Sosyal Medya Hesaplarımız...
Facebook : https://www.facebook.com/AkitTVOfficial
Twitter : https://twitter.com/akittv
Instagram : https://www.instagram.com/akittv
Google+ : https://plus.google.com/+akittv
Web Site : http://www.akittv.com.tr
Facebook : https://www.facebook.com/AkitTVOfficial
Twitter : https://twitter.com/akittv
Instagram : https://www.instagram.com/akittv
Google+ : https://plus.google.com/+akittv
Web Site : http://www.akittv.com.tr
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Doktor öğretim üyesi Musa Bute ile Gaziantep Üniversitesi elektrik ve elektronik mühendisliği
00:06bölümü doktor öğretim üyesi Musa Bute ile süreci konuşacağız.
00:11Musa hocam hoş geldiniz.
00:13Merhaba hoş bulduk.
00:14İyi anlar diliyorum.
00:16Merhabalar davetimize katılımınız için çok teşekkür ediyoruz.
00:20Dünya tarihinde belki de hiç rastlamadığımız bir saldırıyla karşı karşıyayız.
00:26İsrail, Lübnan'da bulunan 3 bin kişinin yaralandığı 12 kişinin öldüğü ve 500'ün
00:33üzerinde insanın görme yetkisini kaybettiği bir saldırı gerçekleştirdi.
00:37Bunu bir siber saldırı olarak tanımlanıyor şu an bu öncelikle bu tanım doğru mudur?
00:43Siber saldırı mıdır?
00:44Bu o öyle bir girizgah yapabiliriz.
00:46Yani siber saldırı sayabiliriz burada tabi siber saldırılar aslında sadece yazılım
00:52tabanlı saldırılar olarak nitelendiriliyor.
00:55Burada elektronik donanım tarafı da olduğu için tamamıyla %100 siber saldırı diyemeyiz.
01:02Çünkü önceden planlanmış cihazlar içerisine yerleştirilmiş bazı kontrol edilebilir,
01:09uzaktan kontrol edilebilir devre elemanlarıyla komponentleriyle yapılmış bir saldırı.
01:15Yani siber saldırıları daha çok yazılım tabanlı saldırıları olarak nitelendiriyoruz.
01:20Burada tabi hem yazılım da var hem de donanım da var %100 siber diyemeyiz ama sayabiliriz ama.
01:28Musa hocam bataryanın içerisine ya da pilin içerisine bir madde enjekte edilmiş şeklinde
01:35bilgiler var.
01:36Nedir bu enjekte edilen madde bir madde enjekte edildiyse o maddenin uzaktan bir
01:43tetikleyiciye alıcı vereceği ihtiyacı yok mu yoksa batarya yoluyla mı patlattılar
01:47nasıl oldu bu?
01:48Sonra bataryalarla alakalı kullandığımız telefonlarla alakalı da çok sorular yönelteceğim
01:54size ama böyle devam edelim sonra kullanılan cihazlardan biraz konuşuruz belki.
01:59Yani muhtemelen burada bu pager cihazlarını üreten firmayı feda etti bu işi düzenleyen
02:07kişi.
02:08Burada üretim noktasında bir müdahale olduğu görülüyor ve anlaşılıyor.
02:15Çünkü üreten üreten firma burada mutlaka biz bir cihaz aldığımız zaman elektron
02:21cihaz aldığımız zaman içerisinde voltaj regülatörü vardır.
02:24Bu aşırı ısınmaya aşırı voltaj gelmesinde aşırı akım gelmesinde direk devreye girer.
02:30Bu madalya batarya bmbs deniyor batarya modüler sistemi adı altında bunlar kontrol
02:37altında olması lazım.
02:39Buradan muhtemelen yapılan şey şu benim anladığım gördüğüm kadarıyla sağlıklı
02:44bir veri yok ama burada bu pager cihazını üreten firmayı feda ettiler.
02:50Feda ederekten burada gizlice üretirken bu cihazların içerisinde tetikleyici bazı
02:56devre elemanlarına koydular.
02:58Bunu da daha sonra bunu kullanan kullanıcıların çoğunun hizbullah üyesi olduğu düşünülüyor.
03:05Kapalı bir devre içerisinde netörge sahip olmak dinlenmeye karşı kendilerini böyle
03:10bir proaktif bir eyleme meyletmişler anlaşılıyor.
03:14Burada bu cihazları bunların olduğunu bunlar anlamışlar muhtemelen israil yönetimi
03:21anladıkları için de öncesinden bu firmayla irtibata geçmişlerdir ya da bu firmayı
03:25satın almışlardır.
03:26Bunların da bu cihazı bunların kullanıldığı bildiği için bu şekilde bu elektronik
03:32cihazların içerisinde bu devre komponentlerini tetikleyici 1 şekilde batarya ile birlikte
03:37infilak ettirdiklerini düşünüyoruz.
03:39Şu an için görülen şey bu.
03:41Hocam bu biraz kapalı devre irtibat kurma için kullanılan cihazlardı demiştiniz.
03:46Cihazlarla ilgili de bilgi alabilir miyiz biraz motorola markasını görüyorum galiba
03:523000 insanın yaralandığı olayda hizbullah kanka video spotları cümleleri kuruluyor
03:58ama motorola da bundan epey etkilenecektir diyorsunuz biraz önceki sözlerinizden
04:03anladığım kadarıyla bunlar genellikle bele takılan dinleme üzerine yapılmış
04:09cihazlar mı?
04:10Yani size şifreli bir mesaj geliyor ya da herhangi bir mesaj geliyor onu kulağınıza
04:14götürüp mi dinliyorsunuz?
04:15Nasıl oluyor süreç?
04:16Yani cihazlar muhtemelen aynen dediğiniz gibi o şekilde tam görmediğim için bilemiyorum
04:23cihazların özelliklerini.
04:24Bunlar eski tip cihazlar lokal yerlerde kısa mesafe içerisinde onda olsa herhangi
04:30bir operatöre bağlı kalmadan kendi aralarında oluşturulmuş olduğu bir kapalı devras açıksız
04:35gibi bir şey o zaman öyle mi hocam?
04:37Tersiz gibi düşünebiliriz.
04:38Evet biz de öğrencilere yaptırıyoruz.
04:392 tane alıcı verici yaptırıyoruz.
04:40Belli bir boşluktaki FM dalgası frekansına getirtiyoruz, kendilerini haberleştiriyoruz.
04:45Kampüs kampüs içerisinde mesela bunlar bunun 1 ölçek 1 tık daha fazlasını kendi
04:51haberleşme sistemi için kullandıklarını anlıyoruz.
04:54Yani teletrim diye bir şey varmış mesela gold apollo motoroladan 2 model varmış orada.
05:02Bunlar 3 ay önce takriben alınmış, sevkiyatı yakın zamanda yapılmış.
05:07Zaten Tayland ve Macaristan üzerinden biraz evvel başka bir konuğumuz vardı.
05:13Onunla da konuştuk.
05:14Macaristan'da işte Tayland'da büyük çoğunluğu yapılıyormuş bu cihazların ama Macaristan'da
05:19da montajı uygulanıyormuş.
05:21Macaristan ayağında 1 efendim içerisine bahsedilen maddenin yerleştirildiği ifade
05:26ediliyor.
05:27Tabi özel şirketler dediğiniz gibi epey bir özel şirket burada kan kaybedecektir
05:33diyebiliriz.
05:34Tabi fakat asıl şimdi akıllardaki soru şu hepimiz telefon kullanıyoruz.
05:39Masamızda cep telefon işte cebimizde çantamızda tabletler bilgisayarlar telefonlar var.
05:45Şimdi o ufak cihazlar şimdi bizim bizde yakından görmediğimiz için televizyonda
05:50görüyoruz ya da internet sitelerinde ufacık böyle el ayası kadar cihazlar olarak görünüyor.
05:55Bu kadar şiddetli patlamaya sebebiyet verebilir mi bu cihazlar işte belli insanların
06:00bacakları parçalanmış 500 insan görme yetisini kaybetmiş.
06:04Korkunç bir rakam 12 kişide hayatını kaybetmiş.
06:08Şimdi şu kullandığımız telefonlar en basitinden bunlara müdahale edilebilir mi?
06:13İnsanlar bu soruları soruyorlar.
06:14Aslında bunlar o şiddette patlayabilir mi?
06:16Neler söylersiniz?
06:17Açıkçası öncelikle şunu söyleyeyim.
06:18Yani kimsenin korktuğu şu an için bizim halkımızın vatandaşı kullanmış olduğu
06:25telefonlarından dolayı korkacak 1 ihtimal yok gibi 1 şey yani korkmasına gerek yok.
06:31Elham edecek bir şey yok.
06:33Endişe edecek bir şey yok.
06:35Burada şu var önemli olan 1 diyelim ki apple telefonlar ondan sonra iphone telefonları
06:413 milyon dolarlık 1 firma iphone 3 milyon dolarlık 1 firmayı feda etmek istiyorlarsa
06:46evet bu ihtimal bunu yapabilirler.
06:48Uçak düşebilir mi?
06:50Düşebilir fakat uçak düşebilir dedi.
06:52Uçağa binmiyoruz mu?
06:53Biniyoruz.
06:54Son 10 yılda türkiye'de karşılaştığımız 1 uçak kazası var mı?
06:57Yok o zaman uçağa binmeyecek.
06:59Biz tabii ki bineceğiz.
07:01Muhtemelen çok düşük 1 ihtimali göze alıp ondan sonra mutlak 1 getirdiği yok edemeyiz.
07:07Burada mutlak 1 fayda var.
07:09Telefon kullanımından dolayı elektronik cihaz kullanımından dolayı ve radyasyon
07:14yanmıyor mu?
07:15Yayıyor radyasyon yayıyor dedi.
07:16Telefon kullanmayacak mıyız?
07:17Tabii ki kullanıyoruz.
07:18Sigara üzerinde kanser yapıyor diyor.
07:20Mutlak zarar verdiğinin üstünde yazdığı halde insanlar bunu alıp kullanıyor.
07:25Şimdi elektronik cihazı çok düşük 1 ihtimal var diye bunu kullanmamak bu akıl dışı
07:31bu teknolojiye ayak uydurmamak medeniyete ayak uydurmamak bundan geri kalmak olur.
07:36Halkın korkacak bir şey yok.
07:38Evham edecek bir şey yok.
07:39Endişe duyacak bir şey yok.
07:40Çok rahatlıklı bir şekilde telefonlarımızı kullanabiliriz.
07:42Cihazlarımızı kullanabiliriz.
07:43Burada en önemli şey şu.
07:45Eğer iPhone kullanıyorsak Apple'ı feda etmeleri lazım.
07:49Android kullanıyorsak alfabeti Google'un sahibi alfabeti feda etmeleri lazım.
07:55Bunları da feda etmeleri mümkün değil.
07:573 trilyon dolarlık firmalar bunlar.
07:59Bunlar ki Türkiye'nin gayri hasılasının 3 katı büyüklüğündeki firmalar.
08:04Türkiye'nin gayri hasılası 1 trilyon dolar bandında.
08:07Bunlar 3 trilyon dolar bandında.
08:09Bu firmalar bunu feda edemeyeceksin.
08:12Bu riski alamayacaksın.
08:13Biz de bunları kullanmakta hiçbir zarar ve iz görmüyorum.
08:16Evet.
08:17Ulaştırma bakanı bir açıklama yapmıştı.
08:20Bu olay üzerine de Abdülkadir Uraloğlu ülkemizde bu konuyla alakalı herhangi bir
08:25endişeye mahal verecek bir durum yok demişti.
08:28Onu da niçin demiştim?
08:30Çünkü Motorola'nın aynı model ve marka ürünleri burada da bulunuyor demiş.
08:35Nerelerde kullanıldığını ben bilmiyorum fakat bakanın açıklaması önemliydi.
08:40Şimdi sizde biraz evvel o içerisine bir maddenin yerleştirilmesiyle yalnızca siber
08:46bir saldırı olmadığını söyleyince tamamen şüpheler gitti benim zihnimde.
08:51Çünkü insanın aklına direkt olarak şey geliyor.
08:54Herhangi bir telefona sadece Apple değil işte mahallenizde bir işte hacker deniyor.
09:01Neden ne deniyorsa artık birileri erişip patlatabilirler mi şeklinde ülkemizde o
09:06zaman şu an için herhangi bir korkulacak durum yok diyebilir miyiz?
09:10Bu konularla alakalı çok rahatlıkla diyebiliriz.
09:12Ülkemizde korkulacak, elham edilecek, endişe duyulacak bir husus yoktur.
09:17Gayet vatandaşlarımız gayet müsterih bir şekilde rahat bir şekilde elektron cihazlarını
09:22kullanabilirler.
09:23Türkiye'de böyle bir şey olması için şöyle olması lazım.
09:26Türkiye'de operatörler Turkcell var.
09:28Türktelefon var.
09:29Bir de Vodafone var.
09:31Bu üçlü de Turkcell var.
09:33Bunlar devletin kontrolünde olan devlet kurumları zaten bunlar.
09:36Bunların içine sızmaları lazım.
09:38Bunların bazı istasyonlarına sızmaları lazım.
09:40Böyle bir şey teknik olarak devlet kendi vatandaşını telefonunu patlatabilir mi?
09:45Patlatmaz.
09:46Böyle bir ihtimal söz konusu değil yani şu an için Türkiye için.
09:49Evet son olarak hocam bu cihazlar ülkemizde de muhakkak vardır.
09:52Bu ve benzeri cihazlar kullanım alanları nelerdir?
09:55Diyelim öylece veda edelim.
09:57Bu tip cihazların kullanım alanları genellikle bildiğimiz kadarıyla gördüğümüz kadarıyla
10:02hastanelerde kullanılıyor.
10:03Hastane içerisindeki haberleşme sistemleri için kullanılıyor.
10:07Temel böyle network'ü kapalı kalmasını istediğimiz bazı alanlarda kullanılıyor.
10:12Çok yaygın kullanılan kitle iletişim araçları zaten değil.
10:16Eski tip araçlar zaten.
10:18Lokal bazlı kullanılan cihazlar diyebiliriz.
10:21Peki hocam şimdi aklıma geldi.
10:23Kapatmadan da sorayım.
10:25Bu telefon bataryalarıyla ilgili yönelmiştim zaten sorumu ama bu bataryalar 5000 mili
10:31amper mi deniyor?
10:33Epey kuvvetli evet epey kuvvetli bataryalar üretilmeye başlandı artık çünkü markalar
10:40da böyle pazarlıyorlar kendilerini 1 gün 2 gün şarj ediyor şeklinde.
10:44Dolayısıyla bazen olumsuzluklar yaşanıyor.
10:47İşte suya düştüğü oluyor.
10:49Telefonun ya da işte bomba yapıyor, şişme yapıyor vs.
10:52Bu tarz konularda nasıl yaklaşmak lazım?
10:55Telefonların batarya ya da pil kısmına.
10:58Batarya kısmına şöyle bakabiliriz.
11:01Genel kullanım için söylüyorsunuz.
11:03Anlamına kadar yani sıcak zamanlarda sıcak zamanlarda batarya ister istemez ısınıyor.
11:09Isındığı zamanda bunun içerisindeki bulunan bazı elektronik komponentler bu sıcaklıktan
11:15etkilenmiş oluyor.
11:16Bunlar etkilenince işte voltaj regülatörü var.
11:19Diyelim ki bataryayı koruyan bir sürekli bir şekilde 5 volt vermesini sağlıyor.
11:23Bu voltaj regülatörü haşır ısınmadan dolayı devre dışı kaldığı zaman bu sefer
11:28olay direkt akım yüksek akım yüksek voltaj bataryanın içerisine geçmiş oluyor.
11:33Bu şekilde patlamalar gerçekleşebilir ama çok düşük ihtimal bunlar.
11:36Sıcak havalarda dikkat etmek lazım.
11:38Soğuk havalarda zaten çok bir problem olmuyor bataryalar için.
11:41Evet çok teşekkür ediyoruz.
11:43Önemliydi bunlar bizim için gönlümüzün ve içimizin rahatlaması için önemliydi.
11:48Bölgede Lübnan'da yaşanan problemlerin de işte o saldırının nasıl gerçekleştiğini
11:53öğrenmek de bizim için önemliydi.
11:55Aktardığınız bilgiler ve katkılarınız için çok teşekkür ediyoruz.
11:58Ben teşekkür ederim.
12:00Efendim Gaziantep Üniversitesi elektrik ve elektronik mühendisliği bölümünden
12:05doktor öğretim üyesi Musa Buti bizlerleydi.
12:08Kendi yerine aktardıkları bilgileri için çok teşekkür ediyoruz.