Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Evet Azerbaycan sevgili seyirciler 1 Eylül'de seçime gidecek Karabağ'da son durum ne?
00:10Gazze'de İsrail katliamları soykırımı devam ediyor.
00:14Tabi Gazze, Filistin, İsrail bunlar konuşulurken zaman zaman da Azerbaycan tartışma konusu
00:22oluyor bu eksendi.
00:24Tüm bu konuları Azerbaycan Türk'ü ve Azerbaycan Uluslararası İlişkiler Uzmanı
00:29Doktor Ahmet Şahinov'la birlikte değerlendireceğiz.
00:31Değerli hocam yerinize hoş geldiniz.
00:33Merhaba efendim hoş bulduk ben de tüm akitliliği izleyicilerine selamlıyorum.
00:36Teşekkür ederim.
00:37Şimdi yanlış hatırlamıyorsam Haziran ayında Aliyev meclise pes etti erken seçim kararı aldı.
00:43Normalde seçimler 2025'de yapılacaktı herhalde değil mi?
00:46Yok bu yılın Kasım ayında.
00:48Niye 2-3 ay öne çekti?
00:50Evet ben tüm izleyicilerimize selamlıyorum.
00:53Aslında anayasaya göre bu yılın Kasım ayında gerçekleşmeliydi.
00:57Azerbaycan'da milli mecliste seçimler.
00:59Kasım ayının 12-24 arası Azerbaycan'da uluslararası bir etkinlik düzenleyecek.
01:04KOP 29.
01:05Tüm dünya devlet ve hükümet başkanları, bakanlar, resmiler Azerbaycan'a gelecek.
01:11Azerbaycan ciddi şekilde bu uluslararası etkinliğe hazırlanmıyor.
01:15O yüzden 2 ay önce almakla bağlı Haziran ayının 29'unda Azerbaycan Cumhurbaşkanı
01:21Sami Hamal'e bir karar imzaladı ve milletvekili seçimleri resmen başlamış oldu.
01:281 Eylül pazar günü, bu haftanın pazar günü Azerbaycan'da meclise seçimler var.
01:33Ve bu seçimlerin bir tarihi önemi de var.
01:36Yani son 30 yıldır Azerbaycan devlet bağlantısına kavuştuktan sonra ilk kez tüm arazisinde,
01:42tüm topraklarda meclise seçimler olacak.
01:45Bugün Hankendi'de, Şuşa'da, Kelbecer'de, Adam'da, diğer topraklarımızdaki işhalden azat oldu.
01:522020'de seçimler var.
01:53Ben de milletvekili adayıyım.
01:569 Ağustos gününden itibaren seçmenlerle görüşmekteyiz.
02:01Köy köy kapı kapı geziyoruz.
02:03Kendim Gah ilçesinde doğdum.
02:06O yüzden 113 Noğlu Gahşeki seçim bölgesinden milletvekili aday olarak seçimlerdeyiz.
02:145 günümüz kaldı seçimlerle görüşmek, onların isteklerini dinlemek, onları inandırmak ve inamını kazanmak.
02:23Talepleri nedir?
02:24Aslında Gahşeki bölgesi kuzey bölgede yerleşen bir dağlık bir bölgedir.
02:29Bir de orada çeşitli milletler var.
02:31Tek Azerbaycan Türkleri değil, Gürcüler, Çahurlar, Lezgiler, Tatlar, Avarlar yani çeşitli halkların temsilcileri orada yaşıyor.
02:43Bu da bir Azerbaycan'ın zenginliğidir.
02:45Azerbaycan multikültürel bir ülkedir.
02:4740'a yakın milletin temsilcileri yaşıyor.
02:50Gahşeki bölgesi de o temsilcilerin en çok yaşadığı bir bölgedir.
02:55Günlük istekleri var.
02:58Bazı köylerin yol sorunları var.
03:00Bazı köylerin ışıkla bağlı, doğalgazla bağlı sorunları var.
03:04Benim doğduğum Gah ilçesinin bir dizi köyleri var ki orada insanların bu söylediğim gazla bağlı, içmeli suyla bağlı sorunları var.
03:15Bir de kara sınırlarının açılmasıyla bağlı.
03:19Özellikle de Gürcü vatandaşlarımız, Gah ilçesindeki Gürcü vatandaşları bu 2020 yılına kadar rahat şekilde Gürcistan'a gelip gelebiliyorlardı.
03:27Çünkü onların akrabaları Gürcistan'da yaşıyor.
03:30Şimdi kara sınırları bağlı olduğu için Gah ilçesinden 400 kilometre Bakü'ye geliyorlar.
03:373-4 saat uçak bekliyorlar.
03:39Bir de Bakü'den Tiflis'e uçuyorlar.
03:41Bu hem zaman harcıyor hem de uçak biletleri de çok pahalı olduğu için istekleri budur.
03:48Tabii ki bir milletvekili olarak insanların isteklerini dinliyor.
03:52Ve 1 Eylül'de milletvekili seçileceğimiz takdirde mecliste, parlamentoda Gahşeki bölgesinin insanlarının, seçmenlerinin isteğini ifade ederek
04:02bu sorunların, bu isteklerin zaman zaman bir sonraki 5 yıl içerisinde çözümüne nail olacak.
04:10Bir de bir milletvekili olarak Azerbaycan uluslararası kuruluşlarda, AGİT'te, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nde
04:16ki bugüne kadar bir insan hakları savuncusu olarak ülkemizi, vatanımızı temsil ediyorduk.
04:21Bundan sonra bir milletvekili olarak inşallah Azerbaycan'ımızı uluslararası kuruluşlarda, uluslararası platformlarda temsil etmeyi düşünüyoruz.
04:28Genel manada Azerbaycan halkı bu seçimde ya da seçimlerde neler bekliyor?
04:35Hani Karabağ gündemi dışında, Azerbaycan'da gündem nedir?
04:41Genelde ne konuşulur? Enflasyon bizdeki ve enflasyon ekonomi bunlar mı konuşulur?
04:46Ya da Azerbaycan'ın halkının şu anda bu seçimde beklentisi ne?
04:50Azerbaycan'da o ekonomi, enflasyon konusunda bir sorun yok. Bir durum istikrarlı şekilde devam ediyor.
04:58Tabi ki en büyük sorun Karabağ sorunuydu ki bu 2020 yılındaki 2. Karabağ Savaşı'nda çözüldü.
05:05Şehitlerimizin, gazilerimizin, ordumuzun sayesinde bize kardeş olan Türkiye Cumhuriyeti, Pakistan İslam Cumhuriyeti gibi kardeş ülkelerin sayesinde bu sorun çözüldü.
05:16Biz şimdi Azerbaycan'ın karşısında yeni hedefler var. Biz kardeş Türkiye ile birlikte Zangezur Koridoru'nun açılması için hem içte hem bölgede hem de uslası platformlarda ciddi şekilde faaliyetlerimiz var.
05:30Bu Zangezur Koridoru açılırsa Azerbaycan'ın ana toprağı ile Nahçivan arasında bir kara bağlantısı olacak.
05:37Bu hem de Azerbaycan'ı Türkiye ile bağlayacak ve Hazar bölgesindeki kardeş ülkeler, Türk dilli ülkelerin Azerbaycan Zangezur Koridoru vasıtasıyla Türkiye'ye oradan da Avrupa'ya çıkışı demektir.
05:50Bir de Batı Azerbaycan konusu var. Çünkü hem 1940. 50. yıllarda, 1988. yıllarda ilk bu Ermeni Azerbaycan kavgası, savaşı başladığında Ermenistan arazisinde, Ermenistan topraklarında yaşayan binlerce Azerbaycan Türkü oradan kovuldu.
06:12Biz Batı Azerbaycan diyoruz. Şimdi o insanların kendi topraklarına, kendi evlerine geri dönüşü söz konusudur.
06:19Çünkü bugün Ermenistan ve Ermenistan'a destek veren bazı Avrupa ülkeleri Karabağ'da yaşayan Ermenilerin geri dönüşü ve Azerbaycan vatandaşı olarak yaşaması için çağrılarda bulunuyorlar.
06:33Azerbaycan devleti de zaten buna karşı değil. Karabağ'da doğmuş, Karabağ'da yaşamış Ermeni sakinler Karabağ'a geri dönebilirler.
06:42Azerbaycan vatandaşı olarak Azerbaycan devletine, bayrağına, Azerbaycan kurallarına, kanunlarına saygılı şekilde yaşayabilirler.
06:52Böyle olduğu takdirde tabi ki bir zamanlar Ermenistan'dan kovulmuş Azerbaycanlılar da var ki biz onlara Batı Azerbaycanlılar diyoruz.
07:02Onların da kendi topraklarına geri dönme hakkı var.
07:05Yani şimdi Azerbaycan'ın karşısında yeni hedefler var ve bu yeni hedeflere alışmak, yeni hedeflere doğru ilerlemek için Azerbaycan devleti güçlü faaliyet sürdürüyor.
07:19Azerbaycan meclisi de yeni hedeflere alışmalı, yeni hedeflere doğru adımlamak için daha çevik, daha profesyonel bir milletvekillerine ihtiyacımız var.
07:32Ve o yüzden Azerbaycan devleti sayın Cumhurbaşkanımız parlamentoyu fethetmekle yeni meclis oluşturmak da profesyonel hem içte halkla iç içe olan hem de uluslararası platformlarda Azerbaycan'ı güçlü bir şekilde temsil edebilecek yeni milletvekillere ihtiyaç olduğu için bu erken seçimlere gidiliyor.
07:52Zengin Sur Koridoru dediniz az önce hakikaten çok önemli ama bu koridorun açılması neden önemli?
08:01Tabii ki Zengin Sur Koridoru'nun açılması 2020 savaşından sonra imzalanan üçlü anlaşma var Azerbaycan, Ermenistan ve Rusya arasında.
08:10Orada iki ülke arasında barış anlaşmasının imzalanması, ulaşımın açılması ve Zengin Sur Koridoru'nun açılması bir şartı var.
08:18Ve zaman geçtikçe Ermenistan tarafı bu koridorun açılmasını engellemeye çalıştı.
08:24Oysa Azerbaycan artık kendi arazisinde bu koridorun geçtiği tüm karayolları demiryolunu bu inşasını bu faaliyetleri bitirdi.
08:35Ermenistan ise hala bir iş yapmadı ve 2018 yılından bu yana Ermenistan'da iktidarda olan Nikol Paşinyan iktidarı aslında Amerika'dan,
08:45Washington'dan alınan talimatlar üzerine faaliyet sürdürmekte ve Amerika'nın da ciddi bir etkisi var bugün Ermenistan üzerine.
08:54Ve 10 Kasım 2020 anlaşmasına göre Zengin Sur Koridoru açılmalı ve bu koridorun güvenliğini Rus askerleri sağlamalı.
09:01Ve bu konuda Amerika ile Batı ile Rusya arasında bir fikir ağırlığı var.
09:06Yani Amerika düşünüyor ki evet Zengin Sur Koridoru açılsın ama Batı ordusu, Amerikan ordusu veya NATO ordusu bunun kontrolünü sağlasın.
09:15Çünkü bu çok önemli koridor. Bu koridorun açılması Çin'den başlayarak bir kuşak bir yol projesinin de gelip Azerbaycan-Zengin Sur Koridoru Türkiye üzerinden geçmesi anlamına geliyor.
09:26Tüm bölge ülkeleri bundan kazanacak. Bu koridoru kontrolü sağlayan ülke, ordu bölgede büyük bir güce sahip olacak.
09:36O zaman şöyle bir toparlayalım. Bu koridorun açılması genel ticari anlamda tabii ki birçok değişikliğe neden olacak.
09:44Peki Türk dünyası açısından ticari, siyasi, lojistik önemi nedir? Artı bu koridorun aktörleri kimlerdir?
09:52En çok da kazanan Türk dünyası olacak. İlk önce Azerbaycan-Türkiye çünkü kara bağlantısı oluşmuş olacak.
09:59Azerbaycan'la Bakü'yle Ankara arasında bir kara yolu Zengin Sur Koridoru'ndan geçer.
10:04Yani Ermenistan gibi bir köstek vardı bir şekilde bu açılmış olacak.
10:08Daha sonra Hazar bölgesinde bizim Türk devletleri var. Türkmenistan, Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan.
10:14Onların da Türkiye ile birleşmesi, kara yolu üzerinden birleşmesi sağlanmış olacak.
10:20Bu da Türk dünyasının, Türk devletleriyle ilişkilerinin artık birbiriyle bağlantılı şekilde ziyareti sırasında da bu konular konuşulur.
10:28Zengin Sur Koridoru açılmalıdır. Vladimir Putin açık şekilde Ermenistan'a uyarda bulundu ki bölgede istikrarsızlaşmaya hizmet eden adımlardan, siyasetten çekinmeli.
10:41Çünkü Ermenistan'ın gerçekten son aylar attığı adımlar izlediği siyaset bölgeni karıştırmaya yönelmiş.
10:48Temmuz ayında Ermenistan'da ABD, Ermenistan ortak askeri tatbikatları gerçekleştirdi.
10:53Bu tatbikatların ardından Amerikan ordusu bölgeyi terk etmedi. Bunun tam aksine Zengin Sur bölgesine konuşlandırıldı.
11:00Bu bölge hem Rusya'ya hem de İran'a bir kontrolü sağlamak, askeri hem de istihbarat açısından bir kontrolü sağlamak için ABD için çok önemli bir bölgedir.
11:12O yüzden bugün Ermenistan'da iki Rus askeri üssünün bulunmasına rağmen, bugün Ermenistan'ın toplu güvenlik anlaşması örgütünün üyesi olmasına rağmen,
11:24Amerika çok büyük bir cesaretle açık şekilde Ermenistan'a asker yerleştirebiliyor.
11:3050-100 asker fark etmez, bugün Zengin Sur bölgesinde Amerikan ordusu var.
11:35Bunun Rusya'ya karşı kullanılması planda var.
11:39Bunun İran-İsrail geriliminde olası bir savaşta İran'a karşı kullanılma ihtimali çok büyüktür.
11:47O yüzden Ermenistan'ın attığı bu adımlar, yeni silahlar alması tek Azerbaycan'ı tehdit etmiyor.
11:55Yani Ermenistan'a verilen o hücum silahları, saldırı silahları Ermenistan'ın Azerbaycan'a karşı başlatabileceği yeni bir savaşta da kullanabilir.
12:04Veya Ermenistan üzerinden Rusya'ya, İran'a yapılabilecek.
12:09Ermenistan buna cesaret edebilir mi artık?
12:12Yani bir taarruz Azerbaycan'a yönelik.
12:17Zaten yapılıyor. Vladimir Putin'in Bakü ziyareti sırasında,
12:21Nahçıvan yönünde Azerbaycan askeri mevzileri ateşe tutuldu Ermenistan tarafından.
12:26Bu bir mesajdı aslında.
12:28Bugün Amerika'nın hedefinde Azerbaycan yok.
12:31Amerika'nın hedefinde Rusya ve İran var.
12:33Putin'in Azerbaycan ziyareti sırasında Ermenistan tarafından Nahçıvan mevzilerinize açılan ateş,
12:40aynı zamanda Rusya'ya bir mesajdı ki, burada Amerika'nın isteği var.
12:44Fark etmez o ateşi açan Ermeni askeriydi veya kimse başkasıydı.
12:49Amerikan silahlarıyla son aylar Amerika'dan ve Fransa'dan alınan yeni saldırı...
12:55Nikol Paşinyan'ın şöyle bir demesi vardı birkaç ay önce.
12:58Yani artık Ağrı Dağı'na bakmaktan vazgeçmeliyiz.
13:01Yoksa Elvan'ı da kaybedeceğiz gibi bir açıklaması vardı.
13:03İkili bir siyaset yürütüyor.
13:05Aslında Nikol Paşinyan çok akıllıca, kendisine göre zekice bir siyaset yürütüyor.
13:12Sözde Azerbaycan'la Türkiye'yle barış anlaşması imzalamak istiyoruz.
13:17Artık olanları unutmamız lazım.
13:19Ama arka planda, arka sahnede ciddi şekilde silahlanma var.
13:23Bugün Hindistan'dan, Ermenistan'dan silahlar alıyor.
13:26800 milyon dolar civarında.
13:28Fransa'dan yeni savunma değil.
13:31Son tatbikatı da o zaman konuşmayalım.
13:33Amerika'dan yeni silahlar alıyor.
13:35Her hafta neredeyse Amerika'dan askeri ve siyasi üst düzey yöneticiler Ermenistan'a geliyor.
13:42Ve bunu da Rusya'da da çok iyi görüyorlar.
13:46Ve Rusya'dan gelen son açıklamalar da biz Ermenistan'ı bir kez daha uyarıyoruz.
13:51Ermenistan ikinci Ukrayna olabilir diye senaryosu hiç de tesadüf değil.
13:56Yani bugün Güney Kafkasya'da Azerbaycan ve Ermenistan arasında bir barış anlaşması imzalanırsa
14:03sorunlar biter, ulaşım koridorlar açılır.
14:07Bunu istemeyen bazı gücler var.
14:09Yani başta Amerika, Avrupa olmak üzere onlar olası bir barış anlaşmasında kendilerinin garantör olmasını istiyorlar.
14:17Ki bundan sonra bölgeyi kontrolde sağlayabilsinler.
14:20Ve amaç da Rusya'yı bölgeden çıkarmak, Rusya'nın bölgedeki faaliyetlerini sıfıra indirmekti.
14:27Tabi ki Rusya'nın da buna tepkisi yanıtı olunca bölge karışabilir.
14:33O yüzden bizler de Azerbaycan olarak komşuluğumuzda herhangi bir yeni savaşın, çatışmanın olmasını istemiyoruz.
14:39Öte yandan İran-İsrail gerilimi de var.
14:42Oraya geleceğim ama şu soruyu da sorayım daha sonra oraya geçelim.
14:46Süremiz var.
14:48Zengin soru koridoru dedik, öneminden bahsettik.
14:51Bir de bunun aktörleri var.
14:53Aktörler kimler?
14:54Türkiye, Azerbaycan, Ermenistan, Rusya ve İran.
14:58Rusya'nın bakışını biliyoruz.
15:00Zaten Türkiye ve Azerbaycan bu işlem bir şekilde karlı çıkacak.
15:04Peki İran nasıl bakıyor bu koridora?
15:06İran ilk günlerde 2020-2021 yıllarında buna ciddi şekilde karşı çıkıyordu.
15:14Hatta alternatif zengin soru koridor diye bir hat teklif etti.
15:18Azerbaycan da buna razı oldu.
15:20Ve İran topraklarından geçerek aynen o zengin soru koridorunun yanında, biraz aralarda bir koridor.
15:29Yani İran açık şekilde söyledi ki eğer Azerbaycan nahçıvanla kara bağlantısına sahip olmak istiyorsa benim arazimden geçebilir.
15:40Azerbaycan da buna alternatif zengin soru koridoru dedi ve yeni köprüler atıldı.
15:44Bu proje artık hızlı şekilde devam ediyor.
15:47Biraz İran Cumhurbaşkanı'nın ölümünden sonra biraz yavaşlattı ama yeniden bu faaliyet devam ediyor.
15:55Ama bu zengin soru koridoru değil tam olarak.
15:58Bu başka bir ülkenin yani İran arasından geçerek daha uzun bir koridordur.
16:03Ve zengin soru koridoru Ermenistan ile Azerbaycan arasında Temmuz ayında bir anlaşmaya da varıldı.
16:12Çünkü bu Ermenistan'da da farklı yorumlara neden oluyor.
16:18Nikol Paşinyan dedi ki ciddi şekilde muhalefetin tepkisiyle karşı karşıyayım.
16:22Gelin ilk önce iki ülke arasında barış anlaşmasını imzalayalım.
16:26Her iki ülke birbirinin toprak bütünlüğünü, sınırlarının dokunulmazlığını, tüm bu şartları kabul etsin.
16:33Daha sonraki aşamada biz zengin soru koridorunu konuşuruz.
16:36Nasıl olacak, nereden geçecek diye.
16:38Şimdi bunu konuşmak hem barış anlaşmasının imzalanmasını erteliyor.
16:42Hem de bölgede gereksiz bir gerilime yol açıyor diğer ülkelerde.
16:47Ve Bakü'yle Ervan bu konuda anlaştılar.
16:50Şimdi zengin soru koridoru ikinci plana geçti.
16:52Hızlı şekilde iki ülke arasında barış anlaşmasının imzalanması konuşuluyor.
16:56Hatta az önce söylediğim gibi Kasım ayında gerçekleşecek KOP 29 etkinliklerine Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan da davet edildi.
17:04Eğer Paşinyan Bakü'ye gelirse bu iki ülke arasında çok büyük bir pozitif bir atmosfer oluşturacak.
17:11Bir virgül Paşinyan buna cesaret edebilecek mi?
17:15Niye sordum bu soruyu?
17:16Ermeni halkın Türklere, Azerbaycan'a ya da Azerbaycan Türklerine ya da Türkiye Türklerine bakışı belli.
17:24Daha çok ırkçı bir bakış açısı var.
17:26Paşinyan'ın hem Karabağ'da dayak yemesi, oradan bir şekilde çıkarılması.
17:33Akabinde de düştüğü pozisyon ve şimdi Bakü'ye gidecek olması.
17:36Halkın nezdinde tepkiye neden olmayacak?
17:39Aslında Ermeni halkı 2020 Savaşı'ndan çok büyük bir ders çıkardı diyebiliriz.
17:45Çünkü karşısında...
17:47Yani eski o Şahin söyleyenleri halkın yok mu artık?
17:50Yok o kadar da değil.
17:51Bazı intikamçı, revansız gücler var.
17:53Tabi ki onlar haftalarca protestoya attılar ama büyük bir kitleden, büyük halktan destek alamadılar.
18:01Çünkü halk savaş istemiyor, askerlerini kaybetti.
18:06Tüm o tarihi büyük Ermenistan dilekleri, hayalleri suya düştü.
18:13Ve dünyanın da acı gerçekini görmüş oldular ki hiçbir dünya ülkesi, hiçbir ülke uluslararası kanunlarca tanınan Azerbaycan topraklarının işgalini desteklemez.
18:27Ve bir de karşılarında tek Azerbaycan'ı görmediler.
18:29Karşılarında Türkiye'ni de gördüler.
18:31Karşılarında Pakistan'ı gördüler.
18:33Tüm dünya ülkelerini gördüler ki onlar Azerbaycan'ın toprak bütünlüğünü...
18:37Hatta Fransa bile açık şekilde Azerbaycan'ın toprak bütünlüğünü destekliyoruz diyor.
18:42Ama arkada Ermenistan'a silah, maliye yardımı, finansal yardım sağlasa da...
18:48Ama hiçbir ülke durup da...
18:50Karabağ Azerbaycan'ın diyecek kadar cesaret etmez.
18:54Çünkü uluslararası kurallar bunu böyle talep ediyor.
18:57Yani Ermeni halkı da bir yorulmuş, usanmış.
19:00Bu soruyu şundan sormuştum.
19:01Hatırlayın son Karabağ savaşından sonra neredeyse Paşinyan'ı bir grup linç edecekti.
19:05Yani o daha çok marjinal bir kesim miydi?
19:08Ermeni halkının genel düşüncesini yansıtmıyor muydu?
19:12Aslında Nikol Paşinyan bugün tereddüt içinde bakıyor.
19:15Gelin mi, gelmeyeyim mi diye.
19:16Eğer gelirse bir kazançlı şekilde Ermeni halkı için bir kazançlı şekilde geri dönüşü sağlayabilirse...
19:24Kendisini savunabilecek bir argümanları olacak.
19:27Evet ben Bakü'ye tesadüfen gitmedim.
19:29Ne alabilir ki Bakü'ye?
19:30Yani Bakü'ye ne alabilir diyen de aslında çok şey olabilir.
19:34Yani Bakü'yle bir anlaşmaya varılsa...
19:36Ekonomik anlaşmalar...
19:37Ekonomi tabii ki Azerbaycan'la bir anlaşmaya varılsa...
19:40Türkiye'yle sınırların açılması çok büyük bir avantajdır Ermenistan için.
19:45Son 30 yılda Türkiye gibi büyük bir dev bir ülkeyle sınırların kapalı kalması...
19:51Hem ekonomi hem siyasi hem ticari tüm alanlarda Ermenistan'ı bir dalana diremiş, künce sıkıştırmış bir durumda.
19:59Yani Ermenistan vatandaşlarının, kargoların, tırların açık şekilde Türkiye'ye geliş gidişi...
20:04Türk şirketlerinin Ermenistan'a ayak açması yani bu büyük bir avantajdır.
20:12Yani bu konuda Ermenistan'ın kazanacağı çok şey var.
20:15Zengizli koridorundan da zaten Ermenistan en çok kazanan ülkelerden biridir.
20:20Azerbaycan arazisinden geçerek İran'a, Rusya'ya açık şekilde oradan da Hazar bölgesine, Orta Asya'ya çıkmak için büyük bir şansı var.
20:28Perspektif var Ermeni halkı için, Ermeni devleti için, ekonomisi için.
20:33O yüzden Nikol Paşinyan ama gelirse çok büyük bir pozitif atmosfer oluşabilir.
20:40Ve burada da artık mesela Azerbaycan kamuoyunda bir Ermeni kimliğine bir düşmanca bakış artık yok.
20:47Tabii ki biz olanları unutmuyoruz.
20:50Tabii ki 1918. yıllarda Bakü'de katliamlar yapıldı.
20:54Ermeniler, Bolşevikler Azerbaycan'a karşı...
20:57Son 90. yıllarda çıktı.
20:5990. yıllarda evet ben en uzak tarihte söylüyorum.
21:03Ve 2020 yılında da bugün de o Ermenilerin toprağa gömdüğü o mayınlar Azerbaycan'da askeri ve sivil insanların hayatını kaybetmesine neden oluyor.
21:14Biz ama yine yeni bir sayfa açmaya hazırız.
21:17Bugün Ermenistan'la barış anlaşması imzalamak, ulaşımı açmak, sınırları açmak.
21:23Bu Azerbaycan'ın en çok istediği bir siyasetti ve izlediği siyasetti.
21:28O yüzden Nikol Paşinyan Bakü'ye davet edildi.
21:30Şimdi hala bir iki ay zaman var.
21:33Tabii ki Amerika ile de müzakereler sürüyor.
21:39Ermenistan Başbakanı gidin mi gitmeye mi?
21:42Ama giderse çok muhakkak ki gidecek Nikol Paşinyan.
21:46Yani Ermeni de olsa hakkını vermemiz lazım.
21:49Bazı beklemediğimiz cesaret adımları atabiliyor.
21:54En azından o Azerbaycan'ın sekiz köyünün iade edilmesi ben bile düşünüyordum ki bu savaşsız olmayacak.
22:02Ermenileri yine demir yumruğu göstermemiz lazım olacak.
22:06Ama onun dört köyü sekiz köyünün dördünü anlaşma şekilde iki ülke devlet komisyonları görüşerek iade edildi.
22:14Bugün o dört köyde Azerbaycan bayrağı göndere çekilmiş.
22:16Şimdi diğer dört köy var biraz sorunludur.
22:19Enkılav, eksiklav şeklindedir.
22:22Yani dört tarafı Ermenistan toprakları içerisinde olan bir dört köyümüz var.
22:28Onun hangi şekilde Azerbaycan'a teslim edileceği veya diğer bir topraklarla takas mı edileceği konuşuluyor.
22:35Çünkü dünyanın siyasi tablosunda haritasında böyle durumlar var.
22:40Örneğin Kaliningrad dört tarafı Avrupa ülkeleri de yani bu dört köyde öyle durumda.
22:47Yani Ermenistan'ın hemen içinde Azerbaycan'la sınırı olmayan dört tarafı Ermenistan köyleri olan bir dört köyümüz var bizim.
22:54Orada nasıl olacak? Ulaşım nasıl olacak?
22:57Hala Ermenistan'la barış anlaşması imzalamadan oraya insanlarımız nasıl gidip gelecek?
23:03Yani bu biraz zor konularda.
23:05O yüzden ilk önce Azerbaycan'la Ermenistan arasında bir barış anlaşması imzalanmalı.
23:09Sınırlar açılmalı.
23:10Rahat şekilde geliş geliş sağlanmalı ki bundan sonra iki ülke arasında bir sorun olmasın.
23:16Yani bugün Ermenistan'ın resmi makamları, bakanları olsun milletvekilleri eskisi kadar Azerbaycan'a karşı kin, nifret saçan açıklamalar, yorumlar yapmıyorlar.
23:29Bazı revanşist, intikamçı insanlar var, siyasetçiler var.
23:32Ama Nikol Paşinyan ve onun ekibi, onun iktidarı artık Azerbaycan'la daha barışçıl bir çözüm görüyorlar.
23:42Ama yine az önce söylediğim gibi ikili oyunlar devam ediyor.
23:46Yani Amerika'dan gelebilecek herhangi bir talimatla bu oyunu değiştirecek potansiyel sahipleri Ermenistan.
23:53Merak ettiğim bir şey var.
23:54Hazır stüdyodayken siz, bunu da sorayım.
23:59Malumunuz, suikasta kurban giden ya da gerçekten bir helikopter kazasında hayatını kaybeden.
24:09Ya da şüpheli bir helikopter kazasında can veren İran Cumhurbaşkanı Reisi.
24:14Allah rahmet eylesin.
24:15Amin.
24:16Neredeydi?
24:17Azerbaycan'a geldi, Aliyev'le görüştü ve hakikaten orada ihmalı sözler de var.
24:23Her ne kadar istenilmese de bu görüşmeyi yaptık ve Azerbaycan-İran ilişkileri ilerleyecek denildi.
24:29Dönüş yolunda da helikopteri düştü ve beraberindekilerle can verdi.
24:34Bu hadise Azerbaycan kamuoyunda nasıl yankılandı?
24:39Size göre bu bir suikast mıydı?
24:41Ya da hepsinden önemlisi, niye tam da bu görüşmeden sonra böyle bir kaza?
24:49İran-Azerbaycan ilişkilerinin gelişmesi, kavganın bir şekilde sona ermesi kimin işine gelmiyordu?
24:58Evet, İran Cumhurbaşkanı Sayın İbrahim Reisi'nin hayatını kaybetmesi Azerbaycan'da da büyük bir endişeye neden oldu.
25:07Çünkü Sayın Reisi iki ülke arasındaki ilişkilerin gelişmesinde çok büyük bir siyaset izleyen,
25:14çünkü iki yıl bundan önce Azerbaycan'ın Tahran bir ülke içinde terör saldırısından sonra iki ülke arasında neredeyse diplomatik ilişkiler kopmuştu.
25:25Yani durmuştu bu faaliyet.
25:27İki ülke arasındaki, az önce söylediğim o alternatif zenginliği, koridor projesi, diğer ekonomi ticari ilişkilerde bir yavaşlatma vardı.
25:35Ama İbrahim Reisi sayesinde bu ilişkiler yeniden yüksek seviyeye çıkabildi.
25:42Hatta onun ölümünden sonra büyükelçilik de açıldı.
25:46Çünkü hazırlıklar artık bitmek üzereydi.
25:49Ve böyle bir talihsiz bir helikopter düşme olayı oldu.
25:55Tabi ki Azerbaycan tarafında da büyük bir üzüntüye yol açtı.
25:59Hem Cumhurbaşkanımız Sayın Hamal Yevdişleri Bakanı diğer sosyal medyada insanlarımız büyük bir üzüntüyle başsağlığı dileklerini ilettiler.
26:09Burada tabi ki İran biliyorsunuz son yıllardır ABD'den batıdan uygulanan büyük bir yaptırımlar ambargo altındadır.
26:18Sanksiyalar altındadır.
26:20Bu İran'ın hayatına ciddi şekilde etki gösteriyor, etkisini gösteriyor.
26:26Onun sanayisini, ulaşım sanayisini, yeni modern uçakların, helikopterlerin alınmasını, ek hisselerin, ek parçaların, yedek parçaların alınması her konuda İran artık gelişemiyor bu konuda.
26:42Ve tabi ki bu bir de güvenlik sorunu var.
26:45Yani bu İran'da hep böyle var.
26:47En büyük alimlerini, nükleer alimlerini, askeri yönetimdeki generalleri İran içinde suikasta, katliama maruz kalabiliyorlar.
26:56Yani bu İran devleti bile itiraf ediyor ki ciddi bir güvenlik sorunu var.
27:01Ve son Hamas liderinin de Tahran'da hayatını kaybetmesi, patlama sonucu, suikast, katliam her ne desek diyebiliriz.
27:11Burada gösterdi ki yani İran düşmanlarına çalışan ajanlar var İran içinde.
27:19İran içinde en üst düzey makamlarda general olsun, asker olsun, subay olsun fark etmez İsrail'e veya Amerika'ya çalışan ajanlar var.
27:30Bu İran'ın en büyük sorunudur.
27:32Yani şimdi reisinin de helikopterinin düşmesi, dışişleri bakanı diğer üst yöneticilerin hayatını kaybetmesi İran devleti tarafından bir açıklama yapıldı ki bu teknik bir sorundu.
27:45Ama her şey olabilir bir tek doğal görünsün diye suikasti bile teknik sorun şeklinde yapabilecek güne geldik.
27:52Yani başka helikopterler var onlar oradan geçiyor onlara hiçbir şey olmuyor da bir tek Cumhurbaşkanı...
27:56Evet tabi ki sorular var, sorular var kafada yani buna suikasta diyebiliriz.
28:01Ama sonuç olarak siz az önce çok doğru tespit ettiniz.
28:05Azerbaycan-İran ilişkilerinde büyük bir emek serf eden ve büyük hedefleri olan her iki ülkenin birlikte adımlaması için bir vizyonu olan bir devlet adamı bir Cumhurbaşkanı hayatını kaybetti sonuçta.
28:21O yüzden bunun hemen ardından düzenlenen seçimlerden sonra da Azerbaycan Cumhurbaşkanı...
28:27İsrail mi var bunun arkasında?
28:29Yani bunu demek biraz zor.
28:30Tabi ki İran düşmanları eğer terör düşmanları...
28:32Yani İsrail...
28:33Afedersiniz İran-Azerbaycan ilişkisi gelişmesi en çok İsrail mi rahatsız eder Amerika'yı mı ya da kimi rahatsız eder?
28:41İran'ın düşmanlarını.
28:44Bu sırada Amerika da olabilir İsrail de olabilir.
28:47Bu iki ülkenin kardeşçe yürümesini ve bölgenin istikrarı için bölgede barışın olmasından rahatsız olan her ülkeyi bunun içinde tek İsrail'i göstermek şimdi doğru olmaz.
29:04Amerika'da var Avrupa ülkeleri de var.
29:06Çünkü Azerbaycan fark etmez yani bölgenin diğer ülkeleriyle İran'ın iyi komşuluk şeklinde yürümesi İran'ın faydasınadır.
29:18Yani İran'ı dört taraftan İran'a düşman olan ülkelerle kuşatmak istiyorlar.
29:24Şu mu hissediliyor yani İran'da hep bir Azerbaycan korkusu olsun.
29:29İşte ne derler İran'ın şu kadar nefusu var 40 milyonu Azerbaycan çünkü bölünebilir.
29:34Bölünebilir veya yarın İran'a herhangi bir saldırı olursa askeri operasyonlar olursa İran'ın destek umacak yardım isteyecek insanı yardım isteyecek bir tane komşusu bile kalmasın.
29:49Yani dört taraftan İran'a düşman olan bu tek Azerbaycan için söylenilmiyor.
29:55Bugün Pakistan İran sınırında da zaman zaman çatışmalar oluyor.
29:58Bugün Afganistan İran sınırında da zaman zaman sorunlar yaşanıyor.
30:02Yani İran'ı dört taraftan kuşatmak yani İran'a zaten batı dünyasında İran bir düşman olarak gözüküyor.
30:10Öyle artık kabul ediliyor.
30:12Bölgede de İran'ı dört taraftan kuşatmak İran'ın tüm komşularıyla tüm komşularıyla sorunlu bir ülke haline getirmek.
30:21Yarın Allah korusun İran'a karşı herhangi bir askeri operasyonlar olursa İran'ın yani çıkabileceği bir yol olmasın.
30:29Yani dört taraftan düşman olsun.
30:30Bugün bunu açıkça söylememiz gerekir.
30:33En sorunsuz komşusu İran'ın Azerbaycan'da.
30:37Bugün Azerbaycan İran sınırında herhangi bir çatışma herhangi bir sorun çıkmıyor şükür Allah'a.
30:42Ama Pakistan'la Afganistan'la onlar da Müslüman bir ülkelerdi.
30:46Onlarla zaman zaman ya teröristler şeklinde veya sınır muhafızları şeklinde herhangi bir çatışmalar oluyor.
30:55İnsanlar askerler ölüyor her iki taraftan.
30:58Ama böyle bir hal Azerbaycan'la İran arasında yoktu.
31:01Bu da Azerbaycan yönetiminin dengeli politikası sayesinde ve İbrahim reisi rahmetliğin de Azerbaycan'a ilgili çok zeki bir şekilde yürüttüğü siyaset şeklindedir.
31:15Ve yeni cumhurbaşkanını tebrik mektubunda Azerbaycan Cumhurbaşkanı Sayan İlham Aliyev de özellikle onun altını çizdi ki biz İbrahim reisi ile başlattığımız bu siyasetin bundan sonra da devam edeceğini Azerbaycan İran ilişkilerinin artmakta olan hat üzere yükseleceğini umuyoruz.
31:38Bu onu gösteriyor ki Azerbaycan devleti İbrahim reisinin zamanında İran'la çok büyük bir anlaşmalara varılmıştı ve bundan sonra da bu anlaşmalara sadık kalınacağı ve bu siyasetin devam edeceği Azerbaycan tarafından bekleniyor.
31:52Şükür Allah'a bu siyasette bugün devam etmek.
31:56Yanılmıyorsam son 10 dakikamız bu süreyi de şu konuya ayıralım.
32:017 Ekim'den bu yana İsrail'in Gazze'de yürütmüş olduğu bir soykırım politikası var ve binlerce kişiyi katletti.
32:09Gazze'de neredeyse sağlam bir yapı bırakmadı.
32:13Tabi işin bir bu boyutu var bir de zaman zaman tartışma konusu oluyor.
32:20Azerbaycan'ın bu olaya yaklaşımı var.
32:26Zaman zaman Azerbaycan'ın şirketlerin İsrail'e jet yakıtı sattığı ve bunu kesmediği bununla birlikte bu katliamların devam ettiği hatta Azerbaycan kamuoyunun İsrail'den yana lehte bir tavır takıldığı ve bu nedenle zaman zaman da Türkiye'ye karşı da kimi olumsuz söylemlerde bulunduğu söyleniyor.
32:53Bunun için ne dersiniz?
32:55Tabi ki İsrail Filistin İsrail Hamas arasında giden çatışmalar tüm dünyanı etkiliyor.
33:05Azerbaycan Türkü olarak bir Müslüman olarak ben benim ailem bundan çok rahatsızdır.
33:11Bir insan hakları savunusu olarak ben bunun altını çizerek söylemek istiyorum.
33:14Çünkü Türkiye'ye geldiğimde veya sosyal medya üzerinden Türkiye'deki kardeşlerimiz hep bu konuda Azerbaycan'ı ve bir insan hakları savunusu olarak bazen benim şahsımı da eleştiriyorlar.
33:27Ben bunu çok gururla söylüyorum ki ben Agit'te Avrupa konseyinde açık şekilde Filistin halkını mazlum Müslüman kardeşlerimizi açık şekilde savunan Agit'te 57 ülkenin bakanları, ülkeyiçleri karşısında İsrail ordusunun Filistin'de Gazze'de yaptıklarının bir katliam olduğunu bir soykırım olduğunu söyleyen bir şahsın.
33:50Bununla ilgili benim Twitter sayfamda da Youtube'da da sosyal medyada da çeşitli videolar var.
33:55Hatta bu konuşmalarımdan dolayı Agit'te birkaç defa uyarıldım ki böyle konuşmalar yapmak olmaz.
34:04Ve Azerbaycan kamuoyuna geldikten sonra tabi ki Azerbaycan da bir Türk Müslüman ülkedir.
34:11Ve Filistin'de yaşananlar Azerbaycan halkını da rahatsız ediyor.
34:17Ve Azerbaycan devletinin de resmi bir konumu var.
34:21Kudüs'ün ikili başkent olması şartıyla Filistin devletinin bağımsızlığını destekleyen bir ülke de Azerbaycan.
34:28Bu resmi bir siyasetimizdi bizim.
34:30Ve Azerbaycan Birleşmiş Millete Güvenlik Konseyi'nde Filistin'le ilgili birkaç defa acil oturumun çağrılması için inisiyatifde bulundu.
34:42Ve böyle bir toplantıda yapıldı.
34:45Şimdi sonuç var mı yok mu bu ayrı bir konudur.
34:48Dünya ülkeleri bugün Filistin'e özgürlük talep ediyor ama hala bir sonuç yok.
34:53Azerbaycan kamuoyunda tabi ki bu İsrail'le ilişkiler konusuna da önem veren bir kesim var.
35:01Ve bunun da nedenleri var.
35:04Bunu her ne kadar Ahmet istese de istemese de bazı gerçekler var ki bunu Türk milleti de Türk kamuoyunda bilmesi gerekiyor.
35:12Azerbaycan'da binlerce Yahudi vatandaşlar yaşıyor.
35:17Onlar uzun yıllardır Ahmet, Mehmet gibi Azerbaycan'da doğdular, Azerbaycan'da yaşadılar.
35:23Kuba'da, Gusar'da, Bakü'de Yahudiler var.
35:27Hatta Kuba ilçesinde dağlık bir bölgede Yahudi mahallesi var.
35:32Bunlar kendilerine Azerbaycan Türk'üz mü diyorlar?
35:35Azerbaycan Türk'üz demiyorlar, Azerbaycanlıyız diyorlar.
35:40Bizde az önce söylediğim gibi benim doğduğum bölgede bile Gürcüler var, Lazlar var, Tatlılar var, Sahurlar var.
35:47Yani Azerbaycan'da 40'a yakın çeşitli halkların temsilcileri var.
35:51Onların genel ismi Azerbaycanlı.
35:54Çünkü ben bir yakın tarihe gitmek istiyorum.
35:5790'ıncı yıllarda Azerbaycan'da bir etnik bölücülük vardı, separatizm vardı.
36:04Bazı dış güçlerin desteğiyle Azerbaycan'da bazı milletlerin temsilcileri Azerbaycan'dan ayrılmak istiyoruz.
36:11Kendi özgür bir ülkemiz olsun istiyoruz diye böyle başkaldırdılar.
36:15O zaman Ulu Önder, Rahmetli Haydar Aliyev çok zekice bir siyaset başladılar.
36:22Hepimiz Azerbaycanlıyız, hepimizin bir ismi var Azerbaycanlı.
36:26Azerbaycan hepimizin bir evidir, ülkesidir, vatanıdır diye.
36:30Bugün o siyasetten yola çıkarak Azerbaycan'da yaşayan herkes fark etmez.
36:34Türk, Yahudi, Rus, Ukraynalı, Laz, Lezgi, Avar, Gürcü.
36:40Herkes kendisini Azerbaycanlı sanıyor.
36:42Yani bu ülkenin vatandaşı, insanı.
36:44Tabi ki etnik köküne geldiğinde Ahmet Şahiroğlu bir Azerbaycan Türküdü.
36:49Bir başka vatandaşımız var, o da Azerbaycanlıyım diyor.
36:53Ama etnik kökeni Yahudiyim diyor.
36:55Yani Yahudi diyor.
36:57Ve o Yahudiler yüzyıllarda Azerbaycan'da yaşıyor.
37:01Tabi ki bu İsrail'e bağlı olan insanlardı, İsrail'i seven insanlardı.
37:05Ama herkes öyle değil.
37:07Bir de Azerbaycan Devleti ile İsrail arasında bir ilişkiler var.
37:11Bugün Amerika'da, Batı'da zaman zaman Azerbaycan'ın lobbyçiliğini yapıyor Yahudi lobbyçiler.
37:19Yahudi kökenli lobbyçiler.
37:22Azerbaycan'daki Yahudiler ki onlar İsrail'e göçtüler, gittiler.
37:27Orada bile Azerbaycan'ı temsil ediyorlar.
37:31Azerbaycan'da etkili ve güçlüler mi, zenginler mi?
37:33Var, evet.
37:34Yani tüm dünyada olduğu gibi.
37:35Yahudiler banka işinde, orada siyasette, medyada çok iyi ilişkilere, köklere sahip insanlar.
37:42Ve bir de 44 günlük savaşta.
37:44Bunu hep söylüyoruz, hep de eleştiriyorlar bizi.
37:50Azerbaycan 44 günlük savaşta tek başına kalsaydı, bunu açıkça söylüyorum,
37:57tek başına kalsaydı belki de bugün bile savaş devam edecekti.
38:0244 gün değil belki de 444 gün devam edecekti.
38:05Bu savaşta Azerbaycan'ın başarılı olmasının nedenleri var.
38:10Tabi ki Azerbaycan askeri hayatını kaybetti.
38:132783 şehit verdik.
38:15Binlerce gazilerimiz var.
38:17Ama bu sayı daha çok olabilirdi.
38:19Belki 20 bin insanımızı kaybedecektik.
38:22Neden?
38:23Çünkü bizim yanımızda Türkiye Cumhuriyeti var.
38:25Hem devlet olarak, hem millet olarak.
38:28Türkiye Cumhuriyeti olmasaydı 20 bin asker daha kaybedecekti.
38:31Yani Allah korusun.
38:32Yani Türkiye'nin, Türk Devleti'nin siyaseti her gün, bunu açık şekilde söylememiz lazım.
38:39Her gün Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan, her gün çeşitli bir etkinlikte,
38:45bir konferansta konuşma yaparak konuyu getirip Azerbaycan'a bağlıyordu.
38:49Türkiye'nin Azerbaycan'ın yanında olduğunu açıkça söylüyordu.
38:52Ve bazı ülkeleri açık şekilde uyarıyordu.
38:54İster Rusya olsun, ister Fransa olsun, Amerika olsun ki,
38:57Azerbaycan sahada yalnız değil,
39:00Türkiye olarak bütün varlığımızla, canımızla, malımızla Azerbaycan'ın yanındayız.
39:06Bu çok büyük bir mesajdı.
39:07Yani illaki da TSK mensuplarının gelip, Şuşa'da elinde tüfek savaşmasına gerek kalmıyordu.
39:15Ama bazı askeri operasyonların hazırlanmasında, o drone'ların kullanılmasında veya istihbarat bilgilerinin sağlanmasında,
39:26ki bu da çok önemliydi savaş zamanı,
39:28Türk Devleti'nin, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin çok büyük bir desteği var.
39:33Öte yandan Pakistan, İslam Cumhuriyeti her zaman Azerbaycan'ı destekliyordu.
39:37Diğer ülkeler de var idi.
39:39Rusya'nın tarafsız kalması bile büyük bir desteğiydi.
39:43Rus ordusu da dahil olabilirdi bu veya diğer behanelerle, sebepler göstererek.
39:48Nasıl ki 90'ıncı yıllarda Hocalı katliamını tek Ermeniler tör etmedi.
39:52Yani Rus ordusu da var idi, Rus tanklarıyla girdiler.
39:55Yani her bütün nedenler var idi.
39:58Bir de İsrail'in sağladığı bazı ıslahlar var idi.
40:02Bir iki dakikaya toparlayalım.
40:04Tabi ki Azerbaycan bunu parasıyla verdi, parasını verip aldı.
40:07Ama yine o demir kübbe Azerbaycan'a verildi.
40:10Azerbaycan'da, Bakü'de, Karabağ'da, Ming'e çevirde yerleştirildi.
40:16Bir de İsrail yapımı olan o drone'lar.
40:19Yani tüm bu gücler, tüm bu destekler hepsi birlikte Türkiye'nin içerisinde Azerbaycan'ı zafere götürdü.
40:26Bu açıdan yola çıkarak bugün İsrail ile Azerbaycan arasında o ilişkiler devam etmekte.
40:32Ama buna rağmen Azerbaycan halkı Müslüman bir halktı, mazlumun yanında olan halktı.
40:39Azerbaycan'da hiç kimse, ben bunu bir kez daha söylüyorum,
40:43hiç kimse Filistin'de mazlum insanların katliamını desteklemez ve desteklemiyor.
40:51Tabii ki biz o insanların ölümünün durdurulması, kanların akıdılmasının durdurulmasını, o katliamın durdurulmasını istiyoruz ve talep ediyoruz.
41:00Ama bazı siyasette gerçekler var.
41:03Yani Azerbaycan-İsrail ilişkileri ortada.
41:06Uluslararası İlişkiler uzmanı Doktor Ahmet Şahinov, çok teşekkür ederim.
41:09Ben teşekkür ederim, sağ olun.
41:12Değerli izleyenler, bültenimizi burada noktalıyoruz.
41:15Birazdan tekrar karşınızda olacağız, bizden ayrılmayın.