İsrail-Filistin savaşı birinci yılında. Bölgeyi bekleyen gelişmeler neler? Aydın Sezer: Savaş, ABD seçimlerine kadar devam edecek.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Cumhuriyet TV ekranlarına hoş geldiniz sevgili izleyiciler İsrail Filistin Savaşı'nın üzerinden tam olarak bir yıl geçti.
00:21Peki bu bir yılda bölgede neler yaşandı ve önümüzdeki günlerde ne gibi gelişmeler yaşanabilir bunu konuşacağız.
00:28Dış politika analisti Aydın Sezer konuğumuz hoş geldiniz.
00:33Hoş bulduk. İyi yayınlar diliyorum.
00:34Teşekkür ediyorum.
00:36Aydın Bey öncelikle bu bir yılda neler yaşandı neler oldu biz neler gördük.
00:43Erdem Bey 7 Ekim saldırısıyla Hamas bir anlamda Filistin davasını Filistin sorununu dünya kamuoyunun dikkatlerine sunacak dikkatlerini çekecek bir
00:58stratejiyle bir saldırı gerçekleştirdi.
01:02Tabii bu saldırıda sivil can kayıpları da söz konusu oldu.
01:07Hamas'ın İsrail ve batıda birçok ülkede bir terörist organizasyonu olarak tanınması nedeniyle bu saldırının da bir terörist saldırı olduğu
01:19konusunda batı dünyasında İsrail'i destekleyen ülkeler bağlamında söylüyorum.
01:27Bir anlayış birliği oluştu.
01:29Dolayısıyla Hamas'ın Filistin davasını dünya kamuoyuna hatırlatmak üzere yapmış olduğu bu eylem bu saldırı bir yıldan beri İsrail tarafından batıya yönelik batı değerlerine yönelik
01:45sivil halka yönelik bir katliam girişimi gibi sunuldu.
01:50Bunda da gayet başarılı oldular.
01:52ABD ve Avrupa dikkate alındığında ve saldırı bugüne kadar bugün de dahil olmak üzere Filistin'i, Gazze'ye, Beyrut'a yönelik olarak devam ediyor.
02:06Dolayısıyla bu bir yıldan sonra benim aklımda net olarak hangi konu hangi soru işareti var diye soracak olursanız İsrail'in son bir yıldaki eylemlerine bakarak
02:21direniş ekseni yöneticilerinin, liderlerinin suikastlerine ya da telsiz ve çağrı cihazlarına yönelik eylemine Haniye'nin Tanrı'nın da öldürülmesine, Nasrallah'ın öldürülmesine bakarak
02:39İsrail gibi bir güçlü istihbarat devletinin nasıl oldu da Hamas'ın saldırısını önceden haber alamadı,
02:49haber aldı da engel mi olmak istemedi yoksa işin içinde farklı şeyler mi vardı sorusunu bugün bir kez daha tartışmak gerektiğini düşünüyorum.
03:00Peki sizce savaş daha ne kadar devam edecek, ne kadar sürecek?
03:06Şimdi bu son bir yıllık süreç öncelikle ABD seçimlerine paralel olarak geçirdiğimiz bir yıl oldu.
03:17Bu çok önemli.
03:19Çünkü Netanyahu'nun hem kendi kişisel bekası hem İsrail'deki devleti bir tırnak içinde terör devleti olarak yapılandırmasına yönelik atılan adımlar
03:33çerçevesinde savaşın sürmesi, savaşın devam etmesi, dozajının artarak devam etmesi elde edilecek sonuçlardan önce
03:44ki o sonuçlar da var ona da değinebilirim ama savaşın sürmesinin esas olduğu bir düzlemde gerçekleşiyor.
03:52Bu ABD seçimlerine kadar devam edecek anlaşılan.
03:57Belki de Ocak ayındaki devir teslim törenine kadar da devam edebilir.
04:03Tabi burada savaşın nasıl son vereceğine elbette Kamala Harris'in yoksa Trump'ın mı kazanacağına bakarak da bir beklenti içerisine girebileceğiz.
04:17Ama benim şahsi düşüncem Netanyahu kendi bekası, kendi iktidarı için hiçbir şeyden sakınmıyor, kaçınmıyor.
04:28Bunun yakın arkadaşı Trump'ın seçim sürecine de etkisinin farkında olsa gerek ki şu anda devam ediyor.
04:37Temel amaç ama eninde sonunda temel amaç nedir diye bakacak olursak Gazze'yi insansızlaştırmak
04:47ve Gazze'den İsrail'e yönelik tırnak içinde tehditlerin bertaraf edilmesine yönelik bir çaba
04:56Filistin'in, Gazze aracılığıyla Filistin'in denizle bağlantısını kesmek de var.
05:02Netice itibariyle Gazze'nin tamamen bir anlamda şu anda el konularak iskana açılacak bir yer olmasa bile
05:11belli bir süre kontrol altında tutulabileceği bir siyasi yapının ortaya çıkmasına da çaba sarf etmek diyebiliriz.
05:22Yani doğru mu anladım bilmiyorum ama iki adaydan yani Amerika Birleşik Devletleri'ndeki iki adaydan
05:30Haris ya da Trump.
05:32Bunlardan biri sanıyorum ki Trump kazandığı takdirde savaş sona erebilir diyorsunuz.
05:39Yoksa devam mı eder diyorsunuz?
05:41Şimdi seçimin tamamlanmasıyla alakalı bir süreç olduğunu düşünüyorum çünkü savaşın bu kadar
05:49genişlemesi, yayılması hatta İran'ın da dahil olacak olması
05:54ABD açısından da çok
05:56arzulanan bir husus değil ama burada
05:59Netanyahu ve ABD'deki Yahudi lobislerin
06:03gücü karşısında
06:05somut bir takım şeyler de söylenemiyor.
06:07Ama şunu her zaman hatırla tutmamız gerekiyor ki
06:10İsrail ile ABD
06:12Orta Doğu konusunda
06:14Hizbullah ve veya Hamas veya
06:17Filistin sorunu konusunda
06:19tam bir stratejik işbirliği anlayışı içerisindeler.
06:22Trump döneminde bu zirve yaptı işte başkent konusu
06:26Golan Tepelerine ilhakı konusundaki
06:29ABD'nin tavrı da ortada.
06:31Dolayısıyla
06:32en iyimser tahminle
06:34Trump'ın ya da Kamala Haris hangisi olursa olsun
06:39seçim sürecinin tamamlanmasıyla alakalı
06:42bir beklenti içerisindeyim ben şahsen.
06:45Anlıyorum.
06:46Ama bu süreçte tabii ki
06:48Trump'ın kampanyasına yarayan kampanyasına
06:52destek olan bir süreç olarak devam ediyor.
06:54İki tarafında işine yarıyor yani.
06:58Şimdi bildiğiniz üzere dün yine
07:01İsrail'den Beyrut'a bir saldırı gerçekleşti.
07:05Daha önce de bu saldırılar devam etmişti gerçekleşmişti.
07:09Peki bu noktada
07:11İsrail, Lübnan'ı bir savaşın içine çekmek mi istiyor?
07:17İsrail tıpkı Gazze ve Hamas örneğinde olduğu gibi Kuzey sınırından da
07:23İsrail'e yönelik
07:24tehditi bertaraf etmek istiyor. Bu tabii ki
07:27Hizbullah üzerinde özel bir anlam veya
07:30önem taşıyor.
07:32Zaten biz son bir yıl boyunca Kuzey'den Hizbullah'la
07:36karşılıklı füze atışlarına saldırılara
07:41şahit de olmuştuk. Nasallah'ın konuşmaları dönemiydi.
07:45Ama gelinen noktada Nasallah'ın
07:47bir anlamda öldürülmesiyle birlikte
07:50burada
07:51Lübnan'ın dışında Hizbullah'a yönelik
07:54bir operasyon olduğunu, bir savaş olduğunu
07:58teslim etmemiz gerekiyor. Tabii doğal olarak, dolaylı olarak
08:02Lübnan'da bu işin içine çekiliyor.
08:04Ama gerek Beyrut'ta gerek Lübnan'da, Güney Lübnan'da
08:09İsrail'in saldırı gerçekleştirdiği
08:13noktalara ve bölgelere bakacak olursak
08:16burada ağırlıklı olarak
08:17hatta tamamen
08:20Hizbullah unsurlarının
08:22hedef alındığını,
08:23hatta Güney Beyrut'ta da
08:26tıpkı Gazze'de olduğu gibi
08:29Gazze'lileştirilerek adeta
08:32toplu bir katliamdan da
08:36kaçınmadığını görüyoruz.
08:38Dolayısıyla bu sadece Hamas ve Hizbullah değil, aynı zamanda
08:42direniş eksenine yönelik bir harekat.
08:45Bu aynı zamanda
08:46asıl İran'a
08:47yönelik bir perspektif sunuyor.
08:50İran'ı da Netanyahu bilinçli olarak
08:53Orta Doğu'daki bu savaşa çekmeye çalışıyor.
08:57Yemen ve Suriye için de mi aynı durum geçerli?
09:00Evet.
09:01Suriye zaten İsrail'in öteden beri bir oyun sahasıydı. Özellikle
09:05İran ve veya Hizbullah
09:07altyapısına yönelik olarak, çünkü Hizbullah da
09:11Lübnan İş Savaşı'nda taraf oldu İran'la birlikte biliyorsunuz.
09:15Dolayısıyla İsrail
09:17hiçbir zaman Suriye'yi,
09:19Şam'ı ya da İran altyapısını
09:23bombalamaktan çekinmedi. Hatta bunu yaparken çok ciddi bir şekilde
09:29Rusya'nın kayıplarına da yol açtı ama
09:32bir şekilde o konuda
09:34halledildi. Dolayısıyla
09:35Suriye zaten oyun sahası içerisindeydi.
09:38Yemen ve Hutsiler'de ki oralara da saldırı gerçekleştiriyor.
09:43Yani topyekûn olarak
09:45direniş eksenine yönelik bir harekat sürdürüyor.
09:48En büyük şansı ABD ve İngiltere'nin
09:52Doğu Akdeniz'deki varlıklarıyla bu operasyona
09:55destek veriyor olmaları.
09:57Ne yazık ki batı değerleri tırnak içerisinde
10:01tıpkı Ukrayna'da olduğu gibi
10:03burada da batılı hükümetler tarafından
10:07savunula gelen ya da iddia edilen
10:10bir husus olarak karşımıza çıkıyor.
10:12Kaldı ki İsrail Devleti'nin ne kadar demokratik
10:15bir yapıda olup olmadığı da ayrı bir tartışma konusu.
10:20Peki Aydın Bey son olarak
10:22ilerleyen günlerde siz bölgede ne gibi gelişmeler bekliyorsunuz? Bunu da
10:26rica edeceğim sizden.
10:29Kısa dönemde bir
10:32İsrail'in İran'a yönelik saldırısı bekleniyor.
10:35Bu konuda Amerika'yla ortak planla
10:37yapıldığı da belirtiliyor.
10:40Tabii bu İran'ın tekrar
10:43cevap vermesini
10:45getirecek.
10:46Ben kısa vadede Lübnan'daki çatışmaların yoğunlaşacağını
10:51ama yine bir süre koyuyorum bir ABD seçimleriyle alakalı
10:56onu öngörüyorum. Hususilere yönelik saldırılar keza devam edecek.
11:01Bu arada yeni ABD yönetimi kim geri seçilirse seçilsin
11:06bu bağlamda Filistin'de bir barış adı altında.
11:10Bu barış kelimesini tırnak içinde kullanıyorum.
11:12Tüm Arap dünyasının, Arap monarşilerinin de destek olduğu
11:16Filistin yönetiminin
11:18belki Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda tescil edilmesi ya da
11:23tanınmasıyla birlikte
11:25Filistin Devleti'nin de sanki böyle
11:28iki devletli bir çözüme ulaşıldığı
11:32esprisinin de gündeme getirilebileceğini
11:36düşünüyorum.
11:37Bu sayede bir anlamda
11:40Filistin sorununun da
11:42Hamas'sız ve Hizbullah'sız
11:45bir şekilde İsrail istediği gibi
11:48çözülmüş olabileceğine
11:49şahit olabiliriz.
11:51Arap ülkeleri de bunu istiyor açıkça söylemek gerekirse.
11:53Arap ülkeleri de bunu istiyor.
11:56Evet.
11:57Peki Aydın Bey çok teşekkürler. Bugün vakit ayırdınız. Eklemek istediğiniz bir şey varsa onu da alayım sizden.
12:04Burada kritik olan Türkiye'nin durumu, Türkiye'nin konumu, yarın yapılacak olan bir
12:10meclis oturumu var. Kapalı mı, açık mı olacağı konusunda
12:14henüz bilgim yok.
12:16Biz birkaç ay öncesine kadar İsrail'i tehdit eder
12:20bir konumdaydık.
12:21Sonra birdenbire İsrail'in bizim için tehdit oluşturduğunu
12:25iddia etmeye başladık.
12:27Tabii Suriye gibi bir
12:29gerçeklik var önümüzde. Suriye sorununa müdahil olmamız
12:33söz konusu.
12:35İsrail'in oradaki olası operasyonları ya da
12:38saldırıları da söz konusu. Orada ABD de var.
12:41Ayrıca biliyorsunuz.
12:42Dolayısıyla Türkiye'nin her zamankinden daha dikkatli adım atması gerekirken
12:47bu ideolojik saplantıdan da
12:49bir şekilde kurtularak
12:51daha sağduyuyla daha
12:55müspet bir perspektifle soruna eğilmesi gerektiğini
13:00söyleyebilirim.
13:02Peki çok teşekkürler.
13:04Ben teşekkür ediyorum.
13:08Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri Aydın Sezer konuğumuzdu.
13:13Bir yıldır devam eden Filistin-İsrail savaşına değindik. Bölgede ne gibi gelişmeler gördük ve
13:18ne gibi gelişmeler görebiliriz?
13:20Bunları konuştuk. Bugünlük burada noktalayalım. Başka bir programda görüşmek üzere.