Ustası bağlamanın inceliklerini anlattı: İyi bir öğrenci olursan bağlama iyi bir öğretmendir
Transcript
00:00Şu yalan dünyaya geldim giderim, gönül senden özge yar bulamadım, yar bulamadım yaralandım.
00:2348 yaşındayım. Yaklaşık bu işe çocuklu yaşlarda başladım diyebilirim.
00:29İlk sazımı zaten kendim yaptım ben. O da saz demeyecek kadar kötüydü.
00:34Ama en azından sesleri ne olduğunu az da olsa anlamaya çalıştım.
00:39Dediğim gibi aşağı yukarı 25 yıldır bu işin içindeyim.
00:43Kişiye özel bağlama yapıyorum ben genelde.
00:46Kişinin isteğine göre, okuduğu sese göre bağlama imal ediyorum.
00:50Doğu Anadolu'da aşağı yukarı tahminime göre 7-8 usta var bu işi yapar.
00:57Ki daha fazla var benim bildiğim, gerçi tanıdığım.
01:003 kişi diyebiliriz bende yapan bu işi.
01:03Aktif halde yapan ben varım bir de Tevhid Topal var.
01:06Bağlamanın yapım aşaması şimdi ustaya göre değişir, kişiye göre değişir.
01:11Ben kendi tarzımı anlatayım.
01:14Kullandığım malzemenin benim için kesinlikle en önemli olan şey kuru olması zaten.
01:20Kuru olduğu zaman malzeme zaten ileriki süreçlerde sapın çalışması, ses tahtası dediğimiz kapan çökmemesine sebep oluyor.
01:30İster istemez atıyorum mesela ben bu bağlamanın sapını taktıktan sonra aşağı yukarı bir 3 ay bekletiyorum.
01:38Çünkü işlem yaptıktan sonra çalışma olasılığı çok yüksek.
01:42Onun için bağlamada en önemli olan şey kullandığım malzeme.
01:46Kendi ağaç olarak dediğimiz şey benim kendi şahsi fikrim.
01:51Teknen ardış da olabilir, kelebek dediğimiz ağaç da olabilir, oyma dut dediğimiz ağaç da olabilir.
01:57Bana göre ağacın kuru olması ve en önemlisi kullandığımız ses tahtası dediğimiz bunu da Artvin Boşka tarafından temin ediyoruz.
02:06Ladin kapak dediğimiz.
02:08Yani o kapağın atış şekli bence teknenin şeyini değiştiriyor.
02:13Sesini daha doğrusu.
02:15Sesi değiştiren tek faktör kullandığın kapak.
02:33Hayatımda bir sürü enstrüman var.
02:35Keman var, gitar var.
02:37Ondan sonra dediğimiz gibi bağlama var.
02:40Bana göre ilkel olan tek enstrüman bağlama.
02:43Neden ilkel?
02:44Kimse beni yanlış anlamasın.
02:46Çünkü her ustanın kendine göre bir ölçüleri var.
02:50Kendisine göre bir kapak atma şekli var.
02:53Kendisine göre bir cila şekli var.
02:56Ondan dolayı aslında ilkel.
02:58Bir kemanda öyle bir şey yok.
02:59Kemanın standart.
03:01Onun dışında gitar gene hakikaten standart.
03:03Standart ölçüleri var.
03:05Çin mesela tüm enstrümanları yaptı.
03:09Gitar yaptı.
03:10Keman yaptı.
03:11Onun dışındaki tüm enstrümanları mesela.
03:13Onları yapıyor.
03:14Halen de yapmakta.
03:15Ama bağlamayı yapamadı.
03:17Neden yapamadı?
03:18Dediğim gibi bir standarda olmadığı için.
03:20Ha bu bağlamayı kötüleme anlamına kesinlikle gelmesin.
03:23Bağlama bana göre ilkel olduğu için ayrı bir yerde hakeza bir de böyle bir durum var.
03:29Bağlama çok iyi bir öğretmendir.
03:31Sen çok iyi bir öğrenci olursan eğer.
03:33Her şeyi öğrenebilirsin bağlamadan.
03:35Bağlama öyle bir enstrüman ki adı bağlama geçer.
03:38Saz geçer ama her şeyi çalar.
03:40Yani Türk sanat müziği istesen Türk sanat müziği tarzında çalabilirsin.
03:44Arabesk desen hakez öyle.
03:46Caz desen hakez öyle.
03:48Yani demek istediğim tüm etnik müziklere eşlik eden bir enstrüman.
03:52O anlamda çok çok geniş bir enstrüman.
03:55Müzik bana göre bir yaşam şeklidir aslında.
03:58Bir dildir, bir lisandır.
04:00Notalar içinde sana öğrettiği yol gösterdiği güzel bir çizgi var notalarda.
04:06Nota deyip geçmeyelim.
04:08Onun dışında yaşam şeklidir.
04:10Mesela eskiden aşıklarımız vardı.
04:12Bu dönemde maalesef yok.
04:14Aylık kumanyalarını alıp köy köy gezerlermiş.
04:19Oradaki olan bir olaydan veya bir yaşam şeklinden esinlenerek türkü yakarlarmış.
04:27Üretme de yok, üretim maalesef yok.
04:30Eski türküleri batı harmonisiyle tekrar bize sunuyorlar.
04:36Bu doğru mu? Gerçi gene doğru.
04:38En azından kültür bir şekilde yaşıyor.
04:40Maalesef ki üretimimiz yok.
04:42Her anlamda üretim yok.
04:44Tüketilen bir toplum olduğumuz için üretmek şart.
04:46Kesinlikle.
04:47Ben kendi şahsıma söyleyeyim.
04:49Yeniliklere açık biriyim.
04:51Ben daha önce dediğim gibi ilk bağlamamı kendim yaptım.
04:54Bu süreçte biraz eksiklerim oldu.
04:56Geliştirdim ama kendimi yerinde saymadım.
04:58Tamam ben bağlamayı yapmaya başladım.
05:00Ağacı tanımadan, ağacın özünü bilmeden yaptım oldu.
05:03Öyle değil işte.
05:05Temeline inmen lazım.
05:07Köküne inmen lazım yaptığın enstrümanın.
05:10Gençlere tavsiyem aslında her evde muhakkak çalınmasa bile bir enstrüman olması lazım.
05:16İlk zamanlar çalamazsan hoşuna gitmez.
05:18Muhakkak bir gün alırsın, dokunursun enstrümana.
05:20Acaba bu ne?
05:22Dışarıda gidip kahve köşelerine veya başka yerlerde zaman geçireceklerine, bana kalırsa evde
05:27herhangi bir enstrümanla uğraşmaları onlar için çok çok daha iyi.
05:31Dediğim gibi bir şeyler önlerinde matematik var eski müziğimizin içinde.
05:35Dışarıdan bakıldığı zaman pek öyle görünmüyor ama
05:38işin özüne indiğin zaman matematiksel hesaplar var.
05:42Mesela bağlamada perde ölçüleri var.
05:44Bunların hepsinin bir matematiksel hesabı vardır.
05:47Hoş yere konulmamış o perdeler oraya.
05:50Gençlere dediğim gibi tavsiyem dışarıda sokaklarda gezip
05:55söz acıya bana kalırsa bir enstrüman alsınlar, evde enstrümanla uğraşsınlar.