Tersakan Çayı Yeşilırmak’a zehir taşıyor
Tersakan Çayı yirmi yıldır Yeşilırmak'a adeta zehir taşıyor, çevresinde yaşayan vatandaşlar kokudan duramıyor. Yirmi yıl önce çayın suyunun içilebildiğini söyleyen yurttaşlar acil önlem alınmasını istiyor.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Kırmızı ışıklar, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur yağışı, yağmur
00:30ilgili şikayetlerimizi gereken meclislere bildirmemize
00:35nazaran hiçbir şekilde çözüm üretilmedi. Ben iki bin dörtten
00:40bu tarafa yirmi yıldır burada otobattayım. Bu urmağın
00:43korkusunu çekmek değil. Artık neredeyse yani bu derece
00:49hastalık yapacak şekilde yaşıyoruz. Bir an önce
00:53yetkililer buraya bir çözüm, buraya bir çare. Niye kirleniyor
00:59bu ırmak? Bu ırmağın kirlenmesinin nedeni pek bir şey
01:03diyemeyeceğim ama tabii Suloğo'daki birinci fabrikanın
01:07ikinci de bütün ııı ahırların olmak üzere işte göründüğü
01:11gibi ahırların samanları olduğu gibi ırmakta. Ayaklarını
01:17verdiklerinde buraya kadar geliyor ki yirmi yirmi dört
01:21kilometre Suloğo'yla buranın arası halen saman. Ahırların
01:26ayağından gelen samanlar ırmakta korunmaktır. Buna bir
01:29çözüm, çare. Başka bir diyeceğimiz yok. Ben altmış
01:36sekizden sonra buradayım. Bu ırmakta biz halı kilim
01:39yıkıyorduk. Balıkların gezdiğini görüyorduk. Bu yirmi
01:44yirmi beş senedir de suyun irmağın halini görüyorsunuz
01:47ben biçim altını. Vallahi bir çare düşünüyoruz. Bizim
01:51gidecek yerimiz yok. Başka vilayetimiz de yok. Doğduğumuz
01:56büyüdüğümüz yer burası. Koku oldukça yaşıyor. Bazen öyle
01:59yukarıdan buradan yukarısına hemen ııı tuvaletlerin
02:04algınları, malların pislikleri bilmem neleri ta Suloğo'dan
02:09daha yukarıdan buraya akıp olarak dökülerek geliyor. Bunu
02:13daha önceden biz birkaç kere yetkililere de söyledik yani.
02:17Böyle hiçbir netice almadık.
02:26Ters alan hali bu. Biz altmış senedir burada yaşıyoruz.
02:33Evimiz ocağımız burada. Burası en az otuz senedir böyle bu
02:37halde akıyor. Başvurmadığımız yer kalmadı. Özel idareye,
02:41çevre müdürlüğü, valilik neticede hiçbir şey
02:45değişmiyor. Ara sıra bir temiz oluyor. Ondan sonra gene aynı
02:47şekilde. Berbat bir hal. Hele bu son zamanlarda ııı gene
02:52aynı. Çok kötü bir hale geldi. Iıı çok acil temizlenmesi
02:56lazım. Burada bir sürü binalar yapıldı. Insanlar duruyor
03:00buralarda. Ama maalesef değişen bir şey yok işte. Hali bu.
03:04Burası benim ııı otuz kırk sene önce bu ırmaktan ııı bardağı
03:09tutulan suyu alıyoruz. Öyle bir su vardı burada. Irmakta balık
03:13kaynıyordu. Pırıl pırıl suyu vardı bu ters alanın. Ama son
03:16otuz sene yukarı ki ııı fabrika mıdır? Hayvancılık
03:20yapanlar mıdır? Nereden geliyorsa? Neticede bu hale
03:24geldi. Balığı bıraktı. Kurbağa yaşamıyor. Ya balık diye bir
03:28şey de hiç yok artık. Kurbağanın sesini bile
03:31duyaması sadece işte pislik olduğu için sinek var bu
03:34olsa. Başka bir şey yok. Durum bu. Yani çok acil
03:37temizlenmesi gerekiyor. Eee neticede burada bir sürü
03:40binalar var. Bir sürü insan burada yaşıyor. Eee kokuyu
03:45çekmek mecburiyetinde değil ama vallahi eee ulaşmadığımız yer
03:49kalmadı. Netiz neticede yok. Maalesef.
04:01Öncelikle ben şunu ifade edeyim. Bir bilim adamı
04:04hüviyetinin yanı sıra aynı zamanda bu coğrafyanın çocuğuyum
04:07ben. Ve özellikle Suluova'da köyümün içerisinden geçer
04:11ters alan. O boyutuyla da biliyorum. Işte çocukluk
04:15yıllarında, yaz tatillerinde dedeme, babaanneme gittiğimiz
04:18dönemlerde Tersakan'da biz ııı serinlemek amacıyla plaja
04:22gider gider, Tersakan'da yüzer, acemi hallerimizle
04:27birlikte hiç ııı beceremeyeceğimiz hallerle
04:29birlikte iyi kötü bir deneme yaparsak balık falan tutar. Iıı
04:33eve gelirdik ve mutlu huzurlu bir süreç yaşardık. Yalnız son
04:38yıllarda gördüğümüz olay şu. Iıı Tersakan'da sürekli olarak
04:42bir kirlilik var. Ama bu kirliliği tek başına Tersakan
04:45kirliliği olarak düşünmekte yanlış olur. Çünkü ekosistemler
04:49bütüncül düşünülmesi gereken noktalardır. Bu bütüncül
04:52düşüncenin içerisinde ekosistemlerde genel ağırlıklı
04:55olarak baktığımız zaman tersakanı kirletirseniz toprağı
04:59kirletirsiniz. Tersakanı kirletirseniz yeşil ırmağı
05:02kirletirseniz veya toprağı kirletirseniz tersakanı
05:04kirletirsiniz. Yani ekosistem bir bütündür. Yani birini
05:08diğerinden ayırmak mümkün değildir. Tersakan'daki kirliliği
05:11de bu anlamda tek bir faktöre bağlamak çok doğru olmaz ama
05:15iki bin yirmi üç yılı içerisinde alınmış örnekler
05:19ile değerlendirilmiş su verilerine baktığımız zaman
05:21ııı işte burada ııı tabloda bu veriler değerlendirmiş
05:25bulunuyorum. Karşıma şöyle bir tablo çıkıyor. Tersakan
05:30Amasya'ya, Ladik'ten doğuyor biliyorsunuz. Amasya'ya girişi
05:33Çeltek bölgesinden oluyor. Çeltek bölgesinde Tersakan
05:37Amasya'ya girerken amonyum, tülfat, efendim toplam azot ve
05:44fosfat gibi kirleticiler açısından bakıldığında ııı
05:48Çeltek bölgesinde örneğin söylüyorum. Miligram bir
05:52miligramsa litreye düşen miktar tersakanın yeşilmakla
05:57birleşmiş olduğu bizim efendim ııı şehrimizin giriş kısmında
06:02bu oranın yedi kat sekiz kat arttığını görüyoruz. Amonyum
06:08fosfatın ııı ve buna benzer azotun buna benzer
06:12kirleticilerin bu şekilde artması sonucu itibariyle ııı
06:16Türkiye'de yüzey su kaliteleri açısından değerlendirildiği
06:19zaman Tersakan Keltek'ten girerken ikinci kategori su
06:25kategorisinde yani sulanabilir, kullanılabilir, faydalanabilir
06:29su kategorisindeyken yeşil ırmağı döküldüğü yerde hiçbir
06:33şekilde artılmadan işlem görmeden kullanılamaz bir
06:37görüntü arz ediyor. Bu kısa bir mesafedeki bu derece
06:41kirlilik bir su için çok hoş bir durum değil. Bunun telafisi de
06:45çok kolay değil. Peki bunu sürekli olarak yıllarca herkes
06:49bir şeyler söyledi. Efendim filan yerden kimyasallar
06:52atılıyor, fabrikalar yıkanıyor, şöyle oluyor, böyle oluyor. Bu
06:56tek bir sebebe bağladığım zaman diğer sebepleri göz ardı etmek
06:59anlamına geldi yıllarca ve bu göz ardı ettiğimiz sebepler
07:02yıllarca tersakanı kirletmeye devam etti. Tarımdan tutun
07:07sanayiden efendim ııı çıkartımından efendim
07:12yerleşim yerlerindeki insan atıklarından hepsini birlikte
07:16bir araya getirdiğimiz zaman tersakan yükü taşıyamaz hale
07:20geldi. Çünkü tersakan Amasya'ya il sınırlarına girdiği yerden
07:25itibaren bir de beslemek zorunda olduğu bir baraj
07:28var. Bu baraja suyun bir miktarı oraya gittikten sonra
07:31geriye kalan su miktarı bedelisi zaten düşmüş durumda.
07:34Buraya daha fazla atık atmak bilmeden veya bilerek kimyasal
07:39gübre pestisitler yani böcek öldürücü ilaçlar vesaire ııı
07:44tersakan ulaştığı zaman tersakanı bir ııı kokmuş
07:49kokusundan yanında durulamayan dördüncü kategoride bir su
07:54haline getirmiş oluyor. Ki burada yapılacak olan işlem
07:57bir kurumsal işlemden öteye tamamen ııı bilinççi işlemi
08:02olarak düşünüyorum. Köylüsüyle kentlisiyle bu
08:05konu iyi irdelenmeli ve bu irdelenme noktası içerisinde
08:08de sonuç itibariyle herkes üzerine düşen vazife en iyi
08:12şekilde yaparsa belki tersakanı birinci kalite su
08:16seviyesine getiremesek bile ilk etapta dördüncü kalite su
08:19seviyesinden üçe üçten ikiye süreç içerisinde düşürerek
08:23yaşanabilir hale getirebiliriz.