Belgrad Ormanları içerisinde yer alan ve 1839 yılında Sultan II. Mahmut tarafından inşa ettirilen Yenibent, Osmanlı'nın "akan su" için yaptırdığı çok sayıda eserden biri olarak ihtişamını koruyor.
Category
🏖
SeyahatDöküm
00:00İstanbul şehrinin gerek Bizans döneminde gerek Osmanlı döneminde sürekli artan nüfusu doğrultusunda
00:07sürekli büyüyen su ihtiyacına cevap vermek için çeşitli fonksiyonlardaki su yolu yapıları inşa edilmiştir.
00:14Bu kemerde gördüğünüz gibi eğrisel bir planı var.
00:18Avrupa'daki örneklerine de benzeyen bir plan.
00:20Daha öncekiler duvar şeklinde, düz duvar şeklinde.
00:23Bunda böyle batı etkilerini görüyoruz.
00:25Hem ampir üslubun özelliklerini taşıyor hem barok özellikler var.
00:30Ama bu özellikler çok ölçülü bir şekilde yapılmış.
00:46İstanbul şehrinin gerek Bizans döneminde gerek Osmanlı döneminde sürekli artan nüfusu doğrultusunda
00:53buna paralel olarak sürekli büyüyen su ihtiyacına cevap vermek için
00:58bazen halktan gelen talepler üzerine bazen de bir devlet politikası olarak
01:03bunun doğrultusunda bir takım imar faaliyetleri görülmektedir.
01:07İsali hatları yapılmıştır.
01:09Bu hatlar üzerine çeşitli fonksiyonlardaki su yolu yapıları inşa edilmiştir.
01:14Özellikle Osmanlılar döneminde mevcut Roma döneminden kalma isali hatları kullanılmakla,
01:20tamir edilip kullanılmakla birlikte buna çeşitli ilaveler yapılmış.
01:26Bizans devletinde daha çok yerel sarnıçlar bunlar evlerin içinde de olabiliyor
01:31ya da mahallelerde büyük boyutlu sarnıçlar kullanılıyor.
01:35Burada biriken sular kullanılıyor çünkü zaten sur içinde bir yoğunlaşma var.
01:40Sur dışında çok fazla yoğunlaşma yok.
01:42Bizans devleti sürekli biliyorsunuz tehdit altındadır doğudan ve batıdan işgal konusunda.
01:48O yüzden de sur dışında çok fazla gelişim sağlayamamıştır.
01:51Güvenlik açısından biriktirilmiş suların kullanılması daha tercih ediliyor o dönem için.
01:57Fatih'in iskan politikası zaten sur dışında yeni semtlerin ivedi olarak gelişmesine imkan vermiştir.
02:04Ondan sonra ilk önce Haliç'in derinliklerine doğru bir yerleşim,
02:09ondan sonra da Boğaz köylerinden kuzeye doğru gelişen artan nüfusla birlikte
02:14oralarda ciddi yerleşim birimleri oluşmuştur.
02:27Bu kemerde gördüğünüz gibi eğrisel bir planı var.
02:30Avrupa'daki örneklerine de benzeyen bir plan.
02:32Daha öncekiler duvar şeklinde, düz duvar şeklinde.
02:35Bunda böyle batı etkilerini görüyoruz.
02:37Bunda hem Ampir Üslub'un özelliklerini taşıyor hem barok özellikler var
02:42ama bu özellikler yapının, kütlesel görünüşünün ya da görsel büyüklüğünün önüne geçmiyor.
02:50Çok ölçülü bir şekilde yapılmış.
02:52Yukarıda gördüğünüz demir parmaklıklarda ya da kitabesinin üstündeki ışınsal bezemelerde
02:58Ampir Üslub'un özelliklerini görüyoruz.
03:00Şörtenlerinde ona keza barok özellikleri görüyoruz.
03:04Yani günümüze daima Avrupa özelliklerini taşımaya başlayan bir bent.
03:08Suyu buradan galeriye alıyorsunuz.
03:10Galeri dediğimiz 60-70 santim genişliği ve 1.60-1.70 yüksekliği olan bir tünel.
03:18O tünelde su akıyor ve bir vadiye geldiğinde kemerden geçiyor.
03:21Ve bir yol üzerinde diyelim inşa edilmiş Maksem'e, Maslağa ulaşıyor.
03:25Oradan 2'ye 3'e ayrılabiliyor ve böylece hedef nokta neresiyse
03:29ki Taksim isalesinin hedef noktası Taksim meydanındaki su deposudur, Maksem'dir.
03:34Oraya kadar bu şekilde gidiyor.
03:36Yani sistem hepsinde aynı.
03:38Yani buna özel olarak şöyle bir yeni teknik vardır diyemeyiz.
03:42Diğer bentlerde de aynı şey söz konusu.
03:44Durgun su, duran su kullanmayız biz.
03:46O nedenle de Fatih Sultan Mehmet İstanbul'u fethettikten sonra ilk iş olarak
03:50daha önceden Roma döneminde mevcut olan Kırkçeşme-İsrail hattı var ama harap olmuş.
03:54O harap olan 3 kolu vardır.
03:56Doğu kolu, Batı Kemerburgaz'da bir de Cebeciköy kolu vardır.
03:59O Cebeciköy kolunu tamir ettirerek Bozdoğan kemerinden
04:04150 metre Halikçiğin önünde olan Kırkçeşme olarak adlandırılmış
04:093 gözlü çeşmenin suyunu akıtmıştır.
04:12Yani ilk iş olarak onun bir kolunu tamir ettirmiş ve oradan kaynak suyu geliyor.
04:16Tabii orada bent yok.
04:18Yani kaynak sularını ilk öyle taşımış.
04:20Daha sonra Fatih'in yaptığı ishaleler var ve sonra bütün padişahlar yaptırmış.