Uzmanlardan Kuraklık Uyarısı: Basınçlı Sulama Sistemine Geçilmeli, Kuraklığa Dayanaklı Ürün Çeşitleri Artırılmalı. Su Yasası Bir An Önce Çıkarılmalı
İklim değişikliği uzmanı Murat Türkeş ile Su Politikaları Derneği Yönetim Kurul Başkanı Dursun Yıldız, ülke genelinde yaşanan kuraklık sorununa karşı yapılması gerekenleri anlattı. Kuraklığın çölleşme riskini artırdığına dikkat çeken Türkeş, erken uyarı sisteminin oluşturulması gerektiğini söyledi. Basınçlı sulama sistemine geçilmesi, kuraklığa dayalı ürün çeşitlerinin artırılması gerektiğini belirten Yıldız ise “Kuraklığa karşı çiftçi bilinçlendirilmeli. Güçlü ve etkili nehir havsa yönetiminin altyapısı oluşturulmalı. Meclis’te bekleyen su yasası bir an önce çıkarılmalı” dedi.
HABER: TEVRAT GÜNER
(ANKARA) - İklim değişikliği uzmanı Murat Türkeş ile Su Politikaları Derneği Yönetim Kurul Başkanı Dursun Yıldız, ülke genelinde yaşanan kuraklık sorununa karşı yapılması gerekenleri anlattı.
hbrlr1.com/cbbftfyckckckl
HABER: TEVRAT GÜNER
(ANKARA) - İklim değişikliği uzmanı Murat Türkeş ile Su Politikaları Derneği Yönetim Kurul Başkanı Dursun Yıldız, ülke genelinde yaşanan kuraklık sorununa karşı yapılması gerekenleri anlattı.
hbrlr1.com/cbbftfyckckckl
Transcript
00:00Akdeniz ikliminin normal özelliği kabul edilen uzun süreli sıcak, kurak yaz mevsiminin kuraklığı dışında,
00:10örneğin Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün standartlaştırılmış yağış haritalarına göre,
00:183 aylık kuraklık haritasında, Türkiye'nin batısı, kuzeybatısı, batı ve orta Karadeniz bölümleriyle,
00:30iç Anadolu'nun büyük bir bölümünde, 3 aylık kuraklık analizinde,
00:37şiddetli, çok şiddetli ve Güneybatı Anadolu'da da olağanüstü, yani aşırı kuraklık etkili.
00:46Benzer durum 6 aylık kuraklık analiz haritasında da var.
00:519 aylıkta da Türkiye'nin güneybatısı hala kurak gözüküyor.
00:56Yani yaza biz, Türkiye'nin batı ve kuzeybatısında, batı güneybatı, kuzeybatısında,
01:02Türkiye'ye yaz mevsimine, yaklaşık Türkiye'nin üçte ikilik bölümünde bir kuraklıkla girmiş olduk.
01:11Bunun üstüne çok sıcak, kuru yaz koşulları etkilendiğinde,
01:17aslında demin saydığım bölgelerde etkili bir kuraklık ortaya çıktı.
01:21Sadece yağış analizlerine baktığımızda da,
01:26Türkiye'nin çok daha geniş bir bölgesinde,
01:29yaklaşık Türkiye'nin %80'lik bölümünde, 3 aylık, 6 aylık dönemde kurak koşulları etkilenen,
01:37Türkiye'nin kuzeydoğusu ve doğu Anadolu'nun dışındaki kalan bölümünde,
01:43az önceki gibi şiddetli, çok şiddetli, güneybatı ve batıda da aşırı kuraklıklar etkili.
01:516 aylık analizlere baktığımızda da,
01:55Türkiye'nin doğusu dışında, Türkiye'nin çok büyük bir bölümünde aşırı kuraklığın etkili olduğunu görüyoruz.
02:01Daha uzun sürede yine Türkiye'nin doğusu dışında bir kuraklık söz konusu.
02:07Bu yaz kuraklığından önce, barda, yaz başında, su, yağış gerektiren tarımsal ürünlerde,
02:16olasılıkla, örneğin bu bölgelerdeki tanırda, kuru tarımda, olasılıkla rekolte kayıpları söz konusu.
02:26Kuraklığın üstüne yazın sıcak ve kurak geçmesi,
02:29yani Türkiye'nin kuzeyi, kuzeyi doğusu dışında,
02:33neredeyse Türkiye aradaki afet boyutundaki yağışlar dışında çok bir yağış almadı.
02:39O yüzden kurak zaten hemen hemen Türkiye'nin önemli bir bölümü.
02:42Türkiye'de tarım açısından şu anda toprak neminin çok azaldığını söylemek mümkün.
02:52Eylül, Ekim, Kasım aylarında yeterli yağış olmazsa,
02:57özellikle tahılların ekiminde, toprağa tahıl ekilmesinde, tahıl tarımında sorunlar yaşanabilir.
03:06Ama bu yılın rekoltesini henüz bilmiyorum.
03:09Ama tahıllarda bir rekolte kaybı olmuş olabilir.
03:14Çok sıcak kurak koşullar yine aynı şekilde bazı meyve ve sebzelerde,
03:20özellikle sulu tarım yapılan yerlerde suyun olmaması durumunda,
03:25sulamanın yapılmaması durumunda yine tarımda rekolte kayıplarına yol açmış olabilir.
03:31Bu yıl zaten fiyatlarda biliyorsunuz,
03:35tarımdaki enflasyonun devam etmesi, gıda fiyatlarındaki artış,
03:42aynı zamanda iklim değişikliği ve kuraklığın da katkısıyla
03:46daha da şiddetli hissedildiği bir anlamda.
03:50O yüzden kuraklığı iklim değişikliğiyle birlikte çok ciddi bir şekilde izlemek,
03:57ona göre önlem almak gerekiyor.
03:59Tüm sektörlerde özellikle içme, kullanma suyu ve yine tarımda gereksinim duyulan suyun yönetimi bu anlamda çok önemli.
04:11Olası bir kuraklığın özellikle şiddetli, çok şiddetli, aşırı bir kuraklığın
04:18önceden öngörülmesi ve erken uyarısını içeren bir sistem oluşturmak gerekiyor.
04:24Bütün bu kuraklığın sonuçlarını iyileştirme, onarım ve yeniden inşaat süreciyle bu işi gerçekleştirmek gerekiyor.
04:32Burada öngörü ve erken uyarı çok önemli.
04:35Sadece tarım değil ama örneğin su kaynaklarına olan etkiler burada suyla ilgili kurum kuruluşları,
04:43yerel, özel, sivil toplum kuruluşları, sulama birlikleri, bakanlık gibi,
04:49tarımla ilgili olanlar da yine tarım sektöründe bu bilginin sunulması gerekiyor.
04:55Sosyoekonomik etkiler yine ekonomik beri üretim, rekor, tehlifes gibi pek çok göstergeden yararlanılarak
05:02bunun bir değerlendirmesinin yapılmalı ve kriz yönetimi tepki yanıt bölümüne bu bilginin taşınması gerekiyor.
05:09Eğer bu yapılabilirse bundan sonraki olası bir kuraklıkta etkiyi en aza indirmek olanaklı olabilir diye düşünüyorum.
05:19İklim değişimi, kuraklık, arazi bozulumu da sonuçta çölleşen iklim koşullarında,
05:27bugünkü sosyoekonomik koşullarda, bugünkü toprak, su, topografya, jeonorfoloji koşullarında
05:33Türkiye arasının yaklaşık yüzde 65-70'lik bölümü hem klimatolojik olarak hem de pek çok göstergeyle birlikte hesaplanmış olan
05:46çölleşme riskinin altında kuraklık olayları, çölleşmeninle birleşen kuraklık olayları birlikte çölleşme riskini de arttırabiliyor.
05:57Onun için iklim değişimi, kuraklık, çölleşme birlikte ele alınması gereken,
06:02birlikte yönetilmesi gereken karşı önlemlerin, uygun önlemlerinin birlikte ele alınması gereken iç içe geçmiş konular.
06:11Kuraklık ile arazi ve su kaynakları olumsuz etkileniyor ve hidrolojik denge bozuluyor.
06:16Aslına bakarsanız, Türkiye'yle ilgili konuşacak olursak,
06:20Türkiye yarı kurak bir iklim kuşağında yer alan bir ülke ve son zamanlarda özellikle bölgesel kuraklığın şiddetinin ve sıklığının arttığı bir ülke oldu.
06:34Aslında ülkemiz yarı kurak, yarı nemli iklim bölgesinde düzensiz bir yağış rejimine sahip olan bir ülkedir.
06:43Son yıllarda sıcaklıklarındaki artış ve yağışlardaki azalma bazı bölgelerimizde yerleşiyor.
06:51Bu da ülkemizde şiddeti değişmekle birlikte dönemsel olarak kuraklık riskiyle karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor.
06:58Bir diğer deyişle, Türkiye yağışın yersel değişimi düzensiz olan bir bölgesel kuraklık ülkesidir.
07:06Kuraklık ilk önce su kaynaklarını etkileyerek yüzey ve yer altı sularında kalite ve miktar azalması yaratıyor.
07:13Yüzey su kaynaklarını yani doğal gölleri, sulak alanları ve baraj göllerindeki buharlaşmaya arttırıyor, su miktarını azaltıyor.
07:22Azalan su miktarı göllerde ve sulak alanlarda göz seviyesi düştükçe yine buharlaşmanın artmasına yardımcı oluyor ve böylece bir döngüye giriyor.
07:31Şimdi bölgesel kuraklık ülkesiyiz dedik, bölgesel kuraklık etkilerini arttıran faktörler de var ülkemizde.
07:39Tarımsal kuraklık riskini azaltabilmek için yapmamız gereken şeyler arasında nehir havzası ölçeminde kuraklık eylem planları oluşturulması var.
07:49Türkiye aslında bu planların büyük bir bölümünü oluşturdu.
07:5414 nehir havzasında nehir havza kuraklık eylem planları hazır.
08:00Bunların uygulamaya geçirilmesi gerekiyor.
08:03Bunun dışında ayrıca basınçlı sulama sistemlerine geçiş için hızlanmasında fayda var.
08:09Çünkü kurak dönemlerde su inen verimi şekilde kullanılması gerekiyor.
08:14Bunu da basınçlı sulama sistemleri, modern sulama sistemleriyle yapmamız lazım.
08:20Yine kuraklığa dayanıklı ürün çeşitlerinin geliştirilmesi gerekiyor.
08:25Kurak dönemlerindeki riskin azaltılması için.
08:28Aslına bakarsanız Türkiye bir bölgesel kuraklık ülkesi olarak kuraklığa karşı önceden önlem alma konusunda planlarını hızla uygulamaya koymalı.
08:40Bu uygulama esnasında kuraklığa karşı çiftçi bilinçlendirilmeli.
08:45Kuraklığa dayanıklı ürün tipleri konusunda yine kooperatifler sunama birlikleri çiftçilerimizin bilinç düzeyi arttırılmalı ve onlara bu konuda yardımcı olunmalı.
08:58Modern sulama tekniklerinin kullanılmasına yönelik rehabilitasyon planının uygulanması hızlandırılmalı.
09:03Şu anda Türkiye modern sulamaya geçişte önemli bir aşama kaydetti.
09:10%33 oranında bir bölümünü modern sulama teknolojileriyle donattı sulama sistemlerin ama bunun hızlanması lazım.
09:18Bu hızlanmada çiftçilerimizin plan, proje ve hibe olarak desteğe ihtiyacı var.
09:26Türkiye 2017 yılında ulusal kuraklık yönetimi strateji belgesi ve eylem planı yayınladı ve 14 havzada kuraklık yönetimi planları hazırladı.
09:38Bu planların havza ölçeğinde daha etkili bir şekilde uygulanabilmesi için güçlü ve etkili bir nehir havza yönetimi kurumsal altyapısına ihtiyacımız var.
09:51Ancak hala bu yapıyı oluşturabilmiş değiliz.
09:54Mecliste bekleyen su yasasının bir an önce meclisten geçebilmesi de kuraklık eylem planlarımızın havza ölçeği.