CNN TÜRK
CNN TÜRK
  • 2 ay önce
Gün Ortası'nda günün gündemi ve detayları ekrana taşınıyor.

Category

🗞
Haberler
Döküm
00:00:00Hoş geldiniz CNN Türk Ekranları'na ben Kaan Temeltaş ve gün ortasıyla karşınızdayız.
00:00:11İsrail, Lübnan'ı önce çağrı cihazları ardından telsizlerle vurdu.
00:00:1532 kişinin öldüğü siber saldırılarda yeni dalga bekleniyor mu?
00:00:20Saldırının yeni silahı cep telefonları mı olacak?
00:00:23İşte bu konu şu anda bütün dünyanın gündeminde.
00:00:26Halbuki geçtiğimiz dakikalarda Hakan Fidan'da yaptığı açıklamalarda bu detaylara değindi.
00:00:32Hepsini konuşacağız.
00:00:33Gün ortası başlıyor.
00:00:45Gazeteci Güngör Yavuz Arslan bizlerle birlikte ve bugünün manşeti İsrail'den ikinci siber saldırı telsizler patlatıldı.
00:00:53Güngör Bey artık bölgedeki gerilimin de arttığını fazlasıyla biliyoruz.
00:00:57Bir plan konuşuluyordu.
00:00:59İsrail'in Gazze'deki savaşı Lübnan'a yönlendirmesiyle ilgili.
00:01:04Geçtiğimiz dakikalarda Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'da yaptığı açıklamalarda bu noktaya da değindi.
00:01:10Bu başlıklara da değindi.
00:01:11Hem Hakan Fidan'ın yaptığı açıklamalar üzerinden hem de bölgedeki son durum İsrail'in gerçekleştirdiği ikinci siber saldırı.
00:01:17Nasıl değerlendirirsiniz?
00:01:18İsrail aslında bu saldırının şifrelerini verdi ama biz ne bekliyorduk?
00:01:22Tankla, topla, tüfekle, füzeyle bir kara harekatı ya da her zaman olduğu gibi o hava harekatlarından birini bekliyorduk.
00:01:29Bu sefer dünyayı da şaşırtan ve olan dışı bir saldırı gerçekten.
00:01:34Siber saldırı ya da teknolojik yeteneklerini kullanarak ilk başta çağrı cihazlarına ardından da telsizlere.
00:01:41Peki üçüncü aşama ne olacak?
00:01:42Bunun şifresine eski önemli bir İsrail ordu mensubu dün İsrail medyasına konuştu.
00:01:51Orada şöyle biri, birinci ve ikinci aşama tamam, üçüncü ve dördüncü aşama gelecek.
00:01:55Peki bu eski subayın, İsrail ordu sahibi subayın açıklamasını kim teyit etti?
00:02:01İsrail Savunma Bakanı Galant.
00:02:03Galant dedi ki savaşta yeni bir evreye geçtik.
00:02:05Artık İsrail, Hizbullah başta olmak üzere, düşmanlarına başka yöntem ve etkilerle saldırıyor.
00:02:13Ben burada çok önemli, Sayın Hakan Fidan'ın Ürdün ve Suriye'ye işaret etmesinin çok önemli bir detay olduğunu düşünüyorum.
00:02:20İleride konuşuruz.
00:02:21Hasan Nasrallah'ın bir açıklaması, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan dedi ki bu saldırı yöntemi istihbari açıdan,
00:02:28önceden kullanılan bir saldırı yöntemi olduğunu ifade etti.
00:02:30Telefonlarla ya da iletişim cihazlarıyla gerçekleştirilen saldırılar, gerçekleştirilmesi beklenen potansiyel saldırılar, patlamalar.
00:02:39Hizbullah lideri Hasan Nasrallah da Şubat ayında bir konuşma yapmıştı.
00:02:42Cep telefonları ile ilgili çok önemli detaylar var.
00:02:45Dilerseniz Hasan Nasrallah'ın o konuşmasını bir dinleyelim, sonra üstüne konuşalım.
00:03:08Telefonlar, telefonlara dikkat çekti Hasan Nasrallah.
00:03:28Ama Hasan Nasrallah akıllı telefonlara dikkat çekti.
00:03:353. saldırı telefon mu olacak?
00:03:37Ama Hasan Nasrallah bir şeyi atlıyor ve Hizbullah'ın resmi açıklaması, güvenlik açığı.
00:03:42Tam bu açıklamayı yaptığında, cep telefonları diyor, casus, düşman, dinlenebilir, belki bir etki oluşturabilir, atıfta bulunuyor.
00:03:50Bir uyarı, kendisi kullanmıyor.
00:03:52Çok iyi bilinen bir şey.
00:03:54Kendisi dijital materyalleri yanında taşımıyor ve kullanmıyor.
00:03:57Ama elemanları kullanıyor.
00:04:00Kaan Bey, ilk çağrı cihazı patlamasında kim yaralandı biliyor musunuz?
00:04:03Cümlem medyasına yansıyan.
00:04:05Hasan Nasrallah'ın yardımcısı, özel kalemi yaralandı.
00:04:08Çağrı cihazının yanında olan.
00:04:10Bu uyarıları örgüt tarafından dikkate alınmadı.
00:04:13Örgüt bu uyarılardan sonra ya da bunların arifesinde gittiği İran'dan 5000 tane yeni çağrı cihazı aldı.
00:04:21İlk patlatan bu.
00:04:23O paketin içinde bulunan dün tersizler patladı.
00:04:28Hizbullah'ın siyasi aklı, dijitallerden uzak durun diyor.
00:04:33Ama Hizbullah örgütü dijitalleri uzak durmayı bırak, geri dijitaller, çağrı cihazlar alıyor.
00:04:38Ve İsrail, biraz sonra detayları konuşacağız.
00:04:41Bunu çok iyi bir konsolodek var.
00:04:43Burada Hakan Fidan'ın dediği çok önemli.
00:04:45Çok önemli bir detay veriyor.
00:04:46Bu kullanılan bir şey.
00:04:47İstihbarat suikastlarında, dijital materyal üzerinden suikast.
00:04:51En kolay ve net şekilde kullanılan bir yöntem.
00:04:54Ama bu sefer İsrail bunu bir istihbarat, nokta suikasti değil.
00:04:58Yani bir kişi ya da bir aracı, ya da bir noktayı etki oluşturmak için değil.
00:05:02Hizbullah'ın kullandığı ağa sızarak genel bir saldırı şeklinde yaptı.
00:05:06Yani Sibel saldırıyı Sibel suikasti gibi, nokta suikasti gibi değil.
00:05:11Genel bir saldırı gibi yaptı.
00:05:13Öyle bir çalışmışlar ki Hizbullah kendi bombasını parayla almış.
00:05:17Çağrı cihazlarını parayla almış.
00:05:20Hizbullah parayla aldığı çağrı cihazlarını en önemli adamlarının eline vermiş.
00:05:24Hizbullah buna bir güvenlik açığına önlem bulamamış.
00:05:28Artı bir gün önce çağrı cihazları patlıyor Kaan Bey.
00:05:3124 saat sonra telsizler patlıyor.
00:05:33Bir notaya bakalım mı bu arada?
00:05:34Notayı da arkadaşlarımız ekranlara getirmesini anlatırken.
00:05:37Bu açıdan bakmak lazım.
00:05:39Hizbullah zaten bunu kabul ediyor.
00:05:41Çok büyük bir güvenlik açığı verdik.
00:05:44Aslında bu İsrail açısından da bir meydan okuma.
00:05:48Bunda altını çizmemek lazım.
00:05:49İlk saldırıda kullanılan çağrı cihazı.
00:05:51Bunu neden kullanıyorlar Kaan Bey?
00:05:53Sen de bir gazeteci olarak yakından takip edersin.
00:05:55Güvenle, kısa dalgayla çalıştığı için müdahale edilemeyeceğini düşündüler.
00:05:59İkinci saldırıda kullanılan telsizler de yeni.
00:06:02Yeni versiyon.
00:06:03Bunlar aynı pakette geliyor.
00:06:04Yani İran'dan 4-5 ay önce aldıkları ilk pakette geliyor.
00:06:08Zaten buraya yoğunlaşmasının sebebi bu paket üzerine.
00:06:125000 tane, 600-700 tane de telsiz geldiği yönünde bilgiler var.
00:06:17Bunun üzerine İsrail İstihbaratı bir çalışma yapmış.
00:06:20Çalışma gerçekleştirmiş.
00:06:22Bunun üzerine.
00:06:23Buna bu açıdan bakmak lazım.
00:06:25Şöyle yapalım mı?
00:06:26Evet.
00:06:27Şimdi.
00:06:28İlk saldırının.
00:06:29Şöyle geçeyim ben de.
00:06:30İlk saldırı.
00:06:31Şunu bırakayım.
00:06:33Sonrasında alacağım.
00:06:34Çağrı cihazıydı.
00:06:36Elimde gördüğünüz bu çağrı cihazı patlatıldı.
00:06:39Ve sonrasında çok sayıda Hizbullah gücü hayatını kaybedenler oldu, yaralananlar oldu.
00:06:46Rotası neydi?
00:06:47Şimdi çağrı cihazlarının üretildiği firmanın adresi Tayvan'da bulunuyor ama.
00:06:52Ama.
00:06:53Ama.
00:06:54Aması var.
00:06:55Hayır, aması var.
00:06:56Bu sipariş geldiğinde Tayvan'daki firma dedi ki ben bunu karşılayabilecek bir güce sahip değilim.
00:07:00Maceristan'da şöyle gelelim.
00:07:02Buradan daha net gösterebiliriz.
00:07:03Sipariş nereden geldi?
00:07:04İran'dan.
00:07:05İran'dan geldi sipariş.
00:07:06Maceristan'daki üretim yerinde.
00:07:09Daha doğrusu bu bölgede bir firmayla anlaşıldı.
00:07:12Ve bu firma ben bu ürünleri üretirim şeklinde bir ifadede bulundu.
00:07:18Ürünler üretildi.
00:07:20Buradan bu bulunduğumuz gördüğümüz Maceristan'dan İran'a bir yolculuk yapıldı.
00:07:26Çağrı cihazları için söylüyoruz.
00:07:28Ardından İran'da artık kontrol mü edildi orada ne oldu bilmiyoruz.
00:07:31Lübnan'a yönelik Lübnan'a bu çağrı cihazları gönderildi.
00:07:35Sayıları zaman zaman değişmekle birlikte işte bir 5000 çağrı cihazından ister istemez bahsediliyor.
00:07:41Senaryolardan ilki Maceristan'da burada gördüğünüz bu nasıl diyeyim üretim yerinde
00:07:47İsrail'in patlayıcı maddeleri içine yerleştirdiği.
00:07:51İkinci senaryo bu rota üzerinde bir bölgede ürünleri ele geçirip orada gerçekleştirdiği.
00:07:57Peki bir katkıda bulunayım mı sana?
00:07:59Üçüncüsü.
00:08:00Firmanın firma nerede?
00:08:01Maceristan'daki firma.
00:08:02Yok.
00:08:03Peki bu firma.
00:08:05Ben o ihtimaldeyim de.
00:08:06İsrail bir nasıl sorayım bunu.
00:08:09İsrail ne yapmış biliyor musun?
00:08:10Bir firma mı kurdu Hizbullah'a saldırmak için?
00:08:12Tabi tabi.
00:08:13Gölge firma.
00:08:14Gölge firma.
00:08:15CIA'nin de vardır bu tür.
00:08:16Bu bir CIA haklıdır.
00:08:17Gölge firmalar kuruyorsun.
00:08:19Gönüllüde bir firma.
00:08:20Bir sadece o zaman şu soruyu sorayım.
00:08:23Sadece çağrı cihazı ve telsiz dışında İran'a ne sattılar?
00:08:26Bu yöntemle.
00:08:27Burada ilk güvenlik açığı İran'dan başlıyor.
00:08:30Bir detay vereyim Kaan.
00:08:32İbrahim reisinin de çağrı cihazı kullandığı yönünde fotoğraflar ve görseller var.
00:08:37Görseller var.
00:08:38Bu çağrı cihazı sadece Hizbullah için değil İran kendisi kullanmak için de alıyor.
00:08:44Bunun 5 bin tanesini alıyor.
00:08:46Başka dijitaller de var.
00:08:47Telsiz.
00:08:48Aklımda kaldıkça anlatayım.
00:08:49Telsiz, çağrı cihazı, parmak izi.
00:08:51Telsize geçelim.
00:08:52Parmak izi cihazları yok bu firmadan.
00:08:54Parmak izi tespit.
00:08:55Yani güvenlik şeyleri almışlar.
00:08:56Bir Hizbullah savaşçısına ne lazım?
00:08:58Güvenli iletişim için çağrı cihazı, telsiz, telsiz lazım.
00:09:02Bir de kontrollerde insanlardan parmak izi almak için parmak izi cihazı alıyor.
00:09:07Aynı firmadan alıyorlar.
00:09:08Aynı firmadan alıyorlar.
00:09:09Parmak izi.
00:09:10Ama dikkatimi çeken...
00:09:11Parmak izini neden alıyor?
00:09:13Bütün aldığı Hizbullah'ın parmak izlerini Mossad kayıt altına alıyor.
00:09:16Yani...
00:09:17Parmak izini konuşalım.
00:09:18Bir şey daha göstermek istiyorum.
00:09:19Sonra döneceğim.
00:09:20Fakat bu noktada ikinci saldırıda kullanılan da bir telsizdi.
00:09:23Telsizler patlatıldı dün.
00:09:24Acaba bugün bir saldırı gerçekleşecek mi?
00:09:26Ve o saldırıda ne patlatılacak?
00:09:28Şayet ki gerçekleşecekse.
00:09:29İkinci saldırıda kullanılan telsizlerse bu telsizleri üreten firmanın adresi Japonya olarak.
00:09:35Evet.
00:09:36Fakat burada bir...
00:09:37Nasıl söylemekte fayda var?
00:09:39Bir bilgisizlik söz konusu.
00:09:41Çünkü bunun devamında işte başka bir ülkeye mi gitti?
00:09:44Oradan mı geldi?
00:09:45İran mı sipariş etti?
00:09:47Hizbullah direkt mi sipariş etti?
00:09:49Şimdi burada iki görüş var.
00:09:50Bu net bilgiler değil.
00:09:51Ama patlatılan bir telsiz.
00:09:52Hani Murat Bey'in biz bu ilk patlama olduğunda şöyle yorum yaptık.
00:09:55İki görüş var.
00:09:56Senin dediğin.
00:09:57Bu telsizlere ya da çağrı cihazlarına İsrail müdahale etti.
00:10:01Patlayıcıyı sızdırdı.
00:10:02Ya da patlayacak hale getirdi bunu.
00:10:04Müdahalesine.
00:10:05İkinci görüş şu.
00:10:06Litiyum pil olduğu için.
00:10:07Uzmanlar kaç günden beri anlatıyor.
00:10:09Telsizlere müdahale etmese bile çağrı cihazlarını elektromanyetik yüklemeyle,
00:10:13bunu ısıtarak patlattı.
00:10:15Litiyum pilleri olduğu için.
00:10:16Ama her halükarda elektronik harfleri parlandı.
00:10:19Her halükarda bu çağrı cihazlarını ve telsizleri takip etti.
00:10:22Yani şunu diyebiliriz Kaan.
00:10:24Bu telsiz ve çağrı cihazları MOSAD'ın 8200 denen birimi.
00:10:28Elektronik istihbarata ve saldırıya bakan birimi.
00:10:31Biriminin adıyla.
00:10:32Adıyla söyleyeyim.
00:10:33Kontrolünde, koordinasyonunda bir istihbarat çalışması olarak Beyrut'a getirildi.
00:10:38İkincisi bu ağa sızdı.
00:10:39Yani müsaadenizle.
00:10:41Bu kullanılıyor işte.
00:10:42Mesaj geliyor sana.
00:10:43Mesajını okuyorsun.
00:10:44Telefon numarası geliyor.
00:10:45Güvenli bir şekilde soruyor.
00:10:46Bu çağrı cihazının çalışma sistemine girdi.
00:10:49Ağına girdi.
00:10:50Kontrol etti.
00:10:51Etti.
00:10:52Bir ihtimal ve bu şekilde.
00:10:53Telsizler çok önemli.
00:10:54Bakın bu telsizleri sadece patlama olarak düşünme.
00:10:57Telsizleri dinlemiş olabilir.
00:10:58Yani Hizbullah savaşçısının elinde bir telsiz var.
00:11:01İsrail askerlerini gözetliyoruz.
00:11:02Şu anda filan yerdeyiz diye.
00:11:04Kodlu ya da kriptolu ya da şifralı konuşsa dahi.
00:11:07İsrail bunu dinlemiş.
00:11:08Bu çok büyük bir güvenlik açığı.
00:11:10Yani şu anda Hizbullah zaten ciddi anlamda kendi içinde bunu tartışıyor.
00:11:13O zaman şu soru sorayım.
00:11:15İsrail başka neler yaptı?
00:11:17Özür dilerim elindeki drone'lara mı sızdı?
00:11:20Siyahlara mı sızdı?
00:11:21Sızdı.
00:11:22Ya da başka bir şekilde yapılandı mı?
00:11:24Bir gazeteci olarak da şu yorumu da getireyim.
00:11:26Bu içeriye sızmadan olmaz.
00:11:27Siz böyle bir istihbarat operasyonunu öyle dışarıdan bin tane ajan gönderin.
00:11:31İki bin tane Mossad ajanı gönderin.
00:11:33Hizbullah'ın içinde yapılanmadan, Hizbullah'ın içinde bir birim kurmadan bunu gerçekleştiremezsiniz.
00:11:39Ya da İran üzerinden.
00:11:41Yani Beyrut'ta yapılanmasanız bile İran'da yapılanması.
00:11:44Çünkü çağrı cihazlarının ihtiyacı olduğunu, İran üzerinden Lübnan'a gideceğini tespit etmeniz lazım.
00:11:50Bunların alımı için, kendileri üretemediği için Macaristan'da Fason firma kurmanız lazım.
00:11:56Az önce dedin Japonya'daki firma yok ortada.
00:11:58Hep bunlar çalışılmış ev ödevleri.
00:12:01Açık kapıyı biliyorlar.
00:12:02Yani istihbarat dünyasında böyle bir deyim vardır.
00:12:04Açık kapıyı biliyorlar.
00:12:05Açık kapıdan nasıl gireceklerini biliyorlar.
00:12:08Ve bunu çok iyi kullandılar.
00:12:10Ben her zaman dediğim bir şey var.
00:12:12Hizbullah devlet dışı bir aktör.
00:12:13Bir devlet değil sonuçta.
00:12:14Paramiliterist bir silahlı yapı ve bir siyasi yapıdan söz ediyoruz.
00:12:18Devlet gibi, yani bir istihbarat örgütü gibi hareket edemiyorlar.
00:12:22Edemiyorlar.
00:12:23Daha bu yeteneğe sahip.
00:12:24Bunu kim yapıyor onların yanına?
00:12:25İran.
00:12:26İran devrim muhafızlarının istihbaratı yapıyor.
00:12:28Asıl burada ona bakmak lazım.
00:12:30Bunu neden söylüyorum?
00:12:31Yaralananlardan biri kim?
00:12:33İran'ın Beyrut büyükelçisi.
00:12:35O da sistemin içinde.
00:12:36Yani Hizbullah'a veren çağrı cihazlarını da o da kullanıyor.
00:12:40Bu bir ilgi olduğu için.
00:12:41Burada yalnız Hakan Fidan'ın açıklaması çok önemli.
00:12:44İstihbarat dünyasında bu dijital materyalar üzerinden biliyorsun cep telefonları da patlatılabiliyor.
00:12:49Bir de bir cep telefonu gönderiliyor.
00:12:51İçinde patlayıcı oluyor.
00:12:52Ama geniş çalkta bir savaş tekniği olarak ilk defa kullanılıyor.
00:12:56İsmail Haniye'nin suikastı.
00:12:58Tahran'da gerçekleşen suikastı.
00:13:00Ciddi senaryolar ortaya atıldı.
00:13:02Başta füze dendi.
00:13:04İnsansız hava araçları dendi.
00:13:06Çok fazla şey denildi.
00:13:07Fakat İsmail Haniye'nin nasıl hayatını kaybettiğine ilişkin elimizdeki en net bilgi.
00:13:12Vereceğim sözü.
00:13:13En net bilgi bir patlamayla oldu.
00:13:15Peki bu ya da benzeri ya da artık bir şekilde istihbari çalışmalar sonucunda elde edilen verilerle birlikte.
00:13:23Böyle bir patlama gerçekleşmiş ve bu şekilde suikast gerçekleşmiş olabilir mi?
00:13:27Bu yüzden mi İran açıklamadı?
00:13:29Tabi Beyrut hem İbrahim Reis'in şüpheli ölümü hem İsmail Haniye'nin suikastla öldürülmesini şehit edilmesini toputaca attı.
00:13:36Devrim muhafızları burada bir zafiyete düştüler ve net bir açıklama yapmadılar.
00:13:41Dünyaya şöyle bir fotoğraf paylaştılar.
00:13:44İsmail Haniye'nin vurulduğu bina örtülmüş ve yukarıdan aşağıya bir örtüyle örtülmüş.
00:13:49Dediler ki omuzdan atılan bir roketle vuruldu.
00:13:52Bu pek inandırıcı bulunamadı.
00:13:55Yani inandırıcı olmadı.
00:13:56Daha çok böyle dijital bataryal.
00:13:58İsrail başka teknikleri de kullanamıyor.
00:14:00Kaan Bey, İsrail'in lazer dektorası da sahip bir ülke ABD'nin desteğiyle.
00:14:05Lazer suikastlarında gerçekleşebilir.
00:14:07Birçok şeyi gerçekleşebilir.
00:14:08Burada da bir antiparalitez.
00:14:10Zaten sıkıntı biraz da İsrail ABD ile birlikte bölgedeki diğer ülkelerin sahip olduğu teknolojilerden çok daha fazlasına sahip olması.
00:14:18Çok iyi bir yer.
00:14:19Şu anda İsrail'in dijital nükleer füze teknolojisi F-35'ler dahil hepsi ABD verdi.
00:14:26Tekrarlıyorum.
00:14:27Dijital savaş, elektronik harp diyelim bunlar.
00:14:30Tabii ki.
00:14:31İstihbarat da bu düzeye gelmesi.
00:14:32F-35'leri örnek olarak veriyorum ve nükleer silahlar.
00:14:34Zaten desteklemesi hala bu saldırılara devam ediyor.
00:14:38Artı açık kaynaklara yansıdığı için söylüyorum.
00:14:40Özellikle elektronik harp bu birimlerde ABD ulusal güvenlik birimlerinden, istihbaratından destek alıyorlar.
00:14:46Tel Aviv'de ortak ofisleri var.
00:14:48Ortak toplantılar yaptıkları için söylüyorum.
00:14:50Kaan Bey bunları.
00:14:51Yani böyle bir sistemle karşı karşıyayız.
00:14:54Bu yeni bir durum.
00:14:55Bundan sonra ne olur diye sorduk mesela.
00:14:58Ne olur diye.
00:14:59Yani İran başlarına lazerle saldırı yapabilir.
00:15:01Elektronik harp de lazer saldırılarını kullanabilir.
00:15:05İran bana göre bu olayın ilk giriş noktası olduğu için çok önemli.
00:15:09İsmail Haniye'nin suikastinde de şöyle bir şey var.
00:15:13Hamas kaynaklarına yakın takip eden bir analizde.
00:15:16Kendisinin, İsmail Haniye'nin cep telefonu ve dijitallerin kullanmaması konusunda uyarıldığı yönünde de görüşler var.
00:15:23Yani kullanmaması uyarıldığı yönde görüşler de var.
00:15:26Peki. Çok teşekkürler Güngör Bey.
00:15:27Aktardığınız ilgiler ve değerlendirmeleriniz için.
00:15:30Efendim şimdi çok sıcak gelişmelerin olduğu bir konuyla devam edeceğiz.
00:15:34Özellikle bütün gençlerin kanayan yarısı, bu ülkenin kanayan yarısıyla devam edeceğiz.
00:15:40Çok özel konuklarımız ve çok yeni bilgilerimiz olacak.
00:15:43Fakat çok kısa bir reklam arası ardından buradayız.
00:15:47İNTRO
00:15:59Reklamların ardından kaldığımız yerden devam ediyoruz.
00:16:01Biraz önce söylemiştik Türkiye'nin kanayan bir yarısıyla devam edeceğiz diye.
00:16:05Kumar siteleri nedeniyle her yıl Türkiye'den yurt dışına çıkan para miktarı 10 milyar dolara ulaştı.
00:16:11Bu oran Türkiye'nin cari açığının %25'ini oluşturuyor.
00:16:14Ve yasa dışı bahis çeteleri ülkemizde en çok gençleri ve çocukları hedef oluyor.
00:16:20Tüm mal varlıklarını kaybedip intihar eden ve bağımlı tedavisi olan gençler neler yaşıyor peki?
00:16:26CNN Türk İstanbul haber müdürü Nihat Uludağ stüdyo konuğumuz. Hoş geldiniz Nihat Bey.
00:16:31Merhaba Yiğit Erkan.
00:16:32Çok teşekkürler. Ankara stüdyomuzda da ekonomist Muhammed Bayram var.
00:16:36Muhammed Bey'e de merhaba diyelim.
00:16:38Ve Nihat Bey sizinle başlayalım. Malum özellikle bu kumar sitelerinin maliyeti ağır.
00:16:44Türkiye'de 10 milyar dolar çıkan bir paradan bahsediyoruz.
00:16:49Aynen. Onu Muhammed Bey'e soracağız. Türkiye'nin cari açığının %25'ini oluşturuyor.
00:16:5510 milyar dolar para ve dehşet bir para ve 91 ayrı ülkeden serverler oluşturuyorlar, siteler oluşturuyorlar.
00:17:06Kumar siteleri oluşturuyorlar ve o kumar siteleri üzerinden Türkiye'den milyarlarca dolar para çıkışı oluyor.
00:17:15Peki hedef kitle ne? Buradaki hedef kitle ne?
00:17:19Çünkü kimlerin parasını alacaklar bunlar? Özellikle gençler ve onun arkasında çocuklar.
00:17:25Gençler ve çocuklar işte bu kumar sitelerinin tuzağına nasıl düşüyor onu anlatalım Kaan.
00:17:30Arkadaşlarımız buraya VOL'e bir yaklaşalım, bir bakalım. Bu VOL'deki görüntüleri göstereceğiz Kaan.
00:17:36Geldiler. Evet buyurun.
00:17:37Şimdi şöyle Kaan, 91 ayrı ülkeden kumar siteleri oluşturuyorlar ve gençlerin kullanıma sürüyorlar.
00:17:45Bakar mısın şimdi herhangi bir dünyada kumar oynananı bir ülke aklına getirir.
00:17:49Las Vegas düşün mesela ya da herhangi bir ülke aklına getirir.
00:17:52Amerika Birleşik Devletleri'nde.
00:17:54Ya da herhangi bir yerde düşün. Normal bir kumarhane, gazino.
00:17:59Aklına ne getiriyorsan aynısının sitesini oluşturmuşlar, kumar sitesi yapmışlar.
00:18:06Ve özellikle daha böyle gençleri cezbedebilmek için görsel anlamda da işte kurpiye kızları kullanmışlar.
00:18:15Ve normal herhangi bir gazinoda nasıl kumar oynuyorsan burada da aynı şekilde kumar sitelerinde kumar oynuyorsun.
00:18:24Ve gençleri dikkat çekmek için böyle bir ilerleyen saatlerde de o kurpiyelerin işte daha böyle cinsel içerikli erotik hale geldiğinde
00:18:34ilerleyen saatlerde ortaya koyuyorlar ki gençler oraya tam kilitlensin, zoomlansın ve sadece kumar oynasın isteniyor.
00:18:41Yani bu görüntülerle işte herhangi bir gazino gittiğinizde karşılaşacağınız manzara bu aslında.
00:18:47Ve bunu kumar siteleriyle yapıyorlar.
00:18:49Yani kumar sitelerini oluşturuyor ve gençleri ağlarına bu şekilde düşürüyorlar.
00:18:53Peki diğer bir grafiğe geçelim arkadaşlar.
00:18:56Buradaki tehlike şu.
00:18:58Yani artık bir yere gitmenize gerek yok.
00:19:01Bu cep telefonu bir kumar sitesi bir kumarhane.
00:19:04Ve Türkiye'deki maalesef 91 ayrı ülkeden bu siteler oluşturuluyor.
00:19:09Ve maalesef Türkiye'deki gençler tuzağa çekiliyor ve soyuluyor, aileler yıkılıyor.
00:19:14Sen de bahsettin biraz önce bahsederken bağımlı hale gelenler aynen uyuşturucu bağımlı gibi düşün.
00:19:20Artı evini barkını her şeyini kaybedenler artı intihar eden gençlerden bahsediyoruz.
00:19:25Peki bu sistem Kaan gözünü öyle karartmış ki, öyle karartmış ki artık gençlerle yetinmiyor.
00:19:33Diyor ki ben diyor çocukları da diyor hedef almam lazım.
00:19:36Ve çocukların harçlıklarına gözüküyor aslında.
00:19:38İşte onu da nasıl yapmış biliyor musun Kaan?
00:19:40İşte böyle masum görünen şekerler yani zehirli şekerler tuzak şekerlerle.
00:19:48İşte çocuklar da bu sistemde sanki ne bu şekerler görüyor musun?
00:19:53Ne kadar masum şekerler, üzümler, muzlar havada uçuşuyor.
00:19:57Bakar mısın aslında meyve görünümlü bir tuzak.
00:19:59Bir oyun var adını vermeyeceğim reklam olmaması için.
00:20:02Ama izleyenlerimizin de mutlaka aklında yer edilmiştir.
00:20:06O oyunun görsellerine de benzetilmiş aslında burada.
00:20:09Çok bilinen ve çok uygulamalarda da oynanan oyunlardan bir tanesine de benzetilmiş.
00:20:15Patlayan şekerlerle aynı algıya oluşuyor.
00:20:18Çocukların cebindeki harçlıklara gözükmüşler.
00:20:21Bakar mısın Kaan?
00:20:22Ve bu sistemde de çocuklar sanki ne masum bir oyunmuş gibi.
00:20:26Şimdi aileler görüyor bunu.
00:20:28Fakat içerini bilmiyorsa eğer.
00:20:30Diyor ki anne işte muz oyunu, şeker oyunu, şekeri patlatıyorum şeklinde.
00:20:34Aileye savunma mekanizmasını çocuklar geliştirebiliyor.
00:20:37Fakat burada bunu parayla oynuyor Kaan.
00:20:39Aynen bir slot makinesi oyunları var ya.
00:20:42Onların mantığını kumar sitelerine oturtmuşlar.
00:20:45Ve çocukları hedefe almışlar.
00:20:47Ve çocukların harçlıklarına da gözükmüşler.
00:20:49Bir de bir şey sormak istiyorum.
00:20:51Günün sonunda internet sitelerinden bahsettiğimiz için bunların hepsi algoritmalardan oluşmuyor mu?
00:20:56Yani bu bir şanstan ziyade bir algoritma üzerinden bunlar oynanıyor.
00:21:00Tabii ki.
00:21:01Burada bir şans yok.
00:21:02Burada olan şey aslında o algoritmayı oluşturan kişinin size ne kadar kazanıp kazanmayacağınızı tırnak içinde söylüyorum tabii ki.
00:21:09Belirlemesi başka bir şey değil ki.
00:21:11Kesinlikle öyle.
00:21:12Asla oyuncuların kazanacağı bir sistem yok.
00:21:15Algoritma, algoritma ve o algoritmada hep kasanın kazandığı, sistemin kazandığı bir algoritma var.
00:21:23Bir yazılımcının çok basit bir şekilde kimsenin kazanamayacağı bir algoritma oluşturması da gayet kolay bir şey.
00:21:28Gayet kolay.
00:21:29Büyük tuzak burada yani ailelere de görev düşüyor.
00:21:32Ben yani şunu düşünüyorum Kaan.
00:21:34Artık biz biliyorsun Türkiye'de kumarhaneler kapandı.
00:21:38Kazinolar kapandı.
00:21:39Neden kapandı?
00:21:40Çünkü oraya bağımlı olan, o bataklığa düşen ve orada her şeyini, varını yoğunu kaybedip intihar eden insanlar vardı.
00:21:48Aynı sistem şimdi kumar siteleriyle devam ediyor.
00:21:52Yani Türkiye maalesef ki maalesef şu an kumar siteleri cennet olmuş.
00:21:59Kumar sitesi cennet olmuş.
00:22:00Ve şu elimizdeki telefonu görüyor musun Kaan?
00:22:02Bunu bir kumarhaneye dönüştürmüşler.
00:22:05Kumar sitesi haline getirmişler.
00:22:06Dolayısıyla çocuklar, gençler uygun reklamlarla, uygun tarzımlarla haberdar ediliyor.
00:22:12Sisteme çekiliyor ve gençler ve çocuklar.
00:22:15Uygun görsellerle.
00:22:16Evet şey yapıyor.
00:22:17Şimdi biz ne dedik?
00:22:18Spor müsabakalarına girdiler.
00:22:19Doğru mu?
00:22:20Artık bu sistem o kadar.
00:22:22Bak kaç milyar dolardan bahsediyoruz?
00:22:2410 milyar dolardan bahsediyoruz Kaan Temeltaş.
00:22:2710 milyar dolar.
00:22:28Bu kadarı paraya hükmeden kişiler ne yapıyor?
00:22:30Spor camiasına giriyor.
00:22:32Sanat camiasına giriyor.
00:22:33Buradan gençler ve çocuklara giriyor.
00:22:35Ve ne yapıyor?
00:22:36Ünlü youtuberlar, fenomenler onlara reklam yaptırıyor.
00:22:39Filmler üzerinden reklamlar yapıyorlar.
00:22:41Sadece ondan da kalmıyor Kaan.
00:22:43Artık biz niye gördük biliyor musun?
00:22:44Şimdi arkadaşlarımız sahada çalışıyorlar onunla ilgili.
00:22:46Sokaklara, mahalle aralarına afişler yapıştırmışlar.
00:22:51Reklamlarını ve tanıtımlarını yapıyorlar.
00:22:53Yani artık Türkiye'de bu kumar sitelerinin bir işgaliyle karşı karşıyayız.
00:23:00Çok büyük bir detaydan bahsettiniz.
00:23:02Çok önemli bir şeyden bahsettiniz.
00:23:04Mesela bundan 10 yıl önce, 15 yıl önce.
00:23:06İnternetten dizi yayınlayan, film yayınlayan ve benzeri bu tarz sitelerde reklam veriyordu.
00:23:12Yasa dışı bayis siteleri.
00:23:14Fakat artık o kadar çok büyüdüğünü söylediniz ki spor camiasına girdiğini.
00:23:18Önceki günlerde de konuştuk bununla ilgili detayları.
00:23:21Artık sokaklarda afiş bastırıp bunun reklamlarını vermek.
00:23:25Bambaşka bir noktaya doğru ilerliyoruz şu anda anladım.
00:23:28Buradaki, yani kumar sitelerinin hedef kitlesi ne çoğunlukla?
00:23:33Herkes gerçi ama.
00:23:35Yani hiçbir yaş ayrımı olmaksızın bu alana ilgisi olan herkes hedef seçiyor ama
00:23:40özellikle gençler ve çocuklardan bahsediyoruz ya Kaan.
00:23:43Onlara ulaşmanın en iyi yolu ne?
00:23:45Spor.
00:23:46En iyi yolu ne?
00:23:47Sanat.
00:23:48En iyi yolu ne?
00:23:49Sosyal medya fenomenliği.
00:23:50En iyi yolu ne?
00:23:51Yine buna benzer.
00:23:52Onların filmler, içerikler, işte müsabakalar nereden bulurlarsa yol buluyorlar.
00:23:57Ve özellikle sosyal medyanın, bak sosyal medya.
00:24:01Mesela Kaan biz bir Gazze'de katliam yaşanıyor doğru mu?
00:24:04Evet.
00:24:05Gazze ile ilgili bir şey paylaştığınız zaman sosyal medya hemen sansürlüyor.
00:24:09Otomatik sansürlüyor.
00:24:10Ama ne hikmetse.
00:24:11Filistin bayrağı paylaşamıyorsunuz.
00:24:13Filistin bayrağı paylaşamıyorsunuz.
00:24:14Anında sansürlüyor.
00:24:15Ama bu tür gençleri, çocukları, hediye falan sistemleri gördükleri zaman asla ve
00:24:21asla sansürlemiyorlar.
00:24:23Çünkü neden?
00:24:24Onların da bir rant geliri.
00:24:25Onlar da buradan reklam adı altında müthiş paraları kendi sistemlerine devşiriyorlar.
00:24:30Dolayısıyla gençlerin, insanların, vatandaşların, ailelerin soyuluğu muazzam bir sistem.
00:24:35Muazzam bir çark.
00:24:37Şunun altını çiziyorum Kaan.
00:24:39Uluslararası bir çark ve Türkiye'den giden milyar dolarlık paralardan bahsediyoruz.
00:24:45Diğer görsellere geçmeden bir Muhammed Bayram'ı dönmek istiyorum uygunsa.
00:24:4810 milyar dolar diyoruz ama şüphesiz ki bu cari açığın %25'i demek Muhammed Bey.
00:24:54Nasıl bir önlem alınmalı?
00:24:56Bunu sormak isterim size.
00:24:57Ama özellikle bu 10 milyar dolar para o cari açığın %25'i yani nasıl bir paradan bahsediyoruz?
00:25:07Kaan Bey, Türkiye'de elde edilen herhangi bir gelir varsa mutlaka vergilendirilmeli öncelikle.
00:25:12Bu 10 milyar dolar para herhangi bir şekilde vergilendirilen bir meblağ değil.
00:25:16Yalnız sizlerle çok ciddi bir şekilde bunu temas ettiniz.
00:25:19Nihat Bey de açıkladı.
00:25:20Algoritma üzerinden gençlerimiz ve vatandaşlarımız kandırılıyor.
00:25:23Burada çok da büyük bir ekonomi üzerinden bahsediyor Kaan Bey.
00:25:26Yani sokak sokak, köşe başı köşe başı tutulmuş bir sistemden bahsediyoruz.
00:25:30Yani aslında önceden alışılagelmiş suç örgütleri ve baronlar vardı.
00:25:34Şu anda yasa dışı çeteleri ve baronları var.
00:25:37Bayis ve kumarsaların var.
00:25:39Burada gençlerimize ulaşıyor bu maalesef bu çeteler ve baronlar.
00:25:43Gençlerimize bir başlangıç parası meblağı veriyor.
00:25:46Ve diyor ki sen kendi ağını kur.
00:25:48Ağını kurdukça oynayan kişiler üzerine sana pay vereceğiz.
00:25:52Yani bir kişiye başlangıç olarak 500 TL, 1000 TL bir limit açılıyor.
00:25:56O limit üzerine oyunlar oynatılmaya başlanıyor.
00:25:58O kişi de kendi sitesini ve ağını kuruyor.
00:26:00Aynı PONS sistemi gibi.
00:26:02Örnek vermek gerekirse 10 kişiye ulaşırsa bu 10 kişinin elde ettiği kazanç üzerinden de
00:26:07onu organize eden kişiye ya da gence bu paradan bir komisyon veriliyor.
00:26:11Yani gençlerimizden bir dernenin yapmış olduğu araştırmaya göre
00:26:1510 tane gencimizin 8 tanesi şu anda bunu oynayan veya deneyen kişiler satışında.
00:26:21Yine aynı şekilde bu paralar gençler üzerine kuruluyor ama algoritmadan bahsettiniz.
00:26:26Yani bunun hep kumarda bahsedilir ya hep masa kazanır diye.
00:26:29Aslında doğrulan bu.
00:26:30Hep masa kazanıyor, algoritma kazanıyor.
00:26:32Çünkü bir kişinin veya bir oradaki topluluğun kazanabileceği para tutarı belli bir yere kadar.
00:26:38Çünkü bir yerden sonra artık borçlandırmaya başlıyor çünkü bu siteler.
00:26:42Ve bunlar suç örgütleri olduğu için borçlandırıyor, kredilendiriyor
00:26:46ve bu eğer tahsil edilemezse kişinin üzerine gidilerek işte evini satması, arabasını satması,
00:26:52arkadaşlarına, eşinden dostuna krediler çekmesi, borç para almasıyla bunu kapatılması isteniyor.
00:26:57Çok büyük bir çarptan bahsediyoruz maalesef.
00:26:59Yine bununla birlikte bunun bir diğer boyutu evet gençlerimiz tesir altına alan maalesef çok büyük bir bağımlılık.
00:27:06Bununla birlikte kara paranın aklanması ile alakalı çok büyük bir yer teşkil ediyor.
00:27:11Bakın geçtiğimiz günlerde hep gündeme getirilen sizlerin de aynı şekilde Nihat Bey'in de aynı şekilde fenomenlerin kazanmış olduğu ücretler, paralar.
00:27:20Hep işte buralar üzerinden getiriliyor.
00:27:21O fenomenler sosyal medya üzerinden bir yayın yaptığında kendilerine bir emoji gönderildiğinde,
00:27:26bir hediye gönderildiğinde çok yüksek meblalarla aslında fenomenlerin cebine yani bank hesaplarına gelmiş oluyor bu.
00:27:32Bu şekilde ne oluyor? Bu paralar yasallaştırılmış oluyor.
00:27:35Yine bir diğeri yasadışı bahis veya kumar çeteleri üzerinden bu paralar kazanıldı.
00:27:40Ama Türkiye'ye getirilmesi lazım. Peki ne yapılıyor?
00:27:43Biz hep yayınlarımıza bahsettik. İbanla ödeme de ibanın kime ait olduğunu mutlaka bilin diye.
00:27:49Çünkü bir işletme herhangi bir kişinin ibanını kullanabilir ama o ibanı sahibi kişi
00:27:54işte bu çetelerin yasadışı bahis veya kumar çetelerinin ibanını da kullandırmış olabilir.
00:27:59Hesabını da kullandırmış olabilir.
00:28:00Çünkü bu yerler diyor ki o kişiye ya işte bin liralık bir para çek.
00:28:04Çünkü bu yüksek bir meblağı olsa bile dağıtılıyor farklı kişiler üzerinde.
00:28:08Sen bin lirayı çek kendi hesabından işte yüz TL senin şeklinde.
00:28:12Maalesef kandırılarak böyle bir ekosistem de oluşturuluyor.
00:28:15Aslında bunun hem ekonomik boyutu var hem suç boyutu var.
00:28:18Bizim ülkemizde bu şekilde yasadışı bahis ve kumar oynayanlara idari para cezası veriliyor.
00:28:25Yani 50 bin liradan başlayan bir ceza veriliyor.
00:28:27Bunları oynatan, bunları aracılık eden, banka hesaplarına parayı çekenler içinde
00:28:313 yıldan 6 yıla kadar bir hafif cezası var.
00:28:34Ancak bunun, bununla birlikte dikkat çektiğiniz 10 milyar dolarlık bir bütçeye ulaşan bir büyüklüğü var.
00:28:42Bu büyüklük üzerinden bırakın cari açığı kapatmayı.
00:28:45Çünkü bu paralar bizim ülkemizden yurt dışına gidiyor.
00:28:48Özellikle Malta, Kıbrıs, Karadağ, Gürcistan gibi ülkelerde bunlar oynatılıyor.
00:28:52Ve herhangi bir yere de ihtiyacınız yok.
00:28:54İntensif üzerine yapılıyor bu.
00:28:56Ama 10 milyar dolar üzerinden bırakın cari açığı kapatmayı, vergi alınsa bile büyük bir açığımızı kapatmış olur.
00:29:02Muhammet Bey'e ben bir soru sorabilir miyim?
00:29:04Soru sormadan önce çok kısa bir detay vermek istiyorum.
00:29:0710 milyar dolar paradan bahsediyoruz ya.
00:29:09Bazen bazı rakamları kullandığımızda, izleyenlerimizde, bizlerde tam olarak onun ne anlama geldiğini anlayamadığımız anlar oluyor.
00:29:17Yasa dışı bahis sitelerinin spora girdiğinden bahsettiğiniz.
00:29:20Sadece şöyle genel bir veri toplaması yaptım ben yayın öncesinde.
00:29:26Biz biliyoruz ki milyonlarca euro futbolculara veriliyor bu piyasa değerleri ve benzeri.
00:29:31Şu anda Türkiye'de aktif olarak birincilikle, süperlikle futbol oynayan o kadar paranın döndüğü ortamda
00:29:40bütün takımların piyasa değerinin toplamı 1 milyar 329 milyon 408 bin 500 dolar.
00:29:47Ve biz yasa dışı bahiste bunun 10 katının her yıl Türkiye'den çıktığını konuşuyoruz.
00:29:51Kaan işte olayın tehlikesini anlatan en iyi şey bu rakamlar.
00:29:56Spor camiasının neredeyse tamamını satın alacak bir gücesi.
00:30:0310 katı her yıl yurt dışına.
00:30:05Ekonomik işgal var burada.
00:30:08Yani bütün spor kulüblerinin satın alabilir.
00:30:10Sadece o değil.
00:30:11Bakın her alanda onları görebilirsiniz.
00:30:14Sanat camiasını ele geçirebilirler.
00:30:17Çünkü finans anlamında çok güçler.
00:30:19Spor camiasını ele geçirebilirler.
00:30:21Çünkü sponsorluk anlamında çok çok çok güçler.
00:30:24Dolayısıyla diyoruz ya artık hayatın her alanını işgal etmeye başlıyorlar.
00:30:29Yani yakın bir gelecekte bu sistem böyle sürdüğü sürece ne olacak biliyor musun Kaan Temeldaş?
00:30:33Bu sistemin kendi meyte kuruluşları olacak.
00:30:36Bu sistemin kendi meyte kuruluşları olacak.
00:30:37Çünkü finans var, para var.
00:30:39Dolayısıyla her alanı yavaş yavaş işgal eder hale gelecek.
00:30:42Ben bu anlamda Muhammed Bey çok ilginç, çarpıcı bir şey söyledi.
00:30:47Muhammed Bey şöyle dediğiniz 10 gençten 8'i bu sisteme giriyor.
00:30:53Ve parasını bu sisteme aktarıyor dediniz.
00:30:56Büyük meblağ.
00:30:57Peki yani anlamadığım nokta şu.
00:31:01Böylesine devasa bir çarptan bahsediyoruz.
00:31:03Böylesine büyük bir olaydan bahsediyoruz.
00:31:07Peki öyleyse bu kumar sitelerine kim niye önlem almıyor?
00:31:11Niye önlenemiyor?
00:31:13Ve niye göz yumuluyor?
00:31:15Yani biz gerçek olan kumarhaneleri kapatmışken Türkiye olarak.
00:31:21Yani insanımız bu sektörde yok olmasın, mallı varlığını kaybetmesin demişken
00:31:26bu kumar siteleriyle ilgili niye daha ciddi önlemler alınmıyor sizce?
00:31:34Evet burayı yasallaştırmak buradaki asıl çare.
00:31:37Biliyorsunuz siz de bahsettiğiniz sokaklara inmiş bir düzenden bahsediyoruz.
00:31:41Yani her köşe başında artık gençlerimizin konuştuğu tek şey bu bayis seteleri ve siteleri.
00:31:46Yani burada yasal olarak ülkemizde oynatılan bazı siteler var.
00:31:49Oyundan spor müsabakasıdan önce belli bir iddia oranı var.
00:31:53Bu oranlar üzerinden bir bayise giriliyor.
00:31:55Ama bu sitelerde daha maç oynanırken o anda o bayis oranları yükseltilebiliyor.
00:32:00Ve aynı anda çok yüksek meblalar kazanabiliyor.
00:32:03Yani düşünsenize gençlerimiz herhangi bir şekilde cep harçlığını çıkarmak için
00:32:07bir kişi size başlangıç ücreti veriyor.
00:32:09Hiç olmayan bir para kredi açıyor size.
00:32:11Ve bu krediye diyor ki her getirdiğin kişi üzerinden sana ayrıca para vereceğim.
00:32:15Şimdi gençlerimizle kendi arasında bir özenti meydana geliyor maalesef.
00:32:18Bakıyor ki bu işleri yapanların bir iş yerine ihtiyacı yok.
00:32:22Bir cep telefonu üzerinden bütün işleri organize edebilir.
00:32:25Altında arabası var.
00:32:27Yine aynı şekilde lüks bir yaşam tarzı var.
00:32:29Kafelerde, restoranlarda yeme içmesiyle görüyor.
00:32:32Yani gençlerimiz bunu görünce maalesef özeniyor.
00:32:34Aslında bunun aynı uyuşturucuyla mücadele kapsamında nasıl mücadele ediliyorsa ki
00:32:39İçişleri Bakanımız da zaten buna ilişkinde hep açıklamalarda bulunuyor.
00:32:43Uyuşturucuyla nasıl mücadele ediliyorsa şu anda
00:32:46yasadışı, bayissel, kumar siteleri içinde o şekilde mücadele etmesi gerekiyor Nihat Bey.
00:32:50Bahsetmiş olduğunuz gibi yapay zeka kapsamında aslında bu şekilde oyun siteleri
00:32:55yani çocuklarımızın aslında oynadığı, telefonları güvenlikli bir şekilde vermiş olduğumuz
00:33:00çocuklarımızın da oynadığı ve bazı sitelerde giriş yaptığı sitelerin kapatılması gerekiyor.
00:33:06Bunu tabii İletişim Başkanlığı mutlak surette bunun önlemini alacaktır ama
00:33:10bizim sokaklara inen bir sorunumuz var.
00:33:13Ve burada çok ciddi bir ekonomi dönüyor.
00:33:15Bu ekonomi de tamamen kayıt dışı, yasal değil.
00:33:18Yani öyle bir büyüklüğe ulaşıyor ki maalesef bir futbol takımımıza sponsor olabilecek kadar
00:33:24Sponsorluk orada iptal edildi.
00:33:25Sponsor olabilecek kadar kendilerini afişe edebiliyor.
00:33:28Çünkü korkunç bir meblağa ve büyüklüğe ulaşabiliyor.
00:33:32Sizde Bağan Bey de bahsetti.
00:33:34Yani bir oyuncu transfer ediliyor milyon euroluk ancak takıma bakınca milyar dolar yapıyor.
00:33:39Sadece yasal dışı bayis ve kumarsilerin toplam büyüklüğü 10 milyar dolar.
00:33:43Bütün takımları toplayınca milyar dolar yapıyor.
00:33:4718 takımı toplayınca ya da şu an 19 takımı toplayınca milyar dolar yapıyor.
00:33:52Çok daha büyük bir paradan bahsediyoruz.
00:33:57Çok daha büyük bir mebladan bahsediyoruz ki bununla beraber işte öncelikle
00:34:01sokaklara inen bu düzenin mutlak surette bozulması gerekiyor.
00:34:05Nasıl bozulacak?
00:34:06Gençlerimizin bunlara yönelmemesi adına devletimizin önlem alması gerekiyor.
00:34:11Yani burada gençlerimiz her nasıl uyuşturucuya karşı bir bağımlılık varsa
00:34:15ya da diğer unsurlarda nasıl bağımlılık varsa gençlerin bu bağımlılıktan kurtulması adına
00:34:19çalışma yapılması gerekiyor.
00:34:20Ve bu kişilere yurt dışında bağlantısı olsa dahi özellikle Malta'da, Kıbrıs'ta, Karadağ'da, Gürcistan'da
00:34:27bu sitelerin toplulaştığını görebiliyoruz.
00:34:30Çünkü bu ülkeler bu gibi yapılara izin verebiliyor.
00:34:34İşte burada yurt dışı operasyonlar da olsun.
00:34:36Yurt dışı operasyonlar bundan engellenmesi gerekir.
00:34:38Ve her ne olursa olsun, kaynağı ne olursa olsun mutlak surette vergilendirilmedi.
00:34:44Eğer bu kişilerin bank hesaplarında bir para varsa, mal varlıkları varsa hemen dondurulmalı,
00:34:50el koyulmalı, masraktan inceleme yapılmalı.
00:34:5210 milyar dolardan bahsediyoruz.
00:34:54Yani tabii fenomenlerin buradaki üzerinden geçen parayı hiç konuşmuyoruz bile.
00:34:58Çünkü onlar paranın atlanması için kullanılan bir şey.
00:35:01O yüzden özellikle sokağa inilmeli, sokakta bunun önlemi alınmalı.
00:35:05Bununla beraber yapay zekâ kapsamında siteler tespit edilir.
00:35:09Bu oyun siteleri, bayi siteleri kapatılmalı.
00:35:11Ve ilerleyen zamanlarda Maliye Bakanı tabii ki kayıt dışıyla mücadele kapsamında
00:35:16önemli düzenlemeler yapıyor, önemli işlemler yapıyor ama
00:35:19bu konuya eğilirse eğer 10 milyar dolar üzerinden çok ciddi bir vergi toplanmış olacak.
00:35:23Özellikle şöyle bir detay var Nihat Bey.
00:35:25Yasa dışı maç yayını yapan internet siteleri.
00:35:29Bir türlü kapatılanıyor.
00:35:31Buradan reklamlar verilir.
00:35:33Sadece buradan değil, sadece buradan değil.
00:35:35Artık sizin söylediğinize göre ve aldığınız bilgiye göre
00:35:37artık sokakta bile neredeyse afiş dağıtılacak hale gelmiş ama
00:35:40buradan bu ve benzeri spor etkinliklerinin kaçak bir şekilde yayınlandığı
00:35:45platformlar üzerinden bu reklamları fazlasıyla görüyoruz.
00:35:48Bazı görseller, yeni görseller de bizlerle elimizde var.
00:35:52Siz biraz da anlatmanızı isteyeceğim özellikle.
00:35:55O zaman sen bahsettin yani korsan yayınlarla maç müsabaka yayınlıyorlar ya
00:36:00bu neyi darbe vuruyor?
00:36:02Her şeyi darbe vuruyor.
00:36:03Bütün spora darbe vuruyor.
00:36:04Spor camisinde de darbe vuruyor.
00:36:05Çünkü bir yandan da bakıyorsun normalde kulüplerin alması gereken paralar da bu sisteme aktarıyor.
00:36:11Ya da mesela bazı fenomenlerin fotoğrafları paylaşıyor.
00:36:14Fenomenler fotoğraflar paylaşıyor, komik görseller paylaşıyor, videolar paylaşıyorlar.
00:36:19Hep dikkatimi çeker.
00:36:21Sağ altında ya da sağ üstte, sol üstte reklam olur.
00:36:26O yasa dışı bahis sitelerinin reklamları oluyor.
00:36:29Eskiden bu kadar küçükken şu anda bambaşka bir paradan ve bambaşka bir sektörden bahsediyoruz.
00:36:33Şu an ekonomiyi etkileyebilecek, sokakları etkileyebilecek, gençleri, çocukları etkileyebilecek,
00:36:39her alanda kendilerini gösterebilecek bir bütçeye ulaştılar, ekonomiye ulaştılar.
00:36:44Çünkü niye?
00:36:45Vergilendirmemiş paradan bahsediyoruz, yasal olmayan paradan bahsediyoruz.
00:36:5091 ülkedeki yapılmış büyük organizasyonlardan bahsediyoruz.
00:36:54Ve Türkiye'nin 4 bin yanında kan yapılar oluşturulmuş.
00:36:58Muhammed Bey'in bahsettiği gibi zincirler, halkalar oluşturulmuş.
00:37:02Ve 10 gençten 8'i diyor Muhammed Bey.
00:37:05Yani bu olayın ne denli büyüdüğünü, ne denli kontrolden çıktığını anlatıyor.
00:37:0910 gençten 8'i bu ağa giriyor, paralarını, pullarını, her şeyini buraya getiriyor.
00:37:14Ve o paralar, pullar alınıyor.
00:37:16Vergilendirilmeden nereye gidiyor?
00:37:18Türkiye'nin milli sermayesi, öz değeri nereye gidiyor?
00:37:21Yurt dışındaki ülkelere gidiyor.
00:37:23Peki, deneyimli bir gazeteci olarak, yayınımızı izleyen, çocuğu, evladı, yasa dışı bahis oynayan,
00:37:32bir ebeveyni, kumar oynayan, yasa dışı kumar oynayan, bir ebeveynimiz mutlaka vardır şu anda bizi izleyen
00:37:40ve bunun farkında olan ya da korkan, benim çocuğum acaba oynuyor mu diye korkan, ne yapmalılar?
00:37:46Yani bu biraz daha, evet farkındayım, bir psikoloğun.
00:37:49Yani ebeveynlerden de dikkat etmesi gerekiyor ama.
00:37:51Nasıl, neye dikkat edecek insan?
00:37:53Ebeveynler, işte ebeveynler dikkat etmesin diye, şeker görünümlü, muz görünümlü, kumar sistemi geliştirmiş.
00:38:01O zaman bu önlem alınmalı, engellenmeli, ebeveynli kontrolü bırakılmalı.
00:38:04Ebeveynler tabii ki bilinçlendirilmeli, bunun eğitimi verilmeli ama buradaki önemli olan nokta şu Kaan.
00:38:10Yani nasıl, hani cinsel içerikli siteler anında müdahale ediliyor ya, müdahale edilmeli, sistem otomatik müdahale etmeli.
00:38:19Nasıl, mesela nasıl yapay zeka her anda kullanılıyor ya, yapay zeka artık her yerde, günümüzün hayatının her anında.
00:38:26Bu sistemde de belli tanımlamalar yapılıp yapay zekalı acil önlemler alınmalı.
00:38:32Şimdi şöyle Kaan, polisiye tedbirler yapılıyor mu? Yapılıyor.
00:38:36Operasyonlar yapılıyor mu? Evet, 81 ilde operasyon yapılıyor.
00:38:39Son 1,5 yılda yapılan operasyonlarda emniyetin yakaladığı sistemde gruplardan ele geçirilen para 4,5 milyar dolar.
00:38:48Ama önlüyor mu? Önleyemiyor.
00:38:50Neden önleyemiyor? Çünkü neden biliyor musun?
00:38:52Mesela Bet 1 diyor, mahkeme 6 ay dinleme kararı veriyor.
00:38:566 ay izleme kararı veriyor 1 sene, 6 ay yargılama sürüyor 1,5 sene.
00:38:59Bet 1 daha kapatılmadan Bet 2 hazır.
00:39:02Bet 2 kapatılmadan Bet 3 hazır.
00:39:04Yani şu anki mevcut adli ve polisiye tedbirlerle müdahale mümkün değil.
00:39:10Çünkü neden? Kırılmayan, önlenemeyen, durdurulamayan bir sistem yapmışlar.
00:39:14Dolayısıyla ve sürekli bir para akışında göz önünde bulundurduğunuzda devasa bütçelere ulaşmışlar.
00:39:20Devasa bütçelere ulaşmışlar.
00:39:22Yani sistemin, peki biraz önce bahsettik sosyal medya bunu önlüyor mu?
00:39:27Önlemiyor.
00:39:28Önlemiyor diyor ki bana bundan sonra buradan para geliyor.
00:39:30Reklam gelir cebimde diyor.
00:39:32Sosyal medya sistemi ne diyor? Benim için önemli olan para diyor.
00:39:35Ve orada da uygun zemin var.
00:39:37Dolayısıyla acil, hızla, hemen radikal önlemler alınmazsa
00:39:44Türkiye'nin cari açının %25'ine yasadaşı bahşiş çeteler göz dikmiş durumda.
00:39:50Peki sahip bu çeteler...
00:39:52Bu oranın zamanla artacağının, artmayacağının garantisi de yok.
00:39:54Mesela ben son sürece bakalım dedim.
00:39:56Gittim emniyet birimleriyle görüştüm.
00:39:58Son durum ne bunlarla diye.
00:40:00Her sistemde kendilerini daha geliştirerek ilerlemişler.
00:40:02Mesela diyorlar ki eskiden QR kodlarla, bankacılarla, basit tekniklerle paralar çekilirdi.
00:40:09Şimdi öyle bir şeye gerek yok diyorlar.
00:40:11Şu an ne yapmışlar biliyor musun Kaan?
00:40:13Önemli lüks rezidanslarda finans odaları kurmuşlar.
00:40:17Konusunda uzman, mesai yapan 5 kişi aynen iş yeri gibi olmuşlar.
00:40:235 kişi gündüz çalışıyor, 1 kişi gece çalışıyor, nöbetçi kalıyor.
00:40:26Finans odalarında hemen paralar kripto varlıklara çevriliyor ve anında yurt dışına gönderiliyor.
00:40:32Bak finans odaları kurmuşlar.
00:40:34Yakında o zaman banka masayını görmeyeceğimiz ne garantisi var?
00:40:38Ben olayın başka bir sistemi daha yapacağım.
00:40:40Eskiden organize suç örgütleri ne yapardı?
00:40:42Birilerini tehdit, baskı, pres onun malının varlığını mal büyükleri üzerine geçirdi doğru mu?
00:40:48Tabi.
00:40:49Şimdi organize suç örgütleri artık onlarda bu işe girmişler Kaan Temeltaş.
00:40:52Yani şöyle her taşınan paranın arkasında 2 tane silahlı araç hazır.
00:40:57Ve mutlaka ve mutlaka bu kumar sitelerinin, çetelerinin arkasında da organize suç örgütleri de var.
00:41:07Çünkü onlar da buradaki büyük pastadan, büyük ranttan pay almak istiyorlar.
00:41:12Dolayısıyla organize suç örgütleri de yeni bir mecraya atılmış oldular.
00:41:17Suç suçu doğuruyor, suç örgütleri de birbirini bu şekilde tamamlıyor Kaan Temeltaş.
00:41:25O 10 milyar dolar kumar sonucunda ortaya çıkan, kumar siteleri sonucunda demek daha doğru olacak.
00:41:32Evet.
00:41:33Türkiye'den çıkarılan, Türkiye'nin cari açının %25'ini oluşturan o 10 milyar dolar bizim için, bu ülke için ne anlam ifade ediyor Muhammed Bey?
00:41:42Tabi en iyi Muhammed Bey bilir.
00:41:44O 10 milyar dolar bu ülkede kalsaydı ne olurdu?
00:41:46Ekonomik sıkılaşmadayız.
00:41:48Dünyada biliyorsun ekonomi çok önemli ve bu dönemde biz dünyadan dış yatırım çekmek için muazzam çalışmalar yapıyoruz.
00:41:55Ama birileri elini cebine atmış ülkenin ve 10 milyar doları her yıl, her yıl 10 milyar dolar, 15 milyar doları çekiyor.
00:42:03Yani bu ne kadar kıymetli olduğunu Muhammed Bey'in düzeltmesi daha iyi olur.
00:42:06Muhammed Bey anlatırsınız bize, o 10 milyar dolar Türkiye'de kalsaydı ve kalırsa bundan sonraki süreçte engellenirse,
00:42:12ekonomik anlamda nasıl olumlu sonuçları olacak?
00:42:1910 milyar dolar ülkemizde kalmış olsaydı enflasyon şu anda %20'li hanelerde olacaktı.
00:42:2410 milyar dolar ülkemizde kalsaydı şu anda döviz kuru 20'li 25'li seviyelerde olacaktı.
00:42:29İşte 10 milyar dolar cebimizde kalsaydı asgari ücrete büyük zamlar yapmayacaktık, alım gücü bu kadar düşmeyecekti.
00:42:35O yüzden burada biz tabii yatırımcılar kapsamında hatırlarsanız Çinli BYD markası Türkiye'ye 1 milyar dolarlık anlaşma yapacak.
00:42:44Ve Sayın Cumhurbaşkanı o kişileri kabul etti Çinli BYD markasını.
00:42:48Neden? Doğrudan yabancı yatırım olacak diye.
00:42:50Yani 1 milyar dolarlık yatırımın bize ne kadar önemli olduğunu oradan bir pay biçelim.
00:42:54Toplam büyüklüğün 10 milyar dolar olduğunu farz ederek 10 tane Çinli BYD araç firmasının Türkiye'ye giderek yatırım yaptığını düşünelim.
00:43:01O yüzden çok ciddi bir meblağı söyleyebiliriz.
00:43:04Yani aslında bu bizim cebimizden çalınan bir para.
00:43:07Çünkü bu 10 milyar dolar para yurt dışına çıktıkça bizim cebimizdeki paranın alım gücü düşüyor.
00:43:13Çünkü döviz eksiliyor.
00:43:15O yüzden burada biz tabii mutlak surette bunlar suç örgütlerinin bağlantılı olduğu yerler.
00:43:20Artık suç örgütleri işte uyuşturucuyla ya da diğer yollarla para kazanmıyor.
00:43:25İşte bu kumar ve bayisiteleri üzerinden para kazanmaya başlıyor.
00:43:28Çünkü bu örgütün içerisinde kişiler artık öncelikle bir para veriliyor, borçlandırılıyor.
00:43:34Bu kişiler burada oyun oynamaya başlıyor.
00:43:36Etrafına kişiler topluyor.
00:43:38Bunların üzerine komisyon almaya başlıyor.
00:43:40Ama bahsetmiş olduğumuz gibi artık algoritma kaybettirmeye başladığı zaman kendisine bir bakiye açılıyor, kredi açılıyor.
00:43:46Ve günün sonunda bu kişiler bunu ödeyemezse ne olacak?
00:43:49İşte tehdit, baskı, şantajla birlikte evleri sattırılıyor, arabası sattırılıyor, tehdit ediliyor.
00:43:55Ve kendisinden bu para zorlanıyor.
00:43:57Kimin üzerinden?
00:43:58Suç örgütleri üzerinden.
00:43:59O yüzden çok ciddi ve büyük bir meblağdan bahsediyoruz Kaan Bey.
00:44:02Ülkemizin peki burada alınacağı önlemler tabi emniyet birimlerimiz mutlak sureti Nihat Bey'de bahsetti.
00:44:07Bu işin üzerindeler.
00:44:09Ancak işte bir tanesi de kapalıysa beş tanesi de hazır bekletiliyor ki sistem ve çarp devam edebilsin.
00:44:15Çünkü herhangi bir işe ihtiyacınız yok burada.
00:44:17İnternete olan herhangi bir yerden, kripto varlıklarınız da varsa bu sisteme devam edebilirsiniz.
00:44:23Peki ülkemiz bunu yasal hale getirebilmenin formüllerini bulabilir mi?
00:44:27Aslında bunu düşünmek gerekiyor.
00:44:29Çünkü öyle bir devasa büyüklüğe ulaşmış ki buradan maalesef gençlerimiz de tabi bahis oranlarının yüksekliğinden bahsediyoruz.
00:44:36Yasal olmayan kazançlardan bahsediyoruz.
00:44:38Yasal olmasa bile kazançlar mutlak surete vergilendirilmeli.
00:44:41Yani bizim burada bahis sitelerine yasal olarak da izin verilen siteler var biliyorsunuz.
00:44:45Bunların iddia oranları çok daha düşükken, bir oranken, bir buçuk oranken, iki oranken
00:44:50burada canlı bahisler yapıldığı için 10 kat, 15 kat, 50 kat bahis oranları mevcut.
00:44:55İşte Türkiye'de bu kişilerin bir iş yeri açması sağlanabilirse, vergi mükellefiyeti olmazsa sağlanabilirse
00:45:02ve gençlerin de buraya tevessül etmesini engellenip kişilere kredi açılmasının önünü kapatılırsa
00:45:08bu sistem belki yasal yollardan hem Türkiye dışına bu paranın çıkılmamış olmasına sebep verir
00:45:15hem de bunun üzerinden vergi alınması sebep verir.
00:45:18Kaan son cümle şunu söyleyeyim.
00:45:20Muhammed Bey çok iyi analiz etti.
00:45:22Diyor ki eğer bu para Türkiye'de kalsaydı diyor, eflasyon yüzde 20 aranında olacaktı diyor.
00:45:28Alım gücümüz daha güçlü olacaktı diyor.
00:45:30Ve diyor dövizin kuru 35'lerde 40'larda değil 20 TL olacaktı diyor.
00:45:35Yani şuradan son cümle şu olsun.
00:45:38Demek ki bu faturayı kim ödüyor?
00:45:40Kim çekiyor bu işin satışını? Vatandaş.
00:45:4288 milyon vatandaşımız bu sistemin acısını çekiyor.
00:45:46Pahalılıkla çekiyor, yoklukla yoksullukla çekiyor.
00:45:50Nihat Uludağ çok teşekkürler.
00:45:52Muhammed Bayram çok teşekkürler aktardıklarınız için.
00:45:55Yayına girmeden önce bir cümle kullanmıştık.
00:45:57Türkiye'nin kanayan yarısı diye.
00:45:59Ve Türkiye'nin kanayan o yarısıyla ilgili önemli bir yayın gerçekleştirdik.
00:46:03Her yıl 10 milyar dolar paranın yurt dışına gitmesinden bahsediyoruz.
00:46:07İllegal yollarla, kumar siteleri aracılığıyla yurt dışına gitmesinden bahsediyoruz.
00:46:12Yurt dışına gitmeseydi neler olurdu sorusunun cevabını da Muhammed Bey bize verdi.
00:46:17Şimdi devam edelim.
00:46:18Lübnan'la devam edeceğiz.
00:46:20Lübnan'da Hizbullah'a ait çağrı cihazları ve telsizlerin infilak etmesi sonrası Gözler İsrail'de
00:46:25Başbakan Binyamin Netanyahu ilk kez konuştu.
00:46:28Saldırıyı üstlenmedi.
00:46:30Ancak İstihbarat Servisi Mosad'ı ziyaret etti.
00:46:33Savunma Bakanı Galant'ta savaşta yeni bir aşamanın başladığını
00:46:37Kuzey'de tahliye edilen İsrailileri evlerine geri göndereceklerini açıkladı.
00:46:46İki gün arka arkaya çağrı cihazları ve telsizler infilak etti.
00:46:50Lübnan saldırılarla sarsıldı.
00:46:52İsrail saldırıları üstlenmese de Hizbullah üyelerinin hedef alınmasında tüm gözler onların üstünde.
00:46:59Daha önce de söyledim.
00:47:00Kuzey sakinlerini güvenli bir şekilde evlerine geri göndereceğiz.
00:47:04Ve tam olarak yapacağımız şey bu.
00:47:08İlk olarak Başbakan Binyamin Netanyahu konuştu.
00:47:10Mosad'ı ziyaret eden Netanyahu her zaman söylediğini tekrar etti.
00:47:14Kuzey sakinlerini evlerine göndereceğiz dedi.
00:47:18Savaşta yeni bir aşamanın başlangıcında olduğumuza inanıyorum.
00:47:22Ardından geçen hafta Hizbullah'ın üzerine yürüyeceğiz diyen Savunma Bakanı Yoav Galant konuştu.
00:47:28Mevcut resme bakarsak Ordu, Şimbet ve Mosad'la birlikte mükemmel başarıları elde etti.
00:47:33Çalışmalarının sonuçları etkileyici.
00:47:36Önceki açıklamada İsrail'in kuzey sakinlerini evine döndürmek için Lübnan sınırının temizlenmesi gerektiğini söyleyen Galant saldırıyı üstlenmese de yine altını çizdi.
00:47:46Operasyonlar tüm güvenlik örgütleri tarafından yürütülüyor ve görevimiz açık.
00:47:51İsrail'in kuzeyindeki sakinlerin güvenli bir şekilde evlerine dönmelerini sağlamak.
00:47:56Amerika Birleşik Devletlerinden ise ikinci saldırıda da payımız yok açıklaması geldi.
00:48:01Size söyleyebileceğim şey dünkü olaylara ya da bugünkü olaylara hiçbir şekilde dahil olmadık ve paylaşacak başka bir şeyim yok.
00:48:10Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby savaşın tırmanmasını istemiyoruz dedi.
00:48:16Hala herhangi bir tırmanış görmek istemiyoruz.
00:48:19Bu krizde bulunduğumuz noktayı çözmenin yolunun ek askeri operasyonlardan geçtiğine inanmıyoruz.
00:48:24Gerginliğin tırmanmasını önlemenin, Lübnan'da yeni bir cephenin açılmasını önlemenin en iyi yolunun diplomasi olduğuna hala inanıyoruz.
00:48:37Ve işte İsrail'in bu siber saldırıları tüm dünyanın gündeminde.
00:48:41Konuklarımızla konuşacağız ama Milli Savunma Bakanlığı kaynakları da yaşanan o saldırılara ilişkin kritik bir açıklama yaptı.
00:48:46Önce Ankara'ya dönelim Paşa Alyurt'tan detayları alalım ardından konuklarımızla birlikte konuşacağız.
00:48:52Paşa sendeyiz.
00:48:55Kaan Milli Savunma Bakanlığı kaynakları özellikle İsrail'in son zamanlarda o Lübnan'da gerçekleştirmiş olduğu siber saldırılar gündemdeyken önemli açıklamalarda bulundu.
00:49:06Bakanlık kaynakları süreç itibariyle özellikle Türk Silahlı Kuvvetleri'nin haberleşme sistemi yazılımlar üzerinde özellikle bu süreç itibariyle en fazla yerli ve milli sistem sadece yerli ve milli sistem kullandığına işaret edildi.
00:49:19Peki o tırnak içi ifadelerin detaylarında neler var onları dilerseniz sizlere aktarmış olalım.
00:49:25Özellikle burada üretim sürecine herhangi bir şekilde 3. tarafın dahil olması durumunda tedarik ve üretim sürecinde ilave detaylı kontrol mekanizmalarımız işletilmektedir ifadeleri kullanıldı.
00:49:36Diğer noktada gerek harekatlarda gerek Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşta ve diğer noktada işte daha geçtiğimiz günlerde gerçekleştirilen o Lübnan'a İsrail'in siber saldırılarında gerekli derslerinde çıkarıldığının altı çizildi ve devam edildi.
00:49:51Bu noktada özellikle süreç itibariyle bu süreçlerden alınan dersler kapsamında tedbirler gözden geçirilmekte yeni tedbirler geliştirilmektedir ifadeleri kullanıldı Milli Savunma Bakanlığı kaynaklarından.
00:50:03Diğer noktada tabi bu olay özelinde de Milli Savunma Bakanlığı olarak gerekli incelemeleri yapıyoruz denildi.
00:50:10Türk Silahlı Kuvvetlerimiz son yıllarda muhabere yani haberleşme bilgi sistemleri elektronik, harp ve siber alanda Türk mühendislerinin desteğiyle çok daha güçlü hale gelmiştir ifadelerini kullandı bakanlık kaynakları.
00:50:25Diğer noktada da özellikle gündeme dair de açıklamaları vardır.
00:50:30O noktada özellikle Kılıçlı Yemin Töreni hatırlanacak olursa Kara Harp Okulu mezuniyet törenine ilişkin bu sürecin de devam ettiği ifade edildi ve hukuk çerçevesinde bu sürecin şu anda inceleme sürecinin devam ettiğini işaret edildi diyelim ve buradan sözü tekrar size bırakalım Kaan.
00:50:45Çok teşekkürler Paşa aktardığım bilgiler için.
00:50:48Bu saldırıyı konuşacağız CNN Türk Dış Haberler editörü Emer Kaptanoğlu stüdyomuzda.
00:50:52Emer hoş geldin.
00:50:53Hoş bulduk Kaan.
00:50:54Siber güvenlik uzmanı Ersin Çahmutoğlu da Çevrim 3 olarak yayınımıza katılıyor.
00:50:58Ersin Bey siz de hoş geldiniz.
00:51:00Hoş bulduk.
00:51:01İyi yayınlar.
00:51:02Çok teşekkürler.
00:51:03Şimdi burada önemli detaylar da söz konusu özellikle Budapest'teki şirketin ofisine aylardır kimsenin gitmediği ortaya çıktı.
00:51:12İki katlı bir apartmandan söz ediyoruz ve o noktada yaklaşık 20 yıldır bu apartmanda kiracı olarak yaşadığı belirtilen Macar vatandaşı alt katlarında bulunan ofiste birden fazla firmanın bulunduğunu ve bugüne kadar da yalnız bir kadın çalışan gördüklerini söyledi.
00:51:28Ama ilginçtir ki detayları şimdi ben dinlemek istiyorum Emer Kaptanoğlu senden.
00:51:32İlginçtir ki çok ciddi bir oranda işte bu önündeki çağrı cihazlarından üretiyorlar ve o ürettikleri çağrı cihazları da artık nedendir bilinmez patlıyor.
00:51:44Hezbollah'ın ya da Lübnan'da bir sürü kişinin ölümüne yaralanmasına neden oluyor.
00:51:49Aslında dünden bu yana zaman geçtikçe çok daha ilginç bilgiler gün yüzüne çıkıyor.
00:51:55Biz de kendimiz de araştırma yapıyoruz.
00:51:59Hatırlayacaksın dünkü yine bu saatlerde yaptığımız yayında aslında ilk saldırıda çağrı cihazlarını üreten firmanın Tayvanlı olduğu ancak sonra Tayvanlı firma açıklama yaptı.
00:52:12Biz lisans hakkını verdiğimiz Avrupalı bir şirketin ürettiğini söyledi.
00:52:19Biz lisans hakkını onlara verdik dedi ve bu şirketin Macaristan'daki BAC isimli bir şirket olduğunu dünkü yayınımızda açıklamıştık.
00:52:28Dünden bu yana bu şirket üzerinde biraz inceleme yapıldığında ortaya çok ilginç görüntüler çıktı ki bu elde ettiğimiz bilgileri burada grafikleştirdik ki daha anlaşılır olması açısından.
00:52:42Merkez ofisi Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de bulunuyor ve bu cihazların Lübnan'a Hizbullah'ın eline nasıl ulaştığını da açıklıyor.
00:52:53Mayıs 2022'de tescil ediliyor bu şirket Macaristan'da ve şirketin yaklaşık 8000 Euro'luk bir sermayesi var.
00:53:01Komik rakamlar açıklanmış 2022'de 725 bin dolarlık bir gelir 2023'de de yaklaşık 600 bin dolarlık bir gelir elde ettiğini açıklıyor ki bu komik rakamlar aslında biraz da finansal takibe takılmamak amacıyla.
00:53:168000 Euro'luk sermaye özellikle komik yani bu tarz üretim yapan bir firmadan bahsediyorsak ne amaçla bunları inceledik ve söylüyoruz?
00:53:29Bu şirketin aslında İsrail'in bir paravan şirketi olduğu ortaya çıktı.
00:53:34Yani İsrail bu cihazları nasıl üretti bu patlayıcılar bunların içine nasıl yerleştirildi dünden beri en büyük soru işaretlerinden bir tanesi buydu ve ortaya çıkan bu bilgi aslında olayı çok daha netleştiriyor.
00:53:52Lübnan'a gittiğin için İsrail'e gittiğin araya giriyorum çok özür diliyorum ama Lübnan'a gittin İsrail'e gittin orada o yaşanan sürecin hepsini takip ettin.
00:54:00Şimdi İranlı yetkililer tarafından gelen açıklamalar ilk günden 7 Ekim'den itibaren Hizbullah'tan gelen açıklamalar tehdit niteliğinde ensenizdeyiz ve benzeri bütün hepsini tek bir ortak kefeye koyalım.
00:54:14Bu noktada hep istihbari konuda İran ve Hizbullah ne kadar başarılı olduğu ile ilgili hep açıklamalar yaptı.
00:54:22Ama ya aldıkları çağrı cihazlarını bile nereden aldıklarını kontrol etmemişler mi?
00:54:26Zaten şimdi bu noktada bu bilgilerin de ortaya çıkmasıyla birlikte gerçekten sorgulanması gereken en büyük noktalardan bir tanesi de bu.
00:54:38Komik demek istemiyorum insanlar hayatını kaybetti bu saldırı sonucunda ama çok ilginç bir...
00:54:41Ama işte bakın yani bu cihazları kim aldıysa İran veya Hizbullah'ın kendisi kim aldıysa buradaki güvenlik noksanlığına dikkat çekinmek lazım.
00:54:56Yani aylardır konuşuyoruz İran'ın içinde yapılan saldırılar, İsmail Haniye'nin öldürülmesiyle daha da güy yüzüne çıkan saldırılar.
00:55:05Keza Hizbullah'ın içinde öldürülen üst düzey komutanlarında hep istihbarat açığı, güvenlik açığı.
00:55:11Zaten hem İran'ın içinde hem de Hizbullah'ın içinde bu güvenlik probleminin sorgulanması gerektiğine çok dikkat çekiyorduk ki bu son olay bu gelinen en son nokta oldu.
00:55:24Gerçekten bu cihazları İran aldıysa ya da Hizbullah'ın kendisi direkt aldıysa burada artık hem Hizbullah'ın içinde hem de İran'ın içinde zaten biliyoruz ama bir kez daha vurgulayalım.
00:55:39İsrail'in kullandığı kişilerin ya da daha çok kişinin olduğunu söyleyebiliriz.
00:55:47Yani bunlar tarafından mı yönlendiriliyorlar buraya bu şirkete yönlendirildiler.
00:55:52Tabi bu alışverişin nasıl yapıldığını bilmiyoruz.
00:55:56Bir yandan da tabi bakın arkadaşlarımız bu Macaristan'ın başkenti Budapest'teki bu şirketin bulunduğu konuşulanmış olduğu binayı gösteriyor ki komik noktalardan bir tanesi sen demin kullanmadın o ifadeyi ama ben kullanacağım.
00:56:11Evet o anlamda söylemedim saldırı üzerinde söyledim.
00:56:12Bakın şirketin tabelası A4 kağıtlarla yapılmış ve sadece üstüne Macarca yazıyor ama sadece kapısına bu A4 kağıtlar yapıştırılarak az önce ekrandaydı şimdi bir daha gelince izleyicilerimiz görebilir.
00:56:27Böyle bir paravan şirket bunu aslında İsrail dış istihbarat birimi Mossad'ın dünyanın dört bir yanında böyle yüzlerce binlerce şirketi olduğunu biliyoruz bu tarz durumlarda kullanabilmek için.
00:56:39İşte yine bu son olayda da bu şirket üzerinden böyle bunu devreye sokup bunu kullandığını görüyoruz ve İsrail'in kendisinin aslında üretim aşamasında bu cihazlara bir şekilde patlayıcı yerleştirip bir şekilde Hizbullah'a ulaştırdığı bilgisi elimize geçiyor.
00:57:01Çok ilginç. Şunları da bu arada almak istiyorum. Biraz sonra şunlarla ilgili sorular da soracağım. Şöyle ki bölgedeki bu kadar önemli bir stratejik gücün bu kadar önemli cihazları alırken ya bu şirket neredeymiş? Neymiş? Hangi şirketmiş? Kime aitmiş? Nerede üretilmiş?
00:57:17Tam olarak ona dikkat çekmeye çalışıyorum. Yani bu sorgulamanın yapılmadan bu cihazların alınıyor olması Hizbullah ve İran'ın kendisine sorması gereken neden bunlar bizim başımıza geliyor diye sorması gereken en büyük sorunlardan bir tanesi.
00:57:33Bir de aslında bizim tezimizi destekleyecek en önemli açıklamalardan bir tanesi. Daha doğrusu tezimizi değil bizim ortaya sunduğumuz bu bilgileri Macaristan Hükümet Sözcüsü dün açıklama yaptı. Arkadaşlar onun da grafiğini hazırlamıştık. Ona da bir bakalım isterseniz. Türkçesini de çevirmiştik.
00:57:51Sosyal medya üzerinden bu konuyla alakalı bu şirketle alakalı BAC isimli bir açıklama yaptı Macaristan Hükümet Sözcüsü. Bakın ben seslendireyim hemen. Macaristan Hükümeti'nin çağrı cihazı sorunu konusundaki pozisyonu yetkililer söz konusu şirketin Macaristan'da üretim veya operasyon tesisi olmayan bir ticaret aracısı olduğunu doğruladı.
00:58:13Beyan edilen adresinde kayıtlı bir müdürü var ve sadece bu kadar ve atıfta bulunulan cihazlar hiçbir zaman Macaristan'da olmadı. Yani bu şirket Macaristan'da gözüküyor ama bunu içine patlayıcı yerleştirilen bu cihazlar Macaristan'da üretilmedi. Dün bunu da sana altın çizmiştim. Nerede üretildiğini bu işlemin nerede yapıldığını hangi ülkede yapıldığını bilmiyoruz.
00:58:41Daha ileri soruşturmalar sırasında Macaristan Ulusal Güvenlik Servisleri tüm ilgili uluslararası ortak kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapıyor. Macaristan için bu dava ulusal güvenlik riski oluşturmuyor açıklamasında bulundu. Özellikle şunun altını çizelim. Bakın atıfta bulunulan cihazlar hiçbir zaman Macaristan'da olmadı. Çok önemli bir açıklama.
00:59:07Belki de İsrail'de üretildi.
00:59:38Icon marka telsizler Japon bir firma Japon firmada bir açıklama yaptı. Dünkü gelişmeler üzerine diyor ki bakın Japonya'yı da haritamızda işaretlemiştik. Dün de Tayvan'ı işaretlemiştik ki aslında bunlar üretici değiller.
00:59:54Bu şirketler açıklamalarını yaptı. Japon firma diyor ki biz 2014 yılında bu model telsizleri üretmeyi durdurduk ve 2014'ten bu yana defalarca bu telsizlerin sahte versiyonları konusunda uyarılar yayınladık açıklaması yaptı.
01:00:16Bu da zaten aslında İsrail'in üretim aşamasında nasıl devreye girip nasıl bunları başka firmalar üzerinden gösterip Lübnan'a Hizbullah'a ulaştırdığını da ışık tutuyor.
01:00:30Ersin Bey size sormak istiyorum sorumu. Enver Kaptanoğlu bize detayları aktardı elindeki bilgileri aktardı yapılan son açıklamaları da bizlerle paylaştı.
01:00:42Elimde bir çağrı cihazı ve bir telsiz görüyorsunuz. Bu çağrı cihazını yapan şirketle yani en azından ismi olan şirketle patlayan çağrı cihazının şirketi aynı.
01:00:57Burada temsilen bir telsiz elimde tutuyorum aynı telsiz değil. Fakat bu iki ürün yani çağrı cihazı ve telsiz bunları uzaktan patlatmak mümkün mü yoksa eğer şayet ki o patlayıcı olmasaydı bile İsrail bu ürünlerin içine patlayıcılar koymasaydı bile patlatabilir miydi? Nasıl gerçekleştirdi bunu?
01:01:19Evet kesinlikle mümkün onu öncelikle söyleyeyim. Yani içerisinde patlayıcı olmasa bile sonuçta bunların içerisinde bir enerji üreten bir batarya bir pil var.
01:01:31Tabii ki etkilenip patlayıcı kadar değil. Cep telefonu örneği verirsek mesela cep telefonlarıyla alakalı bir süre önce geçmişte çok defa haberlerde de yansıdılar. Şarjdayken ısınıyor patlıyor gibi bir alev alıyor o şekilde patlama yapıyor.
01:01:46Bir patlama yapılabilir bu cihazlara uzaktan müdahale edilebilir çünkü bunlar özellikle bu çağrı cihazı yani ilk patlamada hedef alınan çağrı cihazları zaten sadece bizim Alex dediğimiz telsizcilikle yani sadece alıcı özellikli olan bir cihaz sadece mesaj alır.
01:02:06Mesaj aldığı yerde onun bağlı olduğu bir röle veya bir merkez vardır oradan çağrı alır. Dolayısıyla diğer cihazda hem alıcı hem verici özelliği var o biraz daha gelişmiş. Ne kadar üretimi dursa da tabii ki ötekinden yani ilk cihazdan çok daha yeni bir cihaz.
01:02:26Ve onun da tabii ki teknik verileri çok hakim değiliz henüz araştırma yapıyoruz bu konuda. Benim sonra istediğim şey o cihazlar değildi ben başka bir soru sormak istiyordum. Hepimizin aklına gelen soruyu sormak istedim. Bunu İsrail üretmese bile bunu İsrail patlatabilir mi? Eğer şayet ki çalışıyorsa.
01:02:43Ben tam onu söyleyeceğim oraya geleceğim. Yani cihazın özelliğinden ziyade bu cihazlar sinyalle çalıştığı için radyo frekansla çalıştığı için radyo frekanslarına sızmak mümkün uzaktan müdahale etmek mümkün. Yani bu çok net bunu zaten şüphe götürmez bir gerçek. Patlayıcı olması gerekmiyor.
01:03:03Üretmese bile kodunu bilmese bile o frekanslarla bunu isterse patlatabilir diyorsunuz değil mi?
01:03:08Kesinlikle. Yani bu diyorum ya radyo frekans yani mesela Hizbullah sonuçta bununla irtibat kuruyor belli bir frekans üzerinden. O frekansı bilirseniz ki bilmeniz de gerekmiyor aslında aralıklar bellidir. Deneme yanılmayla yapılabilir bunlar üzerinde uzun bir çalışmayla. Bu frekanslara yoğun yani bu cihazın alacağı mesaj alıyor bunlar sonuçta. Oraya yoğun bir sinyal gönderimi yapılabilir ve bu şekilde batarya ısındırılıp cihaz patlatılabilir.
01:03:38Telefonla marka yazdığı için göstermeyeceğim ama hepimizin sonuçta telefonları var artık bununla iletişimi sağlamıyoruz ya da işte bununla sağlamıyoruz iletişimi. Bilmiyorum en azından ben sağlamıyorum ya da sağladığını görmedim.
01:03:51Fakat telefonlarla yani elimizdeki telefonlarla bu akıllı telefonlarla herkesin elinde var kameraman arkadaşlarımızın var Enver Kaptanoğlu'nun var sizin de vardır şüphe siz hatta bu yayını ondan gerçekleştiriyorsunuzdur.
01:04:03O telefonları patlatmak mümkün mü peki? Telsizi patlatan telefonu da patlatır gibi geliyor çünkü. İsterse patlatabilir gibi.
01:04:10Yani kesinlikle. Evet evet özellikle internet bağlantılı bir cihazsa zaten belirli casus yazılımlar var bunlara böyle bir özellik eklenebilir yani sonuçta bunlar sürekli geliştirilen şeylerdir.
01:04:25Siz hiç farkında olmadan cihazınız telefonunuz masanın kenarında veya sizden uzakta bir yerde dururken oraya bir sızma ile gerçekleşir ve bu sızan casus yazılım tabii ki bir güvenlik açığını kullanması gerekiyor.
01:04:37O açık üzerinden sızma yapacak. O sızmayı yaptıktan sonra eğer o casus yazılımı şöyle bir şey tanımlıysa cihazın çekirdek dediğimiz işletim sisteminin merkezine müdahale edip orada bataryayı aşırı ısındıracak bir çalışma bir işlev gösterirse tabii ki batarya çok aşırı ısınacak ve bu çok daha hızlı olacak yavaş yavaş değil ve bu şekilde bir patlama meydana gelebilecek.
01:05:01Bunlar geçmişte böyle bir örnek yok yaşanmadı ama bundan sonra yaşanmayacağı anlamına gelmiyor. Demek istediğim imkansız bir şey değil bu.
01:05:09Emre Kaptanoğlu bunun sonu yok.
01:05:11Kaan Temeltaş aslında son iki gündür hem çağrı cihazları hem de telsizler üzerinden konuşuyoruz ama son iki gündür Lübnan'da patlayan cihazların tamamına baktığımızda olay çok korkutucu bir hal alıyor.
01:05:28Çünkü sadece çağrı cihazları ve telsizler değil dün özellikle bakın ben sayayım telsizler çağrı cihazları evet bunları saydık bazı cep telefonları cep telefonları satan mağazalarda raflarda duran telefonlar patladı.
01:05:44Dün mesela Lübnan'ın bazı noktalarında araçlardaki arabalarımızdaki radyolar teypler bazı araçlarda yandığını gördük o yüzden yangın çıktı mesela.
01:05:56Daha da ileri gitti iş evlerin çatısında güneş sistemi panellerinin patladığını gördük ve parmak izi alma cihazlarında daha çok bunu biz bunu havaalanlarında gümrüklerde pasaport geçişlerinde görüyoruz ya da karakollarda gittiğimizde devlet dairelerinde bu cihazların patladığını görüyoruz.
01:06:23Bakın yani bu yelpaze çok geniş elektronik olan ve elektriğe bağlı çeşitli cihazların patladığını görüyoruz bu korkutucu bir şey ve güvenlik açısından hepimizin güvenliği açısından korkutucu bir şey.
01:06:40Yani bu sorgulanması gereken bir şey evimizde hepimizin kullanmadığı elektronik cihaz yok artık evimizde otururken bir anda bu elektronik cihazların patlamasıyla karşı karşıya kalabilir miyiz?
01:06:54Çin yapımı ya da işte Amerikan yapımı ürünleri kullanıyoruz daha doğrusu çoğunlukla pazara onlar hakim özellikle telefon pazarına elektronik pazarına Ersin Bey burada yerli ve milli vurgusu hep yapılıyor ya bu noktada o sızıntıyı da azaltmak amacıyla sadece savunma sanayi de değil.
01:07:13Gerekiyorsa günlük kullandığımız alanlarda da telefonda da ya da televizyonda da gibi elektronik bütün ev eşyalarında o yerli ürünleri üretmenin yerli ürünleri de geliştirip kullanmanın önemi bir kez daha ortaya çıktı diyebilir miyiz?
01:07:31Bu şekilde engellenebilir mi bu tehlike? Bu yapılmadıkça bu tehlikeyi engellemenin başka yolu yok mu?
01:07:38Evet Kaan Bey biz uzun süredir hatta siz de yayınlarınızda söylüyorsunuz çok uzun zamandır yerli ve milli ürünlerin önemine değiniyoruz anlatıyoruz.
01:07:48Ve bu olay bize bir kere daha gösterdi ki aslında gerçekten bir tehdit ve risk altında olabiliriz.
01:07:54Böyle bir ihtimal var çünkü bu cihazlar bizim elimizde olmayan üretim sürecinde bulunmadığımız veya tedarik sürecinden emin olmadığımız ürünlerin hepsi risk barındırabilir.
01:08:06Bu örnek Hizbullah'daki işte Lübnan'daki patlayan cihazlardaki bu örnek bize şunu gösteriyor.
01:08:12Yani Mossad belki üretim aşamasında belki tedarik aşamasında müdahale ediyor, sızıyor.
01:08:17Siz dışarıdan tedarik ettiğiniz bir cihazın üretim aşamasında herhangi bir müdahale olmadığına eminseniz ve tedarikte de aynı şekilde eminseniz o zaman kendinizi belki güvende hissedebilirsiniz.
01:08:30Ama buna emin değilseniz ki buna emin olmak çok zor o zaman bu tarz ihtimalleri düşünmek değerlendirmek gerekiyor.
01:08:38Yerli üretim olduğu zaman özellikle yazılım, donanım, kritik parçalar yerli olduğu zaman tabii ki o zaman güvende olursunuz.
01:08:45Ve şunu da söyleyeyim yani ben eminim bundan sonra bu olaylardan sonra özellikle pek çok devlet yerli ve milli üretime daha çok ağırlık verecektir.
01:08:56Bununla ilgili talimatlar gelecektir.
01:08:58Ve bunların güvenliği de tabii ki önemli bu arada.
01:09:01Bu cihazları üretim evet ama bunların güvenliğini sağlama meselesi var.
01:09:05Bu konuda çalışma yapmak gerekiyor.
01:09:08Hatta bugün bir açıklama da oldu Sayın Dışişleri Bakanı Hakan Fidan tarafından.
01:09:12Sibel Güvenlik Teşkilatı kurulmasına dair bir çalışma olduğunu söyledi.
01:09:17Yani bu tarz olaylar bizi devletleri bu tarz adımlara itmek zorunda bırakıyor ki bu zaten gerekli olan bir şeydi.
01:09:27Yani bu tarz kurum var bu tarz adımlar atılması gereken adımlardı.
01:09:31Bu olaylar bu işleri biraz daha hızlandırmış oluyor bir anlamda.
01:09:35Dolayısıyla tekrar söylüyorum bu olaylar bize yerli ve milli ürünlerin önemini bir kez daha gösteriyor.
01:09:44Bir cümle ile şunu söyleyeyim dün söylediğim şeyi tekrar edeceğim.
01:09:48Özellikle iki gündür İsrail İstihbaratı'nın gerçekleştirdiği bu saldırıya yönelik çeşitli mecralarda biraz İsrail'in böyle övüldüğüne yönelik birçok paylaşım görüyoruz.
01:10:02Aslında şunu belirteyim altını da çizeyim.
01:10:05Sadece İsrail İstihbaratı'nın yaptığı bir şey değil bu.
01:10:12Yapabileceği bir şey değil bu.
01:10:14Yani şunu demek istiyorum.
01:10:16Bunu başka ülkelerin istihbarat birimleri de yapabilir.
01:10:20İsrail'in hüneri değil bu.
01:10:23Başka istihbarat ülkelerin istihbaratları böyle bir saldırı yapmayı tercih etmiyor.
01:10:30Çünkü burada işin içinde ahlaki boyutu var.
01:10:33Hayatını kaybeden siviller var bu tür saldırılarda.
01:10:37İsrail bu tür saldırıları yapmayı ahlaki olarak kendinde görüyor ve düzenleyebiliyor.
01:10:44Zaten bunun örneğini Gazze'de gördük bir yıldır.
01:10:49Görmeye de devam ediyoruz.
01:10:51Bunda bir abes bir durum görmüyor İsrail ve bu tarz saldırıları yapmayı kendinde hak görüyor.
01:10:57Onun için sadece İsrail İstihbaratı'nın dünyada bir tek onların yapabileceği bir saldırı olmadığını söyleyeyim.
01:11:04Bütün istihbarat birimlerinin böyle bir kapasitesi var.
01:11:07Sadece böyle bir saldırı yöntemi kullanılmıyor.
01:11:11Dün seninle bir yayın yaptık.
01:11:14Dün yaptığımız yayında ilk saldırıyı konuştuk haliyle.
01:11:17İkinci saldırı yoktu.
01:11:18Yanlışım varsa lütfen düzelt.
01:11:2017 ya da 17.30 sularında Türkiye saatiyle biz hatta sana geldi telefon.
01:11:25O ara konuştuk.
01:11:26Acaba gerçek mi değil mi?
01:11:28Bunun tartışması verildikten hemen sonra yayına girdik.
01:11:32Bu bilgiyi verdik.
01:11:33Görüntüleri yine ilk kez CNN Türk ekranlarında verdik.
01:11:36Bugün bu arada ilk saldırıyla ikinci saldırının saatleri de çok yakın birbirine.
01:11:41Yani hemen hemen.
01:11:43Dakikası dakikasına tutmasa da hemen hemen aşağı yukarı aynı saatlerde oldu.
01:11:47Bugün birkaç saat sonra ya da belki şu anda.
01:11:51İki gündür yaşadıklarımızdan sonra bugün özellikle biz habercilerin öyle bir beklentisi var.
01:11:57Bugün acaba başka bir şey olacak mı?
01:11:59Ya da ne olacak bugün?
01:12:01Açıkçası öyle bir beklentimiz var.
01:12:04Neye hazırlanıyor İsrail?
01:12:05Bir şeye hazırlanıyor belli ama neye hazırlanıyor?
01:12:07Şöyle aslında güzel bir konuya değindin.
01:12:09Zaten bu iki gündür konuştuğumuz saldırıların öncesinde İsrail ile ilgili şunu konuşuyorduk Kaan Temeltaş.
01:12:17İsrail artık yoğunluğunu Gazze'nin üzerinden biraz çekip katliama dönüşen o saldırılarını biraz azaltıp.
01:12:27Bütün gücünü kuvvetini kuzeye Lübnan'ın güneyine Hizbullah'a çevirdiğine yönelik planlar yapıldığını konuşuyorduk.
01:12:36Ki İsrail kabinesi zaten toplantı yapıp geçtiğimiz pazar günü bunu açıkladı.
01:12:41Bundan sonra dedi İsrail'in kuzeyinde savaş nedeniyle tahliye edilen vatandaşlarımızı evlerine geri döndürmek savaş gayelerimizden bir tanesi dedi bundan sonrası için.
01:12:54Savunma Bakanı dedi ki bundan sonra savaşın odağı kuzeye yöneliyor dedi.
01:13:00Şimdi acaba son iki gündür yaşananlarla birlikte İsrail bir geniş çaplı Lübnan'ın güneyine Hizbullah'ı da Lübnan'ın güneyinden özür dilerim biraz daha kuzeye süpürecek bir geniş çaplı operasyonun aslında bir hazırlığını mı yapıyor yoksa o operasyonun ilk safhası mı bu?
01:13:21Şimdi yorumlara baktığımızda tutarlı yorumlara baktığımızda aslında bir geniş çaplı operasyonu veya bir savaşı başlatmadan önce aslında yapacağınız şeylerden bir tanesi karşıdaki saldıracağınız kişinin iletişimine iletişim hatlarına daha doğrusu iletişim altyapısına zarar vermek.
01:13:44Son iki gündür aslında Lübnan'da gördüğümüz şey buna çok benziyor.
01:13:49Bu aslında İsrail'in Lübnan'ın güneyine başlatacağı bir kara harekatının hazırlığı mı sorularında beraberinde getiriyor.
01:14:00Dolayısıyla bölgeyi çok yakından takip ediyoruz.
01:14:04Bugün senin dediğin gibi yine bir elektronik cihazlara yönelik başka bir saldırıyla mı karşılaşacağız yoksa İsrail'in başka bir adımını mı göreceğiz ki dünden bu yana özellikle benim de kaynaklardan edindiğim bilgilere göre özellikle İsrail kuzey sınırında İsrail Lübnan sınırında biraz zırhlı araçlarla tanklarla bir yılınak daha önce yaptığını biliyoruz aylar önce.
01:14:30Yine bazı hareketliliğin olduğuna dair bilgiler de geldi bana.
01:14:35Açıkçası baktığımızda yaşananlara biraz gidişat onu gösteriyor.
01:14:41Bu bir geniş çaplı İsrail saldırısına dönüşür mü takip edip hep birlikte göreceğiz bunu.
01:14:48Bu arada Ersin Bey son olarak eklemek istediğiniz bir detay var mı size veda edeceğiz.
01:14:52Bir iki cümle eklemek istediğiniz bir detay.
01:14:54Biz Emre Kaptanoğlu ile konuşmaya devam edeceğiz ama size bir sözü bırakayım.
01:14:59Evet aslında eklenecek çok şey var çünkü hep tahminler ve sanayi olarak konuşuyoruz.
01:15:05Şunu söyleyelim ilerleyen saatlerde yeni detaylar ortaya çıkacaktır.
01:15:09Bu saldırıların nasıl gerçekleştiğine dair özellikle teknik olarak neler kullanılabildiğine dair bazı veriler ortaya çıkabilir.
01:15:17Bunlardan sonra bu verilerden sonra belki daha sağlıklı yorumlar yapabiliriz diye düşünüyorum.
01:15:22Çok teşekkürler.
01:15:23Siber güvenlik uzmanı Ersin Çahmatoğlu bizlerle birlikteydi.
01:15:26Bu yaşanan sürece siber açıdan kendi uzmanlık alanından bir kapsam genişletti.
01:15:32Burada rotayı ekranlara getiriyoruz ama sadece bu harita bir rota değil harita üzerinden de konuşabiliriz Emre Kaptanoğlu.
01:15:38Tabii ki.
01:15:39Çünkü dünyanın bambaşka bir noktası bir yerde Tayvan diğer tarafta Japonya Asya, Asya ülkeleri.
01:15:47Buradan saatler yolculuk diğer ucu Macaristan.
01:15:52Aslında şimdi biraz haritamızı açıklayarak da anlatalım.
01:15:56Tabii ki.
01:15:57Şimdi dün de aslında aynı haritayı kullanmıştık.
01:15:59Sadece burada Japonya yoktu.
01:16:01Tayvan'ı ve Macaristan'ı neden işaretlediğimizi gösterdiğimizi aslında izleyicilerimize anlatmakta fayda var.
01:16:08Sana bırakayım şu özellikleri.
01:16:10İran ve Lübnan'ı zaten neden işaretlediğimiz belli.
01:16:13Şimdi Tayvan'ı şu yüzden işaretledik.
01:16:15Bakın çağrı cihazlarını üreten firmanın adresi.
01:16:18Çağrı cihazlarının markası neydi?
01:16:20Gold Apollo.
01:16:22Çağrı marka çağrı cihazlarının hepsi Hizbullah'ın elindekiler patladı.
01:16:27Ve çok sayıda evet senin de elinde gösterdiğin çok sayıda yaralı ve hayatını kaybeden oldu.
01:16:34Sonra Tayvanlı firma çıkıp dedi ki biz üretmiyoruz bu çağrı cihazlarını.
01:16:40Lisansımıza kullanım hakkı verdiğimiz Avrupalı bir şirket üretiyor bunları dedi.
01:16:47O zaman oklar bakın tam da senin orada yanında bulunan Macaristan'a gitti.
01:16:52Çünkü Tayvanlı şirketi işaret ettiği bu BAC isimli şirketin Macaristan'ın başkenti Budapest'de olduğu ortaya çıktı.
01:17:02O yüzden bunları göstermek ve algılanması açısından haritanızda işaretledik.
01:17:08Bugün Japonya'yı işaretledik.
01:17:11Japonya'yı neden işaretledik?
01:17:13Dünkü ikinci dalga çağrı cihazlarından farklı olarak telsizlerin patladığı saldırıda Icon marka telsizler patladı.
01:17:23Bunun üreticisi de Japon bir firmaydı.
01:17:26Japon firma hemen akabinde çıkıp açıklama yaptı.
01:17:30Dedi ki 2014 yılından bu yana biz bu telsizlerin üretimini durdurduk.
01:17:35Ve yine 2014'ten bu yana bu telsizlerin sahte versiyonları konusunda da birçok kez uyarı yayınladık açıklaması yaptı.
01:17:45O yüzden de haritamızda Japonya'yı, Japon firmayı ve Tayvan firmasını da işaretledik.
01:17:52Tabi aslında şimdi nasıl oldu?
01:17:56Paravan şirketler, İsrail İstihbaratı bir paravan şirket kurmuş.
01:18:00Onun üzerinden bu cihazları Hizbullah'a ulaştırmış.
01:18:04Bunları konuşuyoruz ama gelinen noktada Lübnan'da ne oldu?
01:18:08Kısacık istersen ondan da bahsedeyim.
01:18:10Lübnan'da ne oldu?
01:18:12İki günde bu çağrı cihazlarına, telsizlere, radyolara yönelik saldırılarda.
01:18:17Toplamda 32 can kaybı oldu ve 3500'den fazla kişi de yaralandı.
01:18:27Yani şunu aslında belirtelim, demin söyledim.
01:18:31İsrail İstihbaratı'nın sadece onların yapacağı bir şey olmadığını, onlara özgü olmadığını,
01:18:37diğer istihbarat örgütlerinin de böyle bir saldırı yapabileceğini ama tercih etmediğini söyledim.
01:18:43Ama şunu belirtmekte fayda var.
01:18:46İsrail İstihbaratı'nın yaptığı iş beklenmeyen bir şeydi.
01:18:50Hiç kimsenin beklemediği bir saldırı yöntemi bu.
01:18:53Yani Hizbullah'ın kendisi de beklemiyordu ki Lübnan'da gelen haber merkezimize gelen görüntülerde,
01:19:00sosyal medyada ki görüntülere baktığımızda o paniği görüyoruz sokaklarda.
01:19:05Hem Lübnan'da hem de Hizbullah'ın kendisinde bir şok etkisi yarattığını görüyoruz.
01:19:11Zaten dün aslında tam da yeri gelmişken bahsedeyim.
01:19:14Dün seninle yaptığımız yayında şunu belirtmiştim.
01:19:20İsrail'in şöyle bir planı olduğundan bahsettik dün.
01:19:24İsrail büyük bir geniş çaplı operasyon başlatıp Lübnan'ın güneyine Hizbullah'a yönelik süpürme amaçlı
01:19:31ve bu saldırının ortasında aslında bu cihazları patlatarak saldırının ortasında
01:19:38Hizbullah üzerinde geniş çaplı bir şok yaratmayı amaçladığını söylemiştim.
01:19:43Ancak İsrail bunu yapamadı.
01:19:46Çünkü bu cihazların içinde bir şeyler olduğunu fark eden iki Hizbullah üyesi oldu.
01:19:53Bu iki Hizbullah üyesinden bir tanesi öldürüldü.
01:19:57Kim tarafından öldürüldüğü bilinmiyor.
01:19:59Tahmin edilebilir.
01:20:01Evet herkes bu tahmini çok net yapabilir.
01:20:04Öldürülmeyen, öldürülemeyen ya da bir kişi nedeniyle İsrail bu saldırıyı öne çekmek zorunda kaldı.
01:20:12Çünkü dedi ki bakın Hizbullah bunu anlamak üzere biz bu saldırıyı yaptık yaptık.
01:20:19Yapamadık elimizdeki o imkan kalmayacak.
01:20:22Bir daha bunu yapamayacağız bu şansı kaybedeceğiz.
01:20:25İsrail o zaman başarısız mı oldu planını gerçekleştirememiş mi oldu?
01:20:29Aslında İsrail eğer bir geniş çaplı operasyon sırasında yapsaydı bunu belki çok daha büyük bir etkiye sebep olabilirdi.
01:20:42Bir kara harekatını bir kara savaşını kazanmaya kadar hiç kazanamayacağı bir savaşı kazanmaya kadar güçlendirecek bir şeydir.
01:20:49Şöyle düşünelim yani hayal edelim biz canlandıralım onu şu anda kafamızda.
01:20:53Bir savaş başladı birebir İsrail ile Hizbullah militanları Lübnan'ın güneyinde şiddetli çatışma içinde.
01:21:00Ve o anda o anlarda bir anda iki gündür gördüğümüz görüntüleri yani binlerce Hizbullah militanının sahada çatışma halinde olan Hizbullah üyesinin bir anda üzerindeki teçhizatların patladığını ve yaralandığını ve savaşamaz hale geldiğini düşünün.
01:21:20Bu savaş anında Hizbullah açısından bakarsanız bence çok daha moral bozucu, psikolojik anlamda moral bozucu bir durum oluştururdu.
01:21:29İsrail belki de öyle bir etkiyi kaybetti ama sonuç itibariyle beklenmeyen bir saldırı yaparak yine de birebir sıcak savaş hali olmamasına rağmen bir şok etkisi yarattı ülkede.
01:21:43Peki son olarak şunu da şu konuyu da açmak istiyorum. İran Lübnan bölümünü konuştuk, İsrail'in gerçekleştirdiği saldırıyı konuştuk, Japonya'dan Tayvan'dan gelmesi ve benzeri.
01:21:53Fakat burada diğer yaşanan olaylardan farklı bir detay söz konusu. O da işin içine Japonya, tamam evet Japonya açıkladı bizim bir parmağımız yok diye ya da Macaristan açıkladı bizim bir parmağımız yok diye.
01:22:06Fakat günün sonunda Japonya'nın ve Macaristan'ın isminin kullanıldığını görüyoruz. Bu isimlerinin kullanıldığı saldırılar sonucunda da sivillerin hayatını kaybettiğini, yaralandığını, gözlerini kaybeden isimler olduğunu görüyoruz.
01:22:20Bu noktada İsrail şimdi bu aşamaya geleceğini hiç tahmin etmiyordu kimse. Bunu ifade ettin. Başka ülkelerin elinde de bu güçler olmasına rağmen bunları yapmadılar, tercih etmediler.
01:22:32Ama daha fazla sınır aştığı takdirde İsrail bu diğer ülkelerin de artık daha farklı tepkiler vereceği, vermeleri gerektiğini demiyorum ama vereceği anlamına gelir mi? Oraya doğru gidiyor mu süreç?
01:22:45Yani kesinlikle aslında şimdi bu olay istihbarat tarihinde bir kere şimdi ayrı bir sayfayı açtı bence. Şimdi bütün devletler ki zaten çoğunu gözetim altındadır, biliniyordur ama özellikle…
01:23:01Çok özür diliyorum. Şöyle ki Ankara'da iç güvenlik ekipmanları fuarı düzenleniyor. Arkadaşımız Paşa Aldırı şu anda bizleri bekliyor. Hemen Paşa'ya gidelim gelişmeleri alalım.
01:23:15Kaan özellikle İsrail'in Lübnan'a yönelik saldırılarının ardından o siber saldırılarının ardından tabii bu noktada yerli ve milli ürünün önemi bir kez daha ortaya çıkmış oldu.
01:23:27Bu noktada da Ankara'da önemli bir fuar gerçekleştiriyor iç güvenlik fuarı ve özellikle yerli ve milli haberleşme uydularının, yerli ve milli haberleşme ekipmanlarının sergilenmiş olduğunu ifade edelim.
01:23:39Şu anda biz de hemen buradaki o yerli ve milli ürünlerin bulmuş olduğu noktalardan bir adresteyiz. Asyaistan'ın özellikle üretmiş olduğu noktalardan üretmiş olduğu ürünlerin yayınlanışı.
01:23:51Görmüş olduğunuz gibi burada 3810 şu anda görmüş olduğunuz gibi sergilenen ürünler arasında. Yine bu ürünün özelliklerini anlatmaya başlarsak birçok önemli tabii özelliği içerisinde barındırdığını ifade etmiş olalım.
01:24:06Bu noktada emniyet için üretilen bir ürün bu ve emniyet için üretilen bu ürünün hibritel terminal olarak kullanıldığını ve akıllı telefon ürünleri sistemine ekleme yeteneğine sahip bir terminal olduğunu ifade etmiş olalım.
01:24:20Kesintisiz haberleşmenin yanında da ayrıca görüntülü görüşme ve mesaj açmayı tek cihazla birleştiren bir ürün emniyet için oldukça önemli bir ürün olduğunu ifade etmiş olalım.
01:24:32Ayrıca hem mobil hem de telsiz haberleşme fonksiyonlarını tek bir cihazla birleştirerek hızlı ve güvenlikli bir iletişim sağlandığını ifade etmiş olalım.
01:24:42Aselsan'ın jandarma içinde özellikle kırsal alanlar terörle mücadele noktasında önemli bir ürünü de piyasada önemli bir ürünü de kullandığını ifade etmiş olalım.
01:24:52Jandarma tarafından kullanılan bu ürün ise 37 çift sıfır telsizi bu el telsizinde özellikle birçok noktada terörle mücadele noktasında haberleşmede önemli bir iletişim aracı olduğunu ifade etmiş olalım.
01:25:06Yine kesintisiz haberleşme ihtiyaçlarında son teknoloji çözümlerle üretildiği bir el telsizi ürün aynı zamanda GPS konum servisi, Bluetooth, USB, renkli ekran, titreşim ve akıllı şarj birimleriyle de dikkati çeken bir ürün.
01:25:29Burada birçok ürün sergileniyor.
01:25:31Sadece bu noktada Aselsan'ın üretmiş olduğu ürünler değil yine baktığımız zaman özellikle emniyet güçleri tarafından birçok farklı firmanın sergilendiğini bu fuarda ifade etmiş olalım.
01:25:43Birçok ülkeden de yine katılımın olduğunu ifade etmiş olalım.
01:25:46Bir diğer noktalara doğru yine geçmiş olalım.
01:25:49Birçok ürün var burada.
01:25:51Biz özellikle dünyanın şu anda İsrail'in o siber saldırılarının konuştuğu dönem itibariyle olan ürünleri özellikle yerli ve milli haberleşme ürünlerini sizlere tanıdık.
01:26:00Ancak burada yine birçok ürünün birçok silah sisteminin bu iç güvenlik fuarında sergilendiğini ifade etmiş olalım.
01:26:08Tabii bir noktadan da bahsedecek olursak bu güvenlik fuarı 19 ile 21 Eylül tarihleri arasında gerçekleştirecek.
01:26:16Biz de yine bu süreci en yakından takip ediyoruz.
01:26:20Olacağız CNN Türk ekibi olarak diyelim ve buradan sözü tekrar size bırakalım Kaan.
01:26:26Çok teşekkürler Paşaalıyurt'a ve Enver Kaptanoğlu'na.
01:26:29Efendim bu saatin sonuna geldik.
01:26:30Yarın aynı saatte karşınızda olacağız.
01:26:32Saat başında Meltem Bozbeyoğlu sizlerle birlikte olacak.
01:26:35Hoşçakalın.