Cari açığı artırdığı gerekçesi ile 2023 yılının ağustos ayında altın ithalatına getirilen kota, mücevherat sektöründe sancılı günlerin başlamasına neden oldu. Takı Üreticileri ve İhracatçıları Derneği (TÜİD) Başkanı Mustafa Kamar, ANKA'ya sektörün sıkıntılarını anlattı. Kamar "Bütün çıkan kurallar, bütün çıkan engellemeler, cari açığın düşürülmesi için yapılan bütün hareketler suistimali artırdı, sektöre inanılmaz tanımadığımız oyuncular geldi, kaçakçılığı arttırdı. Ya tarihinde Türkiye'de 1989, 1990 yılından beri kaçakçılık yoktu. Bunu artırdı. Suistimal oldukça fazla. Yeni önlemler getirmeye başladılar. Bizi sıkıyorlar. Yani şu anda sıktıkları tek bölüm Merkez Bankası değil, hane halkı değil, üretici ve ihracatçı. Eğer ki kuyumculuk sektörünü gözden çıkardılarsa desinler ki kardeşim 'kuyumculuk sektörünü gözden çıkarttık.' desinler" dedi.
hbrlr1.com/ctcaalabkckckl
hbrlr1.com/ctcaalabkckckl
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Tabii şöyle söyleyeyim. Biliyorsunuz iki bin yirmi üç
00:02yılının Ağustos ayında eee Mehmet Şimşek yönetimdeki
00:07Hazine ve Maliye Bakanlığı cari açın düşürülmesiyle alakalı
00:10eee altın ithalatına kota getirdi. Ve yaklaşık on iki ton
00:14da sınırlandırdı. Bu sınırlandırmanın neticesinde de
00:18içeriye giren altın miktarında eee geçmiş senelere göre azalma
00:24oldu. Tabii bu azalma olduğu zaman da özellikle üreticinin
00:29ve ihracatçının ham maddesi olan altına ulaşım zorlaştı. Bu
00:36neye benziyor? Eğer ekmek yapacaksanız ununuzda olması
00:39lazım. Ununuzun da uluslararası fiyatla olması lazım ki halka
00:42düzgün fiyatla ekmek veresiniz. Bu altın kotasının gelmesiyle
00:47beraber eee özellikle bu altını ithal eden altın borsası
00:54yetkili müesseseleri ilk önce buradan
01:01belli bir nemalandılar diyebiliriz. Çünkü onların
01:04üzerinden geçti bu. Tabii her kota kendi zenginini yaratıyor.
01:08Daha sonra bunun yanlış olduğunu anlayınca Maliye
01:12Bakanlığı bunu daha sonra yetki belgesi olan kuyumculara, daha
01:15sonra kapasite kullanımı olan kuyumculara, daha sonra
01:18ihracat yaparsan bankalara müracaat ederek almak gibi
01:22değişik yollar denedi. Fakat günün sonunda on ay sonunda
01:26bakıyoruz ki ııı bu kadar yol denemesine rağmen hala altında
01:31fiyat farkı var. Onun dışında hala ııı ihracatımıza düşüş
01:36var. Ben size şöyle söyleyeyim. Geçen sene altın ihracatı yüz
01:40seksen ton civarındayken şu anda ilk on ayda yüz yirmi ton
01:44civarında. Dolar bazında bakmak sağlıklı olmaz. Altın
01:47fiyatlarının yükselmesinden ve düşmesinden kaynaklı. Onun
01:50için ııı yüzde otuz altın ithalatında bir düşüş var şu
01:56anda. Bu kapasitelerin yüzde otuz, yüzde kırk oranında
02:00düşmesi anlamına gelir. Şimdi burada büyük firmalar yüzde on
02:04düştü. Küçük orta boy işletmelerdeyse yüzde elli
02:06düştü. Yani ondan dolayı da dolayısıyla adamın yüz kilo
02:10aylık kapasitesi varken elli kilo üretmeye başlarsa ne
02:13yapacak bu altın insanları? Ya işten çıkarmaya başlayacak.
02:16Bunun dışında daha küçük birimler olan kuyumcular da
02:20dediler ki biz bu işi bırakıyoruz. Veya ben Dubai'ye
02:23gidiyorum. Veya ben Ürdün'e gidiyorum. Veya ben Avrupa
02:26Birliği'nde başka bir yere gidiyorum demeye başladı. Ve
02:29bugün baktığınız zaman Kuyumcukent'te Marmara Sanayi
02:33sitesinde ve Kapalıçarşı'nın değişik yerlerinde küçük küçük
02:37adam çıkarmalar görüyoruz. Daha böyle büyük yoğun değil. Ama
02:39bunlara baktığınız zaman son bir senede bizim kuyumculuk
02:43sektöründen çıkan insan sayısı on binli rakamları geçti.
02:46Yani böyle beş yüz kişi, bin kişi, üç yüz kişi bir yerden
02:50çıkmıyor. Beş oradan, üç oradan, beş oradan. Çünkü biz
02:52kuyumculuk sektörü beş altı bin üreticiden meydana geliyor.
02:57Kuyumcukent dediğiniz yerde bundan bir sene önce bir buçuk
03:01sene önce dükkan kiraları en yüksek seviyedeydi. Dükkan
03:06bulamıyordu kimse. Fakat şu anda o kadar çok yer boşaldı
03:10ki özellikle Orta Doğu'dan gelen değişik yerlerden gelen
03:13oyuncular çünkü Türkiye bir pazar yeriydi. Dubai'yi
03:17yenmiştik, Dubai'ye giden bütün müşteriler Orta Afrika'dan,
03:20Kuzey Afrika'dan, Orta Asya'dan eee CIS dediğimiz Rusça
03:25konuşulan ülkelerden Özbekistan, Tacikistan,
03:28Kırgıstan, Türkiye'ye gelmeye başlamıştı. Bunların hepsini
03:31kaybettik. Çünkü hiç kimse bir liralık malı bir buçuk liraya
03:36almak istemez. Ve onlar tekrar İtalya'ya gittiler. İtalya
03:39tarihinin zirvesini yaşıyor. Dubai pazar kaybetmişti. Şu
03:43anda Dubai tekrar pazar olmaya başladı. Bırakın orayı
03:47Türkiye'deki firmalar oraya gitmeye başladı. Kimse bununla
03:50uğraşmıyor. Arkadaşlar geliyor Dubai'den. Müşterilerimizin
03:54şöyle diyor ki Türkiye problem, para getirmek, altın götürmek,
03:58ticaret yapmak artık ölüm yani. Biz uğraşamayız sizle kardeşim
04:02gideriz Türkiye'den, İtalya'dan alırız, gideriz Dubai'den
04:05alırız. Neticede ürün alıp ürün satıyorlar. Niye bu kadar
04:09ızdıraba girsinler? Ve bütün bu alınan önlemler cari açı
04:16düşünmek için yapılan önlemler ihraçatçıyı vurdu. Fakat bizim
04:20yaptığımız takı üreticileri ve ihraçatçı derneği olarak bir
04:23saptama var. Bu beş senedir esas altın alan kurum Merkez
04:28Bankası. Yani geçen sene otuz milyar dolarlık altın ithalatı
04:32varsa bunun on milyar dolarını Merkez Bankası almış. Şimdi
04:36cari açıya ben sebep olmuyorum ki ihraçatçı üretici
04:39olarak. On milyar dolarlık iyi de yapmış. Son beş senedir
04:43altın alıyor rezervlerine Türkiye Cumhuriyeti Merkez
04:45Bankası. Baktığınız zaman çok iyi strateji. Çünkü altının
04:49kilosu kırk bin dolardı. Şu anda doksan bin dolar. Demek
04:52ki iyi bir strateji gütmüşler ama onlar almış devlet almış
04:56altını. Ve iki hane halkı. Orada da size bir rakam
05:00vereyim. Iki bin yirmi üç yılında on yedi milyon adet
05:05sarrafiye basılırken iki bin yirmi dört yılının ilk on
05:09ayında basılan sarrafiye sayısı otuz milyon. Pardon yanlış
05:15söyledim bunu. Bu tarafı şey yapabilirsiniz. Iki bin yirmi
05:18iki yılında on yedi milyon iki bin yirmi üç yılında otuz
05:21milyon. Yani sarrafiye duble yapmış. E bu senede baktığınız
05:26zaman ilk on ayda yirmi iki milyon adet. Hani bu yirmi dört
05:29yirmi beş milyon talep biraz gerilemiş. Nispeten düşmüş
05:32talep. Ama iki bin yirmi ikiyle iki bin yirmi üç sarrafiye
05:36basımını darpanenin baktığınız zaman birebir fark var. On yedi
05:39milyon adette otuz milyon adete çıkmış. E bir de demek ki bu
05:42Merkez Bankası rezervleri alıyor. Hane halkı ekonomik
05:46dalgalanmalardan dolayı altın alıyor. E biz altın almaya
05:50ihtiyacımız yok ki. Biz zaten sermayemiz altın. Biz bir kilo
05:54altınımız var. Bunu yüzük küpe yaparız, ihracat yaparız,
05:57parası gelir. Bununla gideriz bankalardan altın alırız,
06:00tekrar üretiriz, tekrar satarız. Ya bizim kuyumculuk
06:03camiasındaki insanlara sorarsan sarrafiye altın aldın mı diye?
06:07Vallahi ben hesap ettim iki bin yirmi dört yılında dört tane
06:10almışım düğüne giderken. Anlatabiliyor muyum yani? Ama
06:14bütün çıkan kurallar, bütün çıkan engellemeler, cari açın
06:18düşürülmesi için yapılan bütün hareketler bir suistimali
06:22arttırdı. Sektöre inanılmaz tanımadığımız oyuncular geldi.
06:25Kaçakçılığı arttırdı. Ya tarihinde Türkiye'de seksen
06:29dokuz yüz doksandan beri kaçakçılık yoktu. Bu bunu
06:32arttırdı. Suistimali oldukça yeni önlemler getirmeye
06:36başladılar. Bizi sıkıyorlar. Yani şu anda sıktıkları tek
06:38bölüm Merkez Bankası değil, hane halkı değil, üretici ve
06:43ihracatçı. Ha eğer ki kuyumculuk sektörünü gözden
06:47çıkardılarsa desinler ki kardeşim kuyumculuk sektörünü
06:50gözden çıkarttık. Burada çalışan üç yüz elli bin dört yüz bin
06:53kişi otuz beş bin kuyumcu, altı bin üretici başka iş
06:57yapsın. E zaten oraya doğru gidiyor. Herkes iş arıyor.
07:00Başka sektöre nereye gireriz diyor. İnşaata mı gireriz?
07:02Otele mi gireriz? Başka devletin süpansi ettiği başka
07:06işlere mi gireriz? Ona bakıyor. Dolayısıyla üretici ve
07:09ihracatçı tarafında bir yangın var. Onun için bu böyle devam
07:14etmez. Ya bunu düzeltecekler. STK'larımız var. Bunlar da
07:18mücadele ediyor. Bunlar da konuşuyorlar. Ama burada
07:21sıkıntı. Ya anlamıyor karşı taraf bürokrasi ve ııı hükümet
07:25tarafı ya da bizim arkadaşlar tam ortaya mı koyamıyorlar? Biz
07:29de bilemiyoruz. Çünkü ortada somut bir şey olsa şu anda üç
07:33dört bin dolar fark olmaz. Yani bunu şu cümleyle bitireyim.
07:36Bugün siz gidip de sarrafiye ziynet lira alsanız yirmi bin
07:40beş yüz liraya alırsınız. Bunun dünya piyasası şu anda on
07:43dokuz bin beş yüz lira. Yani bin lira siz fazladan bir para
07:47veriyorsunuz şu anda ziynet lira altınla. Bu bin lira da
07:50kime gidiyor? Ya bu arada üç dört bin dolar farkı yiyenlere
07:53gidiyor. Ya bu altını kaçak götürenlere gidiyor. Bir
07:57yerlere gidiyor ama halkın da parası ufak köpük kısmı bir
08:01yerlere gidiyor. Ve bunun neticesinde de bütün sıkıntıyı
08:05günün sonunda üretici, üretici, üretici kaybediyor. Her şeyde
08:10olduğu gibi.