Ajan H21: Mata Hari

Kaan Ünsal Alphan
Kaan Ünsal Alphan
  • geçen ay
Kanalıma üye olmak için http://wedia.link/KaanUnsalAlphanKATIL linkine tıklayabilirsiniz.

Müzik:
Ender Güney https://www.youtube.com/channel/UCHEioEoqyFPsOiW8CepDaYg
Kardeş kanallarım:
Mirage Serap Yılmaz https://www.youtube.com/channel/UCRzQKQkZPnUvh9uB60W58bQ
Mesart https://www.youtube.com/channel/UCf_7KxOeL24quiF6CX3LtCA

"Mucize diye bir şey yoktur, sadece biz evreni çok az biliyoruz..."

'Kaan Ünsal Alphan YouTube Kanalına hoşgeldiniz. Birbirinden özel içeriklerimizden haberdar olmak için http://wedia.link/kaanunsalalphan linke tıklayarak 'Abone' olabilirsiniz.

Kaan Ünsal Alphanı Facebook'tan takip etmek için https://www.facebook.com/kagan.alphan linke tıklayabilirsiniz.

Kaan Ünsal Alphanı Instagram'dan takip etmek için https://www.instagram.com/kaganalitik/ linke tıklayabilirsiniz.

Kaan Ünsal Alphanı Twitter'dan takip etmek için https://twitter.com/KaanUnsalAlphan linke tıklayabilirsiniz.

Bunlar da hoşunuza gidebilir;

Tüm belgesellerimizi izlemek için http://wedia.link/7YDX7 linkine tıklayabilirsiniz.

Şiir ve hikayeleri izlemek için http://wedia.link/JSqvG linkine tıklayabilirsiniz.

Podcastleri izlemek için http://wedia.link/wP3Wo linkine tıklayabilirsiniz.

Kaan Ünsal Alphan videolarını izlemek için http://wedia.link/le5D1 linkine tıklayabilirsiniz.

Sesli Anlatım videolarını izlemek için http://wedia.link/NALHz linkine tıklayabilirsiniz.

Kaan Ünsal Alphan Kanalı

Gerçeğin peşinde; varlığın tüm bilinmeyenlerini, gün yüzüne çıkmaya çalışan hakikati, hasır altı edilmiş fenomenleri, gizemli olayları, belge, bilgi ve tanıklarıyla ortaya çıkarmaya çalıştığımız belgesellerimizle tarihe not düşüyoruz.

#KaanÜnsalAlphan #AjanH21 #MataHari
Transcript
00:00Astronotlar geminin yakınlığında anlaşılmaz ve açıklanamaz birşeyler yaşanıyor.
00:09Yani alman ırksal araştırma ve eğitim yaklaşık 3500 yıl önce altın çağını yaşamış antik sesler çığlıklara, kurumalara ve telkraf bildirim sesleri yapıyor.
00:20Dünya tarihinin en korkunç seri katili ile karşılaşmış.
00:24İlk olarak koridorda 5-6 hafta sonra kameralar geçişi I. Gordiat doğru yöne çıkıyor.
00:30KGB su gibidir.
00:32Bulunduğu ortama okunara insanın zamanda yoruluk yapması meselesinin çözülebilir bir mesele olduğu iddia zannediyor.
00:50Fransa, 15 Ekim 1917.
00:54Sabahın erken saatleri.
00:56İdam mangasının önünde siyah giyimli bir kadın yürüyor.
01:01Aslında kolları bağlı, kafasına ise bir çuval geçirilmiş olmalıydı.
01:05Onun ise başı açık, kolları kelepçesizdi.
01:09Kafasında bir şapkası vardı.
01:11İdama bu şekilde gitmeyi kendisi istemişti.
01:16Bu kadının hayatı ve ölüm anı ile ilgili çok fazla şey söylenir.
01:20Hatta saniyeler sonra kendisine mermi sıkacak olan genç askerlerden birine kompliman yaptığı da rivayetler arasındadır.
01:28Sadece bunlar da değil, onun karşı karşıya kaldığı ithamlarla gerçekte ilgisinin olup olmadığı da tam olarak bilinmiyor.
01:36Acaba bu kadın gerçekten de idamı hak etmiş miydi?
01:41Onun hakkında dünyanın bütün dillerinde sayısız kitap yazıldı.
01:45Siyah-beyaz sinema dönemlerinden beri onun hayatını anlatan filmler, belgeseller çekildi.
01:51Ancak ölümü üzerinden 100 yıldan daha fazla bir zaman geçmesine rağmen biz bu kadınla ilgili hala çok az şey biliyoruz.
02:00Daha da tuhaf olan onun hakkında yazılanlar ve konuşulanlar birbiriyle o kadar çelişiyor ki,
02:06insan farklı kadınlardan bahsedildiği izlenimine kapılıyor.
02:10Onun yaşam hikayesi ise bugün hala birçok araştırmacıyı ve sıradan insanları çok fazla heyecanlandırıyor.
02:17Matahari'nin biyografisi düzinelerce efsaneden oluşuyor ve bunlardan sadece birkaçı bir şekilde arşiv bilgileriyle onaylanıyor.
02:26Hakkındaki net bilgilere ulaşılamamasının nedeni ise özellikle gizli servis belgelerinin henüz tamamen halka açılmamış olmasıdır.
02:36Bu akşam tarihin en ünlü kadın casusunun sırlarla dolu yaşamını anlatmaya çalışacağız.
02:50Matahari ya da gerçek ismiyle Margareta Gertrude Zelle 7 Ağustos 1876'de Hollanda'nın Leeuwarden kentinde iflas etmiş bir şapka tüccarının ailesinde dünyaya gelmişti.
03:04Bazı iddialara rağmen onun kökeninin Yahudi veya Asyalı olduğu akademisyenler tarafından yalanlanmıştır.
03:11Çocuklar seçkin bir okula gittiler. Hiçbir şeye ihtiyaçları yoktu.
03:16Ancak Adam Zelle iflas ettiğinde her şey bir gecede çöktü.
03:21Bunu aile sorunları takip etti.
03:24Ebeveynler kızları 13 yaşındayken boşandılar.
03:28Margareta 15 yaşına geldiğinde annesi yaşadığı zorluklara ve çektiği acılara dayanamayarak vefat etti.
03:35Baba Adam Zelle çocuklara bakamayacağını anlayınca akrabalar devreye girdi ve çocuklar birbirlerinden ayrılarak her biri başka bir akrabanın evinde yaşamaya başladı.
03:46Baba artık genç kız olma yolunda olan kızını Hollanda'nın kuzeyindeki Snek kasabasına vaftiz babasına gönderdi.
03:54Ancak kızın eğitimine de devam etmesi gerekiyordu.
03:58Bu nedenle kısa süre sonra ülkenin güneyine Leyden şehrinde anaokul öğretmenlerini yetiştiren yatılı bir okula gönderildi.
04:06Bu kadının yaşam çizgisine baktığımızda onun kadın cinselliğinin tüm kapıları açtığını daha genç yaşlarındayken anladığını söyleyebiliriz.
04:15Daha okul yıllarındayken Margareta erkekleri etkileyebildiğini keşfetti.
04:20Buradayken okul müdürünü baştan çıkardığı söylenir.
04:24Vaftiz babası kızı skandalın merkez üstünden derhal uzaklaştırmak zorunda kaldı.
04:30Ancak özgürlük isteyen Margareta artık katı karakterli vaftiz babasıyla püriten bir ortamda yaşamak istemiyordu.
04:38Bu nedenle de birkaç ay sonra Lahey'deki amcasına kaçtı.
04:42Fakat orada da ortamı çok sıkıcı ve baskıcı buldu.
04:4618 yaşındaki güzel artık özgür kalması gerektiğine karar verdi.
04:521890'ların ortalarında sokaktan bir gazete satın aldı ve erkeklerin kendilerine eş aramak için verdikleri ilanları incelemeye başladı.
05:01Hollanda sömürgesi Doğu Hint adalarından kel, bıyıklı bir askeri kaptan olan Rudolf MacLeod da ilan verenler arasındaydı.
05:10Margareta büyük bir cesaretle ilana karşılık verdi.
05:14Hatta onu baştan çıkarmak için siyah saçlı ve koyu tenli çarpıcı bir fotoğrafını da gönderdi.
05:20O sıralar Margareta 19 yaşına yeni basmıştı ve aralarında 21 yaş fark vardı.
05:26Çift 11 Temmuz 1895'te evlendi.
05:30Evlilikten sonra önce Endonezya'nın Java adasına ardından Doğu Hint adalarına yerleştiler.
05:37Ancak bu mutsuz bir evlilik oldu.
05:40MacLeod'un çok fazla alkol tüketmesi ve Matahari'nin diğer memurların ilgi odağı olmasından dolayı aralarında sık sık şiddetli tartışmalar çıkıyordu.
05:50Başka bir kaynakta ise kocasının Margareta'yı gözünün önünde hiç utanmadan aldattığı geçer.
05:56Yetmiyormuş gibi onu başka şekillerde de aşağılamaya başlamıştır.
06:01Bir iddiaya göre Margareta Java adasında yaşarlarken kocasının kendisine yaptıklarının intikamı olarak onu genç bir subayla aldatmıştı.
06:10Bu evlilikleri sırasında Margareta bir erkek bir de kız evlat doğurdu.
06:16MacLeod küçük çocuklarına da şiddet uyguluyordu.
06:221899'da aile korkunç bir trajedi yaşadı.
06:26İki yaşındaki oğulları Norman ıstırap içinde öldü.
06:30Çocuğun ölüm nedeni hala net değil.
06:33Bazı raporlara göre ebeveynlerden birinin kendisine bulaştırdığı frengi komplikasyonlarından öldü.
06:40Bu hastalık vücuttaki yaralara temasla da bulaşabiliyor.
06:44Diğer kaynaklara göre ise çocuklar kocası MacLeod tarafından hakarete uğrayan bir hizmetçi tarafından zehirlenmiştir.
06:52Kızları Jean Louise mucizevi bir şekilde hayatta kaldı.
06:56Ancak o da fazla yaşamadı. 21 yaşındayken vefat etti.
07:02İddiaya göre onun da ölüm nedeni sifilizdi.
07:06Bu olayın gerçek sebebi ve ayrıntıları Matahari'nin hayatındaki gizemli noktalardan biridir.
07:19Margaretha kendisine dans konusunda güvenmiyordu.
07:23Ancak yine de biraz kafasını dağıtmak için sadece Endonezya geleneklerinin değil,
07:28aynı zamanda ulusal dansların da çalışıldığı bir dans grubuna katıldı.
07:34O sıralar ayrıldılar ve Margaretha Paris'e yerleşti.
07:38O zamanlar kocasının ona ulaştığı ve kendisine geri dönmesi için yalvardığı anlatılır.
07:44Margaretha biraz da kızları için evliliklerine bir şans daha vererek kocasına geri dönmüş,
07:50ancak aynı şiddeti ve ihanetleri tekrar yaşamaya başlamıştır.
07:541902 baharında aile gemisi aldığı sayısız darbeye dayanamayınca
08:00aile gemisi aldığı sayısız darbeye dayanamayarak nihayet parçalandı.
08:05Çift sonsuza dek ayrıldı.
08:08Kocası ona nafak ödemeyi reddettiği gibi kızını da elinden aldı.
08:18Yalnız kalan kadın Paris'e taşındı.
08:21Yoksulluğun eşiğindeydi.
08:23Önce ressamlara çıplak modellik için başvurdu.
08:27Ancak küçük göğüslerinden dolayı geri çevrildi.
08:30Ardından kadın Endonezya'da kazandığı ata binme becerilerini hatırladı
08:35ve Bayan Gresh MacLeod takımı adıyla oynadığı Molière şirketinde bir iş buldu.
08:40Ancak lükse alışan kadın kazancından memnun değildi.
08:43Daha fazla kazanmanın ve Paris'in bohem ortamına girmenin bir yolunu aramaya başladı.
08:49Sonra dans etme yeteneğini ve adadaki performanslarına eşlik eden erkeklerin tepkilerini hatırladı.
08:55Erotizme vurgu yapan egzotik danslar Fransızlar üzerinde inanılmaz bir etki yaratıyordu.
09:01O zamanlar striptiz kavramı halk için yeni bir şeydi.
09:05Paris'te tanıştığı ve daha sonra sevgilisi olduğu Fransız bir diplomat kendisine dansçı olmasını önerdi.
09:11Bu şekilde çok daha kolay para kazanabilir, özgürleşir ve hayatının geri kalanında da rahat ederdi.
09:19Margaretha'nın egzotik bir dış görünümü vardı.
09:25Hindistan'dayken oranın dinini, kültürel motiflerini, sembolizmini çok iyi öğrenmişti.
09:31Bütün bunları kullanarak yarattığı tapınak dansı 1905 yılında Paris'te büyük bir ilgi gördü.
09:38Margaretha tam anlamıyla zamanın ruhunu yakalamıştı.
09:42Doğu motiflerinin batıda ilgiyle karşılanmaya başlandığı bir dönemdi.
09:47Margaretha'nın bu zaferi Japonya ve Almanya'nın şaşkın büyükelçilerinin yanı sıra seçilmiş misafirlerin önünde gerçekleşti.
09:55O gece onun hayatının dönüm noktasıydı.
10:06O akşam Margaretha Paris sosyetesine girdi ve orada sağlam da bir mevki elde etti.
10:12Ancak birçok uzman ve tarihçi onun aslında iyi bir dansçı olmadığı görüşünde hemfikirdir.
10:1828 yaşında dansa başlamıştı ve geçmişinde hiç dans veya koreografi deneyimi yoktu.
10:24Ancak yine de onda insanları çok etkileyen, açıklanamayan bir güç vardı ve bu güç her neyse onda doğuştandı.
10:32Çok derinlerden geliyordu.
10:35Herkesi tılsımlayan şey de buydu.
10:39Vücuduna ustaca sardığı kumaşların içinde o Hindu bir dansçıyı canlandırıyordu.
10:44Antik Hint tapınaklarında kutsal dansların eğitimini aldığı ise kuru bir söylentiden ibaretti.
10:51Belki de bu Margaretha ve patronu Mösyö Gimet'in ortaya attığı ilk efsanelerden biriydi.
11:00Bütün Fransız sosyetesi gizli dans sanatını öğrendiği Hint tapınaklarında büyümüş olan sıra dışı dansçıyı konuşmaya başlamıştı.
11:08MÜZİK
11:31Röportajlarından birinde ise Hint İmparatoru ile bir prensesin gayrimeşru çocuğu olduğunu ve Kandasvani'deki tapınağın rahipleri tarafından büyütüldüğünü iddia etmişti.
11:44Bir bahçede yaptığı gösterisinde beyaz bir atın üzerinde neredeyse tamamen çıplak bir şekilde sahneye çıktı.
11:51Kalçalarını sergilemekten hiç çekinmeyen Margaretha göğüsleri konusunda pek cömert değildi.
11:57Onları genelde boncuklardan oluşan sütiyenle gizliyordu.
12:01Küçük olmalarından utandığı söylenir.
12:03Sahnede kışkırtıcıydı.
12:06Performanslarındaki en ünlü aşama yalnızca mücevherli sütiyeni ve kollarıyla kafasında birkaç takıyı bırakarak tamamen soyunmasıydı.
12:15Az önce de söylediğimiz gibi bugün bildiğimiz anlamıyla striptizin temelini attığı da söylenebilir.
12:21Ancak onun önemli özelliği Avrupa'nın göbeğinde bir doğu dansı ile ilgi toplamasıydı.
12:26Striptize sanatsal bir renk katması onun kimi eleştirmenlerden bile olumlu not almasını sağlamıştı.
12:33Onun sahne, kıyafet ve mücevher tasarımcılığını yapmış olan Rus asıllı Fransalı sanatçı Roman Petrovic Tirtov ise onu oldukça mütevazı, utangaç ve özgüvensiz biri olarak anlatıyordu.
12:45Buna karşılık gazetecilerin karşısındaki Margaretha pek de öyle biri değildi.
12:50Bazen kendisini mütevazılıktan uzak bir şekilde Venüs olarak tanımlıyor, bazen de Hint krallarının soyundan geldiğini anlatıyordu.
12:59Sıradan bir subay karısından doğunun tanrıçasına doğru bu dramatik dönüşümünün ardından kendisine Matahari sahne ismini aldı.
13:08Matahari Malayca güneş, Endonezya ise şafağın gözü demektir.
13:14Yaklaşık 1910'da onun birçok taklitçisi ortaya çıktı.
13:18İlk başlarda onu kısmen de olsa öven eleştirmenler, Matahari'nin popüleritesinin ve göz kamaştırıcı özelliklerinin ucuz teşhircilik ve sanatsal değer eksikliğinden kaynaklandığına inanmaya başladılar.
13:30Avrupa çapında önemli sosyal etkinlikler planlamaya devam etmesine rağmen ciddi kültür kurumları hala onu dans edemeyen bir dansçı olarak küçümsüyorlardı.
13:40Yine de Matahari fırtınası Paris'in bütün önemli salonlarını fethetti.
13:46Ardından diğer şehirlere geçti.
13:48Viyanalı bir muhabir Matahari'nin dansını vahşi bir hayvanın kıvrak zarafeti şeklinde tanımlamıştı.
13:55Matahari'nin çok özel bir yüzü ve bakışları vardı.
13:59Onu gören herkesin üzerinde tuhaf, yabancı bir etki bırakıyordu.
14:04Başka bir yazar ise onun bir kedi çekiciliğine sahip, oldukça dişi, kadınsı, aynı zamanda ulağanüstü trajik göründüğünü yazıyordu.
14:14Özellikle de o dönemler kadının toplumdaki yeri de gözünün alındığında o gerçekten de çok müstesna bir karakterdi.
14:22Büyük kalabalıklar onu izlemeye geliyor, resimleri kartpostalların, şeker kutularının üzerini süslüyordu.
14:29Matahari Paris'in ünlü salonlarında ve Baron Rothschild'in konağında üç kez sahne aldı.
14:36Olimpiya tiyatrosunun efsanevi sahnesinde performans sergiledikten sonra ise gerçek bir zafer yaşadı.
14:42Paris, Londra, New York gazeteleri onun hakkında yazıyor.
14:46Ona bir mucize, bir inci, bacakların, ellerin, gözlerin, dudakların ve tüm vücudun oyunuyla izleyiciyi etkileyen bir esneklik tehası diyordu.
14:57Bu arada Matahari'nin eski kocası ise onun dans etmeyi asla bilmediğini ve genel olarak Margarita'nın düz ayaklara sahip olduğunu iddia ediyordu.
15:071906 yılında Matahari Madrid'de iki haftalık bir iş anlaşması yaptı.
15:12Oradan Monte Carlo'ya giderek Messenet Balesi'nde dans etti.
15:17Ünlü Giacomo Puccini odasına çiçek gönderdi ve Jules Messenet ona aşkını ilan etti.
15:27Ancak hakkındaki fuhuş söylentileri de şöhretiyle aynı hızda yayılmaya başlamıştı.
15:32Kimilerine göre bunun altında onda paranoya haline gelmiş fakirlik korkusu yatıyordu.
15:37Matahari Fransa ve Almanya'nın üst düzey yetkilileri ve bohemlerinin yakın olmayı bir onur olarak gördüğü seçkin bir hayat kadınına dönüşmüştü.
15:47Anlatılanlara göre hemen hemen her Avrupa kentinde Margarita'nın ona mücevher ve para yağdıran seçkin sevgilileri vardı.
15:55Bununla birlikte Matahari sürekli olarak paraya muhtaçtı ve borçları vardı.
16:00Bunun nedeni ise sadece savurganlığı ve olağanüstü lüks alışkanlığı değil, aynı zamanda kumar kartlarına olan sevgisiydi.
16:08Matahari'nin yoksul babası 1906 yılında kızıyla ilgili Kızımın Hayat Hikayesi ve Eski Eşine İtirazı maddi bir kitap yazdı.
16:17Bu kitap babaya çok fazla para, kızına ise Avrupa'da daha büyük bir şöhret getirdi.
16:301906 yılında Matahari Berlin'de sahne alıyordu.
16:34Birinci Dünya Savaşı başladığında da oradaydı.
16:37Burada yeni bir sevgilisi vardı, zengin bir toprak sahibi ve teğmen Alfred Kiepert.
16:43Teğmen Matahari'yi Eylül ayında askeri tatbikatların yapıldığı Silezya'ya davet etti.
16:49Savaş başladığında Almanya'dan çıkmayı denedi ama başaramadı.
16:53Bir Rus ajanı olduğu şüphesiyle birkaç kez gözaltına alındı.
16:57Gizlice Hollanda'ya geçmeyi başardı ancak Paris'teki yaşamdan sonra burası ona çok sıkıcı gelmeye başladı.
17:04Sonunda Paris'e döndü.
17:07Bankacı sevgilisi burada ona yeni bir ev hediye etmişti.
17:10Ancak Matahari'nin alışkın olduğu hayat artık yoktu.
17:14Savaştan dolayı gezip tozamıyordu.
17:171912 yılından sonra Matahari'nin prestiji sarsılmaya başladı.
17:2213 Mart 1915'de kariyerinin son gösterisinde sahne aldı.
17:27Yeni genç dansçıların sahneleri doldurmaya başlamasıyla o gittikçe daha azaranır hale geldi.
17:33Bu sırada neredeyse tamamen devlet görevlilerine ve subaylara yöneldi.
17:38Güçlü erkeklerle olan ilişkileri ve bağlantıları onu sık sık uluslararası sınırların ötesine itmiştir.
17:44Birinci dünya savaşından önce bir sanatçı ve özgürlüğü seven bir bohem olarak kabul edilirdi.
17:50Ancak savaş yaklaştıkça bazıları onu ahlaksız bir kadın ve muhtemelen tehlikeli bir baştan çıkarıcı olarak görmeye başladı.
17:57Mali desteğini artık yalnızca seks yoluyla sağlamaya başlamıştı.
18:01Savaştan önceki yıllarda Avrupa'da artan gerilimi görmezden gelen Matahari,
18:06aralarında Alman subayların da bulunduğu sevgilileriyle sınır tanımadan eğleniyordu.
18:11Bu ise yaptığı en tehlikeli hataydı.
18:14Savaş kıtayı sardığında tarafsız bir Hollanda vatandaşı olarak bir miktar hareket özgürlüğüne sahipti ve ondan da tam olarak yararlandı.
18:23Bir römörkör de giysi bavullarıyla ülke çapında seyahat etti.
18:27Ancak onun bu uzun gezileri ve bağlantıları kendisini gözetleyen İngiliz ve Fransız istihbaratının dikkatini çekmeye başlamıştı.
18:391916 yılı. Matahari artık kırk yaşına gelmiş, kilo almış, değişmişti.
18:46Dansıyla gönülleri hoplattığı zamanlar artık geçmişte kalmıştı.
18:50Savaşın ortasıydı. Hayat artık hiç de eğlenceli değildi.
18:54İnsanların konserlere, dans gösterilerine ayıracak paraları yoktu.
18:59Durumu iyi olanlar da ileriyi göremedikleri için her şeyden tasarruf etmeye çalışıyorlardı.
19:05O yıl Matahari 23 yaşındaki Rus kaptan Vladimir Maslov'a aşık oldu.
19:11Maslov 1916 baharında Batı cephesine gönderilen 50.000 askerden oluşan Rus seferi birliklerinden birine bağlıydı.
19:19Ancak ilişkileri sırasında Maslov cepheye gönderildi.
19:231916 yazında Maslov Almanlarla yapılan bir hava savaşı sırasında vurularak ağır yaralandı.
19:30Bunun üzerine Matahari onu hastanede görmek için askeriyeye başvurarak izin istedi.
19:35İşte onu bu sırada anlaşma masasına çektiler.
19:42Matahari düz yem bürosu ajanları tarafından karşılandı.
19:46Ona Fransa için casusluk yapmayı kabul ederse Maslov'u görmesine izin verileceğini söylediler.
19:52Maslov'a daha iyi bakmak ve daha fazla para kazanmaya kararlı olan Matahari bu sırada kaderini çizecek kararı aldı.
20:00Bu görüşmenin arka planında Ladoux isminde bir Fransız subay vardı.
20:04Ladoux onun çevresindeki birçok ülkeden sayısız subay ve memurla olan yakın ilişkisinin Fransız istihbaratına fayda sağlayacağına inanıyordu.
20:13Böylece Matahari yüksek bir kazanç vaadiyle daha önce kendisine sunulan Fransa lehine casusluk görevini kabul etti.
20:20Matahari belki de hayatında ilk kez paradan çok daha yüce bir amaç için çalışıyordu.
20:27Aşkı için.
20:29Ona H-21 kod adı verildi.
20:50Matahari'nin işe alımının tam zamanı ve koşulları hala kesin olarak bilinmemektedir.
20:55Fransız karşı istihbarat yetkilileri Matahari'nin savaştan önce Almanlar tarafından işe alındığına inanıyorlardı.
21:02Bir iddiaya göre ise Matahari önce Almanlara çalışmış, deşifre olunca da Fransızlara sığınarak onlara kendi hizmetini sunmuştur.
21:11Savaştan önce Matahari, Kaiser II. Wilhelm'in en büyük oğlu ve nominal olarak Batı cephesinde kıdemli Alman generali olan Veliahd Prens Wilhelm'in önünde birkaç kez Matahari olarak özel gösteri yapmıştı.
21:24Fransız istihbaratı onun Veliahd Prensi baştan çıkararak bazı sırlara erişmiş olabileceğini umuyordu.
21:30Fakat Prens devlet için zannedildiği kadar değerli biri değildi.
21:35Pek bir şeyden haberi yoktu.
21:37Onu bu kadar güçlü gösteren şey ise sadece Almanya'nın dünyaya yaptığı kuru görüntüden ibaretti.
21:43Gerçekte ise o, sefahat ve alkol dolu partilerden başını kaldıramıyordu.
21:48Veliahd Prens'in ordu grubunu veya 5. orduyu yönetmekle pek ilgisi olmadığının farkında olmayan Fransız istihbaratı,
21:55Matahari'ye onu baştan çıkararak Almanya'nın planları hakkında iyi bilgi vermesi karşılığında bir milyon frank teklif etti.
22:03Ancak o, kurallarını hiç bilmediği bir oyunun içine çekilmişti.
22:08Bir Rus tarihçi şöyle demişti.
22:10O, karmaşık bir ürümcek ağında kaybolmuş bir kelebekti.
22:18Kadınlardan iyi casus olup olmadığı tartışması tarih öncesinden beri sürüyor.
22:23Örneğin tarihin en iyi casuslarından biri sayılan Richard Sorge'a göre,
22:27kadınlar çok duygusal yapıda olmalarından dolayı bu işte daha başarısızlar.
22:32Ancak bir üstünlükleri var.
22:34Kadın casusların sadece dişiliklerini kullanarak elde ettikleri bilgileri,
22:38en başarılı erkek casuslar bile bazen aylarca süren operasyonlardan sonra dahi elde edememişlerdir.
22:45Bu nedenle dünyanın bütün gizli servisleri kadınları bu yönde kullanırlar.
22:49Buna istihbarat dilinde bal tuzağı denir.
22:52KGB Kızıl Kabus adlı çalışmamızda bu konuyu daha ayrıntılı anlatmıştık.
22:58Daha sonra Matahari bağlantılarını Alman Yüksek Komutanlığı'na giden yolu açmak,
23:02sırları ele geçirmek ve bunları Fransızlara aktarmak için kullanmaya çalıştığında ısrar etmiş,
23:08ancak bunu kanıtlayamamıştı.
23:12Aralık 1915'de Ferryboat'la Dieppe'ye giden Folkestone'a ulaştığında
23:16ilk defa İngiliz gizli servisi MI5'in de dikkatini çekti.
23:21Ertesi yıl La Haye'deki bir MI5 muhabiri şunları bildirdi.
23:25Matahari yüksek rütbeli yetkililerle ilişkisi olan bir Demimonde ve Fransa'da kaldığı süre boyunca birçok Fransız ve Belçikalı memurla görüştü.
23:34Almanlar için önemli bir görevden dolayı Fransa'da olduğundan şüpheleniliyor.
23:40Bu arada Demimonde Alexander Dumas'ın bir romanına göndermeydi.
23:44Romanda fuhuşun ve gece hayatının zengin kesimde evlilik kurumunun nasıl tehlikeye attığı anlatılıyordu.
23:51Demimondine bu çevrelerde hayat kadını veya gece hayatına dalan sosyal statü sahibi bir kadınla eş anlamlı hale gelmişti.
24:00Kasım 2016'da İspanya'dan gelirken gemisi İngiltere'nin Falmouth Limanı'na girdiğinde Matahari İngiliz polisler tarafından gözaltına alındı.
24:09Direkt Londra'ya götürülerek New Scotland Yard'ın karşı istihbarattan sorumlu komiser yardımcısı Sir Basil Thompson tarafından ayrıntılı olarak sorgulandı.
24:19Sir Thompson yıllar sonra 1922 yılında yazacağı Queer People adlı kitabında Matahari'nin Fransız gizli servisine çalıştığını itiraf ettiğini yazacaktı.
24:30Matahari serbest bırakıldı ancak daha sonra iki kez daha durduruldu.
24:35Daha sonra ortaya çıkan belgeler onun MI5 tarafından sonuna kadar takip edilmeye devam edildiğini gösteriyor.
24:431916'nın sonlarında Matahari Madrid'e gitti ve burada Alman askeri ateşesi binbaşı Arnold Kelly ile bir araya geldi.
24:55Ona Veliat Prensi ile bir görüşme ayarlayıp ayarlayamayacağını sordu.
25:00Bu dönemde iddiaya göre para karşılığında Fransız sırlarını Almanya ile paylaşmayı teklif etti.
25:06Ancak eğer böyle bir şey yapmışsa bile bunu sadece para için mi yoksa Veliat Prens William ile görüşmeyi sağlamak için mi yaptığı da belirsizliğini koruyor.
25:16Ocak 1917'de binbaşı Kelly Berlin'e H-21 kod adlı bir Alman casusunun yararlı faaliyetlerini anlatan radyo mesajları gönderdi.
25:26Mesajda geçen bazı özellikler Matahari'ye çok benziyordu.
25:30Fransız istihbaratı mesajları yakaladı ve içerdikleri bilgilere dayanarak H-21'i Matahari olarak tanımladı.
25:37Fakat bu konu hala tartışmalıdır.
25:40Kimi tarihçilere göre bunu onun Fransız ajanı olduğunu tespit eden Alman gizli servisi Kasten yapmıştı.
25:46Çünkü gönderilen bu mesaj Fransız istihbaratı tarafından çoktan deşifre edilmiş bir etiketle gönderilmişti.
25:53Kimi kaynakları ise Matahari'nin aslında her iki tarafa da casusluk yaptığını düşünmekteler.
25:59Tabii ki Matahari'nin sadece beceriksiz bir casus olduğunu düşünen bir kesim de var.
26:05Araştırmacıların Matahari'nin faaliyetleri hakkındaki görüşleri çok farklı.
26:09Bazıları onu aktif bir casusluk çalışmasına liderlik eden,
26:12Almanya'nın rekabet ettiği ülkelerin en yüksek siyasi ve askeri çevrelerine ustaca sızan, en zeki kadın olarak görüyor.
26:20Diğerleri Matahari'nin gerçek bir casus olmadığını, her zamanki kargaşa yaşam tarzına öncülük ettiğini,
26:26etrafında bir gizem havası yarattığını ve bunun için tüm taraflardan iyi para aldığını iddia eder.
26:33Her halükarda Matahari Fransızlar tarafından 1917 yılının 13 Şubat günü Paris'te Şanzelize'de bulunan Elize Palas Otel'deki odasında Almanya lehine casusluk yapmaktan tutuklandı.
26:47Karşılaştığı en ağır ithamlardan biri 24 Temmuz'da Almanya'ya verdiği bilgiler yüzünden Fransa'nın 50 bin asker kaybetmesiydi.
26:56Ancak Fransız ve İngiliz istihbaratı onun Almanya için casusluk yaptığından şüphelenmesine rağmen ikisi de aleyhine kesin bir kanıt sunamadı.
27:05Soruşturmayı yürüten askeri savcı Yüzbaşı Pierre Bouchardon'un da bu süreci çok başarısız yönettiği tarihçiler arasında genel bir görüştür.
27:14Dosyada Matahari'nin geçmişiyle ilgili çok fazla hatalı ve yanlış bilgiler vardı.
27:19Ancak sonuç itibariyle Matahari bir Alman subayın kendisine Fransa'dan istihbarat toplaması karşılığında 20 bin frank ödediğini ancak buna rağmen Fransa'ya sonuna dek sadık kaldığını itiraf etti.
27:31Anlattığına göre bu parayı bir ara Alman memurlar tarafından taciz edilmesi sırasında kaçırdığı trende giden valizlerinin karşılığı olarak almıştı.
27:40''Evet ben hafif bir kadınım, ben bir hayat kadınıyım ama asla bir vatan haini değilim. Ben hayatımı sadece zevk için yaşadım.''
27:51Matahari'nin soruşturmaları müttefiklerin Alman taarruzunu püskürtemedikleri bir dönemde gerçekleşmekteydi.
27:57Ülkenin her yerini grev dalgaları sarmış, ordu içinde bile isyanlar patlak vermeye başlamıştı.
28:03Hatta yabancı basın Fransa'nın tamamen tüküşünün yakın olduğunu yazıyordu.
28:09Temmuz 1917'de savaşı kazanmaya kararlı olan George Clemenceau liderliğindeki yeni bir hükümet iktidara geldi.
28:16Bu bağlamda savaşta ters giden her şey için hala suçlanabilecek bir Alman casusunun olması Fransız hükümeti için büyük bir fırsattı.
28:26Kanadalı tarihçi Wesley Worg 2014'te verdiği bir röportajında Matahari'nin hiçbir zaman önemli bir casus olmadığını
28:34ve onunla hiçbir ilgisi olmayan Fransız askeri başarısızlıklarının günah keçisi haline geldiğini belirterek şunları söyledi.
28:41Bir günah keçisine ihtiyaçları vardı ve ünlü bir günah keçisi halkı etkilemek için çok daha uygundu.
28:49Aynı şekilde İngiliz tarihçi Julie Wheelwright şöyle yazıyor.
28:53O İspanya'daki yerel gazetelerde bulunmayan hiçbir şeyi aktarmadı.
28:59Gerçek veya hayali casuslar, düşman işbirlikçileri, halka savaş kayıplarını, ekonomik veya siyasi çöküşü,
29:07ülkedeki genel kötü gidişatı açıklamak için her zaman en uygun günah keçileridir.
29:12Matahari de o sırada tutuklanan ve üzerinden halka gönüllü bir günah keçisiydi.
29:17Eski arkadaşı Yüzbaşı Georges Ladoux bile aleyhindeki delillerin en suçlayıcı şekilde toplanmasında yardımcı oldu.
29:24Hatta bazı raporlara göre onu en ağır ihanetlerle mahkum ettirebilmek için iddianamesine bizzat müdahale etmişti.
29:33İngiliz tarihçilerin bir günah keçisiydi.
29:35Yüzbaşı George Ladoux'un bir günah keçisiydi.
29:37Yüzbaşı George Ladoux'un bir günah keçisiydi.
29:39Yüzbaşı George Ladoux'un bir günah keçisiydi.
29:41İyi casuslar işini bir ideal uğruna yapanlar arasından çıkar.
29:51En başta vatanseverlik gibi.
29:53İşini sadece para karşılığı yapan ya da para karşılığı karşı tarafa çalışan biri er geç daha yüksek bir parayla herkesi satabilir.
30:01Matahari'nin yakın gelecekte düzenli bir aile hayatı kurma hayali olsa bile yaptığı işi sadece daha fazla para kazanmak için yapıyordu.
30:10Bu gerçekte onun çifte casus olma ihtimalini güçlendiriyordu.
30:14Üstelik fazla rahat yaşamı, savaş sırasında bile hem Fransa'yı hem de Almanya'yı gezip dolaşması,
30:20her iki taraftan subaylar ve memurlarla ilişkilerinin olması onu büyük bir zan altında bırakıyordu.
30:30Birinci Dünya Savaşı'nda Hollanda tarafsız kaldı.
30:34Bu nedenle bir Hollanda vatandaşı olarak Matahari ulusal sınırları geçmekte özgürdü.
30:39Savaş alanlarından kaçınmak için İspanya ve İngiltere üzerinden Fransa ve Hollanda arasında seyahat etmiş ve bu hareketleri kaçınılmaz olarak dikkat çekmişti.
30:48Fakat bu dosyada Matahari'ye iftiralar atılmıştı.
30:52Bir tarihte bir Alman subayıyla yatması karşılığında aldığı para bile casusluk ödemesi olarak kaydedilmişti.
30:59Ayrıca Hollandalı bir barondan düzenli olarak aldığı para da mahkemede Alman casuslarından geliyormuş gibi gösterildi.
31:07Gerçeğe ışık tutabilecek olan Hollandalı aşk erkeği baron ise hiçbir zaman ifade vermeye çağrılmadı.
31:13Hatta baronun ödemesine aracılık eden hizmetçi bile mahkemeye çağrılmamıştır.
31:18Bouchardon onun kadın olmasını dahi tüm suçlarının kanıtı olarak gösterecek kadar ileri gitmişti.
31:24Pişmanlık duymadan erkekleri kullanmaya alışkın, casus olmak için doğmuş kadınlardan biridir.
31:31Bitmek tükenmek bilmeyen sorgulamaları kovuşturmanın temelini oluşturan Bouchardon'un iddianamesi böyle bitiyordu.
31:38Anlayacağınız sadece gazi sevgilisine iyi bir hayat sağlamak için uğraşan Matahari,
31:43ağır bir kumpasa gelmiş, asla yapmadığı ihanetlerden mahkum edilmişti.
31:48Sebep ise az önce bahsettiğimiz gibi devletin ve ordunun Almanya karşısındaki başarısızlığına sebep olarak
31:54bir kısmı suçsuz olan ya da iftiraya uğrayan bu insanları göstermeye çalışmasıydı.
31:59Matahari, Paris'teki Hollanda büyükelçisine iftiraya uğradığını anlatan birkaç mektup yazdı.
32:05''Uluslararası bağlantılarımın bir dansçı olarak işim dışında başka hiçbir şeyle ilgisi yok.
32:11Gerçekten casusluk yapmadığım için kendimi koruyamamam çok kötü.''
32:19En kötüsü, olayın en acı, en yürek burkucu kısmı ise uğruna hayatını tehlikeye attığı sevgilisi Maslow'un,
32:26onun için ifade vermeyi bile reddetmesiydi.
32:30Bu yetmiyormuş gibi açık bir şekilde Matahari'nin mahkum edilip edilmemesinin umurunda bile olmadığını söylemişti.
32:37Matahari'nin bu haberi aldığında yaşadığı acıdan bayıldığı söylenir.
32:46Avukatı, uluslararası hukukun duayenlerinden Edward Clooney inanılmaz baskılar ve zorluklarla karşılaştı.
32:53Ne kovuşturma tanıklarını çapraz sorgulamaya ne de kendi tanıklarını doğrudan sorgulamasına izin verildi.
33:00Askeri mahkeme hükmünü vermeden önce 45 dakika boyunca müzakere yaptı.
33:05Kararı duyan Matahari, ''Hayır, bu imkansız.'' diye haykırdı.
33:10Matahari'ye aşık olduğu bilinen avukatı, Fransa Cumhurbaşkanı Raymond Poincaré'ye müvekkilini affetmesi için yalvardı.
33:18Ancak dilekçe reddedildi.
33:21Daha sonra idamdan kurtulmak için Matahari'ye hamile olduğunu ilan etmesini rica etti.
33:26Bunu da Matahari reddetti.
33:3215 Ekim 1917 sabahı Matahari siyah elbiseleri ve üçgen şapkasıyla idam alanına getirildi.
33:3912 kişilik infaz mangası bir erkek rahip ve iki kadın rahibeyle gelmişti.
33:45Onlara veda etti ve hızla belirlenen yere yürüdü.
33:49Daha sonra idam mangasıyla yüzleşmek için döndü.
33:53Gazeteci Wells onun ölümüne şahitlik etmiştir.
33:57''Ben hazırım beyler.'' dedikten sonra karşısındaki askerlere bir öpücük üfledi.
34:02Ardından 12 silahın tek bir komutayla ateşlenmesiyle yavaş yavaş dizleri üzerine çöktü.
34:08Ancak kafası hep dikti ve yüzündeki ifadede hiçbir değişiklik olmadı.
34:14Ardından beli arkaya doğru büküldü ve dizlerinin üzerindeyken geriye doğru düştü.
34:20Biraz subay öldüğünden emin olmak için yanına gitti.
34:24Tabancayla kafasına bir el daha ateş etti.
34:35İnfazı New York Times'da Matahari'nin çok çekici bir kadın ve romantik bir hikaye olarak anıldığı dört paragrafla anlatıldı.
34:44Cesedi onu teslim alacak bir aile üyesi çıkmadığından tıbbi araştırmalarda kullanıldı.
34:50Kafası mumyalanarak Paris Anatomi Müzesi'nde saklanıyordu.
34:54Kuratör Roger Seban'a göre 2000 yılında arşivciler müzenin taşınması sırasında onun muhtemelen 1954 yılında ortadan kaybolduğunu keşfettiler.
35:04Kafası bugün hala kayıp.
35:14Matahari genellikle ölümcül bir kadın, cinselliğini erkekleri kolayca manipüle etmek için kullanan tehlikeli, baştan çıkarıcı bir kadın olarak tasvir edilir.
35:28Ancak bunu reddeden tarihçiler de var.
35:31Amerikalı tarihçiler Norman Palmer ve Thomas Allen'a göre o aslında bu tür planlı işler yapamayacak kadar saftı.
35:39Hayatını baştan sona inceleyen herkes onu aslında bir zalim olarak değil kurban olarak nitelemektedir.
35:452011 Eylül'ünde İngiliz gizli servisi MI5 tarafından halka arz edilen bir belge Hollanda Menşeli Matahari Vakfı tarafından Fransa'ya sunuldu.
35:55Vakfa göre belgeler Matahari'nin masumluğunu kanıtlıyordu ve beraat ettirilmesi, kendisine iade-i itibarının verilmesi gerekiyordu.
36:04Matahari Vakfı'nın sözcüsü, onun en iyi ihtimalle iki tarafa da sır vermeyen düşük seviyeli bir casus olduğunu savunuyordu.
36:12Onu mahkum etmek için kullanılan bilgi dosyası hakkında yeterince şüphe olduğuna inanıyoruz.
36:17Bu, yargılamaları yenilemek için yeterli bir nedendir.
36:20Belki tamamen masum değildir ama 50.000 askerin ölümüne neden olacak, idam edilecek kadar ağır suçlar işlememiştir.
36:29Matahari ve diğer ilgili belgelerin toplam 1.275 sayfalık mühürlü duruşma belgelerinin bir kısmı infazından 100 yıl sonra,
36:382017'de Fransız ordusu tarafından halka sunuldu.
36:42Aynı yıl 14 Ekim'de Friesland Müzesi'nde onunla ilgili en büyük sergi açıldı.
36:48Gizem Matahari'nin hayatını kuşatmaya devam ediyor ve sözde çifte casusluğu ve tüm hikayesi bugüne kadar hala merak uyandıran bir efsane haline geldi.
36:58Hayatı pek çok biyografi ve sinematik karakter doğurdu.
37:02Onu sahnede ve sinemada birçok ünlü yıldız canlandırdı.
37:09Doğduğu evin önünde bugün bir heykeli var.
37:12Kimdi bu kadın?
37:14Ahlaksız biri mi?
37:16Zengin erkek avcısı mı?
37:18Gerçek bir vatansever mi?
37:20Yoksa çift taraflı ajan mı?
37:22Sadece bir aşk kurbanı mı ya da bu iddiaların hiçbiriyle ilgisi olmayan bir insan mı, henüz kesin olarak bilmiyoruz.
37:29Ancak bu iddiaların hiçbiriyle ilgisi olmayan bir insan mı, henüz kesin olarak bilmiyoruz.
37:35Belki de onun bunca romana, filme, şarkıya esin kaynağı olmasının nedeni de bu denle esrarengiz oluşudur.