Mehmet Şimşek'in enflasyon yorumunu, Ekonomist Aziz Konukman değerlendirdi: Benim dediğim sistemle kira sorunu hızlıca çözülür.
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Cumhuriyet TV ekranlarına hoş geldiniz sevgili seyirciler, yurttaşın birinci önceliği en önemli gündemi her zaman olduğu gibi ekonomi, hazine ve maliye bakanı Mehmet Şimşek'ten de yeni açıklamalar gördük, bugün bunu konuşacağız, konu başlıklarını değerlendireceğiz.
00:27Konuğumuz ekonomist Aziz Konukman, Aziz hocam hoş geldiniz.
00:31Hoş bulduk sağ olasın iyi ayınlar.
00:34Teşekkür ediyorum nasılsınız?
00:35Sağ olun teşekkürler.
00:37Hocam ilk olarak Mehmet Şimşek enflasyon hakkında konuştu ve enflasyon tek rakama düşecek dedi, şimdi bunun üzerinden başlayalım isterseniz programa yani siz nasıl değerlendiriyorsunuz bu açıklamayı?
00:51Valla bir kere çok önemli açıklama, iki tane çok önemli nokta öne çıkıyor, bir tanesi ilk kez bir programda fiyatların arttığını söylüyor yani enflasyonun düşmesi demek fiyatların düşmesi anlamına gelmez diyor.
01:10Çok hoşuma gitti çünkü ben uzun bir süredir televizyonlarda bunu anlatmaya çalışıyorum, insanlar enflasyon düştü deyince zannediyor ki fiyatlar düştü, hayır fiyatlar artmaya devam edecek bunu bizzat maliye bakanı da kendisi de kabul etti.
01:30Zaten bilinen bir şeydi kabul etmesine gerek yok ama bunu nedense hiç söz etmiyordu en azından bizim söylediklerimiz teyit edilmiş oldu sayın maliye bakanının nezdinde.
01:44İkincisi bir başka vaka yaşadık, Merkez Bankası hatırlarsanız eski başkan fiyatların ne düzeyde olduğunu apartman görevlisinden öğrenmişti.
01:57Burada da sayın Mehmet Şivşek eşinden öğreniyor hatta bizzat onunla birlikte gidip pazardan da fiyatları öğreniyor orada vatandaşın sıkıntısını kabul ediyorum diyor.
02:10Niye çünkü eşi kolundan tutarak diyor ya bir gidelim bir bakalım bir görelim iyi de olmuş eşine de uymuş ve orada vatandaşın sıkıntısını görmüş.
02:22Şimdi biz buradan bir tavsiyede bulunalım, emekçilerle de görüşsün yani emekçilerin örgütleriyle de görüşsün.
02:29Çünkü sayın Mehmet Şivşek OVP hazırlıklarını yaparken hep sermaye kesimleriyle görüştü.
02:35Tabi bu arada yandaş bir takım emekli örgütleriyle de görüşmüş olabilir ama bildiğim kadarıyla emekten yana gerçek örgütlerle örneğin GES'le DİSK'le görüşüldüğünü sanmıyorum.
02:49Öyle ifadeler var emekli örgütleriyle görüşerek OVP hazırladık diyor sayın Yılmaz da öyle söylüyor ama özellikle kendini solda tanımlamış olan örgütlerle bir görüşmeleri yok.
03:03Geçen sene de öyleydi bu sene de olmadı onu görmüş olduk bir kere.
03:07Durum bu yani tavsiyemiz kendisine OVP'yi hazırladı madem artık o dönem geçti ama hiç değilse uygulamasında emek örgütlerine yapacağı politikalarla ilgili bir açıklama yapsın onların görüşlerini alsın gerekirse uygulamada bir takım değişiklere gitsin derim.
03:30Hocam şimdi ülkede enflasyon çok yüksek yurttaş geçim derdinde alım gücü çok düşük bunları zaten her gün ekranlarda konuşuyoruz haberlerimizde yazıyoruz çiziyoruz peki Mehmet Şimşek'in açıklamalarına göre sizin bir ekonomist olarak ben tahmininizi merak ediyorum açıkçası Türkiye ne zaman düşük bir enflasyon tekhaneli bir enflasyon görür?
03:52Valla şimdi Mehmet Şimşek orada tekhaneyi göreceğiz dedi ama yıllığını söylemedi fakat OVP'de var hani söylemi biliyorsunuz revize edildi son rakamlar mesela biliyorsun ilk önce yıl sonu enflasyonu 2024'te 33'tü Merkez Bankası bunu son raporunda 38 diye revize edildi ama şimdi OVP'de 41,5 oldu.
04:19Şimdi tekhane geçen yılki OVP'de geçen yılki OVP'de bakarsak ona tekhane rakamı geçen yılki OVP'de hemen şuradan bakayım ki geçen yıllık da bulmamız lazım.
04:42Geçen yılki OVP'de şöyle demiş 8,3 2026'da yani 24 25 26'yı kapsıyordu ya 8,3'tü bu pardon 8,5 özür dilerim 8,5'tü şimdi bakıyorum bu tüfeği yıl sonu hedefi 2027'de yedi.
05:09Yani daha önce 8,5 olan rakam 2026 için vermiş olan 8,5 olan rakam şey olarak 2027 için 24 26 için 7 olarak verilen rakam 26'da 13 virgül şey 9 virgül 7'ye revize edilmiş.
05:38Tekhaneye 2026'da düşeceğiz ama daha düşük seviyeyi ancak 2027'de göreceğiz.
05:47Yani epey bir bekleyeceğiz bu onu gösteriyor ama şunu unutmamak kaydıyla acaba bu yılın sonunda öngörüldüğü gibi 41,5'la sonuçlanacak mı?
06:00Bunu ben söylemiyorum.
06:01Merkez Bankası kendi ekonomistleriyle bir anket yaptırıyor.
06:07Onların en son rapora göre en son anket sonucuna göre bu rakam 43,14 yani 41,5'a şeyle inanmıyor.
06:17İktisatçılar da inanmıyor.
06:19Merkez Bankası'nın iktisatçılarla yaptığı anket bu sonucu söylüyor.
06:24Sayın hocam şimdi siz daha önce bize verdiğiniz bir demeçte de bu hizmet enflasyonundan bahsetmiştiniz ve benim dediğim formül uygulanırsa özellikle kiralardaki sorunları çok hızlı bir şekilde çözebiliriz demiştiniz.
06:36Şimdi sizden onu biraz daha açmanızı isteyeceğim.
06:39Sizin tavsiyeniz nedir bu konuda?
06:42Valla Merkez Bankası raporlarında hizmet enflasyonunun katılığına dikkat çekiliyor ve en büyük engelin de fiyatların aşağı doğru düşmesine yani enflasyon oranı düşmesine en büyük engelin hizmet enflasyonu olduğu söyleniyor.
06:57Sayın Maliye Bakanı da söyleyişte TV'deki söyleyişte aynı noktaya dikkat çekiyor.
07:03Yüzde yirmilik artık yüzde yirmi beşlik sınır kalktığı için yani orada bir nevi o sorun artık önümüzdeki dönemde çok ciddi olarak varlığını sürdürecek.
07:20Neden?
07:21Çünkü yüzde yirmi beş diye bir sınır söz konusu değil.
07:24Yani hatta yüzde yirmi beşken bile hiç oyulmamıştı hatırlayalım.
07:29Doğruduruz uygulamadı ne bileyim resmen yargı devre dışı kalınca bir nevi orman kanunu devreye girdi.
07:43Kavga, yaralanma, ölümler haberleri hatırlayalım gazete manşetlerine yansıdı.
07:50Dar gelirli sahipsiz büyük sahibi başına buyruk oldu ve devlet de seyretti.
07:56Şimdi bu sınır kalktı.
07:58Şimdi on iki aylık ortalamalara göre yapılıyor biliyorsun zamlar.
08:02Onlar da çok yüksek seyrediyor.
08:05Buna bir şekilde bir müdahale lazım.
08:08Sistemi değiştirmek lazım.
08:10Bir yasada değişiklik yapılacak.
08:12Çok basit yani bir saattir bir iş.
08:14Nedir olay?
08:15Emlak beyanlarını yeniden alacağız.
08:17Hatta bütün Türkiye'de emlak beyanlarının yeniden güncellenmesi gerekiyor.
08:22Çünkü öyle yerler var ki emlakta beyan edilen vergi değeri işte orada kira biliyorsunuz emlakta bir matrah bildiriyor.
08:36Oradaki matrahına bakıyorsunuz kiraya bakıyorsunuz olağanüstü yüksek elli bin lira koymuş.
08:43Oysa emlak beyan değerine baktığımız zaman son derece düşük.
08:48Yani böyle bir ev o kirayı hak etmez.
08:53Bir başkası daha emlak değeri yüksek o elli bin lira alabilir.
08:57Onun için ne yapılması lazım?
09:00Herkesin daha böyle gerçekçi bir emlak değeri belirlerse yani oraya kendisi onu beyanıyla düzeltirse
09:10belli bir oran konur.
09:12Kira geliri bu emlak değerinin belli bir yüzdesi derseniz o zaman adam o kirayı alabilmek için o düşük olan emlak değerini yükseltmek isteyecektir.
09:24Bu da çok yerinde bir şey olur.
09:28Hem belediyeler bundan kazançlı çıkar hem kirasını yüksek verebilme şansını yakalayabilir.
09:38Dolayısıyla kiracı da buna çok ses çıkartmaz.
09:43Çünkü ben de zaten çok değerli bir evde oturuyorum.
09:46Aklı yani bu kirayı da öder.
09:50Yok bundan kaçınıyorsa binasının şeyini daha düşük beyan eder.
09:57O zaman kirası da ona göre daha makul olur.
10:00Böylece herkesin kazandığı bir modele geçmiş oluruz.
10:04Yani kiracı da memnun olur.
10:06Belediye de bundan memnun olur.
10:08Hatta kiralık ev ararken de artık bunların belediyelerde bir veri tabanı olduğu için emlak değerleri de orada.
10:16Siz kiranızın belli bir yüzdesi olacağı için hangi emlak değerinde ne kadar kira ödeyeceğinizi de oradan öğrenerek istediğiniz yerlere gidebilirsiniz.
10:26Tabi emlakçılar biraz bundan rahatsız olabilirler bu süreçte.
10:31Onların daha bir devre dışı olması söz konusu.
10:38Sonuçta bu ciddi anlamda kiraların alıp başını gitme durumu denetlenebilir.
10:47O denetlendiği zaman da hizmet enflasyonu makul bir düzeye gelir.
10:52Böylece yüksek düzeyde aşağı doğru esnek olmayan hizmet fiyatları esnek olmaya başlar.
11:01Ve enflasyonda ciddi anlamda denetlenebilir bir noktaya gelebilir.
11:05Ama bunun için böyle bir siyasi irade gerekiyor.
11:09Mecliste bu konuda muhalefeti ikna etmesi gerekiyor.
11:13Peki Sayın Hocam çok teşekkür ediyorum.
11:16Sağ olasın.
11:18Bir şey daha eklemek mümkün mü?
11:22Şimdi maniye politikaları içerisinde yine bu sefer bir madde daha var.
11:27Geçen seneden daha önceki OVP'lerde hemen hemen hepsinde var olan bir düzenleme.
11:33Şunu diyor vergi muafiyet ve iznanlardan işlerliğini kaybetmiş olanlar tasfiye edilecektir diyor.
11:42Artık hemen hemen her OVP'de yer alıyor.
11:47Ama buna rağmen etkinliğini hangi muafiyet ve iznanların yitirdiği söylenmiyor.
11:53Eğer etkinliğini yitirmişleri tespit ettiyseniz o zaman her yıl vergi muafiyet ve iznan tutarı niye yükseliyor?
12:02Mesela 2024 için 2,2 trilyon vergilerden vazgeçildi.
12:08Yani yasayla bütçe kanunuyla.
12:11Şimdi dört gözle yeni şeyi bekliyoruz bütçeyi bekliyoruz.
12:16Acaba 2023 bütçesinde o ilgili tablolar arasında vergi harcama tutarı ne kadar olacak?
12:24Benim beklentim 2,2 trilyonun da üstünde.
12:28Yani maliye politikası olarak bu muafiyette iznanlar tasfiye edilecek, etkinliğini yitirenler tasfiye edecek ifadesi yine havada kalacak.
12:37Bu da vergi reformunun gerçek anlamda yapılmasını zorlayacak.
12:46Onu da not edelim.
12:48Eğer gerçekten ciddi bir vergi reformu yapalım deniliyorsa bir maddelik bir düzenleme ile bu muafiyet ve iznanlar en azından önümüzdeki yıl emekçiler hariç bütün sermaye dönük muafiyet ve iznanlar kaldırılabilir istenilirse.
13:03Teşekkürler.
13:05Ben teşekkür ederim. Sağ olasınız. İyi yayınlar diliyorum.
13:09Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri Aziz Konukbank konuğumuzdu.
13:14Ekonomiye dair genel bir özet çıkartmaya çalıştık. Enflasyonu konuştuk.
13:18Hazine ve maliye bakanlığının politikalarını konuştuk.
13:21Bugünlük burada noktalayalım. Başka bir programda görüşmek üzere.