Ortadoğu'da sıcak gelişmeler... İsmail Heniyye, Tahran'da öldürüldü! Aydın Sezer suikasti yorumladı.
Category
🗞
HaberlerDöküm
00:00Cumhuriyet TV ekranlarına hoş geldiniz sevgili seyirciler Hamas'ın üst düzey yetkilisi İsmail Henni'ye sabaha karşı düzenlenen bir operasyonla daha doğrusu bir saldırıyla öldürüldü.
00:26Peki şu anda o coğrafyada o bölgede neler oluyor konuğumuz anlatacak hemen konuğumuzu da tanıtayım sizlere konuğumuz Uluslararası İlişkiler uzmanı Aydın Sezer hoş geldiniz.
00:37Hoş bulduk iyi yayınlar Erdem Bey.
00:40Aydın Bey dilerseniz hızlıca başlayalım. Öncelikle geçen gün İsrail tarafından Lübnan'a bir saldırı düzenlenmişti.
00:48Hizbullah'ın üst düzey yetkililerinden üst düzey liderlerinden birinin öldürülmesi için ve sabaha karşı da bir İran basını tarafından doğrulanan bir haberle İsmail Henni'nin öldürüldüğü duyuruldu.
01:02Peki şu anda o coğrafyada o bölgede tam olarak neler oluyor?
01:07Erdem Bey özellikle dün İsrail'in Lübnan'a yönelik saldırılara girişeceğini tartışıyorduk.
01:15Lübnan'daki Beyrut'taki birçok Büyükelçilik ve Uluslararası Kuruluş misyonlarını boşalttılar.
01:22Dolayısıyla dünyada hemen herkesin gözleri bakış açısı Beyrut'a ve Lübnan'a yönelmişken bahsettiğiniz Haniye suikasti gündeme geldi.
01:35Öncelikle bu beklenmedik en azından benim beklemediğim bir eylemdi.
01:41İran'da olması çok daha önemli.
01:46Özellikle yeni cumhurbaşkanının yemin töreni için Tahran'da bulunan birçok dünya lideri ya da hükümet temsilcisinin bulunduğu bir ortamda böylesine bir suikasta girişilmiş olması
02:01eylemin ne derece profesyonelce planlı bir şekilde gündeme getirildiğini gözler önüne seriyor.
02:10Yanılmıyorsam dün Sayın Hakan Fidan da Tahran'daydı.
02:15Haniye ile görüşüp görüşmediğini bilmiyorum ama Irak-Kürtistan yetkilileriyle görüştüğünü biliyoruz.
02:22Şimdi bu eylem planlanış ve icra biçimiyle gerçekten kusursuz mükemmel bir suikast eylemi.
02:32Bir defa bunu teslim etmek gerekiyor.
02:35Kimin tarafından yapıldığı, kimler tarafından yapıldığı konusunda şu anda net bir bilgi elimizde yok.
02:44Ancak bütün tahminler ya da analizler, yorumlar muhtemel sabıkalı olarak İsrail'i hedef gösteriyor.
02:57İsrail de zaten bu gelişmeden duyduğu memnuniyeti açıkça gündeme de getirdi.
03:03Ancak ben konunun bu boyutuyla ilgili olarak şu hususları belirtmek istiyorum.
03:10Haniye'nin ölümünden en çok mutlu olanlar kimlerdir diye bakıldığında,
03:16özellikle Arap ülkelerinin bu gelişmeden çok memnun olduğunu söyleyebiliriz.
03:23Bunun sebebi nedir peki?
03:26Şimdi biliyorsunuz Filistin mücadelesinde bir tarafta Mahmut Abas'ın başını çektiği ve merkezi Kudüs'te olan bir Filistin hükümeti var.
03:38Birçok ülke tarafından tanınmakla birlikte Gazze'deki direnişin sembolü olarak da Hamas var.
03:49Bu iki ana güç arasında öteden beri, özellikle Oslo Antlaşmaları'ndan beri, 90'ların başından beri süregelen bir rekabet ve çatışma var.
04:01İşte bu noktada Sayın Cumhurbaşkanımızın bile birkaç gün önce Avas'a yönelik eleştirileri ya da siteminden de hareket edecek olursak,
04:12Filistin'in geleceği konusunda, Filistin barışı konusunda, özellikle de İsrail'e varılacak ulaşma konusunda bu iki klik arasında çok net görüş ayrılıkları var.
04:26Her ne kadar sadece 10 gün önce biz Çin'in girişimiyle tüm Filistinli grupların bir çatı altında birleştirildiğini okumuş olsak da,
04:37özellikle 7 Ekim saldırısından sonra gerek Arap Ligi, gerek İslam ülkeleri toplantı, İslam ülkeleri örgütü toplantılarında,
04:47hatta bu iki örgütün ortak toplantısında yayınlanan bildirilerin hiçbirisinde Hamas kelimesine yer verilmedi.
04:55Temel nedenlerden bir tanesi bu.
04:58Dolayısıyla Hamas, Filistin dirilişinde bir sembol örgüt olarak ortaya çıksa da,
05:07başta ABD olmak üzere, İngiltere olmak üzere batılı ülkelerin terör örgütü olarak nitelediği bir örgüt
05:14ve başta Orta Doğu'da da, başta Ürdün olmak üzere, başta Körfez ülkeleri olmak üzere Mısır hariç hemen herkesin, herkes tarafından istenmeyen bir örgüt düzeyinde.
05:27Dolayısıyla konuya bu açıdan bakmakta büyük yarar var.
05:32İkincisi, bu saldırının tam olarak nasıl gerçekleştirildiğiyle ilgili de şu ana kadar yapılmış bir resmi açıklama yok.
05:40İsrail'den mi, ABD gemilerinden mi, yoksa İran'a bir komşu ülkeden mi ateşlenen bir füze veya irasiyah her neyse olduğu konusunda da elimizde net bilgiler yok.
05:54Buna göre de yorum yapılması değişebilir.
05:58Ama ben kişisel olarak özellikle son günlerde savaşın giderek alevlenmesi, Lübnan'ın ve Hizbullah'ın bu işin içine çekiliyor olması,
06:09Hizbullah sizin de belirttiğiniz üzere Hizbullah liderlerine yönelik suikastlar ve haneye suikastinin,
06:15sanki İsrail-Filistin arasındaki itilafın sonuna doğru gelmekte olduğumuzu, bunu tırnak içinde söylüyorum, ihtiyatlı karşılanmasına da rica ederek söylüyorum,
06:28sanki bir mıntıka temizliği yapılmakta olduğunu düşündürüyor bana.
06:34Burada tabi ABD ve İsrail ile ilişkileri olan Arap ülkelerini İngiltere'de dahil etmek lazım.
06:42Hatta Avrupa Bölümü'ne dahil etmek lazım.
06:45Netanyahu üzerindeki baskısı, tırnak içinde sınırlı da olsa baskısı çerçevesinde,
06:52belki de bu isimlerin ortadan kaldırılmasının İsrail'in bir ön şartı olduğunu da düşünebiliriz.
06:59Burada kontrol teorilerine veya analiz felcine uğratmadan şunu net söyleyeyim,
07:05bu saldırının İran'da gerçekleştirilmiş olması başlı başına ayrı bir sayfa açmamız anlamına geliyor.
07:13Eğer bu saldırı İran'ın ya da İran'daki bazı kliplerin ya da İran'daki İsrail altyapısının bir eseri değilse,
07:24eğer İran bu işin içinde değilse, İran'ın oturup kendi güvenlik kontrollerini ya da güvenlikle ilgili açıklarını
07:33gözden geçirmesi gerekiyor demeyeceğim.
07:36Oturup gardini ağlaması yanması gerekiyor diyeceğim.
07:39Bu İran'da böylesine önemli bir günde bunca dünya lideri ve veya temsilcisinin olduğu bir günde gerçekleşiyor olması,
07:49İran'ın bu işten bihaber olması seçeneğini bana pek düşündürtülmüyor.
07:55Açıkça söylemek gerekirse ama bu sonraki söylediğim husus spekülasyondan öte bir şey değil.
08:02Netleştikçe daha net yorum yapabileceğiz.
08:05Aydın Bey, İran'dan bahsetmişken hem Lübnan'a hem de İran'ın başkenti Tahran'da olan son olayda,
08:13şu bize neleri gösterir yani daha doğrusu?
08:16Orta Doğu'da işler kızışacak mı daha fazla?
08:21Şimdi genel beklenti bu yöndeydi.
08:24Özellikle Lübnan'daki gelişmeler ve Lübnan'ın da bir savaş arenası haline geleceğine yönelik beklentiler bunu gösteriyordu.
08:34Yani çatışmalar aşağı yukarı zirve noktasında ama henüz Hizbullah'la ilgili Lübnan'la ilgili bir tepki ve veya gelişmeye şahit olmadık.
08:44Burada sorunu da hem evet hem hayır olarak cevap vereceğim.
08:49Evet bu gerilim Hamas'ın elinde kalan gücünü ne ölçüde yönlendirebilir?
08:58Ne ölçüde İsrail'e cevap verebilir? Böyle bir işe girişir mi?
09:03Sorusunun yanında elbette Hizbullah'ın hatta Husilerin hatta İran'ın bu konudaki tavrına bakarak göreceğiz.
09:13Bunu önümüzdeki saatlerde görebiliriz.
09:15Eğer korkulan senaryo gerçek olmazsa o halde ben barışa da yakın olabileceğimiz kanaatini taşıyorum.
09:24Yani tam kritik bir eşitteyiz. Ne tarafa evrileceğini bugün itibariyle söylemek güç ama ben kişisel olarak barışa daha yakın olunduğu kanaatini taşıyorum.
09:36Çok teşekkürler değerli görüşleriniz için. Eklemek istediğiniz bir şey yoksa burada noktalayalım.
09:41Sanırım kayıt yapıyoruz dolayısıyla bu söylediklerimiz kayıt saatiyle orantılı ya da bağlantılı yorum olduğunu izleyicilerimize hatırlatmak istiyorum.
09:52Çok teşekkür ediyorum. Biz teşekkür ediyoruz. İyi günler.
09:55Evet sevgili Cumhuriyet TV izleyicileri Aydın Bey konuğumuzdu.
09:59İsmail Heniye'nin suikastini konuştuk. Ortadoğu'da neler olduğunu konuştuk.
10:04Şimdilik aktarabileceklerimiz bu kadar. Burada noktalayalım başka bir programda görüşmek üzere.
10:22Altyazı M.K.