İsrail'in Lübnan'daki çağrı cihazlı saldırısı tarihin en sıra dışı ve en kanlı eylemlerinden biri olarak kayıtlara geçti. 9 kişinin öldüğü yaklaşık 3 bin kişinin ise yaralandığı saldırıların nasıl gerçekleştiğine yönelik pek çok iddia var. İsrail bu eşsiz saldırıyı nasıl gerçekleştirdi? Olası senaryoları CNN TÜRK Dış Haberler Editörü Enver Kaptanoğlu aktardı.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00İstersen sen seslendir önce.
00:02Şöyle, birinci senaryo.
00:03Nakliye esnasında patlayıcı yerleştirilmesi.
00:06Örgütün çağrı cihazlarına tedarik aşamasında küçük patlayıcı aygıtlar yerleştirilmiş
00:11ve uzaktan veya zamanlayıcıyla, bilmiyoruz bunu, etkinleştirilmiş olabilir.
00:17İkinci senaryo ise aşırı ısınan piller.
00:20Hackerlar, cihazlardaki bir açığı kullanarak pillerin aşırı ısınmasına ve patlamasına neden olmuş olabilir.
00:26Üçüncü senaryo ise radyo dalgalarıyla etkinleştirme.
00:30Patlayan cihazlar nakliye sırasında değiştirilmiş ve daha sonra bir yer istasyonundan
00:36veya istihbarat cihazından yayılan radyo dalgalarıyla etkinleştirilmiş olabilir.
00:41Üç farklı senaryo ama şüphesiz ki her birinin arka planı var.
00:46Sana bırakayım sözünü.
00:47Şimdi Kaan, az önce de söyledim.
00:49Bizim kaynaklardan edindiğimizde daha net ve farklı bilgiler var elimizde.
00:55Bu bilgileri paylaşmadan önce sen de az önce ekranda zaten gösterdin.
01:00Bu tabii elimdeki farklı bir marka çağrı cihazı ama sonuçta çağrı cihazı
01:05hepsi kullanım amaçları aynı aynı şekilde çalışma prensibi olduğu için
01:11bunun üzerinden de konuşabiliriz.
01:13Şimdi özellikle şundan bahsetmek istiyorum.
01:16Hizbullah neden bu çağrı cihazlarını kullanıyordu?
01:20Çünkü cep telefonlarını tercih etmiyor.
01:23Daha cep telefonlarına girilip takip edilmesi, dinlenmesi çok daha kolay olduğu için
01:28iç güvenliğini sağlamak, iletişim güvenliğini sağlamak için bu çağrı cihazlarını kullanıyordu.
01:34Bir diğer sebepse bu çağrı cihazları lidyum pile sahip.
01:40Yani birden fazla kez şarj edilebilir ve şarj edildiğinde 85 gün şarjını bitmeden kullanabilirsiniz.
01:5185 gün çok uzun bir süre.
01:53Özellikle de Hizbullah'ın tercih etmesinin nedenlerinden biri bu.
01:57Çünkü Lübnan biliyorsunuz çok büyük elektrik sıkıntısı yaşayan bir ülke.
02:02Yani Lübnan'a gidenler bilir günde 4-5 kez uzun süreli elektrik kesintileri yaşanır.
02:09Özellikle de akşam gece saatlerinde.
02:12İşte Hizbullah bundan etkilenmemek için bu elektrik probleminden etkilenmemek için
02:17bu cihazları da kullanıyordu.
02:19Şimdi elimizdeki bilgilere geçecek olursak tam da bu anlattığım sebeplerden dolayı
02:26İran'la Hizbullah arasındaki ilişkinin boyutunu ve derecesini zaten çok iyi biliyoruz.
02:32İran elimizdeki bilgilere göre bu çağrı cihazlarını Hizbullah'a gönderilmesi için
02:415000 adetlik bir sipariş veriyor bir Tayvanlı şirkete.
02:48Şimdi bu en kritik noktalardan bir tanesi bu.
02:51Bu sipariş verildiği anda ihsal istihbaratı bundan haberdar oluyor.
02:57Şimdi burada sormamız gereken konu soru şu.
03:00İhsal istihbaratı bu siparişin verildiğini nasıl haber alıyor?
03:05Bunu tabii şu anda bilmiyoruz ama sorulması gereken sorulardan bir tanesi bu.
03:10Şimdi Tayvanlı şirket tabii hemen bu iddialar üzerine dün gece açıklama yaptı.
03:14Onu da netleştirelim.
03:16Dedi ki bu cihazları biz üretmiyoruz.
03:20Son birkaç yıldır lisansımıza kullanım hakkı verdiğimiz Avrupalı bir şirket bu cihazları üretiyor.
03:30Ve bu şirkete baktığımızda da BAC isimli Macaristan menşeili bir şirket bu aletler.
03:37Yani İsrail'in Hizbullah üzerinden saldırı düzenlediği aletler Gold Apollo marka AR924 modeli.
03:47Şimdi bu cihazların aslında iki versiyonu var Kaan Temeltaş.
03:51Bunları anlatalım ki daha sağlıklı bilgi vermek açısından.
03:55Şimdi bir versiyonunda sadece mesaj alıyor.
04:00Yani siz mesaj gönderemiyorsunuz.
04:02Sadece gelen mesajı açıp okuyabiliyorsunuz.
04:04İkinci versiyonunda da gelen mesajı okuyabiliyorsunuz ve siz de mesaj gönderebiliyorsunuz.
04:09Hizbullah'ın elinde ikisi de var.
04:11Şimdi sipariş aşamasında İsrail İstihbaratı bunu haberdar haber alıp hemen devreye giriyor.
04:20Ve bu cihazların hepsine ki 5000'den fazla olduğu söyleniyor bu siparişin.
04:25Hepsinin açıp içine tek tek patlayıcı yerleştiriyor ki iddiaya göre yerleştirdiği patlayıcı 20 gram.
04:3520 gramlık PETN isimli çok da aslında güçlü ve etkili bir patlayıcı bu.
04:41Hepsinin içine yerleştirdikten sonra aletleri kapatıyor ve hiç kullanılmamış gibi sıfır paketleyip tekrar kargolanması için bırakıyor.
04:51İşte bu nokta çok kritik.
04:53Bu işlem nerede yapıldı?
04:55Yani bu cihazı satan fabrikanın içerisinde mi yapıldı?
05:00Yoksa İsrail İstihbaratı devreye girdikten sonra başka bir yere mi alındı?
05:05Başka bir depoda mı yapıldı?
05:07Aynı ülkede mi yapıldı?
05:09Hangi ülkede yapıldı?
05:10Bunların hiçbiri şu an bilinmiyor ama çok büyük soru işaretleri.
05:13Ve aslında hem İran'ın hem de Hizbullah'ın güvenliğinin aslında ne kadar açık verdiğini de gösteren noktalardan bir tanesi.
05:22Daha sonra bir şekilde içlerine patlayıcı yerleştirilmiş bu cihazların hepsi kargoyla Lübnan'a geliyor ve Hizbullah'a eline geçiyor.
05:33Hizbullah son 5 aydır bu cihazları kullanıyor.
05:395 ay çok uzun bir süre.
05:42Evet 5 aydır bu cihazları kullanıyor ve elimizdeki bilgilerin ilk aşaması bu.
05:47Bunu şimdi kenara koyalım.
05:49İkinci aşama İsrail tarafı.
05:51İsrail bu cihazları Hizbullah'ın eline ulaştırdıktan sonra biliyorsunuz son birkaç gündür neyi konuşuyorduk biz özellikle de Lübnan özelinde.
06:04İsrail'in artık Gazze'den biraz kopup tamamen yönünü Hizbullah'a çevirdiğini özellikle de Lübnan'ın güneyinde Hizbullah'ı biraz daha kuzeye süpürecek bir geniş çaplı operasyon başlatma hazırlığı içinde olduğunu buna yönelik planlar yaptığını anlatıyorduk ki.
06:22İsrail'in planı da şuydu o büyük çaplı operasyonu başlattığında Hizbullah'a yönelik o operasyon sırasında bu cihazların içine yerleştirdiği patlayıcıları senkronize bir şekilde aynı anda patlatarak Hizbullah üzerinde saldırı geniş çaplı saldırı sırasında büyük bir şok yaratacaktı.
06:45Planı buydu.
06:47Hem saldırı hem de.
06:50Ancak bu noktada Hizbullah'ın içinden Hizbullah'ın iki üyesi bu cihazların içinde normal olmayan bir şeyler olduğuna dair şüphelendi.
07:02Şimdi birkaç gün önce olduğu hatta söyleniyor iddialar arasında bu da var bu şüpheler üzerine iki Hizbullah üyesinden bir tanesi öldürülüyor.
07:14Kim tarafından öldürüldüğü bilinmiyor ki büyük ihtimalle Hizbullah'ın içindeki İsrail'in kullandığı kişilerce.
07:23Bu yine Hizbullah'ın içindeki güvenlik problemini de ayrıca ortaya koyuyor.
07:28Öldürülemeyen ikinci kişi nedeniyle İsrail bu cihazların patlatmasını öne çekiyor.
07:37Diyor ki Hizbullah bunu anlamak üzere cihazların içinde bir şey olduğunu.
07:41Dolayısıyla biz şu anda yaptık yaptık bu operasyonu ya da bir daha hiç yapamayız deyip dün bu operasyonu yapma kararı alıyorlar.
07:50Hemen kısaca bitiriyorum saat 15.30'da tüm cihazlara ki saldırının siber kısmı burası tüm cihazlara aynı anda bir mesaj gidiyor.
07:59İsrail gönderiyor bu mesajları.
08:01Bu mesaj bu cihazın içinde bir ısınma yaratarak patlayıcının aktive olmasını ve o ısı ile birlikte patlamasına neden oluyor.
08:13Ki mesaj geldiği anda 10 saniye boyunca bir sinyal sesi çıkarıyor ki bu cihaza sahip olanlar özellikle cebinde olabilir o anda ya da çantasında olabilir çıkarıp cihaza baksın.
08:26Cihazı eline alsın. Bu da ne amaçlı bakın görüntülerde de dün geceden bu yana görüyoruz.
08:32Elinizi aldığınız anda bakmak için patladığında zaten yaralanmalara baktığımızda el kol yaralanması ya da kalçe ve karın bölgesinde cepte olduğu için ve yüz ve göz yaralanmaları.
08:45Mesajı okumak için baktığınızda o anda patlıyor ve yüzünüzde ve gözünüzde büyük yaralar oluşuyor.
08:53Edindiğimiz bilgilerden çizdiğimiz çerçeve bu şekilde şu anda.
08:57Şu cihazı alabilir miyim? Biraz önce bir mesaj geldi bana dikkatimi de çekti.
09:02Bir arkadaşım dedi ki dikkat et patlamasın. İster ister ama yok gerçekten neden aslında önemli.
09:07Aynı marka değil ama Allah'tan.
09:09Değil değil yok ama sonuç itibariyle şöyle aynı marka olsa bile benim senin anlattıklarından birazdan Gökhan Bey'e de soracağım bunun detayını.
09:16Benim senin anlattıklarından anladığım kadarıyla aynı marka aynı cihaz olsa bile bunun şu an patlama ihtimali yok.
09:23Çünkü bunun patlama nedeni hacklenmesinden ziyade içine yerleştirilen bir parça.
09:27İçine özellikle bir patlayıcı yerleştirilmesi.
09:29Çünkü korkuluyordu ya hani işte telefonlar elim hepimizin telefonları var.
09:34Aslında güzel bir noktaya değindin Kaan.
09:36Yani işte bunun cihazların uzaktan pillerinin patlatılmış olduğu da konuşuldu.
09:41Aslında böyle bir durum olmadığını görüyoruz.
09:43Sadece şunu söyleyebilirim pillerle ilgili.
09:45İçine yerleştirilen patlayıcı aktive olduğu anda o piller de sonuçta patlayıcı aslında patlıyorlar.
09:52Yani telefonların pillerinin şarjlarının patladığını biliyoruz.
09:55Sadece patlamanın etkisini belki biraz daha büyütmüş olabilir.
09:59Ama özellikle pillerin patlatılmasına yönelik bir operasyon olmadığını görüyoruz bunu.