Türkiye'nin BRICS serüveni, Erdoğan-Sisi görüşmesinin perde arkası, Paris Paralimpik oyunları ve Küresel piyasalarda Nvidia gerilimi 5N1K'da konuşuldu
Türkiye'nin BRICS serüveni başlıyor mu? BRICS neden önemli? Türkiye BRICS'e girerse ne olur? Tarihi Erdoğan-Sisi görüşmesinde neler konuşuldu? Türkiye Paris Paralimpik oyunlarında... Milli sporcularımız madalya kazanmayı sürdürdü. Türkiye'nin Oscar adayı, Zeki Demirkubuz'un "Hayat" filmi oldu. Küresel piyasalarda Nvidia gerilimi... Teknoloji devi neden değer kaybetti? Cüneyt Özdemir 5N1K'da sordu; EDAM Direktörü Sinan Ülgen, Türkiye Milli Paralimpik Komitesi Genel Sekreteri İbrahim Gümüşdal, İstanbul Bilgi Üniversitesi Öğretim Görevlisi Aslı Tunç ve Teknoloji Uzmanı Çiçek Çizmeci yanıtladı.
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Sevgili seyirciler yeni bir 5N1K programına hoş geldiniz.
00:08Hızla başlayalım.
00:09İlk durağımız Amerika Birleşik Devletleri başkanlık yarışı hala kafa kafaya devam
00:14ediyor.
00:15Demokratların adayı Kamala Harris ile Cumhuriyetçilerin adayı Donald Trump 5 Kasım'da
00:22seçimlerde karşı karşıya gelecekler.
00:24Şu anda baktığınız zaman anketlere Kamala Harris'in ülke genelinde, Amerika Birleşik
00:29Devletleri'nde %4 kadar önde olduğunu görüyorsunuz ama anketlerin detayına baktığınız
00:35zaman seçimleri belirleyen çeşitli eyaletlerde Trump'ın ufak bir farkla da olsa öne çıktığını
00:43görüyorsunuz.
00:44Bu da bize önümüzdeki günlerde 5 Kasım'da yapılacak Amerikan seçimlerinin çantada
00:48keklik olmadığını gösteriyor hiçbir aday için ve de bir anlamda kafa kafaya geçeceğini
00:53de haberlerini veriyor.
00:54Çok heyecanlı bir seçim yarışı olacağını şimdiden söyleyebiliriz.
00:58Bu hafta İsrail'de kıyamet koptu.
01:01Özellikle Netanyahu için çok zor günler vardı.
01:04Çünkü 6 rehineyi Hamas infaz etti.
01:07Oysa bu 6 rehine ki aralarında bir de Amerikalı vardı.
01:11Kaçırılan 107 hala ellerinde tutulan Hamas'ın elinde tutulan 107 rehineden 6'sıydı.
01:18Ucu ucuna bırakılacaktı ama anlaşma olmadığı için Hamas infaz etti.
01:23Bunun üzerine de muhalifler, Netanyahu'ya karşı olanlar sokaklara döküldüler.
01:29Neden anlaşmıyorsun?
01:30Neden bu rehineleri göz göre göre ölümüne yol açıyorsun diye?
01:34Bir de bu arada başka bir pazarlık vardı.
01:36Frederfiya Koridoru denilen bir yer var.
01:39Mısır'la Gazze şeridi arasındaki çok ufak bir yerden bahsediyoruz.
01:43Buraların adına Frederfiya Koridoru adını vermişler.
01:46Netanyahu burayı özellikle işgal altında tutmayı tercih ediyor.
01:52Hamas da eğer anlaşacaksak burayı açın diyorlar.
01:55Mısır'a geçişler en azından olsun diye.
01:57Netanyahu'nun tezi ve kendi aşırı sağcı savunma bakanının da tezi burayı açarsak
02:05Hamas bütün rehineleri kaçıracak buradan Mısır'a.
02:08Biz buranın güvenliğini sağlıyoruz diyorlar.
02:10O da şu anda çok konuşulan konular arasında.
02:13Macron, Fransa devlet başkanı Macron hala bir hükümet kuracak kişiye yetkiyi vermiyor.
02:21Bu da büyük bir krize yolaşmış durumda ve de bu yüzden de 186 bin kişi imza toplamışlar.
02:28Macron'un azlini istiyorlar.
02:30Bu da şu anda Fransa'nın en çok konuşulan konularından bir tanesi.
02:34Amerika'da ne yazık ki yine bir liseye saldırı vardı.
02:37Saldırı yapan da 14 yaşında aynı lisenin Kolombiya Lisesi'nin öğrencilerinden bir tanesiydi.
02:42Dört kişi hayatını kaybetti.
02:44İkisi öğrenci ikisi de öğretim üyesiydi.
02:47Neyse ki bu tür şeyler en azından ülkemizde yok diye artık sevinelim mi Amerika'yı mı üzülelim ne diyeceğimizi tam olarak bilemiyoruz.
02:54Gelelim bu haftanın en çok konuşulan Türkiye'de iki konusuna.
02:58İyi ki Mısır devlet başkanı Sisi Türkiye'ye geldi.
03:02Biliyorsunuz Erdoğan'la arası çok iyi değildi Cumhurbaşkanı Erdoğan'la ve de bu çok konuşuldu, tartışıldı.
03:08Muharifler eleştiriyorlar bir zamanlar Sisi'ye Erdoğan'ın söylediği sözleri hatırlatıyorlar.
03:13Ama diğer taraftan baktığınızda da Mısır'la Niyet Türkiye'nin arası kötü olsun.
03:17Zaten olması belki hataydı diyenler var.
03:20Ve nitekim çok iyi bir karşılama yapıldı.
03:23Ta havalimanında karşılandı külliyede ağırlandı.
03:26Tekrar havalimanında bizzat Erdoğan tarafından başka liderlerde görmediğimiz şekilde uğurlandı.
03:32Bir ikinci konuysa BRICS.
03:34Şimdi ikinci dünya savaşından sonra dünya iki kutuplu bir bloğa dönüştü.
03:39Bir tarafta Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği, İngiltere gibi ülkelerin olduğu transatlantik ülkelerin.
03:46Diğer tarafta da Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği, Çin ve diğer ülkeler vardı.
03:51Bu düzen biraz yavaş yavaş değişmeye başladı.
03:54Nitekim BRICS adlında bir örgüt kuruldu.
03:58Buna da bütün kurucuların ilk harflerini aldılar.
04:01İşte Brezilya, Rusya, Çin ve de daha sonradan Suudi Arabistan katıldı.
04:08İran var, Mısır var, Etiyopya var, Hindistan var, Güney Afrika var ve de bunlar bu şeyi kurdular.
04:14Yavaş yavaş da büyüyorlar.
04:16Yani dünyanın yarı nüfusu ve yarı ekonomisi diyebiliriz.
04:19%42 kadar ekonomisinin de sahibiler.
04:22Ama sonuçta iki kutuplu bir dünyaya dönüşüyor yavaş yavaş.
04:26Bu kutupla da şu ana kadar Türkiye'nin yeri, hepinizin bildiği gibi, Batı kulübündeydi.
04:33Yani transatlantik ülkeler arasında işte Avrupa Birliği'ne girmeye çalışıyoruz.
04:36Amerika ile ilişkiler çok çok iyi.
04:38Ancak sürpriz bir şey oldu ve geçtiğimiz hafta Bloomberg bir haber yayınladı.
04:42Türkiye BRICS'e resmen başvurdu diye.
04:44Önümüzdeki Ekim ayının ortasında da Rusya'da BRICS'in bir toplantısı olacak.
04:48Erdoğan da katılıyor.
04:50İlk başta doğru mu yanlış mı diye herkes düşündü.
04:52Sonra baktık ki bu iş gerçekten doğruymuş.
04:56Şimdi bu Türkiye'nin Batı'ya giden şilebinin bir anlamda yön değiştirmesi anlamına da gelir.
05:01Ya da gelir mi?
05:02Gelin isterseniz bunu bir bilene soralım.
05:04Sinan Ülgen, Ekonomi ve Dış Politik Araştırmalar Merkezi, EDAN direktörü.
05:08Sinan Bey, hiç bilmeyenler için BRICS oluşumunu bize biraz anlatır mısınız?
05:12Türkiye'nin katılması makro dengeleri nasıl etkiler, Türkiye'yi nasıl etkiler?
05:17BRICS öncelikle dört ülkenin, Çin, Rusya, Brezilya ve Hindistan'ın bir araya gelerek kurduğu.
05:25Zamanında aslında terimi Goldman Sachs'ın bir ekonomisti lanse etmişti.
05:31O terimi kullanarak oluşturdukları bir siyasi topluluk.
05:36Daha sonra bunlara Güney Afrika katılıyor ve adı o nedenle BRICS oluyor.
05:43Geçtiğimiz yılda ilk büyük genişlemesini yaparak ilave ülkeleri üye yaptılar.
05:51Bunların arasında İran var, Pakistan var, Kutubi Arabistan var, Birleşik Arap Emirlikleri var.
05:59Şimdi de Türkiye'nin BRICS'e üye olması gündemde.
06:03Anlaşıldığı kadarıyla Türkiye'de BRICS'e üyelik için başvuruda bulundu.
06:09Şimdi BRICS dünya siyaseti bakımından nasıl bir anlam taşıyor?
06:17Bu ülkeler diğer bazı başka siyasi gruplara oranla mesela Avrupa Birliği'ne oranla aslında çok farklı siyasi özelliği taşıyan ülkeler.
06:27İki tanesi otoriter rejimler bunların Rusya ve Çin.
06:31İşte Hindistan ve Brezilya dünyanın en büyük demokrasileri arasında.
06:35Dolayısıyla bir değerler sistemi üzerinden oluşan bir ittifak değil.
06:43Bu ittifak öznesi amacı dünyada şikayet ettikleri batı hegemonyası, batılı güçlerin tasarladıkları dünya yönetimine dair kurumları ve kurallara karşı bir denge oluşturabilmek.
07:01Yani daha temsili bir dünya yönetim sistemi ortaya çıksın.
07:08Kurallar daha katılımcı biçimde şekillensin.
07:13Temel amaç bu.
07:15Artı tabii Çin'in artan ekonomik gücüyle bir nüfuz alanı elde etmesine yönelik de bir takım kurumsallaşmalar oluştu.
07:25Bunların başında işte BRICS'in kalkınma bankası geliyor.
07:29BRICS içinde oluşan bir ödeme sistemi var.
07:32Bunun gibi alt girişimler de mevcut BRICS içerisinde.
07:36Tabi meseleyi Türkiye açısından değerlendirdiğimizde her ne kadar kulağa hoş gelse de Türkiye hem batıda yer alabilir hem BRICS içinde yer alabilir şeklindeki söylem.
07:47Bu çok zor bir diplomatik denklem olacak.
07:51Çünkü başta da ifade ettim.
07:53BRICS'in ortak özelliği biraz bu batı karşıtlığı aslında.
08:00Şimdi Türkiye hem kurumsal batı içinde yer alıp dolayısıyla güvenliğini NATO içerisinde, ekonomisini Avrupa Birliği içerisinde, hukuk sistemini Avrupa Konseyi içerisinde ve bu normlar üzerinden şekillendirip
08:15bir yandan da batı karşıtlığını temel amaç olarak ilerleten bir yapı içinde yer almasının bir takım zorlukları olacaktır.
08:25Bunu diplomatik olarak çok büyük bir beceriyle ilerletmek gerekecek.
08:30Ama dış politikada her tercihin avantajı olduğu gibi bir maliyeti de var.
08:35Bütün bunu dengede yürütmek icap edecek.
08:38Önümüzdeki yıllarda eğer Türkiye'nin üyeliği onaylanırsa.
08:41Hazır sizi bulmuşken Sisi ve Erdoğan görüşmesi sizce nasıl geçti?
08:44Türkiye-Mısır ilişkileri nasıl etkilenir onu da sorayım.
08:47Şimdi Sisi'nin Türkiye ziyaretiyle aslında olması gereken oldu.
08:52Çünkü Türkiye ile Mısır bölgede ağırlığı olan ve bir iş birliği içinde olması gereken iki ülke.
09:02Ama Arap baharından bu yana ilişkiler bozulmuştu.
09:07Bunun da temel nedeni o zaman Türkiye'deki hükümetin Müslüman kardeşleri desteklemesi
09:15ve Mısır'da darbe olduktan sonra da bu desteğini devam ettirmesi.
09:21Sisi'yi doğrudan suçlaması.
09:24Böyle bir dönemde Türkiye ile Mısır arasındaki ilişkiler bozuldu.
09:30Ve bunun başta Türkiye'ye bir maliyeti de oldu.
09:34Ne anlamda bir maliyeti oldu?
09:36Özellikle bölgesel denge bakımından bir maliyeti oldu.
09:39Mısır ile Yunanistan'ı birbirine yakınlaştırdı.
09:43Türkiye'nin Libya'da yürüttüğü politika daha zora girdi.
09:48Mısır tamamen Türkiye'nin karşısında yer aldı.
09:51Şimdi bu 2020 yılı sonundan itibaren Türk dış politikasında atılan normalleşme adımlarıyla
09:59birçok bölge ülkesi ile ilişkiler tamir edilmeye çalışıldı.
10:05Birçoğuyla da bu başardı.
10:07En sonda Mısır kalmıştı.
10:09Önce Sayın Cumhurbaşkanı'nın bu yılbaşında Mısır'ı ziyareti.
10:16Arkasından da Sisli'nin Türkiye'yi ziyaretiyle bu normalleşme tamamlanmış oldu.
10:22Şimdi iki ülke arasında daha derin bir işbirliğinin kapıları açıldı.
10:27Yapılan yaklaşık 17 tane anlaşma var.
10:30Bunlardan bazıları kültürel alanda, eğitim alanında, savunma sanayi alanında ilave işbirliği var.
10:39Dolayısıyla ikili ilişkilerin derinleştirilmesi bundan sonraki dönemde mümkün olacak.
10:46Ama aynı ölçüde önemli olan kanaatimce iki ülkenin bölgesel konular konusunda da
10:52daha yakın bir işbirliğinde bulunmaları.
10:55Burada ilk başta önem taşıyan ülkede Libya.
10:58Çünkü gerek Mısır, Libya'nın komşusu olması hasebiyle,
11:02gerek Türkiye akt etmiş olduğu deniz yetki alanlarının paylaşımı anlaşması nedeniyle
11:09Libya'da gayet etkin bir konumdalar.
11:14Ama şu ana kadar farklı güç odaklarını desteklediler.
11:18Ve iki ülke bu yönde devam ettiği sürece Mısır'ın da Türkiye'nin de aslında Libya'nın istediği istikrara kavuşması zor olacaktı.
11:28O bakımdan Libya'da iki ülkenin işbirliğinde bulunması bölge istikrarı bakımından da önemli olacak.
11:37Bütün bunları değerlendirdiğimizde Sisi'nin ziyaretinin Türkiye ile Mısır arasında yeni bir dönemin başlangıcı olarak görmek mümkün olacaktır diye düşünüyorum.
11:47Sayın Sinan İlgen çok çok teşekkür ederiz yayınımıza katıldığınız için.
11:50Sevgili seyirciler Paris'te paralimpik oyunları vardı bu hafta ve hala devam ediyor aslında.
11:56Çok konuşuldu Türkiye'de çok iyi bir performansla geldi.
12:01Sekizinci kez bu oyunlarda yer aldı.
12:0415 branşta 48'i kadın 45'i erkek 93 sporcumuz Türkiye'yi temsil etti.
12:10Ve 9 branşta da 38 madalya kazandık.
12:14Şimdi isterseniz İbrahim Gümüşdala soralım.
12:17Türkiye paralimpik komite genel sekreteri.
12:20Çok teşekkür ederiz yayına katıldığınız için.
12:23İbrahim Bey hedeflere ulaşıldı mı?
12:25Sonuçlar sizi memnun etti mi?
12:27Gayet başarılı bir süreçten geçtik.
12:29Sonuna geldik belirttiğiniz gibi.
12:31Madalya sayımızı Tokyo'da geçtik ve artarak devam eden bir başarı tandansımız var.
12:40Güzel olan bir tarafta biz Paris'teki paralimpik oyunlarında iki yeni branşla katılım sağladık.
12:50Bir tanesi para triyatrom, bir tanesi para kürek.
12:53Çok çok önemli ağır olan bir para spor.
12:57Burada da katılım sağlığınız için bize ayrıca bir mutluluk veriyor.
13:01Paris 2024 katılımına zaten 93 sporcu rekor seviyeye ulaşmıştık.
13:06Bu 93 sporcumuzla da bugün 20'li insan bir madalya alaraktan başka bir rekora imza attık.
13:14Umarım bundan sonraki süreçte bu madalyalarımız daha çok artar ve ülke sıralamasında da üst sıralara tırmanmış oluruz.
13:23Yazılı basında da özel basında paralimpik oyunlarına büyük bir ilgi gösterdi.
13:27Ancak büyük bir ilginin biz paralimpik oyunlarının sonundan devam etmesini, sürekli bir hale gelmesini çok arzu ediyoruz.
13:35Bu sporcularımıza çok büyük bir motivasyon kaynağıdır.
13:392004 Atina paralimpik oyunlarından başlayaraktan her paralimpik oyunlarında çıkışımız, iğnemiz aynı seviyede yüklenerek devam etti.
13:49Yalnız 2024 Paris'te de bunun tam zirvesi oldu.
13:53İğne çok çok yükseklere çıktı.
13:5693 sporcuyla 20'nin üzerinde madalya kazandık.
14:002028'te de bugün iğnenin çok daha ileri seviyeye ulaşacağına inanıyorum.
14:05İbrahim Bey çok çok teşekkür ederiz yayına katıldığınız için.
14:08Sevgili seyirciler bu yıl Oscar'lara Türkiye'yi temsil eden çok sevdiğimiz bir yönetmenin şahane bir filmi gidiyoruz.
14:15Zeki Demirkubuz'un Hayat filmi seçildi.
14:18Ve de şu anda önümüzdeki günlerde umarız ilk beşe de girer ve de Oscar gecesi orada Türkiye'yi temsil eder.
14:25Hayat filmi nedir ne anlatıyor isterseniz bunu birbirine soralım.
14:29Aslı Tunç, Bilgi Üniversitesi öğretim görevlisi.
14:32Aslı Hanım, Hayat filmini siz nasıl buldunuz?
14:35Spoiler vermeden hani bir izlemeyenler için ben hala izlemedim.
14:38İzleyecek platformu arıyorum bulamıyorum da Oscar adayları arasında yer alma ihtimali var mı?
14:43İlk beşe girer mi?
14:44Evet kişisel olarak Zeki Demirkubuz hayranlı değilim ben.
14:47Yani büyük bir hayran kitlesi olduğunu biliyorum.
14:50Otor bir yaratıcı olarak.
14:52Bunu da takdir ediyorum elbette.
14:54Kendi atmosferini, kendi sinematografik dilini yaratan bir yönetmen.
14:59Hayat filmini aslında bir hoca olarak on üzerinden yedi veririm.
15:04Yedi, yedi buçuk diyelim.
15:06Ortalamanın üzerinde bir film.
15:08Aslında Zeki Demirkubuz'u yedi senedir büyük bir heyecanla bekleyen bir kitle var.
15:14Ben zevkle seyrettim aslında üç saat yirmi dakikalık bir film.
15:17Oldukça uzun bir film.
15:18Batıda tabi Amerikan sinemasında ya da endüstriyelisinde nasıl bir karşılığı olacağını ayrıca tartışabiliriz.
15:25Ama çok tabi izleyiciden katkı bekleyen, onlardan çok fazla beklentisi olan bir film.
15:35Bizim Türk sinemasında malum sanat sineması dediğimiz şey böyle.
15:40Sürekli metaforlar, simgeler, semboller bunların okunmasını aslında izleyiciye yüklemek.
15:47Otor sinemasının vazgeçilmezliği belki de.
15:50Zeki Demirkubuz dediğim gibi yani kendi sinema dilini yaratmış bir yönetmen.
15:55Ama bu filmde de bu topraklardan çıkan pek çok erkek karakteri görüyoruz.
16:03Aslında bu bir erkek filmi.
16:05Toksik erkeklerin, lumpen erkeklerin aslında bir resmi geçit gibi önümüzden geçtiğini görüyoruz.
16:12Ama bir kadın karakterin yansıması olarak görüyoruz bunu hicran karakteri olarak.
16:19Ve film iki ayrı bölüme ayrılmış vaziyette.
16:23Yani ilk hikaye aslında Rıza'nın hikayesi.
16:27İkinci bölüm ise hicranın, hayatın aslında hikayesi.
16:31Ama sessizlikler, kapalı televizyon ekranları, aslında hep bu taşla sıkıntısı.
16:40Bütün bunlar hep Zeki Demirkubuz'un kullandığı temalar.
16:45Dediğim gibi şansı var mı diye sorarsanız.
16:49Bence zayıf.
16:51Keşke olsa.
16:52Ama diğer filmlere mesela geçen senenin bir önceki senenin Uluslararası Oscar adaylarına baktığımızda.
16:59O kadar güçlü filmler görüyoruz ki.
17:02Biliyorsunuz önce bir eleme yapılıyor.
17:06Her ülke kendi adayını sunuyor.
17:08Bizim adayımız Hayat.
17:11Ama daha sonra bu 90-95 film arasından 15'e eleniyor.
17:19İlk eleme 15 filmde oluyor.
17:21Daha sonra da tabii komite bunu 5'e indiriyor.
17:25Yani biz bu sonuçları önce Aralık'ta sonra da Ocak'ta göreceğiz.
17:31Dediğim gibi umarım hayatın bir şansı olur.
17:35Dilerim bir karşılığı olur.
17:38Bu topraklardaki karakterlerin evrensel bir karşılığı olur.
17:43Ama benim umudum biraz az doğrusu.
17:46Çünkü dediğim gibi geçen sene bir düşüşün anatomisi gibi.
17:51Öğretmenler Odası gibi.
17:53Japon filmi Perfect Days, Mükemmel Günler gibi öyle filmler gördük ki.
17:59Bunların evrensel karşılıkları da vardı.
18:03Kültürel dokularından öte.
18:05Hayatın böyle bir film olduğunu ben düşünmüyorum kişisel olarak.
18:08Tarihsel olarak Oscar'a giden ülkelerin filminde bir değişiklik var mı?
18:11Hangi filmleri gönderiyorlar?
18:13Çünkü normal şartlarda Zeki Demirkubuz daha farklı bir canlı temsil ediyor Türkiye'de.
18:18Tabii Oscar ödülleri hem süreç hem filmlerin kalitesi, niteliği, doğası çok değişti.
18:27Yani bütün bu hem Me Too hareketi, hem kadın hareketi, hem ırk tartışmaları.
18:34Bütün bunlar filmlerin içeriğini de değiştirdi.
18:38Tabii seçim sürecini de değiştirdi.
18:40Jürenin yapısını da değiştirdi.
18:422015'den itibaren hep beyaz, yaşlı erkeklerin seçtiği bir film seçkisinden bahsediyoruz.
18:52Baktığımızda oranlar radikal olarak değişti.
18:55Şimdi çok daha kapsayıcı, çok daha kadın ağırlıklı, etnik çeşitleri olan bir jüriyi görüyoruz.
19:02Bu da tabii olumlu olarak yansıyor.
19:04Eskiden sadece Amerikan sinemasını yücelten bir süreç artık çok daha küresel ve kapsayıcı bir yöne doğru gittiğini görüyoruz.
19:14Yani Kore filmleri, Asya filmleri dediğim gibi farklı yönetmenler, kendi dillerinde teşekkür konuşmaları yapan yönetmenler.
19:24Mesela Parazit'te gördük bunu.
19:26Koreli yönetmen kendi dilinde konuştu.
19:29Çok daha kucaklayıcı bir Oscar süreci görüyoruz.
19:35Hem seçiminde, hem filmlerin yapımında, hem sinema dilinde.
19:41Bütün bunlar çok daha çeşitliliği getiriyor ki bu çok güzel bir şey tabii.
19:45Bütün bu eleştiriler dikkate alınıyor.
19:47Artık beyaz yaşlı erkeklerin seçtiği, çok daha büyük bütçeli, dev, epik filmlerin yerine sıcak, kendi kültürel konularını da taşıyabilen ama evrensel bir takım değerlere vurgu yapan filmler öne çıkmaya başladı.
20:03Bu çok sevindirici elbette.
20:05İnşallah Türkiye'ye de bu şekilde yansır bu güzel kapsayıcı durum.
20:11Aslı Hanım çok çok teşekkür ederiz. Sağ olun.
20:13Bu hafta ilginç bir teknolojide, ilginç bir tartışma da vardı.
20:18Tartışmalı bir hisse vardı daha doğrusu.
20:20Nvidia diye bir şirket var.
20:22Çip üretiyor bu şirket.
20:23Ve de şu anda teknolojinin ilk beş şirketinden birine çıktı.
20:28Ve Nvidia hisseleri herhangi bir dalgalandığında bütün silikon malisi dalgalanıyor.
20:35Ve bu hafta %10 kadar düştü.
20:37Düşüş nedeni ise bir soruşturma.
20:40Nvidia'ya açılan, yapay zeka işletmecisine açılan bu soruşturma bütün silikon malisini de yakından ilgilendiriyor.
20:47Çiçek Çizmeci şu anda konuğum.
20:49Çiçek, bu soruşturmanın Nvidia'yı nasıl etkiler? Ne soruşturması bu? Oradan başlayalım istersen.
20:55Bloomberg'un haberine göre Nvidia Amerika'da bir antitrust yani antitekel soruşturmasıyla karşı karşıya.
21:02Soruşturmaya göre de Nvidia'nın özellikle şirketlere sunduğu çipler vasıtasıyla başka ekosistemlere ya da başka rakiplerine geçmesini zorlaştırdığını söylüyorlar.
21:16Bu sebeple yani başka tedarikçilere geçişini zorlaştırması sebebiyle Nvidia'nın bu iddialarla beraber bu soruşturma başlatıldı.
21:24Ayrıca Nvidia Nisan ayında Run AI isimli bir yapay zeka şirketi satın alındı.
21:30Bu şirketi satın almasıyla ilgili de ayrıca bir soruşturma başlatıldı.
21:35Neden Run satın almasıyla ilgili bir soruşturma var?
21:38Çünkü bu şirket yapay zeka hesaplamalarını yönetmek için bir yazılım üretiyor.
21:43Ve bu birleşmenin müşterilerin Nvidia çiplerinden uzaklaşmasını daha zor hale getireceğine dair endişeler var.
21:51İşte soruşturmanın bir diğer sebebi de bununla ilgili.
21:54Evet Nvidia kendisine soruşturma ile ilgili bir belge daha ulaşmadığını söyledi.
22:00Peki Nvidia'da bu arada bu şu anda yaşanan hisse düşüşleri bu soruşturma ile bağlantılı mı?
22:07Evet hatta öyle ki bu soruşturmanın başladığına dair haberler yayılmaya başlayınca hisseler biraz daha fazla düşmeye başladı.
22:16Ama bu düşüş aslında geçtiğimiz hafta Nvidia üçüncü çeyrek karını açıkladığı zaman başlamıştı.
22:23Neden burada bir hisse düşüşü başladı?
22:26Çünkü Nvidia beklenilenin daha üzerinde bir kar açıklaması isteniyordu, bekleniyordu.
22:32Ama böyle olmadı.
22:3430 milyar dolar civarında bir kar açıkladı.
22:38Beklentiler 32,5 milyar doların üzerindeydi.
22:41Aslında baktığımızda geçtiğimiz çeyreğe göre %15'lik bir artış görüyoruz aslında.
22:46Ve geçtiğimiz yıla göre %122'lik bir artış.
22:49Yani rekor seviyesine bir artış ama artışın daha da büyük bir beklentisi vardı.
22:54Bu sebeple işte bir hisselerde düşüş başladı.
22:58Bununla beraber bu soruşturma da eklenince şu ana kadar baktığımızda Nvidia hisseleri %9,5 değerinde hisse kaybetti.
23:06Ve 279 milyar dolarlıkta hissesini şimdiye kadar kaybetti.
23:11Ve bu kayıpla beraber ayrıca Jensen Huang yani Nvidia'nın CEO'su ve yöneticisi olması yanı sıra kurucu ortaklarından biri.
23:22O da kendi servetinden büyük bir değer kaybetti.
23:25O da şu anda neredeyse 10 milyar dolarlık bir kayıpla Bloomberg'ün en zengin milyarderler listesinde.
23:35İlk 20'nin içerisine şu anda gidip geliyor.
23:39İşte 18'de biraz daha yukarıdaydı, aşağıdaydı gibi.
23:42Ama şu anda da esas önemli olan aslında kendisinin de servetinden değer kaybetmiş olması.
23:49Bir yandan da bu arada Nvidia aslında bu sene itibariyle de geçtiğimiz senelere göre çok büyük bir artış yaşadı.
23:56Ve işte bahsettiğimiz %100'ün üzerinde bir artış yaşadı.
23:59Bununla beraber neredeyse birkaç haftadır her gün Nvidia CEO'su aslında kendi hisselerinden satışlar yapmaya başlamıştı.
24:07Hatta öyle ki 80 milyonun üzerinde hissesi var.
24:10Neredeyse bir milyonun yarısının kadarını her gün işte 40 binlik paketler şeklinde neredeyse işte 12 gündür sürekli bu arada sattığına dair de ayrıca bilgiler geliyor.
24:26Bu soruşturma ne olur?
24:28Aslında bu soruşturmanın benzerine baktığımızda Google'a bakabiliriz.
24:31Google'a bakabiliriz.
24:32Google'ın da senelerle süren antitrust davaları yani antitekel davaları oluyor.
24:37Bununla özellikle hem Amerika'da hem de Avrupa Birliği'nde bununla Google savaşıyor.
24:42Ve büyük para cezalarına da dönüşebiliyor.
24:45Şimdi en son yine Amerika'da bir antitrust davası oldu Google'la alakalı.
24:51Google'ın yine hem rekabeti zorlaştırdığı hem de reklam konusunda rekabeti zorlaştırdığına dair ve bunu kaybetti.
24:59Şimdi bununla ilgili nasıl bir ceza alacak hatta o da merak konusu.
25:03Yani aslında Nvidia'ya baktığımızda biraz Google anımsatıyor.
25:06Bu anlamda da belki de yongaların Google'ı diyebiliriz Nvidia'ya.
25:11Çünkü önümüzdeki dönemlerde de bu liderliğini koruduğu sürece hem Amerika'da hem Avrupa'da hem de Dünya'da eğer böyle giderse o zaman çok daha fazla bu tekelle ilgili sorunlar ve soruşturmalar da karşı karşıya kalacaktır.
25:24Sevgili Çiçek çok çok teşekkür ederim.
25:26Sevgili seyirciler az gittik uz gittik bir 5N1K'ın daha sonuna geldi.
25:29Hızlı bir dünya turu yaptık her zaman olduğu gibi.
25:32Önümüzdeki hafta yeni bir 5N1K'da CNN Türk ekranlarında buluşuncaya kadar kalın sağlıcakla.