Türkiye’de çocuklar matematikten korkuyor! Can Gürses’ten çarpıcı örnek: Sınavların hiçbir işlevi yok!
Category
🗞
NewsTranscript
00:00Sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri hoş geldiniz yayınımıza. Bugün biraz yine eğitim konusuna eğileceğiz.
00:19Efendim stüdyoda benimle birlikte çocuklar için Matematik Akademisi kurucusu Cangür Ses var. Hoş geldiniz.
00:25Merhaba hoş bulduk.
00:26Şimdi bizim için bence kronik bir problem olan matematikten söz edeceğiz bugün eline boyuna.
00:31Siz yıllardır aslında küçük yaşta çocuklarla da bu konuya dair çalışan yıllar içerisinde de bu işi çok geliştirmiş birisiniz.
00:38Sanıyorum şu anda Türkiye genelinde 11 şube var değil mi?
00:41Doğru evet. Ankara, İstanbul ve İzmir'de toplam 11 şube var.
00:46Online tarafı da var tabi. Dolayısıyla Türkiye'nin herhangi bir yerine hatta yurt dışından da katılan birçok öğrenci oluyor.
00:52Peki bir başlangıca gidelim dilerseniz. Nasıl ortaya çıktı bu proje? Nasıl başladı?
00:57Aslında şöyle, 2018'de bir STK, Çimenev adında bir STK ile tamamen onlara bir bağış yapma, yardım yapma üzerine başlamış bir projeydi bu.
01:11Geliri bir süre yapıldı ve geliri Çimenev'e bağışlandı.
01:16Fakat ondan sonra Çimenev'e gelen kitlenin arkadaşları bu sefer bizle iletişime geçmeye başladılar.
01:25Yani tamamen aslında yardım amaçlı yapılmış bir projeydi.
01:30Niteli yine aynıydı. Yani 2. sınıfla 8. sınıf arasındaki çocuklara farklı bir matematik eğitimi vermek,
01:37yani biz yapsak nasıl yaparız ve sınav sisteminin dışında bir şey yapsak nasıl yaparız bir modeliydi.
01:44Fakat sonra dediğim gibi o dönem gelen ailelerin arkadaşları bizle iletişime geçmeye başladılar ve böyle bir hobi şeklinde başladı aslında.
01:53Yani bir girişim olarak tasarlanmış bir şey bile değildi.
01:57İstanbul'da birkaç şubeyle başladı. Sonra Ankara, İzmir ve İstanbul'un diğer şubeleri derken ardından pandemi geldi tabii.
02:08Pandemi bizi online'da bir şeyler yapmaya zorunda bıraktı açıkçası.
02:14Fakat o sonra tabii bizim daha da yaygınlaşmamıza sebep olan bir şey oldu.
02:20Yani Türkiye'nin her yerinden, Türkiye'nin her ilinden ve hatta yurt dışında yaşayan Türklerin de,
02:26yani yurt dışındaki çok farklı farklı yerlerden yani işte Havai'den katılan Türk aile de oluyor.
02:33İşte Kamboçya'dan katılan bir aile olduğunu biliyorum. Yani dünyanın her ülkesinden katılan Türklerle de bayağı geniş bir operasyon haline geldi.
02:41Şimdi aslında sizin orada yaptığınız normalde çocukların o yaşlar arasında okulda gördüğü müfredatla taban tabana benzer değil.
02:50Ne yönden yaklaşıyorsunuz yani neler yapılıyor okuldan farklı olarak?
02:55Evet, pardon.
02:58Üç, temel olarak üç şeyde farklı. Birincisi eğitmen profili.
03:04Yani eğitmenler Türkiye'nin belli başlı üniversitelerinde, onların matematik bölümlerinde çalışan,
03:12bilfiil, profesyonel işi, matematik ve temel bilim olan insanlar.
03:17Bu arada akademide sadece matematik de yok hani fen atölyesi, satranç gibi şeyler, atölyeler de var.
03:23Dolayısıyla fen tarafında da işte yine belli başlı üniversitelerin fizik bölümlerinde çalışan insanlar oluyor.
03:31Eğitmen profili tamamen akademik diyebiliriz. Bu önemli bir fark.
03:36Çünkü akademik nosyonu olan insanlar tam da bizim istediğimiz o hani matematiğin, temel bilimlerin,
03:43günlük hayatla olan bağlantısını verme, çocuklarla tartışma, bir soru cevap seansı, yaşama kültürüne sahip olan insanlar.
03:52Dolayısıyla birleştirebiliyorlar. Yani hem anlattıkları teknik bir şeyin,
03:58günlük hayatla olan bağlantısını en iyi şekilde verebileceğini düşündüğümüz insanlar bu kişiler.
04:03İkincisi müfedatı. Yani bizim müfedatımızda yani akademiye gelen çocuklar okulun bir etüdünü yapmıyorlar.
04:15Yani okuldaki yapılanların tekrar edildiği bir yer değil. Onu zaten yapan dünya kadar kurum var.
04:22Dolayısıyla bizdeki hedef matematik alanı içinde olsa, fen alanı içinde olsa o alan için önemli olan temel konular neler?
04:31Bu ister müfedatta olsun ister olmasın. Yani o alan için temel kazanımlar, temel konular neler ve bunlar nasıl verilmeli?
04:43İşte çok hani oturmuş standart bir işleyiş yöntemi var. Zaten üçüncü farkı da o.
04:50Çocuklar ilk başta bizde geçirdikleri zamanın bir bölümünde eğitmen onlara bir sunum yapıyor.
04:55Ama bu sunum daha çok çocuklarla karşılıklı bir soru cevap seansı, yaşama üzerine.
04:59Bu da okulda olmayan bir şey ya. Hani çocukların soru sorup eğitmenin cevap verdiği.
05:04Çok konuşuyor diye şikayet ederler.
05:07Okulda klasik hani şey vardır ya kendi aranızda konuşmayın şeyi. Biz istiyoruz kendi aralarında da tartışsınlar.
05:13İstiyoruz eğitmenle de tartışsınlar. Onlar için o kurtarılmış bir bölge olsun.
05:18Yani mesela herhangi bir fikirlerin çünkü bu yaştaki çocuklar özellikle ikinci sınıfla altıncı sınıf arasındaki çocuklar henüz şu filtreye sahip değil.
05:29Her insanda olur ya özellikle Türkiye'de eğitim sisteminin içinden geçmiş insanlar da acaba bunu söylersem, bu soruyu sorarsam benim hakkımda kim ne düşünür endişesi.
05:41Henüz bu çocuklarda yok. Hayatlarının en böyle filtresiz oldukları zamanında.
05:47Ve güzel olan tarafı sınav sisteminin de içine girmemişler henüz.
05:50Yani o kaygı yedinci ve sekizinci sınıfta başlıyor.
05:54Dolayısıyla her şeyi sormaya açık, her şeyi merak eden tam o yaşlardalar.
06:00Dolayısıyla hem öyle bir eğitmen profiline muhatap olmaları çok önemli.
06:07Hem de bunu teşvik edecek bir ortamda olmaları çok önemli. En önemli verdiğimiz yerden bir tanesi o.
06:13Peki böyle ilginç tartışmalar yaptıklarını görüyor musunuz kendi aralarında?
06:17Çok yani burada şimdi örnek vermek gerekirse bir tanesinden çok uzun olmayacaksa bir tanesinden başlayabilirim.
06:26Mesela bizde bu matematik tarafındaki müfredata bir örnek vermek gerekirse çocuklar ilk hafta büyük bir şeyle geliyorlar.
06:36Tabii iki gruba ayırabiliriz bize gelen kitleyi.
06:39Birincisi matematiğe karşı önyargılı olan çocuklar.
06:44Türkiye'de tabii yaygın bir önyargı.
06:47İkincisi de hani ailelerin bazen üstün yetenek tanısı da aldığı genel olarak sayısal konulara karşı ilgili olan çocuklar geliyor.
06:56İki grup da belirli bir beklentiyle geliyor.
07:00Yani daha önce hiç hayatlarında bu tarz bir şey görmedikleri için bunu zaten soruyorum ben ilk geldiklerinde diğer eğitmenler de soruyorlar.
07:10Yani anne babanız size anlattı mı burada ne yapılacağını? Konusunda bir bilgi verdi mi?
07:15Yoksa kaçırılıp mı geldiniz diye soruyorum.
07:18Çoğunluğu kaçırılıp geldiğini söylüyor.
07:20Yani o gün haberi olan oluyor.
07:22Sabah o gün işte kaldırılınca haberi olan çocuklar oluyor vesaire.
07:27Ve tabii ne bekleyeceklerini bilmeden geliyorlar.
07:31Klasik bir matematik kursu şimdi işlem yapacağız.
07:34Aslında biz hiçbir şey istemiyoruz onlardan.
07:36Yani kendinize getirin yeter diyoruz.
07:38Çünkü materyal vesaire not tuttukları bir yer değil.
07:42Ödev de yok ondan sonra.
07:44İlk haftaki konu oyun teorisi.
07:49Yani oyunlar.
07:50Oyunlar ve matematik.
07:51Oyun tiplerinin matematik bağlamında ne gibi bir yeri var?
07:57Ondan sonra.
07:58Ve işte onlara dört tane resim gösteriliyor.
08:02Bu resimler işte satranç oynayan iki insan.
08:05Tavla oynayan iki insan.
08:06Bilardo oynayan iki insan.
08:08Tenis oynayan iki insan.
08:09Aralarındaki ortak noktayı soruyoruz.
08:12Nedir bu diye.
08:13İşte her çocuk bir şey söylüyor vesaire.
08:15Sonra şeyde anlaşıyoruz.
08:17Birinin kazanıp diğerinin kaybettiği oyunlar bunlar.
08:21Yani bir yarışmacı oyunlar kategorisine giren şeyler.
08:25Peki diyorum sonra çocuklara.
08:27Bu yarışmacı oyunlara benzer şeyleri siz aslında günlük hayatınızda her gün oynuyorsunuz.
08:34Ama böyle oyun gibi oyun değil.
08:35Yani şöyle.
08:36Anne babanız da olabilir.
08:38Arkadaşlarınız da öğretmenleriniz de olabilir.
08:40Farklı bir bağlamda oynuyorsunuz.
08:41Mesela işte örnek verebilen var mı diye soruyorum.
08:45Pek çıkmıyor.
08:46Sonra bir şey soruyorum mesela.
08:48Diyorum ki genelde o yaştaki çocukların şeyi oluyor.
08:51Tablet süre kilidi oluyor.
08:53Yani her çocuğun bir tableti oluyor.
08:56Süresi bitince kapanıyor.
08:58Aynen süresi bitince kapanıyor.
08:59Genelde bir saat oluyor.
09:00Diyorum ki bunun pazarlığı dönüyor mu?
09:02Mesela oyun oynuyorsunuz.
09:04Çok kritik bir zamanda kapandı.
09:08Süre kilidi geldi.
09:10İşte yarım saat daha oynayabilir miyim?
09:13Pazarlığı dönüyor mu?
09:14Ondan sonra tabii ki herkes işte parmak kaldırıyor vesaire.
09:17Şöyle oluyor böyle oluyor diyor.
09:19Mesela yarım saat oynamak istiyor çocuk.
09:22Annesi ya da babası diyor ki 5 dakika vaktin var.
09:25Ondan sonra kapanıyor.
09:27Sonra çocuk belki bir ara teklif veriyor.
09:29Yani anneye belki başka bir ara teklif veriyor.
09:32Babaya başka bir ara teklif veriyor olabilir.
09:34Çünkü bu oyunu kiminle oynadığı da önemli.
09:36Yani oyuncuların karakteri de önemli.
09:40Ara bir teklif veriyor.
09:41Diyelim 15-20 dakika.
09:42Bu aynı satranç gibi yarışmacı bir oyun.
09:46Önce ilk teklifte bir hamle.
09:48Sonra karşıdan bir hamle.
09:50Sonra ara teklif.
09:51Başka bir hamle.
09:52Çok nadiren iki tarafında mutlu olacağı şekilde sonuçlanan bir oyun bu.
09:56Yani birinin kazanıp diğerinin kaybettiği yarışmacı bir oyun kategorisine giren her pazarlık gibi.
10:03Her pazarlık süreci birinin yani iki tarafında mutlu olduğunun çok nadir olduğu bir senaryodur.
10:13Mutlaka.
10:14Hatta bunun iki tarafında mutlu olacağı şekilde sonuçlanan sonuçlanma durumu işte Nash Equilibrium denilen şey.
10:21İşte John Nash'e Nobel ödülü kazandırmış bir şeydir.
10:24Yani matematikçi John Nash'e ekonomi Nobel ödülü kazandırmış bir şeydir.
10:28Dolayısıyla mesela bu pazarlık herhangi bir pazarlık.
10:32Çünkü ileride de hayatlarında sürekli bu tür şeyler yarışmacı oyunlar oynamak zorunda kalacaklar.
10:37Doğrudan matematikle ilgisi olan.
10:40Ama onların hiç farkında olmadan belki 5-6 yaşından beri yaptığı bir hikayenin işte günlük hayat bağlamında aslında matematikle ne kadar alakalı bir şey olduğunun farkındalığını yaratmaya çalışıyoruz.
10:53Ve ondan sonra çocuk uygulama olarak da çeşitli farklı karakterlere karşı yarıştığı oradaki pazarlık durumlarını bir nevi optimize etmeye çalıştığı ve en yüksek puanı almaya çalıştığı bir oyun oynuyor.
11:08Şimdi mesela bu da belirli hesaplamaları yani bir oyun bağlamında olduğu için yüksek bir puana ulaşmaya çalışıyor çocuk.
11:15Ve normalde kalem kağıt verseniz ve işte belirli bir işlem yaptırmaya çalışsanız aslında belki hiç orada olmayacak çocuk.
11:24Oyunda bağlamı da aldığı için o yüksek puana ulaşmaya çalışma aşamasında kalem kağıt sizden kendi istiyor zaten.
11:32Yani ya da şey böyle yani işte toplama yani şu anda işte şu olasılığı şunu şöyle yaparsan böyle olurun.
11:39Hesabını yani farklı olasılıkları hesaplamaya kendi başlıyor.
11:42Zaten bunu istiyoruz.
11:44En sonunda çıktığımda o ilk hafta ya zaten burası bir matematik şey değilmiş yani kurslu değilmiş diyor.
11:51O bizi çok mutlu ediyor çünkü kastettiği şey çocukların okuldaki matematik gibi olmadığı.
11:58Çocukların anladığı matematikten anladığı ne ki o zaman?
12:02Yani onlar nasıl bir matematik kursu ya da matematik dersi onlar için ne demek ki bu yaptığınız şeyi matematik olarak görmüyor?
12:11Çok güzel bir soru.
12:12Aslında ön yargının da oluşmasının muhtemel sebebi bu.
12:17Şimdi bizim de sadece bu yaştaki çocukların değil bizim de bizim yaş grubunda matematikle tanışması hayatlarının işte okula başladıkları işte ilk 4-5 yılı diyelim.
12:31Şöyle dört işlem yani sayısal işlem becerisine dayalı bir alan olarak tanıyor çocuklar matematiği.
12:38Ve şimdi matematik aslında sayısal işlem becerisi bir beceri önemli bir beceri matematikte ama tek beceri değil.
12:48Örneğin işte bir örüntüyü gördüğü zaman ister bir sayı örüntüsü olsun ister bir şekil örüntüsü olsun bunun kuralını böyle gördüğü an tespit edebilecek hemen bir sonraki adımını söyleyebilecek çocuklar var.
13:02Bir şekili gördüğü zaman işte üç boyutlu bir şekil koyduğunuz önüne sonra kaldırdınız onu bir daha böyle bakma ihtiyacı olmadan tekrar replike edebilecek çocuklar var.
13:12Bunlar da matematiksel beceri yani uzamsal beceri bir örüntünün kuralını tanıyabilme onu ilerletebilme bunların hepsi matematiksel beceri kapsamına giren şeyler.
13:21Fakat çocuklar hayatlarının ilk 4-5 yılında bu becerilerini gösterecek mecra bulamıyorlar okulda çünkü daha çok sayısal beceriye hitap eden bir alan şeklinde onlara sunuluyor.
13:33Ve dolayısıyla çocuklar kendi becerilerinin makbul beceriler olmadığını görüp en azından öyle bir algıya sahip olup soğuyorlar matematikten.
13:43Yani bu korku ya da anziyete ya da kaygı ya da işte soğuma olarak kendini gösteriyor bir şekilde.
13:53Dolayısıyla sadece çocuklar değil demin söylediğim gibi aileler de bu algıya sahip.
14:01Yani örneğin şimdi ailelerin matematiksel beceri olarak çocukların da tanımladıkları şeylerde yani biz hani binlerce aileyle konuştuğumuz için bunu biliyoruz.
14:14Genelde mesela çocuğu eğer böyle örüntülerle alakalı işte 3 boyutlu algısı iyiyse vs. bu genelde matematik becerisiyle ilişkilendirilmiyor.
14:24Yani hiçbir aile görmedim ki ben çocuğunun şekillerle arası iyi olduğu için matematiğe yetenekli olduğunu düşünen.
14:30Genelde hani 4 yaşından beri 2 basamaklı sayıları kafasından çarpıyor mesela matematiğe bir yatkınlığı var.
14:38Çarpım tablosunu hemen ezberledi.
14:40Hemen ezberledi yani bunu da 4 yaşından beri yapabiliyor sayılarla arası çok iyi dolayısıyla matematiğin iyi olduğunu düşünüyoruz.
14:46Ama o aile de o eğitim sistemin içinde.
14:48Bravo aynen öyle aynen bravo.
14:50Dolayısıyla bunun değişmesi lazım ama.
14:53Çünkü bu kadar fazla beceriye sahip olan büyük bir insan grubunu da kaybediyoruz.
14:59Türkiye matematik korkusu, matematik anksiyetesinde dünya sıralamasında 3. sırada.
15:05En son pizza sonuçlarına bakınca matematikte en çok korkulan 3. ülke olmak çok büyük bir sorun yani.
15:11Bu yüzden mi bu kadar korkuyoruz?
15:13Bir sebebi de bu yani matematikte tanışma şeklimiz.
15:17İkincisi de işte bizdeki eğitim sisteminin örneğin bizim akademide yaptıklarımızı yapmaya çok müsait olmaması.
15:28Yani şimdi diyelim hani öğretmenler sınıfta yeni bir şey yapmak istiyor.
15:36Yani bir grup eminim yani yüz binlerce öğretmen arasından hatta bir milyon değil mi?
15:42Türkiye'de bir milyona yakın öğretmen var.
15:44Bir milyona yakın öğretmen arasından mutlaka hani sınıfta yenilikçi bir şey denemek isteyen, bazı aktiviteler denemek isteyen, ondan sonra belki bir tartışma ortamı yaratmak isteyen vs.
15:53Yani sadece matematikte değil fen dersinde, edebiyat dersinde, çocuklara farklı bir edebiyat dersinde metin okutup onu tartıştırmak isteyen,
16:01fen dersinde oturup deney yaptırmak isteyen, efendim işte matematik dersinde bir aktivite yaptırmak isteyen eminim binlerce öğretmen vardır.
16:10Fakat eğitim sistemi pek buna müsaade etmiyor. Neden?
16:14Çünkü aslında bir sınavın yani bazı sınavların etrafında dönüyor her şey.
16:20Normalde normal bir ülkede aslında eğitim sistemi merkezde olur ve sınav o eğitim sisteminin öğrettiği şeylerin ölçümünü yapar.
16:34Ama bizde durum…
16:35Sınava yetişmeye çalışıyoruz.
16:36Evet tam tersi bizde durum. Sınavın kendi bir şeyi var, ölçtüğü bazı konular var ve bu konular o kadar belirleyici oluyor ki,
16:47hatta eğer o matematik tesisinde diyelim, o konuların dışında bir konu varsa müfredattan bile kaldırılabiliyor.
16:57Yani mesela işte bir argüman mesela yeni müfredatta kümeler konusunun kaldırılmasının şeyi insanlar da yani bizde kabul de ediyor yani insanlar Türkiye'de garip bir şekilde.
17:10Zaten sınavlarda da çok çıkmıyor bu konu, kümeler konusu yani gibi.
17:15Bu zaten belirleyici bir unsur değil yani, matematiğin en temel konusu yani kümeler neredeyse.
17:20Ve hani Türkiye'deki bir sınavda çok çıkıyor ya da az çıkıyor olması emin olun hiçbir şey ifade etmiyor yani.
17:31O yüzden şey böyle.
17:33Şey bile vardır yani orada biz sınavlara hazırlanırken ya da matematik üzerine çalışırken bile özellikle sınava yakın çocuklar,
17:40geçmiş dönemde çıkan sorularda oradaki yoğunluğa göre konulara çalışıyorlar.
17:44Aynen öyle.
17:45Şimdi dolayısıyla çocuklar herhangi bir alanda o alanın tam olarak nosyonunu almadan, o alan hakkında hiçbir fikir sahibi olmadan mezun oluyorlar.
17:55Yani ne matematik tarafında ne fendersi düşünün hiçbir deney yapılmamış.
18:02Bir liseden mezun olan bir öğrenci fenderslerinin tamamında doğru dürüst bir fen laboratuvarı görmeden çıkmış.
18:11Yani bir uygulama görmeden vesaire.
18:14E şimdi edebiyat dersi herhangi bir şey böyle işte kitap tartışması yapmadan sınıfta şey hatta yani bunların yapıldığı durumlar oluyor bazen.
18:27Sosyal medyaya yansıyor işte bazı şeyler.
18:30Geçmiş gibi değil mi? Oyunla öğretiyor mesela öğretmen.
18:33Tam tersinden örnek verecektim. O da oluyor doğru.
18:36Fakat mesela bazen de görüyoruz yani işte sınıfta öğrencimize şu kitap okutulmuş diye bazen sosyal medyada ifşalanıyor şeyler.
18:46Sanki bir şeymiş gibi yani işte öğretmen sınıfta şu kitabı tavsiye etmiş.
18:50Acaba ne amaçlıyor falan gibi şey böyle sosyal medyada yansımasını görüyorsunuz.
18:57Yani dolayısıyla şey yani herhangi bir dersten öğrenciler bir o alanın tam olarak nosyonunun farkına varmadan mezun oluyorlar.
19:07Doğrudan bu meslek tercihlerine yansıyor.
19:11Ve tabii yani mutsuzluğa açılan kapı gibi bir yerden sonra da hani öyle.
19:20Peki. Şimdi ailelerden aldığınız tepkilere geleyim.
19:24Siz ilk başladığınızda da aslında daha fazla talep olmasından dolayı biraz bu işin büyümekten gittiğini söylediniz.
19:30Öncelikle sizin bu yaptıklarınız da sınavlara yansıyor mu?
19:33Yoksa sınavlara yakın biraz daha sınava yoğunlaşan kurslara mı yöneliyor aileler?
19:38Ya aslında temelde yani çocukların anlama becerisi yani bu bilister beceri tarafı geliştikten sonra
19:47yani belirli bir seviyeye geldikten sonra bunun akademik başarıya yansımaması imkansız gibi bir şey.
19:53Dolayısıyla tabii ki ailelerden biz bu tarz geri bildirimler alıyoruz.
19:57Yani akademik başarıya yansıyor sınavlarda daha iyi puanlar almaya başladı vesaire.
20:01Bu aslında temelde benim çok hani umursadığım bir geri bildirim değil.
20:06Yani farkındayım onun ne kadar önemli olduğunun ama bir taraftan da şey beni daha çok mutlu ediyor.
20:11Yani o sınıfta tartışılan bir temanın çocuk tarafından itselleştirilip ondan sonra günlük hayatta herhangi bir ailesiyle yaptığı
20:21ya da arkadaşlarıyla yaptığı bir tartışmada diyelim bir terimi kullanması ve doğru anlamda doğru bağlamda kullanması
20:27ve aile bunu getirip de söylediği zaman ha sizde konuşulmuş bu ve bunu günlük hayatında şey yaptı kullandı dediği zaman
20:36o beni inanılmaz mutlu ediyor yani.
20:38Çünkü bizim asıl şeyimiz o.
20:40Yoksa Türkiye'deki herhangi bir matematik testinde işte efendim ortalaması 2-3 puan daha yükseldi dediğinin
20:45bende bir karşılığı yok açıkçası yani.
20:47Belki insanlar da olabilir ama yani şey böyle.
20:50Aha şurada bir gerçek bu arada.
20:53Yani akademiyi kurarken bu işin hani teknik tarafını da yani bilimsel tarafını da incelerken
21:04şöyle bir şey var geniş çaplı yapılan bir araştırma var Stanford Üniversitesi'nin 2018'de yayınladığı
21:11binlerce çocukla çok uzun vadeli bir proje şeklinde yayınladığı bir rapor var.
21:17Bu raporda özellikle işte bu demin bahsettiğim yani 2. sınıfla 8. sınıf arası çocuklarda
21:26özellikle sayısal alanlardaki ön yargının ne kadar belirleyici olduğu üzerine bir çalışma bu.
21:34Bu yaştaki çocukların tam da bu yaşlarda matematik gibi yani sayısal konulara olan olumlu bakışı
21:43ilerideki akademik hem de iş yaşamlarını IQ kadar belirleyici bir unsura olduğunu gözlüyorlar.
21:51Yani olumlu bakış o alana karşı bir anziyete taşımama yani bir korku taşımama durumu ilerideki iş
21:59ya da akademik hayatında IQ kadar belirleyici olduğunu ortaya koymuşlar.
22:04Şimdi bir de deminken Türkiye'nin dünyada böyle ilk 3 ülke arasında matematik korkusunda olmasının
22:12ne kadar belirleyici olduğunu buradan da görebiliriz yani.
22:15Yani bu korkuyla büyüyen çocuklar daha sonra tabii iş hayatına atılacaklar.
22:21Akademik belki hayata atılacaklar vesaire.
22:24Dolayısıyla hani o yüzden hani mutsuzluğa açılan kapı diyorum.
22:29Peki şimdi siz de söz ettiniz aslında bütün dersler için yalnızca matematik de değil hazırlanan
22:37ortaya konulan ve hedeflenen şey sınavlarda bir başarı elde edilmesi ama sınavlarda da ciddi bir başarı görmüyoruz.
22:43Şimdi yakın zamanda hem üniversite sınavı hem de liseye geçiş sınavı sonuçlarına baktığımızda
22:48özellikle biz matematik üzerinden konuşuyoruz onu örnek verelim.
22:52Yani 40 soruda sanıyorum 7-8 gibi bir ortalama doğru yapma oranı var.
22:59Bu kadar sınav odaklı olup sınavda da bir başarı sağlayamamayı neye bağlıyorsunuz?
23:05İşte bu temel sorunların halledilmemesine bağlıyorum.
23:09Yani yine PISA türü sınavlarda yani okuduğunu anlama becerisi de de Türkiye'ye çok gerilerdi.
23:17Şimdi üniversite sınavını bir kenara koyup mesela LGS'de şey yapalım çünkü çok benzer istatistikler.
23:23Yani işte üniversite sınavında 40 soruda siz 7-8 ortalama dediniz doğru cevap ortalamasından bahsediyoruz.
23:30LGS'de de aslında son iki yıldır rapor yayınlamayı da bıraktılar çünkü bu konu çok konuşulmaya başlandı.
23:36Yani Milli Eğitim Bakanlığı artık LGS raporu yayınlamıyor.
23:41Geçen yılda yayınlamadı, bu yılda yayınlamadı çünkü bu gündem oluyor.
23:45Evet konuşulunca yayınlanmama huyu var zaten.
23:48Yani neden gündem oluyor çok bariz bir sebebi var yani bunun gündem olmaması mümkün değil zaten.
23:54Şimdi LGS'de de mesela matematik testinde 20 tane soru var.
24:00Ve orada da çocukların 1 milyon öğrenci giriyor.
24:04Aşağı yukarı 1 milyon öğrencinin getirdiği doğru cevap ortalaması 5.
24:10Şimdi LGS matematikte her soru 4 çıklı.
24:15Dolayısıyla atarak cevap verdiğinizde 4'te 1 tutturma ihtimaliniz var.
24:20Şimdi bütün testi atsanız yani bütün testi atarak cevaplasınız hiçbir soruyu okumasınız yani.
24:28Bu söyleyeceğim şey birkaç kişi üzerinde yapılsa birkaç yüz kişi üzerinde bile yapılsa yanlış bir çıkarım olurdu.
24:38Ama 1 milyon öğrenci olduğu için çok yeterli bir sayı var.
24:41Dolayısıyla çok rahat şekilde şunu diyebiliriz.
24:45Öğrencilerin 1 milyon öğrenci sınava girdiğinde sorulara hiç bakmasa matematik testinde.
24:51Sadece şıkları atarak cevap verse 4'te 1 tutturma ihtimalleri var ya zaten 20 soruda getirecekleri doğru cevap ortalaması yine 5 doğru olacak.
25:00Şeyde okuyarak cevap verdikleri getirdikleri ortalama ile tamamen atsalar getirecekleri doğru cevap ortalaması aynı.
25:12Bir testin geçersiz olduğunu daha iyi gösteremezsiniz.
25:17Yani bir testin herhangi bir testin ölçücülüğü tam olarak bu şekilde.
25:23Yani ben o teste atarak ya da bir grup insan atarak doğru cevap getirdikleri ortalama ile okuyarak getirdikleri ortalama neredeyse örtüşüyorsa hiçbir ölçücülüğü yoktur o testin yani.
25:38Ve bu istikrarlı olarak Türkiye'de şey yani ben bu yıl görmedim raporu geçen yılda görmedim.
25:45Aldığım gibi biliyorum 20 soruda 4.8 5.1 o civarda bir ortalama geleceğini.
25:53Yok ki Türkiye'de değişen bir şey çocukların durumunda değişen bir şey olsun yani.
25:57O yüzden hani şey bunun da değişmesi için çok benzer bir durum dediğiniz gibi yani üniversite sınavında da var.
26:06Sen değişsin yani ne değişiyor ki üniversite sınavına kadar yani lisede büyük bir şey yaşansın.
26:11Değişmesi için öncelikle modelin değişmesi lazım.
26:17Bu kadar sınav odaklı bu kadar hatta sınav odaklı olmak da o kadar yanlış bir şey olmayabilir.
26:25Yeter ki sınav doğru bir şeyleri örtsün.
26:29Yani dünyada da birçok ülkede bir sürü katılımcının olduğu sınav yapılıyor.
26:34Ama belki de hani o sınavların ölçücülüğü bir miktar daha iyi olabilir yani.
26:40Peki şimdi son olarak aslında yeni müfredat tartışmaları var aylardır.
26:45Bu müfredat da işte geri çekilecek mi uygulanmaya başlayacak mı bunları konuşup duruyoruz.
26:50Eğitimcilerin çok karşı olduğu bir durum var.
26:52Orada siz de mutlaka görmüşsünüzdür.
26:55Geçtiğimiz dönemlerde de yine sıkça az önce de bahsettiğiniz gibi örneğin biyoloji dersinde evrim teorisinin azaltılması konuşuldu.
27:02Kümelerinin çıkarılması konuşuldu vesaire.
27:05Bu adımları nasıl yorumlarsınız?
27:07Yani örneğin ben akla mantığa sığdıramıyorum.
27:09Biyoloji dersinde evrim teorisini çok kapsamlı bir şekilde öğrenmemek.
27:13Tabii şimdi şöyle mesela biyoloji dersinde aslında evrim teorisi konsept olarak şey yapılıyor ama
27:25onun etrafında yani evrim teorisinin sonucu olan işte mutasyon, adaptasyon vesaire türlü konulardan da kaçamıyorlar.
27:34Hatta bunları sormak zorunda kalıyorlar sınavlarda.
27:38Mesela yani bunun da haricinde bu Milli Eğitim Bakanı bu müfredatın sağdeleştirilmesini açıklarken ki sebeplendirmesi biraz garip gelmişti bana.
27:57Mesela üçte birini sağdeleştirdik.
27:59Öğrencilerin çok zorlandığı bir takım konular vardı.
28:03Bunları artık biraz daha sağdeleştirmeye karar verdik gibi.
28:07Yani neredeyse üçte bir oranında bir sağdeleştirme yapıldığından bahsetti.
28:11Şimdi bu mantık bana biraz garip geliyor.
28:16Çünkü yani öğrenciler zorlanıyordu ya da işte kötü sonuçlar elde ediyorduk.
28:22O yüzden sağdeleştirmeye karar verdik.
28:24Böyle bir konu yokmuş gibi davranmak.
28:28Çok sıkça böyle rastlanılan bir şey var.
28:30Artık yani sürekli rastlamaya başladığımız bir tema var Türkiye'de.
28:35O da şu bir böyle zorlanılan bir tema bir konu varsa yani insanların ya da yöneticilerin diyelim insanların demeyelim de yani yöneticilerin idare etmekte çok zorlandığı bir şey varsa durum varsa bu ister işte bir okulun mezuniyet töreni olsun.
28:58Sokak hayvanı olsun.
29:00Sokak hayvanı olsun.
29:01İster bir müzik festivali olsun.
29:03İster sosyal medyadaki bir takım böyle eleştiriler suç unsuru içermeyen eleştiriler olsun.
29:13Bunları bunlarla akıllı bir şekilde yeni inovatif yöntemler kullanarak yani bunlarla daha iyi nasıl bunu daha iyi nasıl yönetebiliriz diye düşünmek yerine genelde tümden yasaklama ya bir sorunun varlığını inkar etme ya da o sorunu komple yasaklayarak kaldırma gibi bir şey var refleks var.
29:41Her alana da yansıyor bu yani eğitim alanında bu öğrencilerin çoğunluğunun zorlandığı bazı konuları çıkararak da yapabilirsiniz bunu.
29:50Bunun sonu gelecek bir şey değil bu arada yani hani siz onu kaldırdık yani standartı düşürdükçe yeni standartta olan insan kitlesi başka konularda zorlanmaya başlayacak ve dolayısıyla onları da mı kaldırmak isteyeceğiz gibi sonu gelmeyen bir şey o çukur.
30:07İkincisi sosyal medyaya yansıyor günlük hayata yansıyor her şeyden önce günlük hayata yansıyor ve sokak hayvanları gibi bir durumda da işte komple hani ortadan kaldırmaya yönelik bir şeylerin tercihi olabiliyor ya da işte içinde yaşıyoruz şu anda işte Instagram gibi bir mecrayı yasaklama şeklinde de bulabiliyor.
30:33Yani şey bir refleks hani sorunu da ortadan kaldırmayan çözümü de getirmeyen mesela yani çok da açık bir şekilde işte şeyde görüyoruz yani hani herkes de Instagram'da değil mi şu anda Türkiye'de yani hani herkes de Instagram'da yani bunun mesela yasak hala yasaklı oluyor olmasının.
30:58İşlevsiz bir yandan.
30:59Yani şey çok sembolik şeyler takıntıları var yani insanların yani bu bir gün bile sürmedi insanların şeyi çünkü Türkiye'de bir de öyle bir refleks de var yani Türk insanı artık VPN ile yaşamaya alıştı yani.
31:12Yasağı adapte oluyor yasağı tepki göstermekten yasağı adapte olmak gibi.
31:16Bir de öyle bir durum var doğru yani şimdi mesela bir şeyin etrafından dönüyor olabilme araca o arayla sahip olmak o biraz da bizim de yani çuvaldızı da biraz batırmak gerekiyor.
31:30Bir yasağın etrafından dönüyor olabilme becerisine sahip olmak insanlarda o yasağı tepki gösterme refleksini de azaltıyor bir miktar.
31:40Nasıl olsa oradayız hani şey halbuki büyük bir şey yani bu aslında.
31:45Evet.
31:45Ondan sonra işte eğitimle alakalı durum da bir miktar böyle yani çok üzerinde konuşulmadı ya bu konunun yani konuşuldu ama yani şimdi mesela her şeyden önce bu kadar büyük bir değişiklik yapıyorsanız eğitim müfredatında ki şimdi o değişikliği yapan bakanın pozisyonunda şu anda konuşuluyor.
32:05Acaba işte alınacak mı alınmayacak mı gibi ama müfredat değişti yani mesela eseri devam edecek.
32:11Şimdi dolayısıyla böyle büyük bir değişiklik yapmadan önce bütün sınıf gruplarında bunun mesela neden bir pilot uygulaması yapılmaz.
32:23Yani örneğin normal bilimsel yaklaşım müfredatı şöyle değiştirdik büyük kapsamlı bir değişiklik var çeşitli yaş gruplarında belirli okullarda onları deneme grubu olarak şey yapalım birkaç bin öğrenci üzerinde böyle devam etsin deneyelim.
32:43Yani normal mantıklı yaklaşım budur yaptığınız bu kadar köklü bir değişikliği tüm ülkeye denemezsiniz ilk başta yani bu şeydir yani normal izlenmesi gereken bilimsel metottur hiç denenmemiş bir şey tüm ülkede denenmez yani.
33:01Bir de şurası çok sorunlu elbette uzmanların da söyledikleri bu iki haftalık bir süre var çok geniş bir metni eğitimcilerin bu konuya dair çalışanların incelemesini fikir belirtmesi bekleniyor.
33:13Tabi belirtilen fikir de yine çok sembolik çünkü şöyle bir açıklama var paydaşlar geri dönüşler yaptılar incelediler ve bunu onayladılar ama o paydaşların kim olduğu da yine şeffaf ve kamuoyuna açık değil.
33:24Bir de daha da şey var mesela bu müfredatlar değiştiğinde materyaller aynı kalmıyor ki bu kadar alandaki ders kitabı yazım süreci var yani bu konu hakkında çeşitli gazeteciler yazdı.
33:41Kendi başına devasa bir pazar bu yani kendi başına devasa bir pazar çünkü yani işte çeşitli yayın evleriyle çeşitli yazarlarla anlaşılıyor binlerce kitaptan bahsediyoruz yeniden yazılması gereken müfredat değiştikçe.
33:58Dolayısıyla hani bir de öyle de bir tarafı var yani işte.
34:02Son peki şimdi dünyadaki en çok matematikten korkan çocukların bizim ülkemizde olduğunu da söyledik matematiğe dair ve genel eğitim sistemine sınav odaklı sisteme daireleştirilerimizi de sunduk ama son tahlilde bunun sebep olacakları da çok ürkütücü değil mi?
34:20Yani ilerleyen yıllarda ya zaten gelinmiş kötü bir durum var elbette günümüzde ama bu böyle gittiğinde nereye götürür bizi?
34:29Yani işte demin bahsettiğim insan belki de bazı konulardaki böyle tepkisizlik şeyi çünkü matematik sadece böyle sayılarla insanların arasının iyi olması değil yani belirli bir bilişsel beceri sahibi olmasına sebep oluyor insanların.
34:51Çünkü temelinde işte bir iddiayı matematikte tam karşılığı odur yani bir iddianın işte önce ispatlanabilmesi ya da yanlışlanabilmesi üzerine bir temeli vardır ve onun da tekniklerini öğrenir insanlar yani dolayısıyla bu hayatın kendisi zaten.
35:10Yani insanlar sürekli olarak gün içerisinde belirli konuşmalarda belirli iddialar duyarlar bu belki bir konuşma yapan politikacının bir iddiasıdır bir şeydir ya da arkadaşının söylediği bir şeydir bunun doğruluğunu yanlışlığını ya da o açıdan bile bakmadan yani temelinin analizini yapabilme becerisi kazanır insanlar her şeyden önce.
35:34İyi matematik yani temel matematik daha doğrusu iyi matematik demeyeyim temel matematik bunu getirir insanların bilişsel becerisi ortalamanın bilişsel düzeyi belirli bir yere gelir şeyi çok seviyorum mesela Türkiye'de yine genel dertlerden bir tanesi bireylerin böyle potansiyellerinin maksimum seviyeye gelmesi çok dert ediliyor.
35:59Yani işte insanlar şeyi dert ediyorlar bir mevcut potansiyelin yüzde yüzüne gelmeyi halbuki şey daha önemli yani tabanı yükseltmek yani bir insanın peak performansını yükseltmektense genel kitlenin en dipteki performansını
36:29yukarı çekmek çekebilmek o her şeyi değiştiriyor.
36:34Tavanla övünmek değil tabanı yükseltmek.
36:37Çünkü o üstün potansiyelli insan sayısı da önemli ve onların şeylerini potansiyellerini gerçekleştirmeleri de önemli bir şey ama kitlesel değişim genelde çok sayıdaki insanın belirli bir standartın üstünde olması sayesinde hem tepkisel olarak da yani farkındalık olarak da bilişsel olarak da belirli bir standartın da gelmesiyle çok alakalı.
37:06Biz de çok büyük bir kitle belli bir işte bu sınavlardan falan bahsediyoruz yani eğitim alanında okuduğunu anlama alanında vesaire çok büyük bir kitle standartın çok altında çok az sayıda bir kitlede standartın çok üstünde.
37:28Öncelikle bunun değişmesi gerekiyor yani bu da tabii bir sürü şeyle alakalı işte Fatih Hoca'nın söylediği gibi sınıfsal yani şey hani erişimle de alakalı.
37:44Çünkü gelir dağılımını tanımladığımızda da aynı tanımı yapıyoruz ya çok büyük bir kitle çok aşağıda.
37:50Konuşamadık bu şeyin içerisinde ama yani işte okul ücretlerinin çok artma noktasına gelmesi astronomik noktalara gelmesi artık orta gelirli bir kitlenin de olmuyor olması insanları artık hani belirli bir standartta eğitim aldıramama noktasına gelmeleri çok önemli.
38:10Yine Oysiz'de şey geçiyordu Türkiye'de kamusal eğitim yok yani tam olarak kamunu sağladığı tam ücretsiz çünkü bir şekilde devlet okuluna gittiğinde bile çocuk bir bağış ücreti üzerinden bir şeyler oluyor.
38:22Tabii indirekt ücretlendirme gibi bir durum yaşanıyor işte kitap ücreti vesaire şeklinde adlandırılıyor.
38:30Malzeme ücreti.
38:31Tabii tabii yani ama işte özel okullular tarafında artık yani o katlanılır bir noktada da değil insanlar bir şekilde devlet okullarındaki durumu bir şekilde halledebiliyorlar ama artık hani orta gelirli bir ailenin hatta ortanın üstündeki ailelerin de yani diyelim işte anne ve baba kurumsal şirkette gerçekten yönetici seviyesinde olsun.
38:55O durumdaki ekonomik durumdaki insanların dahi çocuklarını belli başlı böyle özel okullara ya da belli başlı olmasa da yani standart özel okullara göndermesi bir artık ciddi bir lüks haline gelmeye başladı.
39:12Ondan sonra ve hani bu makasın açılması konusu yani bir şey var tabii gönderen insanlar da o eğitimin karşılığı yani o paranın karşılığında yeterli eğitim alıp almadığını artık sorgulamaya başladı özel okullardan.
39:30Bir taraftan da şeyde çok sıkıntılı bir tercih noktası yani ben işte gönderemiyorum çocuğumu devlet okuluna yollayayım demek de o kadar hemen insanların böyle içine sindirebileceği bir karar da değil.
39:43Çünkü bir taraftan da devlet okullarında bir takım uygulanan uygulanmaya başlanan işte geniş çaplı projeler.
39:51ÇEDES mesela.
39:52ÇEDES gibi mesela ondan sonra ve benzer başka şeyler de var.
39:56Dolayısıyla hani zor bir karar haline gelmeye başladı bu ama insanların nerdeyse almakta almakta zorunda olduğu bir karar haline gelmeye başladı.
40:05Yani okulların öğrenci profili değişmeye başladığı aynı yüksek kira bedellerinin çeşitli semtlerde yaşayan insanların profilini değiştirmeye başlaması gibi.
40:18Dolayısıyla şey biraz makasın açılmaya başladığı bir şeyle karşı karşıyayız.
40:28Biz daha başlangıcındayız diye düşünüyorum açıkçası yani.
40:31Peki müdahale şansı var o zaman.
40:33Çok haramsar bitirmeyelim.
40:34Evet umarım öyle.
40:35Yani müdahale etmek isteyen insanlar olması gerekiyor tabi.
40:38Çok teşekkür ediyorum.
40:40Ben teşekkür ederim.
40:41Çok keyifli bir sohbetti.
40:42Yeniden ayaklarınıza sağlık diyeyim.
40:43Sevgili Cumhuriyet TV izleyenleri burada stüdyomuzda aradık.
40:47Çocuklar için Matematik Akademisi kurucusu Can Gürses bizimle birlikteydi.
40:512018 yılında başlayan bu çalışmanın mevcuta nerelere geldiğini bizlere anlattı.
40:57Türkiye kendisini de belirttiği gibi matematikten çocukların korktuğu bir ülke.
41:01Neden korkuluyor?
41:03Neden korkulmamalı?
41:04Ve sınav odaklı eğitim sistemi aslında hem gelecek için hem de şimdi için çocuklar için neden riskli ve neden böyle yapılmamalı?
41:12Hepsini tek tek konuştuk ve sizler için analiz etmeye çalıştık.
41:16Şimdilik noktalayalım.
41:17Yeniden görüşmek üzere.