Doç. Dr. Uludağ: 'Tunca Nehri kenarındaki heyelanın sebebi kuraklık değil, yamaç dengesizliği'
Trakya Üniversitesi Doğal Afet Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Musa Uludağ, Edirne'deki Tunca Nehri kenarından geçen yolda meydana gelen çatlaklar ve heyelanın kuraklık nedeniyle değil, yamaç dengesinin bozulmasından kaynaklandığını söyledi.
Doç. Dr. Uludağ: "Tunca Nehri kenarındaki heyelanın sebebi kuraklık değil, yamaç dengesizliği"
EDİRNE -
Türkiye'nin çeltik üretiminin yarısından fazlasını karşılayan Edirne'de, aşırı sıcak ve yağışların yetersiz olması nedeniyle tarımsal sulamada kullanılan Tunca Nehri'nin debisi 2 metreküp/saniyeye kadar düştü. Ciddi boyutlara ulaşan kuraklık hem üreticileri, hem de vatandaşları endişelendiriyor.
Tunca Nehri'nin yanındaki yolda geçtiğimiz hafta meydana gelen 3 metre uzunluğunda çatlaklar ve heyelanın kuraklığa bağlı olduğu düşünülüyor. Görenleri şaşırtan bu manzaranın kuraklığa bağlı olduğu söylense de, uzmanlar bunun nedenini farklı bir olaya bağlıyor.
hbrlr1.com/cbbfwwiwkckckl
Doç. Dr. Uludağ: "Tunca Nehri kenarındaki heyelanın sebebi kuraklık değil, yamaç dengesizliği"
EDİRNE -
Türkiye'nin çeltik üretiminin yarısından fazlasını karşılayan Edirne'de, aşırı sıcak ve yağışların yetersiz olması nedeniyle tarımsal sulamada kullanılan Tunca Nehri'nin debisi 2 metreküp/saniyeye kadar düştü. Ciddi boyutlara ulaşan kuraklık hem üreticileri, hem de vatandaşları endişelendiriyor.
Tunca Nehri'nin yanındaki yolda geçtiğimiz hafta meydana gelen 3 metre uzunluğunda çatlaklar ve heyelanın kuraklığa bağlı olduğu düşünülüyor. Görenleri şaşırtan bu manzaranın kuraklığa bağlı olduğu söylense de, uzmanlar bunun nedenini farklı bir olaya bağlıyor.
hbrlr1.com/cbbfwwiwkckckl
Transcript
00:00Ağaçlar hemen yüzeye çıkınca köklerden dışarıya şey vermeye başlıyor.
00:31Bu da bunun işte aşağı yukarı bir 15-20 gündür çünkü kökler suya yakın.
00:38Normalde kurak dönemde bu yeşillenmenin olmaması lazım ama oluyor.
00:43Dolayısıyla sadece Tunca Nehri'nin seviyesinin düşmesine bağlı olarak bu olayı tanımlarsak ki değil çok yanlış bir şey yapmış oluruz.
00:55Edirne'de bu tür olaylarla çok karşılaşmayız diyorsunuz ama Edirne'de bu tür olaylar çok fazla var.
01:02Yani heylan Edirne'de, kütle hareketleri Edirne'de yabancı bir kavram değil.
01:07Ancak insanların hayatına doğrudan çok fazla dokunmadığı için, eğimli alanlar fazla olmadığı için büyük boyutlu meydana gelmiyor.
01:15Şimdi burada Tunca Nehri'nin kıyısındayız. Tunca Nehri'nin kıyısında olmamızın bazı handikapları var.
01:22Mesela basında da okudum, işte aşırı kuraklık bu kaymaya neden oldu diyor.
01:29Aslında bence tek başına kuraklığa bağlamak bunu yanlış.
01:34Çünkü kütle hareketlerinin temelinde yamaç dengesinin bozulması gelir.
01:39Çünkü şu an tam Akarsu kıyısında bir yol üzerindeyiz.
01:43İkincisi kuraklık diye bunu tanımlıyoruz ama burada soldan baktığımız zaman yamaçtan nehre doğru su akıntısı olduğunu görüyoruz.
01:51Mesela bu su akıntısının bu yolu yapılırken burada suyun direnacının düzgün yapılmaması bu heylanın veya kütle hareketini tetikleyen en önemli parametre olarak karşımıza çıkıyor.
02:03Tabi burada nehrin seviyesinin azalmasından ziyade yaz kuraklığına bağlı olarak aşırı buharlaşma, toprak içerisindeki çatlakların oluşması,
02:14çünkü burası alüviyel bir saha, taşkın ovası, taşkın ovasının bazı bölgelerinde Akarsu'nun eski art bataklıkların olduğu yerlerde kil birikimleri meydana gelir.
02:25Bu kirli sahalarda kurak dönemlerde çatlaklar çok daha büyük boyutlara ulaşabilir.
02:31Ve bütün bu parametreler birleşince bir de yolun kullanımı ve burada araç trafiğine açık olması bu süreci tetikliyor.
02:42Mesela yine nehrin karşı yamacına baktığımız zaman orada yol setlerin yakınından geçiyor, yani kıyıdan çok daha uzak bir noktada.
02:51İki Akarsu'nun kıyı bölgesi olmasına rağmen orada herhangi bir yamaç hareketi söz konusu değil.
02:58Diğer bir ifade bu yol biliyorsunuz özellikle köprüler kapandığı zaman veya bir tadilat olduğu zaman araç trafiğine daha yoğun bir şekilde maruz kalan bir bölge.
03:11Dolayısıyla aslında yadırganacak bir durum değil.
03:14Ama boyut itibariyle küçük değil.
03:16Çünkü gördüğünüz gibi ağaçlar yaklaşık 3 metre kadar bir kayma yüzeyi boyunca nehre doğru hareket etmiş.
03:23Ve ağaçlarda herhangi bir kuruma emaresi yok.
03:26Çünkü köprülerle birlikte hareket etmişler.
03:29Kütlesel bir hareketin olduğu bütün görünen işaretlerden kendini gösteriyor.
03:35Yine dediğim gibi bakın yamaç boyunca baktığınız zaman nehrin seviyesi çok düşük olmasına rağmen taban suyunun yüzeye çıktığı alanlar ki Leyla'nın hareket kazandığı noktayı gösteriyor.
03:48Bu da taban suyunun burada etlisini gösteriyor.
03:52Tunca, Meriç nehri havzaları özellikle Tunca'nın havzasının tamamına yakın büyük bir kısmı su akacak noktasından itibaren Bulgaristan'da yer alıyor.
04:04Tabi hepimiz gözlemledik bu sene Bulgaristan'ın kayak merkezlerinde bile kar yağışı çok azdı.
04:11Kış turizmini dahi etkiledi süreyi kısalttı.
04:14Tabi akarsular bir kaç kaynaktan beslenir.
04:19Yağmur sularıyla beslenir, kar sularıyla beslenir, buzul sularıyla beslenir ama bu bölgedeki dağlar çok yüksek olmadığı için buzullar söz konusu değil.
04:28Diğer önemli bir beslenme kaynağı ise yeraltı sularıdır.
04:32Bu kadar yeşil yosunların ve su mercimeklerinin yoğunlaşmasının sebebi su içerisindeki azot ve fosfor miktarının fazlalaşması.
04:41Yani evsel atıkların çok fazla olması, organik maddenin çok fazla olması ötürüfikasyonu arttırıyor.
04:47Yerel ve kamu kurumlarının insanların ürettiği bu çöpleri sağlıklı bir şekilde bertaraf etmesini de düzenli olarak toplanmasını ve bir bertaraf yöntemiyle bunu bertaraf edilmesi zorunludur.
06:31Buranın böyle olmaması lazım aslında, temiz olması lazım, temiz kalması lazım. Bizden sonraki nesillere yetişmesi lazım.