Türkiye yeni bir pandemiye hazır mı? "Umarım korktuğumuz başımıza gelmez”
Transcript
00:002019'un sonlarında daha fazla 2020'nin başlarında o dönem hem Türkiye'nin gündeminde hem dünya gündeminde koronavirüs salgını vardı.
00:14Ancak o dönem bu çok bakanlıkça da, toplumca da, sivil toplum kuruluşlarınca da çok ciddiye alınmıyordu.
00:24O dönem hem Diyarbakır Tarpı Odası olsun, Türk Tarpı'da biliyorsun aslında bu konuda bu salgının toplum sağlığı üzerinde, toplum hayatı üzerindeki uyarlarını yapıyordu o dönem.
00:38Ancak bu uyarı çok dikkate alınmadı.
00:42Ne zamanki 11 Mart'tı 2020'de Dünya Sağlık Örgütü pandemi ilan etti ve o dönemden sonra bir anda Türkiye'de koronavirüs salgının olduğu görüldü.
00:57Her gün işte tespitler arttı. Demek ki öncesinden de vardı.
01:01Yani o dönem Mart ayında, 11 Mart'ta böyle bir pandemi ilan edildi.
01:07Ancak Şubat'ta, Ocak'ta da aslında aynı şikayetler vardı.
01:13Hani o dönem işte koku alamama, baş ağrısı, nefes ağrısı, öksürük, kas ağrısı bu tür şikayetlerle acilere çok başvuruda bulunuyordu.
01:26Bu anlamda biz o zaman da söyledik, dedik bir geç kalınmışlık var.
01:31Şimdi bunu niye söylüyorum?
01:33Şimdi Mpox dedikleri, yani halk arasında maymun çiçeği dedikleri yine bir viral salgın var.
01:41Biz koronavirüs dönemindeki gibi bir sürecin işletilmesini istemiyoruz.
01:48Yani o dönemdeki gibi geç kalınmışlık, o dönemdeki gibi vakaları görmeme, o dönemdeki gibi önlem alamamanın olmamasının gerektiğini düşünüyoruz.
02:02O dönemden ders alınmalı ve şimdiden gerekli önlemler alınmalı.
02:08Hem hastanelerde gerekli önlemler alınmalı, yoğun bakımlarda gerekli önlemler alınmalı.
02:13Halk arasında önlemlerle ilgili koronavirüsün son dönemlerinde yapıldığı gibi bir propaganda yapılmalı.
02:23İşte bu anlamda bu hastalığa karşı korunmak için bakanlık tarafından, sağlık kuruluşları tarafından uyulması gereken kurallar diye yeniden gerek afişlerle, gerek sözlü ve gerek yazılı ve diğer basın ile televizyonlarla bu farkındalık yaratılmalı.
02:51Bu anlamda her gün basında yer verilmeli.
02:57Bu virüse karşı nasıl korunabiliriz?
03:01Çok sıkı bir şekilde işlenmeli diye düşünüyoruz.
03:05Bu viral hastalık da diğer viral hastalıklara benziyor.
03:12Viral hastalıkların çoğu birbirine benziyor.
03:14Daha çok başlangıç olarak üst solunum yollarını etkiliyor.
03:18Ancak sonra vücudun bütün sistemini etkileyebiliyor.
03:22Yine bunlarda da baş ağrısı, halsizlik, öksürük gibi yakılmalar, koku alamama gibi yakılmalar da olabilir.
03:32Nefes tarlığı yakılmaları, bizim bildiğimiz üst solunum yolu belirtileri bu hastalıkta da var.
03:44Bu anlamda dikkat etmek lazım.
03:46Henüz şu anda Türkiye'de Sağlık Bakanlığı'nın açıkladığı, bizim dediğimiz maymun çiçeği salgını yok.
03:56En azından bakanlığın açıkladığı.
03:58Ancak biz, özellikle TTB'nin yaptığı araştırmalarda tek tük bazı vakaların olduğu söylendi.
04:07Ama tabii tek tük vakalar, viral hastalıklar tek tükte kalmıyor.
04:12Hızlı artıyor.
04:13Biz bunu koronavirüsten biliyoruz, gripten biliyoruz.
04:16Geçmişteki bütün bulaşıcı bütün hastalıklarda biliyoruz.
04:20Yani bunlar teklerde kalmıyor.
04:23Bu anlamda dikkat etmek gerekiyor.
04:26Şimdi bu Sağlık Bakanlığı bakalım önümüzdeki dönemde bu koronavirüsün sonraki dönemlerinde aldığı kararları uygulayacak mı?
04:36Yani bu sıkı önlemleri uygulayacak mı?
04:39Bunu göreceğiz.
04:40Şimdi tabii koronavirüs sürecinde bazı özellikle tedavi protokolü ile ilgili bazı deneyimler oldu.
04:52O dönem ısıtma ilacında kullanılan ilaçlar bir dönem kullanıldı.
04:57Yani biz bunun yanlış olduğunu söyledik sonra bu ilaç kaldırıldı.
05:01Çok böyle magazinel haberlere çok önem verildi.
05:06Bilimsel olmayan hiçbir etkinliği kanıtlanmamış yöntemlerin bu hastalıkta iyi olduğu söylendi.
05:14Ama pratikte gördük ki bunların hiçbiri olmadı.
05:17O dönem 2020 Haziran'ında Diyarbakır'da bir Sağlık Bakanlığı'nın buradaki bir heyetle bir Türk ışığını bildikleri bir yöntemi kamuoyuna deklar ettiler.
05:29Biz o dönem Diyarbakır Tapvodası olarak buna karşı çıktık.
05:32Açıklama yaptık dedik ki bu doğru değil.
05:35Bilimsel olarak ispatlanmamış bilimsel olarak bilinmeyen yöntemlerin sonuçları bilinmeyen yöntemlerin uygulanması doğru değil dedik.
05:46Ama o dönem sadece biz söyledik.
05:50O dönem herhangi bir destek almadı.
05:52Kamuoyunda da çok bizi destekleyen olmadı.
05:56Ama biz bunu takip ettik.
05:58Biz pandemi dönemindeki bütün deneyimleri şimdi bakıyoruz bütün deneyimleri inceliyoruz.
06:08Doğruları da inceliyoruz yanlışları da inceliyoruz.
06:11O sürecimiz devam ediyor.
06:13Çünkü biz biliyoruz ki bu dünyada çevre kirliliği var.
06:16Bu dünyada küresel ısınma var.
06:18Bu dünyada sağlık hakkının artık ortadan kaldırıldığı durum var.
06:23Sağlığın özelleştirmesi var.
06:25Sağlığın piyasalaşması var.
06:26İlaç tekerleri gerçeği var.
06:29Bu anlamda biz bunları bildiğimiz için bir de bildiğimiz bir şey daha var.
06:35Doğada viral hastalıklar oluyor.
06:37Yani bu noktada buna her dönem tarihe baktığımızda oluyor.
06:41Bunların ışığında biz hem öncelikle Sağlık Bakanlığı önlemler almaya ve durumu net bir şekilde açıklamaya davet ediyoruz.
06:53Ama toplumu da uyarıyoruz.
06:54Özellikle elle temastan kaçının diyoruz.
06:57Kalabalık yerlerde mutlaka maske takın diyoruz.
07:02Mutlaka kişisel hijyene uyun diyoruz.
07:05Zorunlu olmadıkça fiziksel temasa yani el ele tutuşmalar, sarılmalar, öpüşmeler bunlardan kaçınmalı diyoruz.
07:13Özellikle kalabalık yerler, okullar, camiler, taziye evleri ve diğer yurtlar, öğrenci yurtları.
07:23Buralarda hijyen kurallarının, salgın kurallarının yeniden yaşatılmasını talep ediyoruz.
07:32Umarım Mpox dediğimiz bu maymun çiçeği salgını ne ülkemize ne dünyada korktuğumuz başımıza gelmez.
07:44Ama sağlık zaten önemli olan hastalıkların ortaya çıkmasını engellemek.
07:50Yani bizim zaten görevimiz hastalığı engellemek.
07:53Hastalığın oluşmasını engellemek.
07:55Asıl görevimiz bu.
07:56Olduktan sonraki önlemler farklı ama biz şu anda diyoruz ki bunu önlemenin yollarını geliştirelim.
08:04Şimdi biz sonuçta son aylarda neyi tartışıyoruz?
08:08Hastaneler randavu olayını tartışıyoruz.
08:10Çözülemeyen bir randavu olayı var.
08:13Neyi tartışıyoruz?
08:15Hastanelerde mesai saati dışında kamu hastanelerinde hastalardan para almasını tartışıyoruz.
08:23Görüyoruz bu anında.
08:24Yine acilerin çok yoğun olduğunu görüyoruz, tartışıyoruz.
08:30Yani biz bu anlamda bu kadar sağlıkta sorun varken bu sorunlara sahip bir sağlık sisteminin pandemi ne kadar baş edebileceği meçhul.
08:41Aciler yetersiz, birinci basamak yetersiz.
08:45Çünkü aile yetimlikleri üzerinden bu hizmetin verilmesi zor görünüyor.
08:51Çünkü orada performans sistemi var.
08:52Sonuçta aile yetimleri performansa göre birinci basamak hizmetini veriyor.
08:59Biz bunu doğru bulmuyoruz.
09:01Diyoruz ki birinci basamak hizmeti bir kamu hizmetidir.
09:04Devletin bunu yapmakla mükelleftir.
09:06Ve hekimlerde, sağlık emekçilerinde görevi bu alanlarda hastalıkların önlenmesi için çalışmaktır.
09:14Şimdi mevcut yapıyı biz bu anlamda Covid sürecinde gördük.
09:23Bu sağlık sistemi sonuçta yatarak tedavi eden, hastayı önleyen bir sağlık sistemi.
09:35Yani çok fazla yatak sayısıyla övünen, çok fazla hastalıklara tedavi ettiğiyle övünen bir sağlık sistemi.
09:45Halbuki gerçek bir sağlık sistemi hastalıkların en az olduğu sağlık sistemidir.
09:50Yani koruyucu sağlık hizmetlerinin olduğu insanların hastalanmadığı, insanların salgınlardan etkilenmediği bir sağlık sistemidir.
09:58O açıdan mesela sürekli yataklı tedavi kurumları yapmak, yoğun bakımlar açmak, özel hastaneleri genişletmek,
10:06kamu hastaneleri, şehir hastaneleri yapmak değil, mesela bu anlamda hastalığı engelleyecek koruyucu sağlık hizmetlerinin geliştirmesidir.
10:15Ama şu anda koruyucu sağlık hizmetlerinde biz çok büyük aksıklıklar görüyoruz.
10:19Bu da bizi endişelendiriyor.
10:22Pandemi sürecinde daha mı çok endişelendiriyor?
10:24Tabii endişelendiriyoruz, bizi endişelendiriyor.
10:27Sonuçta biz şu anda hastalık çıkmadan, yayılmadan, salgın olmadan hem toplumun, hem bakanlığın, hem hekimlerin,
10:41ilgili herkesin bu konuda duyarlı olmasını ve gerekli adımlar atmasını bekliyoruz.