nevzat
nevzat
Category
✨
PeopleTranscript
00:00Türkiye genelinde tercih edilen isimler İngilizce, Fransızca, Yunanca kökenli olmaya
00:06başladı artık.
00:07Peki toplumsal yozlaşma söz konusu olabilir mi?
00:10Bugün bunu konuşacağız.
00:11Konuğumuz Üsküdar Üniversitesi kurucu rektörü Prof. Dr. Nevzat Karhan'la bir aradayız.
00:16Hoş geldiniz.
00:17Hoş bulduk.
00:18Teşekkür ederim.
00:19İyi ayinler diliyorum.
00:20İyi çalışmalar.
00:21Teşekkür ediyoruz.
00:22Tercih edilen yeni isimlerin yabancı değil kökenli olmasını nasıl değerlendiriyorsunuz
00:25hocam?
00:26Öncelikle bu son yıllarda bunda ciddi bir artış vardı öncelikle de böyle genellikle
00:31ki mesela Avrupa ismi Amerikan Türk kültür ikisine de uyar.
00:34Bunun gibi isimler tercih edilip de şimdi doğrudan farklı kültürdeki isimleri tercih
00:39ediliyor.
00:40Bu kendilerinin aidiyetiyle ilgili bir durum insanların kendilerini batı kültürüne
00:45ait ederse onun ismini koyar, kendisini Türk kültürüne ait ederse ona göre isim
00:50koyar.
00:51Bu tamamen kişinin kültürel aidiyetiyle ilgili bir durum.
00:54Bu nedenle şu anda daha önce nüfus müdürlüklerinde böyle bir isim yazmak istediği zaman nüfus
01:00müdürlükleri karşı çıkıyordu.
01:01Bu konuda şu anda damada pek anladığım kadarıyla yok bununla ilgili.
01:05Mesela ben hiç unutmam böyle Güneydoğu'da Diyarbakırlı bir şey vardı.
01:10Çocuğunun ismini yani Kürtçe bir isim koymak istiyor 1980'li yıllarda fakat nüfus
01:15müdürü o zaman koydurtmuyor ona.
01:17Onun üzerine gitmiş o da Mahir ismini koydu.
01:19Biliyorsunuz 12 Mart'taki Mahir'den dolayı protest bir isim koyuyor.
01:23Bu bazı kültürel kuyulan isimler de böyle protest isimler de olabiliyor.
01:28Şu anda insanların daha önce hiçbir milli olmayan böyle özellikle kültürünü çalıştıran
01:35çağrıştıran isimler hiç koyulmazdı daha önceleri.
01:38Bunun son zamanlarda koyulması bir protest bir tepki olarak protest bir değerlendirme
01:44olarak da görüyoruz.
01:45Bu diğer taraftan da bu isim koymada dini değerler şu anda John isim diyorsunuz bunlar
01:51hepsi Hristiyanlık kültüründen Hristiyanlık öğretisinin isimleri yani hepsi birer Aziz
01:56isimleri, hepsi birer Hristiyan büyüğünün isimleri bunlar yahut da bir çeşitli peygamber
02:02isimleri bu isimlerin hepsi bir şekilde devam etmiş gelmiş.
02:06Bu çağda şu anda insanlar bütün kültürel değerleri, dini değerleri sorgulayan bir
02:12durum ortaya çıktı dünyada.
02:14Bu nedenle bu çok şaşırtıcı değil.
02:16Ve kimlik oluşumunda nasıl etkilir söz konusu olabilir?
02:20Yani bebeğe konulan farklı kökenli isim gelecek hayatında nasıl durumlara yol açabilir
02:25onda?
02:26Yani kişiye koyulan isim ona bir nevi sadece isim değil aynı zamanda da bir tanımlama
02:31olmuş oluyor.
02:32Tanımlama olmuş onu o isim onun için etiket haline geliyor.
02:36Etiket olarak hangi etiketi o kişiye verirseniz o kişi o etiketle ilgili onunla ilgili algılamalar
02:42yapıyor.
02:43Onunla ilgili duygusal çağrışmalar yapıyor, onunla ilgili geri bildirimler alıyor ve
02:48o etiket üzerinden hayata varoluşla ilgili, kendi ifadeyle ilgili, kendi kültürel kimliğini,
02:54kendi bireysel kimliğini oluşturmayla ilgili pozisyon alıyor toplumda.
02:58Yani bu koyduğumuz isimler o kişinin toplumdaki aldığı pozisyonu etkileyecektir ve aynı
03:03zamanda yakın ilişkilerini etkileyecektir.
03:05Çünkü insan bir ekosistem içerisinde yaşıyor, bir toplum içinde yaşıyor.
03:09Yaşadığı ekosistem içerisinde kendisi nasıl anılıyorsa, onu beğeniyorsa ona uygun
03:14davranacak.
03:15Beğenmiyorsa da onunla ilgili ters rollere girmeye çalışacak, onunla ilgili bir şekilde
03:21o ismini kullanmamaya, değiştirmeye çalışacak.
03:24Bu nedenle çevrenin ondaki geri bildirimleri de o etikette, kendi kimliğini oluşturmada
03:29etkisi olacaktır.
03:30Onun için isim koyarken çok güzel çağrışım yapan isim koymak gerekir.
03:34Bunun psikolojik etkisi çok fazla vardır.
03:38Kendi iç dünyasının şekillenmesinde hem de zihinsel olarak beynindeki bağlantıların
03:42oluşmasında etkisi var bunun.
03:44Kişilik seti oluşturuyor onda.
03:46İnanış seti oluşturuyor ve kültürel seti oluşturuyor.
03:49Ona dışına etiket olarak ismini yapıştırıyor.
03:51Ben buyum diyor.
03:52Onu kabullenmiş oluyor.
03:53İsim tabii burada işin görünen kısmı o çocuğun yaşayış biçimi önemli.
03:58Yani şu anda o ismi taşıyan bir insan bizim Türkiye'den bir bu isimlere bakışımızda
04:03o toplumda o isimlere bakışı aynı değil.
04:07Kuzey Avrupa'ya gitsen oradaki kültür anlayışıyla ahlak anlayışıyla bizdeki
04:12kültür ahlak anlayışı aynı değil.
04:14O ismi taşıdığı zaman bu Türkiye'de yaşayan bir çocuk o ismini alırken bu isimle
04:18ilgili o çocuğu büyük ihtimal gayrimüslim sanacaklar.
04:21Gayrimüslim sanacaklar.
04:22Ve ona göre ilişki oluşturacak.
04:24Ona göre kendine örgünü oluşturacak.
04:26Ona göre bir tanımlama ve anlam içerisinde yapabilecek bir şey.
04:30Bu nedenle böyle bir kimsenin genellikle de olan kişiler şöyle de düşünüyorlar.
04:36Çocuğumuza biz bir cin kültürü öğretmiyoruz.
04:38O 8 yaşına gelince kendi karar versin diyorlar.
04:41Çocuğa annenin babanın kılavuzluk ve ehberlik görevini yok saymaktır bu.
04:45Böyle bir şey.
04:46Bu çocuğa ben yalan söylemedi demem, söylemedi demem.
04:49Onun kendisi karar versin.
04:51Ahlaklı da ol demem, ahlaksız ol da demem.
04:53Onun kendi karar versin.
04:54Onun başkasının hakkını yedi demem, yeme de demem.
04:57Kendi karar versin demek gibi bir şey bu.
04:59Bir kişiye.
05:00Bu nedenle böyle bir durumda anne iyi kötü doğru yanlışı ne olduğunu özellikle
05:045 yaşına kadar annenin babanın sorumluluğundaydı.
05:06Bebeğin sorumluluğunda.
05:07Bu çocuktan kendisinden doğru davranış beklenmedikçe çocuk kendiliğinden doğruyu bulamaz.
05:12Bunun bir duygusal beyin çalışmaları yapılıyor.
05:14Duygusal beyin çalışmalarında bu ortaya çıkıyor.
05:17Bunlar götülen öğretide ortak insani değerler var.
05:20Onun dışında da öyle olmadan da evrensel olunmaz.
05:22Çocuğa sen yerel değerleri öğretemezsen o çocuk evrensel olmaz.
05:26Bir çocuğa sen kendi hayatını ve kendi amaçlarını öğretmediğin zaman
05:31başkasının hayatını ve amaçlarına hizmet eden bir çocuk olur.
05:33Çocuğa kendi hayat planını programını öğretmezsen
05:36o çocuk başkalarının hayat programının ve planının parçası olurlar.
05:40Başkaları tarafından yönetilirler.
05:42Onun için bizim özgürlüğümüzün, bağımsızlığımızın bir ayağı da kültürel özgürlüktür.
05:47Kültürel kimliğimizi korumaktır.
05:49Kültürel kimliğimizi korumadan özgürlüğümüzü koruyamayız.
05:52Zaten şu anda psikolojik savaştaki yöntemlerden birisi de kültürel psikolojik savaştır.
05:56Kültürel psikolojik savaşta ne vardır?
05:59Bir toplumu orta ve uzun vadede ele geçirmek için uygulanan psikolojik savaştır.
06:03Kısa vadedeki psikolojik savaşta ne uygulanır?
06:06Siyasi operasyonlar yapılarak uygulanır.
06:08Ama orta ve uzun vadedeki psikolojik savaşta toplumun kültürünü değiştirerek
06:13toplumu kendine benzeterek zettirmek.
06:15Yolu topraklığına doğunup da bu isimleri koyan kişiler özgüveni düşük kişilerdir.
06:20Kendi kültürünü küçük gören, eksiklik duygusu, aşağılık duygusunu olan kişilerdir.
06:25Bu nedenle biz bu tamamen bir toplumsal
06:28aşağılık duygusuna itildik biz.
06:30Söylediklerinizden kültürel yozlaşmanın söz konusu olduğunu çıkarıyorum.
06:34Bize düşen görev nedir peki burada?
06:37Toplumsal yozlaşmada herkes kapısının önünü temizleyecek.
06:40Herkes önce kendinden başlayacak.
06:42Kendi yakınlarından başlayacak.
06:44Burada kendi önem ve öncelik sıralamasını yapacaklar.
06:47Önem ve öncelik onda.
06:49Burada şekilden önce önemli olan ahlaktır.
06:51Şekilden önce.
06:53Kültürlerin bir şekil kültürü var.
06:55Buna somut kültür deniyor.
06:58Kültür bakanlığının müzelerle tanıtmaya, korunmaya, tamir eden somut kültür.
07:03Somut olmayan kültürler vardır.
07:05Soyut kültürler vardır.
07:07Bunlar nedir?
07:08Ahlaktır.
07:09İrfandır.
07:10Toplumsal öğretilerdir.
07:12Hikayelerdir.
07:13Değerlerdir.
07:14Yaşantılardır.
07:15Anlatılardır.
07:16Bütün bunlarda bir değerler.
07:17Öğretmek gerekiyor.
07:18Yani şu anda bizim kültür olarak özellikle son yıllarda somut kültür olarak çok şey yapıldı.
07:23Büyük bir ihmal telafi edildi, giderildi.
07:27Ama soyut kültür konusunda aynı şeyi yapamadık.
07:30Çocuklarımıza kendi kültürümüzü aktarmak yapamadığımız gibi kendi kültürümüzden
07:34nefret eden çocukların çıkmasına da sebep oldu.
07:37Bunun sosyolojik olarak bir analizi gerekiyor.
07:39Neden böyle oldu?
07:40Demek ki çocuklar şu anda iyi örnekler görmüyorlar.
07:43Tepkisel olarak yöneliyorlar.
07:45Burada ciddi bir şekilde kendi kültürümüze barışmayı başarmamız gerekiyor.
07:49Bunu yapmadıkça biz bu konuda çözüm üretemeyiz.
07:52Kendi kültürel değerlerimizi koruyarak modernleşmemiz lazım.
07:56Kendi kültürümüzü koruyarak modernleşmemiz lazım.
07:59Yerel olmadan evrensel olamayız.
08:01Gerçekten çok güzel örnekler verdiniz.
08:03Çok teşekkür ediyorum.