Karabağ Savaşı; Taraflar ve Roller I Siyasi Vizyon
Siyasi Vizyon’un bu bölümünde Azerbaycan-Ermenistan çatışmasının arka planına, Rusya, Amerika ve Avrupa Birliği’nin tutumlarına özel olarak da Türkiye’nin bölgedeki rolüne ışık tutacağız...
Eylül 2020’de başlayan ve 44 gün süren, Azerbaycan’ın Ermenistan işgalindeki topraklarının çoğunu geri almasıyla sonuçlanan ikinci Dağlık Karabağ savaşının ardından Güney Kafkasya yeniden hareketlendi.
Siyasi Vizyon’un bu bölümünde Azerbaycan-Ermenistan çatışmasının arka planına, Rusya, Amerika ve Avrupa Birliği’nin tutumlarına özel olarak da Türkiye’nin bölgedeki rolüne ışık tutacağız...
SİYASİ VİZYON 5. BÖLÜM "Karabağ Savaşı; Taraflar ve Roller"
Eylül 2020’de başlayan ve 44 gün süren, Azerbaycan’ın Ermenistan işgalindeki topraklarının çoğunu geri almasıyla sonuçlanan ikinci Dağlık Karabağ savaşının ardından Güney Kafkasya yeniden hareketlendi.
Siyasi Vizyon’un bu bölümünde Azerbaycan-Ermenistan çatışmasının arka planına, Rusya, Amerika ve Avrupa Birliği’nin tutumlarına özel olarak da Türkiye’nin bölgedeki rolüne ışık tutacağız...
SİYASİ VİZYON 5. BÖLÜM "Karabağ Savaşı; Taraflar ve Roller"
Transcript
00:00Eylül 2020'de başlayan ve 44 gün süren Azerbaycan'ın Ermenistan işgalindeki topraklarının
00:05çoğunu geri almasıyla sonuçlanan 2. Dağlık Karabağ Savaşı'nın ardından Güney Kafkasya
00:10yeniden hareketlendi.
00:11Rusya'nın öncülüğünde tarafların imzaladığı ateşkes anlaşmasından 3 yıl sonra yeniden
00:15başlayan küçük çaplı çatışmalar, Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ bölgesine anti terör operasyonu
00:21düzenlemesiyle yeni bir noktaya taşındı.
00:232 gün süren ve Azerbaycan'ın kesin başarı elde ettiği operasyonun ardından Karabağ'daki
00:29ayrılıkçı Ermeni yönetimin unsurları teslim olmayı ve silahlarını bırakmayı kabul
00:34ettiler.
00:35Siyasi vizyonun bu bölümünde Azerbaycan-Ermenistan çatışmasının arka planına, Rusya, Amerika
00:40ve Avrupa Birliği'nin tutumlarına, özel olarak da Türkiye'nin bölgedeki rolüne
00:45ışık tutacağız.
00:4635 yıllık Dağlık Karabağ sorunu.
00:49Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki sorunun temelleri Sovyetler Birliği'nin dağılma
00:53sürecinde 1988-1994 yılları arasında Ermenistan'ın Dağlık Karabağ'ı işgal
01:00ederek Azerbaycan'a savaş açmasına dayanıyor.
01:03Rusya ve Batı bu savaşta Ermenistan'ın yanında yer aldılar.
01:06Rusya'nın da askeri yardımıyla başta Hocalı katliamı olmak üzere birçok yerde
01:10savaş suçu işleyen Ermenistan, 1994'te yapılan geçici ateşkes anlaşmasıyla soykırımı
01:16durdurdu.
01:171988'de başlayan gerginlik ve çatışma ortamı bugün hala daha devam ediyor.
01:23Azerbaycan-Ermenistan cephesi neden yeniden alevlendi?
01:26Azerbaycan'ın Laçin Koridorunu kapatması ve Dağlık Karabağ'daki ayrılıkçı Ermeni
01:31güçlerinin kışkırtıcı bir şekilde Cumhurbaşkanlığı seçimlerini yapması son dönemdeki gerginlik
01:36ve çatışmanın sebeplerini oluşturuyor.
01:38Kasım 2020'de 2. Dağlık Karabağ Savaşı'nı sona erdiren ateşkesin ardından kalıcı
01:43bir barış anlaşmasının hayata geçirilememesi de bölgenin sürekli gerilim ve çatışma
01:49zemininde kalmasını sağlıyor.
01:51Bu durum Kafkasya bölgesinde nüfuz mücadelesi veren sömürgeci devletlere gerginliği istismar
01:56etmeleri için fırsatlar sunuyor.
01:58Aslında bölgede yaşanan çatışmalar tamamen bu güçlerin tarafları kışkırtması veya
02:04desteklemesi neticesinde gerçekleşiyor.
02:06Zira ne Ermenistan ne de Azerbaycan dış siyasetlerinde bağımsız hareket edebilen
02:12savaşın ya da barışın kararını verebilecek siyasi iradeye sahip ülkeler değiller.
02:17Eylül 2020'deki savaşta Azerbaycan'ın Dağlık Karabağ'ı kolay bir şekilde geri
02:22alması mümkünken İlham Aliyev'in savaşı durdurması ve Rusya'nın ateşkes planına
02:27razı olması bu gerçeği doğrulamaktadır.
02:29Dolayısıyla gerginliğin nedenini anlayabilmek için yüzümüzü büyük sömürgeci güçlere
02:34çevirmemiz, onların Güney Kafkasya'daki pozisyonlarına ve çıkarlarına bakmamız
02:39gerekiyor.
02:40Rusya-Ukrayna Savaşı'nın Güney Kafkasya'ya Etkisi
02:43Azerbaycan-Ermenistan çatışması özelinde Güney Kafkasya'da yaşanan bu hareketlilik
02:48Rusya-Ukrayna Savaşı'nın doğurduğu yeni jeopolitik ile yakından ilgilidir.
02:53İkinci yılına yaklaşan Rusya-Ukrayna Savaşı, uluslararası siyasette birçok yeni gelişmeyi
02:58beraberinde getirdi.
02:59Avrupa sahnesi değiştiği gibi Afrika sahnesi de değişti.
03:02Çin, Rusya'nın Ukrayna'da yaşadığı hezimete şahit olduktan sonra Putin'e vermeyi
03:08taahhüt ettiği desteği geri çekerek tarafsızlık politikasını benimsedi.
03:12Hatta uluslararası oylemalarda Rusya'nın aleyhine sayılabilecek kararlara imza attı.
03:17Zira Amerika onu Tayvan ile tehdit etti ve Rusya ile yardımlaşmaması konusunda
03:23ciddi biçimde uyardı.
03:24Avrupa ülkeleri Rusya korkusuyla NATO'ya aidiyetlerini güçlendirerek güvenliklerini
03:30Amerika'nın aldatıcı liderliğine emanet ettiler.
03:33Karşılıklı yaptırımlar nedeniyle Rusya'dan Avrupa'ya gaz akışı kesildiği için Avrupa
03:38birliği ülkeleri 4 katı daha fazla fiyattan Amerika'nın kaya gazını satın almaya mecbur
03:43oldular ve birçok yönden Amerika'nın tahakküm altına girdiler.
03:47Özellikle Rusya bataklığa saplandığı Ukrayna işgali nedeniyle savaşın en çok
03:52kaybedeni olarak kırmızı çizgilerini koruyamayacak hale geldi.
03:56Hem Orta Asya'da hem de Kafkasya'da Rusya'nın kurucusu ve lideri olduğu kolektif güvenlik
04:01anlaşması örgütüne alternatif olması için yeni güvenlik ilişkileri konuşulmaya
04:06başladı bile.
04:07Keza ekonomik ilişkiler de aynı şekilde.
04:10Tabir caizse Rusya ön bahçesi Ukrayna ile meşgul olurken siyasi ahmaklığından
04:15faydalanarak onu bu savaşa sürükleyen Amerika arka bahçesini kaşımaya ve oraya
04:21yerleşmeye çalışıyor.
04:22Amerika'nın Ermenistan-Azerbaycan çatışmasındaki rolü nedir?
04:26Amerika'nın Azerbaycan-Ermenistan çatışmasındaki rolü özellikle 2 noktada somut şekilde görülmektedir.
04:33Birincisi Ermenistan rejimindeki siyasi paradigma değişikliği, ikincisi Türkiye'nin
04:39daha önceki çatışma süreçlerinden farklı olarak Azerbaycan'a aktif askeri destek
04:44vermesi.
04:44Önce Ermenistan cephesinden başlayalım.
04:46Normal şartlarda Rusya'nın Ermenistan üzerindeki nüfuzu stabildir.
04:50Rusya'nın Ermenistan'daki nüfuzunu koruma şansını Ermeni düğümü olarak da adlandırabiliriz.
04:55Ermeni düğümü Ermenistan'da iş başına gelen hükümetlerin Rusya'ya sırt çevirmesinin
05:00önündeki engeldir.
05:01Çünkü Ermenistan etrafı Müslümanlarla çevrili bir ülkedir ve bu durum onları
05:06kalıcı korku yaşamaya mahkum ediyor.
05:08Bir tarafta Azerbaycan ile Dağlık Karabağ'da anlaşmazlık yaşıyor, diğer tarafta Türkiye
05:13ile uğraşıyor ve onu 20. yüzyılın başlarında Ermenilere soykırım yapmakla suçluyor.
05:19Komşusu İran'da öyle.
05:21Ermenistan ile Rusya arasında doğrudan bir coğrafi bağlantı da yok.
05:25Zira aralarında Gürcistan var, Çeçenistan'da olduğu gibi de Güney Rusya önemli bir
05:31Müslüman nüfusa sahiptir.
05:33Bu sebeple Rusya İslam dünyası karşısında Ermenilere güvenlik hissi veriyor.
05:38Ayrıca Rusya Erivan yönetimine temel yaşam desteği sunuyor.
05:42Kredi, hibe, akaryakıt ve gaz gibi enerji kaynakları sağlıyor.
05:46Ermenistan, Ermeni diasporasının yardımlarına bağımlı ekonomik açıdan zayıf bir ülkedir.
05:51Müslüman tehlikesi karşısında korunmak için Rus gücüne güveniyor.
05:55Dolayısıyla Ermenistan'daki Rus askeri üsleri ve Rusya ile stratejik ortaklık
05:59Ermenistan dış politikasının mihenk taşı olarak kabul edilebilir.
06:03Fakat Rusya'nın Ukrayna'da derin bir batığa saplanması gücünü zayıflattığı gibi
06:07Kafkasya'daki imajını da ciddi şekilde zedeledi.
06:10Böylece Ermeni düğümü çözülme yoluna girdi.
06:12Ermenistan Başbakanı Paşinyan Erivan'da düzenlediği toplantıda güvenlik için
06:17yalnızca Rusya'ya güvenmenin stratejik hata olduğunu, Rusya'nın artık kendilerini
06:22koruyamayacağını ve yeni güvenlik ortaklıkları için batılı ülkelerle görüştüklerini söyledi.
06:28Paşinyan aynı toplantıda Rusya'nın kurucusu olduğu kolektif güvenlik anlaşması örgütünden
06:33çıkma kararını da dışlamadığını söyledi.
06:36Dahası Ermenistan 14 Eylül'de Putin hakkında tutuklama kararı çıkaran Uluslararası
06:41Ceza Mahkemesi'nin kuruluş anlaşmasını onaylayarak Rusya'ya karşı açıkça Amerikan
06:46politikasının yanında yer aldı.
06:48Paşinyan'ın Rusya'dan uzaklaşarak Batı'ya özellikle de Amerika'ya yakınlaşma arzusu
06:53sadece bu açıklamalar ile sınırlı değil.
06:56Zira Azerbaycan karşısında başarısız olduğu için 10 Mart 2021'de Rusyanlısı
07:01Genelkurmay Başkanı Onik Gasparyan'ı görevden almıştı.
07:04Paşinyan yakın zaman önce de yine Rusyanlısı olan 6 üst düzey komutanı görevden aldı.
07:09Tüm bunlara Amerika ile Ermenistan arasında 12-20 Eylül tarihleri arasında yapılan
07:14Ortak Askeri Tatbikatı ve NATO'nun Avrupa Genişleme Komitesi Başkanı'nın Ermenistan'ı
07:20NATO'ya katılmaya Amerika'yı da Ermenistan'ı korumaya davet etmesini eklediğimizde
07:25Amerika'nın Ermenistan'ı Rusya'dan koparmak için Güney Kafkasya'yı kaşıdığı aşikar
07:30olmaktadır.
07:31Azerbaycan-Ermenistan meselesinde Türkiye'nin rolü.
07:35Amerika Azerbaycan üzerinde önemli ölçüde başarılı olduğu gibi Ermenistan'ı da
07:40Rus nüfusundan koparıp almak için bölgedeki bazı ülkeleri kullanıyor.
07:44İşte burada Türkiye'nin rolü devreye giriyor.
07:47Türkiye daha önceki çatışma süreçlerinden tamamen farklı olarak son çatışmalarda
07:52Azerbaycan'a aktif askeri destek verdi.
07:54Bu destek hem İHA-SİHA gibi önemli silah yardımlarını kapsıyor hem de savaşı yönetmek
08:00için Türk subaylarının stratejik ve taktiksel desteğini kapsıyor.
08:05Böylece Türkiye ve Amerika'nın desteğini arkasına alan Azerbaycan, Ermenistan'a
08:09karşı askeri operasyon başlatarak hem topraklarını geri alıyor hem de güvenlik
08:14korkusu yaşayan Ermenistan'ı Rus prangasından kurtarmak için Amerika'nın kucağına itiyor.
08:19Eğer Azerbaycan bu savaşı kendi iradesiyle başlatmış olsaydı 2020 yılında eline geçen
08:24büyük fırsatı değerlendirir ve Dağlık Karabağ'ı işgalden tamamen kurtarırdı.
08:29Ancak Rusya'nın hışmından korktuğu için savaşı durdurdu ve Amerika'nın şartlar
08:34olgunlaştığında Türkiye üzerinden vereceği yeni talimatları beklemeye koyuldu.
08:39Çünkü Türkiye'nin bugünkü rolü Azerbaycan'a destek vermeye gerektiriyor.
08:442009 yılında Obama'nın isteğiyle Türkiye ile Ermenistan arasında imzalanan dostluk
08:49anlaşmasında olduğu gibi Azerbaycan'ı yalnız bırakmayı değil.
08:54Avrupa Birliği ise son savaşta Ermenistan'ı yüzüstü bırakarak Rusya'yı Büyük Devletler
08:58Ligi'nden düşürmeyi amaçlayan Amerikan politikasına destek veriyor.
09:02Zira Avrupa Birliği Ocak ayında Rusya'ya olan bağımlılığını azaltmak için Bakü
09:07ile geniş kapsamlı bir doğal gaz ithalat anlaşması imzaladı.
09:11Avrupa Birliği ayrıca Dağlık Karabağ'da yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimini tanımadığını
09:16ilan ederek 1994 yılından beri sürdürdüğü tutumunun aksine açıkça Azerbaycan'ın yanında yer aldı.
09:23Güney Kafkasya neden önemli?
09:25Güney Kafkasya bir ekonomik pazar ve güvenlik hattı olarak büyük devlet pozisyonunu korumaya
09:30çalışan Rusya için hayatı önemdedir.
09:33Diğer taraftan Azerbaycan ve petrolleri bunların boru hatlarıyla Türkiye'ye ve
09:37Avrupa'ya transferi Rusya'yı kontrol etme siyaseti güden Amerika için stratejik önemdedir.
09:44Ancak İslam beldelerinin özgürlüğü İslam ümmeti için her şeyden daha önemlidir.
09:49Zira Azerbaycan Müslüman bir ülkedir ve halkının çoğunluğu Müslümandır.
09:54Ancak ne var ki rejimi laik bir rejimdir.
09:56Okullarda başörtüsünü ve hoparlörle ezanı yasaklayacak kadar İslam'a düşman bir rejimdir.
10:02Azerbaycan 3. Raşit Halife Osman Bin Affan R.A. döneminde Ermenistan'la birlikte fethedilmiştir.
10:08Bu İslam ülkesini Amerika ve Rusya'nın pençesinden kurtarmak için ne Türkiye'ye ne de İran'a güvenilmez.
10:15Uluslararası topluma ve sömürgecilerin başını çektiği Mins grubuna hiç güvenilmez.
10:20Hem Azerbaycan hem de işgal altındaki diğer beldelerimizi kurtarmak için
10:24Resulullah sallallahu aleyhi ve sellemin müjdelediği nübüvvet metodu üzere
10:292. Raşit İhlafetin dönüşü dışında hiçbir çözüm yoktur.