• 2 ay önce
Semiha Şahin ile Gün Ortası'nda günün gündemi ve detayları ekrana taşınıyor.

Category

🗞
Haberler
Döküm
00:00:00Türkiye Özlesin'de 18 yaşındaki bir kişinin olduğu Eskişehir'deki o saldırıyı konuşuyor.
00:00:16Saldırganın el kitapçığında yer alan bilgiler ise saldırıda kimleri hangi saldırıları örnek aldığını ortaya çıkardı.
00:00:24Saldırgan hangi kanlı saldırıdan etkilendi? Kimlere günümüz azizleri dedi? Bu saldırıyı hangi motivasyonla yaptı?
00:00:32Birazdan bu ekranda konuklarımızla değerlendireceğiz.
00:00:45Dünya İran ve Hezbollah'ın İsrail'e yönelik misillemesini bekliyor.
00:00:49ABD Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby, İran'ın bu hafta saldırabileceğini söyledi.
00:00:56Diğer yandan ABD'nin Ankara Büyükelçisi Jeff Flake, Türkiye'den İran'a Ortadoğu'daki gerilimi azaltması konusunda ikna etmelerini istediğini söyledi.
00:01:06Peki bu ikna nasıl olacak? Bunu da konuşacağız.
00:01:09Yıllık enflasyonda düşüş sürerken alım gücünde artış için yoğun çalışmalar var. Peki enflasyondaki düşüş alım gücüne nasıl yansıyor? Neler yapılmalı? Bunu da konuşacağız.
00:01:29Bugün 13 Ağustos Salı, gün ortası başlıyor.
00:01:40Herkese merhabalar, hoş geldiniz. Yenen Türkiye günü ortasına. Manşetlerimizi aktardık. Önemli gündem maddeleri var.
00:01:48Hızlıca konuşmaya başlayalım. Şimdi Eskişehir'den bahsettik.
00:01:52Orada korkunç bir olay yaşandı. Soruşturma süreci devam ediyor. Nasıl işleyecek? Bunların hepsini alacağız.
00:02:00Ama konuklarım var değerlendirmek için. Psikolog Serap Duygulu bizimle birlikte. Serap Hanım hoş geldiniz yayına.
00:02:06Hoş bulduk.
00:02:08Avukat Zafer İşeri de bizimle birlikte. Bu soruşturma sürecini, cezai tarafını konuşacağız sizinle de.
00:02:14Ama önce bir CNN Türk muhabiri Murat Bekmezci'ye gidelim. Bu olayla ilgili yeni çıkan bir detay var mı? Onu alalım ve soruşturma sürecini.
00:02:24Murat sendeyiz.
00:02:26Hemen aktaralım. Bir ağır beş kişinin yaralandığı saldırıya ilişkin soruşturma sürüyor.
00:02:34Soruşturmanın seyrinin etkilenmemesi için de Eskişehir Cumhuriyet Başsavcılığı Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna başvurdu ve yayın yasağı geldi.
00:02:42O yüzden saldırganın kimliğini ve olayın detaylarını aktaramayacağız.
00:02:46Ama o saldırının gerçekleştiği parktayız. Burası Rüstem Demirpaş Parkı.
00:02:52Tabii saldırının ardından konuya ilişkin birçok isimden taziye mesajı, geçmiş olsun mesajı geldi.
00:02:58O ilk açıklamayı dün akşam saatlerinde Adalet Bakanı Yılmaz Tunç yaptı.
00:03:03Tunç yaptığı açıklamada Eskişehir'de sokakta kesici aletle beş kişiyi yaralayan şüphelinin soruşturması titizlikle devam ediyor dedi.
00:03:12Ve şüphelinin gözaltına alındığını belirtti.
00:03:14Yine İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya'da yaptığı paylaşımda yaralılara geçmiş olsun dileklerini iletti.
00:03:20Tabii şüphelinin yaşı dolayısıyla oyundan etkilenip saldırıyı gerçekleştirdiği iddiası vardı.
00:03:27Bu iddiaya ilişkinde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş konuştu.
00:03:32Göktaş yaptığı açıklamada oynadığı savaş oyunlarının etkisi sokakta bıçakla vatandaşlarımızı yaraladı dedi.
00:03:39Sokak sosyal destek ekiplerimiz yaralı vatandaşlarımızın yanında tüm tedavi süreçlerini yakından takip ediyoruz dedi.
00:03:47Yine oyun bağımlılığına dikkat çekti Mahinur Özdemir Göktaş.
00:03:50Çocuklarımızın nasıl etkilendiğini gördük.
00:03:53Oyun bağımlılığı ciddi bir sorundur dedi.
00:03:55Tabii şüphelinin emniyetteki işlemleri devam ediyor.
00:03:58Dün akşam saatlerinde gözaltına alındı.
00:04:01İlk ifadesinde konuşmama hakkını kullandı.
00:04:04Ancak gün içerisinde tekrar bir ifade alınması bekleniyor.
00:04:07Aynı zamanda gün içerisinde yine adliyeye sevk edilmesi bekleniyor.
00:04:11Bizler kameraman arkadaşım Mustafa Barıştan'la beraber soruşturmayı ve olayı takip ediyor olacağız diyelim.
00:04:17Sözü yeniden İstanbul'a bırakalım.
00:04:20Peki Murat çok teşekkür ediyoruz.
00:04:22Efendim maskeli ve baltalı bir saldırgandan söz ediyoruz.
00:04:25Hakikaten endişe verici.
00:04:27Bu saldırıda bıçak kullandı.
00:04:29Saldırganın olay esnasında nazileri temsil eden gamalı haç baskılı bir tişört giydiği de görülüyor.
00:04:38Şimdi Serap Hanım sizinle başlamak istiyorum.
00:04:41Bu saldırının arkasında hani motivasyon diyeceğim ama çok mu olumlu bir kelime kullanmış oluyorum.
00:04:47Tetikleyen nedir?
00:04:49Irkçı, faşist bir saldırıdan mı bahsediyoruz yoksa çok hasta birinden mi?
00:04:55Aslında hepsi olabilir.
00:04:57Yani buradan kişilik örüntüsünü bilmeden insanların ya da onu motive eden sizin de söylediğiniz gibi veya tetikleyen
00:05:05ne olduğunu bilmeden böyle net şudur şudur demek çok doğru değil, sağlıklı da değil.
00:05:10Ama bu tarz olaylarda bizim gözlemlediğimiz bir takım şeyler var.
00:05:13Birincisi kişilik yapısı ya da kişilik bozuklukları, yaşadığı psikolojik sorunlar,
00:05:20ek olarak çevresel faktörler, ek olarak varsa bir takım bağımlılıklar
00:05:25ve tabii ki kişinin kendisine model olarak, rol olarak neyi ya da kimleri aldığı önemli bizim için.
00:05:32Dolayısıyla burada söylendiği gibi işte bir takım insanları kendine ırkçı veya faşist diye tanımladığımız
00:05:39bir takım odakları veya kişileri, görüşleri kendisini rol model olarak gösteriyor olabilir.
00:05:45Ama arka planda onu bu noktaya getiren ve bu kişileri rol model olarak almasını sağlayan motivasyonun ne olduğunu bilmez isek
00:05:54bundan sonra ve bundan önce olmuş olaylarla ilgili çok da sağlıklı bir sonuca varmamız mümkün olmaz.
00:06:00Birden fazla sebebi olabilir ama değil mi o motivasyonun arkasındaki?
00:06:04Zaten şöyle bir şey var bu tarz olaylarda artık çok uç olaylarda zaten ya kişilik bozukluğuna eşlik eden başka bir takım psikolojik etkenler,
00:06:13işte bağımlılıklar, yaşanmış istismarlar veya kişinin yaşadığı kendi kendine özgü bir takım psikolojik örüntüler,
00:06:22aile ve çevresel şartlar gibi pek çok farklı alt dinamiğin olduğunu görüyoruz, onu biliyoruz artık.
00:06:28Yani tek bir şeyden ve tek bir olayla, tek bir sebeple motive olduğunu düşünmüyoruz.
00:06:33Yani buraya kadar getiren bir süreç olduğunu düşünüyoruz.
00:06:36Genetik faktörleri de göz ardı etmemek lazım.
00:06:39Yani muhakkak aileden aktarılan bazı genetik miraslar olabilir ya da o yetişme, çocukluk, ergenlik döneminde bu noktaya gelmesini sağlayan bir takım süreçler olabilir.
00:06:52Mesela biz şeyi biliyoruz, yani gelecekte psikososyal veya kişilik bozukluklarına, ağır kişilik bozukluklarına bireyleri yönelten bir takım göstergeler var aslında çocuklukta.
00:07:03Mesela ateşle oynamak, mesela saldırgan kişilik özellikleri, empati yoksulluğu ek olarak da canlılara zarar vermek.
00:07:13Yani bir anne baba çocukken evladında bunları gördüğünde bir şüphe duymalı mı?
00:07:18Kesinlikle duymalı.
00:07:19Burada bir gariplik var demeli.
00:07:21Kesinlikle zaten işte normal dediğimiz şey nedir bizim?
00:07:24Normların dışında davranışlar ya da düşünceler, eylemler.
00:07:29O normların dışında gördüğümüz davranışta bir alarma geçmeliyiz.
00:07:34Çünkü belirgin en önemli özelliklerden birisi empati yoksulluğudur.
00:07:39Ve bu empati yoksulluğu açık olarak karşısındakilerin duygularını anlamaktan çok daha geniş bir şey içerir.
00:07:45Nedir o? Bir diğer insanın da yaşamı olduğunu, onun da yakınları olduğunu,
00:07:49onun da kendi çevresinde bulunduğu, kendi o habitat, doğal ortamında sevenleri olduğunu.
00:07:55Dolayısıyla bir kişiye ya da bir oğlaya, bir canlıya zarar verdiğinizde
00:07:59onunla beraber başka bireyleri de etkileyen bir eylem yaptığında düşünme becerisi yoktur bu insanlarda.
00:08:05Yalnız şöyle bir şey var.
00:08:06Yani kolay zarar verirler.
00:08:08Çok kolay zarar verirler.
00:08:09Hayvanlara ya da arkadaşlarına.
00:08:10Düşünemediğinden değil, umursamadığındandır aslında olay.
00:08:13Sadece kendini ve yapmak istediği eylemi odaklanıp onu harekete geçirmek istediği için
00:08:20birey kendisinin dışındaki kişilik bozuklukların bir bölümünden bahsediyorum ben bunu.
00:08:25Tabii kişilik bozuklukları derken de sanki böyle tüm kişilik bozukluklarında böyle şeyler görüyoruz.
00:08:30Asla böyle bir yaklaşım ya da böyle bir inanç olmamalı.
00:08:33Ama alarma geçirmesi gereken bir takım durumlar var.
00:08:37Ve bununla ilgili olarak aileler kesinlikle çok uyanık olmalı açıkçası ve dikkatli olmalı.
00:08:43Söylediğim gibi belirgin bir takım şeyler var.
00:08:45Ve bu gelecekte eğer önlem alınmaz ise hele hele ailenin tutumu da bunu besliyorsa
00:08:52mesela biz şeyi görüyoruz.
00:08:53Aşırı sert otoriter ebeveyn tutumu ya da hiç sınır koymaya.
00:08:59Özgür dedikleri bir tutum.
00:09:02Tamamen özgür.
00:09:03Halbuki bizim sınırlara ihtiyacımız var.
00:09:05O sınırlar bize neyi belirliyor?
00:09:07Kendi üzerimizde otokontrol kurmamızı, disiplin sağlamamızı belirliyor.
00:09:12Ve çok daha önemli bir şey hocam bunu daha ayrıntılı anlatacaktır.
00:09:16Kişilerin toplum içinde bireysel ya da toplumsal davranışlarında,
00:09:21eylemlerinde ona uygun yaptırımlarla veya özürlerle karşılaşması.
00:09:27Zamanında diyelim ki çocukluğunda yaptığı yanlış davranışların karşılığında
00:09:32onu durduran bir takım eylemlerle ve yaptırımlarla karşılaşmadı ise
00:09:37ya da yaptığı iyi davranışların karşılığında onunla orantılı olarak
00:09:41bir takım ödüllerle karşılaşmadı ise bir süre sonra bütün bu manevi moral değerler
00:09:46önemini kaybediyor ve kişi kendisini var etmek için yanlış yollara girebiliyor.
00:09:52Burada dikkat çeken iki unsur var.
00:09:54Bir saldırganın bir el kitapçığı var.
00:09:57Evet üzerinde çalışılmış.
00:09:59Aynen benzerleri de var dünyada yaşanan diğer saldırılarla ilgili.
00:10:03Onları da paylaşır ekrana getiririz.
00:10:05İkincisi de bunu canlı yayınlama gereği duyuyor.
00:10:08Evet.
00:10:09Bunun arkasındaki sebep ne?
00:10:10Yani kendisinden söz edilmesini mi istiyor?
00:10:13Evet.
00:10:14Buradaki dürtü o mu?
00:10:15Şimdi ben dünden beri bu olay ilk sosyal medyaya düştüğünde
00:10:19daha medya kuruluşlarında yer almadan ben olayı izledim.
00:10:22Ve çok dehşet bir şeydi.
00:10:24İnanamadım onu.
00:10:25Çünkü bir oyun gibi taktığı kamerasıyla beraber giriyor.
00:10:30Ve sizi de binleri de binlerce insanı da bu eylemine ortak ediyor.
00:10:35Bakın bu psikolojide önemli bir sorundur.
00:10:37Maruz bırakılma etkisi diyoruz.
00:10:39Ne demek o?
00:10:40Bizi olumlu veya olumsuz bir takım eylemlerin işlenmesi sırasında tanık yapmak.
00:10:45Şiddet eylemlerinde çok önemli üç unsurdan birisidir bu.
00:10:50Birisi mağdur, birisi zorba ya da saldırgan.
00:10:55Bir diğeri tanıklıktır.
00:10:57Bizi tanıklığa zorladı şu an.
00:10:59İsteyen, istemeyen, bunu bilmek isteyen, istemeyen herkesi bu işe dahil etti.
00:11:04Hayatta bizi bu korkunç olaylara şahit yazıyor gerçekten.
00:11:07Evet.
00:11:08Yani tanık oluyoruz.
00:11:09Şimdi artık siz daha iyi bilirsiniz.
00:11:10Yurttaş gazeteciliği dediğimiz bir şey var.
00:11:12Gerçekten basın kuruluşları ne yapıyor?
00:11:15Bir haberi alıyor.
00:11:16Ham haliyle onu işliyor.
00:11:18Bazı yerlerini kabul edilebilir şekilde sunmaya çalışıyor.
00:11:22Tabii o görüntüleri olduğu gibi vermek mümkün değil.
00:11:24Vermiyoruz.
00:11:25Ama işte yurttaş gazeteciliği dediğimizde olay yerinden geçen herhangi birisi o ham
00:11:30haliyle o görüntüleri alıp servis edebiliyor.
00:11:33Şimdi burada saldırganın doğrudan kendisinin yaptığı bir şey görüyoruz.
00:11:37Şimdi bunun dediğiniz gibi pek çok farklı alt yanı var ama bence bir psikolog olarak
00:11:42bunu vurgulamak isterim.
00:11:45Bu kitapçık hazırlanana kadar bu rol modeller belirlenene kadar bunun üzerine çocuğun
00:11:51zaman geçirdiği ilişkide ve iletişimde olduğu ortamlar ya da bireylerin ne olduğu
00:11:57konusunda bir sinyal alınmadı mı mesela?
00:12:00Yani okuldan alınmadı mı, öğretmenlerinden alınmadı mı, arkadaş çevresinden alınmadı
00:12:05mı?
00:12:06Ailesinden böyle bir bildirim gelmedi mi?
00:12:08Sadece bu olay üzerinde söylemiyorum.
00:12:10Buna benzer diğer olaylar üzerinde de söylüyorum.
00:12:13Dolayısıyla da bence belki anne babalar için buradan böyle bir sonuç çıksın.
00:12:18Elbette ki en ufak bir sorunda bizim beklentimizin dışında davranışta aman burada bir sorun
00:12:24mu var diye alarma geçmemek lazım.
00:12:27Ama özellikle saydığım işte zarar vermek, bilinçli olarak bir insana zarar vermek
00:12:33veya bir canlıya zarar vermek, ateşle oynamak, var olan ortamda ortamın kurallarını bozmaya
00:12:39çalışmak, yaptırımlara karşı gelmek, kural ve sınır tanımamak gibi eylemleri görüyorsak
00:12:46bunu genellikle şeyle karıştırırlar.
00:12:48İşte ergenlik sorunlarıyla ya da çocukluk yaşantılarıyla karıştırabiliyor bazen
00:12:53anne babalar.
00:12:54Belki de en büyük yanlışı orada yapıyoruz.
00:12:56Bunu basit bir gelişim süreci olarak algılamadan önce gerçekten herhangi bir soruna işaret
00:13:03edip etmediğini araştırmak ve sorgulamak.
00:13:06Bunun için de destek almak gerekiyor.
00:13:09Ben de tam size gelecektim Zafer Bey.
00:13:11Ben Serap Hanım'ın uzmanlık alanıyla ilgili şu hususu da sormak istiyorum.
00:13:15Notlarına bakıldığında olaydan sonra kendisinin editlenmesini, kendisini atıfta bulunarak
00:13:21sosyal medyada paylaşılması beklentisi olduğunu görüyoruz.
00:13:25Buradaki beklenti de kamera kaydını veyahut da suçun planlanmasını bir anlamda organize
00:13:31edilmesini sağlamış olabilir mi?
00:13:33Bunun altyapısında duygusal olarak nasıl bir sorun yatar?
00:13:36Şimdi şöyle, ben gelmeden önce dünden beri takip ediyorum.
00:13:40Bir takım tanılamalar yapıştırmışlar.
00:13:43Narsizm olabilir mi, o olabilir mi?
00:13:45Biz genel olarak kişilik bozukluğu göstergesi gibi düşünüyoruz bunu.
00:13:49Bir net şudur demek doğru değil.
00:13:51Ama genellikle bu tarz saldırgan kişilik özellikleri sergileyen bireylerde motive
00:13:56edecek olumlu ya da olumsuz herhangi bir şey ondaki bu saldırganlığı tetikleyebiliyor
00:14:01hocam.
00:14:02Yani ille bir de tabii şöyle bir şey vurgulamak lazım bu da çok önemli.
00:14:07İlle bunun arkasında patolojik ya da psikolojik bir sorun olduğunu düşünmememiz, bunu da
00:14:13göz ardı etmememiz lazım.
00:14:15Çünkü bazen saf kötülükte bunu yapar.
00:14:17Değil mi?
00:14:18Yani hasta olması gerekmiyor bu insanın.
00:14:20Hayır, evet.
00:14:21İşte orada oyun gibi algılıyor.
00:14:23Belki yetiştiği sürekli içinde olduğu bir oyunun veya zamanında uğradığı psikolojik
00:14:28cinsel veya fiziksel istismarın bir uzantısı sonucu olarak kendisini gerçekleştirmek
00:14:33ve birey olarak var olduğunu göstermek için hepimizin ihtiyacıdır bu çünkü.
00:14:38Eğer iyi ve olumlu şartları bulamıyorsa birey olumsuz şartlarla da kendisini var
00:14:44etmeye çalışabiliyor.
00:14:45Bir de kahraman olmaya çalışıyor.
00:14:47Bulunduğu arkadaş çevresinde, bulunduğu ortamda belki sosyal medyadaki ortamında
00:14:52kendisinden ne şekilde söz edildiği önemli değil ama söz edilmesi önemli.
00:14:57Şimdi eğer siz doğru ve sağlıklı ortamda yetişiyorsanız kendinizi var edebilmeniz
00:15:02için çok daha olumlu şeylere imza atabilirsiniz.
00:15:05Ama bunun karşılığı yoksa eğer o zaman bunu da besleyen bir ortamdaysanız olumsuz
00:15:10bir takım motivasyonları da kendinize model olarak alabilirsiniz.
00:15:14Bu üzerinde çalışıldığını gösteriyor.
00:15:16Birazdan diğer örnekleri, saldırganları da paylaşacağız.
00:15:19Onlarla ilgili de yorumlarınızı sabırsızlıkla bekliyorum ama Zafer Bey cezai tarafına
00:15:23bakacak olursak hani bir giriş yapalım sonra zaten daha da detaylandırırız.
00:15:28İşte canlı yayın yapması ya da bir kitapçık hazırlaması bunlar da alacağı cezayı arttırır.
00:15:34Etkiler mi?
00:15:35Evela işlediği suçu tasarlayarak, planlayarak gerçekleştirdiğini gösteriyor ve tabii
00:15:40ki yargılanması esnasında hakimin kanaatini alt sınırdan uzaklaştıracak ve üst sınıra
00:15:46yaklaşacak şekilde mutlaka etkileyecektir.
00:15:49Gerek ikametgahında bulunan dökümanlar, notları, çalışmaları ve bu kadar ciddi bir
00:15:55suçu işlemeye yönelik planlamaları şüphesiz ki bu kişinin suçun vasıf ve mahiyetini
00:16:01kavraması ve yeniden suç işleyip işlemeyeceği noktasındaki kanaatler de mahkeme heyetini
00:16:06derinden etkileyecektir ve bu karara tesir edecektir.
00:16:11Tabii burada yaşı itibariyle henüz bir çocuktan, suça sürüklenen çocuktan bahsediyoruz.
00:16:1718 yaşını tamamlayıp tamamlamadığı, fiziken bu noktaya erişip erişmediği muhtemelen
00:16:23bir kemik yaşı ölçümüyle ortaya çıkacak ve buna bağlı olarak da alacağı cezanın
00:16:28miktarında çocuk olması sebebiyle bir indirip yapılıp yapılmayacağı değerlendirilecek.
00:16:33Tabii soruşturmanın çok hassas ve geniş şekilde yürütülmesi gerekiyor.
00:16:38Biz burada münferit tek bir birey görüyoruz ve bu bireyin bu hastalıklı davranışı
00:16:43çok daha vahim sonuçlara sebebiyet verebilirdi.
00:16:45Tabii yani beş kişi yaralı o insanlar hayatını kaybedebilirdi ki bir ağır yaralı
00:16:49büyük şifa dileyelim buradan çok geçmiş olsun.
00:16:52Umarım tatsız bir haber de gelmez ama bugün burada çok başka bir şey de konuşulabilirdik.
00:16:57Yani bir vahşet yaşandı da diyebilirdik.
00:16:59Dünyada örnekleri var biliyorsunuz.
00:17:01Daha elverişli bir silaha sahip olsaydı o görüntüde görülen onlarca kişiyi belki
00:17:06yüzlerce kişinin ölümüne sebebiyet verebilecek hastalıklı bir ruh halinden bahsediyoruz.
00:17:11Tabii burada soruşturma makamlarının bu olayın münferit bir hadise olup olmadığını da denetlemesi gerekiyor.
00:17:17Görüldüğü kadarıyla manipüle edilmeye son derece açık bir bireyden bahsediyoruz.
00:17:22Ve bu tür bireyler aslında toplumda infial yaratmaya yönelik eylem planlaması içerisinde
00:17:29olan örgütlerin de ya da kötü niyetli, art niyetli kişilerin de kullanabileceği piyonlar türünde.
00:17:35Dolayısıyla hadisenin arka planı çok daha derin.
00:17:38Burada konuştuğumuzdan çok daha kapsamlı olabilir.
00:17:41Ama burası itibariyle dünyada örnekleri olan ülkemizde belki de ilki yaşanan vahim bir durumu gözler önüne seriyor.
00:17:49Şimdi ilk volümümüz geldi grafiğimiz.
00:17:52Eskişehir'deki bu saldırgan kimlerden etkilenmiştir şeklinde.
00:17:57Şimdi birincisi Breivik bir el kitapçığı hazırladığından bahsediyoruz ya.
00:18:02Bu el kitapçığında izleyicilerimiz de hatırlayacaktır.
00:18:052019 yılında Yeni Zelanda'daki cami saldırısında Müslümanları öldüren Tarant için günümüzün azizleri dediği de görülüyor bu arada.
00:18:15Önemli bir detay bu da.
00:18:17Tarant'ın bilgilerini getireceğiz ama önce Breivik'le başlayalım.
00:18:21Burada sizin de yorumunuzu almak isterim Serap Hanım.
00:18:2422 Temmuz 2011'de Norveç saldırıları olarak bilinen.
00:18:28Çok iyi hatırlıyorum.
00:18:29Korkunç 77 kişinin öldüğü ve 242 kişinin yaralandığı bu saldırının faili kendisi.
00:18:36Saldırı günü çok kültürlülük karşıtı ve aşırı sağ ideolojilerini anlatan bir Avrupa Bağımsızlık Bildirgesi 2083 başlıklı 1516 sayfalık bir manifesto yayınlıyor.
00:18:51Tabii narsistik kişilik bozukluğu ve antisosyal kişilik bozukluğu olduğu sonucuna da varılıyor.
00:18:58Belki biraz bunlardan bahsedebiliriz.
00:19:00Kimdir narsist, nelere sebep olabilir ya da antisosyal?
00:19:04Bir de oturup 1516 sayfalık bir manifesto yazabiliyor, hazırlıyor olabilmesi bize neyi anlatır?
00:19:12Çok ilginç.
00:19:13Yani benzer vakalar da okuduğumuz ya da tanık olduğumuz benzer şeyleri görüyoruz aslında.
00:19:19Şimdi bu narsistik kişilik bozukluğu enteresan.
00:19:23DSM 4'te 5'te %6, 6,5 oranında görülen bir kişilik bozukluğu toplam nüfusta.
00:19:30Erkekler de daha yaygın görülüyor.
00:19:32Ve bunu genellikle bencillikle veya özgüvenle karıştırabiliyoruz biz.
00:19:38Kolay manipüle eden insanlardır.
00:19:40Karşısındaki bir kere büyük bir kısmı çok zeki insanlar.
00:19:44Tam onu diyecektim.
00:19:45Bu kadar manipülatif olması çok da zeki olduğunu mu gösteriyor?
00:19:48Evet.
00:19:49Aslında çok daha ilginç bir araştırmanın ilginç sonuçları var.
00:19:53Ben ondan bahsedeyim önce.
00:19:57Majoristan Savunmen Üniversitesi'nde yapılan bir araştırmanın sonuçları çok ilginç.
00:20:01Bunu da dahilik ve delilik arasındaki ince çizgi olarak yayınladılar yıllar önce.
00:20:07Ben de bunu anlattım ve yazdım da.
00:20:09İlginç bir gene ulaşıyorlar.
00:20:12Bu gen dahilerde var.
00:20:15Bir de kişilik bozukluklarında ve depresyon, şizofren gibi isimleriyle tanımlayarak yayınladılar.
00:20:23Şimdi buradan da şöyle bir sonuç çıkıyor.
00:20:26Çıkarıyorlar ortaya araştırma sonuçlarına göre.
00:20:28Deniyor ki bu zeka yani başka türlü çalışan bu nörolojik sistem eğer doğru hedeflere doğru yere yönlendirilmez ise
00:20:38kötücül bir takım amaçlar önünde odaklanabiliyor.
00:20:43Yani çok ilginç bir sınırdır bu.
00:20:45İlginç bir çizgidir.
00:20:46Eğer siz bu zeka kapasitesini sağlıklı bir şekilde işletebilip onu sağlıklı bir şekilde yönetemezseniz
00:20:54bu sefer farklı olumsuz kötücül eylemlere yönelebilir kişi diyor.
00:20:59Aslında çok da mantıklı bir şey söylüyor bize.
00:21:02Bunu narsistlikten bağımsız konuşuyorum ben.
00:21:04Zeki çünkü bu planı programı yapabiliyor.
00:21:08Yine burada hani çok adını zikretmek istemiyorum.
00:21:10Bir seri katil vardı bizde biliyorsunuz.
00:21:12İşte kendi çok yakın arkadaşını öldürmüştü.
00:21:16Arkadaşının sevgilisini kendi sevgilisini öldürdü.
00:21:18Günlerce ormanda saklanabildi.
00:21:20Hayatını sürdürebildi.
00:21:22Sonunda çok enteresan bir şekilde kendi yorulduğu için yakalanmasına neredeyse izin verdi diyeceğim yani.
00:21:29Günlerce hayatını başkasının yardımına ihtiyacı olmadan çok iyi şekilde sürdürebildi.
00:21:35Çünkü ciddi bir zeka kapasitesi vardı.
00:21:37Ve geçmişinde de bu zeka kapasitesi zaten onaylanmış ve açıklanmıştı.
00:21:42Şimdi burada da 1516 sayfalık bir manifesto yayınlamak aslında ilginç bir şey ortaya koyuyor.
00:21:48Şimdi narsistlik kişilik bozukluklarında kişi zaten içinde yaşadığı toplumu yakınında bulunan ya da onunla beraber yaşayan insanları hiçbir şekilde beğenmez.
00:21:57Ve herkes yanlıştır.
00:21:59O sadece ödül odaklı ve mükemmel odaklıdır.
00:22:03Kendisini de mükemmel olarak görür.
00:22:05Çevresindeki diğer insanlar onun hayatını kolaylaştıracak veya kolaylaştırması gereken sadece kullanılabilecek bireylerdir.
00:22:14Net bu.
00:22:15Yani empati duygusu veya işte karşı taraf ne hisseder, onun canını nasıl yakıyorum ya da bundan nasıl bir zarar görüyor gibi bir neden sonuç ilişkisi asla kurmaz.
00:22:26Bunun farkındadır ama bunu kurmaz.
00:22:28Böyle bir duygusal yakınlık geliştiremez.
00:22:30Çünkü ya kişilik aktarımları kişisel genetik aktarımların nedeniyle ya da ailesinde yaşadığı tutumlar nedenilik çok büyüklenmeci sadece kendisini üstün ve değerli gören kendi söylediği her şeyin mutlak şekilde kabul edilmesini isteyen bekleyen bireylerdir.
00:22:47Tam bu noktada özür dilerim.
00:22:49Serap Hanım'ın bıraktığı yerden durdurulmasaydı Zafer Bey kim bilir neler olurdu.
00:22:53Şüphesiz çünkü.
00:22:55Çünkü diyorsunuz ya neden sonuç ilişkisi de yok, empati duygusu yok.
00:22:59Görüntüleri izlediğimizde savunmasız ve hatta kendisine saldıracağını dahi düşünmeyen vatandaşlarımıza karşı vahşice gözünü kırpmadan o bıçağı salladığını ve açıkçası öldürücü bölgelere doğru da bu eylemi yaptığını görüyoruz.
00:23:15Ve durdurulmasaydı hareketi zaman içerisinde kendisine daha da masum gelebilecek ve önüne gelen herkesi maalesef ölüm hadisesi meydana gelecek şekilde yaralayıp katledebilecekti.
00:23:28Çok özür dilerim kemik ölçümü yapılacak dediniz.
00:23:31Eğer 18 yaş yani reşit olduğu kanıtlanırsa ne ceza alır?
00:23:36Normal şartlarda bu davranışı eğer kasten öldürme öldürücü bölgelerdeki yaralamalar sebebiyle kasten öldürmeye teşebbüs olarak kabul edilirse kasten öldürmenin cezası olan müebbit hapis cezasından teşebbüs aşamasında kaldığı için 20 yıl hapis cezasına kadar düşecek tek bir kişi için.
00:23:54Tabi burada 5 kişiden 5 ayrı kişiden bahsediyoruz.
00:23:58Dolayısıyla 5 kişi için eğer 18 yaşını tamamlamış görülürse kemik yaşı itibariyle ve yaraladığı bölgeler itibariyle de kasten öldürme eylemi bu kasıtla hareket ettiği varsayılırsa o zaman toplamda 100 yıla yakın hapis cezası alması beklenebilir.
00:24:16Bu doğrultuda 18 yaşın altında çıkarsa çocuk denirse 18 yaşın altında ceza 4'te 1'e kadar iniyor.
00:24:26Dolayısıyla bunu bir kasten yaralama gibi değil de kasten öldürmeye teşebbüs şeklinde değerlendirirse yargı makamı o takdirde 20 yıla yakın süreyle hapis cezası bekleyebiliriz bu suçtan dolayı.
00:24:40Serap Hanım peki bu saldırganın profiline baktığında hani durdurulmasaydı kim bilir ne olurdu dedik ya acaba hedefi neydi?
00:24:47Şimdi o zaten hedefine ulaştı.
00:24:49Ha ulaştı.
00:24:50Ulaştı bahsedildi kendisinden.
00:24:52Haberi var mı?
00:24:53Ve izin yani istediği gibi kendisinden bahsediliyor.
00:24:57İsmi konuşuluyor.
00:24:59Olumlu ya da olumsuz olması önemli değil onun için.
00:25:02Şu an herkes ondan bahsediyor.
00:25:04Herkes onun görüntülerini paylaşıyor.
00:25:06Dolayısıyla o aslında çünkü amaç zaten iyicil bir amaç değil ki zaten kötü bir amaç için yola çıktı.
00:25:13Birilerine zarar vermek için çıktı.
00:25:15Dediği gibi hocamın da belki öldürebilirdi de.
00:25:18Bu tarz bireylerde zaten amaç kötücül bir şeyle bir eylemle ses getirmek ve kendisinden bahsedilmek olduğu için şu an o amacına ulaştı.
00:25:26Kendisinden bahsediliyor.
00:25:28Bundan sonra onun adını herkes biliyor.
00:25:30Tüm benzer olaylarda bakın daha önce yine bu stüdyolarda konuk etmiştiniz beni.
00:25:36O zaman da başka olayları konuşmuştuk yine.
00:25:38Hepsinde kötücül bir hedef var.
00:25:40Ve o hedefin sonucunda da kendisinden bir şekilde bahsettirdiğini görüyoruz.
00:25:45Bahsettirildiğini görüyoruz.
00:25:47Dolayısıyla bu arkadaki ki psikolojik problemin, patolojik problemin ne olduğundan çok.
00:25:53Bireyin kendisini bu noktaya yönelten tetikleyicinin bunun şimdiye kadar neden fark edilmediğinin ya da fark edildiyse herhangi bir yardım alınıp alınmadığının ve bu noktaya gelmeden bu kadar zararlar vermeden önce nasıl durdurulamadığının belki üzerine konuşursak bundan sonraki olayları azaltmak bir nebze mümkün olabilir.
00:26:15Tabii ki dünyada böyle çok ütopik olur.
00:26:18Yani hiç böyle şeyler olmasın da insanlar hiç böyle yanlış işler yapmasın.
00:26:22Ama sadece burada verdiği zararı belki bundan sonra bu tarz eylemleri planlayan insanlar için karşılığında işte hocamın sizin söylediğiniz gibi olaya uygun cezayı aldığında en azından buna yeltenilecek insanlardan ne kadarını vazgeçirebilirsek toplum olarak kazancımız o olabilir.
00:26:41Sözünüzü kestim.
00:26:42Bağışlayın.
00:26:43Bu noktada peki ün salmak için bu eylemi gerçekleşiyor ama sonuçlarını hesaplayabiliyor mu?
00:26:48Bunu teraziye koyup muhakemesini yapabiliyor mu?
00:26:51Attığı taşla ürküttüğü kuşun birbirine değer olup olmadığını muhakeme edebiliyor mu?
00:26:56Yani bu olayı yaşattıktan sonra başına ne geleceğini bunun bir cezası olup olmadığını mı?
00:27:00Hem bunu biliyor mu?
00:27:01Hem de bunu teraziye koyup da evet buna değer benim işte birkaç gün ekranlarda dönmem ya da sosyal medyada benden bahsedilmesi benim yatacağım cezaya alacağım cezaya değer mi?
00:27:13Bu sorgulama imkanı var mı?
00:27:15Becerisi var mı?
00:27:17O zaman şuna dönüp bakmamız lazım.
00:27:19Benzer olaylarda ülkemizde ve dünyada insanlar böyle bir eylem yaptıklarında ne tür cezaları almışlar?
00:27:26Çünkü kişiler.
00:27:27Bir çaydırıcılığı var mı?
00:27:28Evet.
00:27:29Kişiler.
00:27:30Onun cevabı da sizde Zafer Bey.
00:27:31Şöyle bir şey tamamlayın.
00:27:32Onu söyleyeyim ondan sonra.
00:27:33Şöyle bir şey var.
00:27:34Mesela bununla ilgili olarak ya da başka başka olaylar.
00:27:37Herhangi bir terör olayı herhangi bir kapkaç.
00:27:39Dün bir kadın eşi tarafından sokak ortasında yine öldürüldü mesela.
00:27:43Çok kötüydü.
00:27:44Çok kötüydü.
00:27:45Bakın bunları da izledik.
00:27:46Evet.
00:27:47Bunun bir diğer tehlikesi de işte bizim gibi normal sınırlar içinde yaşamaya çalışan
00:27:51insanları bir süre sonra bu maruz bırakılma bunların doğal günlük hayatın olaylarıymış
00:27:56gibi algılamamıza yol açıyor.
00:27:58Bu çok daha tehlikeli.
00:27:59Oradaki dürtü de benzer mi?
00:28:00Sokak ortasında herkesin gözü önünde.
00:28:03Kontrol.
00:28:04Benden bahsedilsin.
00:28:05Benden bahsedilmesinden daha çok kendi kafasında yarattığı o sınırların ya da
00:28:10kontrolün dışına çıkan bir eş olduğu için orada onu eğer kontrol edemiyorsam
00:28:15yok ederim zihniyetidir bu.
00:28:17Şimdi burada girin şimdi sosyal medyaya bakın.
00:28:20İnsanlar çok tabii şiddetli tepki gösteriyorlar.
00:28:23Fakat hemen hemen her mesajın altında göreceğiz ne kadar ceza alacak.
00:28:29Bakalım ne zaman çıkacak.
00:28:30Şimdi bizde şöyle bir algı oluşmuş durumda.
00:28:32Bu çok daha tehlikelisi.
00:28:34İnsanlar yaptıkları eğitimin sonucunda ona uygun ya da hak edilen cezayı tam olarak
00:28:40alıp almıyorlar.
00:28:41Evet evet böyle düşünüyorlar.
00:28:42Böyle düşünüyorlar.
00:28:43Şimdi bakın biz bile bunu normalleşmiş bir şekilde yazabiliyorsak ve bunu okuduğumuzda
00:28:48ne oluyor?
00:28:49Nasıl yani adalet duyguları zarar görürse bir toplumda o toplumu çok çabuk çözebilirsiniz.
00:28:55Çok çabuk dağıtabilirsiniz.
00:28:57Hani hep bahsediyoruz ya işte bizim moral değerlerimiz.
00:28:59Çok güzel bir yere değindiniz.
00:29:00Değerlerimiz işte yok değerlerimiz dediğimiz budur.
00:29:03Kişiler ya da topluluklar gruplar yaptıkları eylemin sonucunda neyle karşılaşacaklarını
00:29:09bilirlerse onları durduran budur.
00:29:11Yoksa tepelerinde böyle demokrasinin kılıcı gibi bir sopayla herkesi yönetmeniz mümkün
00:29:15değildir.
00:29:16Hani hep diyoruz ya eğitim eğitim bunu içselleştirebilecek bir eğitimi vermemiz
00:29:20lazım.
00:29:21Milli Eğitim Bakanlığı bile doğru davranışlarda değil mi yüksek puan aldığında çocuk
00:29:25ödüllendiriyor.
00:29:26Takdir teşekkür işte başarı ödülü veriyor.
00:29:28Bakıyorsunuz öğretmenler yıldızlı pekiyi veriyor işte çocuğa 5 veriyor ya da 10 üzerinden
00:29:3410 veriyor.
00:29:35Ödüllendiriyor bakın.
00:29:36Şimdi biz doğru davranışları doğru şekilde ödüllendirip yanlış davranışları da aynı
00:29:42şekilde karşılığıyla karşılaştırmaz isek olsun bu da böyle işte olsun ama onun
00:29:48psikolojik travmaları varmış ama o ailesinden zarar görmüş ama bu çok zor çocukluk geçirmiş.
00:29:54Normalleştirdiğimizde ve gerçek yaptırımla karşılaştırmadığımızda bu sonuçların normal
00:30:00olduğunu kişilerin çok rahat bu tarz şeyleri yapabileceğini gösteriyor.
00:30:04Bakın yapılan çalışmalar da bunu gösteriyor.
00:30:07Yani burada aslında demin hani konuşmamın başında söylediğim bir şey vardı.
00:30:11İlle patolojik bir şey olması gerekmiyor dedim.
00:30:14Bazen kişiler kötü cüldür, kötüdür, kötü yetişmiştir, kötü düşünür, kötü yapar.
00:30:19Toplumda da pek çok yerde görürsünüz.
00:30:21En basit örneğini vereceğim.
00:30:22Bakın bunlar bize normal gelmeye başladı.
00:30:24Bir topluma giriyorsunuz.
00:30:26Herkes birbiriyle iyi şeyler konuşurken içeri giren bir diğer kişi oradaki aksaklığı
00:30:30görüyor mesela diyor ki camlar çok kirli.
00:30:33Bu niye öyle giymiş?
00:30:34Bunun saçı bozuk.
00:30:35Hasta mı gözüküyorsun?
00:30:36Bakın negatif bir enerji ile giriyoruz.
00:30:38Şimdi buradan başlıyor bu olumsuzluk ve kötü düşünce, kötü mesaj, kötü enerji toplumun
00:30:45başka yerlerine kadar gidiyor.
00:30:47Biz şimdi hocamın da söylediği gibi beş kişi için beş ayrı ceza alacak.
00:30:52Ama ben şimdi siz onu söylerken kafamdan geçeni dürüstçe söyleyeyim.
00:30:56Gerçekten alacak mı?
00:30:58Bu soruyu soracağım ve bizim yasalarımız biraz da eksik mi kalıyor Zafer Bey?
00:31:02Ona gelmeden önce hızlıca şuna da bir bakalım ekranda.
00:31:05Özellikle burada dikkat çekmek istediğimiz nokta canlı yayınlanıyor olması.
00:31:09Az önce Norveç saldırısının failini vermiştik.
00:31:13Saldırganın özelliklerini anlatmıştık.
00:31:16Bu da Yeni Zelanda, Tarant.
00:31:18Bu arada bir şey söyleyeceğim.
00:31:19Çıktı biliyorsunuz saldırgan.
00:31:2110 yıl yattı ve çıktı Norveç saldırganı.
00:31:23Onu da sorarız Zafer Bey.
00:31:252019'da Yeni Zelanda'da En Nur Camii ve En Nur İslam Merkezi'nde 51 kişiyi öldürüyor.
00:31:3149 kişinin yaralanmasına sebep oluyor.
00:31:33Saldırıdan önce büyük yenileme başlıklı bir bildiri yayınlıyor.
00:31:37Yine benzer bir durum.
00:31:38Ve saldırıları sosyal medya üzerinden canlı yayınlıyor.
00:31:42Saldırısını İngiliz Faşistler Birliği lideri Mosley'den ilham alan etno milliyetçi Eko Faşist olarak tanımlıyor.
00:31:51Ve bu kişinin de Norveç saldırganından etkilendiği konuşulmuştu.
00:31:57Biraz da böyle bir etkileşim de galiba oluyor.
00:32:00Hem bu noktaya değinelim hem de bunun canlı yayınlanması.
00:32:03Dediğiniz gibi hani bakın, izleyin, maruz kalın.
00:32:06Benden bahsedin değil mi?
00:32:08Evet.
00:32:09Neler yapıyorum ben bakın.
00:32:10Ben ne kadar güçlüyüm.
00:32:11Neler yapabiliyorum.
00:32:12Ne kadar insanı etkileyebiliyorum.
00:32:14Ve benim düşündüğüm, benim koyduğum kuralların dışında olan insanlar da nelerle karşılaşabiliyor.
00:32:20Yazdıkları bu işte kitapçıklar, bildiriler vs.
00:32:25Aslında o dışarıda yönetemediği ya da kontrol altına alamadığı diğer insanları bu şekilde kendine göre amiyane tabiriyle söyleyeceğim terbiye etmeye, hizaya getirmeye çalışıyor.
00:32:37Çünkü var olan hiçbir kuralı tanımıyor.
00:32:39Hiçbir insani yaşam biçimini desteklemiyor.
00:32:42Aksine yok etmek, yıkmak, zarar vermek üzerine kurguladığı bir de manifesto yayınlıyor.
00:32:48Bak böyle yaşayacaksınız, olması gereken böyle.
00:32:51Bunu daha önce bu kişiler yapmışlar.
00:32:53Ben de bunu kabul ediyorum ve bunun kendimi bir görevlisi gibi ilan ederek bunun devamını sağlıyorum demeye çalışıyor.
00:33:02Dediğim gibi bir takım patolojik altyapılar da olabilir ya da tamamen saf kötülükten kaynaklanan da olabilir.
00:33:08Nitekim işte onu söylemeye çalıştım.
00:33:10O dönemde ben çok yakın takip etmiştim bu Norveç'teki ve diğer olayları.
00:33:14Norveç'te yasalar gereği 21 yılla en fazla yargılanabiliyordu o yaşta olduğu için.
00:33:1910 yıl yatıp çıktı ve bu insan toplumun içinde yine.
00:33:23Şimdi neyle karşılaştı?
00:33:25Biz halbuki diyoruz ki mesela bu tarz olaylarda gün yüzü görmesin, bir daha dışarı çıkamasın, aramızda dolaşamasın diyoruz.
00:33:31Ama öyle olmuyor.
00:33:32Öyle olmuyor.
00:33:33Zafer Bey.
00:33:34Zafer çıkmasının ya da cezaevine girmemesinin sebeplerinden bir tanesi akıl hastalığı durumu.
00:33:39Dünya üzerinde her hukuk sistemi akıl hastalığını ayrı tutuyor ve eğer kişi akıl hastasıysa
00:33:45yani davranışlarının sonuçlarını öngöremiyorsa ve bunu sağlıklı biçimde düşünerek hedeflemiyorsa
00:33:52o takdirde ceza almayacağı noktasında bir düzenleme var.
00:33:56Ama orada ben hemen bir şeye girebilir miyim hocam özür dileyerek.
00:33:59Merak ediyorum yorumunuzu.
00:34:01Akıl hastalığı o zaman demektir ki topluma uyum içinde yaşayamıyorsunuz ve topluma zarar verici davranışlar sergiliyorsunuz.
00:34:08Dolayısıyla bu bireylerin toplumdan tamamen izole edilip bir rehabilite olduktan sonra ve rehabilite eden 2000.
00:34:14Evet bu kişi artık toplumun içinde yaşayabilir demesi gerekecek şekilde düzenlemelere ihtiyacımız yok mu bizim yasalarımızda?
00:34:22Elbette var ve uygulamada bu şekilde yani kişinin akıl hastası olması ve bu sebeple bir cezai yaptırma tabi kılınmaması
00:34:29onun evine dönebilirsin topluma karışabilirsin yeniden hayatın içerisinde olabilirsin anlamına gelmiyor.
00:34:35Sizin de ifade ettiğiniz gibi buna özel sağlık kurumlarında yine dışarıyla irtibatı kesilecek toplumdan uzaklaştırılacak şekilde
00:34:43belki de ömür boyu tedavi altına alınması ve denetim altında tutulması manasına geliyor.
00:34:48Ama hiç görmedim ben yani şöyle görmedim özür dileyerek söylüyorum görmedim değil açık söyleyeyim yani.
00:34:53Mesela bakıyoruz bilmem kaç tane suç kaydı var sabıka kaydı var işte daha önce psikolojik tedavi görmüş ya da ne bileyim bir yerde yatmış.
00:35:01Peki nasıl oluyor da bu kişi normaldir denilip mi çıkıyor bu insanlar nasıl oluyor peki?
00:35:07Tabi bu kişilerin cezadan muaf tutulmasını gerektirecek ölçüde bir akıl hastalığı olmadığını söyleyebiliriz.
00:35:13Ve tabi ki o zaman bir yaptırımla karşı karşıya kalıyor cezaevine giriyor fakat çıktıktan sonra da sizin de ifade ettiğiniz gibi tedavisi destekleniyor.
00:35:22Bunun çok daha fazla devlet kontrolünde yapılabiliyor olması lazım.
00:35:27Bizim ülkemiz açısından bakıldığında şimdi kendisinin kemik eşe ölçümüyle beraber bir de akli melekelerinin yerinde olup olmadığına dair bir denetim yapılacak.
00:35:36Adli tıp kurumuna sevk edilecek ve adli tıp kurumundan da bu davranışının sonuçlarını öngörebilecek bir zeka seviyesine sahip olup olmadığı
00:35:45akli melekelerinin buna uygun olup olmadığı denetlenecek ve eğer akıl hastalığı var ise o takdirde soruşturma makamı maalesef dosyayı kapatıp kendisini tedavi kurumuna sevk edecek.
00:35:57Ve sizin de ifade ettiğiniz gibi mutlak şekilde tedavisi sağlanıncaya kadar toplum içerisinde yaşama statüsüne erişinceye kadar orada kapalı tutulacak.
00:36:07Eğer ki davranışta akıl hastalığı olabilir kişilik bozukluğu olabilir ama eğer ki bu cezasız bırakılmasını gerektirecek ölçüde boyutta bir akıl hastalığı değilse
00:36:18buna verilecek bilimsel rapor sonrasında soruşturma makamı iddianamesini düzenleyecek ve aldığım rapora göre bu kişi bilerek isteyerek sonuçlarını da öngörerek
00:36:28ve hatta yaptırımları da tahmin ederek bu suçu işlemiştir dediği için ceza davasını açacak ve ağır ceza mahkemesinde yargılaması yapılan bu kişi hakkında da yine ciddi cezalar verilebilecek.
00:36:41Yetişkin gibi yargılanacak o zaman 18 yaşın üstündeyse öyle mi oluyor?
00:36:44Eğer 18 kemik ölçümünün neticesinde 18 yaşın üzerinde olduğu tespit edilirse bir yetişkin gibi yargılanacak buna özgü yargı sistemine buna özgü cezaya
00:36:54ve infazı aşamasında da buna özgü ceza evlerinde tutulacak.
00:36:59Peki Zafer Bey az önce Sarap Hanım'ın değindiği nokta çok önemliydi.
00:37:02Biz işte yaşanan herhangi bir vahşet karşısında eziyette hayvan katletmede işte izledik kadını sokağın ortasında öldüren bir adam yani bitmek bilmiyor zaten.
00:37:13Fakat şöyle bir şey var sonuç olarak adalet yerini bulmadı duygusu.
00:37:18Çok doğru.
00:37:19Yani oh bu sefer vicdanımıza su serpildi dediğimiz de var ama hani olması gerektiği kadar yüzde yüzde bir durum sanki yok.
00:37:29Korkarım bunu göremeyeceğiz.
00:37:31Bunu bir hukukçu olarak utanç içerisinde söylüyorum ve bugüne kadar da henüz bu vahim hadise yaşanmadan önce de defalarca sizlerin aracılığıyla ifade ettik.
00:37:41Ceza kanununuza baktığımızda aslında makul bir süreyle cezaevinde tutulması, rehabilite edilmesi ve caydırıcı etki yaratması için gerekli düzenlemenin yapıldığını görebiliyoruz.
00:37:52Şimdi bizler müvekkillerimizle görüşmek için cezaevine gittiğimizde inanın orada bırakınız günlerce kalmayı,
00:37:58aylarca, yıllarca birkaç saat, birkaç dakika kalmanın dahi ne kadar ciddi bir sonuç olduğunu kestirip inanın farklı bir ruh hali içerisinde cezaevinden dışarı çıkıyoruz.
00:38:09Dolayısıyla sürelere baktığınızda on yıl, yirmi yıl, otuz yıl cezaevinde kalmak az şeyler değil.
00:38:15Ama infaz kanunumuza geldiğimiz vakitte infaz kanunumuz maalesef ki çok ciddi oranda bu verilen cezaları kesiyor, ortadan kaldırıyor.
00:38:26Baktığınız zaman bir altı yıl ceza alan kişiden bahsedelim.
00:38:30Üçte ikisini yatacaktır diyor.
00:38:32Dolayısıyla dört yıla düşüyor.
00:38:35Bu kanun böyle düzenlemiş ama gerçek sebebi
00:38:39cezaevlerimizin dolu olması ve yeni suçluları içerisinde barındıramayacak olması.
00:38:44Ve biz dört yıldaydık ama dört yılda yatmıyor.
00:38:47Biliyorsunuz pandemi dönemiyle sınır üç yıla çıkarılmıştı ve bu dört yıllık cezanın da bir yılını yatıyor.
00:38:54Sonra denetimli serbestlik adı altında çıkabilirsin sana hiçbir yaptırımda uygulamıyoruz deniyor.
00:38:59Bakın cezaların iki temel korkunç ve bunu biliyorlar.
00:39:04Sonra işte bunları konuşuyor.
00:39:06Çünkü artık sosyal meccayla, internet ortamıyla ülkelerin de sınırları ortadan kalktı.
00:39:11Dünyadaki her hadiseden özellikle orta öğretim çağında, lise çağında 18 yaşın altındaki kişiler
00:39:17zannediyorum vakitte müsait olduğu için araştırırsa
00:39:21hele ki sizin de ifade ettiğiniz gibi bu kişilik yapısındaki bir zekadayken
00:39:25tüm dünyadaki örnekleri görerek tabii ki ülkemizdeki bunun sonucunu da kestirebiliyor.
00:39:30Zaten konuştuk birbirlerinden etkilendikleri de ortada.
00:39:34Hiç şüphesiz.
00:39:35Baktığımız zaman cezanın iki temel amacı olmalı.
00:39:38Bunlardan öncelikli olan birincisi caydırıcı etki.
00:39:41Şimdi bir kişiyi yaralamanın ciddi bir yaptırımı olmadığı takdirde
00:39:46kanun kaç yıl derse desen cezaevine bile girilmeyen örnekleri gördüğünde
00:39:51şüphesiz ki kolaylıkla ün salmak için, tanınmışlık yapmak için
00:39:55aynı burada konuşulan isimler gibi.
00:39:57Ya da heyecan yaşamak için bazen hocam.
00:39:59Pek tabii. Bu sebeple suça meyletmesi son derece muhtemel.
00:40:03Tabii yargıçlarımıza baktığımızda onların da biraz elini taşın altına koyması lüzum ediyor.
00:40:08Baktığınızda bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası denilen noktalarda
00:40:12bugüne kadar yargıtay hep diyordu ki elini korkak alıştır.
00:40:16En alt sınırdan ceza ver.
00:40:18Eğer alt sınırdan yükseğe çıkacaksan mutlaka makul bir gerekçe göstermek zorundasın diyordu.
00:40:23Ve ne yazık ki yargıçlarımız da yüksek mahkemenin bu kararına uymak sebebiyle
00:40:28en düşük cezaları vermek durumunda kalıyordu.
00:40:30Ama hakimlerin bu noktada sorumluluk alması ve böyle bir hadisede
00:40:35daha vahim sonuçlar doğurabileceğini de öngörerek üst sınırdan ceza vermesi gerekiyor.
00:40:41Bir de biliyorsunuz iyi hal indirimi var.
00:40:43Bunun yerine takım elbise giyip de mahkemeye karşı saygılı davranırsa
00:40:49ne yapıyoruz bir bölü alt oranında indirim uyguluyoruz.
00:40:51Çok sinir bozucu değil mi Allah aşkına ya?
00:40:53Çözümü ne derseniz çözüm iyi hal indirimi değil kötü hal bindirimi olmalı.
00:40:58Bravo çok güzel.
00:40:59Eğer ki saygısızlık yapıyorsa yargının işini zorlaştırıyorsa
00:41:03orada olumsuz bir tavır takınıyorsa siz arttırın cezasını.
00:41:07Ama burada tabii ki herkes mahkeme huzuruna girdiğinde
00:41:11o jandarmanın kollu kuvvetlerinin baskısı altında masum durabilir,
00:41:16boynunu eğebilir, takım elbise giyebilir.
00:41:18Bu iyi hal indirimidir, infaz yasamızdaki indirimlerdir.
00:41:21Bunların hepsi ortadan kalkmalı ki insanlar açısından şu kanun
00:41:25caydırıcı bir etkiye sahip olabilsin.
00:41:28İyi hal toplumda gösterilmeliydi.
00:41:30Artık hakimin karşısında bir eylem işlendikten sonra
00:41:33oraya geçip ben aslında iyiyim ya da kravat giydim tertemiz sıraşım oldum
00:41:37demekle iyi hal olmuyor yani buna ikna olmuyor.
00:41:40Ya da mesela başka bir şey daha var.
00:41:42Diyelim ki cezasını aldı, uygun cezayı aldığını varsayıyoruz aldı.
00:41:47Bu arada işte ceza yönünde bu kişilerin eğer sonradan bu ceza sonucunda
00:41:51topluma bırakılacaksa rehabilitasyonunun da eksik olduğunu düşünüyorum içeride.
00:41:56Yani bu insanlara 10 yıl gibi 20 yıl gibi onu oraya sürükleyen etkenler neyse
00:42:02sonuçta dışarı çıkacak bir şekilde bu insan.
00:42:04Dışarı çıktığında aynı söylediğiniz gibi 10 yıl 20 yıl normal hayattan
00:42:08izole olduktan sonra yeniden bir hayata devam etmek için dışarı çıktığında
00:42:13ya varsa ailesine bağımlı yaşamak zorunda kalacak bu insan
00:42:17ya da yanlış bir takım işte odaklara değil mi?
00:42:20Uyuşturucu madde fuhuş veya terör odaklarına girmek zorunda kalacak.
00:42:25Çünkü hayatını bir şekilde sürdürmeye çalışacak.
00:42:27Bir de kötü davranışlarla karşılaştığı ya da olumsuz koşullarda yaşadığı
00:42:32bir cezaevi hayatı sonrası elinde mesleği de yoksa ya da var olan
00:42:35mesleğini de yapamayacak durumdaysa bu insanları kazanmak diye bir şey yok.
00:42:39Onu da unutalım.
00:42:40Yani nereden tutsak elimizde kalıyor.
00:42:41Dolayısıyla cezaevilerinde de gerçekten bunu yapan birkaç yer olduğunu biliyorum.
00:42:45Eğitimler için gittiğimizden dolayı ama gerçekten bunun bir devlet politikası olarak
00:42:51bu insanları hem meslek kazandırmak hem rehabilite etmek hem psikolojik anlamda
00:42:55desteklemek gibi başka bir takım açılardan çerçeveyi almak lazım.
00:43:00Asla rehabilite gerçekleşmiyor.
00:43:02Bilakis daha da büyük bir organizasyon içerisinde bir suç makinesi halinde.
00:43:07Çok özür dileyerek araya gireceğim.
00:43:08Bir kulak verelim.
00:43:09AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hamza Dağ konuşuyor.
00:43:11Bir gidelim.
00:43:12Hizmet siyasetimizi devam ettirerek aynı zamanda da 85 milyon vatandaşımızı
00:43:17kucaklamak suretiyle bu hizmet kervanını AK Partimizin AK Parti ailesini büyütmeye devam edeceğiz.
00:43:24Sayı olarak bazı değişimler yani artma ihtimalleri var.
00:43:30Onun için belki sayı konusunda takribi şeyler söylemiş olayım.
00:43:39Yani belediye başkanlığında 15 veya daha fazla ilçe belediye başkanları ve belediye başkanları noktasında katılımlar var.
00:43:52Milletvekili olarak da yani iki var.
00:43:55Duruma göre görüşme bugün içinde bazı görüşmeler de var.
00:43:59Ona göre de bazı gelişmeler olabilir.
00:44:02Başka soru varsa onlara cevaplayabiliriz.
00:44:06Teşekkür ediyoruz.
00:44:07Çok sağ olun.
00:44:15Başkan yardımcısı Hamza Dağ konuştu.
00:44:17Yaptığı açıklamayı ekranlarınıza canlı olarak getirdik.
00:44:20Kaldığımız noktadan devam edelim.
00:44:22Sözünüz yarım kalmış.
00:44:23Dilerseniz tamamlayın.
00:44:24Bir örnek daha var saldırganlara ilişkin.
00:44:26Onu da detaylandıralım.
00:44:28Tabi bu cezaların ikinci temel unsurunun da rehabilite etme yeteneği olduğundan bahsetmiştik.
00:44:34Ceza evlerinde bulunan kimselerin mutlaka rehabilite edilmiş toplum şartlarına uyarlanmış vaziyette dışarı çıkması gerekir demiştik ki.
00:44:42Ne süre buna yeterli ne de bu fiilen uygulanıyor maalesef.
00:44:46Bilakis şu karakterdeki bir kişi ceza evinde örgütten yargılanan topluma zarar vermek iradesiyle kurulan bir organizasyonun içerisindeki birinin eline geçerse nasıl bir silah haline dönüşebilir?
00:45:00Ve ceza evinden çıktıktan sonra belki pof poflanarak belki de övülerek nasıl bir tehlike arz eder hale sokulabilir?
00:45:08Bunu da şu anda tahayyül etmek durumundayız.
00:45:10Bir an evvel de ceza politikalarımızı kriminaloji bilimine uygun, evrensel kurallara uygun hale getirip hem infaz yasasındaki bu aşırı indirimlerden kurtulmak.
00:45:20Hem de kanunda yazan cezaların hakimin vicdanı kanaatiyle uygun bir takdirle uygulanmasını sağlamak zorundayız.
00:45:28Yoksa her gün bu haberleri vermekten geri duramayacağız maalesef.
00:45:32Peki, Stephan Paddock o da 1 Ekim 2017'de Las Vegas'ta otel odasından konser alanını tarıyor.
00:45:3959 kişinin ölümüne sebep oluyor. 527 kişiyi yaralıyor. Ardından da intihar ediyor.
00:45:46Saldırı ABD'de yakın tarihin en kanlı silahlı saldırısı olarak kayıtlara geçiyor.
00:45:53Babasının bir zamanlar FBI'nin en çok arananlar listesinde yer aldığı ve bir defasında hapisten kaçtığı belirlendi.
00:46:02Siz konuşmanın başında dikkat çekmiştiniz.
00:46:04Bir takım duyguların ya da durum bozukluğunun genetik olabileceği.
00:46:10Burada başka bir şey daha var.
00:46:12Bu saldırıdan intihar etti. Bunu da çok iyi biliyorum. Ben izlemiştim yine.
00:46:17Burada çok daha başka bir şey oluyor toplumda tetikleniyor.
00:46:21Kişiyi yakalayıp ona uygun bir yargılama veya ceza yapılamadığı için
00:46:26buradan zarar gören insanlar ve yakınları büyük bir öfke duymaya başlıyor bu sefer.
00:46:32Bu öfke devlete ya da yönetici kurumlara yönelebiliyor.
00:46:38Neden? Çünkü tamam bir şey yaptı ama sonuçta onu yakaladılar ya da ona uygun
00:46:43mahrumiyet yaşayacak, ceza alacak vesaire gibi beklentiler de boşa çıkmış oluyor.
00:46:48Kişi kendi yasasını koymuş oluyor ve kendi kararını vererek kendi yaşamına son verdiği için
00:46:54diğer insanlar niye yaşandı bu, ne oldu ve bunun muhatabı kimdir,
00:46:58neden bununla ilgili olarak ben arkadaki soru işaretlerine cevap bulamıyorum
00:47:02veya bu kişi yargılanmıyor duygusu yaşadığı için bu ciddi öfke yaratıyor aynı şekilde.
00:47:07Ve dediğiniz gibi de bu ailesel işte çok önemli bir şey bu rol model,
00:47:12çocuğun içinde yetiştiği aile biçimi.
00:47:14Mesela bakın şöyle bir şey vardır.
00:47:16Psikolojik genetik olarak belki insanların içini de serinletsin bunca olumsuzluğun içinde.
00:47:21Genetik olarak bazı psikolojik hastalıklara yatkın olabiliriz.
00:47:26Ama eğer ailede kabul ve onay görüyorsa bir çocuk,
00:47:30sağlıklı bir çevrede yetişiyorsa, ihtiyaçlarına duyarlı bir ebeveynin elinde ise
00:47:35bu hiçbir şekilde herhangi bir problem olarak çıkmıyor hayatının bir yerinde bu genetik aktarım.
00:47:42Bakın çok ilginç.
00:47:43Ama hayır hiçbir patolojik altyapı yok, ailede genetik bir aktarım yok.
00:47:48Ama çocuk sağlıksız koşullarda büyüyorsa, beklenmemiş, istenmemiş bir çocuksa,
00:47:53ihtiyaçlarına duyarsız kalınıyorsa, sevgi ve ilgi görmüyorsa,
00:47:57hayatının bir yerinde muhakkak bir psikolojik sorun yaşıyor.
00:48:02Bununla ilgili olarak bakın Maslow'un ihtiyaçlar hiyerarşisini hepimiz biliriz o piramidi.
00:48:07Birinci basamak temel ihtiyaçlar, fizyolojik ihtiyaçlar.
00:48:10Güvenlik, barınma, yeme içme.
00:48:12Ama ilk psikolojik ihtiyacımız onay ve kabul görme,
00:48:17toplumda saygı görme ve kendini gerçekleştirme, sevilme.
00:48:22Dolayısıyla işte orada biz de o basamağı geçemediğimiz için
00:48:25diğer şeylere maalesef erişimimiz mümkün olamıyor her zaman.
00:48:29Sevildiğini hissettiği zaman bir çocuk sevmeyi mi öğreniyor?
00:48:33Kesinlikle.
00:48:34Sevmek öğrenilen bir şey mi?
00:48:37Evet.
00:48:38Şöyle söyleyelim, Bebek Bilişim Akademisi olarak bilinen
00:48:43Yeyil Üniversitesi'nde bir araştırma yapılıyor.
00:48:45Bu çok küçük bebeklerden, yani bir aylık bebeklerden 1,5-2 yaşına kadar olan,
00:48:50artık motor gelişimi de ortaya çıkmış bebeklere kadar,
00:48:53bebekleri kapsayan muazzam bir çalışma yapılıyor.
00:48:56Bu çalışmada da iyilik ve kötülük seçilebilir mi?
00:49:00Çalışmanın özü bu.
00:49:02Çok ilginç bir takım oyuncaklarla iyi role, kötü role ve aracı role
00:49:07büründürülmüş küçük ayı oyuncaklarla bu deney yapılıyor.
00:49:11Bakın elini kolunu uzatabilecek kadar motor gelişimi olmayan bebeklerde dahi
00:49:16sadece göz hareketleriyle çocuklar iyiyi ve kötüyü ayırt edebildiklerini,
00:49:21iyiden yana olduklarını, kötülük yapanın mutlaka cezalandırılması
00:49:26gerektiğini ortaya koyuyorlar.
00:49:28Buna da uzmanlar diyorlar ki evrensel ahlak özü hepimizde var bu,
00:49:35doğuştan getiriyoruz ancak hangisini beslediğimizi toplum,
00:49:40çevre ve yetiştiğimiz aile belirliyor diyor.
00:49:43Dolayısıyla bunu açıklayan güzel bir şey.
00:49:45Mesela çok olumsuz koşullarda büyümüş bazı çocukların neden hiç kötü olmadığını
00:49:50aksine çok iyi, çok empatik olduğunu ama çok iyi ailelerde yetişmiş bazı çocukların
00:49:55neden kötü olabildiğini de açıklıyor.
00:49:57Bunun bir örneğini yaşadık biz birkaç yıl önce.
00:50:00Yine bu basında konuştuk onu.
00:50:02Bir genç kız arkadaşını bir AVM'nin otoparkına çağırmıştı.
00:50:07Silahla onu da vurdu, kendisini de vurdu.
00:50:09Bakıyorsunuz ailenin vuran çocuk ve intihar eden çocuğun anne babası hukukçu.
00:50:17Bir ailenin bir oğlu iyi bir eğitim görüyor.
00:50:20Kız arkadaşı da aynı şekilde çok iyi eğitim görüyor.
00:50:23Bunlar okul arkadaşları ama yürümeyen bir ilişkin kız ayrılıyor.
00:50:27Ve sonrasında çocuğun vuran çocuğun arkadaşı kendisine intihar etmeyi düşünen çocuğa
00:50:35bir tek sen mi öleceksin onu da öldür beraber ölürsünüz dediği için
00:50:39bakın etkilendiği ve motivasyon ona verildiği için dışarıdan kendi canına da kıyıyor ve kıza.
00:50:45Şimdi iyi aile dediğimiz nedir bu durumda?
00:50:48Eğitim nedir?
00:50:50Bakın onları sorguluyorsunuz.
00:50:51Evet değil mi?
00:50:52Tabii.
00:50:53Eğitimli bir aile çocuk da eğitimli, aile de eğitimli.
00:50:55İyi bir aile.
00:50:56Şimdi neye göre belirleyeceğiz?
00:50:58O zaman ben şunu söylüyorum Semih Hanım.
00:50:59Bakın çok önemli bir şeydir bu.
00:51:01Dönüyoruz dolaşıyoruz yine ailelerin yetişme tutumlarına geliyoruz.
00:51:04Israrla benim söylediğim bir şey var.
00:51:07Özellikle çocukluk gençlik döneminde tam o yaşa biz 11-13 yaş çete çağı diyoruz.
00:51:12Bakın psikoloji bile bu adı koymuş.
00:51:14Bu yaşlarda kaptırıyoruz biz çocuklarımızı olumsuz odaklara.
00:51:18Neden?
00:51:19Çünkü o yaşlarda birey özverkleşmeye, özgürleşmeye kendi kimliğini bulmaya çalışıyor.
00:51:24Biz aileler de kendi kurallarımızı dayatıp sert, katı ya da sınırsız davranışlarla bu çocuğu yetiştirmede hata yaptığımızda
00:51:34veya benim istediğim gibi bir birey olacaksın, benim istediğim başarılara evleneceksin,
00:51:39benim istediğim arkadaşlarla görüşeceksin, benim istediğim okullara gideceksin
00:51:43dediğimizde bu çocuklar bir süre sonra onları bizim kabul etmediğimiz o özellikleriyle kabul eden başka odaklara kayıyor.
00:51:51Süremizi tamamladık ama gerçekten keşke vakit olsaydı, devam etseydik.
00:51:55Zafer Bey bir iki cümle sizden rica edeyim bitirelim.
00:51:58Memnuniyetle efendim.
00:51:59Şimdi soruşturma makamı bu evrede kolluk tarafından suça sürüklenen çocuğun ifadesini alamadı.
00:52:04Yasa gereği alamaz.
00:52:05Mutlaka savcının bir avukat nezaretinde alması lazım.
00:52:09Bundan sonra da muhtemelen kemik ölçümü ve akli dengesine dair raporlar alınacak ve dava açılacak.
00:52:15Ama bu noktada gün içerisinde ya da 24 saat içerisinde suç ceza hakimliğinden tutuklama kararının gelmesini bekliyoruz elbet.
00:52:22Peki.
00:52:23Eskişehir'deki o saldırıyı, saldırganı konuştuk uzun uzun.
00:52:26Serap Hanım çok teşekkür ediyorum.
00:52:28Serap Duygulu ve Avukat Zafer İşeri bizimle birlikteydi.
00:52:31Teşekkür ederim değerlendirmeniz için.
00:52:33Burayı tamamlayalım bu ilk bölümü.
00:52:35Kısa bir aramız var.
00:52:36Aranın ardından devam edecek gün ortası.
00:52:50Yeniden merhabalar.
00:52:51Kısa bir ara vermiştik ve gün ortasına devam ediyoruz.
00:52:53Yenen Türk ekipleri sıcak noktalarda.
00:52:56Emrah Çakmak ve Buğra Benlioğlu İsrail'de.
00:52:58Ümit Uzun ve Halil Kahraman da Lübnan'da.
00:53:01Önce Ümit'e gidelim.
00:53:04Ümit kolay gelsin.
00:53:05Şimdi Hizbullah'ın siyasi kanadı dahil tüm operasyonunu Beyrut'tan uzağa taşıdığı iddiası var.
00:53:12Bu öne sürüldü.
00:53:13Bunu teyit edebiliyor musun?
00:53:20Evet, Lübnan meydasında yer alan bazı haberler bu noktada.
00:53:23Bildiğiniz üzere Hizbullah'ın kalesi, Beyrut'ta Dahiye bölgesi.
00:53:27Çok geniş bir alan, ciddi bir alan ve burada konuşlanmışlar.
00:53:30Yine İsrail'in Fuat Şükrü'yü öldürdüğü noktada Beyrut'taki Dahiye bölgesi.
00:53:35Dolayısıyla bir de 18 yıl önceki savaşta İsrail Dahiye bölgesine ciddi saldırılar yapmıştı.
00:53:42Burada bir plan dahili içerisinde Hizbullah bu noktadaki bu bölgedeki yöneticilerini, üst düzey komutanlarını bu bölgede biraz daha uzağa taşıdığı bilgisi var.
00:53:52Ki savaş çıkarsa buna yönelik olarak burada tedbir amaçlı bir önlem aldıkları yönünde Lübnan medyasında haberler var.
00:53:59Yine aynı zamanda bu Dahiye bölgesinde binlerce sivil yaşamakta ve dolayısıyla da o sivillere de buradan ayrılabilenler, farklı noktalara gidebilenler gitsin yönünde çağrılarda bulunduğu yazıyor.
00:54:11Lübnan basınında Hizbullah kanadından böyle tedbir amaçlı Dahiye bölgesinde bir operasyonel bir planlama olduğu yönünde bilgiler var.
00:54:19Bunu söyleyelim çünkü 18 yıl önceki savaşta İsrail Dahiye'yi net olarak hedef almıştı ve bu yılda Fuat Şükrü'nün suikaste uğradığı o saldırı noktası yine Dahiye bölgesindeydi.
00:54:31Bunu hatırlatalım böyle bir plan hazırlığı olduğundan bahsediliyor ve bölgede ne olduğuna dair bilgiler vereceksek de sabah saatlerinde bir saldırı girişiminde bulundu Hizbullah.
00:54:43Bu noktadan onu da gösterelim sabah saatlerinde 10.17.10.19 arasında bu noktalarda şimdi Halil Kahraman ekrana getirecek bu İsrail'in kuzeyine yönelik kamikaze dronlarla birlikte saldırılarda bulundu.
00:54:58Ciddi şekilde tam 11 nokta hedef alındı bu kamikaze dronlarla birlikte ki dün akşam itibariyle burada sessizlik hakimdi.
00:55:08Gece saatlerinde İsrail kanadından saldırılar geldi ve sabah saatlerinde de Hizbullah kanadı İsrail'in kuzeyini kamikaze dronlarla hedef aldı.
00:55:18Ve bunlar da şu anda bu uygulamada gördüğünüz hedef alınan noktalar hepsi de demir kubbe tarafından engellendi.
00:55:25Burada tansiyon bir iniyor bir çıkıyor Hizbullah kanadından saldırılar devam ediyor.
00:55:29Aynı zamanda yine bölgede o sınır hattında gerilim yükseliyor.
00:55:33Bu yamaçların sırtı Lübnan-İsrail sınır hattı ve bu bölgede yine sıkça hava saldırılarına maruz kalan bölge özellikle İsrail kanadından bu alanda çokça hava saldırılarına tanık oluyoruz.
00:55:46Yalnızca dün biraz sessiz geçti ama ondan önceki günlerde günde en az 7-8 hava saldırısı oluyor bu noktada ve yine Hizbullah kanadından da ciddi roket saldırıları geliyor.
00:55:58Bu sınır hattından da biraz bahsetmek isteriz.
00:56:00Şu anda gördüğünüz bu alan bu Lübnan-İsrail sınır hattını bir de haritada gösterelim sizlere.
00:56:06Biz neredeyiz?
00:56:07Bu sınır hattına tam 3 kilometre uzaklıktayız onu gösterelim.
00:56:11Biz şu anda tam olarak şu noktadayız yani bu beyaz çizgi sınır ve tam olarak biz buradayız ve hemen burası Golan Tepeleri saldırının ve esasında bu savaş geriliminin savaş tansiyonunun yükselmesine neden olan nokta Golan Tepelerindeki saldırıydı.
00:56:27Akabinde İsrail kanadı Hizbullah'tan ciddi bir suikaste imza attı ve sonrasında da Hizbullah kanadından da saldırı tehditleri, intikam tehditleri başladı.
00:56:37Ama bölgede şu an için Hizbullah bu kanattan sürekli olarak İsrail'in kuzeyini özellikle Hayfa kanadındaki askeri noktaları hedef alıyor.
00:56:46Bu noktalara saldırılar düzenliyor ve bu saldırılardan bazıları da isabet alıyor ki öyle ki İsrail kanadından askerlerin bazı birkaç askerin yaralandığı bilgisi var.
00:56:56Ve yine de karşılık olarak da İsrail kanadından yapılan saldırılarda da Hizbullah'ın kontrolündeki Lübnan'ın güneyindeki kasabalar hedef alınıyor ve burada da yine ciddi yaralanmalar söz konusu.
00:57:07Aynı zamanda Hizbullah'ın pek çok komutanı da bu saldırılarda öldürüldü. Bunların bilgisini paylaşalım.
00:57:13Tansiyon yüksek, İran'dan gelen açıklamalar var. Saldırıcağız yönünde füze saldırıdan söz ediyoruz.
00:57:20Bir de Hizbullah'ın tehditleri var. Bu konuda İsrail kanadından da yine ciddi teyakkuzda oldukları yönünde üst düzey işlemlerden açıklamalar geliyor.
00:57:29Öyle ki Lübnan, İsrail basın sözcüsü ciddi şekilde sınır hattındaki güvenlik kontrolünü, güvenlik tedbirlerini arttırdıklarını belirtiyor.
00:57:37Ve yine İsrail Savunma Bakanı da önümüzdeki günlerde bizleri zor günler bekliyor diyor.
00:57:42Dolayısıyla burada İran ve Hizbullah'ın yapmış olduğu tehditler önemli ama ciddi bir saldırı şu an için gerçekleşmiş değil.
00:57:49Az önce gösterdik. Sabah saatlerinde 10 sularında yaklaşık 11 kamikazeli intihar araçlarıyla birlikte İsrail'in kuzeyine saldırılar düzenlendi.
00:57:59Bunu belirtelim. Bölgede şu an için durum normal seyrinde devam ediyor.
00:58:03Peki çok teşekkür ediyoruz. Şimdi gidelim Tel Aviv'e, İsrail'in başkentine. Orada da emrah çakmak var.
00:58:09ABD Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby, İran'ın bu hafta saldırabileceğini söyledi.
00:58:16İsrail'de böyle bir beklenti var mı yok mu Emrah?
00:58:25Semih Aşay, dün akşam saatleri itibariyle aslında bir tarih konuşuluyordu.
00:58:2912 Ağustos tarihinde İran ve Hizbullah tarafından bir saldırı gerçekleşebileceği söyleniyordu.
00:58:35Bunu da özellikle New York Times'da bir İsraili yazar CNN International'a paylaşmıştı.
00:58:42Kaynağı da İsrailli istihbarat yetkilileriydi. Dün akşam gözümüz kulağımız bu noktada oldu.
00:58:49Ve dün akşam saatlerinde Tel Aviv'de helikopter hareketliliği yaşandı.
00:58:54Bunu aktaralım. Bizler de o karşı saldırının dün akşam saatlerinde gelebileceğini düşündük.
00:59:01Ama tabii bekleyişimiz devam etti. Herhangi bir İran ya da Hizbullah tarafından bir cevap niteliğinde saldırı gerçekleşmedi.
00:59:08Ama 12 Ağustos tarihi özellikle İsrail medyasında ve İsrail'de de çok konuşulmaya başladı.
00:59:16Burada Tişebav günü İsrail'e saldırı gerçekleştirileceği ifade edildi.
00:59:22Bu bilgi dolaşıma sokuldu, yayıldı ve İsraililer de bunu paylaşmaya başlamışlardı.
00:59:27Yine beklenen, yine ifade edilen o saldırı İran tarafından gerçekleştirilmesi düşünülen
00:59:35ve Hizbullah tarafından gerçekleştirilmesi düşünülen misilleme gerçekleşmedi.
00:59:40Tabii gün aydınlandı, gün başladı Tel Aviv'de.
00:59:43Tekrar bölgede yaşayan insanlarla konuşma fırsatı bulduğumuzda ne zaman olacağını onlar da merak ediyorlar.
00:59:50Ama merak devam ederken hayatlarını da sürdürmeye çalışıyorlar.
00:59:55Tabii tam 12 Ağustos tarihi geride kaldıktan sonra dün akşam saatlerinde yeni bir tarih.
01:00:02Gece saat 4-5 gibi buranın saatiyle ABD tarafından yeni bir bilgi paylaşıldı.
01:00:10Bu hafta içerisinde bir saldırı gerçekleşebilir, bu gece olmayacak, bu hafta içerisinde olabilir deniyor.
01:00:17Biraz bölgeyi ve özellikle buradaki gazeteleri okuduğumuzda, taradığımızda şu bilgiler konuşuluyor.
01:00:25Özellikle ABD, İngiltere, Almanya ve İsrail'e destek veren diğer ülkelerin İran tarafıyla ilişkiler kurmaya başladıkları
01:00:38ve saldırının gerçekleştirilmemesi konusunda ikna turları yapıldığı iddia ediliyor.
01:00:45Neden? 15 Ağustos tarihinde barış görüşmeleri gerçekleşecek.
01:00:50Bu sekteye uğrayabilir ifadesi var.
01:00:5315 Ağustos tarihine büyük önem atfediliyor.
01:00:56Acaba o tarihte ne çıkacak? Eğer bir sonuç çıkmazsa saldırı o tarihten önce mi sonra mı gerçekleşecek?
01:01:03Bu hafta içerisinde dedikleri için aslında önümüzdeki günler daha da kritik öneme sahip olmaya başladı.
01:01:11Tabi bu gelişmeler devam ederken 12 Ağustos tarihi zikredildiğinde İsrail ordu yetkileri güvenlik seviyesinin bir üst aşamaya çıkarıldığını söylediler.
01:01:23Yani normal seyrinde giden, her iki suikast sonrasında normal seyrinde giden güvenlik kriterleri bir üst seviyeye çıkarıldı.
01:01:33Ve özellikle de hava savunma sistemleri denetleniyor.
01:01:37Ve savaş uçaklarının, mühimmatlarının tam olarak hazır olduğu ve olası bir saldırı girişimine karşı da teyakkuz halinin sürdüğü ifade edilmişti.
01:01:50Şimdi önümüzde artık birkaç gün kaldı.
01:01:54Bu birkaç gün içerisinde burada konuşulanlar arasında 15 Ağustos tarihinde ya olacak ya da 15 Ağustos tarihinden sonra bu saldırı girişimi gerçekleşemeden başarısız kalacak deniliyor bu ifadeler var.
01:02:10Ama ABD tarafından ifade edilen bu hafta saldırı gerçekleşebilir değerlendirmesi İsrail yetkililer tarafından da önemli bir şekilde izleniyor, takip ediliyor.
01:02:22Ve sürekli bu noktada ABD'den İran'ın saldırısına karşı yanlarında olup cevap vermeleri konusunda kendilerine destek çağrılarını da iletiyorlar.
01:02:34Bunu da aktarmakta fayda var.
01:02:36Tabi biraz geçmişteki bilgileri de toparlayacak olursak ne oluyor, nasıl oluyor?
01:02:41Askerlerin tüm izinleri iptal edilmiş durumda, ordu teyakkuz halinde.
01:02:45Azerbaycan ve Gürcistan'a giden, tatiller için giden askerler geri çağrıldı.
01:02:49İkinci bir emre kadar İsrail askerlerinin tatil yapmalarına izin verilmeyecek şu anda ülkede teyakkuz hali devam ediyor.
01:02:57Ama ne zaman bir saldırı gerçekleşeceği konusunda hala hazırda yanıt bulan bir cevap yok.
01:03:03Bu önümüzdeki günlerde netleşmiş olacaktır.
01:03:06Biz de kameraman Buğra Benlioğlu ile birlikte hem Kuzey'de hem Tel Aviv'de sıcak noktaların nabzını tutup ekrana taşımaya devam edeceğiz.
01:03:16Peki Emrah çok teşekkür ediyoruz sana da.
01:03:19Lübnan'a ve İsrail'e baktık. Gazeteci Güngör Yavuz Aslan bizimle birlikte.
01:03:23Kocaeli Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. İrfan Kaya'da, İrfan Kaya Ülger'de yayınımıza katılıyor.
01:03:30Çevrimçi olarak katkı sunacak. Hoş geldiniz.
01:03:33Hoş bulduk. İyi yayınlar. İrfan Hocam merhaba.
01:03:35İrfan Bey merhaba. Siz de hoş geldiniz.
01:03:37Merhabalar. İyi yayınlar dilerim.
01:03:38Şimdi sizinle başlayalım.
01:03:41Sıcak noktalardan bilgileri aldık ama günlerdir suikasttan sonra İran ha saldırdı saldıracak tarihler konuşuluyor.
01:03:48En son ABD yine bir açıklama yaptı. Birkaç gün içerisinde dedi.
01:03:52Böyle mi olacak? Bu kadar göz göre göre şu gün değil gelecek. Yoksa İran bir anda mı saldıracak?
01:03:58İran bir anda saldıracak.
01:04:00İran bir anda saldıracak. Hamaney bu saldırı emri ve yetki için devrim muhafızlarını ve Cumhurbaşkanı'nı yetkilendirdi.
01:04:07Bu yetkilendirme şu demek. İran'ın içtiği demek. Planlar yapıldı.
01:04:10Hamaney işgal altındaki toprakları işaret ederek İsrail'i İsrail'in içinde vurun.
01:04:15Yani bu Tel Aviv çevresi, Hayfa hangi bölge olsa buraya bir etki oluşturacak.
01:04:19Hep soru şu. O gece bu gece mi? İran medyasında bir haber çıkıyor. Saat veriliyor. Kum saati.
01:04:26Bu öyle değil. Devrim muhafızlarının bir planlaması var.
01:04:29Ama asıl burada ve biraz sonra da yorumlayacağız.
01:04:32Benim gördüğüm ABD'nin bu açıklamalarının şifresi ne?
01:04:35Tahran ve ABD arasında bir pazarlık var. Bir heyet gitti.
01:04:38ABD bu saldırı şu şekilde. Saldırma. 15. Ateşkes var. Ateşkesi etkileme. Etkileme.
01:04:44Benim Orta Doğu'da bir planım var. F-22'leri getirdim. Yeni bir savaş gemisi getiriyorum.
01:04:49İsrail'e saldırırsan onu savunmanın yanında kalmam. Senin canını yakarım diye İran'a bir tehdidi var.
01:04:55ABD'nin baskılaması var.
01:04:56Ve bazı işte Türkiye gibi İngiltere Başbakanı'nın 40 dakika İran Cumhurbaşkanı'yla görüştü.
01:05:02Devreye sokarak bu işi düşük yönden. Ve revküde illa cevap vereceksen diyor.
01:05:05Cevap vereceksen kontrollü bir şekilde ve savaş çıkartmayacak şekilde ver.
01:05:10Çünkü 4 Kasım'da benim seçimim var diyor ABD. Seçimim var. Gazze'yi taşıyamıyorum.
01:05:15Seninle dur inşallah.
01:05:16Yeni bir cephe istemiyorum.
01:05:17Açamam.
01:05:18Şu şekilde kontrollü bir kriz. Ama burada şu var.
01:05:21Orta Doğu'nun bir gerçeği var. İntikam. İsmail Haney sıradan biri değil.
01:05:26Tahran'daki yetkililer buna cevap vermek zorundalar.
01:05:29İşte o medyadaki provokanda ondan. Sürekli provokanda yapıyorlar.
01:05:32Kendi kitlelerini ben Şii tribünleri olarak tanımlıyorum Semiha Hanım.
01:05:36Konsolide etmek zorundalar. Yani çıkacaklar.
01:05:39Tahran'daki yöneticiler gördünüz mü İsmail Haney'e öyle bir cevap verdik ki
01:05:43güçlü denilen Siyonist İsrail'e öyle bir tokat attık ki bize bulaşmanın bedeli budur.
01:05:48Algısını tutturmak zorundalar. Bunun için konsolide oluyorlar.
01:05:53Ben şöyle diyorum. Ortada iki tane intikam var. Bir İsmail Haney'in intikamı var.
01:05:57Bir de Hizbullah'ın iki numarasının Fuat Şükrü'nün intikamı var.
01:06:00İkisi de intikamını nasıl alacak? Ama burada atlanan bir nokta var.
01:06:04İsmail Haney'in özünde. Ne kadar İran cevap verecekse desek de Hamas ne yapacak?
01:06:09Hamas'ın lideri bir suikast sonucu ortadan kaldırıldı.
01:06:12Bana göre Hamas da buna bir etki ya da bir refleks oluşturacak.
01:06:16İçi içe girmiş bir süreçten söz ediyoruz. Neden çok konuşuyoruz?
01:06:19İrfan Hoca da değişik yerlerde defaatle derhal dedi. Bir savaş çıkma riski olduğu için.
01:06:24Yani ben bir bilgi vereyim. Bir hafta önce Gans, İsrail Dışişleri Bakanı,
01:06:30Büyükelçilerine bir mektup yazdı. Diplomatik mektup. Bu çok ilginç bir mektup.
01:06:34Gidin oradaki dış işlerine ve muhataplarınıza şunu bildirin.
01:06:37Biz İran'ın bize saldırdığını kabul ediyoruz.
01:06:39Yani İran'ın İsmail Haney'den dolayı saldırdığını kabul ediyoruz.
01:06:42Misliyle cevap vereceğiz dedi. Asıl risk bu.
01:06:45Amerika Birleşik Devletleri bunu gördüğü için zaten diplomasıyla İran'a düşük yoğunlukta bir saldırı gerçekleşmişti.
01:06:51Şöyle bir senaryo olacak. Nisan senaryosu tekrarlanabilir. İki senaryo var.
01:06:56Ya da bu sabotaj olduğu için İsmail Haney'e suikast.
01:07:00İran Devrim Muhafızları bir noktada bir suikast ya da patlama yapabilirler.
01:07:04İrfan Hocam siz nasıl düşünüyorsunuz? Neler olabilir?
01:07:10Bence 15 Ağustos tarihi beklenecek.
01:07:1415 Ağustos'ta ateşkes müzakerelerinin bir kez daha canlandırılması için baskı yapılıyor.
01:07:22Tabi Hamas çok net bir tavır tutum ortaya koydu aslında.
01:07:25Mayıs başında taraflar bir uzlaşı sağlamıştı ateşkes konusunda.
01:07:316 haftalık 3 aşamadan oluşan oradaki yol haritası geçerliliğini koruyor.
01:07:38Bu konuda biz oyun bozan değiliz. İsmail tarafının burada ateşkesi engellediğini düşünüyoruz.
01:07:45Bu temelde Yahya Simvar İdaresi'ndeki Hamas müzakereleri devam ve ateşkese hazır olduğunun işaretini verdi.
01:07:56Bence o tarih beklenecek. 15 Ağustos tarihi beklenecek.
01:08:02Burada kararsız kalan ateşkes konusunda yeni koşullar ileri süren İsmail tarafı.
01:08:10İsmail tarafının ikna edilmesi lazım. Oysaki tam tersinin yapıldığını görüyoruz.
01:08:14Türkiye ve bir takım ülkelere baskı yaparak mesela Ankara'daki Büyükelçi İran'a cevap vermemesini sağlamaya çalışıyorlar.
01:08:25Oysaki baskının İsrail'e yapılması lazım.
01:08:29Şu an ateşkes sağlandığı takdirde ben İran'ın ve vekil kuvvetlerin cevap verme hakkından feragat edebileceğini düşünüyorum.
01:08:40Yani hiç de saldırmayabilir İran bir ateşkes sağlanırsa.
01:08:44Evet ateşkes sağlanırsa saldırı mukabele olmayacak. Onun için 15 Ağustos tarihini bekleyecekler.
01:08:50İran tabii ki 3000 yıllık devlet geleneği olan bir ülke. Komplike karmaşık bir devlet yapısı var.
01:08:57Şimdi orada tabii ki tüm ipler Cumhurbaşkanı'nın elinde değil. Cumhurbaşkanı'nın hareket kabiliyeti son derece sınırlı.
01:09:04Her ne kadar İran anayasasına göre yürütmenin başkanı olarak Cumhurbaşkanı tanımlanmış olsa da hareket kabiliyeti çok dar.
01:09:12En liberal Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi'nin bile çok fazla bir değişiklik yapamadığını görev süresi döneminde gördük.
01:09:21Temelde tüm mekanizmayı dini lider Ali Khamenei yönetiyor.
01:09:25Çünkü Ali Khamenei hem devletin başkanı hem devrimin koruyucusu silahlı kuvvetlerin komutanı.
01:09:34Ve onun çizdiği çerçeve içerisinde şekilleniyor.
01:09:37Şimdi İran devlet aygıtına baktığımızda evet halkla İran rejimi arasında makas açılıyor. Bunu seçimde gördük.
01:09:45Fakat mekanizmaya baktığımızda komplike görünümüne rağmen bir hiyerarşi örüntüsünü, hiyerarşi yapısını çok da bozmadığını görüyoruz.
01:09:55Yukarıdan aşağıya doğru sıralamak gerekirse yani dini lider Cumhurbaşkanı daha sonra İslami Şura Meclisi yani oradaki parlamento diyelim.
01:10:05İşte Anayasayı Koruyucular Konseyi sonra Uzmanlar Meclisi ve en altta da devrim muhafızları.
01:10:14Şimdi bu komplike yapı içerisinde zaman zaman nasıl bir strateji izleneceği konusunda ufak tefek ihtilaflar oluyor.
01:10:21Bunlar her devlette olur ama temelde esas yöndendirici olan dini lider Ali Khamenei'dir.
01:10:28Ali Khamenei de mesajı verdi. İsa ile bir cevap verilecek.
01:10:32Fakat bu cevabın mutlaka ve kısa bir sürede hemen verilmesi gerekmiyor.
01:10:37İran gelişmelere göre pozisyon alacak ve hakkından feragat etme seçeneği de güçlüyor.
01:10:44Çok yüksek perdeden bir karşılık beklenmiyor halde.
01:10:47Peki şunu da sorayım size.
01:10:48Lübnan'dan İsrail'e bir saldırı, büyük bir saldırı olur mu?
01:10:52Neden? Çünkü şöyle haberler geliyor.
01:10:54Hizbullah tüm operasyonlarını Beyrut'un uzağına taşıyor.
01:10:57Bir anlamı var mı bunun da?
01:10:59Şimdi bu Hizbullah'ın yeni bir taktiği.
01:11:01Güney Lübnan'a yoğunlaşıyorlar ve ekonomik hedefler.
01:11:05Bu stüdyoda Hayfa ve Duran saldırısında şöyle bir yorum yapmıştım.
01:11:08Artık Hizbullah askeri hedeflerin yanında alanı ve stratejisini genişletti.
01:11:13Güney Lübnan'a odaklanacak dedim.
01:11:14Yani Beyrut'tan bazı yapısını güney mevcut yapısını güçlendirdi.
01:11:18Ve Hasan Nasallı'nın ekonomik hedefleri.
01:11:21Tek tek rakamsar olarak kimyasal tesislerinden tutunan petrol tesislerine, limanlarına kadar sayarak yarım saatte yok edebiliriz.
01:11:30Bu da Hizbullah'ın yeni bir stratejisi.
01:11:32Hizbullah son dönemlerde çok proaktif.
01:11:34Her gün roket atıyor.
01:11:35Roket atmadığı gün drone uçuruyor.
01:11:37Drone uçurmadığı gün mavi hatta bir tane İsrail noktasını vuruyor.
01:11:40Vuruyor ve karşılıklı bir şekilde.
01:11:42Bana göre Hasan Nasallı bu savaş tanımlamalarını değişik bir şekilde yapıyor.
01:11:46Bu bizim savaşımız.
01:11:47Yani siz Hizbullah savaşçılarının bin tane, iki bin tane, on bin tane işgal altındaki Filistin topraklarına girmesini beklemeyin.
01:11:54Biz yıpratma savaşı, hatta bekletmemiz bile yıpratma.
01:11:57Diyor ki siyonistler ne zaman cevap vereceğimizi bekletiyor.
01:12:00Uzatıyoruz ki onlara çile çektiriyoruz.
01:12:02Çile çekecekleri günü bekletiyorlar.
01:12:04Böyle bir kendine göre mücadele tanımı var.
01:12:06Bu devam edecek.
01:12:07Yani bu İsrail ve Hizbullah arasındaki bu çatışma, bu gerginlik düzelmez.
01:12:12Ama Hizbullah'ın benim sağ okumalarımdan asıl genel stratejisi çok ilginç.
01:12:172006'daki senaryoyu istiyor.
01:12:18Karadan İsrail'in Güney Lübnan'a girmesini istiyor.
01:12:21İşte Beyrut'tan Güney Lübnan'a kaydırmasını da alanda 2006'daki gibi İsrail'i yıpratmak istiyor.
01:12:272006'da 6 hafta savaşlarında çok ciddi bir darbe vurdu.
01:12:32Tanklarla aynı gazzeye girdikleri gibi 30 kilometrelik alana girmelerini.
01:12:36Asıl taktiği bu.
01:12:38Bugün bunu da yapabilir diyorsun.
01:12:40Tabii.
01:12:41Yani şimdi İsrail'de biraz tabii Hizbullah'ın bu stratejisini görüyor, benim gördüğüm.
01:12:45O da misillemelerle Hizbullah'ın önemli komutanlarını vurarak Hizbullah'ı zayıflatmaya çalışıyor.
01:12:51Güney Lübnan çok sıcak.
01:12:52Biz ileriki günlerdeki olanı daha fazla konuşacağız.
01:12:54Suriye'yi daha fazla konuşacağız.
01:12:56Çünkü İsrail bölgedeki asker sayısını arttırdı.
01:12:59Televizyonun şöyle bir görüşü var.
01:13:02İran'ın bir gün ya da bir ay sonra bir gün bütün vekilleriyle birlikte kendine saldırabileceği,
01:13:08buna göre kendine göre bir güvenlik stratejisi veriliyor.
01:13:11Burada da en büyük tehdit Hizbullah.
01:13:13Bakın İsrail'in yetkililerin açıklamalarına baktığınızda Hizbullah'ı Hamas'tan daha büyük tehdit olarak görüyorlar kendilerini.
01:13:19Yani onu büyük bir düşman olarak, tehdit olarak tanımlıyorlar.
01:13:23İşte o bölgedeki sıcak attığım bu.
01:13:25Hizbullah da öyle bir duruma geldi ki, en son dönemdeki açıklamaları Güney Lübnan'da fazlası,
01:13:30adeta var olmanın nedeni İsrail'i yok etmek.
01:13:33Kendilerini o şekilde konserve ediyor.
01:13:35Bu tırmanarak devam edecek.
01:13:36Ama ben eninde sonunda o Güney Lübnan hattında, o çatışmanın, o savaşın olacağını düşünüyorum.
01:13:43Çünkü çok karşılıklı yığınak oldu.
01:13:45Peki.
01:13:46İrfan Bey, Amerika Birleşik Devletleri'nin Ankara Büyükelçisi Flake de Türkiye'den İran'ı,
01:13:52işte Orta Doğu'daki bu gerilimi azaltması konusunda ikna etmelerini istediğini söyledi.
01:13:58Nasıl bir süreç yürür?
01:14:02Yani ABD yanlış hesap yapıyor aslında.
01:14:04Türkiye'den de bunu istiyor.
01:14:06Katar'dan da bunu istiyor.
01:14:08Yani İran cevap vermesin, İran'ı ikna etmeye çalışın.
01:14:11Bunun yerine yapması gereken ABD'nin İsrail üzerinde baskı kurma,
01:14:15yani Netanyahu üzerinde mevcut Joe Biden hükümetinin tam bir etki yaratamadığını görüyoruz.
01:14:22Fakat bir takım araçlara, askeri siyasi yöntemlere, usullere başvurursa bu etkiyi pekala yaratabilir.
01:14:29ABD bunun yerine İran'ın cevap vermesini, İran'a yakın olduğunu düşündüğü ülkeler üzerinde baskı kurarak sağlamaya çalışıyor.
01:14:39Yanlış bir hesap yapıyor.
01:14:41Mevcut koşullarda İran'ın nüfusu daha da güçlenmiş durumda.
01:14:46Çünkü az önce Güngör Bey Hizbullah'ın saldırı yapabileceğini falan söyledi.
01:14:51Ben o kanaatta değilim.
01:14:53Hizbullah 10 ayı geçti Gazze Savaşı.
01:14:56Lokal olarak sınırlı sayıda İsrail'in kuzeyine füze ve hava unsurlarıyla saldırı yaptı.
01:15:03İsrail de hava saldırısı yaptı.
01:15:05Bu belli bir dozaj aşılamadı.
01:15:08Hasan Nasrallah belli dönemlerde basın toplantısı düzenliyor ve en son konuştuktan sonra
01:15:15acaba ne dedi falan diye böyle tüm bir konuşmayı baştan sona analiz etmeye çalışıyoruz.
01:15:21Yani Hizbullah tüm gücünü sahaya yansıtmıyor.
01:15:24Çünkü Hizbullah'ın perde gerisinde bir yönlendiricisi var.
01:15:27İran. İran diyor ki tamam diyor şu konuda mutabıkız.
01:15:31İsrail'i haritadan sileceğiz.
01:15:33Fakat bu bugünün konusu değil.
01:15:35Adım adım gideceğiz ve sabırla gideceğiz.
01:15:37Şu an için tırmanmaya gerek yok.
01:15:40Şu an koşullar bizimliğimize değil.
01:15:42Fakat öyle bir zaman gelecek ki bizim aradığımız ortam konjonktür yakalanacak.
01:15:48O zaman hep birlikte harekete geçeceğiz.
01:15:50Şimdi en son olayda mesela 31 Temmuz 2024'te Hamas lideri İsmail Haniye'nin katledilmesinden sonra
01:16:01İran'ın İsrail'e düşman vekil kuvvetler üzerindeki ağırlığının bir kademe daha arttığına tanık olduk.
01:16:08Çünkü Yahya Simbar İran'a yakın bir çizgide şu an Hamas'ın başından geçti askeri komutan.
01:16:15Oysa İsmail Haniye biraz daha Katara Türkiye'ye daha yakındı.
01:16:18Yahya Simbar biraz daha en azından İsmail Haniye'ye kadar yakındı.
01:16:23İran'ın etkisi nüfuzu arttı.
01:16:25Dolayısıyla İran'ın yönlendirmesiyle hareket edeceklerini düşünüyorum.
01:16:30Yani mümferit hareketleri belli bir sınır içerisinde kalacak.
01:16:34Yoksa tabii ki yaklaşık iki hafta kadar önce çok büyük bir potansiyele sahip olduğunu,
01:16:41İsrail'in her tarafına vurabileceğini Hizbullah gösterdi.
01:16:45Video kayıtlarıyla gösterdi.
01:16:47Komuta kontrol merkezlerini, sanayi tesisleri, limanları, cephanelikleri, sivil halkın yaşadığı her yeri vurabilecek potansiyelimiz var.
01:16:57Evet, İsrail'de bir tedirginlik oluştu.
01:17:00Ve bu tedirginlik sadece Hizbullah ile sınırlı değil.
01:17:04Şu an itibariyle Ensarullah yani Husiler Harekatı'da, Haçlı Şabi'de,
01:17:09işte diyelim ki Suriye içindeki Fatih Milyon Tugayları falan gibi gruplarda
01:17:13hepsinin potansiyel olarak İsrail'e mümferiden yahut da total, topyekun bir saldırı yapma ihtimalleri var.
01:17:20Ve bundan İsrail zarar görüyor.
01:17:23500 bin kişi kendini güvenli hissetmediği için ve başka ülkeye tabiiyetinde uyruğunda olduğu için
01:17:30engelleme girişimlerine rağmen İsrail'i terk etti son onayda.
01:17:34Güngör Bey, şimdi Sinvar Haniye'nin aksine asker.
01:17:38Evet, savaşçı.
01:17:39Evet, görüşmeler var, ateşkes. Burayı nasıl etkiler?
01:17:42Şimdi Yahya Sinvar'ın masaya dönmeyi kabul etmesi, masada olacağız demesi,
01:17:46kaldığımız yerden devam edeceğiz demesi birinci bu.
01:17:49Çünkü İsmail Haney müzakereleri İsrail'in en sonunda Gazze'den çekilmesi şartıyla
01:17:55ve yardımların girme şartıyla kabul etmişti ateşkesi.
01:17:58Burada İsrail'in, ABD'nin bu planını kabul, yani %80-90 Hamas ABD'nin planını kabul etti.
01:18:04İsrail sonuçta ama Yahya Sinvar farklı bir karakter.
01:18:07Esir takasından tutun tutun da sağdaki gelişme daha sert olacaktır.
01:18:11Yani mesela bu altı hafta planı kısaltabilir.
01:18:15Müzakerelerin ilerlemesi için İsrail'in çekilmesi gerekir ya da yardım girme şartını koyabilir.
01:18:21Ama ilk açıklaması aslında önümüzdeki dönemin şifrelerini veriyor.
01:18:24Çıktı, Netanyahu doğduğu güne lanet edecek dedi. Netanyahu ismen söyledi.
01:18:29Söyledi.
01:18:30İsmail Haney diplomasiyi ve görüşmeyi, uluslararası dengeleri önceleyen,
01:18:34ikinci planda askeri stratejiyi benimseyen biri.
01:18:37Yahya Sinvar tam tersi.
01:18:40İlk önce mücadeleyi ve silahı, daha sonra yani sahada kazanıp masada görüşmek isteyen biri.
01:18:46Unutulmaması gereken bir şey de ki İsmail Haney için de Aksa tufanının emrini veren.
01:18:52Şöyle bir yorum var, planlayıcısı Yahya Sinvar, bu planı o yaptı ama siyasi oluru veren kişi de İsmail Haney.
01:18:59İkisi de şöyle bir şey, Hamas'ın başında olan insan, biri şehit oldu.
01:19:05Şimdi Yahya Sinvar'ın omuzlarında bir yük var.
01:19:08Kendinden önceki komutanı, Hamas'ın komutanı değil, liderinin intikamını almak zorunda.
01:19:12Bir cevap vermek zorunda.
01:19:14Daha sert gidecek. Ben her zaman söylüyorum, biz İran ne yapacak?
01:19:17İsrail ne yapacak diye söylüyorum, Hamas'ın da ortada bir intikamı var.
01:19:20Hamas ne yapacak?
01:19:21Yani Hamas'ın açıklamaları var, bu kan yerde kalmayacak.
01:19:25Yahya Sinvar ilk aldığı görevde daha sert, provokatif.
01:19:29Yani Yahya Sinvar'ı şöyle tanıyorum, savaş baltaları hep elinde.
01:19:32Yani masaya savaş baltalarıyla gelen bir adam.
01:19:35Daha sert, 23 sene İsrail cezaevinde kalmış.
01:19:38Hatta Yahya Sinvar'la ilgili şöyle bir görüş var.
01:19:42Görevde kalırsa, uzun süre kalabilirse, işgal altındaki topraklarda daha fazla çatışmayı yapabilecek bir karakter olduğu söyleniyor.
01:19:51Peki, çok teşekkür ediyorum.
01:19:53Güngör Yavuz Arslan, İrfan Kayaülger yayına katıldığınız için, değerlendirmeleriniz için.
01:19:57Saygılar efendim.
01:19:58Devam edelim.
01:19:59NATO müttefiği 19 ülkenin askeri personelinin katıldığı en iyi keskin nişancı yarışmasında Türk askerleri üstün başarı gösterdi.
01:20:09Türk özel kuvvetleri birinciliği, kara kuvvetleri ikinciliği elde etti.
01:20:16Türk Silahlı Kuvvetleri, dünya keskin nişancılarını geride bıraktı, şampiyonluğu aldı.
01:20:23Almanya'nın Hohenfels kentinde 5-11 Ağustos 2024 tarihleri arasında düzenlenen yarışmada 19 NATO müttefik ülkesinden 36 takım Avrupa'nın en iyi keskin nişancı takımı olmak için yarıştı.
01:20:39Türkiye'yi kara kuvvetleri komutanlığı ve özel kuvvetler komutanlığından birer tim temsil etti.
01:20:46Yarışma Türkiye'nin açık ara üstünlüğüyle sona erdi.
01:20:51Kara kuvvetleri komutanlığı birinci olurken özel kuvvetler de ikinci oldu.
01:20:56Yarışmada Türkiye'nin ardından Finlandiya ve Amerika Birleşik Devletleri üçüncülüğü paylaştı.
01:21:02Komşu Yunanistan'sa dördüncü sırayı aldı.
01:21:06Amerika Birleşik Devletleri Avrupa komutanlığı yarışma sonrasında Türkiye'den dostlarımızı 2024 Avrupa'nın en iyi keskin nişancı takımı ödülünü kazandıkları için tebrik ediyoruz diyerek Türk askerini başarısından dolayı kutladı.
01:21:25AK Parti 14 Ağustos'taki 23. kuruluş yıl dönümü törenlerini katılımlarla gerçekleştirecek AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hamza Dağ.
01:21:34Yarın o etkinlikte AK Parti'ye katılacak belediye başkanı ve milletvekili sayısını açıkladı.
01:21:40AK Parti'ye katılımlarda hem milletvekili düzeyinde hem de belediye başkanı düzeyinde katılımlar olacak.
01:21:51Yarın katılımlar olacak.
01:21:54Sonraki süreçte de bazı görüşmeler mutlaka olacaktır.
01:21:59Programımız içerisinde hem belediye başkanı hem de milletvekili noktasında katılımlar olacak.
01:22:05Bazı değişimler yani artma ihtimalleri var.
01:22:09Onun için belki sayı konusunda takribi şeyler söylemiş olayım.
01:22:17Yani belediye başkanlığında 15 veya daha fazla ilçe belediye başkanları ve belediye başkanları noktasında katılımlar var.
01:22:31Milletvekili olarak da yani iki var.
01:22:34Duruma göre görüşme bugün içinde bazı görüşmeler de var.
01:22:38Ona göre de bazı gelişmeler olabilir.
01:22:40Üniversite sınavı yerleştirme sonuçları açıklandı.
01:22:49ÖSYM'nin internet sitesinde devlet üniversitelerinde toplam kontenjanın %98.8'i doldu.
01:22:57Öl lisans kontenjanların ise %100'ü doldu.
01:23:01Yeni açılan yapay zeka ve bilişim programlarında da boş kontenjan yok.
01:23:07Üniversitelere kayıtlar 19-23 Ağustos tarihleri arasında.
01:23:14Üniversitelerin yerleştirme sonuçları ÖSYM'nin internet sitesinden açıklandı.
01:23:19Toplam 1 milyon 21 bin 986 kontenjanın 987 bin 388'ine yerleştirme yapıldı.
01:23:27Devlet üniversitelerinde örgün eğitim bölümlerine tahsis edilen 598 bin 709 genel kontenjanın 591 bin 257'si doldu.
01:23:39Sonuçlara göre tercih yapan her 4 adaydan biri ilk tercihine yerleşti.
01:23:44Bu adayların yaklaşık %50'si ise ilk 3 tercihinden birine yerleşmeyi başardı.
01:23:51Yeni açılan yapay zeka ve bilişim programlarında da boş kontenjan kalmadı.
01:23:56Türkiye genelinde toplam 73 yeni program açıldı.
01:23:59Devlet üniversitelerinde yeni açılan programlardaki toplam 2225 kontenjanın tamamı doldu.
01:24:07Adayların meslek yüksek okullarına olan ilgisinin de bu yıl arttığı görüldü.
01:24:11Devlet üniversitelerinin ön lisans programlarının 278 bin 261 olan genel kontenjanının tamamı doldu.
01:24:20Yerleştirme verilerine göre kadın adaylar erkek adaylara göre daha yüksek bir temsil oranı gösterdi.
01:24:26Yerleştirme puanı hesaplanan kadın aday sayısı 1.500.000'e yaklaşırken erkek adayların sayısı ise neredeyse 1.300.000 oldu.
01:24:35542.589 kadın aday bir programa yerleşirken erkek adaylarda bu sayı 444.799 oldu.
01:24:46Yerleştirme sonuçlarıyla ilgili açıklama yapan Yüksek Öğretim Kurulu Başkanı Erol Özvar,
01:24:51bu sonuç kontenjan planlamasında uyguladığımız stratejik yaklaşımla adayların yönelim ve beklentilerine dair yaptığımız analitik çalışmalarımızın başarılı bir şekilde hayata geçtiğinin göstergesidir ifadelerini kullandı.
01:25:05Üniversitelere kayıtlar 19-23 Asus arası yapılacak.
01:25:12Tabii binlerce üniversiteli İstanbul'da yeni bir hayata başlayacak.
01:25:16Zor bu devirde okumak da kolay değil ve bu sebeple yere de ihtiyaçları var.
01:25:21Kiralık oda ilanları arttı ancak oda kiralarken bazı kriterlere dikkat etmek gerek.
01:25:27Bakalım neler onlar?
01:25:32Özel yurttaki fiyatların artmasından dolayı öğrenciler ev arayışına girdi.
01:25:38Öyle ki kiralık oda ilanları artmaya başladı.
01:25:41Kimi zaman ev sahipleri bir odasını kiraya veriyor, kimi zaman kiracılar maliyeti bölüşmek için ev arkadaşı arıyor.
01:25:48Biliyorsunuz kiralık evlerdeki artış çok fazla olduğundan öğrenciler erişemez noktada.
01:25:53Burada çözüm ne oldu? Oda arkadaşı arama.
01:25:56Yani şu anda kiralık oda diye ilana rastlayabiliyorsunuz, mal sahipleri bir veya iki tane odasını öğrenciye verebiliyor
01:26:04veya ekstra gelir elde etmek için de bunu yapanları var.
01:26:09Diğer taraftan da öğrenciler kiralık oda için arayış içerisindeyim diye de ilan verebiliyor.
01:26:14Bu yıl kira bedelleri yüksek olunca da öğrencilerin bu seçenekleri daha fazla tercih etmeleri bekleniyor.
01:26:20Ancak uzmanlar uyarıyor oda kiralanırken mutlaka sözleşme yapılmalı ve kritik maddelere dikkat edilmeli.
01:26:27Eğer siz üç arkadaş kiralık evi tutmak istiyorsanız mağaz sahipleri ile üç ayrı kontrat yapmanız.
01:26:34Sözleşme yapmanız çok önemli.
01:26:36Çünkü ilerleyen zamanda üç arkadaştan iki tanesi ödeyip bir tanesi ödemediği takdirde kiralıkla ilgili düzenli ödeme olmadığı takdirde
01:26:44mal sahibi ikinci aydan sonra ihtarını çekip sizi çıkarabilir.
01:26:47Eğer mevcuttaki sözleşmeler eksik olursa ne olur ve kiralık oda için mal sahibi öğrencilerden depozito talep edebilir mi?
01:26:54Eğer mevcuttaki bu sözleşmeler veya protokoller eksik olduğu takdirde çekilen ihtarla beraber kapının önüne konurlar.
01:27:00Diğer taraftan da depozito en fazla üç depozito bedeli alabilir mal sahibi.
01:27:05Üç arkadaş olduğunu düşünürsek de aylık on bin liraysa her biri eşit şartlarda vermek durumunda.
01:27:11Dolayısıyla depozito bedeli ortak.
01:27:13Kira rakamına bir bölü üçü kadar, diğer taraftan da aydatta bir bölü üçü kadar.
01:27:18Eğer bu iki arkadaşsa ikiye, dört arkadaşsa dörde bölünür.
01:27:21Ekonomiyi konuşacağı son gelişmeleri enflasyonun ve alım gücünün gidişatını Mustafa Aşkın Ekonomist bizimle birlikte.
01:27:28Mustafa Bey hoş geldiniz, selamlar.
01:27:31Merhabalar, teşekkür ederim Semiha Hanım. İyi yayınlar dilerim.
01:27:35Ekonomi yönetimi enflasyonda düşüş için sık sık işte yılın ikinci yarısını işaret ediyordu.
01:27:41Yıllık enflasyon hazirana göre 9.8 puan azaldı.
01:27:45Yüzde 61.8'e geriledi.
01:27:48Bu düşüş alım gücüne sizce hemen yansır mı? Yansıyor mu?
01:27:54Maalesef hayır demekle başlayayım cümleme.
01:27:57Şu anda baktığınızda Türkiye'deki enflasyonun ana düşüş nedeni bazı etkisi.
01:28:02Malum geçen sene Temmuz ayındaki enflasyon yüzde dokuz buçuktu aylık.
01:28:06Bu yıl 3.23 geldi.
01:28:08Aradaki fark kadar otomatik puan, matematiksel olarak 3.23 geldi.
01:28:11Bu yıl 3.23 geldi.
01:28:13Aradaki fark kadar otomatik puan, matematiksel olarak yıllık enflasyon düşmüş oluyor.
01:28:17Diğer taraftan baktığınızda bizim aylık enflasyonumuz esasında geçtiğimiz ay arttı, yükseldi.
01:28:24Bunun temel nedeni de elektrik ve temel bazı ürünlere yapılan zamların bize yansımış olmasından kaynaklanıyor.
01:28:32Genel olarak baktığımızda düşüş eğilimi sürecek ama yine bazı etkisinin yoğun bir katkısıyla sürecek.
01:28:38Gelecek ay ki enflasyon rakamı da yine bazı etkisi nedeniyle aşağı doğru gelmiş olacak.
01:28:4550'li aylarına geldiğimizde biz 50'li rakamları, 51-52'li rakamları göreceğiz.
01:28:50Ama gelelim bunun CB yansımasına.
01:28:52Ne yazık ki gelirimiz hala enflasyonun oldukça altında kaldığı için nüfus olarak büyük kısmında.
01:28:58Bu enflasyondaki düşüş hızını tam olarak hissedemiyoruz.
01:29:02Ama şunu da unutmamak gerekiyor.
01:29:04Enflasyonda gerileme demek enflasyonun bittiği, kalktığı anlamına gelmiyor.
01:29:10Sadece artış hızının yavaşladığı anlamına geliyor.
01:29:13Eğer siz gelirinizi hem geçmişten hem de şu anki enflasyondan daha düşük arttırabiliyorsanız ne yazık ki real olarak mutsuz bir duruma düşmüş kalırsınız.
01:29:23Dolayısıyla da esas sorun Türkiye'de enflasyonla mücadele ederken gelir dağılımını ve gelir adaletsizliğini ortadan kaldırmak olmalı.
01:29:32Bu biraz daha zaman alacakmış gibi görünüyor ne yazık ki.
01:29:35Peki, İstanbul Ticaret Odası Başkanı Avdagiç, KOBİ'lere kredi sınırlamasının gözden geçirilmesi çağrısında bulundu.
01:29:43KOBİ'ler zor durumda olduğunu anlatıyor.
01:29:46Piyasaya baktığımızda ciddi bir nakit sıkışıklığı hala var mı?
01:29:49Ve bu çağrı acaba bir yanıt bulur mu?
01:29:55Piyasa makroekonomik anlamda soğuyor.
01:29:58Nereden anlıyoruz bunu?
01:30:00Kapasite kullanım oranı, sanayi üretim endeksi, PMI dediğimiz öncü göstergelere baktığımızda ki işsizlik de yavaş yavaş görülmeye başladı.
01:30:09Ülke ekonomisi soğumaya başladı.
01:30:11Son çeyrekte muhtemelen büyüme hızımız negatif olacak.
01:30:14Sayın Ticaret Odası Başkanı'nın KOBİ'lere destek verilsin isteği tabii.
01:30:19KOBİ'lerin büyük kısmı çalışma sermayesi bulmakta zorlanıyor.
01:30:23Banka kredileri son derece düşük ve sınırlı olduğu için.
01:30:26O bağlamda düşünülebilir.
01:30:28Ama baktığımızda Türkiye ekonomisinde bir soğuma var.
01:30:31Bu soğuma enflasyonla mücadelenin yan etkisi.
01:30:34Ne yazık ki bir süre daha devam edecek ama çok hassas bir denge içindeyiz.
01:30:38Çok fazla soğutursak da bu sefer resessiyona girebiliriz.
01:30:40Dolayısıyla yılın son çeyreğinde hem para politikası anlamında hem de maliye politikası anlamında ince ayarlar yapmak durumunda kalabiliriz.
01:30:49Peki çok teşekkür ediyoruz değerlendirmeleriniz için Mustafa Bey.
01:30:52Ben teşekkür ederim. İyi günler dilerim.
01:30:54Kolay gelsin.
01:30:56Efendim ikinci el araç satışlarında yeni bir düzenlemeye gidiliyor.
01:31:00Ekim ayından itibaren ikinci el otomobil satışları tamamen dijitalleşiyor.
01:31:05Artık aracını satmak isteyen herkes E-Devlet üzerinden kimlik doğrulaması yapacak ve ilan verebilecek.
01:31:13Peki daha başka nasıl detaylar var? CNN Türk ekibinden Arife Yılmaz şimdi uzman konuyla konuşacak.
01:31:20Evet ikinci el araç satışlarında artık yeni bir dönem başlayacak.
01:31:25Geçtiğimiz hafta Ticaret Bakanı Ömer Bolat zaten bunun sinyallerini vermişti.
01:31:30Ve ikinci el araç sahipleri araçlarını ilan sitelerine vermeden önce E-Devlet üzerinden kimlik doğrulama işlemi gerçekleştirmek zorunda kalacaklar.
01:31:42Tabi konuyu uzmanına soracağız. İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği Başkanı Hayrettin Ertemel yanımızda.
01:31:49Hemen mikrofonu uzatalım kendisine.
01:31:52Efendim nasıl bir uygulama olacak bu?
01:31:54Sizin de belirttiğiniz gibi 15 Eylül'den itibaren Sen Ticaret Bakanımızın da açıkladığı üzere artık ikinci el otomobil satışında yeni bir dönem başlıyor.
01:32:05Bu iki fazdan oluşan bir durumdu. Bugüne kadar bu kimlik doğrulamayla alakalı birinci fazı uygulaması yapıldı.
01:32:14İkinci fazda da artık kişiler araçlarını yetki belgeli kurumlar üzerinden satışlarını gerçekleştirebilecek.
01:32:24Nasıl işleyecek bu süreç onu birazcık anlatalım.
01:32:29Kişiler araçlarını satmak istedikleri zaman E-Devlet'ten o satmak istedikleri aracı tıklayacaklar.
01:32:37Daha sonra bu aracı yetki belgeli numarası olan yetkilendirilmiş kurumlar üzerinden onları orada uygulamaya girecekler yetki belgeli numaralarını.
01:32:49Daha sonra bu kişileri yani bizleri yetki belgeli araç satıcılarını yetkilendirerek araçlarını satacaklar.
01:32:57Burada önemli konu şu kişiler kendi araçlarını veya birinci dereceden akrabalarının araçlarını satmaktan alakalı bu yola girmelerine gerek yok.
01:33:08Fakat artık bildiğiniz gibi sektörümüzde hem sahte ilanlar olsun hem kayıt dışı olsun bunların önüne geçmekten alakalı uzun zamandan beri mücadele verdiğimiz bir konuydu.
01:33:22Bakanlığımızla birlikte bunu hayata geçireceğiz.
01:33:26Aslında hem şeffaflı hem de güvenilirliği artırmak açısından çok önemli bir uygulama olacak öyle değil mi?
01:33:33Kesinlikle son tüketicinin faydasına olacak bir uygulama.
01:33:37Çünkü bildiğiniz gibi her gün haberlerde son tüketicinin kişiler tarafından mağdur edildiği bu anlamda çok ciddi sıkıntılar yaşandı malumunuz.
01:33:47Kayıt dışı dediğimiz konu zaten pandemi sürecinde otomotiv sektöründe çok ciddi manada bir sıkıntı oluşturmuştu.
01:33:55Bu anlamda bunların önüne geçmekten ilgili çok güzel bir uygulama olacak.
01:34:00E-Devlet bölümünden araçların bölümüne yönlendirilecek burada satmak istedikleri aracı seçip yetkili bir araç satıcısını ilan sitelerinde kullanmak üzere yetkilendirecekler.
01:34:12Aynen sürece öyle işliyor. Bizler yetkilendirdikten sonra kişilerin araçlarını satışını gerçekleştireceğiz.
01:34:20Daha sonra kişilerin paralarını ödeyip satış işlemlerini sonlandıracağız.
01:34:26Peki çok teşekkür ediyorum Hayrettin Ertemel değerli katkılarınız için.
01:34:30Evet sevgili izleyiciler Ticaret Bakanı Ömer Bolat açıklamıştı devlet üzerinden böyle bir uygulamanın geleceğini.
01:34:37Ve Ekim'den itibaren bu uygulama başlayacak. Onu da söylemiş olalım ve sözü buradan tekrar size bırakalım.
01:34:44İstanbul'da kaçakçılara yönelik geniş çaplı bir operasyon yapıldı. 250 milyon liralık yasaklı elektronik sigara ele geçirildi.
01:34:56Şüpheliler takibe alındı. Adresler tespit edildi.
01:35:0018 depoya eş zamanlı operasyon düzenlendi. Piyasa değeri 250 milyon lira olan 630 bin 131 adet elektronik sigara ele geçirildi.
01:35:13Polis ekiplerinin kaçakçılara yönelik çalışmaları aralıksız sürüyor.
01:35:18İstanbul'da elektronik sigara kaçakçılığı ihbarı üzerine ekipler harekete geçti.
01:35:24Birçok şüpheli isim sıkı takibe alındı. 12 ayrı ilçede kaçakçılara ait adresler tespit edildi. Operasyon için düğmeye basıldı.
01:35:3618 depoya eş zamanlı baskın yapıldı. Piyasa değeri 250 milyon lira olan 630 bin 131 adet elektronik sigara ele geçirildi.
01:35:48Yakalanan şüpheliler emniyetteki işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
01:35:59Milis İhbarat Teşkilatı koordinesinde Jandarma Genel Komutanlığı ve Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi ortak bir operasyon yaptı.
01:36:08Dünya genelinde binlerce insanın kişisel verilerini ele geçiren siber casusluk ağaç yok ertildi.
01:36:14Yapılan operasyon sonucu şebeke içerisinde yer alan 11 şüpheli tutuklandı.
01:36:24Binlerce insanın kişisel verilerini ele geçirdiler. Ele geçirdikleri verileri terör örgütleri dahil talep eden herkesle paylaştılar.
01:36:33Düzenlenen kritik operasyonla ise tek tek yakalandılar.
01:36:37Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında bir siber casusluk ağının birçok ülkeden ele geçirdikleri kişisel verileri terör örgütleri dahil talep eden herkesle paylaştığı tespit edildi.
01:36:52Bunun üzerine Milis İhbarat Teşkilatı koordinesinde Jandarma Genel Komutanlığı ve Ulusal Siber Olaylara Müdahale Merkezi ile birlikte bir siber casusluk şebekesine yönelik ortak bir operasyon düzenlendi.
01:37:05Operasyon sonucu Türkiye'nin de içinde olduğu dünya genelinde binlerce kişinin kişisel verilerini ele geçiren siber casusluk ağaça çökertildi. 11 kişi yakalandı.
01:37:18MİT'in uzun süredir takip ettiği casusluk şebekesinin özellikle terör örgütleri için hayatı önem taşıyan bilgileri sağladığı belirlendi.
01:37:27Operasyon kapsamında örgüt üyeleri tutuklanarak cezaevine gönderilirken çok sayıda internet sitesi de erişime kapatıldı.
01:37:37Gizlilik kararı olan soruşturmayla ilgili çalışmaların ayrıntılı olarak sürdüğü bildirildi.
01:37:44Operasyon çerçevesinde casusluk ağına karşı yapılan operasyonların sadece Türkiye ile sınırlı kalmayıp yurt dışındaki bağlantılarının da mercek altına alınacağı öğrenildi.
01:37:57Yurt dışı kaynaklı oyun platformları ve sosyal mecralarda yaşanan mağduriyetler sonrası alınan tedbirler peş peşe geldi.
01:38:06Kişisel algı ve dolandırıcılıkların da arttığı bu uygulamalar üzerinden sağlanan gelirin önemli bir kısmı yurt dışına gidiyor.
01:38:14Peki sosyal medya yeterince denetlenmiyor mu? Reklamlara nasıl bir düzenleme gelmeli?
01:38:21CNN Türk ekibinden Kübra Aydın ve Alper Öztürk bunu mercek altına aldı.
01:38:52Türkiye'de bir medya kuruluşu, bir gazete, bir dergi, bir televizyon vergisini verirken bu noktada her türlü kurala uyarken örnek vereyim bir radyo, bir televizyon ritü kanununa tabi iken sosyal medyada böyle bir durum söz konusu.
01:39:10Önce Instagram'da işlenen katalog suçlar sonra Roblox'ta çocuk istismarına neden olacak içerikler.
01:39:19Yurt dışı menşeili sosyal medya platformlarında yaşanan mağduriyetlerin önüne geçilmesi için çalışmalar sürüyor.
01:39:27Öncelikle reklam içeriklerin denetimi ve vergilendirmesi oldukça önemli çünkü bildiğiniz üzere reklam içeriklerinde aslında yasadışı bahis, kumar, müstehcenlik ve dolandırıcılık amaçlı çok içerik var olduğunu görüyorduk.
01:39:38Sosyal medya platformlarında yer alan reklamlardan elde edilen gelirler ise bağlı oldukları ülkelere gidiyor.
01:39:47Sosyal medya platformu, Instagram ve dijital oyun platformu Roblox'a gelen erişim engelinin ardından bu platformdaki içerikler, içeriklerin denetlenmesi ve vergilenmesi de tartışma konusu oldu.
01:39:59Baktığımızda da dijital mecralardan sağlanan ticari faaliyetler ve sonucunda elde edilen gelirler kendi vergi dilimlerine göre makul şekilde bir devlet hazinesine katkı sağlıyor, gelir yaratıyor.
01:40:12Ülkemiz açısından baktığımızda ise maalesef yabancı kaynaklı sosyal mecralar üzerinden sağlanan gelirler ya ilgili ülke bu yabancı kaynakta vergilendiriliyor ve ülkemiz hazinesine katkı sağlanıyor
01:40:25ya da ülkemiz açısından cüzi sınırlı bir nihayette kalıyor.
01:40:30Sosyal medya şirketleri sırf gelir elde edebilmek, reklam alabilmek adına bu reklamları önüne ket vurmuyordu.
01:40:36Türkiye'de ciddi bir sosyal medya kullanıcısı ve ciddi bir reklam pastası olduğu için bu işlerine gelmiyor.
01:40:42Dolayısıyla da yalan yanlış, sahte reklamlar, hatta sağlık ürünlerinin reklamlarını bile çok açık bir şekilde sosyal medya üzerinden paylaşabiliyorlardı.
01:40:51Peki sosyal medya platformları hem elde ettiği gelirlerle hem de türlü algı yönetimine izin verirken özellik mi istiyor?
01:41:02Bir televizyon kanalını, bir gazeteyi, bir dergiyi kolay denetleyebilirsiniz ama sosyal medyayı denetleyebilmek çok güç.
01:41:09Çünkü tabiri caizse uçsuz bucaksız bir alandan bahsediyoruz, bir sanal ortamdan bahsediyoruz.
01:41:14Dolayısıyla bunların önüne geçmek zor oluyor.
01:41:16Fakat yaptırımların hızlı uygulanması, ofislerin ve temsilcilerin halka açık bir hale getirilmesi son derece önemli.
01:41:24Her kazancın dünya üzerinde tek bir vergiye tabi olması hukuken esastır.
01:41:30Tabi bu alanların yabancı kaynaklı olması, yabancı ülkelerde vergilendirilmenin sağlanması.
01:41:38Dolayısıyla ülkemiz açısından bir vergi kaybına sebebiyet veriyor.
01:41:41Hem dijital mecraların kullanımı yoluyla hem de ülkemizdeki diğer medya yayın araçlarının kullanılmasının önüne geçilmesi yoluyla oluyor.
01:41:50Yurt dışı olması, yani sizin aslında verdiğiniz reklamlar hep yurt dışına atmış oluyor.
01:41:56Bu ne demek oluyor? Aslında milli gelirin de yurt dışına aktarılması ve dolayısıyla paranın içeride kalmayarak yurt dışına gitmesine sebebiyet veriyor bu.
01:42:04Sosyal medya şirketleri pek çok platformdan milyarlarca dolar kazanıyor.
01:42:09Geleneksel medyaya göre kıyaslandığında vergi yükümlülüğü neden az ve bunun olumsuz sonuçları ne?
01:42:18Son derece kapsamlı ve geniş bir kitleye hitap edebiliyor.
01:42:22Sosyal medyanın bu noktada yaratacağı gelir kaybının önüne geçebilmek için sosyal medyadaki gelirlerin vergi dilimi açısından farklılaştırılması, belki daha yüksek bir vergiye tabi kılınması,
01:42:35böylelikle yerli ve milli kabul edilebilecek basın yayın organlarımızın gelirlerinin ve onların tercih edilebilirliğinin arttırılması açısından daha düşük vergilerle onları ön plana çıkartılmasının yerinde olacağını düşünüyorum.
01:42:51Peki sosyal medya platformlarıyla geleneksel medya arasındaki vergi adaletsizliğinin önüne nasıl geçilir?
01:42:59Bununla ilgili de sanki artık yasada bir güncelleme gerekiyor.
01:43:02Yani yasada açık bir şekilde bu reklam şirketlerinin doğrudan ya da reklam verenlerin doğrudan sosyal medya kuruluşlarına değil bir denetim sağlanarak bu Türkiye içerisinden de bir denetim olabilir.
01:43:15Türkiye'de hani nasıl bizde reklam denetim kurulu var, reklam kurulu var bunlar nasıl sağlıyorsa sosyal medya içinde çok daha ağırlıklı bir şekilde bunun yapılması oldukça önemli.
01:43:32İngiltere'de yapılan bir araştırma var, atlar sanılandan çok daha zeki.
01:43:54Uzakları yakın etmede teknolojik aletler kadar etkili oldular yıllarca.
01:44:03Onlar insanların en yakın dostlarından. Atların evcilleşmesi insanların evrimine de katkı sağladı.
01:44:11Yeni araştırma ise onların sanılandan daha zeki olduğunu kanıtladı.
01:44:16İngiltere Nottingham Trent Üniversitesi araştırmacıları atların beyinlerinin yalnızca anlık uyaralara yanıt verdiği ve strateji oluşturacak kadar karmaşık olmadığı yönündeki önceki teorileri çürüttü.
01:44:33Bunun için bir oyun kullanıldı.
01:44:36İlk aşamada atlar burunlarıyla bir kart parçasına dokundukları için bir ödüllendirildi.
01:44:44Ardından dur ışığı yakıldı. Atlara sadece dur ışığı kapalı iken kartlara dokunduklarında ödül verildi.
01:44:53Burada atlar aynı şekilde kartlara dokunmaya devam etti ama araştırmacılar pes etmedi.
01:44:59Araştırmacılar bu kez dur ışığı yanarken kartla dokunması geciken atlara ceza verdi.
01:45:0710 saniyeyi geçen atlar ceza aldı. Bunun üzerine araştırmacılar atların davranışlarında hızlı bir değişim gözlemledi.
01:45:16Araştırmacılar testin sonunda atların en başından dur lambası yanarken kartlara dokunmaları gerektiğini anladığını ortaya koydu.
01:45:26Ancak araştırmacılara göre atlar bir yaptırım olmadığında kurallara uymayı reddediyor.
01:45:39Efendim tamamladık. Yarın yine aynı saatte görüşmek dileğiyle. Güzel bir gün olsun. Hoşçakalın.