Türkiye Okul Yemeği Koalisyonu, okul yemeklerinin ücretsiz sağlanması için düzenlenen çalıştayın sonuçlarını açıkladı. İstanbul'daki Gıda Mühendisleri Odası'nda yapılan basın açıklamasında, bütçe görüşmelerinde okul yemekleri için yeterli kaynağın ayrılmasının zorunlu olduğu vurgulandı ve kamu kaynaklarının çocukların okul yemeği hakkı için kullanılmadığı eleştirildi.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Evet, ııı şeyler
00:06Okul yemeği kamusal eğitim hakkının ve okulun temel bir
00:10öğesidir, bileşenidir. Sosyal devletin temel gereği olarak
00:14kamusal eğitimin temel ilkeleri eşit, parasız, bilimsel,
00:18nitelikli kapsayıcı olmasıdır. Okul yemeği tüm çocukların
00:21kamusal eğitim hakkıdır ve okul yemekleri programları
00:24ihtiyaç temelli bir gıda desteği müdahalesi değil,
00:28kalıcı eşitsizliklerin aşılmasında kullanılan bir
00:31sosyal politika aracı temel bir insan hakkı ve bir kamu
00:35hizmeti olarak görülmektedir. Dünya genelinde yüzü aşkın
00:39ülkede dört yüz on sekiz milyon çocuk okul yemeğine
00:43ulaşabilmektedir. Içme suyu eğitim hakkının ve okulun temel
00:48bir öğesidir, bileşenidir. Okul yemeği için kaynak
00:52ayrılması tercihten öte bütçe hakkıdır. Eğitim hakkının
00:56gereğidir. Öğrencileri okuldan koparmanın çocuk yaşta işçi
01:02hale getirmenin aracı haline getirilen meslemler yoluyla
01:05verilen ücretler kamu kaynaklarından karşılanıyor.
01:09STK adı altında bazı yapıları iki bin yirmi dört yılının ilk
01:13altı ayında yüz milyara yakın kaynak aktarıldı. Buna dair
01:17daha onlarca örnek sayılabilir. Tüm bu tablo gösteriyor ki okul
01:22yemeği için bütçe ayrılması veya ayrılmaması politik bir
01:26tercih ve önceliktir. Kaynak olmasına rağmen kamu kaynakları
01:31çocukların okul yemeği hakkı için kullanılmamaktadır. Okul
01:36yemeği sağlıklı beslenmenin genel sağlığın, akademik
01:39başarının ve çocukların ruh sağlığı ve iyilik durumunun
01:43ayrılmaz bir parçasıdır. Okul yemeği okullaşmada ve okul
01:47tertilerinin önlenmesinde en etkili kamusal önlemdir. Okul
01:53yemeği akademik başarı için en başat kamusal önlemdir. Okul
01:57yemeği çocukları psikolojik açıdan desteklemektir. Türkiye
02:02İstatistik Kurumu'nun bu yıl ilk defa açıkladığı çocuk
02:06yoksulluk ve yaşam verilerinde beş on yedi yaş arası
02:09çocukların yüzde yedi nokta üçü kendisini her gün depresyonda
02:14hissetmektedir. Verilere göre zorunlu eğitim çağındaki bir
02:18milyon dokuz yüz elli sekiz bin sekiz yüz seksen sekiz
02:21çocuk ise depresyon ve kaygı problemleriyle yaşamaktadır.
02:27Türkiye okul yemeği koalister olarak taleplerimiz. Okul yemeği
02:32kamusal haktır ve okul yemeği programlarını uygulamak Sosyal
02:36Devlet İlkesi'nin gereğidir. Kamu eliyle, kamu kaynaklarıyla
02:40okul öncesinden yüksek öğretme tüm öğrenciler için okul yemeği
02:44programları bir an önce hayata geçirilmelidir. Okullarda okul
02:49su sistemleri, arıtma, filtreleme sistemleri
02:52kurulmalı. Çocukların temiz içilebilir suya erişimini
02:55sağlayacak uygunlukta belirlenecek noktalara su
02:58sevilleri ve çeşmeler yapılmalıdır. Bütçe görüşmenin
03:03ana gündemlerinden biri okul yemeği olmalı. Okul yemeği ve
03:07temiz içilebilir su için yeterli bütçe ayrılmalıdır. Türkiye
03:11Uluslararası Okul Yemeği Koalisyonu'nun katılımcı
03:13ülkelerinden biri olması bu iyilikten kaynaklı olarak
03:17gerekli kamusal yükümlülüklerin yerine getirilmelidir. Mebe
03:21bağlı bir beslenme genel müdürlüğü illerde olacak şekilde
03:25birimi oluşturulmalı, yeterli sayıda beslenme ile ilgili gıda
03:29mühendisi, beslenme ve diyet uzmanı, hekim, aşçı ve mutfak
03:33personellerinin kadrolu güvenceli istihdamı
03:37sağlanmalıdır. Fiziki mekan açısından uygun okullarda
03:41acilen yemekhane mekanları oluşturulmalı. Fiziki mekanı
03:44uygun olmayan okullarda ise il ve ilçe bazında uygun yerleşim
03:48noktalarında merkezi mutfaklar oluşturulmalı. Okullara bu
03:53noktalardan uygun taşıma araçlarıyla okul yemeğe
03:56ulaştırılmalıdır. Okullarda ve illerde kurulacak merkezi
04:00mutfaklarda verilecek hizmet bir kamu görevi olarak görülmeli.
04:04Okul yemeği programı Milliyetin Bakanlığı'na bağlı olarak
04:07kurulacak olan beslenme genel müdürlüğü tarafından
04:10yürütülmelidir. Okul yemeği programlarında topraktan sofraya
04:14uzanan süreçte ekolojik bir bakış açısı esas alınmalı.
04:18Küçük üreticiler ve kooperatifler desteklenmelidir.
04:22Okul yemeği programının yaşama geçirilmesinde yerel
04:26deneyimlerden yararlanılmalı. Okul yemeği programı konunun
04:30özneleriyle birlikte demokratik bir planlamayla yaşama
04:34geçirilmelidir. Okul yemeği programları ve sağlıklı suya
04:38erişim uygulamaları okul aile birlikleri, meslek örgütleri,
04:42sendikalar, demokratik kitle örgütlerin denetimine
04:45açılmalı. Yalnızca varilik kontrolünde değil, beslenme
04:49genel müdürlükleri kapsamında da olması sağlanmalıdır.
04:53Okullarda sağlıklı beslenme dersi, zorunlu dersler arasını
04:57yer almalı, sağlık bilgisi ve hayat bilgisi gibi derslerde su
05:01ve beslenme temel bir ünite olarak yer almalıdır. Ayrıca su
05:06ve beslenme konusu okul rehberlik hizmetlerinin ve
05:09sınıf rehberlerinin temel bir parçası olmalıdır. Velilere
05:14yönelik olarak beslenme konusunda bilgilendirme
05:16çalışmaları yapılmalı. Okul yemeği programlarının
05:19gerekliliği, yaratıcı faydalar ve çeşitli ülkelerde var olan
05:23deneyimler hakkında bilgilendirici yayınlar
05:25yapılmalıdır. Türkiye'de tüm okullarda ayrımsız, amasız,
05:30fakatsız şekilde sağlıklı su ve yemek sağlanmasını bunun
05:35yanında Türkiye'nin uluslararası yemek koalisyonuna
05:38katılarak taahhütte bulunmasını talep ediyoruz. Ücretsiz okul
05:42yemeği hemen şimdi Türkiye Okul Yemeği Koalisyonu.
05:50Şimdi şehir koalisyonlarımız var şu anda. Bu çalıştay
05:54sonuçlarını şehir koalisyonlarıyla paylaşıp
05:56orada ııı mülki amirlerle, idare amirlerle çalıştay
06:01sonuçlarını paylaşacağız ve o şehirden özelinde ııı
06:05okullardaki genel durum ııı izah edilir. Iıı okul yemeğini
06:09talepini yükselteceğiz. Yok, kesinlikle beslenemediğini
06:13biliyorum. Yiyenlerim var çünkü. Çok zor. Ne yapılması
06:17gerekir? Yani devletin el atması lazım. Millet zaten kendi
06:22elinde geleni yapıyor, hayırseverler. Ama devlete
06:25daha çok iş düşüyor. Bunu devlet yapacak. Yani en azından
06:29ücretsiz bir şey verilmesi lazım. Kantinlerin fiyatı daha
06:35düşük olabilir. Yani yapılacak çok şey var. Yani yeter ki
06:38yapılsın. Ama beslenemiyor çocuklar. Yani ben biliyorum
06:42çoğu kişi besleme bile veremiyor çocuklarını. Bence
06:45beslenemiyor. Iş bugünki şartlarda öyle bir şey yok
06:49yani. Kira olmuş yirmi bin lira, asgari ücret on yedi bin
06:53lira. Nasıl geçinecek insanlar, nasıl beslenecek? Bana göre
06:57yani bu sistem değişmesi lazım yani. Her şey konuşuyorlar.
07:01Yok şöyledir, yok böyledir. Ben mesela elli yaşındayım. Asgari
07:07ücretle çalışıyorum. Iki bin on yedi bin iki lirayla nasıl
07:10geçineceğim? Kira yirmi bin lira. Ya her yerde aynı.
07:13Değişen bir şey yok ki her yerde. Yani bu bakkal olsun,
07:16market olsun, ezane olsun, giyim olsun, her şey öyle. Bak
07:21üstümdeki cekete bak. Yirmi yıllık ceket giyiyorum. Daha
07:24nasıl olsun? Nedir? Benim çocuğum okusun diye, benim
07:28çocuğum aç kalmasın diye biz böyle geziniyoruz yani. Iki
07:32tane çocuğum var. Bir tanesi ortaokula gidiyor, bir tanesi
07:35eee üniversiteye hazırlık yapıyor. Evet yok beslenemiyor.
07:41Ha şartlar yetmiyor zaten. Her şey ortada zaten. Siz de onu
07:46biliyorsunuz yani bunu sadece insanlara sormaya gerek yok.
07:48Bunu herkes biliyor zaten yetmiyor her şey eee pahalı
07:52yani. Harçlık veremiyorum. Ben harçlık verene söyleyeyim
07:54yani. Eee kendi evimde ne yaptıysam onu veriyorum çocuğun
07:57eee beslemesine. Veremiyorum para yani yetmiyor. Ben de
08:01içeyim. Teşekkürler sağ olun. Yani çocuğumu okula
08:05göndermediğim için bu konuda çok bir fikrim yok ama duyduğum
08:08kadarıyla bazıları yetersiz kalıyormuş. Bunu da hani eee
08:12çok net bir konuşma yapamayacağım yani. Kendimi
08:15göndermiyorum çünkü. Neler yapılması gerekir? Yani her
08:19sosyal devlet gibi bence devlet tarafından biraz
08:22desteklenmesi gerekiyor. Ailelerin de desteklenmesi
08:25gerekiyor bunda. Okulların yeterince denetim altında
08:28olduğunu bilmiyorum ama ııı öncelikle okulların
08:31denetlenmesi gerekiyor. Bir de ııı bence bu konuda en önemli
08:36sorun çocuklar çok erken saatlerde okula gittiği için
08:38kesinlikle eee yani eğitim kadar beslenme de önemli. Bu
08:44benim en baştaki sorunum olmalı. Çünkü seneye okula
08:46göndereceğim ben de. Ben de bunu araştırmayı düşünüyorum.
08:49Okullardaki eğitim ve beslenme konusu nasıl diyelim?