkiye vaka heyeti tarihli Şamlı değil ama işte az önce de söyledim Suriye Milli Ordusu'nu en başından
16:48beri destekliyor onlara eğitim ve çeşitli konularda destek sağlıyor kısmen etkili olmuş
16:58olabilir evet yani Ukrayna'yla belli konularda iş birliğine gitmeleri hareket kabiliyetlerini
17:06kurmuş olabilir fakat sanki bir kurmay aklı da var stratejik bir bakış açısı da var gibi bir
17:14izlenim ortaya çıkıyor. Burada tabii Türkiye'nin hassasiyetlerine de dikkat etmek lazım çünkü
17:22rejim çekildiği bir takım bölgeleri P7 terör örgütüne bırakmaya çalışıyor ve Türkiye'de
17:32olduğu bittirleri kabul etmeyeceğini özellikle Tel Arafat ve Mumbiç'te terör örgütünün tahkim
17:39edilmesine izin vermeyeceğini açıkladı. Ben belki bu baskının önümüzdeki dönemde biraz daha
17:46hızlanacağını ve Türkiye'nin en uygun konjonktür oluştuğu zaman bu bölgelere müdahale edeceğini
17:55düşünüyorum yani. Tel Arafat ve Mumbiç bölgelerine esasen bu konuda Rusya ile daha
18:03önceden bir mutabakat sağlanmıştı. Fırat'ın batısında bu mutabakata Rusya uymadı. Fırat'ın
18:11doğusunda da Suriye sınırı boyunca bizim 911 km boyunca 40 km derinliğinde bir tampon
18:19oluşturma projemiz var. Fırat'ın doğusunda aksayan noktalar Aynelarap, Kobani ve Kamışlı
18:27bölgeleri. Erdoğan sürekli olarak sürpriz bir şekilde buralara müdahale edilebileceğini bir
18:35gece işte Asılın buraların sürprizde karşılaşabileceğini ifade etti. Ben önümüzdeki
18:42dönemde belki de ABD'de başkanlık koltuğunun değişmesi arifesinde Türkiye'nin bu tampon
18:51bölgenin aksayan kısımlarını tamamlamak için harekete geçebileceğini düşünüyorum. Fırat'ın
18:56doğusu için belki biraz daha önümüzdeki dönemde bunun gerçekleşeceğini beklemek lazım. Fakat
19:01Fırat'ın batısında Tel Arafat ve Mumbiç'te içinde bulunduğumuz konjonktür koşullar Türkiye'nin
19:10yapma ihtimali güçlendiriyor. Özellikle rejim tarafından ve Rus hava kuvvetleri tarafından İdlib'e
19:18yönelik saldırılar yoğunlaşırsa buradan bir sığınmacı akını ile karşı karşıya kalma ihtimalimiz
19:26güçlü. İdlib'de şu an itibariyle büyük bölümü sivil halktan oluşan Halep'ten kaçanlardan oluşan
19:324 milyon kişi yaşıyor. Bunlara yönelik yoğun bir saldırı olursa bunun 1 milyondan fazla Türkiye'ye
19:39sığınmacı akınına yol açacağı açık. Türkiye işte bu noktada bunun olmaması için her türlü imkanı
19:48kullanacaktır. Diplomasi ve Tel Arafat-Mumbiç bölgesinin kontrol altına alınması da bu
19:55seçenekler arasında yer alabilir. Peki bu muhalif güçler Suriye'ye atak başladığını HTS ve
20:02diğerleri ona destek verenler amaçlarının en önemli amaçlarından biri girdikleri bölgeleri
20:09tekrardan geri aldıkları bölgeleri yaşanabilir hale getirip güvenli sağlayıp dışarı giden
20:15göçü tekrardan ülkeye Suriye'ye getirmek olduğunu söylediler. Bu manada onun arkasında
20:21olan destekleyen bazı güçler ülkeler vardır elbette değil mi hocam? Bunu net olarak bilmiyoruz
20:29şimdi. Muhalif güçlerin böyle kollektif başkanlık konseyi gibi tek bir çatı altında yönetildiği
20:36konusunda da net bir fikir yok yani neticede. Evet örgütlerin liderleri var. Şimdi heyet-ü tarihli
20:44Şam, El-Nusra'nın da aralarında olduğu bir grup örgütün birleşmesi sonucu kuruldu. El-Kaide
20:51bağlantısını reddediyorlar. Sünni bir örgüt, Selefi bir örgüt ve lokal yani yerel çerçevede
20:59hareket ettiklerini söylüyorlar. Bir Düzine'ye yakın daha başka örgüt de var. Bunlarla birlikte
21:05hareket eden bu arada Türkmenler de var. Suriye Milli Ordusu, Özgür Suriye Ordusu da var. Yani şu
21:14an itibariyle bu hareketin tepesindeki karizmatik kişi böyle bir aktörü görmüyoruz. Yani belki
21:21bunu zaman içerisinde şekillenecek. Bir de tabii ABD himayesi koruması altında terör örgütünün
21:31özellikle silah teçhizat cephane desteğiyle hareket alanlarını genişletmeye çalışıyorlar.
21:38Türkiye'nin buna da çok fazla muvaffakat edeceğini düşünmüyorum. Uygun bir zamanda Türkiye buraya
21:47müdahale edebilecektir. Özellikle terör örgütünün faaliyetlerinin Türkiye'nin ulusal çıkardığıyla
21:53çeliştiği hususlar güçlenirse Türkiye müdahale seçeneğini devreye sokacaktır. Şu ana kadar
22:01esasen Türkiye diplomatik yoluyla da mesafe almaya çalıştı. Fakat bıçak kemiğe dayandığı
22:07zaman kim ne dese desin hangi konjonktür hangi şartlar söz konusu olursa olsun Türkiye
22:15harekete geçer. Mesela bugüne kadar yapılan hareketler onayla yapılmış hareketler değil.
22:21Zeytin Dalı Fırat Kalkanı Barış Pınarı Amerika'ya rağmen Rusya rağmen tepkilere rağmen yapıldı.
22:28Bu daha sonra da Türkiye bu coğrafyada bir terör yapılanmasına yol açabilecek gelişmeleri önlemek
22:37için hassasiyetini koruyacaktır ve en uygun ortam konjonktür yakaladığında da müdahale edecektir
22:46Peki Esad'ın bir Moskova ziyareti oldu. Bu dönüş sonrasında da Suriye'yi dostlarımızla
22:54birlikte koruyacağız dedi. Bu Moskova ziyaretinin perdi arkası nedir ve Esad'ın dostları kimdir?
23:00Hangi dostlarıyla koruyacak Suriye'yi?
23:02Şimdi sağlık açısından eşinin sağlık sorunları için Moskova'ya gittiği
23:11dönemde bilgi paylaşıldı. Fakat bir takım pazarlıkların yürütüldüğü de açık.
23:17Acaba Rusya Esad'ı terk ediyor mu? Yani bu seçenekte dikkate alınmalı.
23:24Bu seçenek Fıratiye'de yansıyabilir. Şimdi önümüzdeki dönemde ülke toprakları
23:30genelinde Esad hakimiyetin hükümranlığını tesis edebilecek mi?
23:35Bu terör yapılanmasına karşı ne düşünüyor? Mesela bu konuda muğlaklık var.
23:41Mesela bizim terör örgütü dediğimiz unsurlarla Esad rejiminin terör örgütü dediği unsurlar
23:49farklılaşıyor. Biz temelde PKK'nın uzantıları YPG Suriye Demokratik Güçler'i terör olarak
23:57nitelendiriyoruz. Fakat Esad rejimi tüm muhalifleri İdlib'deki direniş örgütlerinin
24:03tamamını terör örgütü olarak nitelendiriyor. Peki YPG'ye PKK'ya bakış açıları nasıl?
24:09Burada bir muğlaklık var. Yani şimdi ülke genelinde önümüzdeki dönemde tekrar hükümranlık
24:18tesis edebilecekler mi? Bu belirsizliğini koruyor. Yani baktığımızda Esad bu konuda
24:26bir ümit de vermiyor aslında. Yani gelecekte nasıl bir yapı ortaya çıkacak?
24:31İş birliğine de biraz daha mesafeli Rusya'nın devreye girmesiyle yeniden
24:37bir mutluluk kurulması çağrıları yapıldı. Erdoğan'ın kendisi de birkaç kez bir araya
24:43gelme çağrısını yaptı. Özellikle Dışişleri Bakanları faysal miktar böyle üst perdeden
24:49ifadeler kullandı. Türkiye'yle masaya oturmak için Türkiye'nin işgal kuvvetleri çekilmeli
24:55falan dedi. Ama daha sonra Esad bunu yumuşattı. Türkiye'nin taahhütleri yeterli dedi. Çünkü
25:02başından beri bu ülkenin toprak bütünlüğünden yana bir tutum içerisinde olduğunu ısrarla
25:10vurguluyor. Bizim amacımız yani oraları işgal etmek, fethetmek değil Suriye'nin birlik
25:16bütünlük içerisinde durmasını sağlamak. Şimdi Türkiye'nin uzattığı bu elde havada kaldı.
25:23Şimdi belki ihtimal olarak önümüzdeki dönemde sürpriz bir şekilde Esad yönetimi devrilebilirdi.
25:33Eğer böyle bir şey olursa ülke büyük ihtimalle yani parçalara ayrılacak ve işte Türkiye'nin
25:44kontrol ettiği bölgelerde Özgür Suriye ordusunun kontrol ettiği bölgeler sonra Suriye Demokratik
25:51Devletleri gibi böyle birkaç parçaya ayrılma seçeneği söz konusu olabilecek. Tüm bu konularda
25:59fotoğrafın netleşmesi için biraz daha zaman geçmesi lazım. Bir son dakika görüşmesini
26:05aktarıp onu sormak istiyorum kıymetli hocam. Hakan Fidan Dışişleri Bakanımız Hakan Fidan
26:10Iraklı Mevkidaşı Fuat Hüseyin'le görüştü ve bu meseleleri ele aldı. Birçok görüşme de
26:15gerçekleşti. Elbette ki yine ülkemizdeki makamlarca bu görüşmeler neye alamet ediyor?
26:22Ne demek istiyor kıymetli hocam? Irak Dışişleri Bakanı'yla diyorsunuz. Evet evet Fuat Hüseyin
26:28galiba işte bir gün sonra da salı günüde İran Dışişleri Bakanı Ankara'ya gelecek. Tabii ki
26:35burada Suriye'nin komşuları Suriye'deki gelişmelerden etkilenebilecek aktörler doğrudan
26:41Irak, İran bunlarla irtibat ve müzakere yapılması danışmalarda bulunmasında bulunmasında normal
26:52bir şey yok. Neticede Irak'ta etkileniyor Suriye'deki gelişmelerden. Zaten komşusu ve öte
27:02taraftan Irak'ın da kadim sorunları var. Irak'ın işte siyasal istikrar kazanması kolay olmadı ve
27:11bunu tam olarak aşabilmiş değil. Ama bir taraftan çok güçlü potansiyeli de var.
27:17Petrol rezervi bakımından Irak zengin bir ülke fakat bir türlü bunu işte halka
27:24yansıtamıyor. Çok önemli adım atıldı geçtiğimiz aylar içerisinde kalkınma yolu projesiyle Irak'ın
27:35limanından Türkiye 1200 kilometre uzunluğunda konteyner taşımacılığı konusunda iki devlet
27:43arasında yapılan anlaşmaya Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri de destek verdi. Bundan mütevellit
27:50Irak'ta istikrar sağlanması terör örgütünün etkisiz hale getirilmesi için Türkiye'nin
27:57müdahalesine muvaffakat ettiler. Daha önce Türkiye Kuzey Irak'a teröre mücadele kapsamında
28:04müdahale ettiği zaman eleştiriyordu. Bağdat'da eleştiriyordu. Erbil'de eleştiriyordu.
28:09Arap Birliği teşkilatı Türkiye'yi kınıyordu. Fakat bu kalkınma yolu anlaşmasından sonra durum
28:16değişti ve Türkiye pençe kilit operasyonlarıyla geniş bölgeleri terörden arındırdı. Bu konuda
28:25oradaki yönetimle işbirliği halindeyiz. Tabii ki Suriye'deki gelişmelerden Irak da dolaylı
28:33etkileneceği için Türkiye ile danışmalarda bulunmasında normal 1 şey yok. Esasen salı
28:40günü belki de işte biraz daha İran'la da müzakere edildikten sonra ortak tutum,
28:47ortak pozisyon alınabilir mi? Bunların da gündeme gelebileceğini düşünüyorum.
28:51Peki genel olarak baktığımız zaman Suriye'deki bu olaylar yani iyi alamet
28:58yoksa bir meçhule gidiş midir hocam? Şimdi burada rüzgar var. Bir kez tekrarlayabilir misiniz?
29:06Bu Suriye'deki bu gelişmeler, bu ataklar, haritanın değişecek olması, rejimin sıkıntıya
29:13girmesi bunlar aslında olumlu bir yerden bir taraftan olumlu gelişmeler mi yoksa bir
29:19meçhule gidiş mi? Daha da kötüye gidiş mi? Yani işte olan biteni anlamaya çalışıyoruz.
29:26Genel olarak yani fiilen ne oluyor ve kim nasıl bir tavır tutum içerisinde nasıl pozisyon alıyor
29:34bunu anlamaya çalışıyoruz. Bir de tabii gelişmeleri her devlet, her aktör Suriye'nin komşusu
29:42olsun olmasın kendi zaviyesinde kendi perspektifinden bakıyor. Yani hepimiz aynı şeyi görmüyoruz.
29:47Acaba ABD bu işin neresinde? Acaba İsrail bu işin neresinde? Böyle baktığımızda işte Rusya
29:56Rusya'ya mı çekiliyor yoksa daha güçlü biçimde destek taahhüdünü uygulamaya koyacak mı?
30:02Yani Rusya açısından baktığımızda Rusya aslında Suriye meselesinde Libya meselesinde bir
30:11sendromla hareket ediyor. Yani 2 defa Rusya dağılma ile karşı karşıya kaldı. Varşova
30:19dağıldı. 89'da dağıldı. Sovyetler Birliği 91'de dağıldı. Bakiye kalan Rusya Federasyonu çok
30:29geniş bir coğrafya 17 milyon km2 içerisinde birbirinden çok farklı etnik dini gruplar
30:36yaşıyor. Yeniden çözülmeyi önlemek için Rusya dışa karşı agresif saldırgan politika izliyor.
30:44İşte Gürcistan'da gördük bunu Kazakistan'da gördük. 2014'te Kırım'da gördük. Ukrayna'da
30:49gördük. Yani Suriye konusundaki desteği de aslında dış cephede etki alanını büyütme
30:56perspektifiyle paralel yürüyor. Ama kendisi eğer şöyle bir değerlendirme yaparsa Tartus ve
31:03Huneym'in üstünde Rusya'nın askeri varlığı benim minimum çizgimdir. Bu devam ettiği müddetçe
31:11rejim değişmiş çok da beni fazla alakadar etmeyen noktasına doğru bir Suriye politikasında
31:19değişiklik yaparsa bunun tabii yansımaları olur. Yani bu işin nereye gideceğini önceden
31:25kestirmek mümkün değil. Fakat Türkiye başta olmak üzere bu coğrafya üzerinde etki
31:31yaratabilecek aktörlerin tavır tutum almaları, harekete geçmeleri fotoğrafı değiştirebilir.
31:40Yani eğer en uygun konjonktürde en uygun ortamda harekete geçmezseniz sonra geç kalmış
31:49olabilirsiniz. Bu kategoriden ben Türkiye'nin evveliyetle bu terörle mücadele kapsamında
31:56tampon bölgenin aksayan noktalarında oraları tamamlamaya çalışacağını düşünüyorum. Yani
32:03Kobani ve Kamışlı bölgelerinde bir de tabii terör örgütünün MÜMBİŞ'te ve TELRIPAT'ta
32:14güçlenmesini engelleyecek girişimler yapacaktır. Hatta onları tamamen o coğrafyadan uzaklaştırabilecektir.
32:24Bunun için şu an tabii ki tüm verilere sahip değiliz. Fakat Türkiye'nin yakın markaj takibat
32:32yaptığını, bu konuda hazırlık yaptığını da biliyoruz. Kara Kuvvetleri Komutanımız tam da
32:38Suriye ile Irak'ın kesiştiği nokta olan Şırnak'ta iki gün önce o coğrafyada bildikleri teftiş etti.
32:48Bir inisiyatif kullanılması gerekiyorsa benim kanaatıma göre ABD'de yeni başkanın görev üstlenmesi
33:05öncesinde yani 20 Şubat'a kadar kritik bir zaman dilimi var. Ve Türkiye'nin en uygun
33:12zamanda ulusal çıkarları çerçevesinde inisiyatif kullanabileceğini düşünüyorum.
33:17Peki Suriye rejiminin yıkılıp Suriye'nin parçalara ayrıldığını varsayarsak ve her rejimin
33:23değiştiğinde Esad'ın düştüğünü varsayarsak bu değişim bu oluşum yeni oluşum İsrail'in işine
33:30gelir mi? İsrail emellerini bu bölgelerde daha rahat elde eder mi yoksa daha mı zorlaşır sizce?
33:37Suriye toprağı sayılan Golan Tepeleri'ni İsrail 1967 Savaşı'nda işgal etti. Oradan yukarıya
33:47yönelik zaman zaman esasen hava saldırıları da yapıyor. Şimdi ABD'nin politikası, İsrail'in
33:55politikası gayet açık. Kendileri bakımında tehdit oluşturan unsurları bir bir etkisiz hale
34:02getirme. Bu bazen anlaşmalarla oluyor. Mesela diyelim ki Mısır pasifiz edilmiş bir ülke.
34:09111 milyon nüfusu var fakat İsrail için bir tehdit oluşturmuyor. Ürdün öyle bu ikisiyle
34:14de anlaşma yapıldı. Camp David 79'da Mısır'la ve Kral Hüseyin'le şimdiki Ürdün Kral'ın babasıyla
34:21da 1994'te Ürdün-İsrail anlaşması yapıldı. Trump birinci başkanlık döneminde önce Bahri'in
34:30ve Birleşik Arap Emirlikleri daha sonra da beş ülkeyi daha İsrail'i tanımaya zorladı. Şimdi
34:37İsrail'e yönelik tehdit oluşturan devletleri bezdaraf etmek için birinci yöntem bu barış
34:42anlaşmaları yöntemi. İkinci yöntem de tehdit oluşturan devletleri bir şekilde fiili tehdit
34:48yahut da potansiyel tehdit olup olmadığına bakılmaksızın istikrar sınırlaştırma devre dışı
34:55mesela sık aralıklarda konuşmalar yapan Libya'da Arap Baharı döneminde orada yönetim devrildi.
35:05Kadhafi iktidarı devrildi. Libya şimdi iki parça. Irak'ta Saddam Hüseyin'e yönelik olarak iki
35:13defa Amerika müdahale etti. Bir 1991'de Körfez Savaşı'nda bir de 2003'te şimdi Irak şu an
35:21toparlanmaya çalışıyor. İşte İsrail bakımından eskisi kadar bir tehdit oluşturmuyor. Suriye
35:28Arap Baharı döneminde etkisi hale getirildi. Şimdi potansiyel olarak iki ülke var. Yani
35:33İsrail için tehdit olduğu öne sürülen İran ve Türkiye. ABD'nin işte kurgusu bu coğrafyada İran
35:43ve Türkiye'nin İsrail için tehdit olmaktan uzaklaştırılması bu yönde çabalar bir stratejik
35:51açısına göre uzunca bir süreden beri devam ediyor. Tabii ki parçalanmasını ve buradan Esed
36:01rejiminin Suriye üzerindeki hükümranların ortadan kalkmasını İsrail ister. ABD zaten
36:08ülkeyi birkaç parçaya ayırma çabası içerisinde bir terör yapılanması kurmaya çalışıyor.
36:17YPG'ye, PKK'ya ABD'nin verdiği, sağladığı destek imkan bu amaca yönelik. Rusya bu coğrafyalı
36:30etkisini artırmaya çalışıyor. İran Vekil Kuvvetler Kanalı'yla devrim ihracından İran'ın
36:37ulusal çıkarlarına öncelik veren politikaya doğru bir geçiş yaptı. Türkiye ise biraz daha
36:44politiğe yakın hareket ediyor. Yani bir tarihte ütopik bakış açısı da oldu. Özellikle Ahmet
36:53Davutoğlu'nun Dışişleri Bakanı ve Başbakan olduğu dönemde Türkiye İslam dünyasının tüm
37:00sorunlarına çözüm bulma amacıyla hareket etti. Fakat bunun altından kalkamayacak,
37:07güçlü ve zor mükellefiyetler yarattığı ortaya çıktı. Türkiye 15 Temmuz'dan sonra hızlı bir
37:16şekilde gerçekçiliğe, real politiğe döndü. Şu an itibariyle gerektiğinde inisiyatif de
37:24kullanıyor. Evet yani bunu bilemiyoruz. Yani şu an rejim devrilir mi? Birkaç parçaya ayrılır mı?
37:32Bu konuda biraz daha zaman geçmesi lazım. Neye bağlı? Yani büyük ölçüde rejime Rusya'nın
37:44desteği devam edecek mi? Etmeyecek mi? Ona bağlı olarak şekillenecek gibi gözüküyor.
37:49Evet. Bölgede gerçekten bölge şu anda enteresan bir hal almış vaziyette. Sadece Suriye değil,
37:55Gazze, Lübnan. Lübnan'daki ateşkes de bitti bitecek gibi gözüküyor. Peki bu genel olarak
38:03ve kısa bir cevap almak istersem, genel olarak bu Orta Doğu'da bizi bu denli mesela büyük bir atak,
38:10büyük bir hareketlilik bekliyor mu yakın zamanda sizce hocam? Herhangi bir ülkede?
38:15Soruyu tekrarlamanızı isteyeceğim. Şu anda çok enteresan zamanlardan geçiyoruz. Yakın
38:23zamanda yine böyle beklemediğimiz büyük gelişmeler bizi Orta Doğu bölgesinde bekliyor
38:28mu acaba? Orta Doğu'da her an zaten transformasyon değişim her an devam ediyor.
38:36Belli dönemlerde hızlanıyor. Belli dönemlerde yavaşlıyor. Bu coğrafya bizim elimizden çıktı
38:43çıkalı bir istikrar, sükun, gün yüzü görmediği denilse yeridir. 100 yıldan fazla bir zaman geçti.
38:52Ne tarafa doğru gidiyor? Yani baktığınızda Orta Doğu'ya bakış açınıza bağlı olarak
38:59farklılaşıyor. Olumlu tarafını da öyle çıkarabilirsiniz. Parçalanmayı, bölünmeyi de
39:04öne çıkarabilirsiniz. Tabii ki bu coğrafyada bir takım kurgular var. İsrail'in kurgusu var,
39:11Amerika'nın kurgusu var, İran'ın kurgusu var, Türkiye'nin de var. Türkiye Ütopya
39:16perspektifinden biraz daha real politiğe, gerçekçiliğe doğru bir değişim, dönüşüm
39:23gerçekleşiyordu. Fakat emin adımlarla biz de bu coğrafyada başlat aktörü olarak bir takım
39:29şeyleri değiştirebiliyoruz. Değiştirme potansiyelimiz var. Şimdi önümüzdeki
39:35dönemde de dolayısıyla bu coğrafyada değişim, transformasyon pek çok faktöre bağlı olarak
39:42bazen yavaşlayacak, bazen hızlanacak. Suriye üzerinde konuşmak gerekirse şimdi 2025 yılı
39:51arifesindeyiz. 2026'ya gireceğiz. Biz bir akademik çalışma yürüttük bir grup hocayla
39:58birlikte. 2030'da Suriye ne tarafa gidecek? Suriye'de bir istikrar olacak mı diye. Net bir
40:05fotoğraf ortaya çıkmadı çünkü pek çok faktöre bağlı olarak Suriye'nin durumu şekillenecek.
40:122030'a kadar bu coğrafya üzerinde etki yaratan global aktörler, lokal aktörler
40:19hepsinin tamir tutumu Suriye'deki gelişmeleri etkileyebilecek. Ama kısa vadede burada istikrar,
40:27sükun, temin, tesis edilemeyecek gibi gözüküyor. Hala Suriye'de tünelin ucunda bir ışık yok.
40:34Peki o zaman gelecek neler gösterecek hep birlikte göreceğiz. Umarım güzel olur. Ben
40:39tebrik ediyorum katkılarınızı Öntürük kıymetli hocam. İyi yayınlar dilerim. Sağ olun.