Ege’nin Gündemi’nde bu hafta: İzmir’de yanan alanlar ranta mı açılıyor?
Transcript
00:00Müzik
00:16Sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri Ege'nin gündemi programına hoş geldiniz.
00:20Türkiye'nin son günlerdeki en önemli gündemlerinden bir tanesi Ege bölgesindeki yangınlar efendim.
00:26Özellikle İzmir'de Urla'da ve Karşıyaka'da çıkan yangınlara müdahale yetersiz kaldı.
00:31Orada çok ciddi büyüklükte bir alan yandı.
00:34Hayvanlar zarar gördüler.
00:36Yerleşim yerlerine kadar gelen yangın bazı evlerinin yanmasına sebep oldu ve bazı yurttaşlar evlerinden tahliye edildiler.
00:43Tam olarak neler oldu ne kadarlık bir ormanlık alanı kaybettik.
00:47Bugün konuşacağız.
00:48Konuğum her daim olduğu gibi Mehmet Şakir Örs. Hoş geldiniz.
00:52Merhabalar, hoş bulduk.
00:54Efendim siz şimdi programdan evvel bana o yangın bölgelerini gezip aslında bir gözlem yapma imkanı da bulduğunu söylediniz.
01:03Dolayısıyla önce bir o gözlemlerinizi dinleyelim. Son durum ne?
01:07Evet İzmir ve İzmirliler olarak gerçekten çok zor ve zorlu bir hafta sonu yaşadık.
01:14Kabus gibiydi gerçekten.
01:17Yangını direkt yangın alanında olmasa da pek çok İzmirli gibi biz de ailecek tümüyle hissettik, uyumsadık.
01:28Özetle İzmir'in kuzey bölgesi, Karşıyaka, Çiğli, Bayraklı bölgesi çok daha fazla etkilendi.
01:36Biz de Karşıyaka'da oturduğumuz için olayı tüm sıcaklığıyla yaşadık.
01:40Gerçekten İzmirliler bu olumsuzluğu, bu tehliki, bu riski ne kadar kentli için ve genel olarak toplumsal yaşam için ne kadar önemli olduğunu bir kez daha görmüş, sınamış oldular.
01:56Sizin de ifade ettiğiniz gibi biz hem yangın süresince bu gözlemlerimizi sürdürdük
02:04ama özellikle dün de yangın artık kontrol altındaydı, söndürdü, sönümlendiği alanları Yusuf arkadaşımızla birlikte dolaştık, gözlemlerde bulunduk.
02:16Yangından zarar gören yurttaşlarımızla, hemşerilerimizle temas kurduk, muhtarlarımızla görüştük.
02:22Onlardan bilgi aldık, olayın gelişimini, eksiklikleri, aksaklıkları birebir kendilerinden dinledik.
02:31Gerçekten İzmir acı bir hafta sonu yaşadı.
02:35Tabi burada bir kere özellikle yangın meselesi, gerçekten bu dönem özellikle yaz dönemi iklim koşulları gereği, iklim krizleriyle sıcaktan olağanüstü artışı nedeniyle riskin çok fazlalaştığı bir dönemi yaşıyoruz.
02:56Biz Haziran ayında, 21 Haziran sayılı Cumhuriyet Ege ekimizde özellikle yaz aylarında sezona girerken yangın dönemine özellikle dikkat çekmiştik ve biraz da aşırı sıcakların da olmasıyla bu mevsimin çok riski olacağını orman yangınları açısından
03:19ve aynı zamanda yaptığımız haberlerde, gözlemlerde de, uzmanlardan aldığımız bilgilerde de hem Akdeniz coğrafyası ama özellikle engel olarak bizim bu yangın döneminde, yangın mevsiminde orman yangınlarına hazır olmadığımız hem engelleyici hem mücadele anlamında ilgililerden bilgi almış ve bunu gerçekten 21 Haziran sayımızda çok geniş bir şekilde arka kapağımıza tümüyle bu konuyu ayırarak
03:47bilgilerin dikkatini çekmiştik.
03:49Şimdi tabii bütün bu arada yaşananlar da o günden bugüne Ege'nin değişik bölgelerinde ama özellikle İzmir ve Çevres'te yaşanan yangınlar gerçekten bizim ülke olarak, halk olarak, toplum olarak, bölge olarak orman yangınların meselesine hazır olmadığımızda,
04:09yeterli donanıma, yeterli mücadele ve engelleyici noktada hazırlıkların tam anlamıyla yeterli olmadığını görmekteyiz.
04:18Tabii bu merkezi yönetim açısından da sorgulanabilir, yerel yönetimler açısından da sorgulanabilir ama aynı zamanda yurttaşlar açısından da sorgulanabilir.
04:28Bence aslında belki yeni bir bakışa, yeni bir duruşa ihtiyaç var çünkü yeni bir durum var bu meselede.
04:35Evet orman yangınları geçmişte de olurdu özellikle yaz aylarında ama bu dönem ve bu yaz yaşadıklarımız gerçekten olağanüstü.
04:45Özellikle bu son İzmir yangını işin tuzu biberi oldu ve gerçekten olayın ne kadar vahim ve ciddi olduğunu bir kez daha bizlere de, herkese de, ilgililere de, yetkililere de bir kez daha gösterdi.
04:59Sayın Örs şimdi orada aslında Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay'ın hem Karşıyaka'da hem de Urla'daki yangının ardından dikkat çektiği bir durum var, müdahalenin yetersiz olduğunu söylüyor.
05:11Geçtiğimiz yıllarda da aslında örneğin Marmaris'te gerçekleşen yangında biz hem merkezi iktidarın belki de sizin de söylediğiniz gibi yerel iktidarın da müdahalede yetersiz kaldığına vurgu yaptık.
05:23Hala gece görüşlü yangın söndürme uçaklarının olmamasından söz ediyoruz.
05:28Dolayısıyla orada sıcak bir biçimde gelişmeleri takip ettiniz. Yeterli müdahale yapılabildi mi sizce?
05:35Şimdi bizim özellikle yangından zarar gören yurttaşlarımızdan ve ilgili muhtarlarımızdan aldığımız bilgi gerçekten özellikle hava müdahalesinde geç kalındı.
05:46Çünkü bu yangın Yamanlar Bölgesi'ne çıktı.
05:49Kuzey İzmir'in özellikle yüksek yerleri ve yamaçları bu. Bütün körfezi gören alanlar.
05:58Burada karadan müdahale çok zor. Oradaki fiziki şartlar nedeniyle.
06:06Dolayısıyla hava müdahalesi gerekiyordu.
06:09Şimdi burada birkaç sorun var.
06:12Bence birinci mesele özellikle bu orman yangınlarında bir yetki karmaşası var.
06:19Bir kere hem olaya merkezi yönetim ve onun uzantıları işte Orman Bölge Müdürlüğü müdahil oluyor.
06:30Aynı zamanda AFAD, Afetler açısından müdahil oluyor.
06:34Bir başka boyutu da özellikle yerleşim yerlerinde olay geliştiği zaman da yerel yönetimleri ilişkilendiriyor.
06:42Dolayısıyla böyle bir çok gönüllü ve çok karmaşık bir müdahale süreci var.
06:47Aslında bunların belki biraz daha yeniden bir gözden geçirilip çok daha hızlı hareket edebilen,
06:55çok daha hızlı davranabilen bir karar ve yetkilendirme yapılması gerektiği düşünüyorum ben.
07:03Bu konuda İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay'ın da gazetemize verdiği bir demeç vardı.
07:10Dün, önceki gün gazetemizin marşetindeydi.
07:13Yerel yönetimlerin daha fazla bu konuda yetkilendirilmesi, özellikle orman yangınları konusunda
07:19ve havadan gelip de hava araçları sağlanabilmesi noktasında,
07:24onların da devriye alınabilmesi, onların yetkilendirilmesi konusunda talepleri var.
07:29Bu taleplere biz de katılıyoruz.
07:31Bir başka mesele, geçmişte Türk Hava Kurumu vardı, siz de anımsarsınız.
07:37Bunun bir helikopter filosu, uçak filosu vardı ve bu Türk Hava Kurumu,
07:43daha çok bu yangın söndürmelerde bunlar devreye girerdi, bunların evine getiriyor.
07:49Bu merkez iktidar döneminde bu Türk Hava Kurumu nedense sönümlendirildi, devre dışı.
07:56Onun gerekli donanımları, uçakları, helikopterleri yeterince revize edilmedi, yenilenmedi, modernleştirilmedi.
08:05Dolayısıyla daha çok bu yangınla mücadele konusunda dışarıdan kiralama yöntemiyle davranıyorlar.
08:12Daha önce de anımsarsanız yine bizim gazetemizde bir haberimiz olmuştu.
08:17Yangın helikopterlerinin yükümlenilen paralar ödenmediği, zamanı ödenmediği için,
08:24örneğin Bergama, son Bergama yangınında havalanmadıkları gibi, buna benzer aksaklıklar, eksiklikler var.
08:30Bence aslında belki daha uzun yerinde bir yeni planlamaya, bir büyük bakışa ihtiyaç var.
08:38Merkezi yönetim ve gerel yönetimlerin daha çok formüle olması, birlikte davranması
08:44ve Türk Hava Kurumu gibi belki tamamen bir kuruluşun bu işe yönlendirilmesi ve bu işle görevlendirilmesi,
08:53tabii ki yeni modern araçlarla, filolarla, bunun donatılması ve özellikle gördüğümüz kadarıyla
09:01yangınla mücadele konusunda hem uçak eksikliği var, hem helikopter eksikliği var.
09:07Ve bunlar daha çok belki dışarıdan kiralama yöntemleriyle geçici dönemler için yapıldığı için de
09:14bazen aksaklıklar ya da işte onların hareket kendilememesi nedenlerle mücadele aksıyor.
09:21Bu konuya özellikle altını çizmek istiyoruz.
09:24Yeni bir bakış, yeni bir ufuk, yeni bir organizasyon, yeni bir örgütlenme ve yeni duruma uygun bir iklim krizi sonrası oluşan
09:33özellikle Ege Biro Akdeniz coğrafyalı bir mücadeleye ihtiyaç var diye özellikle altını çizmek istiyorum.
09:42Peki efendim şimdi aslında bugünün önemli haberlerinden bir tanesine de yine Ege Biro'dan arkadaşımız Yusuf Körükmez imza attı.
09:49Orada yaz boyunca bilsem İzmir'de hem de Ege'nin genelinde orman yangınları gördük.
09:55Ancak TMOB İzmir Şubesi'nin bu konuda bir uyarısı var.
09:59Yanan ormanlık alanların orman vasfından çıkarılıp daha sonra da ranta açıldığını söylüyorlar ve bu konuda uyarıyorlar.
10:06Şimdi onlara söylediklerini ve yayınladıkları bildiriyi bizlere anlatmanızı isteyeceğim.
10:11Çünkü özellikle en çok tartıştığımız konulardan bir tanesi bu.
10:15Ormanları kaybediyoruz. Burada önlem alınamaması bir sorun.
10:18Ancak kaybettikten sonra yaşananlar da elbette yine bir sorun.
10:22Sözü size bırakayım. Burada yanan alanlarla ilgili nasıl bir risk var mevcutta?
10:29Şimdi kamuoyunda vatandaşlar haklı olarak bu yangınların bir bölümün en azından rant amaçlı çıkarıldığı
10:37ve özellikle rant çevrelerinin inşaat alanları kazanılması amacıyla yapıldığı
10:44ve bunun giderek de yaygınlaştığı noktasında bir kanaat var.
10:49Bunu tümden boşlayamayız. Elbette yetkililerin zaman zaman açıklamaları var.
10:54Bu son yangınlarda hem insan kaynaklı olduğu hem de özellikle elektrik direklerinin
11:00ya da özelleştirilen elektrik dağıtımının ilgili kurum ve kuruluşların yeterli bakımı yapmadıkları nedenle
11:08son İzmir Valiliği'nin özellikle Menderes, Urla, Karaburun'daki yangınların
11:14bu elektrik direklerindeki had kokuslarından ve onlardan kaynaklandığı açıklandı.
11:20Bütün bunlara bakıldığı zaman sonuçta bu haklı gerekçeler ya da vatandaştaki endişe bence önemli.
11:28Vibaralar Bası İzmir Şubesi'nin yaptığı açıklama aslında anayasaya dikkat çekiyorlar.
11:34Anayasamızda gerçekten bir madde var.
11:38Yanan orman alanlarının hiçbir şekilde farklı amaçlarla kullanılamayacağı,
11:44yeniden mutlaka ormanlaştırılması konusunda bir zorunluluk var ve
11:49merkezi yönetimin, ilgili kurum ve kuruluşların buna mutlaka uyması
11:54ve bunun gerektiğini yerine getirmesi gerekiyor.
11:57Bu meselenin uygulaması açısından da belki yasal açıdan yeni yasal yönetmelikler gerekiyorsa
12:05onların da çıkarılması gerekiyor.
12:07Ama en önemlisi kamuoyunun bu konuda takipçi olması gerekiyor.
12:11Ben bu İmparatorluğu Bası'nın TMOB çağrısını çok doğru ve yerinde buluyorum.
12:18Aynı zamanda İzmir'in çevre kuruluşları, başta TMOB olmak üzere duyarlı çevreleri
12:24bu meselenin takipçisi olacaktır.
12:26Elbette İzmirliler de bu konuda çok duyarlı, ilgili.
12:30Ama bence aslında merkezi yönetimin, ilgililerin bunu defaatle açıklaması
12:36ve kamuoyunu bilgilendirmesi, rahatlatması gerekiyor.
12:39Ayrıca bu rahat amaçlı beklentileri olan ya da buralardan acaba bu tür şeyler yapabilir miyiz
12:45gibi bir takım hesaplar içinde olan insanları da ya da kurum ve kuruluşları da
12:51ya da özel sektöründe uyarmaları gerekiyor.
12:54Ve bu konuda kararlılıklarını ifade etmeleri, kararlı duruşlarını göstermeleri
12:58ve hiçbir şekilde ne olursa olsun yanan orman alanlarının orman dışına çıkarılamayacağı,
13:07oralarda orman dışında bir şey yapılamayacağı söylenmeli.
13:10Ama pratikte uygulamaya baktığım zaman, işte daha bu ayın başında anlatsanız
13:16bir milyon gibi bir bölüm arazi orman vasfı kaybetti gerekçesiyle.
13:23Orman dışına çıkartıldı bir kararnameyle.
13:26Dolayısıyla bu tür örnekler insanları da endişeye yol açıyor ve endişeyi büyütüyor.
13:33Bence burada merkezi yönetimin ve merkezi kamu yönetiminin çok kararlı bir duruş sergilemesi
13:41ve bu konuda kesinlikle anayasa uyulacağını, bunun gerekirse yasa yönetmeliklerle,
13:47yaptırımlarla bunun güçlendirileceğini ve yanan orman alanların rant amaçlı kullanıma
13:55açılmayacağını açıklaması ve bunun takipçisi olması gerekiyor.
14:00Kamuoyunun da bu meseleyi ve bu duyarlılığı sürekli kılmasında yarar var diye altın çizmek istiyorum.
14:07Peki, çok teşekkür ediyorum Sayın Örs.
14:09Yeniden bu ekranlardan tüm İzmir'e geçmiş olsun dileklerimizi iletelim.
14:13Tüm Türkiye olarak aslında orada yaşanan acıyı hissettik.
14:17Biz de bu ekranlarda sıkça aslında orman yangınlarına ilişkin uyarılarımızı yapmıştık sizlerde.
14:22Söylemiştiniz yapılması gerekenleri, yapılmayanları uyarmaya da gündeme getirmeye de devam edeceğiz.
14:28Eklemek istediğiniz bir şey var mı bitirmeden evvel?
14:31Ben öncelikle size teşekkür ediyorum.
14:33Hem de İzmir'e el uzatan, İzmir'in yangınını önemseyen, takip eden biz İzmirlilerle birlikte
14:41gerçekten yüreği yanan bütün yurttaşlarımıza teşekkür ediyoruz.
14:46Biz bu ekranlarda, sayfalarımızda yazdığımız, çizdiğimiz, konuştuğumuz alanlarda artık orman yangınlarından
14:55söz etmemek üzere diyelim.
14:58O günleri artık geride bırakmak dileğiyle.
15:01Ama bu tehlikenin de sürdüğünün de farkında olarak ilgilileri ve yetkilileri İzmir yangınından da dersler çıkararak
15:09bu konuda daha acil, daha etkili, daha eş güdümlü önlemler almaya davet edelim.
15:15Teşekkürler.
15:17Teşekkür ediyorum. Hoşçakalın.
15:19Hoşçakalın.
15:21Değerli Cumhuriyet TV izleyenleri bir Ege'nin gündemi programının daha sonuna gelirken
15:25bu hafta aslında tüm Türkiye'nin gözü Ege'deydi.
15:28Hafta sonu çıkan yangınlar gerçekten ciddi bir boyuta geldi.
15:32Yerleşim yerlerine yaklaştı.
15:34Hatta bazı evler yandı ve yurttaşlar tahliye edildiler.
15:3740 küsur hektarlık bir alanın yandığı, orman varlığının kaybedildiği söyleniyor efendim.
15:43İlerleyen günlerde rakamlar netleşecektir.
15:45Ancak bu programda da konuştuk.
15:47En önemli olan o alanları yeniden ormana çevirmek, yeniden ağaçlandırmak ve ormana dönüştürmek diyelim.
15:53Çünkü ranta açılması asıl risk ve asıl korkulan da bu.
15:57Zaten TUMOP İzmir Şubesi de buna dair uyarıda bulunmuş.
16:01Yangını takip ettik sizler için.
16:03Hem Cumhuriyet TV'den hem de Cumhuriyet Portal'dan aktardık.
16:06Bugün yorumladık. İlerleyen günlerde de yeni gelişmeleri aktarmayı sürdüreceğiz efendim.
16:10Hoşçakalın.